Bijlage 3: Behandeling ROCOV ADVIES Tarievenhuis Oost Nederland 1. De belangrijkste uitkomsten van de adviesronden. Hieronder benoemen wij kort de belangrijkste uitkomsten van de adviesronden met het de gezamenlijke werkgroep van de ROCOV s in Oost Nederland. Het volledige overzicht van de reactie op de adviezen staat hieronder. Gefaseerde invoering en aanpassing kilometertarief Als uitkomsten van de adviesrondes is de invoering van het Tarievenhuis Oost uitgesteld tot 1 juli 2017 en de harmonisering van de wagenverkoop hiervan losgeweekt en separaat ingevoerd per 1 februari 2017. Bovendien worden de benodigde verhogingen van het kilometertarief niet in één keer, per datum invoering THO, ingevoerd maar in twee stappen waarbij het aantal stappen per concessie verschillend kan zijn. Afschaffen leeftijdskorting aanschaf Altijd Vrij abonnementen De ROCOV s staan kritisch tegenover de geplande afschaffing van de leeftijdskorting op de aanschaf van abonnementen voor 4-18 jaar en 65+. Daarom is besloten om de leeftijdskorting voor 4-18 jarigen gefaseerd af te bouwen over een periode van tenminste 4 jaar. Dit geldt echter niet voor de leeftijdsgroep 65+. Wij zijn van mening dat er voor deze groep voldoende voordelige alternatieven bestaan om tegen kortingstarieven gebruik te maken van het OV. Zo blijft de 34% automatische leeftijdskorting bij reizen op saldo in stand. Instandhouden en herintroduceren sterabonnementen De ROCOV s hebben geadviseerd om in IJsselmond, Midden Overijssel en Twente de sterabonnementen te handhaven en bovendien deze weer in te voeren in de concessies Arnhem Nijmegen, Veluwe en Achterhoek Rivierenland. Geadviseerd wordt dit advies niet te volgen. De Altijd Vrij abonnementen bieden helderheid en zekerheid in duidelijk afgebakende gebieden. Op de belangrijkste concessie grensoverschrijdende buslijnen is bovendien de acceptatie tot over de grens geregeld. Op grensoverschrijdende lijnen, accepteren vervoerders over en weer elkaars abonnementen. Daarnaast is de zonesystematiek voor reizigers moeilijk te begrijpen. Voor mensen die onbeperkt grensoverschrijdend willen reizen, is een voordeelabonnement voor de daluren geschikter dan de huidige sterabonnementen omdat dit niet alleen naar afstand maar ook naar frequentie de best passende prijs biedt. Gezamenlijke evaluatie en finetunen van het Tarievenhuis Overheden gaan graag in op het voorstel van de ROCOV s om gezamenlijk met vervoerders en opdrachtgevers in gesprek te gaan over de verdere ontwikkeling van het THO (fase 3). Wij zullen de resultaten en gevolgen van de invoering van het THO monitoren en de uitkomsten met de ROCOV s delen om zo een gedegen basis te bieden voor evaluatie en de verdere toekomstgerichte ontwikkeling van het THO.
2. Overzicht ROCOV adviezen met de reacties Hieronder deze bijlage staan de opmerkingen van de gezamenlijke ROCOV s weergegeven gecombineerd met de verwerking van het advies. In het tweede deel staan de elementen van het conceptadvies met de beantwoording vermeld. Dit gedeelte is al eerder met het ROCOV gedeeld. In het eerste deel staan de elementen van het definitieve advies vermeld. Voor zover deze over de wagenverkoop gaan moet beseft worden dat deze kaarten per 1 februari zijn ingevoerd. In de eerste kolom is aangeven met een kleur hoe de verwerking het advies volgt. In groen wordt het advies exact overgenomen. In geel wordt het advies deels overgenomen, maar niet exact. De elementen in rood gaan over advies dat niet overgenomen wordt. In grijs zijn de elementen aangegeven die niet van toepassing zijn op het Tarievenhuis Oost. De kleuren geven niet aan of de verwerking van het advies positief of negatief voor de reiziger is. Zie als voorbeeld het derde punt waar gekozen is voor lagere tarieven bij de wagenverkoop in afwijking van het advies van de ROCOV s om een bepaalde methode te blijven handhaven. # ADVIES VERWERKING Fasering --- De 4 ROCOV s in de regio Oost zijn het eens met een gefaseerde invoering van het THO. In de advisering over Plan B zijn zij reeds akkoord gegaan met de voorstellen omtrent de wagenverkoop. --- De 4 ROCOV s in de regio Oost hechten eraan dat al tijdens Fase 2 een 1. bus-trein variant van de ritkaarten, 2. dagkaarten en 3. meermanskaarten worden ingevoerd, zodat combinatiereizen per bus en regionale treindiensten mogelijk worden. --- Met betrekking tot de afstandsbepaling van de ritkaarten stellen de 4 ROCOV s in de regio Oost voor deze te handhaven zoals nu ook al geschiedt: in sommige concessies op basis van kilometers en in andere concessies volgens een zonesysteem. Dit brengt voor de meeste reizigers geen onverwachte veranderingen met zich mee. Beleidsdoelen en uitgangspunten De besluiten over de wagenverkoop zijn inmiddels genomen en op het moment van schrijven vindt de communicatie hierover plaats. Algemeen geldt dat ritkaarten voor de trein verkocht worden via NSautomaten. NS accepteert in deze automaten geen regionale reisrechten. Los daarvan gelden per kaartsoort de volgende punten. 1. De RITkaarten voor de trein bestaan al. 2. Invoering van een meermanskaart voor de hele dag, onder dezelfde condities als op bus, die ook op de regionale trein gebruikt kan worden, is niet mogelijk. 3. NS heeft voor de DAGkaart al een alternatief met BTM-component. Gezien de geringe vraag wordt hier geen regionaal alternatief voor ontwikkeld. Zoals gemeld bleek handhaven van de twee systematieken niet mogelijk zonder (vooral in Flevoland en Overijssel) extreme verhogingen te moeten accepteren op de langere afstanden. Daarom is alsnog overal op basis van kilometers gerekend om tot lagere verhogingen te komen.
A1 A2 A2a A2b De vier ROCOV s ondersteunen het streven naar een tarievenhuis dat inzichtelijk is voor de reiziger Bij het beleid inzake leeftijdskorting adviseren de 4 ROCOV s in de regio Oost deze zowel voor ouderen als jongeren in één of andere vorm in stand te houden. Maar er is ook nog altijd een groep ouderen die alleen van de AOW moet zien rond te komen; deze groep mag men niet door het THO zomaar in een isolement terecht komen. Daarom pleiten de 4 ROCOV s in de regio Oost ervoor dalkorting specifiek voor 65+ aan te (blijven) bieden; ook als ritkaart verkrijgbaar via de wagenverkoop. De 4 ROCOV s in de regio Oost verwachten dat het commercieel aantrekkelijk kan zijn voor de vervoerbedrijven om 65+ers tijdens de dalperioden extra kortingsmogelijkheden te bieden om zo tijdens die perioden de bezettings- en kostendekkingsgraad te verhogen. Nederland kent geen wet die onderscheid in prijsstelling op grond van leeftijd bij het aanbieden van diensten verbiedt We zijn het met u eens. Voor zowel ouderen als jongeren zijn kortingsproducten aanwezig. In tegenstelling tot vroeger zijn deze producten niet exclusief voor deze twee groepen maar kan iedereen van de producten gebruik maken. Voor scholieren (4-18 jaar) zal de komende minimaal vier jaar nog een apart altijd vrij product aangeboden worden met een afnemende korting. Daarnaast geldt voor de groepen 4-11 jaar en 65+ de automatische leeftijdskorting van 34% op de ritprijs bij het gebruik van een persoonlijke kaart. Het product voor 40% korting in de daluren kost 15 per jaar. Op dit moment iser stapelkorting in combinatie met de automatische leeftijdskorting van 34%. Dit kan in onze ogen niet leiden tot een isolement door de hoge prijs. Een kortingsproduct voor de dalperioden moet commercieel interessant zijn om aan alle gebruikers aan te bieden en niet alleen aan een bepaalde doelgroep op basis van leeftijd of in combinatie met inkomen. Het klopt dat er geen artikel bestaat waarin specifiek wordt aangegeven dat onderscheid naar leeftijd bij prijsstelling is verboden. A2b Korting voor schoolgaande jeugd moet blijven bestaan vanwege de druk op het gezinsbudget en de leerplicht die tot een hogere reisfrequentie dwingt. De leeftijdskorting voor jeugd (4-11 jaar) zou in de redenering van het ROCOV gelden voor kinderen die grotere afstanden afleggen om op de basisschool te komen. De Scholierenkorting voor de jeugd (12-18) jaar is geen automatische leeftijdskorting, maar een aan te schaffen product. Wij onderschrijven dat het niet de bedoeling is dat mensen uit deze (of enig andere) groep door de invoering van het THO er zwaar op achteruitgaan. De groep waar dit bij kan optreden zijn Scholieren. Voor scholieren (4-18 jaar) zal de komende minimaal vier jaar nog een apart altijd vrij product aangeboden worden met een afnemende korting. A3 Betere kostendekkingsgraad mag niet het uitgangsprincipe zijn. Het nieuwe THO kent als voorwaarden een gelijke kostendekkingsgraad. In dit project staat de afspraak tot een gelijke kostendekkingsgraad op het moment van invoering waarbij effecten van de invoering (verschuiving in opbrengsten en scherpere keuzes) gecompenseerd worden. Dat daarnaast bij de vervoerders een wens bestaat om tot een betere kostendekkingsgraad te komen klopt, maar is geen uitgangspunt om dit
reeds te bereiken op het moment van invoering. Uitwerking THO in producten en tarieven B1 Dalkortingsproducten ontvangen een positief advies Met dank B2 B3 B4a Altijd koring Oost, Dal vrij Oost en weekend vrij Oost ontvangen een positief advies sterabonnementen 1. handhaving van de sterabonnementen in de concessies in de provincies Overijssel en Flevoland; 2. herinvoering van sterabonnementen in Gelderland; 3. integrale geldigheid van de sterabonnementen over de concessiegrenzen heen, waarbij uiteindelijk niet alleen naar de regio oost wordt gekeken, maar ook naar alle aangrenzende concessies (en het liefst ook naar heel Nederland). dit zou dan in fase 3 verder uitgewerkt moeten worden; 4. hieraan gekoppeld moet het nog uit te werken bos aangevuld worden met een keuzeondersteuning voor sterabonnementen en informatie moeten bevatten over zones en centrumzones; uitfasering, respectievelijk niet invoeren van altijd vrij-abonnementen op concessieniveau. Handhaving van de korting op afgekocht reisrecht abonnementen voor jongeren van 4 t/m 18 jaar. Met dank Naar aanleiding van uw advies hebben we nogmaals gekeken naar de effecten van een overgang van sterabonnementen naar een altijd vrij propositie en naar de sterabonnementen en trajectabonnementen als zodanig. Trajectabonnementen werden alleen nog op zicht uitgegeven omdat dit niet binnen de chipkaartsystematiek past maar zijn al afgeschaft. Sterabonnementen zijn een laatste overblijfsel van het zone-tijdperk. Ze kunnen verchipt worden, maar passen met de variaties in prijs en afstand niet in een eenvoudig palet. Daarnaast gelden de al eerder genoemde argumenten. In afwijking van uw advies wordt het volgende voorgesteld ter besluitvorming. - In gebieden waar het sterabonnement al verdwenen is, wordt het niet opnieuw verkocht. - Het BOS krijgt geen keuzeondersteuning voor sterabonnementen. - Het altijd vrij abonnement wordt in elke concessie ingevoerd. - Het altijd vrij abonnement krijgt in alle concessies een reductie variant voor scholieren (4-18 jaar) welke in minimaal vier jaar afgebouwd wordt. - Het altijd vrij abonnement wordt op belangrijke relaties (bijvoorbeeld de stadslijnen Zwolle voor Altijd vrij Flevoland) concessiegrens overstijgend geaccepteerd. De jongeren van 4 t/m 11 jaar hebben korting op aanschafprijzen van abonnementen. Door de standaardkorting van 34% is de vraag hiernaar laag. Jongeren van 12 t/m 18 jaar ontvangen nu een korting op de aanschafprijzen van zowel de al bestaande altijd-vrij producten als de sterabonnementen. Het voorstel wordt aangepast met de insteek om een korting op de aanschafprijs van het altijd Vrij abonnement voor alle scholieren (4-18 jaar)
B4b B4b B5a B5b B5c B5c Uit commercieel oogpunt geen afschaffing van dalkorting in het THO voor 65+ Waarmee de aanschafprijs van abonnementen bedoeld wordt Het handhaven en waar nu nog niet aanwezig introduceren van een 65+ kaart in de wagenverkoop. Een bescheiden stijging van km-tarieven als compensatie voor direct uit het tarievenhuis voortvloeiende effecten is nog te billijken. Een tarievenhuis waaraan voor het OV geen groeiambitie is verbonden, heeft in de ogen van de 4 ROCOV s in de regio Oost een twijfelachtige waarde. Bij een tariefsverhoging ter compensatie van een autonoom effect, zou dit autonome effect in de praktijk concreet moeten worden aangetoond. De OV-sector heeft altijd gesteld dat de OV-chipkaart het middel is om met het OV te reizen. Als de reizigers dat dan in toenemende mate doen, gaat het niet aan de financiële gevolgen daarvan af te wentelen op reizigers die van de OV-chipkaart gebruik maken. toe te voegen maar in de toekomst in stappen af te bouwen. Voor de meest aantrekkelijke dal propositie (Dal voordeel) is de prijs 15 per jaar. Daarnaast geldt nog de automatische leeftijdskorting van 34%. Een korting op de aanschafprijs voor ouderen wordt als niet nodig gezien (zie ook A2a). Deze kaart wordt waar deze bestaat gehandhaafd en geëvalueerd, maar niet Oost breed ingevoerd. De kaart is dan ook een lokale marketingactie en geen onderdeel van het THO. De stijging is onlosmakelijk verbonden aan het voorstel. Per concessie kan besloten worden om de stijging te faseren of zelfs niet door te voeren. De verwachting is dat verbetering van de kostendekkingsgraad op termijn bereikt zal worden door een hoger gebruik van het openbaar vervoer als gevolg van onder andere maar niet uitsluitend een eenvoudig en helder tariefsysteem. Hiervoor is echter geen bewijs te leveren noch een berekening te maken van de verwachting. Een helder communicatie, goede marketing en uitmuntende service zijn hier net zo goed heel belangrijk in. We weten dat het effect nu al optreedt sinds de invoering van de OVchipkaart waarbij de inzage in reiskosten voor de reizigers verbeterd is en op basis van constateringen in de rest van Nederland. De ritkaart afname, afname abonnement verkoop en de verschuiving door slimmere keuzes zijn aangetoond. We weten ook dat dit effect nog verder versterkt en versneld wordt met de invoering van een helderder palet en een beslissingsondersteunend systeem. Tegen de tijd dat dit effect per gebied bewijsbaar aangetoond kan worden lopen de inkomsten al een paar jaar achter op de ontwikkeling. Dit is voor de opbrengstverantwoordelijke partijen niet aanvaardbaar en zou het einde van dit project betekenen. Daar waar de invloed van het autonome effect op het kilometertarief heel hoog is, wordt door overheden wel geproken over een fasering en/of beperking van de compensatie. Tijdens de invoering van de OV-chipkaart zijn een aantal aanpassingen uitgevoerd waardoor de invoering kostenneutraal was voor de reiziger, maar niet meer opbrengstneutraal voor de vervoerders. Met het nieuwe tarievenhuis willen we al ontstane effecten versterken maar niet opnieuw de rekening bij de vervoerders leggen. De insteek is om de compensatie te laten betalen door de reizigers die als groep door de
C1 C2 C3 Aspecten rond de invoering De 4 ROCOV s in de regio Oost merken hierbij wel op dat 1 juli geen halszaak voor hen is. Liever wat later, maar goed, dan op tijd met gebreken In het belang van consistente, breed gedragen keuzes zou het van belang kunnen zijn het tariefbeleid inzake leeftijdskortingen in het regionaal vervoer op nationaal niveau te agenderen, bijvoorbeeld in het Regionaal en/of Nationaal Openbaar Vervoer Beraad. In de tweede helft van 2017 willen de 4 ROCOV s in de regio Oost graag met de provincies en vervoerbedrijven van gedachten wisselen over inhoud en aanpak van Fase 3 Overige punten invoering van een helder en overzichtelijk palet het meeste voordeel hebben waarbij de relatief hoogste bijdrage door de incidentele reiziger betaald worden zodat de absolute bijdrage per persoon klein blijft. Opgemerkt wordt dat wat later inmiddels een vertraging van 6 maanden heeft betekend. Omdat deze extra tijd een verbetering van het proces en de inhoud betekende, is dit geaccepteerd. Maar met de huidige aanpassingen is het voorstel inhoudelijk en procedureel nu compleet. Wat betreft de automatische leeftijdskorting is dit aangemeld voor behandeling in het voorjaar van 2017 in het DOVA overleg. Wij willen graag niet wachten met deze uitwisseling tot de tweede helft van 2017, maar hier in het tweede kwartaal al aan beginnen om de opzet en onderwerpen te bepalen. D1 D2 n het BOS moet informatie te krijgen zijn over de diverse kortingsproducten per vervoerder, welke keuze daarbij het slimste is en wat de gevolgen zijn van meerdere kortingsproposities op één OVchipkaart. De 4 ROCOV s in de regio Oost vernemen graag tijdig welke afspraken er zijn gemaakt met de betrokken vervoerders op gezamenlijke lijnen zodat zij kunnen beoordelen of die afspraken acceptabel zijn in hun ogen Dit is de kern van de opzet van het BOS waarbij door de uniformiteit er geen verschillen zijn in de kortingsproducten per vervoerder. Als addendum kan toegevoegd worden wat de gevolgen zijn van meerdere kortingsproposities op één kaart. Er zijn in heel Oost Nederland twee lijnen (83 Nijmegen Venlo en 99 Nijmegen Uden) waar dit voor geldt. Op deze lijnen wordt door de vervoerders aan reizigers afgeraden om én het kortingsproduct vanuit Arnhem-Nijmegen én het kortingsproduct vanuit Brabant op één kaart te zetten omdat dit tot interne softwareproblemen leidt. Hier is binnnen het project van THO geen oplossing voor. D4 Dagkaart Oost in de zomermaanden de hele dag geldig Naar aanleiding van het (concept)advies is dit voorstel nogmaals besproken. Afgesproken is dat de uitbreiding van de geldigheid in de zomermaanden als een proef voor 2017 wordt ingezet met evaluatie in fase 3. D5 D6 Informatie die beschikbaar komt vanuit communicatieplan en BOS moet geschikt zijn om (deels) overgenomen te kunnen worden op informatiedragers van andere organisaties zoals ouderenbonden De, aan het BOS gekoppelde website dient te voldoen aan de richtlijnen zoals die opgenomen zijn in het Waarmerk Drempelvrij. De website zal aan het Waarmerk Drempelvrij, niveau 3, web richtlijnen 2.AA moeten voldoen Dit verzoek wordt ingewilligd. Deze toegankelijkheidseis wordt ook meegenomen in de uitvraag voor Ervaar het OV VI welke als basis voor het BOS zal dienen.
D7 Daar waar buslijnen verdwijnen, of de laatste jaren verdwenen zijn, ten faveure van NS-diensten (zoals tussen Tiel en Geldermalsen), moeten deze treindiensten opgenomen worden in het THO als ware het regionale treindiensten Het zou zeer wenselijk zijn voor de regionale concessies indien NS ook regionale producten zou accepteren. Dit wordt echter altijd door NS afgewezen. Concept advies uit eerste ronde en verwerking # ADVIES VERWERKING Procedureel 1 Zowel de ROCOV s enerzijds als de vervoerders en provincies anderzijds moeten elkaar niet onder tijdsdruk zetten om het THO kost wat kost per 1 januari 2017 op de markt te willen brengen 2 informatievoorziening en de communicatie moeten nog uitgewerkt worden 3 Invoering van het THO is pas mogelijk als alle betrokken vervoerders en provincies daarmee hebben ingestemd 4 Het lijkt de ROCOV s verstandig tijdig bij marketingplannen en BOS te worden betrokken en uit dien hoofde zijn wij bereid daarover mee te denken 5 Uit de adviesaanvragen blijkt dat men een eind wil maken aan de stapeling van leeftijdskortingen en (dal) kortingen. Maar Connexxion (OV Regio IJsselmond en Hermes) slaagt er niet in dit op 1 januari 2017 voor elkaar te krijgen. Wij vinden dat het THO pas rijp is voor invoering als alle onderdelen ervan goed en stabiel functioneren. Inhoudelijk fase 1 6 Er is in plan B (fase 1, red.) sprake van een Oost-brede aanpak per 1 januari 2017 voor wat betreft de wagenverkoop (ritkaarten, Wij beseffen dat het onderwerp ingewikkelder is dan de gebruikelijke jaarlijkse verhoging van de tarieven. Om de besluitvorming goed vorm te geven is de planning voor invoering met een half jaar aangepast. 1 ste kwartaal 2017 besluitvorming, 2 de kwartaal communicatie, 1 juli 2017 invoering fase 2. Hiervoor is het wel noodzakelijk dat wij uw finale advies over fase 2 uiterlijk op 8 januari 2017 ontvangen hebben. Fase 1 waarbij de buswagenverkoop aangepast wordt, vindt plaats per 1 februari 2017 Voor de communicatie is in november 2016 een bureau ingehuurd aan de hand van een gerichte uitvraag om tijdig een goede informatievoorziening tot stand te brengen. Het bureau heeft al een eerste voorzet gedaan over de manier waarop de mensen benaderd kunnen worden en hoe een BOS er uit kan gaan zien. Eind december zijn de voorstellen verder uitgewerkt. Leden van de werkgroep THO zijn tussentijds betrokken in dit proces in een toetsende rol. Wij zijn het natuurlijk eens met deze voorwaarde zonder welke voor dit gezamenlijke plan geen eenheid zou zijn. De communicatie en het Beslissings Ondersteunend Systeem willen we graag toetsen met enkele leden van de werkgroep Tarievenhuis Oost voordat we hiermee naar buiten treden. Hiermee zijn we het eens. Dat is ook de reden dat de beëindiging van de stapelkorting geen onderdeel uitmaakt van fase 1 en 2 van het THO. Naar aanleiding van deze opmerking zijn alle voorstellen nogmaals vergeleken en is de besluitvorming geüniformeerd.
dagkaart Oost, kidskaart en meermanskaart); 2. De formuleringen hierbij zijn niet in alle adviesaanvragen gelijk en een heldere productomschrijving ontbreekt soms. Op basis van de adviesaanvragen en de toelichting die de heer Marco Berloth op 7 september heeft gegeven aan de werkgroep WTO, gaan wij uit van het volgende: a. De ritkaarten kosten 2 euro per zone, waarbij de zone-indeling onveranderd blijft; b. Het overstaprecht vervalt waar dit tot nu toe van toepassing was en hetzelfde geldt voor de spitstoeslag; c. De dagkaart Oost is op maandag t/m vrijdag vanaf 9:00 uur de rest van de dag geldig en in de weekenden de gehele dag en kost 10 euro voor één persoon. In juli en augustus zijn de dagkaarten de hele dag geldig. d. De kidskaart en meermanskaart blijven ongewijzigd van prijs en vervoervoorwaarden; e. Alle genoemde kaartsoorten zijn bij de chauffeur op de bus ingaande 1 januari 2017 verkrijgbaar; 7 De vier ROCOV s adviseren positief over de bovengenoemde kaartsoorten, ervan uitgaande dat alle bus-vervoerders in Regio Oost hieraan meedoen en dat de vermelde opsomming van kaartsoorten correct en compleet is. Mocht dat niet het geval zijn, dan zullen de ROCOV s zich op basis van de dan verstrekte nadere informatie beraden over het in te nemen standpunt 8 De vier ROCOV s stemmen in met de indexering met de LTI 2017 (0,38%), waar deze van toepassing is 9 In de huidige situatie kennen de ritkaarten een maximum tarief bij een rit van meer dan een bepaald aantal zones. De ROCOV s zijn van mening dat ook vanaf 1 januari 2017 bij de ritkaarten een maximum tarief gewenst blijft. Wij stellen een maximum tarief voor van 10 euro, dat geldt voor een rit van 5 of meer zones. 10 In de adviesaanvragen wordt geen aandacht besteed aan de verkrijgbaarheid van de (nieuwe) reisproducten, die via wagenverkoop verkregen kunnen worden. De discussie over minder cash op het voertuig om de veiligheid te vergroten speelt hierbij een rol. Door deze reisproducten (met een kleine korting) ook per App, internet of andere vormen van voorverkoop te kunnen Om meer aandacht te kunnen geven aan de communicatie en die niet te laten concurreren met informatie over de nieuwe dienstregeling is besloten tot invoering per 1 februari 2017. Alle busvervoerders doen mee aan dit palet van kaartsoorten. Opgemerkt moet worden dat de zone-indeling formeel niet meer overal bestaat en al enige jaren een afstandsindeling is die in de volksmond nog zones heten. Tevens moet opgemerkt worden dat er voor fase 1 geen overeenstemming is bereikt over de geldigheid van de dagkaarten in juli en augustus. Dit onderwerp is nu doorgeschoven naar de invoering van fase 2 en kan dan nog op tijd ingevoerd worden als daartoe alsnog besloten wordt. Dit advies is overgenomen. Dit advies is overgenomen. Dit advies gaat over de betalingswijze en verkrijgbaarheid. Daarmee is het geen onderwerp voor het THO dat ingaat op reisrechten en tariefstelling. Landelijk wordt hard gewerkt aan oplossingen voor de door u genoemde problematiek.
aanschaffen, vermindert dit de hoeveelheid contant geld op de bus en hoeven de chauffeurs minder handelingen te verrichten wat de punctualiteit van de dienstregeling ten goede komt. Naar de mening van de samenwerkende ROCOV s is meer aandacht voor de verkrijgbaarheid van reisproducten in het gehele THO-systeem gewenst. De samenwerkende ROCOV s bepleiten hierbij een Oostbrede aanpak en willen op uw voorstellen dienaangaande gezamenlijk advies uitbrengen 11 In dit punt maken de vier ROCOV s twee laatste algemene opmerkingen die de ROCOV s van Gelderland en Twente elk voor zich specifiek uitwerken in een brief die samen met het GSR deel uitmaakt van hun adviezen. a. Zoals in paragraaf 3 ad 2 staat aangegeven zijn de ROCOV s tegen tariefverhogingen als gevolg van SOV en BOL18-12 De ROCOV s staan ook negatief tegenover hogere km-tarieven per 1 januari 2017 die gerelateerd zijn aan de invoering van het THO. Inhoudelijk fase 2 13 Een gevoelig punt dat wij nog nader op zijn merites willen beoordelen, is de afschaffing van de leeftijdskorting. 14 In de adviesaanvragen is sprake van tal van verhogingen van het km-tarief. Voorbeelden hiervan zijn de verhogingen op grond van Deze afzondelijke punten maken geen deel uit van het THO maar wel van de adviesaanvraag. Hier is apart op ingegaan per individuele aanvrager. Daarbij is dit advies overgenomen. Het advies van de ROCOV s wordt onderschreven. De (eventueel gefaseerde) verhoging gebeurt niet eerder dan vanaf het moment van invoering van de tweede fase van het THO per 1 juli 2017. Daarnaast is in het advies vanuit Twente nog aandacht gevraagd voor de tarieven op de lijn ALMA tussen de diverse stations. Op deze lijn is op dit moment alleen nog het NS-palet geldig. Wanneer het THO geldig wordt op deze lijn zijn er producten met dezelfde kortingen, maar een lagere aanschafprijs. Dit zal het tariefverschil tussen bus en trein verkleinen maar nooit oplossen. De aanpassing van het tarievenhuis is een project waarbij de effecten beoordeeld worden op basis van groepen. Daarbij wordt getracht om extremen voor bepaalde groepen te voorkomen. Effecten voor individuen worden niet apart voor elke verbinding of reispatroon berekend. Hierop wachtten wij uw advies af. Wij willen echter benadrukken dat het verlenen van een automatische korting op de aanschaf van een product vanwege het hebben van bepaalde leeftijd een vorm van discriminatie is. Het verlenen van korting gebaseerd op leeftijdsfase (scholier/student/forens), reismoment of in het kader van een marketingsactie zien we wel als acceptabel. De landelijke leeftijdskorting is onderdeel van het landelijke tarieven kader en staat in dit project niet ter discussie. Voor veel mensen zal overigens de nieuwe Dalkorting Oost danwel Altijd Korting Oost een goed alternatief zijn. Deze verhogingen zijn geen onderdeel van het tarievenhuis Oost.
SOV en BOL18-. Wij achten het volstrekt onredelijk de financiële consequenties van de studentenkaarten af te wentelen op reizigers die daar helemaal niets mee te maken hebben 15 Omdat het tijd vergt voordat de markt nieuwe producten van het THO volledig oppakt, vinden wij dat de daarmee samenhangende verhoging van het km-tarief niet in één keer moet worden doorgevoerd, maar gefaseerd 16 De samenwerkende ROCOV s zijn voorstander van handhaving/herinvoering van het sterabonnement. In tegenstelling tot de interoperabele sterabonnementen horen de Altijd Vrij abonnementen eigenlijk niet thuis in het THO, waarvan juist Oostbreed geldende reisproducten het kenmerk zijn 17 De ROCOV s plaatsen een kanttekening bij de overgang van de spoorverbinding Kampen Zwolle Enschede van NS naar Syntus per half december 2017. De ROCOV s willen nadrukkelijk niet dat de aanschafkosten van Bus & Trein producten van het THO extra worden verhoogd als gevolg van de toevoeging van deze spoorverbinding. 18 Het is ons niet duidelijk hoe de voorrangsregels werken. Maar wat als een reiziger juist gebruik wil maken van het regionale product terwijl het nationale product voorrang krijgt of andersom? Dit is een punt van aandacht. De verhogingen kunnen vanaf het moment van invoering in fases doorgevoerd worden. Omdat elke concessie vanuit de eigen situatie een unieke combinatie van factoren en percentages voor de verhoging kent, wordt de eventuele fasering per concessie bepaald. Graag ontvangen we van u een advies over de manier waarop u de fasering wilt zien In de discussie rond sterabonnementen en het Altijd Vrij product, gaat het om de achterliggende discussie tussen (de suggestie van) maatwerk en helderheid/eenvoud. De huidige sterabonnementen lijken maatwerk te bieden voor een route, maar zijn feitelijk gebiedsabonnementen en bieden daarmee meer reisrecht dan de reizigers willen zonder dat dit heel expliciet is. De Altijd Vrij abonnementen bieden helderheid en zekerheid in duidelijke gebieden. Voor de mensen die grensoverschrijdend maatwerk willen, is een dalurenvoordeelkaart geschikter dan de sterabonnementen omdat dit niet alleen naar afstand maar ook naar frequentie de best passende prijs biedt. Zoals verderop aangegeven kan in fase 3 wel gekeken worden naar de mogelijkheden van trajectabonnementen. Dit advies tot handhaving/herinvoering in fase 2 wordt daarom niet overgenomen De genoemde spoorverbindingen zijn een aparte concessie waarbij het kilometertarief en het Altijd vrij tarief apart bepaald zullen worden, maar alle andere tarieven en voorwaarden gelijk zullen zijn aan de tarieven van Oost Nederland. De bestaande tarieven zullen niet wijzigen als gevolg van de start van deze concessie. De keuze voor de voorrangsregels is geen onderdeel van het regionale tarievenhuis. Voor de duidelijkheid worden ze hierbij weergegeven. Reiziger checkt in: a) Systeem kijkt of er een geldig reisproduct op de kaart staat (dus geldig bij de vervoerder waarbij je incheckt). b) Als er méér dan één geldig reisproduct op de kaart staat wordt het reisproduct met de hoogste korting aangesproken. Bij een overstap > 35 minuten is er sprake van een nieuwe reis en begin je weer bij a. Bij een overstap < 35 minuten is er sprake van een overstap en reis je verder met het product waarop je bij de eerste vervoerder bent ingecheckt TENZIJ dat
19 Ook wordt er geen duidelijkheid gegeven over geldigheid van de THO-reisproducten op buslijnen naar aangrenzende concessies die niet onder het THO vallen. Het gaat met name om lijnen waarop bussen van meerdere vervoerders rijden. Als voorbeeld noemen wij de verbinding Nijmegen Uden waar bussen van zowel Breng (Hermes) als Arriva worden ingezet. Hoe wordt geregeld dat het THO wel geldig is in bussen van de externe vervoerder op het trajectgedeelte waar het THO van kracht is? 20 Het voorgestelde THO is met de invoering ervan nog niet af. Hieronder geven wij een aantal punten aan die in de ogen van de ROCOV s zinvolle toevoegingen aan het THO kunnen opleveren en bijdragen aan een meer Oost-brede evenwichtigheid van het THO. De invoering van plan A is al complex genoeg en de ROCOV s willen dat proces nu niet bemoeilijken (en daarmee vertragen) met het opnemen van extra reisproducten in het THO. 21 Het THO krijgt meer waarde als het ook van toepassing wordt op de Valleilijn, de treinverbinding Enschede-Glanerbrug en de stadsdienst Lelystad. 22 De NS-lijnen hebben ook een belangrijke regionale functie binnen de Regio Oost, vooral als het om Sprinters gaat. Het ROCOV is van mening dat ook op de sprinters het THO moet gelden. De kans daarop neemt toe bij een krachtige lobby voor het onderbrengen van de NS-sprinters bij de regio s. Er zijn signalen dat deze lobby van de grond gaat komen. 23 De invoering van een Bus & Trein variant van de dagkaart Oost en de meermanskaart. De huidige plannen bieden alleen een bus variant van deze kaartsoorten. De waarde van een Bus & Trein variant neemt toe bij een grotere rol van het visgraatmodel, dat in toenemende mate voorkomt bij de lijnennetten op het platteland. 24 De invoering van trajectabonnementen met een variant voor Bus en Bus & Trein. Binnen de spoorsector bestaan de trajectabonnementen al. Op deze wijze kunnen de reizigers binnen de hele Regio Oost voor het hele OV gebruikmaken van op hun vervoerbehoefte toegesneden trajectabonnementen. product niet wordt geaccepteerd door de vervoerder waarmee je je reis vervolgt. In dat geval terug naar a. De geldigheid van producten in aangrenzende gebieden die niet onder het THO vallen is geen onderdeel van het THO. De regel is dat op bussen die producten gelden die vastgesteld zijn door de opdrachtgever van de concessie waarvoor de dienst gereden wordt. Bussen die vanuit Oost naar omliggende concessies rijden, gebruiken het THO als had de bus de concessie niet verlaten. Bussen die het gebied inrijden in opdracht van omliggende concessies gebruiken een ander tariefstelsel alsof ze in de naburige concessie rijden. Wij danken u voor dit ongevraagd advies en willen dit ook meenemen in latere fases na fase 2. Wij onderschrijven de wens tot uitbreiding. Voor de realisatie zijn we echter ook van andere partijen afhankelijk. De focus ligt nu op het tot stand brengen van tarievenhuis Oost met de huidige partijen. Deze ontwikkeling zouden wij verwelkomen maar ligt buiten de scope van het project. Deze suggestie nemen we mee ter beoordeling in de derde (evaluatie en bijsturings-) fase. Het beste maatwerk wordt nu geleverd door de producten met 0% of 40% korting omdat deze producten qua prijs niet alleen op afstand maar ook op frequentie van gebruik aangepast zijn. Het onderzoek naar de wenselijkheid en haalbaarheid van uitbreiding van trajectabonnementen met een bus en een trein&bus variant ligt buiten de scope van fase 2 maar is mogelijk een onderwerp van onderzoek voor fase 3. 25 Er is nog geen tariefintegratie bus-trein bij alle reizen. Het gaat punt is voor kennisgeving aangenomen maar ligt buiten het bereik van het
hierbij vooral om reizen op saldo met easy trip. Op het punt van tariefintegratie trein-bus is nog een belangrijke (harmonisatie)slag te maken. regionale tarievenhuis.