netherlands aerospace group



Vergelijkbare documenten
NAG Algemene Ledenvergadering

netherlands aerospace group

netherlands aerospace group

Holland High Tech High Tech Solutions for Global Challenges Topsector High Tech Systemen en Materialen

Inschrijfformulier NAG (2017)

Netherlands Maritime Technology. 10 september 2015 Groningen

Smart Industries, Smart Connections Leo Esselman, Financieel directeur NLR, Kernteamlid cluster maakindustrie Amsterdam Economic Board Innovatie

Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner

Voorstel inrichting TKI HTSM. Fred van Roosmalen Roadmapdag Eindhoven 25 juni 2012 Executive Council Utrecht 26 juni 2012

Institute for Aerospace Maintenance Maastricht (IAMM) Kennis als wapen in mondiale concurrentie

Dutch Sports Infrastructure. Nationaal Export Event. Ruben Dubelaar

Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner

Colofon. Dit is een publicatie van: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland NBSO Chengdu. Opgesteld door: Bertrille Snoeijer, NBSO Chengdu

Algemene Ledenvergadering

Internationaal Ondernemen. Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner

Een Smart Industry is een industrie met (productie)faciliteiten die een maximale flexibiliteit realiseren met betrekking tot:

KvK dienstverlening topsectoren

Topsectoren en de Samenwerkingsagenda EZ-provincies-MKB

LESSEN UIT DE AUTOMOTIVE

Mogelijkheden voor partnerschap

Industriebeleid vertalen naar MKB-metaal

SMART COOPERATION IN INDUSTRIAL 3D PRINTING

Innovatiecontract High Tech Systemen & Materialen. Bart Reijnen Voorzitter SpaceNed

Topsector HTSM. Innovatie Contract LRN Subthema (Aero)space

Hoe gebruiken we de Maritieme Strategie om maritieme innovatie te stimuleren?

Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie. Samen naar de top!

14 december 2011 Amandus Lundqvist voorzitter topteam HTSM

Bezoek Omgevingsraad Schiphol

Smart Industry in Brabant

-day HTSM Automotive. Datum: 22 januari 2013 Tijd: 13:00 18:00 uur Locatie: AutomotiveCampusNL, Helmond

Zakendoen met België. Jurgen Moors, MA Adviseur Internationale Zaken/Euregio Centre of Excellence België

PROJECT PRESENTATIE TIM-15. Project-B: Verbinden

IAA 2019 NEW MOBILITY WORLD FRANKFURT september RAI Automotive Industry AutomotiveNL

Business Cluster Semiconductors East Netherlands

Logistieke uitdagingen en kansen binnen Horizon 2020

Naar meer scherpte in de Rijk-Regio agenda voor innovatiestimulering. Berry Roelofs Principal Consultant

NL.IN.BUSINESS Mondiale uitdagingen, Nederlandse oplossingen

Kansen voor groei. Nederland aan kop in luchten ruimtevaart

Een nieuw event! Best of Wallonia is de nieuwe hotspot voor Transport & Logistics in Europa. Mis de boot niet!

Nieuwe exportmarkten voor software product bedrijven:

Het creëren van een innovatieklimaat

NIVR Klanttevredenheidsonderzoek (2008)

Ambitie Samen werken in de wereld

Fact Finding Missie 2013 Oman Bahrein Qatar november 2013

Welkom bij de break-out sessie Samen grenzen verkennen op nieuwe markt Iran

EU Defensieonderzoek in. perspectief

Advanced Instrumentation: boordevol kansen. Big Science Industriedag 7 oktober 2015 Hans Priem

Welkom op de netwerkbijeenkomstvan MCN

Symposium Groene chemie in de delta

Topsectoren. Hoe & Waarom

Brainport Industries. Towards integrated supply networks. John Blankendaal Managing Director. Turnhout, 27 februari 2014

Een nationale alumnistrategie

Vacatures Innovatief Ondernemen Innovatief Ondernemen is de handelsnaam waarmee MKB Steunpunt Energie en Chemie naar buiten treedt.

idialoog Versie 1.0 Status Definitief Directoraat-Generaal Wonen, Bouwen en Integratie

Canon Essential Business Builder Program. Combineert alles wat u nodig hebt voor zakelijk succes

De digitale fabriek. staat in Delft

Conclusies rapporten organiserend vermogen en snel groeiende bedrijven in Gelderland

Trends en ontwikkelingen

AMBITIES HOLLAND FINTECH

Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner

Wat is INTERREG?

Vraag & Aanbod Dag van de Maakindustrie

OKI Partner Programma. Samen meer business genereren?

MKB-innovatiestimuleringsplan 2016 voor de topsector HTSM (en ICT) Utrecht, 5 februari 2016

Subsidies in de regio

BUILDING G100. donderdag 19 juni 2014 Ministerie van Defensie Lunettenkazerne Vught

Smart Industry 4.0. Edwin van Rensch/Eric Megens

World Class Maintenance: dynamisch, innovatief, duurzaam.

ICT CAMPUS GROEIVERSNELLER IN FOODVALLEY

Op zoek naar een disruptive innovation

Internationaal ondernemen. Starters International Business YOUR GATEWAY TO THE WORLD OF INTERNATIONAL BUSINESS

CV CygnusZ Pagina ${page}

Vragen en antwoorden. over de opleidingen Vliegtuigonderhoudstechniek

De nul ongevallen visie: een commitment strategie voor veiligheid

Valorisatie Technosprong. Paul Althuis,

Strekt ter vervanging. Bijlage bij begroting. Plan van aanpak lokale invulling Floriade.

B-134 Green Deal Versnelling Innovatie MKB-bedrijven elektrische mobiliteit

Ondernemen in de kansrijke groeimarkten van de Topsectoren

Kansendossier : Machinebouw en Mechatronica. België

Verenigd Ondernemers Fonds

The digital transformation executive study

Profiling Elevate Consulting Group

PLATFORM HERGEBRUIK PRODUCTEN. Een initiatief van Avans Hogeschool, Syntens en de Universiteit van Tilburg

Netherlands-Asia Honours Summer School Organisatie NAHSS 2018

Kenmerkend voor ruimtevaart is de succesvolle samenwerking van bedrijfsleven, universiteiten & kennisinstituten en overheid: de gouden driehoek.

Nu met themasponsoring! Dagelijks contact met uw doelgroep! Partnermogelijkheden ontmoeten inspireren co-creëren

Starters International Business

Boeing, Koninklijke Ten Cate nv, Stork Fokker en Universiteit Twente starten nieuw onderzoekscentrum

Handelsmissie Offshore Wind Japan & Korea evaluatie & follow-up

Status Roadmap Nico van Putten

Voor een actueel overzicht van de evenementen en partners kijkt u op MaritimeDelta.nl

Het TKI SOLAR ENERGY in het Nederlandse Energie- / Topsectorenbeleid

Europa kent een bonte verzameling aan fondsen: Thematische fondsen en Structuurfondsen. Deze dia is gemaakt door Adviesbureau ERAC.

UITNODIGING SEMINAR PHYSICS-OF-FAILURE HIGH TECH MEETS HIGH TECH

NBSO Stuttgart in Baden- Württemberg. Name: Daniël Sonneveldt Date:

CompoWorld Banenmotor voor (Noord) Flevoland

WESTHOEK BUSINESS DISTRICT. een regionaal contactpunt voor bedrijven d.m.v. een officieel samenwerkingsverband

Partner in acquisitie

Achterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari

Sander Donkers. Profiel. Opleiding Training. Kerncompetenties. 3 december 1979, woonachtig te Rotterdam s.donkers@facilityestate.

Transcriptie:

netherlands aerospace group Jaarverslag 2013 Alleen beschikbaar als PDF

Inhoudsopgave Voorwoord 3 NAG leden 4 NAG: bestuur, bureau en international representatives 5 Highlights 2013 6 Kenniscentrum 8 Ledenvergaderingen en NAG themadag 11 Internationale activiteiten 12 Overige activiteiten 15 Vooruitzichten 2014 16

Voorwoord netherlands aerospace group De voortekenen van het einde van de wereldwijde recessie dienden zich voor de luchtvaartindustrie in 2013 al aan. Airbus en Boeing boekten record orders voor nieuwe toestellen en als gevolg daarvan vulden zich de orderboeken van de tier-1 en tier-2 toeleveranciers. De nieuwe toestellen voorzien zowel in uitbreiding als vervanging van de vloten van de verschillende luchtvaartmaatschappijen. Deze ontwikkeling is een aantal jaren geleden in gang gezet door enerzijds de groei van luchtvaartmaatschappijen in het Midden-Oosten en Azië en anderzijds de ontwikkeling van lichtere materialen voor structuurdelen en zuinigere motoren. Dit heeft een groot aantal Nederlandse bedrijven geholpen de economische tegenwind te trotseren door zich in een vroeg stadium te binden aan ontwikkelingsprogramma s gericht op het ontwerpen, ontwikkelen en produceren van onderdelen voor deze nieuwe toestellen. Innovatie is hiervoor van doorslaggevend belang. Het is dan ook bemoedigend om te constateren dat de verschillende instrumenten die de overheid heeft ontwikkeld, in samenwerking met de industrie en kennisinstituten, om de innovatiekracht van de Nederlandse industrie te versterken haar vruchten beginnen af te werpen. Veel NAG leden hebben hier hun voordeel mee gedaan en dit heeft zich in 2013 gemanifesteerd door het binnenhalen van orders voor zowel internationale civiele als militaire programma s. Het is van belang dat industrie en kennisinstituten participeren in Europese onderzoeks- & ontwikkelprogramma s zoals Horizon 2020 en binnen de topsector High Tech Systemen & Materialen werken aan de realisatie van de verschillende roadmaps. Dit vergroot de kansen voor deelname aan de volgende generatie lucht- & ruimtevaartprogramma s op middellange termijn, waarmee op lange termijn de werkgelegenheid in zowel de maak- als onderhoudsbedrijven voor deze voor Nederland belangrijke sector wordt zeker gesteld. De inspanningen van de NAG als brancheorganisatie erop gericht de concurrentiekracht van haar leden te vergroten. De missie en visie zijn daarop gericht. De uitwerking van deze missie en visie dient de bedrijfsvoering van haar leden te weerspiegelen, dus efficiënt en effectief. De jaarlijkse ledenenquête van 2013 laat zien dat de leden tevreden zijn over de aard en diepgang van de initiatieven die de NAG ontplooit. Dat is een bemoedigend signaal. In 2014 zal de NAG haar leden via regionale bijeenkomsten vragen om met ideeën en suggesties te komen hoe zij haar dienstverlening in de toekomst nog verder kan verbeteren, en hen informeren over de voorgenomen initiatieven voor het komend jaar. De NAG streeft ernaar haar dienstverlening zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij haar leden en deze te blijven vernieuwen. Ik hoop dat u met het doorlezen van dit jaarverslag een goede indruk krijgt van de inspanningen die het NAG team zich in 2013 heeft getroost. René van Doorn, voorzitter 3

NAG LEDEN DE VOLGENDE ORGANISATIES ZIJN IN 2013 ALS NIEUW LID TOEGETREDEN: Burdock High Tech B.V. Flame Spray Technologies B.V. PM Aerotec BV Rimas B.V. DE VOLGENDE ORGANISATIES HEBBEN HET LIDMAATSCHAP IN 2013 BEËINDIGD: ACQ Inducom Bal Seal Engineering Beverwijkse Machinefabriek B.V. FMI Precision BV Hortec Electronics Nayak Aircraft Services One Logistics PWC The Eagle Compliance Company Op de website van de NAG (www.nag.aero) is het meest actuele ledenbestand, inclusief contactgegevens beschikbaar. 4

NAG: BESTUUR, BUREAU EN INTERNATIONAL REPRESENTATIVES netherlands aerospace group NAG bestuur Lt.-Gen (b.d.) D. Starink Voorzitter Dhr. V.G.J.M. van Campen Penningmeester Avio-Diepen Dhr. J.C.M. Gerrits Vice-voorzitter AkzoNobel Aerospace Coating BV Dhr. Ir. H.J.M. van Leeuwen Adviseur RVO.nl Dhr. R. Kleinendorst Bestuurslid NEDAERO Components B.V. Dhr. Dr. B. Oskam Bestuurslid NLR Dhr. Ir. J.D. Verbeek Bestuurslid ADSE B.V. Dhr. A.F. Vergouw Bestuurslid Fokker Technologies Holding Dhr. A. de Jong Bestuurslid Dutch Space NAG bureau Vaste Medewerkers Dhr. F.W. Jansen Managing Director Dhr. S. Keizerwaard Project Manager Mw. D.G. Nikolova Business Support Manager Mw. W. Pronk Office Manager Mw. C. Shaways Management Assistant (tot 1 oktober 2013) Mw. S.P. van Biezen Assistant (vanaf 1 oktober 2013) Mw. L. van Kleunen Assistent Project Manager (vanaf 22 oktober 2013) NAG international representatives Dhr. M. Cantor Dhr. F. Floriani Dhr. A. Kolcuoglu NAG Representative Brazil NAG Representative France NAG Representative Turkey 5

Highlights 2013 Missie, visie en doelstelling De NAG heeft een duidelijke missie: het verbeteren van de concurrentiepositie van haar leden. De wijze waarop dat moet gebeuren dient aan te sluiten bij de verwachtingen van de leden. Daarbij wil de NAG graag als innovatieve brancheorganisatie worden gezien met een professioneel team. De visie die de NAG heeft is ambitieus maar zeker realistisch. De markt voor de luchtvaart groeit jaarlijks met ruim 5%. Gezien onze World Class leden, onze sterke positie op technologieën die een essentiële rol spelen in toekomstige vliegtuigen en onze open blik op samenwerking, zal onze sector de komende jaren minstens dezelfde groeicijfers laten zien. Daarbij blijft versterking door onderlinge samenwerking cruciaal. Veel activiteiten van de NAG zijn daarop gericht en zullen telkens nieuwe kansen blijven bieden. Onze sector heeft belang bij een goede samenwerking met de overheid voor innovatie, exportondersteuning, opleidingen, regelgeving of als klant om in een level playing field te kunnen concurreren. In vergelijking met vele andere technische branches, is de Aerospace sector sterk georganiseerd. Dit maakt onze sector een attractieve, voorspelbare en gecommitteerde partner van de overheid. NAG functie 1: Internationaal positioneren Beurzen en handelsmissies blijven een belangrijk middel om de leden te koppelen aan klanten, toeleveranciers en kennispartners. Tevens levert deelname aan dergelijke evenementen de mogelijkheid om onderling informatie uit te wisselen en business kansen te ontdekken. Bij terugkomst horen wij vaak dat de helft van de business in de bus heeft plaatsgevonden. In 2013 zijn er zowel dichtbij als verder weg handelsgerichte activiteiten uitgevoerd. Verder in dit jaarverslag vindt u een totaaloverzicht van de activiteiten. Enkele vielen op. Op verzoek van het Ministerie van Economische zaken waren er verkenningen naar de Golfregio. De marktkansen voor de leden bleken per land in de regio zeer divers. Er zijn grootse plannen en er is budget beschikbaar. Er zijn reeds vele leden aanwezig in die regio die graag hun netwerk willen inzetten om andere leden op gang te helpen. De PIB s (Partnership for International Business) voor de UAE en Frankrijk lopen full speed. Dit instrument is voortgekomen uit het topsectorenbeleid en begint zijn vruchten af te werpen. De PIB s stimuleren overheid, industrie en kennisinstituten om een gezamenlijk plan op te stellen om een markt te veroveren. Dit geeft een gestructureerde aanpak met een grotere slaagkans in vergelijking tot voorgaande overheidsinstrumenten. Het netwerk dat door de uitvoering van de PIB s ontstaat geeft ook weer nieuwe kansen voor andere leden. Een ander voortvloeisel vanuit het topsectorenbeleid zijn de strategische beurzen. De Paris Air Show werd in 2013 geselecteerd als de strategische beurs voor de luchtvaartsector. Extra middelen en een bezoek van de minister van Economische Zaken verrijkte de beurs waardoor de exposure groter was dan voorgaande jaren. Vanzelfsprekend gaat de NAG proberen om deze verhoogde exposure de komende jaren vast te houden. 6

netherlands aerospace group NAG functie 2: Kennis Delen TransNetAero is het enige project binnen het INTERREG-IVB Noordwest-Europese (NWE) programma dat zich richt op de Aerospace en de NAG is trots om daarin te kunnen deelnemen om vooral haar MKB leden te ondersteunen. Vanuit dit project worden allerlei bijeenkomsten en trainingen georganiseerd en hebben in 2013 leden deelgenomen aan missies naar Engeland en Frankrijk. De kennis- en netwerkbijeenkomsten bleven ook in 2013 weer druk bezocht. Bijvoorbeeld de NAG Interior Cluster en de Improving Quality (IQ) Group, het NAG-cluster op het gebied van kwaliteit. Vanuit het Interior Cluster zijn vier innovatieve ideeën naar voren gekomen en in 2013 zijn werkgroepen aan de gang gegaan om deze collectieve ideeën uit te werken. Door de inzet van de leden van de IQ Group Commissie en de kennis van Hans Luijt, kwaliteitsexpert in de luchtvaartindustrie, blijven deze bijeenkomsten actueel en aantrekkelijk. Steeds meer leden en niet-leden weten de NAG te vinden met uiteenlopende vragen. De leden willen vooral graag gebruik maken van de contacten van de NAG. Het gestaag groeiende netwerk van de NAG is daarvoor uiterst waardevol. NAG functie 3: Vertegenwoordiging naar de stakeholders Het Topsectorenbeleid is in 2013 actief voortgezet. Vliegtuigbouw en -instandhouding zijn een herkenbaar onderdeel van de topsector High Tech Systems en Materialen (HTSM). Onze sector blijkt sterk te zijn georganiseerd, vrijwel alle spelers zitten binnen de NAG. Daardoor is het voor de overheid prettig om met de gehele sector te kunnen praten via de brancheorganisatie en krijgt de Aerospace veel aandacht in het Topsectorenbeleid wat resulteert in goede toegang tot de middelen die beschikbaar zijn. Daarbij hoort bijvoorbeeld ook de support vanuit diverse ambassades, zoals Frankrijk, Abu Dhabi en China. Het College Lucht- en Ruimtevaart Nederland (LRN) verbindt alle partijen binnen Nederland die een relatie hebben met de lucht- en ruimtevaart en zet zich in om richting de overheid en politiek op gezette momenten met een sterke boodschap het beleid te kunnen beïnvloeden. In 2013 heeft LRN veel aandacht besteed aan opleidingen die aansluiten bij de behoefte van onze sector, het afstemmen tussen de partijen om de speerpunten vast te stellen en de daarbij behorende boodschappen en een actieplan op te stellen. De deelnemende (branche-) organisaties voeren het actieplan uit. Organisatie Het bureau bestond in 2013 uit 5 fte en een stagiaire. De NAG is een onafhankelijke brancheorganisatie die zich heeft gehuisvest binnen de FME. Dit geeft de mogelijkheid om een aantal zaken uit te besteden zodat het bureau zich kan concentreren op de kerntaken. In 2013 heeft het personeel weer diverse cursussen gevolgd en de nieuwe media verder uitgerold. De NAG LinkedIn groep wordt inmiddels breed gevolgd. De samenwerking met andere organisaties is in 2013 voortgezet. Met name met zusterorganisaties binnen LRN (DGTA, NIDV en SpaceNed), maar ook met de FME in het kader van het FME cluster beleid. Deelname van de NAG via LRN in de Stichting Holland High Tech heeft geleid tot een nadere kennismaking met organisaties als Automotive NL, Brainport Industries en Business Cluster Semiconductors. Samenwerking met de NAT In de tweede helft van 2013 heeft de NAG het verzoek ontvangen van de Netherlands Airport Technology Group (NAT) om intensief samen te werken. De besturen van beide organisaties zijn bijeen geweest en aan de hand van een werkgroep zijn de diverse scenario s onderzocht. Uiteindelijk heeft dit geleid tot een voorstel aan de leden tijdens de laatste ledenvergadering in december en hebben de leden unaniem besloten om de NAT-leden vanaf 2014 binnen de NAG-structuur te brengen. 7

kenniscentrum PROJECTEN MKB-innovatiestimulering Topsectoren (MIT) Duur: 18 juni 2013 17 juni 2014 Deelnemers: Het Topconsortium voor Kennis en Innovatie (TKI) van de Topsector High Tech Systemen & Materialen (HTSM), NAG, Berenschot, NLR, TNO, TU Delft, Syntens (huidige KvK) etc. Doel: Met de MIT-regeling doen de Nederlandse MKB s mee met het topsectorenbeleid. Dankzij de MIT-regeling kunnen de MKB s hun innovatieambities versnellen. Voor de call 2013 heeft het TKI HTSM het instrument netwerkactiviteiten gekozen. Voor de periode juni 13 juni 14 zijn twee cross-sectorale netwerk- en kennisuitwisselingsbijeenkomsten georganiseerd in de vorm van workshops rondom een technisch thema. Deze technische thema s dekken de korte termijn ontwikkelonderwerpen die zijn geïdentificeerd in de roadmap Aeronautics. Focus: De MIT-regeling is bedoeld om innovatieve MKB s te laten profiteren van het topsectorenbeleid. Met als kernwoord samenwerking kan elke topsector hieraan op zijn eigen manier invulling geven. Dit project wordt ondersteund door de stichting Holland High Tech (HHT). Het traject wordt gefinancierd door het TKI van de topsector HTSM. Het TKI wordt daarnaast gefaciliteerd door middelen van het Ministerie van Economische Zaken (EZ) en Agentschap NL (de huidige Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, RVO.nl). Website: http://www.rvo.nl/subsidies-regelingen/mkb-innovatiestimulering-topsectoren-mit TransNetAero (TNA)-Interreg IV-B Noordwest-Europa Duur: juli 2011 oktober 2015 Deelnemers: German Aerospace Academy (DE), Netherlands Aerospace Group (NL), Centre Spatial de Liége & SkyWin (BE), Swiss Aerospace Cluster (CH), Midlands Aerospace Alliance (UK), CESI Nord Quest & Normandie AeroEspace (FR) Focus: Het project wil de zichtbaarheid, competenties en innovatiekracht van MKB-bedrijven in de Aerospace-sector in Noordwest-Europa, anders dan de OEM s, stimuleren en bevorderen door: het organiseren van match making events en conferenties; de samenwerking tussen kennisinstellingen/universiteiten en bedrijven in de Aerospace sector te bevorderen; het creëren van opleidingen en opleidingsmodules voor deze MKB s; het bevorderen van transsectorale uitwisseling van arbeid en kennis van Aerospace naar bijvoorbeeld automotive of andere high tech sectoren. Dit project is mede mogelijk gemaakt dankzij de steun van het EU Interreg IV Programma en cofinanciering van het Ministerie van Economische Zaken en de provincies Flevoland, Overijssel en Zuid-Holland. Website: http://www.nag.aero/kennis/projectenclusters/transnetaero.html http://www.transnetaero.eu/ RAAK-MKB subsidie aanvraag Onderhoud je Marktpositie Duur: 2013-2015 Deelnemers: Hogeschool van Amsterdam/ Domein Techniek, JetSupport, SAMCO, NEDAERO Components, Martinair Maintenance & Engineering (M&E), KVE, Jet Aviation, TNO, TU Delft, Schiphol Group, NAG, Projects One etc. Focus: RAAK-MKB subsidie aanvraag Onderhoud je Marktpositie, als doel verstevigen van de concurrentiepositie van onderhoudsbedrijven in de Nederlandse luchtvaartsector Website: http://www.hva.nl/nieuws/2013/01/09/vijf-hva-onderzoeksprojecten-gehonoreerd-met-raaksubsidie/# http://www.innovatie-alliantie.nl/ 8

BAC (Business Accelerator Campus Woensdrecht) Duur: mei 2010 - mei 2013 Deelnemers: NAG, Thales Avionics - Nederland, Stratagem Innovations, AcQ Inducom, ADSE, Benchmark Electronics, Hortec, NDF Special Light Products, NLR, REWIN Focus: BAC stimuleert bedrijven, kennisinstellingen en overheden om optimaal gebruik te maken van kansen en ontwikkelingen in de markt. Website: http://www.bacw.nl/ Bijeenkomsten Workshop Kansen voor sensorinnovatie in de Aerospace Datum: 30 oktober 2013 Berenschot, Utrecht Deelnemers: Leden van de NAG, Sensor Universe en Business Cluster Semiconductors, Berenschot, Syntens etc. Focus: Deze sessie is in het kader van de MIT-regeling georganiseerd. Het doel is het uitwerken en selecteren van twee of drie mogelijke gezamenlijke new business consortiumprojecten. Daarbij ligt de nadruk op projecten die in een periode van maximaal drie jaar tot commerciële groei kunnen komen en interessant zijn voor de deelnemende bedrijven. Website: http://www.nag.aero/nieuws/nieuwsbericht/workshop-kansen-voor-sensorinnovatie-in-deaerospace.html 1e TNA netwerkevent Datum: 6 8 november 2013 Midlands, Verenigde Koninkrijk Deelnemers: Midlands Aerospace Alliance (MAA) en MAA leden, waaronder MTC, University of Nottingham, Rolls-Royce, Aero Engine Controls; NAG en zeven Nederlandse ondernemingen (3D Metal Forming B.V., AAR Aircraft Component Services Amsterdam, Cimcool, Hittech, Dutch Thermoplastic Components B.V. (dtc), Straaltechniek International B.V., Bal Seal Engineering. Vanuit de andere vier TNA partners uit België, Duitsland, Frankrijk en Zwitserland waren ca. 30 deelnemers aanwezig. Focus: De bijeenkomst was bedoeld voor MKB s die actief zijn op het gebied van machining, assemblage en/of processen in de toeleveringsketen van aero engines, die hun concurrentiekracht willen versterken door samen te werken met partners in Noordwest- Europa. Website: http://www.nag.aero/nieuws/nieuwsbericht/nag-prominent-aanwezig-op-1e-internationalenetwerkbijeenkomst-in-het-kader-van-transnetaero.html 2e TNA netwerkevent Datum: 27 november 2013 Normandië, Frankrijk Deelnemers: Normandie AeroEspace en haar leden, CESI, NAG en vier NL-bedrijven (VIRO, Straaltechniek International B.V., Heat & Surface Treatment B.V., Recore Systems B.V.). Daarnaast waren er deelnemers vanuit de Aerospace Clusters van België, Duitsland, Frankrijk en Zwitserland. Focus: Het event in Normandië was vooral gericht op MKB s die actief zijn op het gebied van motoronderdelen voor lanceervoertuigen, elektronica voor radarsystemen en (toekomstige) avionica- en simulatiesystemen voor zowel aerospace als automotive. Website: http://www.nag.aero/nieuws/nieuwsbericht/verslag-2e-internationale-netwerkbijeenkomsttransnetaero.html 9

Trainingen EN 9100 training Datum: 29 mei 2013 Deelnemers: QSC, NAG, A++audit bvba, Aeronamic B.V., Aircraft Maintenance & Training School, Daedalus Aviation Group BV, Defensie Materieel Organisatie, Ministerie van Defensie, Fokker Elmo B.V., Heat & Surface Treatment B.V., KVE Composites Group, Larsen Premium Precion Parts, Straaltechniek International B.V., Sun Test Systems, Van den Berg s Technische Bedrijven B.V. Focus: Het doel van deze training is deelnemers kennis te laten maken met de opzet van de AS/ EN9100 Quality Management System Standaard voor de luchtvaartindustrie en het daaraan gekoppelde certificatieschema. NAG Introductiecursus Luchtvaart Datum: 18 april 2013 Deelnemers: AkzoNobel Aerospace Coatings, Amsterdam Airport Area, ATKINS, Aviall Services Inc, Avio-Diepen, Fokker Technologies Holding B.V., Forexx, Lucht- en Ruimtevaart Nederland, Ministerie van Economische Zaken, NDF Special Light Products B.V., ADSE, TU Delft, Netherlands Aerospace Group. Focus: Training voor (nieuwe) medewerkers die net werkzaam zijn binnen de Aerospace sector en een beperkte kennis hebben van de aerospace en werknemers die al wat langer in deze sector werkzaam zijn maar die nieuwe kennis willen opdoen. Website: http://www.nag.aero/activiteiten/event/nag-introductiecursus-luchtvaart.html CLUSTERS Avionica cluster (ondernemingen actief in Avionics, elektrische systemen, onderdelen, software en bedrading) Deelnemers: AcQ Inducom, ADSE, Benchmark Electronics B.V., Hortec, NEDAERO Components, NLR, NDF Special Light Products Focus: Dit cluster is voor ondernemingen die actief zijn in Avionics, elektrische systemen, onderdelen, S/W en bedrading. De doelstelling van dit cluster is versterking van de concurrentiepositie door de kennis van de markt, techniek en procedures te delen en gezamenlijk business cases op te pakken, die vaak voor de individuele leden van het cluster te groot of complex zijn. Website: http://www.nag.aero/kennis/projectenclusters/avionica-cluster.html Aircraft Interiors cluster Deelnemers: Alle NAG leden actief in Aircraft Interiors Focus: Speciaal voor iedereen die zich op enigerlei wijze bezighoudt met het onderwerp Aircraft Interiors in Nederlands, heeft de NAG met ondersteuning van haar leden dit initiatief opgezet. Website: http://www.nag.aero/kennis/projectenclusters/interiors-cluster.html NAG Improving Quality (IQ) Group Datum: 23 april 2013 Fokker Aerostructures Papendrecht Deelnemers: Alle NAG leden QA medewerkers Focus: De IQ Group is bedoeld voor kwaliteitsmanagers en -medewerkers, MKB ondernemers en andere medewerkers van bedrijven met belangstelling voor kwaliteitszorgaspecten. Website: http://www.nag.aero/kennis/projectenclusters/improving-quality.html 10

Ledenvergaderingen en NAG Themadag Eerste ledenvergadering Focus: Bestuurswijzigingen Datum: 23 mei 2013 Aantal deelnemers: 36 Te gast bij: TNT Express te Hoofddorp Focus: Bestuurwijzigingen en financieel resultaat 2013 Tweede ledenvergadering Focus: nieuwe voorzitter, integratie NAT en jaarplan 2014. Datum: 11 december 2013 Aantal deelnemers: 50 Te gast bij: AkzoNobel te Sassenheim Focus: Nieuwe voorzitter, integratie NAT en jaarplan 2014 NAG Themadag 2013 Datum: 2 oktober 2013 Deelnemers: 60 personen Te gast bij: MBO College Airport te Hoofddorp Spreker: Adjiedj Bakas Focus: Netwerkbijeenkomst met als thema Werktrends van morgen, hoe houden we onze luchtvaartindustrie interessant voor jong talent 11

Internationale activiteiten Beurzen MRO Middle East Datum: 22 23 januari 2013 Deelnemers: AkzoNobel Aerospace Coatings, Avio-Diepen, Fokker Services, KVE Composites Group, NLR, NEDAERO Components, TNT Express Dubai, VAE Paviljoen: Gezamenlijke PIB deelname + Holland Lounge (36m²) Type evenement: Congres / Beurs Website: http://events.aviationweek.com/archive/2014/mme/ MRO Africa (in opdracht van RVO) Datum: 25 27 februari 2013 Deelnemers: AELS, Avio-Diepen, Fokker Services, KVE Europe, NEDAERO Components, Samco Aircraft Maintenance Addis Ababa, Ethiopië Paviljoen: Gezamenlijke deelname Type evenement: Congres / Beurs Website: http://www.africanaviation.com/events.html Aircraft Interiors Expo Datum: 9 11 april 2013 Deelnemers: ADSE, Dutch Thermoplastic Components, Fokker Services, TenCate Advanced Composites Hamburg Paviljoen: Gezamenlijke deelname + Holland Lounge (71,5m²) Type evenement: Beurs Website: http://www.aircraftinteriorsexpo.com/ Paris Air Show Datum: 17 23 juni 2013 Deelnemers: Aeronamic B.V., ADSE, AELS, Airborne Composites BV, AmEuro Metals B.V., Amsterdam Airport Area, Avio-Diepen, Business Park Aviolanda, Daedalus Aviation Group, DGTA, Dutch Thermoplastic Components, Fokker Technologies, Goliath-Hollinda, Ilto Consultancy, Maastricht Maintenance Boulevard, NCIM, NEDAERO, NIDV, NLR, Straaltechniek, Flame Spray Technologies, Sulzer Eldim BV, Sun Test Systems, Surface Treatment Nederland BV, Technobis Fibre Technologies, TenCate Advanced Composites, TNO, TNT Express, Vimac Parijs, Frankrijk Paviljoen: Gezamenlijke deelname + Holland Lounge (302m²) Type evenement: Beurs Website: http://www.siae.fr/ 12

International Astronautical Congress (in opdracht van SpaceNed) Datum: 23 27 september 2013 Deelnemers: Dutch Space, ISIS, Netherlands Space Office, Cosine, NLR, SpaceNed, TNO, TROPOMI, TU Delft Aerospace Engineering, ASTRON, SystematIC, University of Twente Beijing, China Paviljoen: Holland Lounge (63m²) Type evenement: Congres / Beurs Website: http://www.iac2014.org/ Composite Meetings Datum: 6 7 november 2013 Deelnemers: Airborne Composites, Fokker Technologies, KVE Composites, NLR, TenCate Advanced Composites, TU Delft Nantes, Frankrijk Paviljoen: Gezamenlijke deelname Type evenement: B-to-B event Website: http://www.abe-industry.com/composites-meetings/index.php/en/#.u3b-wvl_s5q Dubai Airshow Datum: 17 21 november 2013 Deelnemers: AkzoNobel Aerospace Coatings, Avio-Diepen, DutchAero Services, Fokker Services, KVE Composites, NLR, QAPS, STRATAGEM Group, TNT Express, VisionWaves Dubai, VAE Paviljoen: Gezamenlijke deelname + Holland Lounge (90m²) Type evenement: Beurs Website: http://www.dubaiairshow.aero/ 13

netherlands aerospace group Handelsmissies Handelsmissie China (in opdracht van RVO) Datum: 4 11 mei 2013 Deelnemers: DNW, Fokker Technologies, NLR, TenCate, TiaT Diverse locaties, China Paviljoen: n.v.t. Type evenement: Handelsmissie Website: n.v.t. Handelsmissie Zuid-Duitsland (in opdracht van RVO) Datum: 3 6 juni 2013 Deelnemers: ADSE, Airspeed, Avio-Diepen, Burdock High Tech, KMWE, Landes High End Machining, Larsen, LIOF/Maastricht Maintenance Boulevard, NLR, NORMA Groep, PM Aerotec, Straaltechniek International, Surface Treatment, TNT Express, TU Delft Robotics, U.C. Technologies, VDL Enabling Technologies Group Hessen en Baden-Württemberg, Duitsland Paviljoen: n.v.t. Type evenement: Handelsmissie Website: n.v.t. Fact Finding Missie Middle East (in opdracht van RVO) Datum: 26 30 januari & 23 29 november 2013 Deelnemers: n.v.t. Saoedi-Arabië, Koeweit, Qatar, Bahrein, Oman Paviljoen: n.v.t. Type evenement: Fact Finding Website: n.v.t. Partners for International Business Verenigde Arabische Emiraten Periode 2014-2015 Deelnemers: TNT Express, KVE Composites Group B.V., Nationaal Lucht- en Ruimtevaart Laboratorium (NLR), VisionWaves, QAPS, Avio-Diepen, AkzoNobel Aerospace Coatings Doelstelling: Het positioneren van de Nederlandse luchtvaartindustrie als de juiste partner voor het realiseren van de ambities die de Mubadala Group (en de regio) heeft en zodoende meer omzet creëren voor het Nederlandse bedrijfsleven. Frankrijk Periode 2013-2015 Deelnemers: Airborne Composites B.V., Dutch Thermoplastic Components B.V. (DTC), Fokker Technologies Holding B.V., KVE Composites Group B.V., Nationaal Lucht- en Ruimtevaart Laboratorium (NLR), TenCate Advanced Composites B.V. en TU Delft Doelstelling: Het vergroten van de marktpositie in Frankrijk door promotie en kennisuitwisseling op het gebied van high tech engine componenten en systemen en high tech thermosplastic structures. 14

Overige activiteiten Vanuit de vertegenwoordigende functie van de NAG hebben de directie en bestuursleden zitting in onder andere de volgende overlegorganen: Airbus MoU Management Board Airbus MoU Stuurgroep Industrial Board TU Delft College Lucht- en Ruimtevaart Nederland (LRN) Beleidsgroep LRN NIFARP Aerospace & Defence Europe (ASD) Board Equipment/SME Commission in ASD EQ IMG (deelname ondersteund door NLR) Bestuur Maastricht Maintenance Boulevard NLR Raad van Advies College van Belanghebbenden bij het Luchtvaartonderwijs (CvBLO) ILT contactgroep Adviesraad van de Hogeschool van Amsterdam Raad van Belanghebbenden Leeuwenborgh Programmaraad van Dutch Institute World Class Maintenance Bestuur stichting Holland High Tech Executive Council stichting Holland High Tech Werkgroep Uitvoeringsagenda stichting Holland High Tech AAT Platformoverleg 15

Vooruitzichten 2014 netherlands aerospace group Vanaf 2014 bestaat de NAG uit leden die actief zijn in aircraft manufacturing, aircraft maintenance, services en de nieuwe groep: airport development. Binnen het bureau zal daarvoor één fte extra worden aangetrokken om de extra activiteiten op te vangen. De internationaliserings instrumenten vanuit het Topsectorenbeleid zullen door de NAG intensief worden gebruikt. Zo zal de composietenbeurs JEC worden ondersteund door deze aan te merken als Strategische Beurs en zullen missies met bewindvoerders zoveel mogelijk worden gericht op de belangen van de leden. Om een goed geactualiseerd beeld te houden van de belangen van de leden zullen in 2014 weer ledenbezoeken worden georganiseerd waarbij de voorzitter en directeur gezamenlijk ledenlunches zullen bezoeken waar 5-10 bedrijven uit de regio bijeen zullen komen. Netwerken en potentie in onderlinge samenwerking blijven aandacht krijgen in 2014. TransNetAero is in dit opzicht een project met toenemende potentie. Het gaat hier niet alleen om training en onderlinge samenwerking maar ook samenwerking binnen de Noordwest-Europese regio. Gedurende de uitvoering van dit project (tot eind 2015) zullen de verwachtingen van toenemende business kansen en technologiesamenwerking waargemaakt moeten gaan worden. Indien dit goed verloopt, zal in 2014 gestart gaan worden met de voorbereidingen voor nieuwe Interreg activiteiten. Ook op technische terreinen zullen leden bijeen worden gebracht. Op het gebied van machining en vliegtuigmotoren zullen nieuwe initiatieven starten. 16

Contact: Netherlands Aerospace Group (NAG) Tel. + 31 (0)79 353 13 56 info@nag.aero www.nag.aero netherlands aerospace group