Gemeente IJsselstein postadres Postbus 26, 3400 AA IJsselstein Leden Gemeenteraad Postbus 26 3400 AA IJSSELSTEIN bezoekadres Overtoom 1 3401 BK IJsselstein t 14 030 f 030 6884350 e info@ijsselstein.nl betreft Raadsinformatiebrief financiele kaders transitie jeugdzorg 2015 uw kenmerk uw brief van behandeld door A.H. Witteveen zaaknummer 5403 datum 12mei2014 blad 1 van bijlagen 1 Geachte raadsleden, Inleiding/samenvatting Sinds vorig jaar zijn we flink aan de slag gegaan om de extra taken die de gemeente vanaf 2015 krijgt in goede banen te leiden. Voor 2015 moeten we geregeld hebben dat huidige en nieuwe gebruikers, maar ook jongeren op een wachtlijst, jeugdzorg ontvangen. Vanaf 2015 gaan we ook aan de slag met een andere aanpak. In de voorbereiding moeten we in een kort tijdsbestek veel beslissingen nemen, terwijl er nog veel onduidelijk is. Doordat veel ontwikkelingen regionaal, bovenregionaal of soms zelfs landelijk worden opgepakt, voelt het soms alsof IJsselstein in een rijdende trein is gestapt en onze invloedsfeer beperkt is. Daarom hechten wij eraan te benadrukken dat er een belangrijk verschil is tussen de transitie (de voorbereidingen in 2014 en uitvoeringsjaar 2015) en de transformatie (vanaf 2016). In de transitieperiode zorgen wij ervoor dat er geen gaten vallen en dat de zorg gewaarborgd blijft. Zoals gezegd moeten wij hiervoor veel bovenregionaal acteren, omdat wij afhankelijk zijn van andere gemeenten en regio's voor het in stand houden van de zorg. De lokale goedkeuring is door tijdsdruk vaak de laatste stap in het besluitvormingsproces. Het college heeft uitgebreid stilgestaan bij dit dilemma. In feite valt op dat moment niets te kiezen, immers niet akkoord gaan leidt uiteindelijk tot de situatie dat de gemeente niet in staat is tot het uitvoeren van dit beleid waarbij de gevolgen de clienten van de jeugdzorg rechtstreeks raken. In 2015 doen wij ervaring op met de Jeugdzorg. Op basis van onze ervaring kunnen wij de jeugdzorg transformeren (vanaf 2016). Dit is het jaar waarin lokale keuzes zwaarder wegen en er meer ruimte ontstaat om Usselsteinse politieke uitgangspunten te formuleren voor de Jeugdzorg. Wij willen u zo goed mogelijk meenemen in dit proces, vandaar dat wij u regelmatig informeren. Dit doen we door middel van lokale en regionale bijeenkomsten en raadsbrieven. In deze raadsbrief leest u welke afspraken we met zorgaanbieders voor jeugdzorg hebben gemaakt, wanneer u daarop invloed kunt uitoefenen en hoe we dit communiceren. Bankrelatie BNG NL9BNGH028.50.09.958
ons kenmerk blad 2 van 5403 Aanleiding In oktober 2013 zijn door alle Utrechts regio's regionale transitie arrangementen 1 (RTA's) afgesloten met de huidige jeugdzorgaanbieders in de drie sectoren: 1. (provinciale) Jeugd & Opvoedhulp (J&O), incl. Jeugdbescherming en Jeugdreclassering, Jeugdzorg+, en Bureau Jeugdzorg 2. Kinderen met Beperking (KmB) en 3. de jeugd Geestelijke Gezondheidszorg (j-ggz). Deze arrangementen waren een verplichte stap in het proces met als doel: continutteit van zorg in 2015, behoud van infrastructuur en beperking van frictiekosten. In deze arrangementen hebben wij voor alle doelgroepen (nieuwe clienten, bestaande clienten en clienten op de wachtlijst) afspraken gemaakt. Belangrijke resultaten zijn: Er zijn gedeelde inhoudelijke uitgangspunten tussen gemeenten, zorgaanbieders en Bureau Jeugdzorg; Er is een gezameniijk commitment voor de continutteit van zorg en het borgen van de infrastructuur; Er is een balans gevonden tussen het creeren van ruimte voor vernieuwing en borgen van continutteit van zorg. Helaas bood de financiele informatie in de meicirculaire 2013 ons in oktober onvoldoende basis om de afspraken in de transitiearrangementen te vertalen in een budget per zorgaanbieder voor 2015. Er waren te grote verschillen tussen de verwachte kosten van de jeugdzorg op basis van de uitvraag bij de zorgaanbieders en de dekking van de totale kosten jeugdzorg op basis van het macrobudget in mei 2013. Omdat het Rijk had aangegeven in december een verbeterde versie van het macrobudget beschikbaar te stellen, hebben wij de zorgaanbieders toegezegd om in het eerste kwartaal van 2014 alsnog een financiele vertaling van de percentages in de RTA's aan te leveren. Inmiddels is de situatie zodanig dat wij voldoende zekerheid hebben over het budget voor sector 1. (provinciale) Jeugd & Opvoedhulp. Daarom stellen wij voor deze zorgaanbieders nu duidelijkheid over hun voorlopige budget voor 2015te verschaffen Voor sector 2. Kinderen met Beperking (KmB) en 3.de jeugd Geestelijke Gezondheidszorg (j-ggz) is de situatie anders. Na een analyse van de cijfers die het Rijk in december heeft aangeleverd, moeten we concluderen dat er nog steeds grote verschillen zijn tussen het budget dat het Rijk voor deze sectoren beschikbaar stelt en informatie van zorgaanbieders. Deze verschillen ontstaan door: Onduidelijkheid over het woonplaatsbeginsel; Onduidelijkheid over het deel van het AWBZ zorg voor de jeugd dat niet overgeheveld wordt naar gemeenten; De nog toe te passen correcties als gevolg van de gewijzigde financieringssystematiek in de j- GGZ per 2012 (het zogeheten DBC-gat). 1 De RTA's zijn behoudens navolgende nog steeds onverkort van kracht: In het kader van het in standhouden van een werkzame infrastructuur voor de jeugdbescherming en de jeugdreclassering hebben de Utrechtse regio's, Bureau Jeugdzorg Utrecht en de landelijk werkende instellingen (de William Schrikker Groep, Christelijke Jeugdzorg/Leger des Heils Jeugdzorg & Reclassering) in februari 2014 nadere afspraken gemaakt. Conform de landelijke richtlijnen hebben we in afwijking van de RTA een budgetgarantie van 80% afgegeven. De ministers van VWS en V&J zijn door ons hierover op 25 februari in een gezamenlijke brief gei'nformeerd.
ons kenmerk blad 3 van 5403 Met alle Utrechtse gemeenten (inclusief Weesp en Wijdemeren) hebben wij in een gezamenlijke brief d.d. 2 februari 2014 (zie bijlage) het Rijk laten weten dat er nog altijd onvoldoende basis is om tot financiele afspraken te komen voor deze zorgcategorieen. Om grip te krijgen op bovenstaande punten hebben de Utrechtse regio's besloten om gezamenlijk bureau AEF opdracht te geven om de onduidelijkheden te concretiseren. De resultaten zullen als basis dienen voor een vervolggesprek met het Rijk. We gaan met de aanbieders uit de sectoren KmB en j-ggz verdiepende gesprekken over de financiele kaders 2015 voeren om aansluitend ook deze zorgaanbieders het voorlopige budget 2015 te kunnen meedelen. Beoogd effect Financiele duidelijkheid over het verwachte budget 2015 te bieden aan de zorgaanbieders van Jeugd & Opvoedhulp, Jeugdbescherming, Jeugdreclassering, Jeugdzorg+ en Bureau Jeugdzorg om daarmee continutteit van de infrastructuur te waarborgen. Voorbehouden Lekstroom hanteert onderstaande voorbehouden in de budgetbrieven. Van budgettaire kaders kan worden afgeweken als: het Rijk (in de meicirculaire 2014) meer/minder middelen ter beschikking stelt; de gemeenteraad bij de vaststelling van de gemeentelijke begrotingen 2015-2018 op grond van een integrale afweging besluit meer/minder budget voor deze zorgcategorieen beschikbaar te stellen; blijkt dat de door de zorgaanbieders beschikbaar gestelde gegevens niet correct zijn en/of er het afgelopen jaar forse verschuivingen binnen de zorgvormen en -categorieen hebben plaatsgevonden; blijkt dat zorgaanbieders voor Kinderen met Beperking (KmB) en Jeugd Geestelijke Gezondheidszorg (J-GGZ) budgettair in de knel komen door budgetgaranties aan zorgaanbieders van Jeugd & Opvoedhulp, Jeugdbescherming, Jeugdreclassering, Jeugdzorg+ en Bureau Jeugdzorg. Financier! De basis voor het opstellen van de budgetbrieven is het macrobudget dat het Rijk aan iedere individuele gemeente heeft toegekend in december 2013. Voor de sector provinciale jeugdzorg is de verdeling van het macrobudget in relatie tot de uitvraag weergegeven in tabel 1. Voor een aantal regio's geldt dat er een opmerkelijk verschil is tussen wat de regio op grond van het macrobudget ontvangt en wat op basis van de uitvraag aan zorg moet worden uitgeven. Deze verschillen zijn wisselend positief en negatief; dat wil zeggen dat er regio's zijn met een tekort en andere met een overschot. Voor alle regio's gezamenlijk blijken de verschillen tussen het macrobudget en de uitvraag minimaal en verklaarbaar. De meest waarschijnlijke verklaring voor de verschillen is dat zorgaanbieders de hoogte van de uitgaven in 2012 wel goed in beeld brengen, maar vervolgens niet goed per gemeente registreren. Dit komt onder meer doordat niet altijd duidelijk is waar clienten zijn geregistreerd, doordat de woonplaats verschilt tussen client, ouders, pleegouders, voogden, instellingen, etc.
ons kenmerk 5403 blad 4 van Tabel 1. Financieel kader Lekstroom 2 Lekstroom Macrobudget Uitvraag 2012 Uitvraag 2012 30% uitvraag RTA 2015 Tekorten Vrije ruimte prov. in - 3,5% voor 80% Jeugdzorg korting Rijk Totaal 20.28.846 18.62.210 18.105.533 15.009.68 15.448.33-126.562 4.92.805 wv Houlen 4.948.19 4.832,026 4.662.905 3.865.621 3.932.664-39.938 96.05 vvv IJsselstein 3.39.44 2.983.205 2.88.92 2.386.564 2.41.425-14.52 911.522 wv Lopik 1.491.255 1.499.420 1.446.940 1.199.536 1.22.04 -.13 212.008 wv Nieuwegein 8.248.19.234.359 6.981.15 5.8.48 5.941.54-42,694 2.263.49 wv Vianen 2.202.202 2.109.58 2.035.91 1.68.80 1.50.562-19.25 432.365 Toelichting tabel 1. Het RTA van Lekstroom gaat over zowel de bovenregionale, als de regionale zorg. In tabel 1 zijn beide dan ook verwerkt. In kolom 1 staat het budget ( 20,3 mln.) dat Lekstroom krijgt voor sector 1, de provinciale jeugdzorg. Kolom 2 geeft de uitvraag 2012 weer. Gemeenten hebben aan zorgaanbieders gevraagd om per gemeente uit te splitsen wat zij in 2012 leverden aan zorg. Zorgaanbieders van sector 1 geven aan dat zij in 2012 voor 18,8 mln. aan zorg leverden voor de regio Lekstroom. Op de zorguitgaven in 2012 wordt de korting van het Rijk in mindering gebracht. Dit staat in kolom 3. Na rijkskorting blijft er 18,1 mln. over. Dit bedrag is de basis voor het RTA. Binnen de provincie Utrecht hebben alle regio's met elkaar afgesproken om minstens 80% van de uitvraag te garanderen voor zorgaanbieders. Zodoende zorgen we er met de hele provincie voor dat aanbieders niet omvallen en dat het zorgaanbod wordt gecontinueerd. In kolom 4 is weergegeven welk bedrag Lekstroom moet garanderen om op 80% van de uitvraag te komen. In kolom 5 verwerken we het RTA. Per zorgcategorie garandeert Lekstroom een minimale hoeveelheid zorg af te nemen. Dit telt bij elkaar op tot 15,4 mln. (kolom 4) en dat is gemiddeid 82% (kolom 5) van hetgeen zorgaanbieders aangaven te leveren (uitvraag 2012). In kolom 6 staan de tekorten per gemeente. Uit de tabel blijkt geen tekort. Het RTA is in totaal immers hoger dan de afgesproken 80%. Echter, er zijn verschillen tussen zorgaanbieders. Er zijn dus ook aanbieders die onder de 80% zitten. Bij elkaar moet Lekstroom aanvullend op het RTA 126.562,- extra garanderen om ervoor te zorgen dat alle zorgaanbieders minstens 80% van de uitvraag 2012 krijgen. Tot slot staat in de laatste kolom verwerkt wat er van het rijksbudget voor sector 1 overblijft als we de budgetgaranties hebben verstrekt. Voor Lekstroom is dit 4,8 mln. Het is zaak ons niet rijk te rekenen met dit bedrag. Ten eerste moeten hier nog uitvoeringskosten van worden betaald. Ten tweede hebben alle Utrechtse regio's afgesproken om nog geen verplichtingen aan te gaan voor de overschotten. Dit komt doordat we nog niet weten of zorgaanbieders hun uitgaven goed per gemeente hebben geregistreerd, waardoor uitgaven in werkelijkheid anders verdeeld kunnen zijn tussen gemeenten en regio's en voor Lekstroom dus hoger kunnen liggen. 2 Zorgaanbieder Intermetzo heeft in een later stadium aanvullende cijfers ( 103.443,-) aangeleverd voor Lekstroom, maar heeft deze niet uitgesplitst per gemeente. De nieuwe cijfers zijn in tabel 1 opgenomen in het Lekstroomtotaal. Daardoor tellen de bedragen per gemeente niet op tot het Lekstroomtotaal.
ons kenmerk blad 5 van 5403 Budgettoekenning Jeugd & Opvoedhulp, Jeugdzorg+, Jeugdbescherming, Jeugdreclassering en Bureau Jeugdzorg Op basis van de afspraken die we gemaakt hebben in de regionale transitiearrangementen en de verdiepende gesprekken met de (provinciale) jeugdzorgaanbieders kunnen we voor het overgangsjaar 2015 onder voorwaarden (zie besluit) budgetgaranties afgeven voor de jeugdbescherming, jeugdreclassering, crisis jeugdzorg, gezinsvervanging, residentiele zorg en specialistische ondersteuning. Lekstroom doet dit voor zowel het bovenregionale deel van de zorg, als voor het regionale en lokale deel. De Utrechtse regio's gaan hier verschillend mee om. Daarbij moet opgemerkt worden dat zowel inkomsten als uitgaven nog kunnen wijzigen. Dat uitgaven tussen gemeenten in de praktijk mogelijk anders zijn verdeeld, is reeds vermeld. Echter, ook de inkomsten kunnen nog wijzigen. De meest actuele berichten over compensatie van bezuinigingen op de langdurige zorg zijn nog niet in dit voorstel verwerkt. Het Rijk publiceert in de meicirculaire de definitieve historische verdeling voor 2015 en het voorlopige objectieve verdeelmodel voor 2016 en verder. Staatssecretaris Van Rijn zei overigens al toe dat gemeenten in 2015 minstens 95% ontvangen van hetgeen in december is gepubliceerd. Voor Lekstroom betekent het dat we minstens 19,3 mln. ontvangen voor provinciaal gefinancierde jeugdzorg Vervolgtraject Na het verzenden van de budgetbrieven maken gemeenten en zorgaanbieders nadere afspraken over: De te leveren zorg (kwaliteit, hoeveelheid, prijs); Het realiseren van de innovatie van de zorg in 2015; De samenwerking in de keten en met partner-instellingen; De rol en bijdrage aan de wijkteams/generalistische teams; De wijze van registratie en verantwoording. We informeren uw raad weer over de financiele kaders op basis van de meicirculaire 2014 en als we meer duidelijkheid kunnen verschaffen over de sectoren 2 (Kmb) en 3 (jggz). Uiteindelijk stelt uw
oris kenmerk blad 6 van 5403 Bijlage: Gezamenlijke brief aan ministerie van VWS "deb Rhenen 2 februari 2014 Betreft: budgetten voor de uitvoering jeugdwet 2015 Aan het Ministerie van VWS, Deze brief is een gezamenlijke reactie van de gemeenten van de provincie Utrecht, inclusief Wijdemeren en Weesp op de budgetten voor de uitvoering van jeugdwet, zoals u die heeft gepubliceerd in de decembercirculaire gemeentefonds 2013. Hoezeer wij uw poging tot meer duidelijkheid ook waarderen, net als de moeite die u heeft gestoken in de mondelinge toelichting per regio, het blijkt onvoldoende soelaas te bieden voor het maken van bindende en houvast biedende afspraken met aanbieders. Namens de wethouders van de andere gemeenten wil ik u laten weten dat wij ons hierover grote zorgen maken. Zoals de transitiecommissie stelselwijziging jeugd aan u heeft gerapporteerd, zijn wij met het maken van onze regionale transitiearrangementen gestuit op een aanzienlijk verschil tussen het ons toebedeelde bedrag in de meicirculaire 2013 en het budget dat volgens de zorgaanbieders omging in 2012. Het totale budget voor onze gemeenten is sinds december weliswaar verhoogd, maar de kloof lijkt beslist onvoldoende gedicht. Dit ondanks het feit dat we in overleg met de aanbieders ook het door hen opgegeven budget op een aantal punten hebben kunnen corrigeren. Het verschil in macro-budget en "uitvraagbudget" is nog steeds dermate groot dat het ons belemmert in het maken van afspraken. Sommige regio's zien een fors tekort, sommige regio's lijken juist over te houden. En wanneer we dieper inzoomen op waar volgens ons de verschillen door veroorzaakt worden, dan leidt dit eerder tot een diffuser dan een duidelijker beeld. De grote verschillen lijken zich te concentreren op een drietal onderwerpen: 1. Het woonplaatsbeginsel: door de veranderde definitie is voor de "voogdijgroep" meer helderheid ontstaan, maar voor de jongeren die vrijwillig in residentiele zorg zitten is dat zeker niet het geval. Aanbieders van residentiele zorg blijken vaak moeite te hebben om de oorspronkelijke woonplaats van clienten te achterhalen. Verder lijkt het gewijzigde woonplaatsbeginsel ertoe te leiden, dat op gemeentelijk niveau de verschillen tussen toegekend budget en opgegeven budget alleen maar groter worden. We zijn dan ook benieuwd naar de gegevens die uw ministerie heeft gebruikt om tot de huidige verdeling te komen.
ons kenmerk blad van 5403 2. In de AWBZ is het voor een fors aantal zwaardere (en dure) onderdelen niet duidelijk voor gemeenten en aanbieders of dit nu overgeheveld wordt naar de Jeugdzorg of naar de Langdurige zorg. Dit veroorzaakt onzekerheid in de opgegeven budgetten, die zowel negatief als positief kan uitpakken. 3. Voor de GGZ geldt dat 2012 een overgangsjaar betreft, omdat toen de DBC-structuur is ingevoerd. Deze nieuwe structuur leidde tot noodzakelijke correcties (GGZ-instellingen noemen dit het "DBC-gat"), die nu een goed beeld en een goede vergelijking met het "uitvraagbudget" in de weg staan. Tot op heden heeft contact met uw ministerie, VNG en King helaas niet tot meer duidelijkheid geleid. En ook van andere regio's buiten de provincie Utrecht ontvangen wij signalen dat ze op deze punten lijken vast te lopen. Omdat voor het verdeelmodel van 2015 uitgegaan wordt van de huidige situatie, zou er geen groot verschil meer mogen zijn hoe de verschillende regio's uitkomen met het aan hen toebedeelde budget. Als we meer inzicht krijgen in de onderliggende cijfers van het verdeelmodel (op welke gegevens zijn die gebaseerd) kunnen we ook de verschillen zien, met de opgaven van de zorgaanbieders en het grootste deel van de onduidelijkheid wegnemen. Graag zouden we op zeer korte termijn van u informatie willen ontvangen op bovenstaande punten, zodat wij de stappen kunnen zetten, ook met onze gemeenteraden, om tot houvast biedende en bindende afspraken met onze zorgaanbieders te komen. Hopend op een spoedige reactie, Namens de 2 andere wethouders van de provincie Utrecht J.W.Spigt Wethouder Jeugd, Werk en Inkomen, Sport en Wijk Overvecht Gemeente Utrecht