NIEU S 2012 UITGAVE 11 - DECEMBER 2012 IN DIT NUMMER ONDER ANDERE: Tussenstand project duurzame inzetbaarheid Smeulders Interieurgroep Pilot eacademy voor online leren van start Van Plus- naar Mobiliteitspakket Smeulders Interieurgroep: We hebben een goede mix tussen jong en oud. Het Europees Sociaal Fonds investeert in uw toekomst! De SSWM is een initiatief van
2 Tussenstand project duurzame inzetbaarheid Medewerkers in de meubelindustrie en interieurbouw worden ouder, de pensioenleeftijd gaat omhoog, de arbeidsmarkt wordt krapper. Hoe blijf je langer, productiever, gezonder én met plezier aan het werk? Het zijn ontwikkelingen en vragen die om een reactie vragen. De SSWM is hiervoor een project gestart, dat met ESF-gelden gesubsidieerd wordt: Vitaliteit meubelindustrie en interieurbouw. Wat is de stand van zaken? De branche heeft voor het eerst kennisgemaakt met het project in de vorige SSWM-nieuwsbrief, die in juni van dit jaar verscheen. Eerst is onderzocht wat binnen bedrijven al gedaan wordt aan bevordering van duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Daarbij kan gedacht worden aan scholing, loopbaanbegeleiding en beleidsbegeleiding van bedrijven. Sinds dit najaar wordt de branche breed voorgelicht over duurzame inzetbaarheid en worden gesprekken met tal van werkgevers gevoerd. Een volgende stap is het starten van een aantal pilotprojecten bij bedrijven zoals functionerings- en loopbaangesprekken, leercultuur, WAI (Workability Index ofwel werkvermogen), eacademy (zie elders in deze nieuwsbrief), vitaliteit in je werk, eportfolio en mobiliteitspakket. SSWM Nieuwsbrief juni 2012: start met voorlichting project Duurzame Inzetbaarheid. Download de nieuwsbrief op www.sswm.nl. Folder duurzame inzetbaarheid Aan alle voorlichtingsactiviteiten ligt een communicatieplan ten grondslag, dat voorziet in een structureel en planmatig communicatietraject, gericht op de branche, over duurzame inzetbaarheid en de initiatieven die hieruit voortkomen. Eind oktober is de folder Werken aan duurzame inzetbaarheid doe je samen! naar alle bedrijven verstuurd. In de folder wordt uiteengezet wat het belang is van een goed en structureel beleid op het gebied van duurzame inzetbaarheid. Onder dit begrip vallen tal van aspecten, zoals gezondheid, productiviteit, persoonlijke ontwikkeling, stimulering van talent, werkmotivatie en -kracht, arbeidsomstandigheden, doorstroming en creativiteit. Bedrijfsbezoeken SSWM-directeur Willem Kalis en SSWM-adviseurs Joost Verbeek en Lejo Verschoor hebben intussen ruim honderd bedrijfsbezoeken afgelegd. De gesprekken hebben enerzijds tot doel bedrijven voor te lichten en bewust te maken van het belang van een beleid dat gericht is op duurzame inzetbaarheid duurzame inzetbaarheidsbeleid. Met het management van bedrijven wordt daarnaast ook geïnventariseerd wat er al gedaan wordt aan het bevorderen van duurzame inzetbaarheid en welke behoeften er zijn om hierbij te worden ondersteund. De SSWM heeft hiervoor een speciale gereedschapskist ontwikkeld, vol handige, op de dagelijkse praktijk afgestemde diensten en producten die bedrijven gefaseerd kunnen inzetten. Doel is om gedurende de looptijd van het project (tot medio augustus 2013) in totaal tweehonderdvijftig bedrijven te bezoeken, een representatief aantal om goed gefundeerde conclusies te kunnen trekken over de stand van zaken in relatie tot duurzame inzetbaarheid. Visievorming arbeidsmarkt Meubel Er is momenteel veel gaande op het gebied van onderwijs en arbeidsmarkt. Sociale partners (FNV, CBM en CNV) zijn daarom gestart met het ontwikkelen van een visie en toekomstbeeld over de arbeidsmarkt voor de meubelindustrie. Ze worden hierbij geadviseerd door Willem Kalis, directeur van de Stichting Scholing en Werkgelegenheid Meubel (SSWM), Ingen Molenaar, directeur van de Stichting Hout en Meubel (SH&M) en Frans Veringa van het Hout- en meubileringscollege (HMC). Het proces is vooral gericht op personeelsvoorziening op langere termijn en de eventuele consequenties voor scholing en opleiding. Thema s zijn onder andere: het uiterlijk van de branche in de toekomst, het belang van internet, de samenstelling van het personeel, de verschillende soorten vakmanschap en het Unique Selling Point van de branche na de crisis. De ontwikkelde visie zal medio juni 2012 aan de branche worden gepresenteerd.
KORT NIEUWS Informatie voor werkgevers over tegemoetkoming studiekosten voor BBL-leerlingen Heeft u leerlingen in uw bedrijf die een BBL 1-, 2- of 3-opleiding volgen? Zij hebben aan het begin van hun opleiding recht op een tegemoetkoming in de studiekosten. Deze is speciaal bedoeld voor de aanschaf van lesboeken. De scholingsinstituten verstrekken het formulier waarmee deze subsidie aangevraagd kan worden, maar het blijkt dat leerlingen niet in alle gevallen subsidie aaanvragen. U kunt hen hierop attent maken! Inzenddatum subsidieaanvraag verlengd Vanaf 2013 verandert de termijn waarop de subsidieaanvraag ingediend moet worden. Voorheen was dit een vaste datum (eind juni), onafhankelijk van wanneer de opleiding feitelijk gestart was. Vanaf 2013 is de datum van het afsluiten van de Praktijk Leerovereenkomst (POK) bepalend. Tot uiterlijk één jaar na de datum op deze overeenkomst kan de subsidie aangevraagd worden. De te vergoeden bedragen zijn voor BBL 1 80,-, voor BBL 2 300,- en voor BBL 3 120,-. Uitbetaling geschiedt in principe aan de werknemer maar kan ook plaatsvinden aan de werkgever als deze de kosten van de leerboeken heeft betaald. U kunt dit aangeven op het aanvraagformulier. Het subsidieformulier is te downloaden van de website van de SSWM: www. sswm.nl. Wat zijn enkele (voorlopige) conclusies op basis van de al gevoerde gesprekken bij bedrijven? Voorop staat, dat bij bedrijven de noodzaak gevoeld wordt om beleid te ontwikkelen maar dat ze hierbij gehinderd worden door onvermogen en/of ook de moeilijke marktomstandigheden waarmee ze te maken hebben. Vitaliteit, als onderdeel van duurzame inzetbaarheid, blijkt voor veel bedrijven te leven, al zijn er onderling grote verschillen. In de praktijk worden bedrijven regelmatig geconfronteerd met thema s als langdurig ziekteverzuim en de bij medewerkers beperkte motivatie om andere taken te vervullen. Mocht er sprake zijn van afvloeiing, dan vindt nog weinig gerichte ondersteuning vanuit het bedrijf plaats. (Behalve dan nagaan of er mogelijkheden binnen het netwerk van de ondernemer zijn.) Het blijkt vaak lastig te zijn om functioneringsgesprekken ontwikkelingsgericht te benutten. Men kijkt naar het nu en nog te weinig naar de toekomst van medewerkers en hun functioneren binnen het bedrijf. Medewerkers die niet geheel voldoen, worden vaak ontzien, zeker als ze allang bij het bedrijf in dienst zijn. Meestal is er ook nog weinig zicht op het opleidingsniveau van medewerkers. Personeelsbeleid zou daarom een wezenlijker onderdeel van de bedrijfsvoering kunnen en ook moeten worden. Tot nog toe hebben weinig bedrijven een strategisch plan en een daaraan gekoppeld personeelsbeleid. Dit is alleen terug te vinden bij de grotere bedrijven. Veel bedrijven hebben een poging gedaan om functioneringsgesprekken Doe mee en neem contact op! Wilt u ook een gesprek met een van de SSWM-adviseurs over wat duurzame inzetbaarheid voor u en uw bedrijf betekent? Of heeft u belangstelling voor een van onze pilots? Neem dan snel contact op met de SSWM: telefoon (0348) 41 04 68 e-mail info@sswm.nl op gang te brengen, maar dat strandde vaak in schoonheid omdat het vooral éénrichtingsverkeer is. Deze bedrijven hebben wel interesse in een goede systematiek. Wat scholing van medewerkers betreft, gaat het vaak om ad hocbeslissingen. Nog maar weinig bedrijven werken met een voorafgaand aan het kalenderjaar opgesteld scholingsplan en een jaarlijks totaal scholingsbudget of budget per werknemer. Good practices in relatie tot duurzame inzetbaarheid/vitaliteit zijn zeker te vinden binnen de branche, onder andere in de vorm van maatregelen om de fysieke belasting terug te dringen, het aanbieden van periodiek medisch onderzoek en van financieel aantrekkelijke mogelijkheden om meer te sporten. We blijven u via onze website (sswm.nl), nieuwsbrieven en andere communicatiemiddelen op de hoogte houden van dit voor de branche belangrijke project Vitaliteit meubelindustrie en interieurbouw. 3
4 Smeulders Interieurgroep We hebben een goede mix tussen jong en oud Je ziet het meteen al als je de productiehal in loopt: oud(er) en jong door elkaar heen. Medewerkers die de pensioengerechtigde leeftijd binnenkort bereiken of zelfs al overschreden hebben, maar ook volop jonge mannen van tussen de twintig en dertig. En een aantal leerlingen. Die hebben we altijd rondlopen, zegt Willie Oomen, bedrijfsleider bij Smeulders Interieurgroep. Een opvallende populatie. Dat horen we vaker, maar voor ons is het heel gewoon. KORT NIEUWS Open dagen Hboopleiding Technische bedrijfskunde Er werken zo n zeventig mensen bij de vestiging in Nuenen, van wie een flink aantal met een langdurig dienstverband. De groei is heel geleidelijk verlopen. Oomen werkt er inmiddels zesendertig jaar. Maar we hebben ook een collega die 65 geworden is en net zo lang blijft totdat hij er vijftig jaar op heeft zitten. Hij werkt overigens niet voltijds, evenmin als een andere collega die pas bij ons is gekomen toen hij 65 werd en twee dagen per week als een soort duizendpoot bijspringt waar dat nodig is. Onze kantoormedewerkers zijn vrijwel altijd als meubelmaker begonnen. Ik zeg altijd: wil je een goede werkvoorbereider of projectleider zijn, dan moet je in de loopgraven hebben gezeten. Op school wordt de basis gelegd die in het bedrijf verfijnd wordt. Deze verfijning is nog een extra reden om ons best te doen om oudere werknemers langer in dienst te houden. Ze hebben een dijk van een ervaring, beschikken over een schat aan kennis en kunnen jongeren normen en waarden bijbrengen. In de meubel- en interieurbouwbranche is de behoefte aan op Hbo-niveau opgeleide medewerkers groeiend. Toenemende eisen op het gebied van management, professionalisering, automatisering, klantgerichtheid en kwaliteit maken dit noodzakelijk. Dit is met name merkbaar voor functies in het management, werkvoorbereiding, bedrijfsleiding en projectmanagement. De SSWM ontwikkelde hiervoor in samenwerking met Fontys Hogescholen en Hogeschool Windesheim de opleiding Associate degree Technische Bedrijfskunde. Een Associate degree is een tweejarige Hbo-opleiding die in deeltijd gevolgd kan worden, dus naast een bestaande baan! Het accent van de opleiding ligt op het ontwikkelen van managementkennis, managementsvaardigheden en organisatiekunde. Kijk op www.sswm.nl/hbo voor aanmelden, open dagen en subsidie. We willen iedereen die dat wil de kans geven om door te groeien en waarderen eigen initiatief, stelt Willie Oomen. Voorkeur voor intern opleiden Opleiden zit in de genen van het bedrijf. Dat is nooit anders geweest, aldus Oomen. Ik heb zelf nog een scholings- en instructiemap voor nieuwe medewerkers gemaakt. Dat is alweer twintig jaar geleden. Onze voorkeur gaat uit naar het intern verder opleiden van onze mensen om hun de fijne kneepjes van het vak te leren. We hebben een scholingsmedewerker die zich twintig uur per week bezighoudt met het begeleiden van jonge werknemers en leerlingen. Wie een opleiding wil volgen, kan dat zelf aangeven. Vervolgens kijken wij naar de relevantie ervan voor het werk. We willen iedereen die dat wil de kans geven om door te groeien en waarderen eigen initiatief. Nieuwe aanwas krijgen we binnen via aanbevelingen door onze medewerkers en via het Samenwerkingsverband. We hebben gemiddeld vier leerlingen aan het werk die kunnen blijven als er een goede klik is. Dus nee, personeelsproblemen kennen we eigenlijk niet. Het bedrijf is tweemaal genomineerd als Leerbedrijf van het jaar en heeft deze norminaties ook één keer met deze mooie titel weten te verzilveren. Brede inzetbaarheid Duurzame inzetbaarheid wordt door Smeulders feitelijk al jarenlang in de praktijk gebracht, net als het bevorderen van vitaliteit. En ook met de interne mobiliteit van medewerkers zit het wel Open dagen Tijdens de open dag krijgt men informatie over studeren in deeltijd. Men maakt kennis met docenten en studenten, er kan uitgebreid van de sfeer geproefd worden. DATA OPEN DAGEN Fontys Hogescholen Eindhoven Zondag 3 februari 2013 van 11.00-16.00 uur Woensdag 17 april 2013 van 18.00-21.00 uur Woensdag 5 juni 2013 van 18.00-21.00 uur Hogeschool Windesheim Zwolle 16 januari 2013 van 18.30-21.00 uur 5 juni 2013 van 18.30-21.00 uur
5 Jubileumjaar CBM afgesloten Met een groot feest in de Beurs van Berlage op 2 november jl. werd het jubileumjaar van de in 1912 opgerichte CBM afgesloten. Gedurende het jubileumjaar werden veel activiteiten georganiseerd. Het begon met de gongslag bij EuroNext, gevolgd door de Landelijke Open Dag met meer dan 20.000 bezoekers bij de leden, de ontwerpwedstrijd Junior Lounger en het in productie brengen van 27 van deze loungers. En tenslotte de veiling van de loungers, waarvan de opbrengst is gegaan naar de Stichting Energy4All die zich inzet voor de ontwikkeling van een medicijn voor kinderen met een ernstige stofwisselingsziekte. Ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de CBM verscheen het jubileumboek Mooi gemaakt, 100 jaar CBM van binnen en van buiten, geschreven door Reinold Vugs. In het boek wordt de ontwikkeling van de branche geschetst in economisch, sociaal en cultuurhistorisch perspectief met daarbij de rol die de CBM heeft gespeeld als belangenbehartiger van zijn leden. Ook de geboorte en ontwikkeling van de SSWM, opgericht in 1990, heeft een plek in het boek gekregen. Een passage uit het jubileumboek: Begin 1991 trad Willem Kalis als coördinator in dienst bij de SSWM, met als primaire taak de begeleiding van bestaande en nog te ontwikkelen werkgelegenheidsprojecten, in eerste instantie gericht op de doelgroep van langdurig werklozen. Om bedrijven te begeleiden bij (bij)scholingstrajecten gingen vanaf 1993 scholingadviseurs bij de SSWM aan de slag. In dat jaar kwam de stichting tot volle wasdom, zoals het CBM-jaarverslag 1993 meldde, en is ze sindsdien niet meer weg te denken uit de branche. goed. Bij ons heeft iedereen wel zijn kerntaken, maar een medewerker moet ook een stapje naar links of rechts kunnen maken. Op het moment van het interview zijn twee meubelmakers bezig met calculeren. Het is druk, we kwamen daar even handen te kort en daarom helpen ze mee. Inzet is dat mensen op meerdere plekken inzetbaar moeten zijn. We doen veel bijzondere projecten met een uniek karakter, dus er worden telkens andere producten gemaakt. Alle denkbare materialen worden gebruikt, het werk is erg afwisselend. Wat bijzonder schijnt te zijn, is dat onze volleerde en ervaren vakmannen vanaf de start tot en met de montage bij hun opdracht betrokken zijn. Ze hebben contact met de klant en architect en gaan ook mee met monteren Pilot eacademy voor online leren van start Binnenkort gaat het proefproject (pilot) eacademy van start met een online cursusaanbod voor de branche. Tegen de achtergrond van duurzame inzetbaarheid is het belangrijk dat medewerkers zichzelf voortdurend blijven ontwikkelen. Om de drempel laag te houden, hebben we een eacademy ontwikkeld met een breed cursusaanbod, vertelt SSWMadviseur Joost Verbeek. Omdat het soms lastig is om een cursistengroep bij elkaar te krijgen, is het online aanbieden van cursussen ook een test om te kijken of e-learning een manier van kennisoverdracht is met toekomst binnen de branche. Onze eacademy biedt veel cursussen waarmee mensen een stap verder kunnen komen, waarbij ze hun eigen tempo kunnen bepalen en de tijd kunnen kiezen waarop ze de cursussen willen volgen, aldus Verbeek. Voor de pilot zijn 25 licenties beschikbaar, met een maximum van vier per bedrijf. De licenties zijn een jaar geldig. Deelname aan de pilot, is onder bepaalde voorwaarden, gratis. Certificaat De eacademy van de SSWM biedt cursussen op het gebied van computervaardigheden op locatie. Dat werkt motiverend, want zo maken ze het hele traject bewust mee. In de productie worden handige hulpmiddelen toegepast om de fysieke belasting te verminderen. En onze mensen krijgen veel ruimte om hun eigen werk zo veel mogelijk zélf in te delen, stelt Oomen. Eigenlijk doen we al deze zaken rond personeelsbeleid omdat we dat normaal en vanzelfsprekend vinden. Dat daar nu ineens het stempel duurzame inzetbaarheid op staat, verandert daar niets aan. We gaan door zoals we altijd hebben gedaan: goed zijn voor onze mensen. Want dan houden ze plezier in hun werk en leveren ze de beste prestaties die ook weer ten goede komen aan het bedrijf. (Excel Word, Outlook, Powerpoint), taal (o.a. Nederlands foutloos schrijven, Frans, Duits en Engels basis en uitgebreid), op het werk (diverse basiscompetenties, klantgerichtheid, plannen en organiseren en presenteren) en gezond werken/ arbeidsomstandigheden (tillen, veiligheid, omgaan met stress). Het systeem wordt ondersteund door een leer management systeem, waarin door de SSWM de voortgang kan worden bekeken. Een groot aantal cursussen kan met een toets worden afgesloten, waarna een certificaat wordt gemaakt. Aan deelname aan de pilot zijn enkele voorwaarden verbonden. Meer weten? Ga naar www.sswm.nl/eacademy voor verdere informatie of mail naar j.verbeek@sswm.nl. Ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de CBM verscheen het jubileumboek Mooi gemaakt, 100 jaar CBM van binnen en van buiten.
6 Van Plus- naar Mobiliteitspakket In 2009 introduceerde de SSWM een nieuw pakket cursussen en trainingen voor de meubel- en interieurbouwbranche. 100%Pakket was de naam van het aanbod, destijds een pakket van acht cursussen. Na uitbreiding van het trainingsaanbod werd dat in 2011 PlusPakket 2011. Het aanbod is er steeds op gericht geweest om zo prakisch mogelijk te zijn voor de branche, en zo breed mogelijk met cursussen voor medewerkers op de werkvloer tot en met het management. De SSWM was - en is nog steeds - van mening dat ook in tijden van crisis bedrijven niet stil moeten zitten op het gebied van scholing en ontwikkeling. Scholing van medewerkers kan zeer stimulerend werken. Kennis up-to-date houden en professionaliseren van de organisatie geeft onmiddellijk rendement, in moeilijke én in betere tijden. De inzetbaarheid van mensen die nieuwe kennis en vaardigheden hebben geleerd wordt verbeterd. Financieel aantrekkelijk Het 100% Pakket werd met steeds meer cursussen aangevuld, en de SSWM wilde het aanbod ook financieel aantrekkelijk houden voor de branche. Door gebruik te maken van ESF-subsidies (subsidies uit het Europees Fonds) kwamen bedrijven die zijn aangesloten bij het Sociaal Fonds Meubel in 2009 en 2010 in aanmerking voor een vergoeding van maar liefst 100% van de cursuskosten. De doorstart naar het PlusPakket in 2011, wederom gesteund door ESF-subsidies, maakte een vergoeding mogelijk van 80% van de cursuskosten. Succesvol De cursussen vonden de afgelopen jaren gretig aftrek in de branche. De training leidinggeven op de werkvloer bijvoorbeeld schoolde vanaf 2009 maar liefst 124 werknemers om leidinggevende taken beter en effectiever te vervullen, door inzicht te geven in alle basisvaardigheden zoals communiceren, motiveren en conflicten hanteren. Zie in onderstaande grafiek de Top 10 van meest gevolgde cursussen. Mobiliteitspakket Het PlusPakket krijgt een vervolg. De prioriteiten van 2013 maken echter dat verschuivingen in het cursusaanbod zullen optreden. Een zorgvuldige besteding van branchegelden, veranderingen in subsidiebeleid, de huidige economische omstandigheden en de toenemende aandacht voor duurzame inzetbaarheid zijn thema s die nieuwe oplossingen op het gebied van scholing vragen. De SSWM maakt daar een start mee door het inzetten van het Mobiliteitspakket. Nieuw hierin zijn o.a. de aandacht voor intersectorale mobiliteit en het aanbieden van e-learning via de SSWM eacademy. Medio januari 2013 zullen nieuwe cursussen en data bekendgemaakt worden via www.sswm.nl. Het Europees Sociaal Fonds investeert in uw toekomst! De SSWM is een initiatief van: de Centrale Bond van Meubelfabrikanten Hout- en Bouwbond CNV en FNV Bouw. Postbus 452 3440 AL Woerden tel. 0348 410468 fax 0348 421684 e-mail: info@sswm.nl website: www.sswm.nl Vormgeving: VISUAL4U, Nijkerk Tekst: Reinold Vugs Communicatie, Zoetermeer a a n t a a l d e e l n e m e r s 124 Leidinggeven basis 117 Heftruck 74 Excel cursussen 65 Autocad 55 Basis installatietechniek Technisch Engels Top 10 cursussen PlusPakket 2010-2012 (Aantallen gebaseerd op aangevraagde subsidies.) 42 41 CNC Basis 36 35 Verfspuiten Werkvoorbereider 31 Basis elektrotechniek c u r s u s