BC Markt II 2010 2011 Bedrijfscommissie zorg welzijn sociaal-culturele sectoren BC Markt II Bedrijfscommissie zorg welzijn sociaal-culturele sectoren Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 2509 LK Den Haag www.bedrijfscommissie.nl me z de eg g sc en hap ng deli d i bem g chtin i l r o vo Jaarverslag 1 juli 2010-31 december 2011
Jaarverslag Bedrijfscommissie Markt II 1 juli 2010-31 december 2011
2 Jaarverslag Bedrijfscommissie Markt II
Voorwoord Met gepaste trots presenteert de Bedrijfscommissie Markt II haar eerste jaarverslag. Een verslag dat deze eerste keer een periode van anderhalf jaar bestrijkt. De Bedrijfscommissie Markt II is ontstaan uit enkele sectorale bedrijfscommissies met een verschillende cultuur en werkwijze. In de verslagperiode is gebleken dat de nieuwe bedrijfscommissie in korte tijd in staat is geweest om vanuit deze verschillen een werkwijze te ontwikkelen die voor het hele veld dat wordt bediend, passend is. Dit is niet in de laatste plaats te danken aan het betrokken en professionele secretariaat waarover kan worden beschikt. Door het secretariaat is ook een overzichtelijke informatieve website gemaakt waarop relevante informatie te vinden is, inclusief samenvattingen van behandelde bemiddelingsverzoeken. De website is naast bijvoorbeeld publicaties in vakbladen middel om de bekendheid van het werk van de bedrijfscommissie te vergroten. Ook na deze verslagperiode wil de bedrijfscommissie zich blijven ontwikkelen om de medezeggenschap van dienst te kunnen zijn. Opmerkingen naar aanleiding van dit verslag zijn dan ook van harte welkom! Th.H. Walma van der Molen M.L.G. Borsboom voorzitters 1 juli 2010-31 december 2011 3
BC Markt I Info m e d e z e g g e n s c h a p BC Markt II b e m i d d e l i n g v o o r l i c h t i n g De bedrijfscommissie in het kort BC Markt I Info Bedrijfscommissie commerciële sectoren De bemiddelingszitting in het kort Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 2509 LK Den Haag www.bedrijfscommissie.nl BC Markt II Info Bedrijfscommissie zorg welzijn sociaal-culturele sectoren BC Markt I Info BC Markt II m e d e z e g g e n s c h a p b e m i d d e l i n g v o o r l i c h t i n g De bemiddelingszitting in het kort Vooraankondiging jaarverslagen Bezuidenhoutseweg 60 Postbus 90405 2509 LK Den Haag www.bedrijfscommissie.nl 4 Jaarverslag Bedrijfscommissie Markt II
Inhoudsopgave 1 Inleiding 7 2 De Bedrijfscommissie Markt II 7 2.1 Samenstelling 7 2.2 Werkwijze 10 3 Vergaderingen en bemiddelingszittingen 10 3.1 Belangrijkste besluiten 11 3.2 Bemiddelingszittingen 11 4 Communicatie (intern) 12 4.1 Nieuwsbrief 12 4.2 Sharepoint 12 5 Communicatie (extern) 12 5.1 Website 12 5.2 Vergroting bekendheid bedrijfscommissie 13 5.3 Afhandeling OR-vragen 13 5.4 Registratie OR-jaarverslagen en OR-reglementen 13 6 Ontwikkelingen in en rondom de WOR en medezeggenschap 14 7 Samenvattingen behandelde bemiddelingsverzoeken 14 Bijlagen 1 Instellingsbesluit BC Markt II 15 Besluit van de Bestuurskamer van de Sociaal-Economische Raad van 27 mei 2010 tot instelling 16 van de Bedrijfscommissie Markt II 2 BC Markt II in cijfers 21 Figuur 1 Aantal ontvangen verzoeken om bemiddeling en wijze van afhandeling 22 Figuur 2 Aantal bemiddelingszittingen 23 Figuur 3 Aantal ontvangen OR-reglementen en OR-jaarverslagen 24 3 Samenvattingen 25 Samenvattingen van in de verslagperiode uitgebrachte bemiddelingsadviezen. 26 1 juli 2010-31 december 2011 5
6 Jaarverslag Bedrijfscommissie Markt II
1 Inleiding Voor u ligt het verslag van de Bedrijfscommissie Markt II (BC Markt II) over haar werkzaamheden in de periode 1 juli 2010 tot en met 31 december 2011. Op grond van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) moeten de bedrijfscommissies een jaarverslag uitbrengen. Aangezien de BC Markt II per 1 juli 2010 van start ging is ervoor gekozen geen apart verslag uit te brengen over het eerste half jaar, maar het voorliggende verslag de periode te laten beslaan van oprichting van de BC Markt II tot ultimo 2011. 2 De Bedrijfscommissie Markt II De Bedrijfscommissie Markt II is ingesteld bij besluit van de Bestuurskamer van de Sociaal-Economische Raad (SER) van 27 mei 2010 voor ondernemingen in de zorg, welzijn en sociaal-culturele sectoren. In de toelichting bij het Instellingsbesluit van 27 mei 2010 is dit als volgt nader omschreven: Binnen de werkingssfeer van deze bedrijfscommissie vallen de sectoren van het bedrijfsleven die primair gericht zijn op het voortbrengen van collectieve goederen en diensten in het kader van een maatschappelijke functie waarbij het winstoogmerk niet voorop staat. Meer concreet zijn dit de sectoren die evident noch tot de overheid noch tot de commerciële marktsector behoren. Het betreft in algemene termen: De sector zorg; De sector welzijn; De (overige) sectoren die primair gericht zijn op het realiseren of behartigen van sociale, culturele en maatschappelijke voorzieningen en belangen. Vóór de instelling van de bedrijfscommissies Markt I en Markt II waren 23 bedrijfscommissies actief in de marktsector. Nu zijn er in totaal nog drie bedrijfscommissies werkzaam; de Bedrijfscommissie Markt I en de Bedrijfscommissie Markt II gezamenlijk voor de (gehele) marktsector en de Bedrijfscommissie voor de Overheid. Deze laatste valt onder verantwoordelijkheid van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). De belangrijkste taak van de bedrijfscommissie is het desgevraagd bemiddelen tussen partijen bij een geschil dat is te herleiden tot de WOR. Indien bemiddeling niet ter zitting slaagt, brengt de bedrijfscommissie een schriftelijk advies uit aan partijen. Een andere activiteit van de bedrijfscommissie is het bevorderen van de medezeggenschap binnen de sector. Dit gebeurt onder meer door middel van het verstrekken van informatie, het geven van voorlichting en het stimuleren van werkgevers en werknemers in het uitvoering geven aan medezeggenschap. De bedrijfscommissie heeft op grond van de WOR ook een administrerende taak. Zij registreert onder meer de voorlopige en definitieve reglementen en de jaarverslagen van ondernemingsraden. 2.1 Samenstelling De Bedrijfscommissie Markt II bestaat uit 12 leden en 12 plaatsvervangende leden. De leden worden benoemd door organisaties van werkgevers en van werknemers die representatief zijn voor de sectoren binnen het werkterrein van de bedrijfscommissie. Voorzitterschap Het voorzitterschap van de BC Markt II wordt vervuld door een lid van de bedrijfscommissie zelf. Het ene 1 juli 2010-31 december 2011 7
jaar betreft dit een lid dat in de bedrijfscommissie is benoemd door een werkgeversorganisatie en het andere jaar een lid dat in de commissie is benoemd door een werknemersorganisatie. In de verslagperiode is het voorzitterschap van 1 juli 2010 tot 1 januari 2011 bekleed door de heer M.L.G. Borsboom en van 1 januari 2011 tot en met 31 december 2011 door mevrouw Th.H. Walma van der Molen. Samenstelling op 31 december 2011 Op 31 december 2011 was de BC Markt II als volgt samengesteld: Naam Functie Vertegenwoordiger Werkgeversorganisaties Zorg Mw. Th.H. Walma van der Molen lid NVZ vereniging van ziekenhuizen Dhr. H.A. de Boer lid ActiZ Dhr. H.J. Laros lid VGN Mw. M.M. Teuns plv lid NFU Mw. A.H. Dermer plv lid GGZ Nederland Dhr. A.H. Wirtz plv lid ActiZ Welzijn en cultuur Dhr. P. Kelder lid MOgroep W&MD Mw. K.C. van der Hoeven lid AWVN Dhr. B. Roes plv lid VNG Dhr. J.L.M. van Bussel plv lid Kunstconnectie en VOB Onderwijs en sport Mw. J.A. Faber-Bosma lid MBO-raad, HBO-raad, VSNU Dhr. R. van den Burg plv lid WOS 8 Jaarverslag Bedrijfscommissie Markt II
Naam Functie Vertegenwoordiger Werknemersorganisaties AbvaKabo FNV Dhr. M.L.G. Borsboom lid AbvaKabo FNV Dhr. H. Wijers lid AbvaKabo FNV Dhr. M. Jansma plv lid AbvaKabo FNV vacature plv lid AbvaKabo FNV AOb/FNV-Kiem Mw. D.A.M. Schilperoord lid AOb vacature plv lid FNV-Kiem CNV Mw. M. Meere lid CNV - Publieke Zaak Dhr. D. Bruning plv lid CNV Onderwijs De Unie/CMHF Dhr. A. van der Molen lid De Unie Dhr. W. Muis plv lid CMHF/MHP NU 91/LAD/FBZ Dhr. B.H.G. Steehouder lid FBZ/LAD Dhr. R. de Wilde plv lid NU 91 1 juli 2010-31 december 2011 9
Mutaties en vacatures Gedurende de verslagperiode zijn de volgende leden teruggetreden: Dhr. A.J. Bos, plv lid namens FNV Kiem Mw. M. van den Berg, plv lid namens Abvakabo FNV Bij het afsluiten van de verslagperiode waren twee plaatsvervangende zetels niet ingevuld door de tot benoeming gerechtigde organisaties. De betreffende benoemingsgerechtigde organisaties hebben aangegeven bezig te zijn voor invulling van deze zetels zorg te dragen. Secretariaat Het secretariaat van de bedrijfscommissies Markt I en Markt II is ondergebracht bij en komt voor rekening van de SER. De SER voorziet in de overige financiering van de bedrijfscommissies (waaronder vergader- en reiskostenvergoeding van de leden). Bij het secretariaat van de Bedrijfscommissie Markt II waren in de verslagperiode betrokken: Mevr. P. Berkhoudt, beleidsmedewerker Dhr. R.A.M. van den Born, administratief medewerker Mevr. S.W. Geelkerken, secretaris Mevr. J. Jonkman, beleidsmedewerker Mevr. H.M. de Quant, beleidsmedewerker De bedrijfscommissies hebben een eigen website: www.bedrijfscommissie.nl. 2.2 Werkwijze De Bedrijfscommissie Markt II heeft ten aanzien van de behandeling van bemiddelingsverzoeken besloten: te werken met geschillencommissies; drie leden van de bedrijfscommissie fungeren als vaste voorzitters voor deze commissies; op een vaste dag per maand (i.c. de derde vrijdag) bemiddelingszittingen te houden (max. 3 per dag); voor elke zittingsdag op ad hoc-basis 1 een geschillencommissie samen te stellen, bestaande uit in principe vijf personen, te weten een van de vaste voorzitters en vier (plaatsvervangend) leden van de bedrijfscommissie (twee werkgeversleden en twee werknemersleden). In afwijking hiervan kan in gevallen waar zeer specifieke sectorkennis is vereist gekozen worden de commissie te laten bestaan uit een van de vaste voorzitters, twee (plaatsvervangend) leden van de bedrijfscommissie (een werkgeverslid en een werknemerslid) en twee externen (zgn. sectordeskundigen; een werkgeverslid en een werknemerslid). In de verslagperiode is van deze bijzondere mogelijkheid geen gebruik gemaakt. 3 Vergaderingen en bemiddelingszittingen De Bedrijfscommissie Markt II is in de verslagperiode vier keer (plenair) in vergadering bijeen geweest: 24 juni (oprichtingsvergadering) en 4 oktober 2010, 31 januari en 27 juni 2011. In 2010 zijn op vijf dagen bemiddelingszittingen gehouden: op 24 september, 15 oktober, 29 oktober, 26 november en 17 december. In 2011 zijn op acht dagen bemiddelingszittingen gehouden: op 18 februari, 15 april, 20 mei, 23 mei, 17 juni, 16 augustus, 16 september en 20 december. De meeste zittingsdagen werden 1 Met ingang van 1 januari 2012 worden de geschillencommissies samengesteld op basis van een jaarrooster. 10 Jaarverslag Bedrijfscommissie Markt II
gehouden in het gebouw van de SER, twee vonden plaats op locatie van de onderneming waar het geschil speelde. Het aantal te behandelen zaken per zittingsdag liep uiteen van één tot drie. De zittingsduur per zaak bedroeg gemiddeld anderhalf tot twee uur. Zie voor een overzicht per kwartaal van het aantal zittingen Bijlage 2 BC Markt II in cijfers figuur 2. 3.1 Belangrijkste besluiten Tijdens de plenaire vergaderingen van de Bedrijfscommissie Markt II is met name gesproken over inrichting en werkwijze van de commissie, de wijze van behandeling van verzoeken om bemiddeling, activiteiten ter bevordering van de naamsbekendheid van de bedrijfscommissie en ter bevordering van medezeggenschap. De belangrijkste besluiten van Bedrijfscommissie Markt II in de verslagperiode betreffen: het werken met een interne voorzitter (per jaar roulerend voorzitterschap); de werkwijze ten aanzien van de behandeling van een bemiddelingsverzoek; het toekennen van vergader- en reiskostenvergoedingen in lijn met het betreffende besluit van de Bestuurskamer van de SER; publiceren van een uitgebracht bemiddelingsadvies uitsluitend door middel van een korte geanonimiseerde samenvatting; aandacht besteden aan publiciteit ter bevordering van de bekendheid met de naam en activiteiten van de bedrijfscommissie; aandacht besteden aan de voorlichtingstaak van de bedrijfscommissie op het gebied van medezeggenschap; vooralsnog niet te werken met (sector)kamers of subcommissies, maar de mogelijkheid openhouden daar in de toekomst anders over te beslissen; een enquêteformulier toe te sturen aan partijen na bemiddeling, teneinde de bemiddelingsprocedure waar mogelijk te kunnen verbeteren. 3.2 Bemiddelingszittingen De belangrijkste wettelijke taak van de bedrijfscommissie is het desgevraagd behandelen van verzoeken om bemiddeling bij geschillen die voortvloeien uit de WOR tussen de ondernemer en de ondernemingsraad; in sommige in de wet benoemde gevallen kan ook iedere belanghebbende partij zijn in een geschil. Een verzoek om bemiddeling wordt behandeld door een geschillencommissie bestaande uit in principe vijf leden uit het midden van de leden en plaatsvervangend leden van de bedrijfscommissie; twee werknemersleden, twee ondernemersleden en één lid dat optreedt als onafhankelijke voorzitter van de geschillencommissie. Mevrouw Schilperoord en de heren Kelder en Laros hebben in de verslagperiode opgetreden als voorzitter van een geschillencommissie. Per zittingsdag wordt een geschillencommissie samengesteld die de verzoeken om bemiddeling die die dag op zitting komen, be- en afhandelt. Er vindt in beginsel eenmaal per maand een zittingsdag plaats waarop verzoeken om bemiddeling worden behandeld. Het houden van een bemiddelingszitting is in de meeste gevallen een vast onderdeel van de behandeling van een verzoek om bemiddeling. De bedrijfscommissie is van oordeel dat bemiddeling de grootste kans op succes heeft wanneer partijen op een bemiddelingszitting van de geschillencommissie bijeen komen. In de verslagperiode ontving de bedrijfscommissie 40 verzoeken tot bemiddeling, waarvan 15 verzoeken in 2010 en 25 in 2011. In 29 van deze verzoeken is een schriftelijk bemiddelingsadvies uitgebracht, waarvan in vier gevallen zonder bemiddelingszitting. Zeven verzoeken zijn ingetrokken, doorgaans vlak voor de bemiddelingszitting, één verzoek is doorverwezen naar de Bedrijfscommissie voor de Overheid, één verzoek is bijna 1 juli 2010-31 december 2011 11
afgerond (in december 2011 vond daarin de bemiddelingszitting plaats) en twee verzoeken zullen in 2012 behandeld worden. Zie voor een overzicht per kwartaal van het aantal verzoeken om bemiddeling en de wijze van afhandeling Bijlage 2 BC Markt II in cijfers figuur 1. De behandeltijd van een verzoek om bemiddeling bedraagt op grond van de WOR twee maanden en kan met instemming van partijen met nog eens twee maanden verlengd worden. In de verslagperiode bedroeg de behandeltijd gemiddeld 2,9 maanden gerekend van datum ontvangst verzoek door het secretariaat tot datum afhandeling (doorgaans de datum van het versturen van het bemiddelingsadvies). De meeste verzoeken om bemiddeling kwamen van ondernemingen / ondernemingsraden uit de sectoren welzijn (m.n. jeugdzorg en kinderopvang) en zorg (m.n. verzorgingshuizen). Veel voorkomende onderwerpen waarover een verzoek om bemiddeling werd ingediend betroffen artikel 27 WOR-onderwerpen (m.n. personeelsopleiding, aannamebeleid, arbeidsomstandigheden), organisatiewijzigingen, toepassing cao (m.n. ten aanzien van secundaire arbeidsvoorwaarden), OR-faciliteiten (faciliteitenregeling, scholing, inhuur en kosten extern deskundige) en het niet krijgen van instemmings- of adviesrecht. Veelal speelde op de achtergrond een gebrek aan vertrouwen tussen bestuurder en ondernemingsraad en / of onvoldoende (goede) communicatie. In bijlage 3 zijn van de in de verslagperiode uitgebrachte bemiddelingsadviezen samenvattingen opgenomen. 4 Communicatie (intern) 4.1 Nieuwsbrief Om de commissieleden te informeren en op de hoogte te houden van de stand van zaken rondom de bedrijfscommissie wordt sinds oktober 2011 door het secretariaat eenmaal per maand een interne digitale nieuwsbrief gestuurd van één à twee pagina s. In deze nieuwsbrief kunnen de commissieleden terugvinden welke nieuwe bemiddelingsverzoeken zijn ontvangen, welke verzoeken op de eerstkomende zittingsdag zullen worden behandeld en de samenstelling van de geschillencommissie voor die dag. Daarnaast wordt er een terugkoppeling gegeven van de laatste zittingsdag. Ook wordt aandacht besteed aan de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van medezeggenschap. 4.2 Sharepoint De stukken voor vergaderingen en bemiddelingszittingen worden doorgaans per post aan de leden gezonden. Naast de verzending per post zal de bedrijfscommissie vanaf 2012 gebruik gaan maken van een digitale werkomgeving, SharePoint. Op SharePoint, een digitale omgeving die alleen beschikbaar is voor de leden en plaatsvervangende leden van de commissie, staan het voorbereidend memo en het uitgebrachte bemiddelingsadvies van de reeds behandelde bemiddelingsverzoeken. Van een lopend bemiddelingsverzoek worden alle relevante documenten geplaatst, zodat deze te allen tijde beschikbaar zijn voor de leden. Tevens worden alle vergaderstukken op SharePoint geplaatst. 5 Communicatie (extern) 5.1 Website Eind 2010 is de website van de bedrijfscommissies Markt I en Markt II in de lucht gegaan (www.bedrijfscommissie.nl). De website bevat informatie over beide bedrijfscommissies gezamenlijk en per bedrijfscommissie apart. In het gezamenlijke gedeelte wordt ingegaan op onder meer de taken en activiteiten, de werkwijze, de behandeling van bemiddelingsverzoeken en de registratie van diverse documenten. Ook is er een rubriek 12 Jaarverslag Bedrijfscommissie Markt II
veelgestelde vragen. In het gedeelte per bedrijfscommissie apart, in dit geval de BC Markt II, is informatie opgenomen over de werkingssfeer, de samenstelling van de bedrijfscommissie, de data van de bemiddelingszittingen en de geschillencommissie die de bemiddelingsverzoeken behandelt. De website wordt met regelmaat bijgewerkt en voorzien van publicaties, waaronder de korte geanonimiseerde samenvattingen van verslagen van bevindingen. In 2011 is de website in totaal 6.122 maal bezocht, met een gemiddelde van 510 per maand. 5.2 Vergroting bekendheid bedrijfscommissies In 2011 is (gezamenlijk met de Bedrijfscommissie Markt I) de werkgroep naamsbekendheid van start gegaan. Haar eerste werkzaamheden bestonden uit middelen en methoden in beeld brengen om te komen tot het vergroten van de bekendheid met de naam en activiteiten van de bedrijfscommissies. In de verslagperiode is een dubbelinterview met de voorzitters van de beide bedrijfscommissies gepubliceerd in het SER-Magazine van september 2011. Een artikel over de bedrijfscommissies, opgesteld door de secretarissen van de bedrijfscommissies Markt I en Markt II, is in het septembernummer van OR Rendement geplaatst. Dit artikel geeft informatie over de werkzaamheden van de bedrijfscommissies en over de bemiddelingsprocedure. Mede naar aanleiding van genoemde publicaties zijn in 2011 zes artikelen over de bedrijfscommissies in vaktijdschriften verschenen. Daarnaast heeft de secretaris een presentatie gehouden over de bedrijfscommissie voor de leden van de OR s van organisaties aangesloten bij Alliantie M3, een netwerkorganisatie in de gehandicaptenzorg. 5.3 Afhandeling OR-vragen Het secretariaat van de bedrijfscommissie behandelt dagelijks vragen over de WOR en over medezeggenschap van ondernemers, ondernemingsraden en personeelsvertegenwoordigingen, werknemers en adviseurs. De meeste vragen worden op dezelfde dag beantwoord en ruim 80% binnen één week. De beantwoording van sommige vragen duurt langer omdat nadere informatie opgevraagd wordt of nader uitzoekwerk nodig is. Qua onderwerp gaan de meeste vragen over het instellen van een OR, de OR-verkiezingen en het opstellen / wijzigen van het OR-reglement. 5.4 Registratie OR-jaarverslagen en OR-reglementen Het secretariaat van de bedrijfscommissie ontvangt dagelijks OR-jaarverslagen en OR-reglementen. Deze documenten worden geregistreerd. Sinds de oprichting van de bedrijfscommissies Markt I en Markt II zijn ruim 1100 reglementen en jaarverslagen voor deze bedrijfscommissies gezamenlijk ontvangen en geregistreerd. Zie voor een overzicht van per kwartaal door BC Markt II ontvangen en geregistreerde reglementen en jaarverslagen Bijlage 2 BC Markt II in cijfers figuur 3. Daarnaast zijn de jaarverslagen en reglementen die onder de voormalige bedrijfscommissies waren geregistreerd en welke gegevens en documenten in 2010 aan BC Markt II zijn doorgegeven, in 2011 grotendeels verwerkt in het archief. Ter toelichting: tegelijk met de instelling van BC Markt I en BC Markt II zijn de 23 voormalig bestaande bedrijfscommissies in de marktsector opgeheven. Aan deze bedrijfscommissies is verzocht het laatst beschikbare reglement en jaarverslag van iedere bij hen ingeschreven ondernemingsraad aan de nieuwe bedrijfscommissies over te dragen. 1 juli 2010-31 december 2011 13
6 Ontwikkelingen in en rondom de WOR en medezeggenschap Voor de financiering van scholing van OR-leden kan onder bepaalde voorwaarden een bijdrage worden verleend vanuit het GBIO (Gemeenschappelijk Begeleidingsinstituut Ondernemingsraden). Deze bijdragen worden gefinancierd uit een verplichte WOR-heffing, opgelegd door de SER, aan ondernemingen die een OR (moeten) hebben (collectief gefinancierde bijdrage). In voorjaar 2011 heeft de (Bestuurskamer van de) SER het advies Toekomst scholing en vorming leden ondernemingsraad uitgebracht. Hierin wordt een nieuw systeem geadviseerd voor scholing en vorming van OR-leden en de financiering daarvan. Op grond van dit advies krijgen de bedrijfscommissies mogelijk een nadere rol bij de geschilbeslechting over kosten van scholing. Tevens ligt het in de bedoeling dat in de toekomst een nieuw op te richten Commissie Bevordering Medezeggenschap bij de SER de bedrijfscommissies zal monitoren. Genoemd advies van de SER is voorgelegd aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). Deze heeft in een reactie op het advies laten weten de voorstellen in beginsel te onderschrijven. In de meeste gevallen waarin sprake is van een geschil in het kader van de WOR, is bemiddeling door de bedrijfscommissie verplicht, voordat een partij zich tot de kantonrechter kan wenden. De (Bestuurskamer van de) SER heeft in 2009 de minister van SZW geadviseerd het verplichte karakter van deze bemiddeling af te schaffen. Bemiddeling heeft immers pas echt kans van slagen als beide partijen daarvoor open staan. Bij dezelfde gelegenheid heeft de SER de minister geadviseerd de verplichte registratie van het (voorlopige) OR-reglement en het jaarverslag af te schaffen. De registratie van deze documenten dient geen duidelijk doel (meer). De minister heeft in een reactie laten weten het hiermee eens te zijn en de WOR op deze punten te wijzigen. Naar verwachting zullen deze wijzigingen in of in de loop van 2013 van kracht worden. 7 Samenvattingen behandelde bemiddelingsverzoeken Bedrijfscommissie Markt II heeft in 2011 besloten om van de gegeven bemiddelingsadviezen alleen korte anonieme samenvattingen te publiceren. BC Markt II is van mening dat publiciteit wenselijk is uit een oogpunt van voorlichting, maar dat deze niet herleidbaar moet zijn tot de organisatie waar het verzoek speelde. Bemiddelingsadviezen vormen geen jurisprudentie. De adviezen bevatten niet zozeer een uitspraak over wie gelijk heeft maar zijn bedoeld om maatwerkoplossingen aan te reiken ten behoeve van het herstellen of bevorderen van de medezeggenschap in een organisatie; de adviezen zijn gericht op bemiddeling met inachtneming van de omstandigheden in het voorliggende verzoek. In dit jaarverslag is van elk afgegeven bemiddelingsadvies een samenvatting opgenomen; op de website wordt een selectie van samenvattingen geplaatst. 14 Jaarverslag Bedrijfscommissie Markt II
Bijlage 1 Besluit instelling Bedrijfscommissie Markt II 1 juli 2010-31 december 2011 15
Besluit instelling Bedrijfscommissie Markt II Besluit van de Bestuurskamer van de Sociaal-Economische Raad van 27 mei 2010 tot instelling van de Bedrijfscommissie Markt II De Bestuurskamer van de Sociaal-Economische Raad; Gelet op de artikelen 37 en 38 van de Wet op de ondernemingsraden; Gelet op artikel 5 van de Instellingsverordening Bestuurskamer 2008; Gehoord de naar het oordeel van de Bestuurskamer voor het desbetreffende deel van het bedrijfsleven representatieve organisaties van ondernemers en van werknemers; Besluit: Artikel 1 Er is een Bedrijfscommissie Markt II. Deze is ingesteld voor de ondernemingen in de marktsector waarin in hoofdzaak activiteiten worden uitgevoerd op het gebied van zorg, welzijn, cultuur, onderwijs, sport dan wel in het kader van overige sociale, culturele en maatschappelijke voorzieningen en belangen. Artikel 2 1. De bedrijfscommissie bestaat uit 12 leden en 12 plaatsvervangende leden. 2. Van deze leden en plaatsvervangende leden worden de volgende aantallen benoemd door de daarbij vermelde organisaties: a. organisaties van ondernemers - 3 leden en 3 plaatsvervangende leden door: ActiZ organisatie van zorgondernemers, Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ), Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU), Geestelijke Gezondheidszorg Nederland (GGZ Nederland) en Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) gezamenlijk; - 1 lid en 1 plaatsvervangend lid door: Maatschappelijk Ondernemers Groep (MOgroep) en Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) gezamenlijk; - 1 lid en 1 plaatsvervangend lid door: Werkgeversvereniging Openbare Bibliotheken (WOB), Kunstconnectie en Algemene Werkgeversvereniging VNO-NCW (AWVN) gezamenlijk; - 1 lid en 1 plaatsvervangend lid door: MBO-Raad, HBO-Raad, Vereniging van Universiteiten (VSNU) en Werkgeversorganisatie in de Sport (WOS) gezamenlijk. b. organisaties van werknemers - 2 leden en 2 plaatsvervangende leden door: ABVAKABO FNV; - 1 lid en 1 plaatsvervangend lid door: FNV KIEM en Algemene Onderwijsbond (Aob) gezamenlijk; - 1 lid en 1 plaatsvervangend lid door: CNV Publieke Zaak, CNV Kunstenbond en CNV Onderwijs gezamenlijk; - 1 lid en 1 plaatsvervangend lid door: De Unie en Federatie Onderwijsbonden CMHF gezamenlijk; - 1 lid en 1 plaatsvervangend lid door: Federatie van beroepsorganisaties in de zorg (FBZ), Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband (LAD) en Nieuwe Unie 91 (NU 91) gezamenlijk. 16 Jaarverslag Bedrijfscommissie Markt II
Artikel 3 Dit besluit wordt bekendgemaakt in het Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie en de Staatscourant. Artikel 4 Dit besluit treedt in werking met ingang van 1 juli 2010. Artikel 5 Dit besluit wordt aangehaald als Besluit instelling Bedrijfscommissie Markt II. Den Haag, 27 mei 2010 A.H.G. Rinnooy Kan voorzitter D.B. Modderman secretaris 1 juli 2010-31 december 2011 17
Toelichting Algemeen De Wet op de ondernemingsraden (WOR) voorziet in de instelling van bedrijfscommissies. Deze zijn paritair samengesteld. Het zijn publiekrechtelijke organen die een bemiddelende en adviserende taak hebben in het kader van de WOR. Daarnaast spelen veel bedrijfscommissies een stimulerende rol ten aanzien van het in het leven roepen van ondernemingsraden en vervullen zij een vraagbaakfunctie op het gebied van de medezeggenschap voor de sectoren waarvoor zij zijn ingesteld. De Bestuurskamer van de Sociaal-Economische Raad (SER) stelt de bedrijfscommissies in. Zij heeft in het kader van de herziening van het stelsel van bedrijfscommissies in 2009 besloten het aantal bedrijfscommissies voor de marktsector terug te brengen van de bestaande 23 naar twee. Een onderneming in de marktsector valt binnen de werkingssfeer van één van deze twee bedrijfscommissies. Naast deze twee nieuw in te stellen bedrijfscommissies voor de marktsector blijft de bedrijfscommissie voor de overheid bestaan; deze valt onder de verantwoordelijkheid van de minister van BZK. Het onderhavige besluit strekt tot instelling van de Bedrijfscommissie Markt II. Binnen de werkingssfeer van deze bedrijfscommissie vallen de sectoren van het bedrijfsleven die primair gericht zijn op het voortbrengen van collectieve goederen en diensten in het kader van een maatschappelijke functie waarbij het winstoogmerk niet voorop staat. Meer concreet zijn dit de sectoren die evident noch tot de overheid noch tot de commerciële marktsector behoren. Het betreft in algemene termen: - de sector zorg; - de sector welzijn; - de (overige) sectoren die primair gericht zijn op het realiseren of behartigen van sociale, culturele en maatschappelijke voorzieningen en belangen. Binnen de werkingssfeer van de Bedrijfscommissie Markt I vallen de overige sectoren van het bedrijfsleven. Dit zijn de sectoren die over het algemeen primair zijn gericht op het produceren en leveren van commerciële goederen en diensten. De leden van de Bedrijfscommissie Markt II worden paritair benoemd door organisaties van ondernemers en van werknemers die representatief zijn voor de sectoren binnen het werkterrein van de bedrijfscommissie. Gezien de diversiteit van de sectoren binnen dit werkterrein zijn bij de verdeling van de zetels als uitgangspunten gehanteerd enerzijds de omvang van de betreffende sectoren en anderzijds de wens dat elk van de hoofdcategorieën van sectoren (zorg, welzijn en cultuur, onderwijs en sport) herkenbaar terugkomt. De bedrijfscommissie regelt zelf haar werkwijze met inachtneming van de geldende wet- en regelgeving, waaronder de SER-Verordening op de Bedrijfscommissies. Daarbij bestaat de mogelijkheid ex artikel 39, tweede lid, WOR om een voorzitter buiten de leden van de bedrijfscommissie te kiezen, al dan niet met stemrecht, en de mogelijkheid om een of meer kamers en/of (sub)commissies voor bepaalde sectoren in te stellen. Gelet op het brede werkterrein van de nieuwe bedrijfscommissie is het van belang dat deze waar nodig bij haar bemiddelende taak en overige activiteiten, rekening houdt met sectorspecifieke omstandigheden. Gelijktijdig met dit besluit treden het Besluit instelling Bedrijfscommissie Markt I en het Besluit tot intrekking instellingsbesluiten bedrijfscommissies, in werking. 18 Jaarverslag Bedrijfscommissie Markt II
Artikelsgewijs Artikel 1 De werkingssfeer van de Bedrijfscommissie Markt II is vrij uitgebreid. De genoemde activiteiten dienen in brede zin opgevat te worden. Gedacht moet worden aan onder meer: - zorg: gezondheidszorg, ziekenhuizen, verpleeg- en verzorgingshuizen, bejaardenzorg, gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg, thuiszorg, huisartsenzorg, apothekers, privé-klinieken, paramedische zorg, dierenklinieken; - welzijn: welzijn en maatschappelijke dienstverlening, jeugdzorg, jeugdhulpverlening, kinderopvang, gezondheidscentra, arbeid op grond van de Wet sociale werkvoorziening en de Wet inschakeling werkzoekenden, reclassering; - cultuur: openbare bibliotheken, musea, orkesten, podiumkunsten, kunsteducatie; - onderwijs: beroepsonderwijs en volwasseneneducatie, hogescholen, onderzoeksinstituten, universiteiten, internaten voor kinderen van binnenschippers en/of kermisexploitanten; - sport: lichamelijke opvoeding, sportbeoefening; - overig: organisaties en instellingen van ideële aard, van religieuze aard, op het terrein van werk en inkomen, brancheverenigingen, belangenorganisaties, publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie, zelfstandige bestuursorganen. Den Haag, 27 mei 2010 A.H.G. Rinnooy Kan voorzitter D.B. Modderman secretaris 1 juli 2010-31 december 2011 19
20 Jaarverslag Bedrijfscommissie Markt II
Bijlage 2 BC Markt II in cijfers 1 juli 2010-31 december 2011 21
Ontvangen verzoeken om bemiddeling en wijze van afhandeling Kwartaal 2 2010 Kwartaal 3 2010 Kwartaal 4 2010 Kwartaal 1 2011 Kwartaal 2 2011 Kwartaal 3 2011 Kwartaal 4 2011 Ontvangen 0 6 9 7 7 7 4 Advies 0 1 7 5 4 9 3 Ingetrokken 0 0 1 3 0 2 1 Doorverwezen 0 0 0 0 0 1 0 Nog in behandeling 0 0 0 0 0 0 3 figuur 1 Afhandeling verzoeken BC Markt II 10 9 8 verzoeken aantal 7 6 5 4 3 Ontvangen Advies Ingetrokken Doorverwezen doorverwezen 2 1 0 Kwartaal 2 2010 Kwartaal 3 2010 Kwartaal 4 2010 Kwartaal 1 2011 Kwartaal 2 2011 Kwartaal 3 2011 Kwartaal 4 2011 22 Jaarverslag Bedrijfscommissie Markt II
Bemiddelingszittingen Bemiddelingszittingen Kwartaal 2 2010 Kwartaal 3 2010 Kwartaal 4 2010 Kwartaal 1 2011 Kwartaal 2 2011 Kwartaal 3 2011 Kwartaal 4 2011 BC Markt II 0 2 3 1 4 2 1 figuur 2 BC Markt II 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Kwartaal 2 2010 Kwartaal 3 2010 Kwartaal 4 2010 Kwartaal 1 2011 Kwartaal 2 2011 Kwartaal 3 2011 Kwartaal 4 2011 BC Markt II 1 juli 2010-31 december 2011 23
Ontvangen OR-reglementen en jaarverslagen BC Markt II Ontvangen OR-reglementen en jaarverslagen BC Markt II Kwartaal 2 2010 Kwartaal 3 2010 Kwartaal 4 2010 Kwartaal 1 2011 Kwartaal 2 2011 Kwartaal 3 2011 Kwartaal 4 2011 ORreglementen 0 82 54 85 61 44 41 Jaarverslagen 0 51 11 41 83 52 31 figuur 3 90 80 70 60 50 40 OR-reglementen 30 Jaarverslagen 20 10 0 Kwartaal 2 2010 Kwartaal 3 2010 Kwartaal 4 2010 Kwartaal 1 2011 Kwartaal 2 2011 Kwartaal 3 2011 Kwartaal 4 2011 24 Jaarverslag Bedrijfscommissie Markt II
Bijlage 3 Samenvattingen van de in de verslagperiode uitgebrachte bemiddelingsadviezen 1 juli 2010-31 december 2011 25
Bemiddelingsadvies BC M II 10.001 Sector zorg Trefwoorden faciliteitenregeling, toelage (ORT), benadeling, eenzijdige opzegging Moeten uren waarin OR-werk wordt verricht (deels) met onregelmatigheidstoeslag worden uitbetaald? Kan de faciliteitenregeling eenzijdig opgezegd worden? Kern van het geschil Bestuurder en OR overleggen over een nieuwe faciliteitenregeling. Enkele maanden na het aflopen van de oude faciliteitenregeling heeft de bestuurder deze eenzijdig opgezegd. De OR stelt dat dit niet kan en de oude faciliteitenregeling blijft gelden totdat een nieuwe is overeengekomen. Inhoudelijk zijn partijen het grotendeels eens over de nieuwe faciliteitenregeling met uitzondering van de vraag of over de uren waarin OR-werk wordt verricht (deels) de onregelmatigheidstoelage (ORT) moet worden uitbetaald. De OR benadrukt dat OR-leden voor/door de OR-werkzaamheden niet benadeeld behoren te worden en hiertoe faciliteiten dienen te worden geboden, om te zorgen dat iedereen dezelfde kans krijgt om op gelijke voet OR-werkzaamheden te verrichten. Veel medewerkers werken in onregelmatige diensten. De toelage die zij daarvoor boven het basissalaris ontvangen, vormt een vast onderdeel van het salaris. Wanneer deze medewerkers minder onregelmatige diensten verrichten omdat zij als OR-lid tijdens kantooruren OR-werkzaamheden uitvoeren, en dan de toelage deels niet meer ontvangen, is sprake van een terugval in inkomen en worden zij benadeeld. Dit dient gecompenseerd te worden op grond van art. 17, lid 3 en art. 21 WOR. Bestuurder stelt dat het werk van de OR overdag plaatsvindt en dat de toelage voor het werk s avonds en s nachts wordt betaald, niet voor het werk overdag. Overwegingen en advies van de commissie De BC Markt II is van mening dat de oude faciliteitenregeling niet zonder overleg met de OR door bestuurder eenzijdig kan worden opgezegd. Dit gelet op de van toepassing zijnde artikelen 17, lid 3, 21 en 32, lid 2 van de WOR, alsmede de beginselen van de redelijkheid en billijkheid, alsook de wijze van totstandkoming van de faciliteitenregeling. Verder is de BC Markt II van mening dat de leden van de OR voor het verrichten van OR-werkzaamheden niet benadeeld mogen worden. De commissie adviseert partijen om opnieuw in overleg te treden en daarbij een nieuwe faciliteitenregeling overeen te komen. Zij geeft partijen daarbij mee de oude faciliteitenregeling door te laten lopen tot het moment dat de zittingstermijn van de huidige OR afloopt; de nieuwe faciliteitenregeling in werking te laten treden op de ingangsdatum van de zittingstermijn van de eerstvolgende verkozen OR; in de nieuwe faciliteitenregeling afspraken te maken omtrent de ORT-vergoeding, waarbij wordt bepaald voor welke uren deze aanspraak geldt en inclusief een passende afbouwregeling. Voor dit laatste kunnen partijen bijvoorbeeld aansluiten bij de afbouwregeling uit de cao VVT. 26 Jaarverslag Bedrijfscommissie Markt II
Bemiddelingsadvies BC M II 10.002 Sector gesubsidieerde arbeid Trefwoorden onderlinge verhoudingen, OR-faciliteiten, kosten extern deskundige Het verzoekschrift is ingediend door een van de clusterondernemingsraden die onderdeel uitmaakt van de COR. Kern van het geschil De Centrale Ondernemingsraad (COR) functioneert niet meer naar behoren door interne conflicten. Hierdoor vindt er geen overleg meer plaats tussen de bestuurder en de COR. In plaats hiervan overlegt de bestuurder met de clusterondernemingsraden. De bestuurder heeft een onderzoeksbureau (X) ingeschakeld om de oorzaak van de situatie binnen de COR te onderzoeken. De cluster OR van waaruit de conflicten grotendeels zijn ontstaan en die het geschil heeft ingebracht, is echter in het geheel niet tevreden over de totstandkoming en inhoud van dit onderzoeksrapport en wil dit laten onderzoeken. Het verzoek heeft betrekking op het afwijzen van de offerte voor de inhuur van een deskundige ten behoeve van de beoordeling van het rapport van het onderzoeksbureau X en dan specifiek op de vraag of de bestuurder de offerte voor de inhuur van de deskundige (een bekende strafrechtadvocaat) terecht heeft afgewezen. Advies van de commissie De commissie kan geen uitspraak doen over de inhoud van het onderzoeksrapport, omdat het bemiddelingsverzoek is ingediend door een van de ondernemingsraden en niet door de COR, waar het rapport voornamelijk betrekking op heeft. De commissie stelt dat de (vertegenwoordiging van de) OR zich onwelwillend heeft opgesteld ten aanzien van het onderzoek en daarmee kansen heeft laten liggen. Omdat de OR zelf heeft besloten niet mee te werken aan het onderzoek, is de commissie van mening dat de eis van de OR om een onderzoek naar (mogelijke) smaad en laster in de rapportage die naar aanleiding van het onderzoek is opgesteld, niet gegrond is. De bestuurder heeft terecht het verzoek tot vergoeden van de kosten verworpen. Een onderzoek naar smaad en laster behoort ook niet tot de reguliere taken van de OR. Daarnaast vindt de commissie het niet voor de hand liggen om voor het eventuele onderzoek een dure strafrechtadvocaat in te schakelen. Tot slot geeft de commissie aan dat het overleg tussen de COR en de bestuurder, nu het onderzoek door onderzoeksbureau X is afgerond, weer voortgezet zou moeten worden. Dit kan desnoods met een beperkte bezetting van de COR. 1 juli 2010-31 december 2011 27
Bemiddelingsadvies BC M II 10.003 en M II 10.004 Sector welzijn Trefwoorden verkiezingen ondernemingsraad, werknemersbegrip, kosten deskundige, vertrouwensbreuk Twee bemiddelingsverzoeken tussen dezelfde partijen zijn ingediend omdat enerzijds de bestuurder van mening is dat de OR van rechtswege eindigt na zijn termijn en anderzijds omdat de bestuurder de factuur niet wil betalen van de juridisch adviseur van de ondernemingsraad. Kern van het geschil Een organisatie betrokken bij de re-integratie van uitkeringsgerechtigden naar de arbeidsmarkt heeft te maken met een krimp van het personeelsbestand ten gevolge van aangepaste regelgeving van de gemeente. Waar voorheen uitkeringsgerechtigden bij de organisatie in dienst traden worden zij nu met behoud van uitkering bij de organisatie te werk gesteld op detacheringbasis. De bestuurder meent dat het aantal medewerkers bij het einde van de zittingstermijn van de OR minder dan 50 bedraagt en stelt daarom dat de OR van rechtswege ophoudt te bestaan. De OR is van mening dat er meer dan 50 mensen werkzaam zijn in de organisatie en stelt dat er verkiezingen gehouden moeten worden voor een nieuwe OR. Voor wat betreft de factuur van de rechtsbijstandverlener van de OR heeft de bestuurder aangegeven dat er geen akkoord is gegeven voor het inschakelen van deze jurist. De bestuurder voelt zich daarom niet verplicht de factuur te betalen. Advies van de commissie De commissie heeft geconstateerd dat voorafgaand aan deze discussie er een vertrouwensbreuk is ontstaan tussen partijen waardoor de medezeggenschap niet constructief verloopt. Gezien de daling van het aantal mensen dat op basis van een arbeidsovereenkomst werkzaam is in de organisatie en de redenen die daaraan ten grondslag liggen (gewijzigde regelgeving en ontwikkelingen in de markt), verwacht de commissie dat gedurende langere tijd het aantal personeelsleden onder de 50 werknemers zal blijven. De commissie acht onder die omstandigheden verkiezingen voor een nieuwe OR niet reëel, maar adviseert de bestuurder wel dringend om een vorm van medezeggenschap in te voeren, te weten een personeelsvertegenwoordiging. Ten aanzien van de kosten van de rechtsbijstandsverlening aan de OR, is de commissie van mening dat de bestuurder de factuur dient te betalen. Zij overweegt dat zeker gezien de situatie waarin de OR zich bevindt het reëel is dat hij zich laat informeren/ondersteunen door een juridisch adviseur. 28 Jaarverslag Bedrijfscommissie Markt II
Bemiddelingsadvies BC M II 10.005 Sector welzijn Trefwoorden extra toegekende verlofdagen, instemmingsrecht Kern van het geschil Het gaat in deze kwestie om drie extra verlofdagen - waarvan twee met Carnaval - boven de vrije dagen o.g.v. de cao. Deze drie dagen worden jaarlijks in overleg met de OR toegekend. Bestuurder wil deze dagen als buitengewoon verlof laten vervallen. De OR is het hier niet mee eens. Vraag is of de OR hierover instemmingsrecht heeft. Wel wil bestuurder met Carnaval twee dagen collectief blijven sluiten, maar voortaan alle medewerkers daartoe twee vakantiedagen verplicht laten opnemen. De OR is het hier niet mee eens en vindt dat medewerkers die dan geen vrij willen nemen, moeten kunnen werken. De OR deelt de mening van bestuurder dat er vanwege de financiële omstandigheden maatregelen dienen te worden getroffen. De OR voert daartoe graag discussie met de bestuurder over oplossingen d.m.v. een pakket van maatregelen i.p.v. alleen over de nu voorliggende maatregel. Binnen een pakket van maatregelen is voor de OR veel bespreekbaar. Advies van de commissie Gelet op het feit dat de bedrijfscommissie vooreerst een taak tot bemiddeling heeft en in mindere mate om een juridisch oordeel te vellen en/of één van de partijen in het gelijk te stellen, heeft zij aangegeven meer op een geslaagde bemiddeling tussen partijen aan te willen sturen dan om het geschil diepgaand juridisch te benaderen. De commissie zal zich in deze kwestie dan ook niet uitlaten over de vraag of in casu wel of geen sprake is van instemmingsrecht in de zin van art. 27, lid 1 WOR. Het betreft een complexe materie en in het voorliggende geval zijn er zowel goede argumenten voor als tegen instemmingsrecht, die bij de beantwoording op deze vraag in acht dienen te worden genomen. De bedrijfscommissie is jegens partijen op hoofdlijnen op de argumenten ingegaan. T.a.v. de vraag of de bestuurder medewerkers op bepaalde dagen verplicht vakantiedagen op kan laten nemen, overweegt de bedrijfscommissie dat dit alleen kan indien de geldende cao hiertoe de gelegenheid biedt, conform art. 7:638, lid 2 BW. Uit de stukken blijkt, dat de betreffende cao hierin niet voorziet. Ondanks het feit dat het niet mogelijk is om vakantiedagen verplicht te laten opnemen, kan bestuurder wel een dringend verzoek tot opname van vakantiedagen aan het personeel doen. Voor de komende jaren adviseert de BC Markt II partijen om een duidelijke regeling in de vorm van een ondernemingsovereenkomst in de zin van art. 32, lid 2 WOR vast te stellen. Voor de inhoud van deze overeenkomst doet de commissie een aantal suggesties. 1 juli 2010-31 december 2011 29
Bemiddelingsadvies BC M II 10.006 Sector gesubsidieerde arbeid Trefwoorden arbeidstijdenregeling, (verruiming) dagvenster, instemmingsrecht De OR zegt niet in te kunnen stemmen met een structurele verruiming van het dagvenster waarbinnen arbeid wordt verricht. De bestuurder heeft aangegeven de rechter om vervangende instemming te vragen indien partijen er bij de bedrijfscommissie niet uitkomen. Kern van het geschil Partijen kunnen geen overeenstemming bereiken over een nieuwe arbeidstijdenregeling. In de door bestuurder nieuw beoogde arbeidstijdenregeling zal het dagvenster structureel verruimd worden van dagelijks 8.00 uur 16.30 uur naar dagelijks 7.30 18.00 uur. In de huidige situatie kan het dagvenster alleen op incidentele basis voor een opdracht verruimd worden met instemming van de OR. De OR geeft aan dat extra voorzichtigheid geboden is omdat het in de organisatie gaat om werknemers met een zwakke arbeidsmarktpositie. Met de voorgestelde regeling komt er te veel onzekerheid voor de werknemers (o.a. wisselende aanvangs- en eindtijden). De bestuurder geeft aan dat deze wijziging noodzakelijk is om mee te kunnen met de veranderingen in de markt. De bestuurder stelt nu opdrachten (en daarmee werkgelegenheid) af te moeten slaan omdat deze niet in het huidige dagvenster passen. Advies van de commissie De commissie merkt op dat de huidige casus zeer specifiek is doordat het bedrijf een bijzondere taak op de markt heeft. Het bedrijf maakt het mogelijk voor mensen met beperkingen om mee te kunnen draaien in de samenleving, daarom dient er extra waakzaamheid te zijn als het gaat om het doorvoeren van veranderingen. Toch zal ook dit soort ondernemingen wegen moeten vinden om aangesloten te blijven bij de markt om op die manier voldoende werkzaamheden te waarborgen. Beide partijen blijken de voordelen van de regeling te onderschrijven, maar niet op één lijn te zitten qua uitwerking van de regeling. De commissie acht een uitbreiding van het dagvenster reëel maar adviseert partijen daarbij, waar het gaat om de bescherming van de belangen van de werknemers, nader te overleggen over (een andere) invulling van de voorgestelde regeling. Zij geeft een aantal aanpassingen / aandachtspunten mee. Als aandachtspunten worden onder meer genoemd dat de bestuurder zorg moet dragen voor een goede structuur om rekening te houden met het aanpassingsvermogen van de medewerkers en dat de bestuurder de OR nauw betrokken dient te blijven houden. Dit laatste zou onder meer kunnen door geregeld over de algemene gang van zaken in de onderneming te spreken. Op grond van artikel 24 WOR hebben partijen tweemaal per jaar zo n overleg, maar partijen zouden dit overleg uit kunnen breiden naar een hogere frequentie. 30 Jaarverslag Bedrijfscommissie Markt II
Bemiddelingsadvies BC M II 10.007 Sector gesubsidieerde arbeid Trefwoorden aanvullend verzoek, onderlinge verhoudingen, gesplitste COR-vergadering, uitsluiting Het verzoekschrift is ingediend door een van de clusterondernemingsraden die onderdeel uitmaakt van de COR. Het is een vervolg op de zaak BC M II 10.002. Kern van het geschil De Centrale Ondernemingsraad (COR) functioneert niet meer naar behoren door interne conflicten. Hierdoor heeft geruime tijd geen overleg plaatsgevonden tussen de concernbestuurder en de COR. In plaats hiervan overlegde de bestuurder met de clusterondernemingsraden. In vervolg op het bemiddelingsadvies van de bedrijfscommissie (BC M II 10.002) wil de concernbestuurder het COR-overleg hervatten, maar, nu sommige COR-leden niet samen willen vergaderen, het COR-overleg nu gesplitst laten plaatsvinden via twee parallelle vergaderingen (hierna: het voorstel ). Eén vergadering met de COR zonder de leden namens de ondernemingsraad van cluster X. En één vergadering met de COR-leden namens de ondernemingsraad van cluster X. De ondernemingsraad van cluster X vraagt de bedrijfscommissie aanvullend advies. De OR stelt dat bestuurder het advies van de bedrijfscommissie negeert, het COR-overleg niet hervat en een specifiek aantal leden van het COR-overleg uitsluit. Advies van de commissie In haar eerdere bemiddelingsadvies (BC M II 10.002) heeft de bedrijfscommissie onder meer geadviseerd het opgeschorte overleg tussen bestuurder en de COR te hervatten. Hierbij heeft de bedrijfscommissie partijen in overweging gegeven om desnoods het overleg te hervatten met een beperkte bezetting van de COR, wanneer niet alle leden bereid zijn het overleg bij te wonen. De bedrijfscommissie beschouwt het voorstel van de bestuurder als het gevolg geven aan het advies van de bedrijfscommissie, op een wijze die in het verlengde ligt van dat advies. De bedrijfscommissie ziet niet hoe zij daarover nog een nader advies zou kunnen geven en neemt het aanvullende verzoek tot bemiddeling niet verder in behandeling. 1 juli 2010-31 december 2011 31
Bemiddelingsadvies BC MII 10.008 Sector onderwijs Trefwoorden decentrale medezeggenschap, medezeggenschapsorgaan Vanwege de organisatiestructuur bij een onderwijsinstelling is er onduidelijkheid over de toepassing van het advies- en instemmingsrecht. Kern van het geschil Partijen hebben gezamenlijk een probleem voorgelegd aan de bedrijfscommissie. Het gaat om een grote onderneming met verschillende divisies. De leidinggevenden van de divisies hebben een eigen bevoegdheid om beslissingen te nemen. Alleen op centraal niveau is een medezeggenschapsorgaan. Doordat er op decentraal niveau beslissingen worden genomen heeft de ondernemingsraad het idee achter de feiten aan te lopen. Bij geen van de partijen bestaat de behoefte om het aantal medezeggenschapsorganen uit te breiden. Overweging van de commissie De commissie merkt op dat de medezeggenschap op decentraal niveau onvoldoende is geregeld omdat er onwetendheid bestaat over de verplichtingen op grond van de WOR. Voor de decentrale bestuurders is niet duidelijk dat ook zij zaken moeten melden bij de OR. Ten gevolge hiervan gebeurt het vaak dat de OR pas achteraf wordt geïnformeerd, derhalve nadat een besluit op decentraal niveau is genomen en het al wordt uitgevoerd. De OR wordt dan door het personeel geïnformeerd. De bestuurder op centraal niveau loopt vervolgens tegen het probleem aan dat deze besluiten niet op centraal niveau genomen zijn, maar op decentraal niveau, en hij daardoor geen gesprekspartner is voor de OR ten aanzien van deze besluiten. Advies van de commissie Meedenkend met de wensen van partijen om geen decentrale zeggenschapslagen aan te brengen heeft de commissie geadviseerd om de decentrale leiding erop te wijzen de voorgenomen beslissingen in de zin van de WOR standaard te melden aan de OR op centraal niveau. Het is vervolgens aan de OR om bij voorgenomen besluiten aan te geven of hij zijn advies-/ instemmingsrecht uit wil oefenen. De bestuurder op centraal niveau treedt dan op als gesprekspartner voor de OR waarbij de decentrale leiding als deskundige bij het overleg tussen de bestuurder en de OR aanwezig is. Bij twijfel dient de leiding het altijd te melden. NB Door de bestuurder en de OR van deze onderneming is expliciet aangegeven dat een uitbreiding van medezeggenschapsorganen, bijvoorbeeld door onderdeelcommissies, niet wenselijk is. In die lijn heeft de commissie meegedacht omdat er in deze situatie mogelijkheden bestonden om goede medezeggenschap te regelen zonder uitbreiding van het aantal organen. 32 Jaarverslag Bedrijfscommissie Markt II