1 1 1 1 1 0 1 0 0 Opdrachtformulier Sociale vaardigheidstraining geven Naam student: Datum: 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opdrachten. Bespreek deze samen met medestudenten of je docent. Lees de bijbehorende theorie. Beantwoord onderstaande vragen. a Welke reden kun je bedenken waarom mensen met een verstandelijke handicap hun gedrag in gezelschap net zo zouden moeten aanpassen als ieder ander? b Waarom zou je bij het geven van een vaardigheidstraining de vaardigheid moeten opsplitsen in deelvaardigheden? Het oefenen van deze vaardigheid gebeurt in de vorm van een rollenspel. Tijdens de voorbereidingsbijeenkomst krijg je alle nodige informatie van je docent. Belangrijk Als je de rol van zorgvrager speelt, is het beslist niet de bedoeling te doen alsof je een verstandelijke handicap hebt. Dat zou van weinig respect getuigen voor mensen met een verstandelijke handicap. Hou je aan de rolbeschrijvingen in de praktijksituatie en wees verder gewoon jezelf. In deze oefening geef je een zorgvrager (een deel van een) sociale vaardigheidstraining. Je doet dit aan de hand van een praktijksituatie, in de vorm van een rollenspel. Je werkt samen met vier medestudenten, van wie er een de zorgvrager speelt, twee een rij wachtenden voor een loket spelen en de vierde observeert. Bram is een jongeman die sinds kort vrij zelfstandig in een woning in het dorp woont. Drie keer per week komt er een zorgverlener bij hem langs. Bram heeft een lichte verstandelijke handicap en is in staat tot structureren. Hij geniet van het wonen buiten de instelling en van de contacten die hij in het dorp heeft. In dit contact met anderen stelt hij zichzelf echter centraal. Hij toont weinig belangstelling voor de ander. Daarbij vindt hij het moeilijk om met anderen rekening te houden. wanneer hij bijvoorbeeld een boodschap doet, probeert hij het wachten te voorkomen door voor te dringen. In de leefgemeenschap waar Bram jaren lang verbleef, is weinig aandacht geschonken aan sociale vaardigheidstraining. Het was toen ook minder nodig: op het terrein van de instelling werd Bram geaccepteerd zoals hij was, en met mensen van buiten de instelling had hij weinig te maken. De situatie is nu echter gewijzigd en je vindt het belangrijk dat Bram sociale vaardigheden aanleert. Opdracht voor een zorgverlener Nu Bram een tijdje zelfstandig woont, heb je een aantal situaties gezien waarin het Bram aan sociale vaardigheden ontbrak. Deze situaties wil je met hem bespreken en oefenen. Je hebt hiermee twee doelen: 1 Bram krijgt inzicht in hoe zijn gedrag op anderen overkomt. Bram past zijn gedrag in sociale situaties aan. De eerste situatie die je gaat bespreken en oefenen is ene recent voorval met Bram op het postkantoor. Laatst zag je Bram daar binnenkomen, terwijl er een rij van drie mensen voor het loket stond. Hij liep direct door naar het loket en bestelde postzegels. De wachtenden protesteerden enigszins aarzelend, maar lieten hem toch zijn gang gaan. Bram kreeg zijn postzegels. Noordhoff Uitgevers bv 1 _Socialevaardigheidstraining.indb 1 0/0/ 1:0 PM
1 1 1 1 1 0 1 0 0 Opdracht voor Bram Je hebt met de zorgverlener een gesprek of een oefening sociale vaardigheden. Hier ben je best voor gemotiveerd. Het gaat over situaties waarin je geduld moet opbrengen en rekening met anderen moet houden. Als de zorgverlener de situatie in het postkantoor ter sprake brengt, moet j eerst even nadenken. Ja, nu herinner je het weer: je wilde alleen een paar postzegels en was niet van plan er lang op te wachten. Als de zorgverlener je alleen maar vertelt wat je fout deed, kun je je daar niets bij voorstellen. Dat is voor jou te abstract. Voorbereiding 1 Vorm een groep van vier studenten. Lees de praktijksituatie dat bij deze oefening hoort. Lees literatuur over het ondersteunen van de ontwikkeling van vaardigheden en de mogelijkheden en beperkingen van mensen met ene lichte verstandelijke handicap. maak een plan voor de trainingssessie, uitgaande van de doelen die je wilt bereiken. Dank aan: vertellen, vragen stellen, demonstreren, oefenen, evalueren. Uitvoering Zorg voor een geschikte omgeving voor de training. Voer je plan uit. Wissel van rol met je medestudenten, zodat je allemaal aan de beurt komt als zorgverlener. Nabespreking Bespreek de oefening na aan de hand van het handelingsformulier. Noteer naar aanleiding van de nabespreking aandachtspunten en persoonlijke leerdoelen op het handelingsformulier. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: Noordhoff Uitgevers bv _Socialevaardigheidstraining.indb 0/0/ 1:0 PM
1 1 1 1 1 0 1 0 0 Handelingsformulier Sociale vaardigheidstraining geven Naam student: Datum: Voor alle handelingen geldt: Raadpleeg het dossier; Zorg voor voldoende privacy; Was je handen volgens de WIP-procedure; Pas de voorschriften toe; Observeer en controleer de zorgvrager. De student: Naam observator: Beoordeling: Uitvoering Goed Fout 1 Verzamel de juiste informatie over ondersteuning bij het ontwikkelen van vaardigheden. Verzamel de relevante gegevens, met name uit het zorgdossier. Leg de vaardigheid uit (wat, hoe, waarom). Demonstreer het huidige gedrag van de zorgvrager. Demonstreer de vaardigheid. Laat de vaardigheid oefenen. Maak een afspraak met de zorgvrager voor een volgende trainingssessie. Verwerk de gehele activiteit in het zorgdossier. Aandachtspunten Goed Fout Ik schep de juiste voorwaarden voor het gesprek. Ik geef feedback. Ik evalueer met de zorgvrager. 1 Ik communiceer op de juiste wijze met de zorgvrager door: rekening te houden met zijn mogelijkheden; in te spelen op zijn reacties; stappen te herhalen als dat nodig is. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: Noordhoff Uitgevers bv _Socialevaardigheidstraining.indb 0/0/ 1:0 PM
_Socialevaardigheidstraining.indb 0/0/ 1:0 PM
1 1 1 1 1 0 1 0 0 Toetsformulier Sociale vaardigheidstraining geven Naam student: Datum: Naam beoordelaar: Beoordeling: Kruis aan hoe de handelingen zijn uitgevoerd. Kies uit: V = Voldoende; O = Onvoldoende Kruis aan door wie de beoordeling is gedaan. Kies uit: B = BPV; S = School Opdracht Je geeft de zorgvrager training in het gedrag in sociale situaties. Vooraf Je bestudeert het instructieformulier bij deze vaardigheid. Breng je eigen beginsituatie ten aanzien van deze vaardigheid in kaart. Stel jezelf op de hoogte van de regels, protocollen en standaardprocedures in de praktijk ten aanzien van deze vaardigheid. Nabespreking Bespreek de vaardigheid aan de hand van de observatie. Voorbereiding V O B S 1 Verzamelt de juiste informatie over ondersteuning bij het ontwikkelen van vaardigheden. Verzamelt de relevante gegevens, met name uit het zorgdossier. Schept de juiste voorwaarden voor het gesprek. Uitvoering V O B S Legt de vaardigheid uit (wat, hoe, waarom). Demonstreert het huidige gedrag van de zorgvrager. Demonstreert de vaardigheid. Laat de vaardigheid oefenen. Geeft feedback. Evalueert met de zorgvrager. Communiceert op de juiste wijze met de zorgvrager: houdt rekening met zijn mogelijkheden; speelt in op zijn reacties; herhaalt stappen als dat nodig is. Noordhoff Uitgevers bv _Socialevaardigheidstraining.indb 0/0/ 1:0 PM
1 1 1 1 1 0 1 0 0 Nazorg V O B S Maakt een afspraak met de zorgvrager voor een volgende trainingssessie. 1 Verwerkt de gehele activiteit in het zorgdossier. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen: Noordhoff Uitgevers bv _Socialevaardigheidstraining.indb 0/0/ 1:0 PM