Monitoring bodemdaling Ameland Grote rapportage 2011
Voorspellingen Geomorfologie, Wad, Kwelders en Duinen
Geschiedenis vanaf 1986
Luchtfoto van centrum bodemdalingsgebied
Prognoses Bodemdaling Prediction 1985: center: 20-34 cm Prediction 1994: - center: 10-18 cm Prediction 2000: center: 31-37 cm Prediction 2011: center: 37-42 cm Prognoses bodemdaling Winningsplan 2003
Bodemdalingsvoorspellingen1
Bodemdalingsschotel anno 2010
Afnemende bodemdalingssnelheid
Oostpunt van Ameland (1900-1997) 19001910 1980 2011 1940-1950 1998
94.6 94.4 Oostpunt Ameland Oostpunt Ameland, 1975-2010 94.2 194 93.8 93.6 93.4 93.2 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010 jaar
Geulontwikkeling langs de oostpunt van Ameland
Stormvloedgeulen die dichtgroeien Figuur De Hon met stormvloedgeultjes door de zeereep (Google Earth augustus 2011)
1,50 Hypsometric curve: All tidal flats in one picture. The gullies deepened, the tidal flats became 5 cm higher. 1,00 Hypsometrische curves wad Oost 0,50 Ameland 0,00 000,0E+0 5,0E+6 10,0E+6 15,0E+6 20,0E+6 25,0E+6 30,0E+6 35,0E+6 40,0E+6 45,0E+6-0,50-1,00-1,50-2,00 Natte oppervlakte (m2)
Spijkermetingen
Resultaat spijkermetingen
Beweiding Neerlands Reid
1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 hoogte in mm opslibbing in mm 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 hoogte in mm opslibbing in mm PQ 9.04 (WADZIJDE) Bodemdaling en sedimentatie 1300 1250 1200 1150 1100 1050 1000 Edge Wadden Sea op De Hon 250 200 150 100 50 0-50 PQ 9.08 (DUINZIJDE) 1400 1350 Central and dune 250 200 1300 150 1250 100 1200 50 1150 K. Dijkema Alterra 0
Kweldervegetaties vóór bodemdaling en in 2009
Meting kwelderhoogte ivm overspoeling van nesten
Afslagrand onder Oerder duin
Lokale kwelderaanwas onder Oerder duin
Overvloeding duinvalleien bij stormtij
Verdronken Duindoorns
Nieuwe duindoorns en nieuwe vegetatie
Onderzoek duinvalleien
Zeldzame planten: Groenknolorchis en Parnassia
Grondwater NAMlocatie
Duinvegetaties droog
Duinvalleien nat
Effecten bodemdaling op duinvegetatie In het algemeen wijzen de trends op vernatting, verzilting en verruiging. In het algemeen kunnen de veranderingen die door bodemdaling worden veroorzaakt niet gekarakteriseerd worden als een verlies aan biodiversiteit (uitgedrukt als kans op het aantreffen van soorten van de Rode Lijst), hoewel zo'n verlies feitelijk wel is opgetreden. Het actuele verlies aan biodiversiteit moet waarschijnlijk grotendeels worden toegeschreven aan eutrofiëring, en dus aan atmosferische depositie van stikstof.
Bodemfauna ten Z van Ameland
Bodemfauna Ameland vergeleken met andere eilanden
Hoogwatertrek-routes wadvogels
Hoogwatervluchtplaats Scholeksters
Vogeltellers Oost Ameland
Twee aantalsvergelijkingen wadvogels West en Oost Ameland
Verklaring verschillen in vogelaantallen Oost- en West Ameland Steenloper Het uitblijven van het herstel van mosselbanken onder Oost-Ameland lijkt het gebied in de nazomer minder aantrekkelijk te maken. Kanoet De sterke verzanding van het wantij heeft bijgedragen aan de toename van de Kanoet in de winter. Tureluur De oorzaak van de afname in de winter is onduidelijk, maar de afname treedt op zowel Oost- als West-Ameland op. Bonte Strandloper De oorzaak van de toename in de winter is onduidelijk.
Broedvogelvergelijking Ameland Schier - Terschelling
Enkele voorbeelden
Effect bodemdaling op aantallen broedvogels Deze resultaten geven in ieder geen aanleiding om aan te nemen dat de tot heden opgetreden bodemdaling een meetbaar negatief effect heeft gehad op de broedvogels die in deze analyse zijn betrokken. Voor soorten met een duidelijk negatieve trend op alle in de analyse betrokken eilanden wordt een externe oorzaak van de achteruitgang verondersteld.
Wadbodem met sporen van wormen
Cursussen voor studenten in het bodemdalingsgebied
De onderzoekers en het onderzoek Dr.Ir. Z. Wang WL, Data abiotische gegevens Ir. W. Eysink WLzzp, Geomorfologie Drs. K. Dijkema Alterra, Kwelders Dr. H. v. Dobben Alterra, Duinen, kwelders Ing. P.A. Slim Alterra, Duinvalleien, duinen Ir. G. Ketelaar NAM, Bodemdalingsanalyses Dr. M. Kersten N.C. Ameland, Vogels Drs. W. Molenaar N.C. Ameland, Begrazing Drs. J. Krol N.C. Am., Duinvalleien, wadmetingen Dr. J.P. Bakker +E RUG Referentie kwelders Dr. A. Grootjans+B RUG Referentie kwelders Dr. B. Ens et al SOVON
Symposium 1 = Audit 1 Rijksuniversiteit Groningen, 2000 Waardering, maar ook kritiek Grootste deel goed => Doorgaan! Ontbrekende dingen => Nieuw onderzoek: Vogel-onderzoek op het wad Waterstandsonderzoek in de valleien Vegetatie-onderzoek valleien sterk uitgebreid Inschakeling Amelander deskundigen
Symposium 2 = Audit 2 Rijksuniversiteit Groningen, 2005 Waardering, maar ook kritiek Grootste deel goed => Doorgaan! Ontbrekende dingen => Nieuw onderzoek: Gebruik van referentiegebieden Relatie ontwikkeling Engelsmanplaat en bodemdaling
De begeleidingscommissie monitoring bodemdaling Ameland J. de Vlas (Vz) (Waterdienst Rijkswaterstaat) G. Wintermans (Secr.) NAM H. Durenkamp Ministerie EL&I S. Braaksma Ministerie EL&I A. Prakken RWS H. de Vries Fryske Gea JN. Schoustra Gemeente Ameland W. Bakema Gemeente Ameland W. Elderhorst Provincie Friesland P. Bot Provincie Friesland M. Engelmoer Provincie Friesland
Begeleidingscommissie en een aantal onderzoekers op excursie