Dutch Hall Bauke Hoekstra Bonnema Tata Steel Construction Centre -> Deelnemer in Dutch Hall Project 21 June 2011
Inhoud Achtergrond/Aanleiding Dutch Hall Duurzaamheid staal Concept ontwikkeling Dutch Hall Innovaties Normen Rendement Marketing Case studies + Target Zero (UK) Discussie / next steps
Achtergrond: Ontwikkelingen Bouw Streven naar verlaging faalkosten Door o.a. leveren complete system Door o.a. meer ketensamenwerking Voorwaartse en achterwaartse integratie Duurzaam bouwen Vermindering energie gebruik> energie neutraal/positief CO2 / Broeikasgasvermindering (EU 20/20/20), KYOTO) Grondstoffen -> Recycling -> LCA, Total Cost Ownership (TCO)
Initiatief /Doel Vanaf 2008 : Bouwen met Staal initiatieven tav ketensamenwerking Doel: positie Staalbouw verbeteren -> meer competitief /winstgevend Transitie Staalbouwer: in bouw rol onderaannemer -> aanbieder van Concepten Hiervoor nodig: stimuleren van Innovaties en Stimuleren van samenwerking Staalketen
Welke Concepten 2008 Parkeergarages: Quantum deck systeem P2 Deck 2008/9 Geluidschermen o.a. vd Bersselaar 2009/2010: laag / nul energie Hal = Dutch Hall
Waarom Hallen segment / Waarom Duurzaamheid? Hallen markt is belangrijkste marktsegment = grootste afzet markt voor staal in de Bouw Staal heeft hoog marktaandeel in de hallenmarkt, ca 90% -> verdedigen Focus op Duurzaamheid: Hallenmarkt veel m2: 3-6 mio m2/jaar -> belangrijk tav energieverbruik Nog geen eisen tav energiegebruik (geen EPC) -> kansen Nog weinig geïntegreerde concepten voor energiebesparing Staal aantal unieke voordelen tav energiebesparing: Goede drager voor PV-zonnecellen Goede geleider -> combinatie met collector Dunne schil-> veel ruimte voor isolatie Goed straling element -> goed te combineren met lage temp vewarming/hoge temp koeling
Wat is Dutch Hall Naam Dutch Hall: Duurzaam gebouwd Laag energieverbruik Duurzame energieopwekking Lange levensduur, dwz Fexibel/Aanpasbaar Bij sloop: Goed demontabel en materialen die her te gebruiken en recyclebaar zijn Economisch aantrekkelijk Evt als export product
Dutch Hall : voordeel opdrachtgever Economisch gebouwd Investeringen in duurzaamheid snel terugverdiend Multifunctioneel Lage onderhoudskosten Waardevast Imagoverbeterend
De trekkers 9
Ketenintegratie / Samenwerking naar voorbeeld Install Nova Install-Nova: Uneto-VNI TNO Syntens Stimuleren implementatie innovaties installatie gebied 20 regionale co-operaties.
Duurzaamheid Duurzaamheid: sociale-, milieu- economische aspecten (PPP = People, Planet, Profit) Veel aspecten Focus Energie gezien beleid overheid: (energie, CO2) Belangrijk aspect in gebruiksfase Hallen
Energie : wetgeving NL:Building regulations 2010 Duurzaam Inkopen : Greencalc score >200 GPR score >7 2020 Energy neutral 2012 40-60% improvement Proposed Energy neutral Proposed Energy positive Nul energie Hallen standaard 2015-2020
Klanten :laag energie (TNT Distributie centrum) RC 7 55.000 kwh -> 40 kwh/m2, oa door toepassing PV
Klanten UK: Gazeley
Energie : Embodied vs Energie in Gebruiksfase >90% Productie +Bouw Gebruiks fase Sloop 15
Embodied energie vs energie in gebruik Embodied Energie Energie in gebruik Staal constructie: 50kg/m2 Staalproductie energie = 2 Kwh/kg staal (MRPIdata) Verwarming/koelen/verlichten 80 Kwh/m2 Periode 50 jaar Totaal 50 x 2 = 100 Kwh/m2 Totaal 50 x 80 = 4000 Kwh/m2 2% 98 % 16
Meten Duurzaamheid Basis materiaal data Green Calc+ GPR-Gebouw Eco-Quantum Eco Install DuboCalc Breeam C2C -> woning + u-bouw -> woning + u-bouw -> woning (basis MRPI) -> installaties -> infra, weg &waterbouw -> gebouw + omgeving -> recycling /hergebruik Model Duurzaamheid product LEED -> gebouw Maat: Score GPR 0-10 Breeam 0-100, GreenCalc 0-1000 Milieukosten = Milieu Effect x schaduwkosten = Euro Model Duurzaamheid Constructie/Gebouw/omgeving
MRPI Blad Staal www.bouwenmetstaal.nl x schaduw kosten/kg = milieukosten in Euro 18
Dutch Hall : Is nul energie realiseerbaar? Verbruik: verbruik hallen : ca 200-400 kwh/m2 Duurzame energie opwekking dak: PV : 120 kwh/m2 Thermisch: 400 kwh/m2 Combinatie PVT collector = 120 + 400 = 520 kwh/m2 Duurzame opwekking gevel: Thermisch =400 kwh/m2 (zuidgevel) Optie combinatie met WKO (Warmte /Koude opslag)+ Warmtepomp -> lager energie gebruik Conclusie Opwekking > Verbruik -> nul energie, energie positief mogelijk
Roadmappen vertrekt vanuit de klant (van de klant) Eindgebruiker P U L L Markt Product P U S H Afnemers Hallenbouwers Vervullen van hoofd-en subfuncties Technologie Suppliers
Roadmap Dutch Hall
Onderzoek BmS-> Basis Roadmap
Proces Roadmapping Roadmap: Hete keten aanwezig: Staalbouw Installatie Raadgevend ingenieurs Architecten Dak en gevel Isolatie Toeleverings industrie Overheid Banken Commerciele traject -> middels allianties in de keten faciliteren Berenschot
Deelnemers Dutch Hall NIKA Efficiënt Energy B.V.
25
Dutch Hall : werkgroepen Samenwerking / Juridisch
Rendement : Total Cost of Ownership Investering + Exploitatie (=TCO ) Excell model voor berekening NPV, TVT en Total Cost Ownership Dutch Hall: Lager energie gebruik Energie opbrengsten Hogere restwaarde
Rendement : Excell Model output Output:
Rendement : Subsidies Landelijke regelingen EIA= Energie InvesteringsAftrek -> 41,5% Investering aftrekken fiscale winst VAMIL=Variabel Aftrek Milieu investeringen -> tot 75% aftrek energie investeringen in jaar van aanschaf SDE =Stimulering Duurzame Energie WKO=Warmte/Koude Opslag Innovatiesubsidies Gemeentelijke regelingen O.a. SLOK: Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven Bron: agentschap NL
Rendement : Financiering
Rendement : ABN-AMRO sessie Waarde Duurzaam vastgoed hoger Onderzoek: 77 % markt wil meer te betalen aan huur 50% tot max 10% meer huur Groenleningen mogelijk : Lagere rente op milieu investeringen Lease mogelijk: Duurzame installaties (zonnecollectoren, warmtepompen, WKO, WKK, etc.) kunnen worden geleased (o.a. ABN- Amstellease)
Marketing/PR /samenwerking Contracten Brochure
Marketing/PR /samenwerkingcontracten Website via Bouwen met Staal Samenwerking-spelregels allianties
Normering Gesprekken werkgroep Dutch Hall Normering met NEN: oude normen NEN 5128 (energieprestatie woongebouwen) en NEN 2916 (energieprestatie utiliteitsgebouwen) ->Nieuwe norm NEN 7120 berekening karakteristiek energie gebruik gebouwen: Zowel nieuwbouw als bestaande bouw /renovatie Bevat alle nieuwe technische ontwikkelingen (warmtepomp etc.) Van kracht sinds 1 jan 2011 Bouwbesluit 2012: Verwijzing NEN 7120 -> art 5.2 Agentschap NL : Vanuit industrie opzetten Norm voor Hallen Eigen Label Dutch Hall -> energie klassen
Wat wordt er aan energie gemeten? 1. Energie (KWh/m2/jaar) die nodig is voor: Gebouwgebonden energie, verwarming, koeling, verlichting en ventilatie 2. Hoeveelheid duurzame energie (KWh/jaar) opgewekt aan gebouw vast Wat niet wordt gemeten: Gebouwafhankelijk gebruikersenergiegebruik roltrappen, liften, centrale ICT voorzieningen incl. ruimtekoeling, keuken Gebruiksafhankelijke energie, machines, proceskoeling Gebruikersapparatuur Duurzame energie opwekking los van gebouw (b.v. biovergisting op erf) 35
Hoe wordt er berekend? De methodiek is afgeleid van de NEN 7120, overtollige wordt gestript, zodat later mogelijk ingestapt kan worden Duurzame energie zit in de totale berekening, mits gebouw gebonden
Labelling hoe? Transparant label aansluiting bij andere labels 37
Klassen gebaseerd op functie
Klassen gebaseerd op functie Normering Klasse 1 Klasse 2 Klasse 3 Klasse 4 Standaard gebruik in KWh/m2 < 100 KWh/m2/jaar 100-250 KWh/m2/jaar 250-500 KWh/m2/jaar 500-1000 KWh/m2/jaar Label Label Label Label Label A = 0% A = 0 A = 0 A = 0 A = 0 B =1-25% B = 25 B = 62 B = 125 B = 250 C = 25-50% C = 50 C = 125 C = 250 C = 500 D = 50-75% D = 75 D =190 D = 375 D = 750 E = 75-100% E = 100 E = 250 E = 500 E = 1000 F = 100-150% F = 150 F = 375 F = 750 F = 1500 E = gemiddelde van huidige voorraad
Normering : Proces Systematiek aanbieden aan Agentschap NL-> OK Formulestructuur, op basis van NEN 7120-> externe partijen kunnen software ontwikkelen Contacten Certificatie Instellingen Commissie van Deskundige instellen -> TUE, prof J. Hensen voorzitter
Werkgroep Innovaties Presentaties: Space-deck Energie Dak: thermische collector Retscreen: project analyse softwaretool Honeywell Unidek Uniq : geintegreerd daksysteem TNT TNO Etc.
Innovaties
Innovaties : ranking
Innovaties : ranking
Regio bijeenkomsten : potentiele Allianties Noord Oost West Zuid 2 bijeenkomsten per jaar Collectieve marketing Collectieve innovatie Collectieve normering Collectieve PR/lobby Landelijk netwerk DH label Salessupport Demosites 3 regio s 2 bijeenkomsten per jaar per regio Allianties voor sales, ontwerp, realisatie en onderhoud Dutch Hall Kennisdeling Regionaal netwerk 45 45
Voortgang Allianties Meer dan 40 alliantieleden 3 consortia : Noord/Oost, Zuid, West 7 regio bijeenkomsten Aantal projecten in ontwerp Crises hallenbouw 2010 - > projecten geschrapt, of project niet in Bouwteamverband-> geen demo
Case studies Target Zero SBEC TSC
Target Zero Project Tata Steel + BCSA (2009-2010) Doel support Manual voor meest efficiente ontwerp voor laag energie gebouwen (op basis van Staal frame) 5 typen gebouwen Zie Website: www.targetzero.com
Target Zero: www.targetzero.com
Target Zero: analyse Warehouse/hall Energie besparing Hoog efficiency Verlichting Verhoging daklichten Verhoging luchtdichtheid Verhoging isolatie
Gebruiksfase: Energy Verwarmen/ Koelen ~ 30-35% Verlichten ~ 30-35% * zie: www.energiecijfers.nl 51
Case Study : SBEC = Sustainable Building Excellence Centre Renew SC for office heating Renew SC for workshop heating
The SBEC building interior Renew SC air duct Renew SC HEVAC unit air entrance from TSC
The SBEC building interior Renew SC air distribution Renew SC air duct Office block
The SBEC building construction Construction: - Trisomet panels - Top Hats - Mounting rails - Microperforated TSC profiles - Free airflow behind the TSC profiles
Transpired Solar Collectors Opwarming lucht op staal oppervlakte 50% reductie verwarming kosten Optie voor renovatie Snelle TVT 22/06/2011 56
Temp (F) kwh Consumed Reduction in Gas Usage Due To Transpired Solar Collector 100 90 80 70 49% Reduction in gas usage 120000 100000 80000 60 50 40 60000 40000 30 20 10 0 20000 0-20000 Gas Usage withouttsc Gas Usage with TSC Average outside Temperature Co. Durham
Jaguar Land Rover Academy Area Solar Collector 270 m2 Payback period: ~ 5 year 22/06/2011 58
Lage Temperatuur verwarming/ koeling Technovium project ESA gebouw Noordwijk Staalplaat betonvloer Nijmegen
Lage Temperatuur verwarming/ koeling
Thermo active Roofliner Staal warmdak plaat
ProCam Building: Thermo Active Tata Steel Liner for heating and cooling Subsoil energy Storage
Energy Buffering : Warmte Koude Opslag (WKO) Kans voor licht gewicht (=Staal) summer winter winter summer
Samenvatting Duurzaamheid/energie blijft Hallen segment belangrijk voor staal Veel innovatieve producten /systemen -> potentie voor integrale concepten kansen voor staal tav energiebesparing en integratie energie in dak/gevel Norm energie gebruik u-bouw is van kracht, ref Bouwbesluit Echter Markt op dit moment slecht Aug-sept sessie Dutch Hall-BmS gepland
Discussie Items
Discussie items Dutch Hall Stellingen: Energie is het belangrijkste duurzaamheidsaspect voor hallen. Total Cost Ownership is binnen hallensegment minder van belang dan binnen bv kantoorsegment. Discussie punten -> Vervolgacties: Een Bouwteamverband lijkt beste aanpak voor introductie Dutch Hall. Wat is meest aangewezen partij om hierin de lead te nemen : aannemer,staalbouwer, installateur, toeleverancier, consultant, architect? Wat zijn belangrijkste bottlenecks tav verdere introductie Dutch hall? Welke rol spelen Branche verenigingen. (Bouwen met Staal, SFN, Slim Bouwen etc?) bij het oplossen van deze bottlenecks? en tot hoever moeten Branche verenigingen gaan? Total Costs of Ownership is belangrijk argument voor toepassen Dutch Hall. Hoe markt/klanten overtuigen van deze argumenten?