BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE RAADSVRAGEN 2017, NUMMER 34 Datum 7 juni 2017 Van College B&W Behandeld door F.A.M. Donkers Doorkiesnummer 030-28 64678 E-mailadres f.donkers@utrecht.nl Kenmerk 4503388 Geachte leden van de raad, Hierbij ontvangt u de beantwoording van de schriftelijke raadsvragen jaargang 2017 nummer 34 van Sander van Waveren van CDA over toegang ondergrondse afvalcontainers. De gestelde vragen zijn onderaan bijgevoegd. Vraag 1 Afgelopen week verschenen op sociale media berichten waarin werd gesteld dat ondergrondse afvalcontainers met de OV-chipkaart te openen zouden zijn. Het CDA nam de proef op de som en ging met verschillende passen langs verschillende containers. Daarbij constateerden wij (in de gebieden waar de containers met passen al geplaatst zijn) drie verschillende varianten: - Containers die alleen met de eigen afvalpas te openen zijn, - Containers die met bijna alle chippassen te openen zijn, - Containers die sowieso open staan. Herkent het college bovenstaand beeld? Is het beeld compleet? Zo nee, op welke onderdelen niet? Antwoord 1 Wij herkennen dit beeld. Hieronder schetsen we de verschillende situaties in Utrecht bij de ondergrondse restafvalcontainers. Containers met "eigen" afvalpas te openen: Met het Nieuwe Inzamelen plaatsen we in bijna heel Utrecht ondergrondse restafvalcontainers. Deze containers hebben een RFID-chiplezer. De chiplezer leest allerlei soorten passen die voorzien zijn van deze chip. Op het moment dat de ondergrondse restafvalcontainers in de hele wijk geplaatst worden, is het autorisatiesysteem nog niet geactiveerd en zijn de containers met bijna alle RFID-chippassen te openen. Pas wanneer alle containers geplaatst zijn en de bewoners een toegangspas hebben ontvangen, worden de chiplezers op de cotntainers actief aangezet. Dit houdt in dat zij alleen nog open gaan bij toegewezen afvalpassen en niet open gaan bij andere passen met RFID-chips. Containers die met bijna alle chippassen te openen zijn: Een aantal containers in een deel van Hoograven en een deel van Overvecht is te openen geweest met alle RFID passen omdat we vanaf begin 2016 het beleid voeren dat bewoners toegang krijgen tot 2 ondergrondse containers. In deze gebieden hadden de inwoners in eerste instantie slechts toegang tot 1 ondergrondse container. Het was niet direct mogelijk om de programmering van de containers op korte termijn zo te veranderen dat de eigen afvalpassen toegang tot een tweede container zouden
geven. Om bewoners toch in de gelegenheid te brengen om van meerdere containers gebruik te maken is in eerste instantie ervoor gekozen om alle passen te accepteren. Geleidelijk passen we de programmering zodanig aan dat de containers alleen nog toegankelijk zijn voor onze "eigen" afvalpassen. Voor de zomervakantie zal dit in deze wijken afgerond zijn. Containers die sowieso open staan: Er zijn ook ondergrondse restafvalcontainers binnen de gemeente Utrecht die zonder pas te gebruiken zijn. Deze containers hebben ook geen paslezer. Dit doet zich o.a. voor: 1. in Leidsche Rijn. Toen ondergrondse containers werden geïntroduceerd in Leidsche Rijn, werden passystemen nog niet toegepast. Met de implementatie van Het Nieuwe Inzamelen krijgen de containers voor restafval een toegangssysteem en bewoners ontvangen een afvalpas. Vanaf dat moment zijn de containers gesloten en alleen met een afvalpas te openen. Er zijn in Leidsche Rijn momenteel circa 800 restafval containers. 2. bij 30 hoogbouwlocaties staan op dit moment 111 containers open. Dit is een proef van een half jaar in het kader van de aanpak bijplaatsingen waar uw raad op 26 januari 2017 over is geïnformeerd in de brief Communicatie Het Nieuwe Inzamelen en ontwikkelingen bijplaatsingen. Deze proef wordt in de zomer geëvalueerd. 3. in enkele gevallen kan het ook voorkomen dat een container kapot is en het slot niet goed functioneert waardoor deze container open staat. Zodra dit gemeld wordt, proberen we dit zo snel mogelijk te herstellen. Vraag 2 Hoe is de verhouding tussen de 3 bovenstaande typen containers op dit moment? Zit daar een verandering en/of trend in? Antwoord 2 Zoals aangegeven is bij alle open containers voor restafval, sprake van een tijdelijke situatie. Uiteindelijk zullen alle containers voor restafval met een toegangssysteem alleen met een gemeentelijke pas te openen zijn. Vraag 3 Welk doel dient het hebben van een chipsysteem op ondergrondse containers als de koppeling met bewoners niet meer bestaat? Antwoord 3 Elk huisadres ontvangt een toegangspas, die tot 2 ondergrondse containers in de directe omgeving toegang geeft. Daarmee benutten we de beschikbare capaciteit van de aanwezige containers in de wijk optimaal en voorkomen we ongeautoriseerd gebruik (van bijvoorbeeld bedrijfsafval zonder een gemeentelijk contract). Daarnaast is het pasjessysteem een belangrijk hulpmiddel voor dynamisch inzamelen. Dit jaar wordt de eerste pilot gestart. Het pasjessysteem maakt het mogelijk de vulgraad per container te voorspellen aan de hand van het aantal klepbewegingen. Vraag 4 Waarom staat een groot aantal containers (ihb in de nabijheid van flats) sowieso open? Antwoord 4 Zie ook het antwoord bij vraag 1. Bij 30 hoogbouwlocaties staan op dit moment 111 containers open. Dit is een proef van een half jaar in het kader van de aanpak bijplaatsingen waar uw raad op 26 januari 2017 over is geïnformeerd in de brief Communicatie Het Nieuwe Inzamelen en ontwikkelingen bijplaatsingen. Deze proef wordt in de zomer geëvalueerd. Vraag 5 Klopt het dat de containers (of een computersysteem daaraan gekoppeld) data van de passen uitlezen en opslaan?
Antwoord 5 Wij werken op dit moment aan het stopzetten van de gegevensverwerking, zoals ook is toegezegd in de brief Privacy afvalpassen die op 8 november is verzonden aan uw raad. De technische implementatie hiervan is in gang gezet. Naar verwachting is de implementatie deze zomer afgerond. Zoals ook aangegeven worden op dat moment alle in het verleden geregistreerde pasaanbiedingen verwijderd. Vraag 6 Welke data leest de container uit van passen anders dan afvalpassen? Antwoord 6 Zoals aangegeven in de brief Privacy afvalpassen worden in de huidige situatie de unieke nummers van alle aangeboden RFID-chippassen nog uitgelezen en opgeslagen. In het antwoord van vraag 5 kunt u teruglezen dat wij op dit moment werken aan de stopzetting hiervan. Bij de implementatie worden alle tot dan toe verzamelde gegevens verwijderd. Na de technische implementatie, zoals aangegeven bij antwoord 5, leest de chiplezer het nummer van een RFID-chippas en zoekt dit nummer terug in de autorisatielijst. Wanneer de aangeboden pas geen geautoriseerde afvalpas betreft, herkent de container het nummer van de RFID-chip niet en registreert de container slechts: "niet toegestane transactie". Dit betekent dat de aangeboden pas, met dat nummer, de container niet heeft kunnen openen. Het unieke nummer van de aangeboden RFIDchippas wordt niet geregistreerd. Ook als de pas een geautoriseerde afvalpas betreft, en de container gaat wel open, wordt het unieke nummer niet geregistreerd. Vraag 7 Bestaat de mogelijkheid dat geheime of persoonsgebonden informatie van andere passen door de gemeente wordt opgeslagen? Antwoord 7 Zoals hierboven en in de brief Privacy afvalpassen is aangegeven wordt in de huidige situatie een uniek nummer van de RFID-chippas opgeslagen. De unieke nummers van niet-afvalpassen zijn door de gemeente niet te herleiden naar een persoon. Zoals eerder aangegeven, bij antwoord 5, wordt er op dit moment gewerkt aan het stopzetten van de gegevensverwerking. Na de technische implementatie leest de chiplezer van de container slechts het nummer van een RFID-chippas en vergelijkt dat nummer met de autorisatielijst. Het unieke nummer van de onbekende pas die niet in de autorisatielijst voorkomt wordt niet geregistreerd. Na de technische implementatie wordt geen enkele informatie van aangeboden passen, zowel afvalpassen als niet-afvalpassen, door de gemeente opgeslagen. Vraag 8 Kan het college aan de opgehaalde data zien in hoeveel gevallen passen worden gebruikt, anders dan door de gemeente verstrekte afvalpassen, om de containers te openen? Zo ja, om hoeveel gevallen gaat dit? Antwoord 8 Nee, een aangeboden afvalpas die niet in de autorisatielijst van de container staat, wordt ongeacht of het een gemeentelijke pas of een andere pas met RFIDchip is, als een niet toegestane transactie" geregistreerd. Het aantal niet toegestane transactie" registraties op zichzelf is bekend, maar we weten dus niet in welke gevallen het een gemeentelijke pas of een externe pas met RFID chip betreft.
Vraag 9 De CDA fractie is van mening dat met de hoeveelheid containers die sowieso openstaan het pasjessysteem voor slechts een beperkt deel van de containers volstrekt overbodig is. Is het college bereid bij alle containers de vergrendeling eraf te halen en de containers permanent open te zetten? Antwoord 9 Het pasjessysteem heeft een belangrijke functie. Met een toegangspas (afvalpas) kunnen alleen de bewoners uit de directe omgeving de ondergrondse restafvalcontainer gebruiken. Zo zorgen we voor een goede spreiding van de adressen over de beschikbare containers, waardoor zo veel mogelijk wordt voorkomen dat de bewoners een volle container aantreffen. Ook gaan we met het pasjessysteem ongeautoriseerde inworp van bedrijfsafval tegen. Daarnaast is het pasjessysteem een belangrijk hulpmiddel voor dynamisch inzamelen. Dit jaar wordt de eerste pilot gestart. Het pasjessysteem maakt het mogelijk de vulgraad per container te voorspellen aan de hand van het aantal klepbewegingen. Zoals aangegeven in de brief van 26 januari 2017 Communicatie Het Nieuwe Inzamelen en ontwikkelingen bijplaatsingen voeren we op dit moment wel een proef uit bij 30 hoogbouwlocaties met het openzetten van containers om te kijken of dit effectief is in het tegengaan van bijplaatsingen. Deze proef wordt in de zomer geëvalueerd. Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Utrecht, de secretaris, de burgemeester,
Schriftelijke vragen toegang ondergrondse afvalcontainers Sander van Waveren (CDA) Afgelopen week verschenen op sociale media berichten waarin werd gesteld dat ondergrondse afvalcontainers met de OV-chipkaart te openen zouden zijn. Het CDA nam de proef op de som en ging met verschillende passen langs verschillende containers. Daarbij constateerden wij (in de gebieden waar de containers met passen al geplaatst zijn) drie verschillende varianten: - Containers die alleen met de eigen afvalpas te openen zijn, - Containers die met bijna alle chippassen te openen zijn, - Containers die sowieso open staan. Afbeelding: chipkaarten die containers openen (vlnr stadhuispas, OV-chipkaart, metropasje uit Tblisi, bierpas van Unitas S.R.) Het CDA heeft naar aanleiding van bovenstaande constateringen de volgende vragen: 1. Herkent het college bovenstaand beeld? Is het beeld compleet? Zo nee, op welke onderdelen niet? 2. Hoe is de verhouding tussen de 3 bovenstaande typen containers op dit moment? Zit daar een verandering en/of trend in? 3. Welk doel dient het hebben van een chipsysteem op ondergrondse containers als de koppeling met bewoners niet meer bestaat? 4. Waarom staat een groot aantal containers (ihb in de nabijheid van flats) sowieso open? 5. Klopt het dat de containers (of een computersysteem daaraan gekoppeld) data van de passen uitlezen en opslaan? 6. Welke data leest de container uit van passen anders dan afvalpassen? 7. Bestaat de mogelijkheid dat geheime of persoonsgebonden informatie van andere passen door de gemeente wordt opgeslagen? 8. Kan het college aan de opgehaalde data zien in hoeveel gevallen passen worden gebruikt, anders dan door de gemeente verstrekte afvalpassen, om de containers te openen? Zo ja, om hoeveel gevallen gaat dit? De CDA fractie is van mening dat met de hoeveelheid containers die sowieso openstaan het pasjessysteem voor slechts een beperkt deel van de containers volstrekt overbodig is.
9. Is het college bereid bij alle containers de vergrendeling eraf te halen en de containers permanent open te zetten?