Ministerie van Onderwijs en Vorming Agentschap voor Onderwijsdiensten () Opleiding voor schoolsecretariaten 2013-2014
Arbeidsongevallen Ivo Francis Sven Segers 2 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
Overzicht programma 1. Arbeidsongeval 2. Beroepsziekte 3. Buitendienstongeval 3 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
1. Arbeidsongeval 1.1. Bepaling 1.2. Plotselinge gebeurtenis 1.3. Letsel / Schade aan een prothese 1.4. Arbeid 1.5. Oorzaak 1.4.1. Tijdens en door de uitvoering van het ambt op de arbeidsovereenkomst 1.4.2. Uitbreiding 4 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
1. Arbeidsongeval 1.1. Bepaling Volgens het Hof van Cassatie is een arbeidsongeval een plotselinge gebeurtenis die een lichamelijk letsel teweegbrengt en waarvan de oorzaak of één der oorzaken buiten het organisme van de getroffene ligt. Bovendien moet het ongeval de werknemer tijdens en door het feit van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst (of het ambt) overkomen (Cass. 22 september 1976, R.W., 1978-79, 1487). Deze bepaling bestaat uit vier bestanddelen : - plotselinge gebeurtenis - lichamelijk letsel - arbeid (tijdens en door de uitoefening van het ambt) - oorzaak. 5 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
1. Arbeidsongeval 1.2. Plotselinge gebeurtenis Een plotselinge gebeurtenis is een in tijd en ruimte te situeren element waarin eventueel de oorzaak te vinden is van het letsel dat zich heeft voorgedaan, zonder dat evenwel vereist is dat dit element kan onderscheiden worden van de uitvoering van het ambt of de arbeidsovereenkomst. Een val is een plotselinge gebeurtenis. De uitvoering van een dagelijks, normaal en gewoon werk kan zeer goed de plotselinge gebeurtenis uitmaken op voorwaarde dat, bij de uitvoering van dit werk, een feit aangetoond wordt dat het letsel heeft meegebracht. Een slachtoffer moet dus aantonen dat een in tijd en ruimte situeerbare gebeurtenis het letsel heeft kunnen veroorzaken. Bijvoorbeeld: bukken om iets op te rapen en pijn in de rug hebben. 6 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
1. Arbeidsongeval 1.3. Letsel Het letsel kan lichamelijk, mentaal, inwendig of uitwendig zijn. Het letsel is de schade en voor deze schade kan men een schadevergoeding krijgen. Het letsel kan arbeidsongeschiktheid of de dood tot gevolg hebben. Maar van zodra bewezen is dat het letsel medische of farmaceutische kosten meebrengt, is de fysische integriteit aangetast en heeft men recht op een schadevergoeding. 7 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
1. Arbeidsongeval Schade aan een prothese Een ongeval waarbij een prothese wordt beschadigd, zonder dat er een lichamelijk letsel is, kan erkend worden als arbeidsongeval als het voldoet aan de voorwaarden voor een arbeidsongeval. Een bril, contactlenzen, gehoorapparaat, vals gebit, pacemaker en dergelijke worden beschouwd als een prothese. 8 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
1. Arbeidsongeval 1.4. Arbeid 1.4.1. Tijdens en door de uitvoering van het ambt of de arbeidsovereenkomst Volgens een vaste rechtspraak van het Hof van Cassatie is er een ongeval overkomen tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst of het ambt, wanneer de werknemer op het ogenblik van het ongeval onder het gezag, de leiding en het toezicht van de werkgever staat. Wanneer de werknemer zijn vrije tijd gebruikt om persoonlijke bezigheden te verrichten die niets te maken hebben met het nemen van rust of ontspanning of zelfs een normale hervatting van de arbeid in de weg staan, herneemt hij zijn vrijheid en treedt hij buiten het kader van een normale uitvoering van zijn arbeidsovereenkomst of ambt. Daardoor vervalt de gezagsverhouding van de werkgever en meteen ook de ondergeschiktheid van de werknemer. 9 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
1. Arbeidsongeval 1.4.2. Uitbreiding Het ongeval dat een personeelslid buiten de uitoefening van zijn dienst is overkomen maar dat veroorzaakt is door een derde wegens het door dit personeelslid uitgeoefend ambt. Hiermee wordt de bescherming bedoeld tegen gewelddaden waarvan vergelding de beweegreden is. Vb.: Als een ouder kwaad is op u en u aanvalt dan bent u verzekerd tegen arbeidsongevallen ook als deze aanval bij u thuis gebeurde. De voorwaarde is dat hij kwaad is op u omdat u een leerkracht bent. 10 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
1. Arbeidsongeval 1.5. Oorzaak Het slachtoffer moet dit oorzakelijk verband niet bewijzen. Het is voldoende dat het bewijs geleverd wordt van het bestaan van een plotselinge gebeurtenis en een letsel en dan wordt krachtens artikel 2 van de wet het letsel vermoed door het ongeval veroorzaakt te zijn (wettelijk vermoeden). Dit wettelijk vermoeden kan weerlegd worden door een beslissing van MEDEX-AGD, als zij oordelen dat er geen uitwendige oorzaak was voor het letsel of als de plotselinge gebeurtenis het letsel niet kan veroorzaakt hebben. Bijgevolg wordt dan het ongeval niet erkend als een arbeidsongeval. Eén van de oorzaken moet buiten het organisme van de betrokkene vallen. Flauwvallen ten gevolge van een ziekte is geen arbeidsongeval. Flauwvallen ten gevolge van te grote warmte op het werk is wel een arbeidsongeval. 11 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
2. Ongeval op de weg naar en van het werk (arbeidswegongeval) 2.1. Bepaling 2.2. Verblijfplaats 2.3. Arbeidsplaats 2.4. Gelijkgestelde trajecten 2.5. De normale weg naar en van het werk 2.5.1. Geografische normale volgweg 2.5.2. Chronologische normale volgweg 12 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
2. Ongeval op de weg naar en van het werk (arbeidswegongeval) 2.1. Bepaling het ongeval overkomen op de weg naar en van het werk dat aan de vereisten voldoet om dit karakter te hebben in de zin van artikel 8 van de arbeidsongevallenwet van 10 april 1971. Overeenkomstig dit laatste artikel wordt onder de weg naar en van het werk verstaan het normale traject dat de werknemer moet afleggen om zich van zijn verblijfplaats te begeven naar de plaats waar hij werkt, en omgekeerd. 2.2. Verblijfplaats Het traject van of naar de verblijfplaats begint zodra de werknemer de drempel van zijn hoofd- of tweede verblijfplaats verlaat en eindigt zodra deze weer overschreden wordt. Het begrip verblijfplaats moet zeer ruim opgevat worden, er moet wel een zekere bestendigheid zijn en een werknemer kan meer dan één verblijf hebben. 13 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
2. Ongeval op de weg naar en van het werk (arbeidswegongeval) 2.3. Arbeidsplaats De arbeidsplaats is elke plaats waar effectief of virtueel het recht van de werkgever om gezag, leiding en toezicht te geven, uitgeoefend wordt en de plaatsen vermeld onder artikel 2, vierde lid van de wet. 2.4. Gelijkgestelde trajecten Met de weg naar en van het werk wordt ondermeer gelijkgesteld het traject afgelegd: - van de plaats waar hij werkt naar de plaats waar hij zijn eetmaal neemt of zich aanschaft, en omgekeerd; - van de plaats waar hij werkt naar de plaats waar hij leergangen volgt met het oog op zijn beroepsopleiding en van die plaats naar zijn verblijfplaats; - van de plaats waar hij werkt in uitvoering van een arbeidsovereenkomst met een werkgever, naar de plaats waar hij zal werken in uitvoering van een arbeidsovereenkomst met een andere werkgever. 14 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
2. Ongeval op de weg naar en van het werk (arbeidswegongeval) 2.5. De normale weg naar en van het werk Het normale traject veronderstelt een wegaflegging tussen de woonplaats en de werkplaats die zowel geografisch (naar plaats) als chronologisch (naar tijd) als normaal kan worden beschouwd. 2.5.1. Geografisch normale weg Het Hof van Cassatie stelt als regel dat een omweg het normaal karakter van het traject niet in het gedrang brengt wanneer hij niet belangrijk is en ingegeven wordt door een wettige reden. Is de omweg wel belangrijk dan moet deze gerechtvaardigd worden door overmacht. Is de omweg onbeduidend dan is er geen overmacht en evenmin een wettige reden vereist. 15 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
2. Ongeval op de weg naar en van het werk (arbeidswegongeval) "Belangrijk" : het gaat hierbij om de rekenkundige verhouding tussen het effectief afgelegde traject en het normaal af te leggen traject. De rechtspraak geeft hiervoor geen duidelijke definitie. Een omweg van 100% van het normale traject is altijd belangrijk. Een omweg van minder dan 25% is onbelangrijk. "Overmacht" kan slechts het gevolg zijn van een gebeurtenis die de menselijke wil niet heeft kunnen voorzien en niet heeft kunnen afwenden. 16 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
2. Ongeval op de weg naar en van het werk (arbeidswegongeval) "Wettige reden" situeert zich tussen overmacht en een louter persoonlijke reden. Het gaat om een gebeurtenis die niet kan toegerekend worden aan de werknemer en die zich met een zekere dwang aan hem opdringt, zonder evenwel onvoorzienbaar of onvermijdbaar te moeten zijn. Als men een omweg maakt om een "persoonlijke reden", dan is het traject niet langer normaal. Het traject blijft normaal indien de werknemer de nodige en redelijkerwijze te verantwoorden omwegen maakt (art.8, 1 privé-wet): 1 langs de verschillende verblijfs- en arbeidsplaatsen of op- en afstapplaatsen om zich, in het kader van gemeenschappelijk woonwerkverkeer, samen met een of meer andere personen met een voertuig te verplaatsen (carpooling); 2 met het oog op het wegbrengen of ophalen van de kinderen naar of van de kinderopvangplaats of de school; 17 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
2. Ongeval op de weg naar en van het werk (arbeidswegongeval) 2.5.2. Chronologisch normale weg Volgens het Hof van Cassatie is de normale arbeidsweg niet noodzakelijk het rechtstreekse en ononderbroken traject; het traject is normaal indien het in een niet belangrijke mate onderbroken wordt om een wettige reden of indien een belangrijke onderbreking aan overmacht te wijten is. De onderbreking vormt het equivalent van de omweg bij de beoordeling van het chronologisch normaal karakter van het gevolgde traject. De onderbreking om persoonlijke reden ontneemt het traject zijn normaal karakter, zelfs al bevond het slachtoffer zich op het ogenblik van het ongeval op het traject naar zijn woonplaats of zijn werkplaats. 18 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
3. Specifieke situaties waarop de arbeidsongevallenwetgeving van toepassing is 3.1. Schoolse activiteiten 3.2. Activiteiten op vraag of in opdracht 19 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
3. Specifieke situaties waarop de arbeidsongevallenwetgeving van toepassing is Hierboven werd gesteld dat een arbeidsongeval moet overkomen zijn tijdens de uitoefening van het ambt. Hieronder worden begrepen de ongevallen gebeurd in uitoefening van het lessenrooster of werkrooster en tijdens activiteiten in opdracht of op vraag van de inrichtende macht of de directie. De opdracht moet wel te maken hebben met het schoolleven of met activiteiten in verband met de uitstraling van de school. 20 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
3. Specifieke situaties waarop de arbeidsongevallenwetgeving van toepassing is 3.1. Schoolse activiteiten Toezicht - Naschoolse opvang - gemachtigde opzichter - geen normen voorzien Vergaderingen Het deelnemen aan vergaderingen maakt deel uit van de normale opdracht en is bijgevolg verzekerd tegen arbeidsongevallen. Schoolreizen en dergelijke De reis moet wel georganiseerd zijn door de school. 21 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
3. Specifieke situaties waarop de arbeidsongevallenwetgeving van toepassing is 3.2. Activiteiten op vraag of in opdracht Activiteiten in opdracht vallen onder de verantwoordelijkheid van de inrichtende macht/de directie. Zij vragen dat een bepaalde activiteit uitgeoefend wordt of geven de opdracht. Dat hoeft niet noodzakelijk expliciet, het kan ook impliciet zijn. De vraag of de opdracht kan ook mondeling gegeven worden. Het impliciet geven van een opdracht gebeurt volgens de regels en gewoonten van de school. - Niet-schoolse activiteiten Niet-schoolse activiteiten hebben plaats buiten de normale lesuren, binnen of buiten de schoolgebouwen, maar houden wel verband met het schoolleven of met de uitstraling van de school. Deze activiteiten worden georganiseerd door de school. 22 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
3. Specifieke situaties waarop de arbeidsongevallenwetgeving van toepassing is - Wervingsacties en verspreiden van publiciteitsfolders - Navormingscursussen - Sportactiviteiten - Besturen van de schoolbus - Opdrachten met overnachting in het buitenland - Vervoeren van leerlingen - Andere opdrachten onderhoudswerken of een verhuis uitgevoerd tijdens de vakantie waarbij de leerkrachten worden gevraagd aan deze activiteit deel te nemen om kosten te besparen. humanitaire actie zieke leerlingen 23 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
3. Specifieke situaties waarop de arbeidsongevallenwetgeving van toepassing is Springuren Tijdelijke personeelsleden tijdens de grote vakantie Tijdelijk aangestelde personeelsleden die bij het begin van het nieuwe schooljaar NIET opnieuw aangesteld worden zijn tijdens de grote vakantie enkel verzekerd voor activiteiten die verband houden met het voorafgaande schooljaar. 24 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
4. Bewijs 4.1. Principe 4.2. Bewijsvoering 4.3. Tegenbewijs 25 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
4. Bewijs 4.1. Principes Het slachtoffer of zijn rechthebbenden moeten het bewijs leveren van het bestaan van een ongeval. Wanneer het om een arbeidsongeval gaat, dient het bewijs geleverd te worden van: 1. een letsel, 2. een plotselinge gebeurtenis, 3. overkomen tijdens de uitvoering van het ambt of de arbeidsovereenkomst. Indien deze componenten bewezen zijn geniet het slachtoffer of zijn rechthebbenden over twee wettelijke vermoedens (art. 2 van de wet): - Wanneer het slachtoffer of zijn rechthebbenden, benevens het bestaan van een letsel, het bestaan van een plotselinge gebeurtenis aanwijzen, wordt het letsel, behoudens tegenbewijs, vermoed door het ongeval te zijn veroorzaakt. - Het ongeval overkomen tijdens de uitvoering van het ambt (of de arbeidsovereenkomst) wordt, behoudens tegenbewijs, geacht door de uitoefening van het ambt (of de arbeidsovereenkomst) te zijn overkomen. 26 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
4. Bewijs Bij arbeidswegongevallen dient het bewijs te worden geleverd van : 1. een letsel 2. een plotselinge gebeurtenis (met het voordeel van het eerste wettelijk vermoeden) 3. overkomen op de normale arbeidsweg. 4.2. Bewijsvoering Het is de taak van het slachtoffer kort na de feiten te zorgen voor voldoende bewijsmateriaal. Het getuigenbewijs is vanzelfsprekend het gemakkelijkst. 4.3. Tegenbewijs Wil het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming het ongeval niet als een arbeidsongeval erkennen ondanks het feit dat de getroffene (of zijn rechthebbenden) de drie voormelde elementen bewijst, dan dient door het Ministerie of MEDEX het tegenbewijs te worden geleverd (gemotiveerde negatieve beslissing). 27 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
5. Onderworpen personen Gesubsidieerd onderwijs Enkel de personeelsleden die betaald worden via een werkstation (weddentoelage) zijn verzekerd (art.6 en 7 van de wet en art.1 en 2 van het K.B.). Zijn niet verzekerd : - Personeelsleden van het gesubsidieerd onderwijs die niet betaald worden via een weddentoelage ten laste van de Vlaamse Gemeenschap. - Vrijwilligers, leesmoeders, zaagvaders en dergelijke personen die in feite buitenstaanders zijn waarop de school beroep kan doen, vallen niet onder de toepassing van de wet. - Onbezoldigde stagiairs (arbeidsongevallenwet 10 april 1971) 28 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
6. Aangifte van het ongeval 6.1. Aangifte 6.2. Aangifteformulieren 6.3. Bijkomende documenten 6.4. Ongeval met derde 6.5. Bijkomende verplichtingen 6.5.1. Verwittigen hiërarchische overste 6.5.2. Invullen formulier arbeidsongeschiktheid 6.5.3. Invullen arbeidsongevallensteekkaart 6.5.4. Verplichtingen werkgever 29 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
6. Aangifte van het ongeval 6.1. Aangifte Elk arbeidsongeval of ongeval op de weg van of naar het werk moet zo snel mogelijk aangegeven worden bij. De aangifteformulieren moeten verstuurd worden naar: Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Agentschap voor Onderwijsdiensten () Afdeling Advies en Ondersteuning onderwijspersoneel (AOP) - Arbeidsongevallen Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL 30 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
6. Aangifte van het ongeval 6.2. Aangifteformulieren - Model A. - Aangifte van arbeidsongeval - Model B. - Doktersattest - Deel 1: Opgave van aanvullende informatie over een arbeidsongeval en Deel 2: Opgave van informatie over een arbeidsongeval met een aansprakelijke derde (nieuw model C) - Getuigenverklaring. Een ongeval moet pas aangegeven worden als arbeidsongeval als er kosten (medische kosten of arbeidsongeschiktheid) zijn. De feiten moeten wel opgeschreven worden als een incident (meer informatie bij uw preventieadviseur) 31 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
6. Aangifte van het ongeval 6.3. Bijkomende documenten Lessenrooster Deze gegevens kunnen vermeld worden op Model A. Als dan niet het geval is een kopie van de lessen- of werkrooster op het ogenblik van het ongeval bijvoegen. Was op het ogenblik van het ongeval geen lessen- of werkrooster van toepassing omdat het ging om een activiteit in opdracht dan een verklaring van de hiërarchische overste aangaande de gegeven opdracht meesturen. Reisweg Indien het ongeval gebeurd is op de weg van of naar het werk, moet er een reisweg bij de ongevalsaangifte gevoegd worden. Deze reisweg kan een opsomming zijn van de gevolgde straten of een aanduiding van de gevolgde weg op een kaart. Het moet gaan om de reisweg die gevolgd werd op de dag van het ongeval. 32 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
6. Aangifte van het ongeval Arbeidsovereenkomst Als het slachtoffer aangeworven werd met een arbeidsovereenkomst, moet een kopie daarvan bij de ongevalsaangifte gevoegd worden (enkel voor het Gemeenschapsonderwijs). Het gaat hier over de arbeidsovereenkomst geldig op de datum van het arbeidsongeval. Als deze documenten niet bij de ongevalsaangifte gevoegd zijn zullen ze door de dossierbeheerder van het arbeidsongeval opgevraagd worden. 33 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
6. Aangifte van het ongeval 6.4. Ongeval met derde Als bij het ongeval een andere persoon betrokken, is die het ongeval kan veroorzaakt hebben, dan wordt dit een ongeval met derde genoemd. Dit betekent dat de tegenpartij kan aansprakelijk gesteld worden voor het ongeval. Als dat het geval is, kunnen de Vlaamse Gemeenschap en de Belgische Staat hun kosten terugvorderen van de tegenpartij. Ongevallen met derde zijn meestal verkeersongevallen of vechtpartijen. Opmerking: Ongevallen waarbij een zwakke weggebruiker (voetganger, fietser of passagier van een auto, moto of een autobus) gekwetst werd door een motorvoertuig (objectieve aansprakelijkheid) vallen ook onder deze regeling. De bestuurder van het motorvoertuig moet niet aansprakelijk zijn voor het ongeval. 34 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
6. Aangifte van het ongeval 6.5. Bijkomende verplichtingen 6.5.1. Verwittigen hiërarchische overste Het slachtoffer moet zijn hiërarchische overste verwittigen dat er een arbeidsongeval plaatsvond. 6.5.2. Invullen formulier arbeidsongeschiktheid Als de behandelende dokter van het slachtoffer van oordeel is dat zij/hij voor een bepaalde periode arbeidsongeschikt is tengevolge van het ongeval moet er een formulier Medisch attest van MEDEX ingevuld worden door de dokter. Dit formulier moet opgestuurd worden naar MEDEX, Medische attesten, Victor Hortaplein 40 bus 50 te 1060 BRUSSEL 6.5.3. Invullen arbeidsongevallensteekkaart Voor elk ongeval dat op het werk of op de weg naar en van het werk gebeurt moet er een arbeidsongevallensteekkaart ingevuld worden, als het ongeval ten minste 4 dagen arbeidsongeschiktheid heeft veroorzaakt (Formulier Model A laten invullen door preventieadviseur). 35 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
6. Aangifte van het ongeval 6.5.4. Verplichtingen werkgever Bij een ernstig arbeidsongeval moet de preventieadviseur een omstandig verslag bezorgen aan de Arbeidsinspectie. Een ernstig ongeval is een dodelijk arbeidsongeval of een ongeval met een blijvend letsel of tijdelijk letsel (botbreuk, brandwonde, amputatie, vergiftiging, ) ten gevolge van een explosie, brand, verlies van controle over een machine, val van een persoon van een hoogte, De preventieadviseur heeft daarnaast nog taken zoals het opmaken van een globaal preventieplan, een jaarverslag en een jaaractieplan waarbij bij het opmaken ervan rekening moet gehouden worden met de gebeurde arbeidsongevallen. 36 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
7. Rol van MEDEX- AGD 7.1. Expertise opdracht van MEDEX 7.2. Consolidatie door MEDEX 37 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
7. Rol van MEDEX- AGD 7.1. Expertiseopdracht van MEDEX. De dossierbeheerder van het arbeidsongeval stuurt via Publiato de aangifte door naar MEDEX. Het is de taak van MEDEX uitspraak te doen over: a) het oorzakelijk verband tussen de letsels of het overlijden en de ongevalsfeiten; b) de eventuele blijvende letsels voortspruitend uit het ongeval alsmede het percentage van de blijvende arbeidsongeschiktheid dat hiervan het gevolg zou kunnen zijn; c) de datum waarop de letsels geconsolideerd zijn. Deze datum moet samenvallen met de dag waarop de evolutie van het geval als beëindigd mag worden beschouwd; d) de tijdelijke werkonbekwaamheid vast te stellen die het gevolg is van het ongeval. 38 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
7. Rol van MEDEX- AGD 7.2. Consolidatie door MEDEX. Genezingsgetuigschrift - Genezingsattest Besluit van medische expertise Formaliteiten bij arbeidsongeschiktheid Invullen Medisch attest MEDEX Controle De controle kan gebeuren op initiatief van MEDEX of op vraag van de werkgever van het slachtoffer. De controle kan telefonisch aangevraagd worden, maar die moet dan wel schriftelijk bevestigd worden. Arbeidsongeschikt niet ten gevolge van het arbeidsongeval = ziekteverlof 39 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
7. Rol van MEDEX- AGD Wederinstorting Het is mogelijk dat, nadat men het werk hervat heeft het letsel tengevolge van een arbeidsongeval zodanig verergert dat men terug arbeidsongeschikt wordt. Dit noemt men een "wederinstorting". Afwezigheden na consolidatie Overeenkomstig de heersende rechtspraak eindigt de tijdelijke ongeschiktheid tengevolge van een arbeidsongeval op het ogenblik van de consolidatie. Het is wel zo dat in sommige gevallen de dokter van MEDEX kan oordelen dat een afwezigheid na consolidatie nog kan aanvaard worden als daar zekere medische redenen voor zijn. Vb: verwijderen van osteosynthesemateriaal bij een breuk, eventuele hospitalisatie die duidelijk het gevolg is van het ongeval, bepaalde specifieke gevallen van tijdelijke wederinstorting na consolidatiedatum,... Niet akkoord met de beslissing van MEDEX => Arbeidsrechtbank 40 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
8. Kosten 8.1. Medische kosten 8.2. Verplaatsingskosten 8.3. Tijdelijke arbeidsongeschiktheid 8.4. Blijvende arbeidsongeschiktheid 41 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
8.1. Medische kosten 8.1.1. Bepaling 8.1.2. Vergoeding 8.1.3. Terugbetalingswijze 42 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
8.1. Medische kosten 8.1.1. Bepaling Onder medische kosten worden verstaan : - kosten voor dokter, chirurg, apotheker, verpleging, prothese en orthopedie (art.3 wet); - herstellings- en vervangingskosten van de prothese en orthopedische toestellen waaraan het ongeval schade heeft veroorzaakt (art.3ter wet). 8.1.2. Vergoeding De medische kosten worden betaald door MEDEX (art.25 K.B.). Medische kosten worden terugbetaald aan Z.I.V.-tarief (gelijk aan terugbetaling ziekenfonds) + remgeld. De kosten die niet opgenomen zijn in de Z.I.V.-nomenclatuur worden niet terugbetaald. 43 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
8.1. Medische kosten 8.1.3. Terugbetalingswijze De medische kosten moeten, met vermelding van het geneeskundig nummer en datum arbeidsongeval, gestuurd worden naar: FOD Volksgezondheid MEDEX - Cel medische kosten Victor Hortaplein 40 bus 10 1060 BRUSSEL Op deze kostenstaten dient een etiket van MEDEX gekleefd te worden. Stuur nooit medische kosten naar het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. 44 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
8.2. Verplaatsingskosten 8.2.1. Bepaling 8.2.2. Vergoeding 8.2.3. Aanvraagformulier 45 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
8.2. Verplaatsingskosten 8.2.1. Bepaling Het slachtoffer heeft recht op vergoeding van de verplaatsingskosten die het gevolg zijn van het ongeval telkens hij zich moet verplaatsen om medische redenen of op verzoek van MEDEX of op verzoek van de rechtbank of van de door de rechter aangeduide deskundige (art.3, 3 wet, art. 4bis K.B.). 46 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
8.2. Verplaatsingskosten 8.2.2. Vergoeding Als de verplaatsing gebeurt met een gemeenschappelijk voertuig (trein, tram of bus) of een ziekenwagen dan worden de werkelijke reiskosten terugbetaald. Gebeurt de verplaatsing met een ander vervoermiddel en bedraagt de af te leggen afstand tenminste 5 km vanaf de woonplaats (voor een enkele reis), dan worden de reiskosten vergoed tegen 0,2479 euro per kilometer. Verplaatsingen om medische redenen worden betaald door MEDEX. De andere verplaatsingen worden betaald door het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming. 8.2.3. Aanvraagformulier De terugbetaling van de verplaatsingskosten wordt gevraagd met een formulier "Aanvraag van een vergoeding voor verplaatsingskosten ten gevolge van een arbeidsongeval " 47 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
8.3. Tijdelijke arbeidsongeschiktheid Vergoeding voor vastbenoemde personeelsleden Vergoeding voor tijdelijke personeelsleden 48 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
8.3. Tijdelijke arbeidsongeschiktheid Vergoeding voor vastbenoemde personeelsleden Bij vastbenoemde personeelsleden wordt de periode van tijdelijke ongeschiktheid ten gevolge van een arbeidsongeval gelijkgesteld met dienstactiviteit. Dit wil zeggen dat hun normale wedde doorbetaald wordt (art.32 K.B.); hun ziektedagen worden niet verminderd. Bij verminderde prestaties tengevolge van het arbeidsongeval wordt de wedde niet verminderd, de normale wedde wordt onverminderd doorbetaald. 49 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
8.3. Tijdelijke arbeidsongeschiktheid Vergoeding voor tijdelijke personeelsleden Voor tijdelijk aangestelde personeelsleden wordt de periode van tijdelijke ongeschiktheid ten gevolge van een arbeidsongeval gelijkgesteld met dienstactiviteit zolang de aanstelling niet beëindigd is. De normale wedde wordt doorbetaald en de ziektedagen worden niet verminderd (art.32 K.B.). Bij verminderde prestaties tengevolge van het arbeidsongeval wordt de wedde niet verminderd, de normale wedde wordt onverminderd doorbetaald. Van zodra hun aanstelling beëindigd is vallen zij onder een andere betalingsregeling. Dan wordt er een TWO-vergoeding betaald gelijk aan 90% van het gemiddeld dagloon (art.3bis wet + art.22 privé-wet). 50 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
8.4. Blijvende arbeidsongeschiktheid 8.4.1. Rente 8.4.2. Herziening 8.4.3. Verergeringsbijslag 51 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
8.4. Blijvende arbeidsongeschiktheid Consolidatie met blijvende arbeidsongeschiktheid Wanneer MEDEX beslist heeft dat het ongeval geconsolideerd wordt met blijvende arbeidsongeschiktheid dan heeft het slachtoffer recht op een rentevergoeding of rente. 8.4.1. Rente De rente wegens blijvende arbeidsongeschiktheid wordt vastgesteld op grond van de jaarlijkse bezoldiging waarop het slachtoffer recht heeft op het tijdstip waarop dit ongeval zich heeft voorgedaan. rente = jaarwedde x arbeidsongeschiktheidspercentage Maximale jaarwedde - 24.332,08 euro (consolidatie vanaf 01-01-2005) 52 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
8.4. Blijvende arbeidsongeschiktheid Arbeidsongeschiktheidspercentage < 5 % De renten voor blijvende arbeidsongeschiktheid van minder dan 5% worden met 50% verminderd en niet geïndexeerd. Arbeidsongeschiktheidspercentage 5% en < 10% De renten voor blijvende arbeidsongeschiktheid die ten minste gelijk zijn aan 5% maar niet groter dan 10% worden met 25% verminderd en niet geïndexeerd. Arbeidsongeschiktheidspercentage 10% en < 16% De renten voor blijvende arbeidsongeschiktheid die ten minste gelijk zijn aan 10% maar niet groter dan 16% worden niet verminderd en niet geïndexeerd. Arbeidsongeschiktheidspercentage > 16% De renten voor blijvende arbeidsongeschiktheid vanaf 16% worden niet verminderd en geïndexeerd. 53 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
8.4. Blijvende arbeidsongeschiktheid Uitbetalingswijze De rente is verschuldigd vanaf de eerste dag van de maand tijdens welke de consolidatie plaatsvond (art.20 K.B.). Uitbetaling door Pensioenen De Pensioendienst voor de overheidssector betaalt de rente uit. 8.4.2. Herziening Herzieningsperiode van 3 jaar. Herzieningsaanvraag moet gebaseerd zijn op nieuwe feiten. 54 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
8.4. Blijvende arbeidsongeschiktheid Gedeeltelijke omzetting in kapitaal Na het beëindigen van de herzieningsperiode kan bij een blijvende arbeidsongeschiktheid van 16% of meer, op aanvraag van het slachtoffer, één derde van de waarde van de rentevergoeding omgezet worden in een kapitaal (art.12, 1 wet). 8.4.3. Verergeringsbijslag Bijslag wegens verergering van de blijvende arbeidsongeschiktheid na de herzieningsperiode, voor zover de graad van de blijvende arbeidsongeschiktheid na de verergering ten minste 10% bedraagt (art. 5bis KB). Een overlijdensbijslag wordt toegekend als het slachtoffer overleden is ten gevolge van het arbeidsongeval na het verstrijken van de herzieningsperiode. 55 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
9. Dodelijk ongeval Begrafeniskosten De rechthebbenden van een overleden slachtoffer hebben recht op een vergoeding wegens begrafeniskosten (art.3, 2 wet). Overbrenging stoffelijk overschot Het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming vergoedt ook de kosten voor de overbrenging van het stoffelijk overschot naar de plaats van de begrafenis en de kosten voor het vervullen van de administratieve formaliteiten (art.5 K.B.). Overlevende echtgenoot De overlevende echtgenoot heeft recht op een rente gelijk aan 30% van de jaarlijkse bezoldiging. 56 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
9. Dodelijk ongeval Kinderen De kinderen die halve wezen zijn, hebben recht op een tijdelijke rente. De tijdelijke rente is voor ieder kind gelijk aan 15% van de jaarlijkse bezoldiging. Het totaal van 45% van die bezoldiging mag echter niet overschreden worden. De kinderen hebben recht op een rente zolang zij gerechtigd zijn op kinderbijslag en alleszins tot hun 18 jaar. De rente is verschuldigd tot op het einde van de maand waarin het recht vervalt (art.9, 6 wet). 57 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
9. Dodelijk ongeval Andere rechthebbenden Als een overleden slachtoffer van een arbeidsongeval noch een echtgenoot noch rechthebbende kinderen nalaat kunnen andere rechthebbenden aanspraak maken op een rente. Het gaat dan om ascendenten, kleinkinderen, broers en zusters (art.10 wet). Deze rechthebbenden ontvangen de rente alleen als zij rechtstreeks voordeel uit het loon van het slachtoffer haalden. Worden als zodanig aanzien degenen die onder hetzelfde dak woonden (art.20 privé-wet). 58 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
2. Beroepsziekte 1. Bepaling 2. Aangifte van een beroepsziekte 3. Rol van MEDEX 4. Kosten 59 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
2. Beroepsziekte 1. BEPALING Onder beroepsziekte wordt verstaan de ziekte die als zodanig beschouwd wordt ter uitvoering van de wetgeving op het herstel van de schade veroorzaakt door beroepsziekten (art.2 wet). Een ziekte die niet voorkomt op deze lijst kan toch aanleiding geven tot vergoeding als zij op een determinerende en rechtstreekse wijze het gevolg is van de beroepsuitoefening (art.30bis beroepsziektenwet privésector). 60 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
2. Beroepsziekte 2. AANGIFTE VAN EEN BEROEPSZIEKTE Elke beroepsziekte moet zo snel mogelijk aangegeven worden bij. De aangifteformulieren moeten verstuurd worden naar: Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Agentschap voor Onderwijsdiensten () Afdeling Advies en Ondersteuning onderwijspersoneel (AOP) - Beroepsziekten Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL Om een beroepsziekte aan te geven gebruikt men de formulieren Deel 1 Melding van een beroepsziekte en Deel 2 - Medisch getuigschrift De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer is de aangewezen persoon om het medisch getuigschrift in te vullen. 61 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
2. Beroepsziekte 3. ROL VAN MEDEX De dossierbeheerder van de beroepsziekte stuurt 1 exemplaar van de aangifteformulieren door naar MEDEX. Overeenkomstig de wettelijke en reglementaire bepalingen terzake vraagt MEDEX het advies van het Fonds voor Beroepsziekten (FBZ) met betrekking tot de op de aangifte vermelde aandoening. Daartoe worden een kopie van de aangifte en kopies van alle medische verslagen gestuurd naar het FBZ. Als de beroepsziekte erkend is, moet er voor de periode(n) van arbeidsongeschikt tengevolge van de beroepsziekte een formulier Medisch attest van MEDEX ingevuld worden door de dokter. Dit formulier moet opgestuurd worden naar MEDEX, Medische attesten, Victor Hortaplein 40 bus 50 te 1060 BRUSSEL 62 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
2. Beroepsziekte 4. KOSTEN Medische kosten Zoals bij arbeidsongevallen. Verplaatsingskosten Zoals bij arbeidsongevallen. Tijdelijke arbeidsongeschiktheid Alle afwezigheden erkend door MEDEX als zijnde tengevolge van de beroepsziekte worden vergoed op dezelfde wijze als bij een arbeidsongeval. Blijvende arbeidsongeschiktheid In tegenstelling tot de rente ingeval van geringe arbeidsongeschiktheid tengevolge van een arbeidsongeval wordt de rente ingeval van geringe arbeidsongeschiktheid tengevolge van een beroepsziekte niet verminderd. 63 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
2. Beroepsziekte Herziening Bij een arbeidsongeval duurt de herzieningstermijn drie jaar. Bij een beroepsziekte werd er geen herzieningstermijn vastgelegd. Gedeeltelijke omzetting in kapitaal Rekening houdend met het evolutief karakter van een beroepsziekte is een gedeeltelijke omzetting van de rente in kapitaal niet mogelijk (art.12, 1 wet). Dodelijke beroepsziekte Zoals bij een dodelijk arbeidsongeval 64 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
3. Buitendienstongeval 1. Bepaling 2. Onderworpen personen 3. Aangifte 4. Vergoeding 65 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
3. Buitendienstongeval 1. BEPALING Een buitendienstongeval is een ongeval dat buiten dienstverband gebeurd is en bijgevolg niet kan beschouwd worden als een arbeidsongeval. Als bijkomende voorwaarden moet het ongeval een letsel veroorzaakt hebben met arbeidsongeschiktheid als gevolg en er kan een derde aansprakelijk gesteld worden, zodat de wedde kan teruggevorderd worden. Voorbeelden van een buitendienstongeval: - Een verkeersongeval waarbij de tegenpartij in fout is en waarbij een leerkracht gekwetst werd en een ziekteverlofattest indiende. Het ongeval gebeurde 's avonds, tijdens het week-end of tijdens een vakantieperiode en de leerkracht oefende geen opdracht uit voor de school. - Een aanranding of vechtpartij die niet het gevolg is van een voorafgaand dispuut met een leerling of een ouder van een leerling. - Een ongeval door nalatigheid van een derde zoals slecht aangebrachte signalisatie of een letsel veroorzaakt door een ontploffende fles in een grootwarenhuis. 66 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
3. Buitendienstongeval 2. ONDERWORPEN PERSONEN - Vastbenoemde personeelsleden - Tijdelijke personeelsleden - Contractuele personeelsleden Als deze personeelsleden het slachtoffer worden van een buitendienstongeval, dan moet dit aangegeven worden als het personeelslid betaald wordt door het ministerie van Onderwijs en Vorming. 67 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
3. Buitendienstongeval 3. Aangifte De aangifteformulieren moeten verstuurd worden naar: Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Agentschap voor Onderwijsdiensten () Afdeling Advies en Ondersteuning onderwijspersoneel (AOP) - Buitendienstongevallen Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL Aangifteformulieren Aangifte van een buitendienstongeval: Deel 1 en Deel 2 68 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
3. Buitendienstongeval Aangifte ziekteverlof De formaliteiten vermeld in de omzendbrieven "Controle op de afwezigheid wegens ziekte" moeten vervuld worden. Dit betekent dat het medisch attest moet verstuurd worden naar het controleorganisme aangeduid door de Vlaamse minister van Onderwijs: MENSURA Absenteïsme Dienst Onderwijs Gouverneur Roppesingel 25 3500 HASSELT Het afwezigheidsattest dient opgestuurd te worden naar het instellingshoofd. 69 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
3. Buitendienstongeval 4. VERGOEDING Vastbenoemde personeelsleden Vastbenoemde personeelsleden ontvangen hun activiteitswedde als voorschot op voorwaarde dat ze de Vlaamse Gemeenschap in hun rechten doen treden tegen diegene die het ongeval veroorzaakt heeft en dit ten bedrage van de door de Vlaamse Gemeenschap betaalde som De schrapping van de ziektedagen gebeurt pas als de aansprakelijke derde of de verzekeringmaatschappij de afwezigheidsdagen heeft terugbetaald of in de daarmee gelijkgestelde omstandigheden. 70 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
3. Buitendienstongeval Tijdelijke personeelsleden Tijdelijke personeelsleden ontvangen hun activiteitswedde als voorschot op voorwaarde dat ze de Vlaamse Gemeenschap in hun rechten doen treden tegen diegene die het ongeval veroorzaakt heeft en dit ten bedrage van de door de Vlaamse Gemeenschap betaalde som De schrapping van de ziektedagen gebeurt pas als de aansprakelijke derde of de verzekeringmaatschappij de afwezigheidsdagen heeft terugbetaald of in de daarmee gelijkgestelde omstandigheden EN nadat het personeelslid verklaarde dat de periode van afwezigheid ten gevolge van het ongeval beëindigd werd. Contractuele personeelsleden Voor deze personeelsleden wordt een arbeidsongeschiktheidsperiode tengevolge van een buitendienstongeval beschouwd als ziekteverlof. 71 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
Arbeidsongeval bij een andere werkgever Omzendbrief: Arbeidsongeval bij een andere werkgever Aangifteformulier: Aangifte van een arbeidsongeval bij een andere werkgever Zelfde principe als bij een buitendienstongeval. Als het salaris uitbetaald tijdens de afwezigheidsperiode wordt terugbetaald, worden de afwezigheden geschrapt als ziektedagen (zelfde code als bij een buitendienstongeval - 23056). 72 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
Contactgegevens arbeidsongevallen.agodi@vlaanderen.be voor vragen en aangiften in pdf-formaat 73 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014
Vragen? 74 opleiding schoolsecretariaten 2013-2014