P a g i n a 1 In gesprek met Rosanne (11 jaar) Ik trek me altijd heel veel van anderen aan en daar wil ik heel graag vanaf. Ik durf bijvoorbeeld ook veel minder omdat ik dan denk van wat zullen ze wel niet van me denken bv. Jeetje die is fanatiek bezig Of die stelt zich aan of zoiets. Maar dat maakt eigenlijk helemaal niet uit dat ze dat van me denken maar dat is nou juist het probleem. En daarom probeer ik me altijd heel erg te beheersen maar door dat te doen wordt ik juist minder mezelf en zo. En daardoor wordt ik zenuwachtig of heel rood en dan denken die kinderen of mensen juist al helemaal van wat een aansteller of zo iets (zo zie ik het). En dan denken ze ook van nou die durft ook niks. Ik heb een vriendinnetje in de klas zitten, en die is altijd heel vrij en zo en daar ben ik een beetje jaloers op niet dat ik zo kan worden maar wel een beetje. En ik zeg wel heel vaak tegen me zelf van niks van aantrekken maar toch doe ik het. Ook als iemand iets gemeens tegen me zegt terwijl ik weet dat het niet waar is trek ik me er wat van aan en dat is echt super vervelend. En ik durf/kan andere kinderen ook niet zo goed kwetsen en ik vindt het ook altijd heel vervelend als ik dus zelf gekwetst wordt. En als iemand iets vervelends over mij zegt dan gaat het in mijn hoofd maar komt er ook niet meer uit en dan blijf ik er juist mee zitten. En bij dat vriendinnetje komt het er niet eens in, maar dan zou ik willen dat het er wel in komt maar er ook weer uit gaat of dat ik het gewoon niet eens hoor. Want bij mij blijft het er heel lang in en dan zit ik er heel erg mee. Er zit ook een jongetje bij mij in de klas wat altijd heel vervelend doet en dat komt er zeg maar in, en er niet meer uit het is natuurlijk heel vervelend dat die jonge bij mij in de klas zit (hij kan soms best aardig zijn). Maar aan de ander kant juist ook weer niet want zo kan ik het heel goed leren. Veel kinderen identificeren zich met datgene wat hun gezegd wordt: Jij bent stom! Jij bent dom! Jij bent een watje! Allemaal vormen van zijn waarin een kind kan gaan geloven. Maar is het allemaal waar? Natuurlijk roep je dan meteen dat dit niet zo is, maar het kind gelooft het wel! Hoe zit het eigenlijk bij jou als volwassene of als kindercoach? Welke verhalen over jezelf ben jij in de loop van je leven gaan vertellen? Verhalen die je verteld zijn, verhalen die je zelf bedacht hebt, verhalen die je gedachtes over jezelf bevestigen, verhalen genoeg. Als klasse!coach krijg je kinderen, en ouders, met hun eigen verhalen in je klas. Hoe ga je daar mee om? Hoe kun je een kind hiermee helpen?
P a g i n a 2 Ik schiet tekort Ik ben minder dan de ander IK kwaliteiten Ik ben lelijk Ik kan het niet Ik ben dom Denkwolken Veel, in onze ogen, ingewikkelde theorieën kun je toch aan kinderen uitleggen door gebruik te maken van beelden uit de natuur. Kijk maar naar buiten en je hebt veel voorbeelden voor handen. Zo kun je het beperkende overtuigingen heel goed uitleggen door gebruik te maken van de metafoor zon en wolken waarbij de wolken staan voor gedachten van het kind over zichzelf. En de zon voor de kwaliteiten en talenten. De gedachtenwolkjes kun je onderzoeken op waarheid en functie. Na onderzoek kan een kind opnieuw de keuze maken: hou ik deze wolk of niet? En wanneer laat ik mijn zon weer schijnen?
P a g i n a 3 Het lichaam Verkennen van kwaliteiten is bij kinderen vooral eerst heel concreet kijken naar wie ben ik en wat kan ik. Als ik aan een kind vraag waar ben je goed in zal 9 van de 10 keer een antwoord op het gebied van het lichaam liggen, bijvoorbeeld ik kan goed voetballen, of ik kan hard rennen. Daarom is het voor kinderen herkenbaar wanneer je met hun lichaam begint. Als je naar jezelf kijkt, bijvoorbeeld in de spiegel, zie je eerst je lichaam. Je lichaam is als het ware het huis waarin je woont! De buitenkant van je lichaam, je huid, vormt de grens tussen jou en de wereld om je heen. Je lichaam heeft allerlei functies, mogelijkheden en eigenschappen. Het is op een bepaalde manier gebouwd, waardoor het anders is dan alle andere lichamen op de hele wereld! Daar waar jouw lichaam is, kan zich niemand anders bevinden! Ieder lichaam is uniek en neemt zijn eigen ruimte in. Het is goed om met het kind aandacht te besteden aan het lichaam, er opnieuw en bewust naar te kijken, te ontdekken hoe het in elkaar zit en wat het allemaal kan. Het kind ontwikkelt hiermee een stukje bewustwording over zichzelf. een aantal oefeningen: Zoek spreekwoorden of gezegdes die met je lichaam te maken hebben en ga na wat de betekenis is. Maak een omtrek van het hele lichaam, of alleen van een arm, been, hand of voet en bekijk het goed. Alle mooie dingen die je ziet kun je in de omtrek schrijven. Je kunt het nog versieren met leuke kleurtjes of tekeningen. KI oefeningen (sterk staan als een boom). Je lichaam meten en wegen. Je lichaam bekijken in de spiegel. Iets uitvinden voor je lichaam. Je lichaam bedanken voor alles wat het voor je doet. Kunstjes doen met je lichaam. Massage (pizza, het weerbericht, dierentuin, etc) Inspannen en ontspannen Twister. Klapoefeningen Stapoefeningen Dansen Springen
P a g i n a 4 Het denken Dan hebben we behalve een lichaam ook ons denkvermogen. Dat is, in tegenstelling tot het lichaam, niet zichtbaar of tastbaar. Het heeft ook geen vorm maar het is er wel! Welke kwaliteiten heeft je denken? Wat kun je allemaal met je denken? Oefeningen om de kwaliteiten van het denken bewust te maken: Vind een voorwerp, een apparaat, een dier of ding uit wat nog niet bestaat en wat voor jou heel nuttig is wanneer het er is. Jij gaat het zelf uitvinden, ontwerpen en je geeft het ook zelf een naam. (die ook nog niet bestaat!) Puzzelen. Met een blinddoek een ander door de ruimte heen praten. Driedimensionale puzzeltjes. Denken opruimen (methode mijn hoofd is zo vol ). Grapjes bedenken. Tongbrekers Raadsels oplossen Je ideale slaapkamer bedenken. Ik-kwaliteiten Naast je lichaamskwaliteiten en je denkkwaliteiten zijn er nog meer kwaliteiten. Voorbeelden daarvan vind je op de kaartjes in het COACHEE! spel. Hier kun je veel leuke dingen mee doen, denk maar aan de oefening met de drie magische krachtwoorden. Een woordenboek helpt hierbij goed zodat de essentie voor het kind helder wordt. Ik kwaliteiten zijn voor het kind vaak wat lastiger te benoemen, daarom is het fijn om ze in een context te plaatsen. Een voorbeeld: Tim heeft als kwaliteit dat hij snel en makkelijk contacten legt. Na wat praten hebben we het woord sociaal daarbij gevonden. We hebben het woord in het woordenboek opgezocht en we gingen op zoek naar voorbeelden in zijn leven waarin dit voorgekomen is. Sociaal zijn is meeleven met je omgeving Hij kwam zelf met het voorbeeld dat er een nieuw kind in de klas kwam en dat hij meteen aanbood dat deze nieuwe jongen wel bij hem kon gaan zitten. Ik ging in de pauze ook maar met hem spelen, want ik kon me voorstellen dat een nieuwe klas met kinderen best spannend is. Het onbewuste Al onze ervaringen worden opgeslagen in ons onbewuste. Deze ervaringen, positief en negatief, kunnen, zodra ze in ons bewustzijn komen, worden gekoppeld aan gedachten. Het zijn gedachtes om de nieuwe situatie in te schatten, te begrijpen en betekenis te geven. Je kunt ze zien als denkwolkjes. Zo kun je een ervaring hebben dat iets je lukt. In je bewustzijn komt een herinnering aan iets wat vaker gelukt is in de vorm van een gedachte of emotie. Denk hierbij aan ik kan het of ik ben hier goed in! vergezeld van een blij en goed gevoel.
P a g i n a 5 Dezelfde ervaring van iets wat gelukt is kan ook een gedachte of emotie losmaken die negatief is. Bijvoorbeeld ja, het lukt me nu wel, maar eigenlijk is dat toeval, want ik ben dom of het lukt nu, maar volgende keer zul je zien dat het weer mislukt, want ik kan eigenlijk niets, gekoppeld aan een heel ander gevoel. De emoties/ gedachten die in je bewustzijn komen hebben een bijzondere functie. Ze willen je iets vertellen. Ze helpen je om iets over jezelf te weten te komen. Wanneer je een wolkje hebt onderzocht kom je achter een kwaliteit of talent die verborgen lag in je onbewuste. De gedachten geven je de mogelijkheid om op te ruimen en schoon te maken. Vrijwel altijd hoort hier een emotie bij. Een vol wolkje kan leeg regenen (huilen). Een boze wolk kan botsen tegen een wolk van de ander en dan krijg je onweer (ruzie). Een wolk zorgt voor schaduw (chagrijnig). Je kunt met een kind zijn/haar wolkjes eens gaan bekijken. Hiervoor kun je bijvoorbeeld het GGGGG model gebruiken. Gebeurtenis Wat gebeurde er? (feitenlijn) Wie was erbij? Waar was jij? (maak het plaatje compleet, je kunt hierbij ook tekenen). Gedachte Wat dacht je? Wat vond jij ervan? Wat dacht je van jezelf? Wat vond jij van jezelf? Wat zei je in gedachten (tegen jezelf)? Gevoel Wat voelde je? Waar in je lijf voelde je dat? Hoe zag het gevoel eruit? Welke kleur? Welke vorm? Gedrag Wat deed je toen je dat dacht en voelde? Hoe gedroeg jij je? Gevolg En wat gebeurde er daarna? Wat was het gevolg van jouw gedrag? De gedachte is het wolkje. Wat wil dit wolkje uit je onbewuste je eigenlijk vertellen? En klopt deze boodschap? Is het waar? Wat wil je eigenlijk dat er gebeurt? Hoe wil jij je voelen?
P a g i n a 6 Welke helpende gedachte kun je daarbij gebruiken? Kun je je zon harder laten stralen? Welke kwaliteit van jezelf kun je inzetten bij die helpende gedachte? Ga nu nog eens terug naar de gebeurtenis en vul hem in met de helpende gedachte. Wat voel je dan, hoe is dan je gedrag en wat zou dan het gevolg kunnen zijn? Gebeurtenis Gedachte Gevoel Gedrag Gevolg Helpende gedachte Gevoel Gedrag Gevolg Wat heb ik nodig?
P a g i n a 7 The Work van Byron Katie Een andere manier om met de wolkjes om te gaan is met the Work van Byron Katie. De meest eenvoudige definitie van The Work is: vier vragen en een omkering. Hoe komt het dat de één met een bepaalde gebeurtenis heel goed om kan gaan en de ander niet? Dat hangt o.a. af van de ervaringen die ieder mens en ieder kind opdoet in het leven. Bij deze levenservaringen horen bepaalde gedachten en deze gedachten kunnen je leven beïnvloeden. Niet zozeer de gedachten zelf, maar de waarde die we eraan hechten. We geloven onze gedachten!! Negatief denken over jezelf kan van invloed zijn op je welbevinden, lichaam, (school)prestaties, gedrag en zelfbeeld. Door je gedachten te onderzoeken en kritisch te bekijken kun je een positieve omkering maken. De feiten veranderen er niet door, je gedachten erover wel en dat kan in je leven een wereld van verschil maken. Neem een gedachte uit een wolkje. De Vier Vragen van Byron Katie 1) Is het waar? (waar is wat er werkelijk gebeurt, de realiteit, zintuiglijk waarneembaar) 2) Kun je écht weten dat dit waar is? 3) Hoe reageer je wanneer je die gedachte gelooft? Kun je één stress-vrije reden bedenken om deze gedachte te geloven? 4) Wie zou je zijn zonder die gedachte? Wat zou je doen zonder die gedachte? Je kunt de vragen ook anders stellen: 1. Is de gedachte in het wolkje waar? 2. Weet je 100% zeker dat deze gedachte waar is? 3. Hoe ziet je dag eruit als je s morgens opstaat met die gedachte? 4. Hoe ziet je dag eruit als je die gedachte niet hebt? 5. Wat wil jij met deze gedachte? 6. Welke gedachte kan je helpen om dat voor elkaar te krijgen? Het prentenboek tijger tijger is het waar gaat hier bijvoorbeeld ook over. Nog enkele suggesties om wolken te laten verdwijnen: Bellen blazen om de wolkjes weg te blazen. In de bellen kun je de regenboog zien en een regenboog kun je zien tussen de zon en de regen. Contact maken met kwaliteiten in je zonnetje en die groter maken. Visualisaties. Mandala tekenen of inkleuren...
P a g i n a 8