Van docent naar onderzoeker Arthur Bakker Universiteit Utrecht 20 juni 2016
Voorstellen Wiskunde gestudeerd (en filosofie) Lerarenopleiding (1996-1997) Leraar wiskunde (15 maanden) Promotieonderzoek statistiekonderwijs (2004) Postdocs, UD, UHD, lerarenopleiding Losse lessen op Junior College Utrecht en mbo Onderzoek o.a.: wiskunde in bedrijfsleven, beroepsonderwijs, docentonderzoekers
Focus van presentatie Wel: 1. Wat is er nodig om de werelden van onderwijs en onderzoek in dialoog te krijgen? 2. Wat is er bekend over docenten die promotieonderzoek doen? Niet: Presentatie van verricht onderzoek in de wiskundedidactiek
Vragen aan de zaal
Vraag 1 Wat is er nodig om de werelden van onderwijs en onderzoek in dialoog te krijgen?
Uitstapje nodig Via - Onderwijskunde - Wetenschapssociologie Praktijken, grenzen, boundary crossing
Onderwijs- vs onderzoekspraktijk Verschillende praktijken, verschillende: - Mensen - Doelen - Gereedschap/kennis/expertise - Normen - Werkwijzen -...
School vs. universiteit Actie/praktische kennis Direct contact lln Doelen: Voorbereiden examen/opvoeden,... Beschouwen/theoretische kennis Enige afstand Doelen: nieuwe inzichten verwerven, leraren opleiden, publiceren
Grenzen tussen praktijken Klachten over kloof grens / boundary Sociaalculturele verschillen die leiden tot discontinuïteit in actie of interactie Akkerman, S. F., & Bakker, A. (2011). Boundary crossing and boundary objects. Review of Educational Research, 81(2), 132-169.
Boundary crossing Inspanningen om praktijken te verbinden of ertussen te schakelen (continuïteit te waarborgen of herstellen)
Theoretisch kader over boundary crossing is breder toepasbaar ook voor thema van de middag
Hoe ga je productief om met zulke grenzen? 1. Identificatie: vaststellen van verschillende verantwoordelijkheden, taken, etc. 2. Coördinatie: gezamenlijk projecten realiseren 3. Perspectieven verwoorden en innemen 4. Transformatie: hybridisering, nieuwe praktijken
Hoe krijg je verbinding / schakeling tussen praktijken? Grensinteractie: communicatie (zoals vandaag) Grensobjecten: artikelen, lesmateriaal, visiedocumenten,... Grensgangers: mensen die in beide praktijken werkzaam zijn (of zijn geweest) Wenger (1998)
DUDOC-docentonderzoekers
Voordelen docenten tov jonge onderzoekers (Labaree) Rijpheid Ervaring Toewijding Maar: - Achterstand op gebied sociaalwetenschappelijk onderzoek
Verbinding via docentonderzoek DUDOC: 0,4 fte lesgeven & 0,6 fte onderzoek Adri Dierdorp: statistiekonderwijs (correlatie, regressie), lesmateriaal gemaakt op basis van beroepssituaties Zie poster
Andere docentonderzoekers (grensgangers) Anneke Verschut: statistiekcurriculum havo A (DUDOC) Nathalie van der Wal (hbo-voucher) Sophie Oudman: beoordelen wat leerlingen weten (promodocs) Lonneke Boels: histogrammen bovenbouw (lerarenbeurs NWO) Marianne van Dijke: WLIO en DUDOC statistiek onderbouw
Vraag 2 Wat is er bekend over docenten die promotieonderzoek doen?
Evaluatiestudie van DUDOC Bakx, A., Bakker, A., & Beijaard, D. (2014). Promotieonderzoek door docenten om de kloof tussen onderzoek en onderwijsraktijk te verkleinen. PEDAGOGISCHE STUDIEN, 91(3), 150-168. Vier onderzoeksvragen naar 1. Ervaren verschillen 2. Eigen boundary crossing 3. Opbrengsten 4. Condities voor succesvol docentonderzoek doen
1. Verschillen? 1. Welke verschillen ervaren docentonderzoekers tussen de onderzoeksen de onderwijsgemeenschap, en welke kunnen beschouwd worden als grenzen?
School vs uni; wat zeggen de docentonderzoekers? Samenwerken, interactief, humor, klagen, in het nu, star rooster Solitair, nadruk op kwaliteit, verheven, buiten maatschappij, poppenkast, flexibel Korte termijn, snel Diploma s Lange termijn, traag Publicaties Tijdsdruk, tussen wal en schip grenzen
2. Bekwaam? 2. In hoeverre vinden de docentonderzoekers zichzelf bekwaam in boundary crossing? - Een docent: moeite met twee beroepen, lastig schakelen, voelt niet plezierig - Meesten: plezier in expertise inbrengen in andere praktijk
Schakelen Sommigen hadden werk in beide praktijken strikt gescheiden om schakelen makkelijk te maken (twee tassen, twee kasten, twee keer wisselen per week) Eentje geïntegreerd: geen rituelen of gewoontes meer nodig
3. Opbrengst? 3. Welke activiteiten van docentonderzoekers zijn voorbeelden van boundary crossing en wat leveren deze activiteiten op voor de docentonderzoekers zelf?
Opbrengsten Meesten (13/16): verbinden de praktijken Meesten vinden dat ze zichzelf ontwikkelen Enkelen: voelen zich betere docent, kunnen beter onderbouwen, dragen bij aan kwaliteit school, verzorgen professionalisering, ontwerp lesmateriaal
4. Condities 4. Welke factoren maken een schoolomgeving volgens docentonderzoekers geschikt voor promotieonderzoek door docenten?
- Ondersteuning directie, flexibiliteit van de school, ruimte voor experimenten, open cultuur - Interesse van collega s, vervanging,...
Overige bevindingen Sommige docentonderzoekers ontgroeien de school en voelen zich gaandeweg steeds meer onderzoeker Worden uitstekende lerarenopleiders Anderen bijv.: postdoc VO
Overgang naar sociale wetenschappen is een hele stap Goede grensgangers voldoen in beide praktijken aan de eisen maar soms niet haalbaar (tussen wal en schip) Vooral ontwerponderzoek lijkt producten (grensobjecten) op te leveren die binnen school én universiteit worden gewaardeerd
Conclusies Vraag 1: denken in termen van praktijken, grenzen en boundary crossing geeft een kader Vraag 2: promotieonderzoek door docenten is waardevol maar ook uitdagend
Vragen en discussie
samenvatting Promotieonderzoek door docenten om de kloof tussen onderzoek en onderwijsraktijk te verkleinen A. Bakx, A. Bakker en D. Beijaard Docenten maken weinig gebruik van resultaten van onderzoek om onderwijs te (her)ontwerpen. Dit illustreert de zogenaamde kloof tussen onderwijsonderzoek en de onderwijspraktijk. Docenten die werkzaam zijn in het onderwijs en tevens promotieonderzoek verrichten, kunnen deze kloof misschien helpen verkleinen, maar hierover is nog weinig bekend. In overeenstemming met literatuur over boundary crossing wordt de kloof tussen onderwijsonderzoek en onderwijspraktijk in deze studie geconceptualiseerd in termen van grenzen, als sociaal-culturele verschillen tussen verschillende communities die leiden tot discontinuïteit in actie of interactie. Vanuit deze invalshoek is onderzocht of de bètadocenten binnen het DUDOC-promotieprogramma grenzen ervoeren tussen de onderzoeks- en onderwijsgemeenschappen waartoe zij behoorden en of het hen lukte om deze grenzen te overschrijden en beide communities te verbinden. Hiertoe zijn 16 docentonderzoekers geïnterviewd. Ze hebben inderdaad grenzen ervaren. De docentonderzoekers creëerden soms zelfs een bewuste scheiding tussen hun twee banen, ze hanteerden manieren om te schakelen; sommige docentonderzoekers waren geïntegreerd aan het werken vanuit beide perspectieven (onderzoeker en docent). De kloof werd door de meeste onderzoekers verkleind door bijvoorbeeld het inbrengen van concrete producten vanuit de ene gemeenschap naar de andere. Scholen die in hun beleid en visie ruimte bieden voor experimenteren, het belang van professionalisering van docenten onderstrepen en voldoende facilitering bieden, zijn volgens de docentonderzoekers het meest geschikt voor docentonderzoek en mogelijkheden voor succesvolle boundary crossing.
Referenties Akkerman, S. F., & Bakker, A. (2011). Boundary crossing and boundary objects. Review of Educational Research, 81(2), 132-169 Bakker, A., Zitter, I.I., Beausaert, S. & de Bruijn, E. (2016). Tussen opleiding en beroepspraktijk: Het potentieel van boundary crossing. (356 p.). Assen: Koninklijke Van Gorcum. Bakx, A., Bakker, A., & Beijaard, D. (2014). Promotieonderzoek door docenten om de kloof tussen onderzoek en onderwijspraktijk te verkleinen. Pedagogische Studiën, 91(3), 150-168. Voor pdf s zie https://www.researchgate.net/profile/arthur_bakker/contributions