3. De regenboog! Tijdens deze activiteit: ontdekken de kinderen hoe een regenboog ontstaat en maken daarbij aantekeningen. Inrichting speelleeromgeving De activiteit start in de grote kring bij het digibord met het bekijken van het filmpje over de regenboog. Daarna maakt u met elkaar notities over de regenboog. De afsluiting van de activiteit is buiten, waar met elkaar een echte regenboog gemaakt wordt. Taal Ontluikende geletterdheid Oriëntatie op geschreven taal Groep 1 Groep 2 Begrijpt de betekenis van veel Schrijft tekens die op letters voorkomende logo s en picto s. (beginnen te) lijken. Rekenen Meten Groep 1 Groep 2 Construeren Kent de namen van de kleuren Kent en benoemt de kleuren rood, blauw, geel, groen, zwart, wit. rood, blauw, geel, groen, zwart, wit, oranje, paars, roze, grijs. de tuinslang de regenboog (de kleuren, de lucht, mooi, bijzonder) de volgorde de zon schijnen sproeien pagina 1 van 5
film via Schooltv van huisje, boompje, beestje over de regenboog een tuinslang met een sproeier erop of een plantenspuit die kan sproeien en kleine druppels maakt zonlicht een foto van een regenboog vel A3-papier kleine blaadjes en pennen, zodat de kinderen aantekeningen kunnen maken stiften in de kleuren van de regenboog woordkaarten kaartjes met de pictogrammen van zon en waterdruppels Bedenk of u gebruikmaakt van de plantenspuit of de tuinslang. Bekijk welke dag er die week de meeste kans op zon is. (Om de regenboog te kunnen zien moeten de kinderen met hun rug naar de zon staan.) Maak kaartjes van de pictogrammen. Zoek een foto van de regenboog en print deze uit voor Lis. Verzamel de materialen. Lis heeft een foto bij zich van de regenboog. Ze vertelt dat zij gisteren iets heel bijzonders heeft gezien. Ze heeft een regenboog in de lucht gezien. U laat de foto rondgaan en vraagt de kinderen of zij wel eens een regenboog hebben gezien. Wat vinden kinderen van een regenboog? Sil is enthousiast en benieuwd hoe een regenboog ontstaat en wil zelf een regenboog gaan maken. Lis vertelt de kinderen hoe een regenboog ontstaat en hoe je er zelf een kunt maken. Ze vertelt dat je een tuinslang nodig hebt, die water kan sproeien. De zon moet dan wel schijnen, want anders krijg je geen regenboog. U stelt voor een filmpje over de regenboog te bekijken om nog meer te weten te komen over de regenboog. Na het kijken van het filmpje vraagt u aan de kinderen: Zullen we eens opschrijven wat we nu weten over de regenboog? En misschien kunnen we straks buiten zelf wel proberen een regenboog te maken. pagina 2 van 5
U hangt een vel A3 op en schrijft daar het woord regenboog op. U stelt vragen aan de kinderen zoals: Welke kleuren heeft de regenboog? Hoeveel kleuren zijn dat? Laat de kinderen hier in tweetallen over nadenken. Leg de kleuren van de stiften neer wanneer ze een kleur noemen. Sil wil weten wat de volgorde van de kleuren is. Teken samen met de kinderen de regenboog op het papier en schrijf samen met de kinderen het woord (de kleur) erbij. Met welke letter begint geel? Of laat een van de kinderen de letter of het hele woord erbij schrijven. Wat kunnen we nog meer opschrijven? Volgens mij hoe een regenboog ontstaat. Laat de kinderen weer in tweetallen met elkaar nadenken wat hierover in het filmpje is gezegd en laat hen op een papiertje hun aantekeningen schrijven. Wat hebben we nodig om een regenboog te maken? De kinderen laten hun aantekeningen zien en leggen uit wat ze hebben opgeschreven of getekend. En wat denk jij, Lis? Lis vond het zo bijzonder en laat twee kaartjes zien, waarop de woorden zon en waterdruppels staan met woorden en met tekens/pictogrammen. U kunt ook de woordkaarten gebruiken. Dit hebben we nodig voor regen. Vraag de kinderen of dat klopt met wat zij hadden bedacht. Laat de kinderen in tweetallen lezen wat er staat en schrijf in samenwerking met de kinderen de benodigdheden op het A3-vel erbij. Sil is blij, omdat hij nu weet hoe hij een regenboog moet maken. Sil wil het direct gaan proberen. Met alle kinderen gaat u naar buiten en samen met Lis maakt u een regenboog met de sproeier (plantenspuit of tuinslang). Wat zien de kinderen? Klopt het wat ze hebben opgeschreven? Intensief arrangement De kinderen die een intensief arrangement krijgen, hebben baat bij preteaching wanneer dit onderwerp in de grote groep wordt besproken. Bespreek van tevoren met deze kinderen de regenboog en de kleuren van de regenboog en teken deze samen. Neem de woordkaarten erbij en laat hen benoemen wat ze op de woordkaarten zien. Bespreek met elkaar wanneer er een regenboog komt en gebruik daarbij de woordkaarten en pictogrammen. Verdiept arrangement De kinderen die in aanmerking komen voor een intensief arrangement kunt u vragen hoe de woorden van de kleuren, zoals geel en rood, geschreven moeten worden. Met welke letter begint dit woord? Welke kleur begint ook met dezelfde letter als geel? Stel denkvragen: Wat gebeurt er als er een regenboog ontstaat? Waar komen die kleuren vandaan? Wanneer/waar zie je nog meer een regenboog? pagina 3 van 5
Een stap verder! De kinderen die méér aankunnen dan de aanwijzingen in het verdiepte arrangement kunt u de volgende aanvullende activiteit aanbieden. Let op: het betreft hier een kleinegroepsactiviteit, die aanvullend op de grotegroepsactiviteit aangeboden dient te worden. Hierbij staat het volgende groep 3-doel centraal: Leerlingen spellen klankzuivere woorden van 2 of 3 medeklinker(s) en klinkers die door één letter worden weergegeven (af, pen, bol). U heeft de grote groepsactiviteit met deze kinderen al uitgevoerd en bespreekt eerst met elkaar de vragen die bij het verdiepte arrangement staan. U stelt voor om met deze kinderen een stappenplan te maken om het maken van een regenboog in het laboratorium straks zelf uit te kunnen voeren. Ook kan dit stappenplan gebruikt worden voor de laatste activiteit, wanneer ouders komen kijken naar de proefjes van de kinderen. Neem met elkaar de stappen om een regenboog te maken door. Vraag de kinderen een tekening te maken van de benodigdheden en de stappen. Vervolgens schrijft u met elkaar de woorden eronder, zoals zon, rug, wit, maar u laat ook de moeilijkere woorden opschrijven, zoals water, druppel, geel, rood. De kinderen kunnen de woordkaarten hierbij gebruiken wanneer ze het te moeilijk vinden. U laat de kinderen de woorden eerst spellen, voordat ze het opschrijven. Sluit de aanvullende activiteit af met het nalezen van het stappenplan en laat de kinderen het plan aan Sil vertellen. Staat alles erin en klopt het? Hang het plan op in het laboratorium. Kinderen kunnen met stiften of met verf hun mooiste regenboog maken. Laat kinderen een gebruiksaanwijzing voor dit proefje maken. Leg de plantenspuit in het laboratorium, zodat ze zelf kunnen experimenteren. De plantenspuiten kunt u mee naar buiten nemen, zodat de kinderen ook op het schoolplein de regenboog kunnen blijven ontdekken. pagina 4 van 5
Bijlage de waterdruppels de zon pagina 5 van 5