Sponsoring van nascholingsactiviteiten
Inhoud Deskundigheidsbevordering en aandeel farmaceutische industrie 3 Paragraaf 1 Beïnvloeding farmacie via nascholing 3 Paragraaf 2 Wet- en regelgeving 3 Paragraaf 3 Huidige stand van zaken curriculum Gelderse Vallei 4 Paragraaf 4 Mogelijkheden samenwerking farmacie 4 Paragraaf 5 Voorstel omgang met farmacie 5 Literatuur 6 Bijlage 1 Transparantie financiële relaties zorgverleners-bedrijven Pagina 2 van 6
Deskundigheidsbevordering en aandeel farmaceutische industrie Huisartsen Gelderse Vallei (HAGV) en WDH Gelderse Vallei (WDHGV) organiseren gezamenlijk een groot aandeel van de deskundigheidsbevordering voor huisartsen en praktijkmedewerkers in regio Gelderse Vallei. Een duidelijk beleid over samenwerking met de farmaceutische industrie is van belang om duidelijkheid te scheppen over onafhankelijkheid en belangenverstrengeling. In deze notitie zal de het beleid van HAGV en WDHGV uiteengezet worden, in de context geplaatst van feiten en cijfers met de overwegingen. Paragraaf 1 Beïnvloeding farmacie via nascholing Het is aangetoond dat farmaceutische bedrijven ongewenste invloed hebben op het voorschrijfgedrag van huisartsen. Zorgverleners achten doorgaans alleen anderen beïnvloedbaar, maar beïnvloeding verloopt onbewust en is niet te voorkomen (Damen van Beek & van Eijk, 2013). Het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) onderschrijft het standpunt van het NHG om geen artsenbezoekers te ontvangen. Daarnaast adviseert het IVM huisartsen en praktijkondersteuners zeer terughoudend te zijn bij het aannemen van relatiegeschenken, het volgen van gesponsorde nascholing en het gebruikmaken van ondersteuning door de farmaceutische industrie (Damen van Beek & van Eijk, 2013). Huisartsen doen veel aan deskundigheidsbevordering en vooral in de eigen regio. Meer dan de helft van de scholing wordt gevolgd in de eigen regio. Slechts 8% van nascholingsuren van de gemiddelde huisarts worden georganiseerd door de farmaceutische industrie (Kooij, 2005). Exacte cijfers over de mate van sponsoring op dit moment, zijn niet beschikbaar. Het IGZ schat in dat 16% van de geaccrediteerde scholingen voor (huis)artsen wordt gesponsord (KNMG, 2014). Informatie over nascholingen voor praktijkmedewerkers is niet beschikbaar.de commerciële belangen van farmaceutische bedrijven moeten bij het aangaan van een (samenwerking-)relatie altijd in gedachten gehouden worden. Paragraaf 2 Wet- en regelgeving Politiek en media hebben grote belangstelling voor het risico op belangenverstrengeling tussen medische beroepsbeoefenaren en de farmaceutische industrie. Farmaceutische bedrijven zijn gebaat bij hoge omzet van geneesmiddelen. Ze proberen geneesmiddelenvoorschrijvers te winnen voor hun producten. Een patiënt moet erop kunnen vertrouwen dat hij een goed middel krijgt waar hij en niet de arts of fabrikant beter van wordt (IGZ, 2012). Met ingang van 1 mei 2014 heeft IGZ een zelfevaluatie gunstbetoon ontwikkeld als onderdeel van een accreditatieaanvraag in GAIA. Aanbieders van nascholing moeten aangeven of een nascholing wordt gesponsord en in welke mate. Hierbij geldt dat aanbieders zich dienen te houden aan de Code Gedragsregels Reclame (CGR), maar bij twijfel zal de begroting en organisatie van de bijeenkomst preventief handmatig worden getoetst door de CGR. Sponsoring van nascholing is strikt gereguleerd, om te voorkomen dat artsen oneigenlijk worden beïnvloed. De CGR en de IGZ zien daarop toe (KNMG, 2014) Indien gehouden wordt aan de geldende wet- en regelgeving is sponsoring toegestaan en is het aan de aanvrager om te bepalen in hoeverre dit wenselijk en passend is binnen de eigen organisatie. Pagina 3 van 6
Paragraaf 3 Huidige stand van zaken curriculum Gelderse Vallei Er zijn verschillende commissies en BV onderdelen die nascholing organiseren in de regio Gelderse Vallei met afzonderlijk verschillende samenwerkingsverbanden met de farmacie. Variërend van geen samenwerking (Huisartsenpost), tot in het verleden (Ketenzorg) en veel samenwerking (WDHGV). WDHGV werkt van oudsher samen met de farmacie voor de financiële ondersteuning die zij kunnen bieden bij het organiseren van nascholing. Hierbij staat voorop dat de nascholing onafhankelijk wordt georganiseerd, waarbij de farmacie geen enkele rol heeft bij de invulling van het programma. Ketenzorg heeft in het verleden gebruik gemaakt van financiële ondersteuning vanuit de farmacie voor projecten en nascholing, maar heeft sinds 2015 geen beroep meer gedaan op de farmacie. De Huisartsenpost heeft geen enkele samenwerking met de farmacie gehad sinds de oprichting van de HAP. Paragraaf 4 Mogelijkheden samenwerking farmacie Om een goede beleidslijn op te stellen over de samenwerking met de farmacie vanuit HAGV en WDHGV is het van belang inzicht te hebben in het aanbod vanuit de industrie. De farmaceutische industrie heeft promotiebudgetten die ingezet kunnen worden voor diverse doeleinden. De meest bekende inzet is de financiële ondersteuning die aangevraagd kan worden voor nascholing en projecten. De huidige wet- en regelgeving heeft ervoor gezorgd dat de farmacie hierin veel meer terughoudend is geworden en steeds minder open staat voor aanvragen tot financiële ondersteuning. De voorkeur van veel farmaceutische bedrijven gaat tegenwoordig uit naar het bieden van ondersteuning in natura. Diverse bedrijven zijn gestart met het organiseren van (geaccrediteerde)nascholing en bieden deze dienst ook aan in onze regio. Dit betekent dat farmaceutische bedrijven gevraagd kan worden om een nascholing te organiseren, die veelal volledig gratis wordt aangeboden. Hierbij moet gedacht worden aan cursussen met medisch inhoudelijke onderwerpen bijvoorbeeld over nierfunctiestoornissen en diagnostiek naar ziektebeelden. Ook bieden de meeste farmaceuten een eigen variant van onafhankelijke nascholing aan zoals een cursus insulinetherapie in de eerste lijn, spirometrie- en inhalatietechniekcursussen. Daarnaast bieden de meeste bedrijven ook communicatietrainingen aan zoals motivational interviewing en conversation map. Vrijwel iedere cursus kan ook op maat voor een doelgroep gemaakt worden door de farmacie, waardoor er uitgebreide mogelijkheden zijn gebruik te maken van de farmacie als nascholingspartner. Paragraaf 5 Voorstel omgang met farmacie Commerciële belangen en beïnvloeding van medische beroepsbeoefenaren is onlosmakelijk verbonden aan samenwerking met de farmacie. Het opzetten en organiseren van nascholing is arbeidsintensief, kostbaar en de beschikbare budgetten voor nascholing kennen een limiet. Samenwerking biedt mogelijkheden op zowel financieel vlak als uitbreidingsmogelijkheden voor het cursusaanbod door gebruik te maken van scholingsproducten van de farmacie. HAGV en WDHGV hebben geen principiële bezwaren ten aanzien van samenwerking met de farmaceutische industrie en houden zich aan de geldende wet- en regelgeving. Om de schijn van mogelijke belangenverstrengeling te vermijden en transparantie te kunnen garanderen volgen hierna voorwaarden onder welke condities samenwerking met de farmacie is gewaarborgd en waarbij (in)directe invloed op de zorginhoud wordt vermeden: Alle aanvragen tot sponsoring worden conform de geldende wet- en regelgeving en conform de CGR-richtlijn aangevraagd; Pagina 4 van 6
Alle samenwerkingsvormen met de farmacie worden contractueel vastgelegd, inclusief de geleverde dienst door de farmacie en tegenprestatie van de aanvrager; Alle nascholing wordt onafhankelijk georganiseerd, zonder inmenging van de farmacie op het programma; Contractueel vastgelegde verplichte nascholingen worden onafhankelijk georganiseerd door HAGV/WDHGV of ingekocht; Gesponsorde nascholingsactiviteiten zijn bij de aankondiging duidelijk herkenbaar door vermelding van de aanwezige farmacie; Sponsoring vanuit de farmacie vindt altijd plaats vanuit multisponsoring, ter voorkoming van een monopoliepositie door een farmaceutisch bedrijf. HAGV en WDHGV dragen zorg voor goede registratie van de sponsoring in het transparantieregister. Literatuur Artsenfederatie KNMG (2014). Kwaliteit van de bij- en nascholing voor artsen. Geraadpleegd op https://www.parlementairemonitor.nl/9353000/1/j4nvgs5kjg27kof_j9tvgajcor7dxyk_j9vvij5 epmj1ey0/vjlclqz6c0v7/f=/blg353635.pdf Damen van Beek, Z. & van Eijk, M. (2013). Beïnvloeding door farmaceutische bedrijven. Huisarts en Wetenschap, 56, 166-169. Inspectie voor de Gezondheidszorg (2012). Nalevingniveau reclameregels nascholing van medisch specialisten voldoende, beter borging nodig. Geraadpleegd op https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2012/11/01/nalevingsniveaureclameregels-bij-nascholing-van-medisch-specialisten-voldoende-betere-borging-nodig Kooij, L. (2005). Huisartsen doen veel aan deskundigheidsbevordering en vooral in de eigen regio. Huisarts en Wetenschap, 48, 613-617. doi: 10.1007/BF03084378 Nederlands Huisartsen Genootschap (2013). Sponsorbeleid NHG. Geraadpleegd op https://www.nhg.org/actueel/nieuws/sponsorbeleid-nhg-verscherpt Pagina 5 van 6
Pagina 6 van 6