SAFFIER II. 1 model voor Nederland. 2 hoedanigheden kwartalen en jaren. 3 toepassingen CEP/MEV, mlt en lang(er)

Vergelijkbare documenten
Achter de horizon. SAFFIER II en de Middellangetermijnverkenning. Debby Lanser. 12 februari Centraal Planbureau

Economische effecten van een verlaging van de administratieve lasten

De boekhoudkundige ruggengraat van SAFFIER II: de GPS-matrix en het rekeningenstelsel

Centraal Economisch Plan 2019

De 4 ellen van het voorspellen. SAFFIER II toegepast

Keuzes in Kaart Johannes Hers

Beleidsvarianten met Saffier-II

CPB Notitie. Bijstelling meerjarencijfers Inleiding. Datum : 3 juli 2003

Datum : 8 april 2004 Aan : VNO-NCW en Vereniging FME-CWM

UIT theorie ASAD

Het structureel EMU-saldo: de methoden van het CPB en de Europese Commissie vergeleken

Doorrekening Catshuispakket: hoofdtabellen Uitgevoerd op verzoek van de minister-president

Persbericht. Huishoudens verliezen koopkracht in Centraal Bureau voor de Statistiek

Keynesiaanse modellen hebben betrekking op de korte termijn, klassieke modellen op de lange termijn.

Gezinnen. Overheid. Bedrijven. Buitenland

Werking en stand van zaken van het bottom-upmodel

Arbeid = arbeiders = mensen

VVMA Congres 18 mei 2010

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Inkomen huishoudens gecorrigeerd voor inflatie licht gedaald. Meer inkomen uit vermogen en pensioen

Macro Economische Verkenning 2005

Datum : 3 juli 2003 Aan : De Minister van Economische Zaken

Arbeidsmarktprognoses van UWV. Marcel Spijkerman Menno de Vries

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economische groei derde kwartaal 2008 vertraagt tot 1,8 procent

CPB Achtergronddocument 27 augustus Drie herstelscenario s voor de periode Albert van der Horst Henk Kranendonk

Hoofdstuk 14 Conjunctuur

CPB Document SAFFIER. No 123 juni Een multi purpose -model van de Nederlandse economie voor analyses op korte en middellange termijn

Het HERMREG-project De modellering van de regionale economieën

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Datum : 26 augustus 2003 Onderwerp : Bijzondere aanpassing WML periode 1999 t/m 2002

Module 8 havo 5. Hoofdstuk 1 conjunctuurbeweging

Roads to recovery. George Gelauff, Debby Lanser, Albert van der Horst, Adam Elbourne. Centraal Planbureau 1

Eindexamen vwo economie II

Domein E: Ruilen over de tijd. fransetman.nl

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie krimpt 4,5 procent in eerste kwartaal 2009

Datum : 2 april 2002 Aan : De Minister van Economische Zaken

Eindexamen economie 1-2 havo 2007-I

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Samenvatting Economie Lesbrief Arbeidsmarkt

Kwalitatieve gevolgen voor de werkgelegenheid op korte termijn van de tegenbegrotingen

CPB Notitie. Samenvatting en conclusies. Informateur. Aan: Datum: 16 augustus 2017 Betreft: Actualisatie Middellangetermijnverkenning

CBS publicatieplanning * )

Dutch model 75/2 (The Vintaf model)

Samenvatting UWV Arbeidsmarktprognose Met een doorkijk naar 2018

Methodologie en resultaten van de regionale economische vooruitzichten

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

Arbeidsproductiviteit in MKB en grootbedrijf

CPB Document SAFFIER II. No 217 December model voor de Nederlandse economie, in 2 hoedanigheden, voor 3 toepassingen

Persconferentie Keuzes in Kaart februari Bijlage bij persbericht met tabellen en infographics

Visie op de Nederlandse economie in 2014

Groep Wegingsfactor Prijsverandering Partieel prijsindexcijfer Woning 40% +10% 110 Voeding 30% -10% 90 Kleding 20% +20% 120 Diversen 10% +15% 115

Arbeidskosten per eenheid product

Houdbaarheid. Albert van der Horst

Analyse economische effecten Begrotingsafspraken. Uitgevoerd op verzoek van het kabinet en de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 26 mei uur

Kwartaaloverzicht arbeidsmarkt 2005/2

TNO Bouwprognoses SAMENVATTING op basis van de CPB decemberraming 2011

CPB Notitie 16 augustus Houdbaarheidsberekeningen. Uitgevoerd op verzoek van Flip de Kam

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie groeit 3,5 procent in Economische groei vierde kwartaal liefst 4,4 procent

Aantekeningen VWO-6 Economie Lesbrief Economische Modellen

Overzicht bijstellingen Sectorrekeningen 2011 Definitief, 2012 Nader voorlopig en 2013 Voorlopig

7,5. Samenvatting door een scholier 1363 woorden 7 februari keer beoordeeld. Lesbrief: Arbeidsmarkt. Hoofdstuk 1: De arbeidsmarkt op

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Vooral opwaartse bijstelling overheidsconsumptie. Kwartaal-op-kwartaalgroei 0,6 procent

Samenvatting Economie Hoofdstuk 1 t/m 5: Verdienen en Uitgeven

Nummer : 02/36 Datum : 20 maart 2002 Aan : Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Arbeidsmarkt Vraag naar arbeid Werkgelegenheid Aanbod van arbeid: b Marktmechanisme Loonkosten per product

Haarlem. Raadsfractie Trots Haarlem t.a.v. de heer Van den Raadt

Potentiële groei volgens de Productiefunctie Benadering, versie 2006

Modellen en voorspellen

De impact van de overheid op de economie tijdens de grote recessie

UIT groei en conjunctuur

Draai zelf aan de knoppen van de Nederlandse economie: Workshop online DELFI-tool

Persbericht. Economie groeit 0,9 procent in eerste kwartaal Centraal Bureau voor de Statistiek. Kwartaal-op-kwartaalgroei aangetrokken

NATIONALE REKENINGEN Derde kwartaal. Kwartaalaggregaten. Instituut voor de Nationale Rekeningen

Regionale economische vooruitzichten

Overheid en economie

Bouwprognoses Bouwkennis Businessclub 2 november 2017 Dr Walter J.J. Manshanden Olaf Koops

Het belang van uitvoer en binnenlandse bestedingen voor productie en werkgelegenheid in Nederland

Grafiek 1 Verslechtering concurrentiepositie Nederlandse industrie in termen van loonkosten per eenheid produkt (procentuele mutaties)

Indexcijfer productie= indexcijfer werkgelegenheid x indexcijfer arbeidsproductiviteit 100

Samenvatting Economie Hoofdstuk 4.1 t/m 4.6

Goede tijden, slechte tijden. Soms zit het mee, soms zit het tegen

Uitgebreide kerngegevens MEV 2013: meest recente ramingen

CPB Notitie. Inleiding. Datum: 27 oktober 2017 Betreft: Actualisatie Middellangetermijnverkenning (verwerking Regeerakkoord)

Eindexamen economie 1-2 vwo 2007-II

CEP-op-maat: de kunststof- en rubberindustrie in Nederland

CPB Notitie. Economierapportage maart De wereldeconomie. Datum : 27 maart 2003 Aan : De Minister van Economische Zaken

Het primaire inkomen is de beloning voor het ter beschikking stellen van productiefactoren.

jul/09 mei/09 jun/09 sep/09 sep/08 jan/09 feb/09 mrt/09 jun/09 aug/09 sep/09 aug/09

20.1 Wat is economische groei?!

Instituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen

CPB Achtergrond document

Houdbaarheid overheidsfinanciën

Voorjaarsprognoses : Europees herstel houdt aan ondanks nieuwe risico's

Centraal Bureau voor de Statistiek. Persbericht. Economie groeit 2,9 procent in Economische groei vierde kwartaal 2,7 procent

Persbericht. Economie verder gekrompen. Centraal Bureau voor de Statistiek. Uitvoer blijft groeien. Minder investeringen

2.1 De keuze tussen werk en vrije tijd

Wat moeten we met de hypotheekrente-aftrek? Miljoenennota 2013

Evaluatie van de effecten van bepaalde regeringsmaatregelen op de economische groei en de werkgelegenheid

Economische Modellen. Hoofdstuk 1: Conjunctuur en Structuur. Hoofdstuk 2: Klassieken en Keynes. Samenvatting door Job 3058 woorden 27 juli 2017

6,9. Samenvatting door een scholier 1762 woorden 21 februari keer beoordeeld. Arbeidsmarkt

Transcriptie:

SAFFIER II 1 model voor Nederland 2 hoedanigheden kwartalen en jaren 3 toepassingen CEP/MEV, mlt en lang(er)

Inhoud model in vogelvlucht historie + structuur toelichting per blok toepassing korte termijn middellange termijn SAFFIER II

Voorlopers SAFFIER in lange historie CPB-modellen Voor WO II 69C : Vintaf (1977) Freia (1983) Kompas (1983) FK (1985) FKSEC (1991) JADE (1997) SAFE (2002) SAFFIER (2004) modellen Jan Tinbergen vooral conjunctuur nadruk op aanbod uitbreiding met financiële sector kwartaalmodel integratie Freia en Kompas sectorale uitbreiding theoretisch + lange termijn (jaarmodel) empirisch + korte termijn (kwartaalmodel) integratie JADE en SAFE? modellendiscussie gaat verder (DSGE, VAR,..?) 3 SAFFIER II

Waarom nieuwe modelversie + publicatie? inbouwen nieuwe (theoretische) inzichten nieuwe lange tijdreeksen CBS -> herschatten verbeterde modelversie voor lange(re) termijn behoefte aan actuele varianten internationale omgeving beleid verantwoording van modellen en methoden gebruikers van prognoses - varianten wetenschap 4 SAFFIER II

Model groot (3300), maar kern klein (25) Model circa 1750 vergelijkingen kern 25 gedragsvergelijkingen 1500 hulpvergelijkingen 300 exogenen (inputs) 5 SAFFIER II

Wat wordt verklaard...? economische groei (bbp-volume) vraag : C + G + I + E M aanbod : arbeid en kapitaal bezettingsgraad -> marktsector lonen en (kost)prijzen arbeidsmarkt werkgelegenheid werkloosheid collectieve sector belastingen-premies + emu-saldo 6 SAFFIER II

... op basis van welke uitgangspunten? internationale conjunctuur wereldhandelsvolume + prijzen overheidsbeleid (groot overheidsblok) volume uitgaven sommige prijzen, belastingen / premies arbeidsmarkt participatie en deeltijdfactor specifieke sectoren zorg, gas, huren 7 SAFFIER II

Kernrelaties SAFFIER 8 SAFFIER II

Consumptie huishoudens lange termijn optimalisering inkomen en (totaal) vermogen korte termijn looninkomen rekening houden met hypotheeklasten uitkeringsinkomen afhankelijk van aandeel 65+ vermogenseffecten huizen en aandelen 9 SAFFIER II

Uitvoer en invoer Uitvoer binnenlands geproduceerd, wederuitvoer, diensten, energie wereldhandel korte termijn capaciteit marktsector lange termijn productie europa + handel halfgeleiders prijsconcurrentiepositie Invoer finaal en input productie in NL herwogen vraag binnenlandse prijzen tov prijzen concurrenten 10 SAFFIER II

. Vraagzijde internationaal overheidsbeleid werkgelegenheid bbp invoer vraag: consumptie investeringen uitvoer reëel beschikbaar inkomen

Productiefunctie arbeid -> werkgelegenheid in arbeidsjaren kapitaal -> investeringen lange termijn productie marktsector (CES-produnctiefunctie) substitutie arbeid -kapitaal via relatieve prijzen korte termijn vertraagde productie relatieve prijzen winstgevendheid 12 SAFFIER II

Lonen en prijzen Lonen : onderhandelingsmodel lange termijn productiviteit en prijzen (py en cpi) wig (belastingdruk) replacement rate (terugval naar uitkering) -> niet lineair korte termijn zelfde variabelen, maar lagere elasticiteiten Prijzen : lange termijn 100% kosten korte termijn ook concurrenprijzen + bezettingsgraad Kosten : arbeid, kapitaal, invoer, gas 13 SAFFIER II

. Aanbodzijde en prijzen capaciteit invoer vraag: consumptie investeringen uitvoer bezettingsgraad prijzen lonen rendement kosten

. Arbeidsmarkt overheidsbeleid werkgelegenheid werkloosheid reëel beschikbaar inkomen arbeidsaanbod lonen

Toepassingen SAFFIER 16 SAFFIER II

Meer weten? Zie CPB Document 217 S hort and medium term A nalysis and F orecasting using F ormal I mplementation of E conomic R easoning 17 SAFFIER II