Gemeente Winterswijk Inventarisatie cultuurhistorie t.b.v. bestemmingsplan bebouwde kom (2011)
Onderzoeksgebied Begrenzing plangebied bestemmingsplan Onderzoeksperiode tot ca 1965 dus inclusief wederopbouwperiode
Inventarisatie omvat 3 onderdelen: A Karakteristieke bebouwing en kleine ensembles B Stedenbouw (woongebieden) C Groenstructuren en landschappelijke elementen Cultuurhistorische waarden: beschermd ènniet beschermd Besluit Ruimtelijke Ordening (wijziging met ingang van 2012)
Aanpak onderzoek / werkwijze Onderzoek: Veldwerk september 2011-4 veldwerkdagen (fiets) - inventarisatie vanaf de openbare weg * architectuurhistoricus (Tamara van Lint) * historisch geograaf/ stedenbouwkundige (Gerard Derks)
A Karakteristieke bebouwing - Definitie / Criteria Wat is karakteristieke bebouwing? * veel verschillende definities (verschillen per gemeente) * ook wel aangeduid als beeldbepalende panden * gebouwen van zekere cultuurhistorische waarde (criteria) * gebouwen die bijdragen aan identiteit, eigenheid van Winterswijk * gebouwen van belang voor het straatbeeld * Het gaat dus vooral om hoofdvorm, kapvorm, gevels gericht op openbare weg / ruimte, dus niet om interieurs (inventarisatie vanaf openbare weg )
Karakteristieke bebouwing / ensembles - Criteria (1) Architectuurhistorische waarde Bijvoorbeeld: hoge esthetische kwaliteit; bijzonder materiaalgebruik / ornamentiek; goed voorbeeld van een architectuurstijl; belang binnen oeuvre van een architect) Emmastraat 12 Leliestraat 11 Vredenseweg 81 ornamentiek Delftse school arch. H. van der Schaaf
Karakteristieke bebouwing / ensembles - Criteria (2) Algemene (cultuur)historische waarde Bijvoorbeeld: op grond van (bijzondere) oorspronkelijke functie; pionierskarakter; bewoning door personen die voor de geschiedenis van Winterswijk belangrijk geweest zijn Waliënsestraat 114-124 Kreilstraat 29 Prins Hendrikstraat 12 arbeiderswoningen bedrijfspand ambachtsschool
Karakteristieke bebouwing / ensembles - Criteria (3) Ensemblewaarden Bijvoorbeeld: meerdere, bij elkaar gelegen waardevolle panden; ensembles van hoofd- en bijgebouwen of van gebouwen en groen Prins Hendrikstraat 20-22 Haitsma Mulierweg 38 Kerkhoflaan Woningen Conciërgewoning Algemene begraafplaats Rijks Landbouw Winterschool Baarhuisje(1908)
Karakteristieke bebouwing / ensembles - Criteria (4) Stedenbouwkundige waarde Bijvoorbeeld: onderdeel van oudere lintbebouwing, markante hoekpanden, oriëntatiepunten Wamelinkhof(Kottenseweg) Vredenseweg 67-77 Groenloseweg 65-69 Rusthuis t Wamelink woningen ca 1900 woningen ca 1925-1935 markant hoekpand
Aandacht voor bijzondere categorieën Kerken, scholen, horeca, industrieel erfgoed, trafohuisjes Geref. Kerk-Zonnebrink School Plataanlaan De Harmonie-Groenloseweg Textielfabrieken Laan van Hilbelink/Morsestraat Trafo Zuilenes-straat
B Stedenbouw (woongebieden) Aanvankelijk vooral uitbreiding lang uitvalswegen Groenloseweg Kottenseweg Misterweg Morgenzonweg Ravenhorsterweg (verlengde) Ratumseweg Kloetenseweg Vredenseweg, Waliënsestraat Wooldseweg Later ook tussen uitvalswegen planmatig karakter steeds groter (uitbreidingsplannen) ca 1955
B Stedenbouw (woongebieden) 9 stuks Oudste gebieden 1. Gebied tussen Wilhelminastraat, Groenloseweg, Morgenzonweg en Javastraat (herenhuizen, villa s en middenstandswoningen) (A) 2. Omgeving Eelinkstraat en Kottense weg (kleine villa s en middenstandswoningen) (B) Planmatig opgezette woonwijken (vooroorlogse (sociale )woningbouw) 3. Buurtje Waliënsestraat- P.J. Troelstrastraat- Roenhorststraat (C1) 4. Scholtenenk(C2) Woonwijken wederopbouwperiode (1945-1965) 5. t/m 7. (C3 t/m C7)
B Stedenbouw (woongebieden) Voorbeeld: oudste gebieden Gebied tussen Wilhelminastraat, Groenloseweg, Morgenzonweg en Javastraat (herenhuizen, villa s en middenstandswoningen) (A) Rood: rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten Blauw: karakteristieke bebouwing (+) Geel: karakteristieke bebouwing (±) Waardering: aanleg (+) en bebouwing (+) Omcirkeld: ensembles
B Stedenbouw (woongebieden) Voorbeeld: Vooroorlogse sociale woningbouw Buurtje Waliënsestraat- P.J. Troelstrastraat- Roenhorststraat (C1) Waardering: aanleg (+) en bebouwing (+)
B Stedenbouw (woongebieden) Voorbeeld: Naoorlogse sociale woningbouw (wederopbouwperiode) Delftse school buurtje bij Scholtenenk(Beukenstraat, Eikenstraat, Noteboomstraat) Waardering: aanleg (+) en bebouwing (+)
C Groenstructuren en landschappelijke elementen Enkele voorbeelden: * Whemerbeek zone * begraafplaatsen * (restanten) laanbeplanting o.a. Groenloseweg, Ravenhorsterweg, Burgemeester van Nispenstraat * Spoorwegtracé (deel oude Bocholtsebaan omgeving Wamelinkweg * Frerikshof/ Museum Freriks: omgrachting, lanenstelsel, parkweide met boomgroepen
Wat heeft het onderzoek opgeleverd? * Karakteristieke bebouwing / ensembles: ca230 * Woongebieden: 9 * Groenstructuren: 21 Cultuurhistorische waarden: De moeite waard om te behouden!