7 Volksgezondheid en milieu Wat willen we bereiken? Binnen Volksgezondheid en milieu vallen de volgende doelstellingen die reeds vertaald zijn in bestaand beleid: Voormalig programma Stimulerend 2.7 Het stimuleren van gezond gedrag, onder andere door sportdeelname. Voormalig programma Leefbaar 3.2 Het bieden van een gebruiksvriendelijke, schone, groene en duurzame leefomgeving. Voormalig programma Groeiend 4.2.3. Realiseren van een duurzame kwaliteit van leefomgeving. Binnen Volksgezondheid en milieu vallen de volgende doelstellingen uit de investeringsagenda: Deelgebied Duurzaamheid Binnen het aandachtsgebied duurzaamheid heeft de gemeente de volgende ambities geformuleerd. We richten ons op de pijlers energie, gemeentelijk verbruik, kwaliteit van de leefomgeving, mobiliteit en nieuwbouw. Energie: Hierbij gaat het om het verduurzamen van de Viaanse energiehuishouding, zowel voor bedrijven als inwoners. Gemeentelijk Verbruik: Inzetten op een verdere verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed, duurzaam inkopen en een milieubewust gedrag bij haar werknemers. Kwaliteit van de Leefomgeving: De nadruk wordt gelegd op het groene en landschappelijke karakter van Vianen, in combinatie met de leefbaarheid in de wijk. Deelgebied Sociaal domein Binnen het aandachtsgebied Sociaal domein heeft de basis vorm gekregen via de transities binnen het sociale domein, waarbij de gemeente nieuwe verantwoordelijkheden heeft gekregen en de toegang tot maatwerkvoorzieningen heeft geregeld. Daarmee is het fundament gelegd voor een (symbolisch) huis van waaruit de participatie van inwoners gestimuleerd wordt. De gemeente Vianen is verantwoordelijk voor de ondersteuning en zorg aan kinderen en volwassenen. Hiermee willen we realiseren dat iedereen, jong en oud, de ruimte en mogelijkheden krijgt om mee te doen aan de samenleving. Verder investeren we in preventie, goede toegang tot ondersteuning, zorg en het bevorderen van vitaliteit en dynamiek. Deze pijlers willen we de komende jaren lokaal, dichtbij de inwoners vormgeven. Begroting 2017 44
Ontwikkelingen Verduurzaming gemeentelijke panden Op het gebied van milieu gaan wij de komende jaren de energiehuishouding van onze panden verder verduurzamen. Dit doen we onder meer door uitbreiding van het aantal zonnepanelen op de daken van het Stadhuis en de Stadswerf. Voor beide is begin dit jaar een aanvraag ingediend voor SDEsubsidie (Stimulering Duurzame Energieproductie). Deze subsidie van het rijk garandeert over een lange periode een hoge vergoeding per hoeveelheid opgewekte zonne-energie. Hiermee is de uitbreiding van de zonnepanelen niet alleen goed voor het milieu, maar ook voor de energierekening van de gemeente Vianen. Onlangs hebben we het goede nieuws ontvangen dat de SDE-subsidie is toegekend voor de nog te plaatsen zonnepanelen op het Stadhuis. Uitsluitsel over de aanvraag voor de Stadswerf volgt op korte termijn, waarna we aan de slag kunnen met de realisatie van de panelen op beide gemeentelijke panden. Dit zal in 2017 plaatsvinden. Deze toekomstige uitbreiding van het aantal zonnepanelen betekent een lager verbruik van energie. Hiermee dragen we ook bij aan de doelstellingen van het energieconvenant dat we als gemeente Vianen hebben ondertekend, samen met zestien organisaties uit Vianen, vanuit de gezamenlijke doelstelling om minder energie en CO2 ter verbruiken: 10% over drie jaar. Het is goed om te zien dat zoveel bedrijven inzetten op een duurzame bedrijfsvoering. Buiten Gewoon Het project Buiten gewoon is een integraal project (groen, wegen en riolering) dat in de opzet van de nieuwe programmabegroting verdeeld is over drie programma s: 2. Verkeer, vervoer en waterstaat (wegen), 5. Sport, cultuur en recreatie (groen) en 7. Volksgezondheid en milieu (riolering). De toelichting op dit project vindt u binnen het programma Sport, cultuur en recreatie. Wat gaan we daarvoor doen binnen het bestaande beleid? Volksgezondheid en milieu De GGD regio Utrecht is de uitvoerende dienst voor gezondheidsbescherming en bevordering van onze inwoners. Het jaar 2017 zal de start vormen voor een nieuwe nota (preventief) lokaal gezondheidsbeleid. Vanaf dit najaar vinden nieuwe onderzoeken plaats naar de gezondheidssituatie bij 0-12 jarigen, volwassenen en senioren (65+). De uitkomsten vormen belangrijke bouwstenen voor de input voor het beleid in de jaren 2018 2021. Op basis van gehouden onderzoeken (onder jongeren en rioolwateranalyse) zal in elk geval een preventief drugsbeleid worden ontwikkeld. Een ander aandachtgebied is het milieu. Hieronder valt het beheren en onderhouden van ons rioolstelsel en het ophalen en verwerken van ons afval. Daarnaast vallen hieronder de uitbestede taken aan de Omgevingsdienst Regio Utrecht (ODRU) en het beheren en onderhouden van onze begraafplaatsen. In 2017 wordt het afvalbeleid opnieuw geformuleerd. Wijzigingen in het huidige afvalbeleid worden opgepakt binnen de harmonisatie van het beleid binnen de gemeente Vijfheerenlanden. Binnen het aandachtsgebied milieu is Blue Deal een belangrijk onderdeel. Dit houdt in dat bij nieuwe ontwikkelingen in de openbare ruimte zoals nieuwbouw en herinrichting, de openbare ruimte klimaatbestending wordt ingericht. Hierbij wordt rekening gehouden met in de toekomst te verwachten regenintensiteiten en hittestress. Te denken valt aan maatregelen voor het vergroten Begroting 2017 45
van de gemeentelijke riolering, het verminderen van het verharde oppervlak waar mogelijk indirect afvoeren, bijvoorbeeld via het maaiveld en aanbrengen van groen waaronder bomen. Naast de gemeente moeten ook bedrijven en particulieren maatregelen op hun percelen nemen om het toekomstig klimaatscenario de baas te zijn. In het plan Hoef en Haag wordt al vanaf de ontwerptafel klimaatbestendig ingericht. Wat gaan we daarvoor doen vanuit de investeringsagenda? Deelgebied Duurzaamheid Met de Omgevingsdienst regio Utrecht (ODRU) zijn afspraken gemaakt om in afgeslankte vorm de Natuur en Milieu educatie (NME)-projecten ook in 2017 te laten plaatsvinden, waarbij het reguliere duurzaamheidsbudget wordt ingezet. Het aanbod voor 2017 wordt weer afgestemd met de betrokken scholen om zo te kunnen voldoen aan de educatieve behoefte. Duurzaam Tuinieren In 2017 loopt het duurzaamheidsproject Duurzaam tuinieren uit 2016 door. Door middel van voorlichting wordt ingezet op duurzaam tuinieren door de bewoners van Vianen. Hier gaat het om meer groen en minder bestrating in de tuin, dit komt de waterhuishouding in en rond het huis ten goede. In 2016 is gestart met dit project door de ODRU samen met de gemeente, consortium Hoef en Haag en enkele marktpartijen (onder meer lokale hoveniers). Met als resultaat dat in 2017 lokale hoveniers een duurzame en onderhoudsarme inrichting in hun pakket hebben en kunnen aanbieden aan geïnteresseerden. Uitbreiding duurzame energieopwekking Zoals we bij het kopje ontwikkelingen al gemeld hebben start in 2017 het project Uitbreiding duurzame energieopwekking waarmee gemeentelijk vastgoed wordt verduurzaamd. In 2017 worden op vijf verschillende locaties een kleine 600 zonnepanelen geplaatst, waarmee het aandeel duurzaam opgewekte energie op het totale gemeentelijke energieverbruik verviervoudigd. Duurzaamheidsfonds Eind 2016 wordt een gemeentelijk revolverend fonds opgezet voor een duurzaamheidslening. Uit dit fonds kunnen inwoners van Vianen een duurzaamheidslening afsluiten waarmee zij hun huis kunnen verduurzamen, zoals zonnepanelen installeren of de woning isoleren. De lening is voornamelijk gericht op particuliere woningeigenaren, zij zijn het meest bereid tot een significante investering in hun woning. Deelgebied Sociaal domein Implementatie Welzijn op recept Het doel van dit project is dat het Sociaal team, de huisarts, of een andere zorgverlener, de inwoner naar een zogenaamd 'welzijnsarrangement' van de welzijnsorganisatie verwijst. Deze arrangementen bestaan uit interventies die het welbevinden van mensen kunnen verhogen, zoals creatieve activiteiten, vrijwilligerswerk, sport en bewegen of een combinatie hiervan. In 2017 wordt gestart met het overleg tussen de zorgverleners en de gemeente om overeenstemming te bereiken over de arrangementen. Daarna start de doorverwijzing. Begroting 2017 46
Prestatie-indicatoren Landelijke prestatie-indicatoren Naam indicator Eenheid Bron 2016 Omvang huishoudelijk KG/inwoner CBS 221 (2014) restafval Lokale prestatie-indicatoren Naam 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Realisatie Realisatie Begroot Begroot Begroot Begroot Begroot Afvalscheidingspercentage restafval 55% 54% 60% 64% 66% 68% 70% Toelichting tabel: de 55% in 2014 is hetzelfde als aangegeven bij de landelijke prestatie-indicator (221 kilogram). Risico s en beheersmaatregelen Operationele risico s Voor dit programma zijn geen operationele risico s opgenomen. Wat mag het kosten? Overzicht taakvelden 2017 Lasten Baten Saldo nr. taakveld 7.1 Volksgezondheid 623.166 0-623.166 7.2 Riolering 1.417.504 2.212.745 795.241 7.3 Afval 1.422.464 2.098.225 675.761 7.4 Milieubeheer 622.818 139.145-483.673 7.5 Begraafplaatsen 155.911 220.592 64.681 Subtotaal 4.241.863 4.670.707 428.844 Bestedingsplan 0 0 0 Totaal 4.241.863 4.670.707 428.844 Begroting 2017 47
Lasten en baten Werkelijk Begroting 2015 2016 2017 2018 2019 2020 Lasten - bestaand beleid 4.865.073 4.866.897 4.241.863 4.241.863 4.241.863 4.241.863 - bestedingsplan 0 0 0 0 0 0 Totaal lasten 4.865.073 4.866.897 4.241.863 4.241.863 4.241.863 4.241.863 Baten - bestaand beleid 4.442.710 4.531.943 4.660.907 4.660.907 4.660.907 4.660.907 Totaal baten 4.442.710 4.531.943 4.660.907 4.660.907 4.660.907 4.660.907 Saldo programma vóór bestemming - 422.363-334.954 419.044 419.044 419.044 419.044 Toevoeging reserves 378.703 159.385 0 0 0 0 Onttrekking reserves 322.302 9.800 9.800 9.800 9.800 9.800 Saldo programma ná bestemming - 478.764-484.539 428.844 428.844 428.844 428.844 Relevante beleidskaders bestaand beleid Beleidskader Jaar Beleidsnota Begraven 2011 Verordening op het beheer en het gebruik van de gemeentelijke begraafplaatsen 2012 gemeente Vianen 2012 Nadere regels voor de gemeentelijke begraafplaatsen in de gemeente Vianen 2012 Gedenktekens in de openbare ruimte 2015 Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2016 t/m 2020 (vgrp) incl. baggeren en 2016 beschoeiingen Basis Rioleringsplan 2016 t/m 2020 2016 Aansluitverordening Riolering gemeente Vianen 2000 Beheerplan Beschoeiingen 2016-2020 2016 Beheerplan Baggeren 2016-2020 2016 Waterplan 2007 Intentieverklaring Blue Deal (klimaatbestendige stad Vianen) 2014 Grondwatermeternet 2015 Kwaliteitsplan Inrichting Openbare Ruimte (KIOR) 2016 Kiezen voor nieuw beheer (kwaliteitsnota) 2011 Beleidsmonitoring Openbare Ruimte 2014 Afvalstoffenbeleidsplan 2012-2014 2012 Projectplan Afvalbeheer 2015-2017 2015 Afvalstoffenverordening gemeente Vianen 2016 Uitvoeringsbesluit Afvalstoffenverordening gemeente Vianen 2016 Inzamelen textiel charitatieve instellingen 2016 Inzamelen kringloopgoederen 2016 Kiezen voor nieuwe beheer (kwaliteitsnota) 2011 Beleidsmonitoring openbare ruimte 2014 Verordening duurzaamheidsleningen 2016 Begroting 2017 48