suggesties die kunnen leiden tot verbetering daarvan ontvangen wij graag op het hierna vermelde redactieadres.

VOORWOORD Voor u ligt de 41e jaargang van Sociaal Memo, editie januari 2017. Sociaal Memo bevat de voornaamste feitelijke gegevens (verzekerden, gerechtigden, uitkeringsrechten, bedragen, forfaits, drempels, percentages, feiten en spelregels ) die regelmatig nodig zijn in de dagelijkse praktijk van de deskundige op het gebied van de sociale zekerheid in Nederland. De tabellen in Sociaal Memo bevatten gegevens over het huidige jaar en de drie voorafgaande jaren. In de lopende tekst wordt de regelgeving van het huidige en afgelopen jaar weergegeven, in deze editie van 2017 en 2016. Sociaal Memo is bestemd voor hen die de behandelde wetgeving in voldoende mate beheersen om de gegeven feitelijkheden in het juiste verband te kunnen beoordelen en toe te kunnen passen. Toelichtende beschrijvingen zijn tot een minimum beperkt. Via de puntsgewijze beknopte opsomming is getracht een zo volledig mogelijke beschrijving te geven van alle relevante bepalingen. De opzet van Sociaal Memo leidt ertoe dat het noodzakelijk blijft de wettelijke en andere bronnen te raadplegen. Om dit bronnenonderzoek te vergemakkelijken, wordt in elke paragraaf verwezen naar wetteksten en uitvoeringsvoorschriften. Sociaal Memo maakt deel uit van de Memo-serie van Wolters Kluwer. Tot de serie behoren ook Fiscaal Memo en Juridisch Memo. Deze memo s bieden net als Sociaal Memo op een groot aantal onderwerpen de belangrijkste feiten en cijfers in hoofdlijnen. Voor Fiscaal Memo is er ook een app voor uw mobiele telefoon en tablet. Daarnaast omvat de serie memo s die dieper ingaan op de materie, met meer ruimte voor wet- en regelgeving, jurisprudentie en toelichting. Voorbeelden bij Sociaal Memo zijn Sociaal Memo Arbeid & Inkomen, Sociaal Memo Arbeidsongeschiktheid & Zorg, Sociaal Memo Kind & Gezin en Sociaal Memo Ouderen. Het volledige productaanbod kunt u vinden op www.wolterskluwer.nl/memo. Naast deze gedrukte uitgaven wijzen wij u ook graag op de gratis Wolters Kluwer Memo Update Service op internet. De laatstgewijzigde feiten en cijfers uit Sociaal Memo zijn te vinden op www.wolterskluwer.nl/memo. Naast de wijzigingen en aanvullingen op de inhoud van deze editie van Sociaal Memo, treft u er ook een vooruitblik naar de nieuwe cijfers per juli 2017. Ook is aanmelding voor een gratis e-mailsignalering mogelijk. Zo kunt u altijd over de meest recente informatie beschikken. Sociaal Memo en de Wolters Kluwer Memo Update Service hebben als doel u op een prettige en efficiënte wijze van de belangrijkste feiten en cijfers op uw vakgebied te voorzien. Uw reacties op onze producten en 5

suggesties die kunnen leiden tot verbetering daarvan ontvangen wij graag op het hierna vermelde redactieadres. uitgever & redactieadres Wolters Kluwer Postbus 23 7400 GA Deventer kluwermemo-nl@wolterskluwer.com www.wolterskluwer.nl/memo Voorwoord januari 2017 de redactie 6

INHOUD Lijst van afkortingen /21 1. Wet financiering sociale verzekeringen (Wfsv) /25 1.1 Algemeen / 25 1.2 Financiering volksverzekeringen / 25 1.2.1 Premieplicht / 25 1.2.2 Maatstaf voor heffing / 25 1.2.3 Tarief / 26 1.2.4 Heffingskorting / 33 1.3 Financiering werknemersverzekeringen en WAZ / 38 1.3.1 Algemeen / 38 1.3.2 Algemeen Werkloosheidsfonds, sectorfondsen en Uitvoeringsfonds voor de overheid / 40 1.3.3 Arbeidsongeschiktheidsfonds en Werkhervattingskas / 43 1.3.4 Eigen risico dragen / 53 1.3.5 Premiekortingen (bonussen) en premievrijstelling / 55 1.4 Banenafspraak en quotumheffing arbeidsbeperkten / 60 1.4.1 Quotumheffing / 60 1.4.2 Arbeidsbeperkte / 62 1.4.3 Registratie arbeidsbeperkten (doelgroepregister) / 64 1.4.4 Berekening quotumheffing / 66 1.4.5 Heffing en invordering quotumheffing / 70 1.4.6 Geleidelijke invoering/activering quotumheffing / 70 1.5 Heffing van premies / 70 1.6 Gemoedsbezwaren / 71 1.7 Financiering vrijwillige sociale verzekeringen / 72 1.7.1 Financiering vrijwillige verzekering AOW en Anw / 72 1.7.2 Financiering vrijwillige werknemersverzekeringen / 72 2. Wet tegemoetkomingen loondomein (Wtl) /74 2.1 Algemeen / 74 2.2 Begrippen / 74 2.3 Loonkostenvoordelen met doelgroepverklaring (vanaf 2018) / 75 2.3.1 Loonkostenvoordelen (vanaf 2018) / 75 2.3.2 Loonkostenvoordeel oudere werknemer (vanaf 2018) / 75 2.3.3 Loonkostenvoordeel arbeidsgehandicapte werknemer (vanaf 2018) / 76 2.3.4 Loonkostenvoordeel doelgroep banenafspraak en scholingsbelemmerden (vanaf 2018) / 78 2.3.5 Loonkostenvoordeel herplaatsen arbeidsgehandicapte werknemer (vanaf 2018) / 79 7

Inhoud 2.4 Lage-inkomensvoordeel (Liv) (vanaf 2017) / 81 2.5 Te gelde maken (vanaf 2017) / 81 2.5.1 Toekenning (vanaf 2017) / 81 2.5.2 Herziening (vanaf 2017) / 82 2.5.3 Betaling (vanaf 2017) / 83 2.6 Overgangsrecht premiekortingen (vanaf 2017) / 83 3-9. Gereserveerd /83 10. Algemene Ouderdomswet (AOW) /84 10.1 Algemeen / 84 10.2 Verzekerden / 86 10.3 Ouderdomspensioen/toeslag / 86 10.3.1 Rechten / 86 10.3.2 Toeslag / 88 10.3.3 Korting / 91 10.3.4 Schema uitkeringsrechten / 92 10.4 Vakantie-uitkering / 93 10.5 Overlijdensuitkering / 94 10.6 Inkomensondersteuning / 94 10.7 Te gelde maken van uitkeringsrecht / 94 10.7.1 Aanvraag/ingang / 94 10.7.2 Herziening/intrekking / 95 10.8 Betaling / 95 10.9 Vrijwillige verzekering / 96 10.10 Gemoedsbezwaren / 97 11. Algemene nabestaandenwet (Anw) /98 11.1 Algemeen / 98 11.2 Verzekerden / 99 11.3 Uitkeringen / 99 11.3.1 Begrippen / 99 11.3.2 Recht/ingang/herleving/einde / 99 11.3.2.1 Nabestaandenuitkering / 99 11.3.2.2 Wezenuitkering / 100 11.3.3 Hoogte / 102 11.3.4 Beperking export Anw-uitkering / 108 11.3.5 Anw-uitkering tijdens detentie en voortvluchtig zijn / 109 11.4 Vakantie-uitkering / 110 11.5 Overlijdensuitkering / 111 11.6 Tegemoetkoming Anw / 112 11.7 Te gelde maken van uitkeringsrecht / 112 11.7.1 Aanvraag / 112 11.7.2 Herziening/intrekking / 112 11.8 Betaling / 113 11.9 Vrijwillige verzekering / 113 8

Inhoud 12. Algemene Kinderbijslagwet (AKW) /115 12.1 Algemeen / 115 12.2 Verzekerden / 115 12.3 Kinderbijslag / 116 12.3.1 Rechten / 116 12.3.2 Onderhoudsvereisten/inkomen kind / 118 12.3.3 Schema kinderbijslag/onderhoudsvereiste / 119 12.3.4 Aanspraken kinderbijslag / 120 12.3.5 Berekening aanspraken kinderbijslag / 121 12.4 Aanvraag/toekenning / 121 12.5 Herziening/intrekking / 121 12.6 Betaling / 122 13. Gereserveerd /122 14. Wet mogelijkheid koopkrachttegemoetkoming oudere belastingplichtigen (MKOB) /123 14.1 Hoogte KOB-tegemoetkoming (t/m 31-1-2015) / 123 15. Tijdelijke regeling overbruggingsuitkering AOW (TROA) /124 15.1 Algemeen / 124 15.2 Inkomen en vermogen / 125 15.3 Recht en hoogte / 126 15.3.1 Overbruggingsuitkering/partneruitkering / 126 15.3.2 Korting en aftopping / 130 15.3.3 Vakantie-uitkering / 131 15.3.4 Overlijdensuitkering / 132 15.4 Gereserveerd / 132 15.5 Te gelde maken / 132 15.5.1 Aanvraag/toekenning/ingang / 132 15.5.2 Herziening, intrekking en einde / 133 15.6 Betaling / 133 16-19. Gereserveerd /133 20. Algemenewet inkomensafhankelijke regelingen (AWIR) /134 20.1 Algemeen / 134 20.2 Begrippen / 134 20.3 Draagkracht / 136 20.4 Uitvoering door Belastingdienst/Toeslagen / 138 20.4.1 Aanvraag/toekenning / 138 20.4.2 Herziening / 139 20.4.3 Betaling / 140 21. Wet op het kindgebonden budget (WKB) /143 21.1 Algemeen / 143 21.2 Aanspraak en hoogte kindgebonden budget / 143 21.3 Aanvraag / 146 9

22. Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen (Wkkp) /147 22.1 Algemeen / 147 22.2 Kinderopvang / 147 22.3 Aanspraak op kinderopvangtoeslag / 149 22.4 Kinderopvangtoeslag / 149 22.4.1 Aanspraak kinderopvangtoeslag / 149 22.4.2 Hoogte / 151 22.4.3 Aanvullende tegemoetkoming gemeente / 160 23. Wet op de huurtoeslag (Wht) /161 23.1 Algemeen / 161 23.2 Recht op huurtoeslag / 162 23.2.1 Huurder / 162 23.2.2 Woning / 162 23.2.3 Draagkracht en inkomensgrenzen / 163 23.2.4 Huurprijs / 164 23.3 Hoogte van huurtoeslag / 165 24-40. Gereserveerd /167 41. Wet arbeid en zorg (WAZO) /168 41.1 Algemeen / 168 41.2 Gereserveerd / 168 41.3 Zwangerschap, bevalling, adoptie en pleegzorg / 168 41.3.1 Recht op verlof / 168 41.3.2 Recht op WAZO-uitkering / 171 41.3.3 Hoogte WAZO-uitkering/vervangingsuitkering / 174 41.3.4 Te gelde maken van uitkeringsrecht / 174 41.3.5 Betaling / 176 41.4 Calamiteiten- en ander kortverzuimverlof/kraamverlof / 176 41.5 Kort- en langdurend zorgverlof / 178 41.5.1 Kortdurend zorgverlof / 178 41.5.2 Langdurend zorgverlof / 179 41.6 Ouderschapsverlof / 180 41.7 Levensloopregeling / 181 42. Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (WMM) /183 42.1 Algemeen / 183 42.2 Minimumloon / 184 42.3 Minimumvakantiebijslag / 188 43-49. Gereserveerd /189 50. Werkloosheidswet (WW) /190 50.1 Algemeen / 190 50.2 Werknemer/dienstbetrekking / 190 Inhoud 10

Inhoud 50.2.1 Werknemer / 190 50.2.2 Dienstbetrekking / 191 50.3 Werkgever / 193 50.4 Verzekerden / 193 50.5 Gereserveerd / 193 50.6 WW-uitkering / 193 50.6.1 Recht / 193 50.6.2 Duur / 196 50.6.3 Hoogte / 199 50.7 Vakantie-uitkering / 199 50.8 Tijdelijke regeling tegemoetkoming Dagloonbesluit werknemersverzekeringen / 200 50.8.1 Algemeen/begrippen / 200 50.8.2 Eenmalige tegemoetkoming / 201 50.9 Re-integratiemaatregelen / 203 50.10 Te gelde maken van uitkeringsrecht / 205 50.10.1 Aanvraag / 205 50.10.2 Herziening/intrekking / 205 50.10.3 Einde / 206 50.10.4 Herleving / 206 50.10.5 Verwijtbare werkloosheid/passende arbeid/ verplichtingen / 206 50.11 Betaling / 209 50.12-50.14 Gereserveerd / 210 50.15 Betalingsonmacht werkgever / 210 50.16 Vrijwillige verzekering / 213 50.17 Gemoedsbezwaren / 214 51. Toeslagenwet (TW) /215 51.1 Algemeen / 215 51.2 Toeslag / 215 51.2.1 Recht op toeslag / 215 51.2.2 Hoogte van toeslag / 218 51.3 Vakantie-uitkering / 219 51.4 Overlijdensuitkering / 220 51.5 Aanvraag/herziening/intrekking / 220 51.6 Betaling / 221 52. Wet sociale werkvoorziening (Wsw) / 222 52.1 Algemeen / 222 52.2 Wsw-dienstbetrekking / 222 52.3 Begeleid werken in Wsw-verband / 223 52.4 (Her)indicatie / 224 53-59. Gereserveerd / 225 60. Participatiewet /226 60.1 Algemeen / 226 60.2 Recht op bijstand / 228 11

60.3 Algemene bijstand / 230 60.3.1 Algemeen / 230 60.3.2 Middelen / 239 60.4 Aanvullende inkomensondersteuning / 245 60.4.1 Individuele en categoriale bijzondere bijstand / 245 60.4.2 Individuele inkomenstoeslag / 246 60.4.3 Individuele studietoeslag / 246 60.5 Gereserveerd / 247 60.6 Vakantie-uitkering / 247 60.7 Overlijdensuitkering / 247 60.8 Re-integratiemaatregelen / 248 60.8.1 Ondersteuning bij arbeidsinschakeling / 248 60.8.2 Participatieplaats / 248 60.8.3 Participatievoorziening beschut werk / 248 60.8.4 Loonkostensubsidie en begeleiding op werkplek / 250 60.8.5 Ondersteuning bij leer-werktrajecten / 254 60.9 Te gelde maken van rechten / 254 60.9.1 Aanvraag/toekenning / 254 60.9.2 Herziening/intrekking / 256 60.10 Betaling / 256 60.11 Verplichtingen / 257 60.11.1 Arbeidsinschakeling / 257 60.11.2 Overige verplichtingen / 259 60.12 Bijstandsvormen / 260 61. Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (BBZ 2004) / 262 61.1 Zelfstandige / 262 61.2 BBZ-bijstand / 263 61.2.1 Vermogensgrenzen bijstand om niet / 263 61.2.2 Algemene bijstand / 263 61.2.3 Bijstand in bedrijfskapitaal / 264 61.2.4 Inkomen / 265 61.2.5 Vermogen / 265 61.3 Gereserveerd / 266 61.4 Nadere bepalingen voor groepen zelfstandigen / 266 61.4.1 Gevestigde zelfstandigen / 266 61.4.2 Beginnende zelfstandigen / 267 61.4.3 Oudere zelfstandigen / 267 61.4.4 Beëindigende zelfstandigen / 268 61.4.5 Arbeidsongeschikte zelfstandigen / 268 61.4.6 Starter tijdens voorbereidingsperiode / 268 61.4.7 Samenwerkingsverband/rechtspersoon / 268 61.4.8 Zelfstandigen in het buitenland / 269 61.5 Te gelde maken van uitkeringsrecht / 269 61.6 Formele bepalingen / 270 Inhoud 12

Inhoud 62. Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) /271 62.1 Algemeen / 271 62.2 IOAW-uitkering / 272 62.2.1 Recht op uitkering / 272 62.2.2 Grondslag / 273 62.2.3 Hoogte / 276 62.3 Vakantie-uitkering / 277 62.4 Overlijdensuitkering / 277 62.5 Gereserveerd / 277 62.6 Te gelde maken van uitkeringsrecht / 277 62.6.1 Aanvraag/toekenning / 277 62.6.2 Herziening/intrekking / 278 62.7 Betaling / 278 62.8 Rechten en plichten / 278 63. Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) / 280 63.1 Algemeen / 280 63.2 IOAZ-uitkering / 280 63.2.1 Recht / 280 63.2.2 Grondslag / 282 63.2.3 Hoogte / 283 63.3 Vakantie-uitkering / 284 63.4 Overlijdensuitkering / 285 63.5 Gereserveerd / 285 63.6 Te gelde maken van uitkeringsrecht / 285 63.6.1 Aanvraag/toekenning / 285 63.6.2 Herziening/intrekking / 285 63.7 Betaling / 285 63.8 Rechten en plichten / 286 64. Wet inkomensvoorziening oudere werklozen (IOW) / 287 64.1 Algemeen / 287 64.2 IOW-uitkering / 288 64.2.1 Recht / 288 64.2.2 Hoogte / 289 64.2.3 Uitsluitingsgronden / 289 64.3 Vakantie-uitkering / 290 64.4 Overlijdensuitkering / 290 64.5 Gereserveerd / 291 64.6 Te gelde maken van uitkeringsrecht / 291 64.6.1 Aanvraag/vaststelling / 291 64.6.2 Herziening/intrekking / 291 64.6.3 Einde / 291 64.6.4 Herleving / 292 64.6.5 Rechten en plichten / 292 64.7 Betaling / 293 13

Inhoud 65-67. Gereserveerd / 293 68. Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) / 294 68.1 Begrippen / 294 68.2 Plan / 294 68.3 Wacht- en doorlooptijd / 295 68.4 Verplichtingen / 296 69. Gereserveerd / 296 70. Ziektewet (ZW) / 297 70.1 Algemeen / 297 70.2 Werknemer/dienstbetrekking / 297 70.2.1 Werknemer / 297 70.2.2 Dienstbetrekking / 298 70.3 Werkgever / 300 70.4 Verzekerden / 304 70.5 Gereserveerd / 304 70.6 ZW-uitkering / 304 70.6.1 Recht / 304 70.6.2 Hoogte / 314 70.7 Overlijdensuitkering / 315 70.8 Gereserveerd / 316 70.9 Re-integratie-instrumenten / 316 70.10 Te gelde maken van uitkeringsrecht / 316 70.10.1 Ziekte- en hersteldmelding/passende arbeid/ voorschriften / 316 70.10.2 Herziening/intrekking/einde / 318 70.10.3 Oproep en onderzoek / 319 70.11 Betaling / 319 70.12 Gereserveerd / 319 70.13 Eigen risico dragen / 319 70.14 Verhaal ziekengeld aan AOW-gerechtigde werknemer (vanaf 1-7-2016) / 321 70.15 Vrijwillige verzekering / 322 70.16 Gemoedsbezwaren / 324 71. Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) / 325 71.1 Algemeen / 325 71.2 Arbeidsongeschiktheid / 326 71.3 Werknemer / 328 71.4 Werkgever / 328 71.5 Loon / 329 71.6 Verzekerden / 329 71.6.1 WIA-verzekering / 329 71.6.2 Verplichte verzekering / 329 71.6.3 Vrijwillige verzekering / 330 71.7 Wachttijd en verlenging loondoorbetalingsperiode / 332 71.8 Rechten en plichten / 333 14

Inhoud 71.8.1 Re-integratieverplichtingen werkgever / 333 71.8.2 Verplichtingen verzekerde / 337 71.8.3 Bevoegdheden en verplichtingen UWV / 340 71.8.4 Verplichtingen eigenrisicodrager WGA / 340 71.9 Re-integratie-instrumenten / 341 71.9.1 Ondersteuning bij arbeidsinschakeling / 341 71.9.2 Voorzieningen / 341 71.9.3 Subsidies werkgever voor meerkosten / 343 71.9.4 Proefplaats / 344 71.9.5 Participatieplaats / 345 71.9.6 Persoonsgebonden re-integratiebudget / 345 71.10 WIA-uitkering / 345 71.10.1 Recht op IVA-uitkering / 345 71.10.2 Recht op WGA-uitkering / 346 71.10.3 Duur en hoogte / 347 71.10.4 Uitsluitingsgronden / 353 71.11 Vakantie-uitkering / 354 71.12 Overlijdensuitkering / 354 71.13 Tegemoetkoming arbeidsongeschikten / 354 71.14 Te gelde maken van WIA-uitkeringsrecht / 355 71.14.1 Aanvraag / 355 71.14.2 Herziening/intrekking / 356 71.14.3 Einde / 356 71.14.4 Herleving / 357 71.15 Betaling / 358 71.16 Eigen risico dragen / 358 72. Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) /361 72.1 Algemeen / 361 72.2 Arbeidsongeschiktheid / 361 72.3 Werknemer/dienstbetrekking / 362 72.3.1 Werknemer / 362 72.3.2 Dienstbetrekking / 362 72.4 Werkgever / 363 72.5 Verzekerden / 365 72.6 Gereserveerd / 366 72.7 WAO-uitkering / 366 72.7.1 Recht / 366 72.7.2 Hoogte / 368 72.8 Vakantie-uitkering / 370 72.9 Overlijdensuitkering / 370 72.10 Tegemoetkoming arbeidsongeschikten / 370 72.11 Gereserveerd / 371 72.12 Re-integratie-instrumenten / 371 72.12.1 Loonsuppletie / 371 72.12.2 Inkomenssuppletie / 372 15

Inhoud 72.12.3 Voorzieningen / 372 72.12.4 Proefplaats / 373 72.12.5 Persoonsgebonden re-integratiebudget / 373 72.12.6 Participatieplaats / 373 72.13 Te gelde maken van uitkeringsrecht / 373 72.13.1 Toekenning en ingangsdatum / 373 72.13.2 Herziening / 374 72.13.3 Intrekking/einde / 375 72.13.4 Heropening / 375 72.14 Betaling / 376 72.15-72.17 Gereserveerd / 377 72.18 Vrijwillige verzekering / 377 72.19 Gemoedsbezwaren / 378 73. Gereserveerd /378 74. Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ) /379 74.1 WAZ-uitkeringsgrondslag / 379 74.2 Tegemoetkoming arbeidsongeschikten / 379 75. Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong) / 380 75.1 Algemeen / 380 75.2 Ingezetene/studerende / 381 75.2.1 Ingezetene / 381 75.2.2 Studerende / 381 75.3 Arbeidsongeschiktheidsvoorziening voor jonggehandicapten / 381 75.3.1 Jonggehandicapte / 381 75.3.2 Recht / 382 75.3.3 Hoogte / 383 75.3.4 Uitsluitingsgronden / 383 75.3.5 Aanvullende tegemoetkoming / 384 75.3.6 Vakantie-uitkering / 384 75.3.7 Overlijdensuitkering / 384 75.3.8 Aanvraag/toekenning / 384 75.3.9 Herziening/intrekking / 385 75.3.10 Einde/herleving / 385 75.3.11 Betaling / 385 75.4 Werk en arbeidsondersteuning (instroom van 2010 t/m 2014) / 385 75.4.1 Begrippen / 385 75.4.2 Verplichtingen / 387 75.4.3 Uitsluitingsgronden / 390 75.4.4 Recht/herleving/einde / 390 75.4.5 Re-integratie en Wajong-arbeidsondersteuning / 392 75.4.6 Inkomensvoorzieningen / 394 75.4.7 Aanvullende tegemoetkoming / 399 16

Inhoud 75.4.8 Vakantie-uitkering / 399 75.4.9 Overlijdensuitkering / 400 75.4.10 Aanvraag/toekenning/herziening/intrekking / 400 75.4.11 Betaling / 401 75.5 Wajong-uitkering (instroom voor 2010) / 402 75.5.1 Arbeidsongeschiktheid / 402 75.5.2 Jonggehandicapte / 403 75.5.3 Recht / 403 75.5.4 Hoogte / 405 75.5.5 Aanvullende tegemoetkoming / 405 75.5.6 Vakantie-uitkering / 406 75.5.7 Overlijdensuitkering / 406 75.5.8 Re-integratie-instrumenten / 407 75.5.9 Aanmelding / 409 75.5.10 Toekenning en ingangsdatum / 409 75.5.11 Herziening / 410 75.5.12 Intrekking/einde / 410 75.5.13 Herleving/heropening / 411 75.5.14 Betaling / 412 75.6 Tegemoetkoming arbeidsongeschikten / 412 76-79. Gereserveerd /412 80. Zorgverzekeringswet (Zvw) /413 80.1 Algemeen / 413 80.2 Verplichte zorgverzekering / 413 80.2.1 Verzekeringsplicht en acceptatieplicht / 413 80.2.2 Aanvang zorgverzekering / 414 80.2.3 Einde zorgverzekering / 415 80.2.4 Verzekering van onverzekerden / 417 80.3 Inhoud zorgverzekering / 418 80.3.1 Te verzekeren risico / 418 80.3.2 Te verzekeren prestaties (wettelijk pakket) / 418 80.3.3 Inhoud en omvang wettelijk pakket / 420 80.3.4 Premie / 427 80.3.5 Bestuursrechtelijke premie / 428 80.3.6 Eigen risico / 431 80.4 Inkomensafhankelijke bijdrage / 432 80.4.1 Grondslag en tarief / 432 80.4.2 Heffing / 436 80.5 Gemoedsbezwaren / 437 80.6 Verdragsgerechtigden / 437 81. Wet op de zorgtoeslag (Wzt) /441 81.1 Algemeen / 441 81.2 Verzekerde / 441 81.3 Aanspraak op zorgtoeslag / 441 82. Gereserveerd /443 17

83. Wet langdurige zorg (Wlz) /444 83.1 Wlz vervangt AWBZ / 444 83.2 Begrippen / 444 83.3 Verzekerden / 445 83.3.1 Kring van verzekerden / 445 83.3.2 Inschrijving van verzekerden / 446 83.4 Inhoud van Wlz-verzekering / 446 83.4.1 Verzekerde zorg (verzekerd pakket) / 446 83.4.2 Recht op zorg en te gelde maken van recht / 448 83.4.2.1 Recht op zorg / 448 83.4.2.2 Indicatie / 450 83.4.2.3 Eigen bijdrage Wlz / 451 83.4.2.4 Wachttijd / 452 83.4.3 Leveringsvormen van zorg / 453 83.4.3.1 Keuzemogelijkheden / 453 83.4.3.2 Persoonsgebonden budget / 454 83.4.3.3 Levering in Nederland of buitenland / 456 83.4.3.4 Overbruggingszorg / 457 83.5 Zeggenschap van verzekerde over zijn leven / 459 83.6 Zorg voor bedreigde personen en ADL-assistentie / 460 83.7 Wlz-uitvoerder / 461 83.8-83.12 Gereserveerd / 462 83.13 Overgangsrecht verzekerden per 1-1-2015 / 462 84. Gereserveerd / 469 Inhoud 85. Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015) /470 85.1 Algemeen / 470 85.2 Begrippen / 470 85.3 Maatschappelijke ondersteuning / 472 85.3.1 Taken gemeente / 472 85.3.2 Algemene maatregelen en algemene voorzieningen / 473 85.3.3 Maatwerkvoorzieningen / 474 85.3.3.1 Begrippen / 474 85.3.3.2 Doelgroep / 474 85.3.3.3 Onderzoek/aanvraag/toekenning / 475 85.3.3.4 Betaling / 479 85.3.3.5 Herziening/intrekking/einde / 480 85.3.4 Eigen bijdrage / 480 85.3.4.1 Algemene bepalingen eigen bijdrage / 480 85.3.4.2 Eigen bijdrage voor maatschappelijke ondersteuning / 483 85.3.4.3 Eigen bijdrage voor beschermd wonen / 485 85.3.4.4 Eigen bijdrage voor opvang / 489 85.4 Gereserveerd / 490 85.5 Advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling (AMHK) / 490 85.6 Overgangsbepalingen AWBZ-zorg / 491 18

Inhoud 86. Jeugdwet /493 86.1 Jeugdwet vervangt WJZ / 493 86.2 Begrippen / 493 86.3 Reikwijdte / 495 86.4 Taken gemeente / 496 86.5 Gecertificeerde instelling / 500 86.6 Hulpverleningsplan/plan van aanpak / 501 86.7 Pleegzorg / 502 86.8 Gesloten jeugdhulp bij ernstige opgroei- en opvoedingsproblemen / 504 86.9 Persoonsgebonden budget / 505 86.10 Ouderbijdrage (t/m 2015) / 507 87-90. Gereserveerd / 507 91. Overzichten / 508 91.1 Werkdagenoverzicht / 508 91.2 Onderwijsvakanties / 509 91.3 Wettelijke rente niet-handelstransacties / 510 91.4 Indexering alimentaties / 510 91.5 Jaarlijkse huurverhoging / 511 91.6 Griffierechten Awb / 512 Alfabetisch register /513 19

1. Wet financiering sociale verzekeringen (Wfsv) 1.1 Algemeen 1 ¾ Wfsv regelt financiering sociale verzekeringen. ¾ Onder werking van Wfsv vallen ¾ volksverzekeringen AOW/Anw/Wlz ¾ werknemersverzekeringen ZW/WIA/WAO/WW ¾ WAZ ¾ vrijwillige verzekeringen AOW/Anw/ZW/WIA/WAO/WW. ¾ In Wfsv wordt verstaan onder ¾ werknemer: werknemer als bedoeld in ZW/WIA/WAO/WW ¾ werkgever: werkgever als bedoeld in ZW/WIA/WAO/WW ¾ volksverzekeringen: verplichte verzekering AOW/Anw/Wlz ¾ vrijwillige volksverzekeringen: vrijwillige verzekering AOW/Anw ¾ werknemersverzekeringen: verplichte verzekering ZW/WIA/WAO/ WW ¾ vrijwillige werknemersverzekeringen: vrijwillige verzekering ZW/ WIA/WAO/WW. 1. Art. 1, 2 Wfsv. 1.2 Financiering volksverzekeringen 1.2.1 Premieplicht 1 ¾ Premieplichtig voor volksverzekeringen is verzekerde voor volksverzekeringen (zie AOW, 10.2, Anw, 11.2, Wlz, 83.3.1). ¾ Anonieme werknemers worden geacht premieplichtig te zijn. ¾ Geen AOW-premie is verschuldigd vanaf eerste dag van maand waarin verzekerde AOW-leeftijd bereikt. 1. Art. 6, 10 (2) Wfsv. y Sociaal Memo Arbeid & Inkomen, 5.2.1; Sociaal Memo Arbeidsongeschiktheid & Zorg, 51.2.1; Sociaal Memo Kind & Gezin, 51.2.1; Sociaal Memo Ouderen, 62.2.1. 1.2.2 Maatstaf voor heffing 1 ¾ Maatstaf voor premieheffing volksverzekeringen is premie-inkomen van premieplichtige. ¾ Voor heffing van premie bij wege van aanslag Kijk voor meer informatie over de Memo-serie van Wolters Kluwer op www.wolterskluwer.nl/memo 25

1.2.3 Wfsv ¾ wordt onder premie-inkomen verstaan belastbare inkomen uit werk en woning Wet IB 2001 (box 1) ¾ behoren niet tot premie-inkomen buitenlandse wettelijke socialezekerheidsuitkeringen die aldaar krachtens wettelijke uitkeringsregeling bij ouderdom/overlijden onderworpen zijn aan premieheffing indien verzekerde werkzaamheden (heeft) verricht buiten Europese deel van Nederland: gedeelte van premie-inkomen ¾ waarop, op grond van internationaal verdrag inzake sociale zekerheid of wetgeving, buitenlandse wetgeving of wetgeving van BES eilanden van toepassing is, of ¾ dat bij gebreke van internationaal verdrag, in buitenland krachtens wettelijke uitkeringsregeling bij ouderdom/overlijden onderworpen is aan premieheffing belastbare loon uit dienstbetrekking waaruit op grond van BUB uitsluiting van verzekeringsplicht zou voortvloeien, indien betrokkene niet tevens andere werkzaamheden verrichten. ¾ Voor heffing van premie bij wijze van inhouding wordt onder premieinkomen verstaan belastbaar loon Wet LB 1964, met uitzondering van eindheffingsbestanddelen (behalve loonbestanddelen waarover naheffingsaanslag LB/PH is opgelegd aan werkgever). 1. Art. 7, 8 Wfsv; art. 2.3 Regeling Wfsv. y Fiscaal Memo, 1.2, 3.21; Sociaal Memo Arbeid & Inkomen, 5.2.1; Sociaal Memo Arbeidsongeschiktheid & Zorg, 51.2.1; Sociaal Memo Kind & Gezin, 51.2.1; Sociaal Memo Ouderen, 62.2.1. 1.2.3 Tarief 1 ¾ Premie volksverzekeringen wordt vastgesteld op som van premiepercentages AOW, Anw, Wlz over premie-inkomen. 26 Kijk voor meer informatie over de Memo-serie van Wolters Kluwer op www.wolterskluwer.nl/memo

Wfsv 1.2.3 Premie volksverzekeringen/belasting volksverzekeringen belasting totaal 1e schijf 2e schijf 1e schijf 2e schijf 2017 Wlz 9,65% Anw 0,10% + vanaf AOW-leeftijd 9,75% 8,9% 13,15% 18,65% 22,9% AOW 17,90% + tot AOW-leeftijd 27,65% 8,9% 13,15% 36,55% 40,8% 2016 Wlz 9,65% Anw 0,60% + vanaf AOW-leeftijd 10,25% 8,4% 12,25% 18,65% 22,5% AOW 17,90% + tot AOW-leeftijd 28,15% 8,4% 12,25% 36,55% 40,4% 2015 Wlz 9,65% Anw 0,60% + vanaf AOW-leeftijd 10,25% 8,35% 13,85% 18,6% 24,1% AOW 17,90% + tot AOW-leeftijd 28,15% 8,35% 13,85% 36,5% 42,0% 2014 AWBZ 12,65% Anw 0,60% + vanaf AOW-leeftijd 13,25% 5,1% 10,85% 18,35% 24,1% AOW 17,90% + tot AOW-leeftijd 31,15% 5,1% 10,85% 36,25% 42,0% Kijk voor meer informatie over de Memo-serie van Wolters Kluwer op www.wolterskluwer.nl/memo 27

1.2.3 Wfsv Heffingspercentages en premiebedragen a premie volksverzekeringen jaar geboren op of na 1-1-1946 geboren voor 1-1-1946 percentage bedrag b percentage bedrag b 2017 premie-inkomen c 33 791 34 130 AOW 17,90 6 048 Anw 0,10 33 0,10 34 Wlz 9,65 3 260 9,65 3 293 totaal 27,65 9 343 9,75 3 327 2016 premie-inkomen c 33 715 34 027 AOW 17,90 6 034 Anw 0,60 202 0,60 204 Wlz 9,65 3 253 9,65 3 283 totaal 28,15 9 490 10,25 3 487 2015 premie-inkomen c 33 589 33 857 AOW 17,90 6 012 Anw 0,60 201 0,60 203 Wlz 9,65 3 241 9,65 3 267 totaal 28,15 9 455 10,25 3 470 2014 premie-inkomen c 33 363 33 555 AOW 17,90 5 971 Anw 0,60 200 0,60 201 AWBZ 12,65 4 220 12,65 4 244 totaal 31,15 10 392 13,25 4 446 a. Exclusief heffingskorting AOW, Anw, (vanaf 2015) Wlz, (t/m 2014) AWBZ. b. Maximum. c. Belastbaar inkomen uit werk en woning (box 1). ¾ Voor anonieme werknemer geldt ongekort heffingspercentage (totaal tarief 52%). 28 Kijk voor meer informatie over de Memo-serie van Wolters Kluwer op www.wolterskluwer.nl/memo

Wfsv 1.2.3 ¾ 2017 Belastingplichtige geboren op of na 1-1-1946 met belasting- en volledige premieplicht 2017 belastbaar inkomen % van heffing uit werk en woning belasting premie totaal belasting a tot AOW-leeftijd 1e schijf 19 982 8,90% + 27,65% 36,55% 7 303 2e schijf 13 809 13,15% + 27,65% 40,80% 5 633 33 791 12 936 3e schijf 33 281 40,80% + 40,80% 13 578 67 072 26 514 4e schijf meerdere boven 67 072 52,00% + 52,00% vanaf AOW-leeftijd 1e schijf 19 982 8,90% + 9,75% 18,65% 3726 2e schijf 13 809 13,15% + 9,75% 22,90% 3161 33 791 6887 3e schijf 33 281 40,80% + 40,80% 13 578 67 072 20 465 4e schijf meerdere boven 67 072 52,00% + 52,00% a. Belasting wordt verhoogd met 2% van deel van aftrekbare kosten eigen woning (zie Fiscaal Memo, 1.41.6) dat tegen tarief van 4e schijf in aftrek is gebracht op belastbaar inkomen uit werk en woning (verhoging bedraagt maximaal 2% van aftrekbare kosten eigen woning). Belastingplichtige geboren voor 1-1-1946 met belasting- en volledige premieplicht 2017 belastbaar inkomen % van heffing uit werk en woning belasting premie totaal belasting a 71 jaar en ouder 1e schijf 19 982 8,90% + 9,75% 18,65% 3726 2e schijf 14 148 13,15% + 9,75% 22,90% 3 239 34 130 6965 3e schijf 32 942 40,80% + 40,80% 13 440 67 072 20 405 4e schijf meerdere boven 67 072 52,00% + 52,00% a. Belasting wordt verhoogd met 2% van deel van aftrekbare kosten eigen woning (zie Fiscaal Memo, 1.41.6) dat tegen tarief van 4e schijf in aftrek is gebracht op belastbaar inkomen uit werk en woning (verhoging bedraagt maximaal 2% van aftrekbare kosten eigen woning). Kijk voor meer informatie over de Memo-serie van Wolters Kluwer op www.wolterskluwer.nl/memo 29

1.2.3 Wfsv ¾ 2016 Belastingplichtige geboren op of na 1-1-1946 met belasting- en volledige premieplicht 2016 belastbaar inkomen % van heffing uit werk en woning belasting premie totaal belasting a tot AOW-leeftijd 1e schijf 19 922 8,40% + 28,15% 36,55% 7 281 2e schijf 13 793 12,25% + 28,15% 40,40% 5571 33 715 12 852 3e schijf 32 706 40,40% + 40,40% 13 213 66 421 26 065 4e schijf meerdere boven 66 421 52,00% + 52,00% vanaf AOW leeftijd 1e schijf 19 922 8,40% + 10,25% 18,65% 3715 2e schijf 13 793 12,25% + 10,25% 22,50% 3102 33 715 6817 3e schijf 32 706 40,40% + 40,40% 13 213 66 421 20 030 4e schijf meerdere boven 66 421 52,00% + 52,00% a. Belasting wordt verhoogd met 1,5% van deel van aftrekbare kosten eigen woning (zie Fiscaal Memo, 1.41.6) dat tegen tarief van 4e schijf in aftrek is gebracht op belastbaar inkomen uit werk en woning (verhoging bedraagt maximaal 1,5% van aftrekbare kosten eigen woning). Belastingplichtige geboren voor 1-1-1946 met belasting- en volledige premieplicht 2016 belastbaar inkomen % van heffing uit werk en woning belasting premie totaal belasting a 70 jaar en ouder 1e schijf 19 922 8,40% + 10,25% 18,65% 3715 2e schijf 14 105 12,25% + 10,25% 22,50% 3172 34 027 6 887 3e schijf 32 394 40,40% + 40,40% 13 087 66 421 19 974 4e schijf meerdere boven 66 421 52,00% + 52,00% a. Belasting wordt verhoogd met 1,5% van deel van aftrekbare kosten eigen woning (zie Fiscaal Memo, 1.41.6) dat tegen tarief van 4e schijf in aftrek is gebracht op belastbaar inkomen uit werk en woning (verhoging bedraagt maximaal 1,5% van aftrekbare kosten eigen woning). 30 Kijk voor meer informatie over de Memo-serie van Wolters Kluwer op www.wolterskluwer.nl/memo

Wfsv 1.2.3 ¾ 2015 Belastingplichtige geboren op of na 1-1-1946 met belasting- en volledige premieplicht 2015 belastbaar inkomen % van heffing uit werk en woning belasting premie totaal belasting a tot AOW-leeftijd 1e schijf 19 822 8,35% + 28,15% 36,5% 7 234 2e schijf 13 767 13,85% + 28,15% 42,0% 5 781 33 589 13 015 3e schijf 23 996 42,00% + 42,0% 10 078 57 585 23 093 4e schijf meerdere boven 57 585 52,00% + 52,0% vanaf AOW leeftijd 1e schijf 19 822 8,35% + 10,25% 18,6% 3686 2e schijf 13 767 13,85% + 10,25% 24,1% 3317 33 589 7003 3e schijf 23 996 42,00% + 42,0% 10 078 57 585 17 081 4e schijf meerdere boven 57 585 52,00% + 52,0% a. Belasting wordt verhoogd met 1% van deel van aftrekbare kosten eigen woning (zie Fiscaal Memo, 1.41.6) dat tegen tarief van 4e schijf in aftrek is gebracht op belastbaar inkomen uit werk en woning (verhoging bedraagt maximaal 1% van aftrekbare kosten eigen woning). Belastingplichtige geboren voor 1-1-1946 met belasting- en volledige premieplicht 2015 belastbaar inkomen % van heffing uit werk en woning belasting premie totaal belasting a 69 jaar en ouder 1e schijf 19 822 8,35% + 10,25% 18,6% 3686 2e schijf 14 035 13,85% + 10,25% 24,1% 3381 33 857 7067 3e schijf 23 728 42,00% + 42,0% 9965 57 585 17 032 4e schijf meerdere boven 57 585 52,00% + 52,0% a. Belasting wordt verhoogd met 1% van deel van aftrekbare kosten eigen woning (zie Fiscaal Memo, 1.41.6) dat tegen tarief van 4e schijf in aftrek is gebracht op belastbaar inkomen uit werk en woning (verhoging bedraagt maximaal 1% van aftrekbare kosten eigen woning). Kijk voor meer informatie over de Memo-serie van Wolters Kluwer op www.wolterskluwer.nl/memo 31

1.2.3 Wfsv ¾ 2014 Belastingplichtige geboren op of na 1-1-1946 met belasting- en volledige premieplicht 2014 belastbaar inkomen % van heffing uit werk en woning belasting premie totaal belasting a tot AOW-leeftijd 1e schijf 19 645 5,10% + 31,15% 36,25% 7120 2e schijf 13 718 10,85% + 31,15% 42,00% 5761 33 363 12 881 3e schijf 23 168 42,00% + 42,00% 9730 56 531 22 611 4e schijf meerdere boven 56 531 52,00% + 52,00% vanaf AOW leeftijd 1e schijf 19 645 5,10% + 13,25% 18,35% 3603 2e schijf 13 718 10,85% + 13,25% 24,10% 3305 33 363 6 908 3e schijf 23 168 42,00% + 42,00% 9730 56 531 16 638 4e schijf meerdere boven 56 531 52,00% + 52,00% a. Belasting wordt verhoogd met 0,5% van deel van aftrekbare kosten eigen woning (zie Fiscaal Memo, 1.41.6) dat tegen tarief van 4e schijf in aftrek is gebracht op belastbaar inkomen uit werk en woning (verhoging bedraagt maximaal 0,5% van aftrekbare kosten eigen woning). Belastingplichtige geboren voor 1-1-1946 met belasting- en volledige premieplicht 2014 belastbaar inkomen % van heffing uit werk en woning belasting premie totaal belasting a 68 jaar en ouder 1e schijf 19 645 5,10% + 13,25% 18,35% 3603 2e schijf 13 910 10,85% + 13,25% 24,10% 3352 33 555 6 955 3e schijf 22 976 42,00% + 42,00% 9649 56 531 16 604 4e schijf meerdere boven 56 531 52,00% + 52,00% a. Belasting wordt verhoogd met 0,5% van deel van aftrekbare kosten eigen woning (zie Fiscaal Memo, 1.41.6) dat tegen tarief van 4e schijf in aftrek is gebracht op belastbaar inkomen uit werk en woning (verhoging bedraagt maximaal 0,5% van aftrekbare kosten eigen woning). 32 Kijk voor meer informatie over de Memo-serie van Wolters Kluwer op www.wolterskluwer.nl/memo

Wfsv 1.2.4 1. Art. 8, 10, 11 Wfsv; art. 26b Wet LB 1964; Regeling tot vaststelling premiepercentages werknemers- en volksverzekeringen, maximumpremieloon werknemersverzekeringen en de opslag kinderopvangtoeslag 2017; Regeling vaststelling premiepercentage Wlz 2017. y Fiscaal Memo, 1.3, 3.15; Sociaal Memo Arbeid & Inkomen, 5.2.2; Sociaal Memo Arbeidsongeschiktheid & Zorg, 51.2.2; Sociaal Memo Kind & Gezin, 51.2.2; Sociaal Memo Ouderen, 62.2.2. 1.2.4 Heffingskorting 1 ¾ Verschuldigde premie volksverzekeringen is ¾ premie volksverzekeringen verminderd met ¾ voor premieplichtige geldende heffingskorting voor volksverzekeringen. Gecombineerde heffingskorting a bestanddelen heffingskorting voor inkomstenbelasting heffingskorting voor AOW b heffingskorting voor Anw b heffingskorting voor Wlz b heffingskorting voor volksverzekeringen basis-gecombineerde heffingskorting c verhoging bij minstverdienende partner d,e gecombineerde heffingskorting + + + a. Heffingskorting bedraagt gedeelte van standaardheffingskorting naar rato van heffingspercentages belasting en premie volksverzekeringen in eerste schijf (verdelingsbreuken). b. Mits premieplichtig voor genoemde volksverzekering; bij berekening premie volksverzekeringen bij wijze van inhouding (dus via loonbelasting) worden bij berekening van heffingskorting voor volksverzekeringen bestanddelen van standaardloonheffingskorting die geen deel uitmaken van standaardloonheffingskorting op nul gesteld; bij gedeeltelijke premieplicht in kalenderjaar (niet door overlijden) wordt heffingskorting tijdsevenredig verminderd. c. Maximaal bedrag van gecombineerde inkomensheffing na toepassing regelingen ter voorkoming van dubbele belasting (zie 1.2.2). d. Verhoging tot (in beginsel) voor belastingplichtige geldende toetsniveau van heffingskorting (zie Fiscaal Memo, 1.81) volgt indien ¾ belastingplichtige in kalenderjaar gedurende meer dan 6 maanden dezelfde partner heeft, en ¾ indien belastingplichtige op 1 januari jonger is dan 21 jaar niet gedurende meer dan 6 maanden in belangrijke mate is onderhouden door ouders, en ¾ basis-gecombineerde heffingskorting door lage gecombineerde inkomensheffing is afgetopt beneden voor belastingplichtige geldende toetsniveau van heffingskorting (zie Fiscaal Memo, 1.81). e. Waaronder ook bijzondere verhoging heffingskorting voor inkomstenbelasting voor niet-premieplichtige; bijzondere verhoging geldt alleen voor inwoner van andere EU- Kijk voor meer informatie over de Memo-serie van Wolters Kluwer op www.wolterskluwer.nl/memo 33

1.2.4 Wfsv lidstaat, BES eilanden, andere mogendheid waarmee Nederland belastingverdrag heeft gesloten of Nederland (vanaf 2016: beperking tot genoemde landen geldt via toepassing bepalingen omtrent kwalificerende buitenlandse belastingplichtige). Verdelingsbreuken bestanddelen standaardheffingskorting a heffingskorting 2017 2016 2015 2014 inkomstenbelasting 8,90/36,55 8,40/36,55 8,35/36,5 5,10/36,25 AOW 17,90/36,55 17,90/36,55 17,90/36,5 17,90/36,25 Anw 0,10/36,55 0.60/36,55 0,60/36,5 0,60/36,25 Wlz (t/m 2014: AWBZ) 9,65/36,55 9,65/36,55 9,65/36,5 12,65/36,25 a. Verdelingsbreuken gelden niet voor ouderenkorting, alleenstaande ouderenkorting en korting voor groene beleggingen (zie tabel afwijkende verdelingsbreuken). Afwijkende verdelingsbreuken a heffingskorting 2017 2016 2015 2014 inkomstenbelasting 8,9/18,65 8,40/18,65 8,35/18,6 5,10/18,35 AOW Anw 0,10/18,65 0,60/18,65 0,60/18,6 0,60/18,35 Wlz (t/m 2014: AWBZ) 9,65/18,65 9,65/18,65 9,65/18,6 12,65/18,35 a. Afwijkende verdelingsbreuken gelden alléén voor ouderenkorting, alleenstaande ouderenkorting en korting voor groene beleggingen. Gecombineerde heffingskorting 2017 (belasting- en volledige premieplicht) bestanddelen tot AOW-leeftijd a vanaf AOW-leeftijd a algemene heffingskorting b 2254 1150 arbeidskorting b 3223 1645 werkbonus b 1119 inkomensafhankelijke combinatiekorting b 2778 1419 jonggehandicaptenkorting 722 ouderenkorting ¾ verzamelinkomen maximaal 36 057 1292 ¾ verzamelinkomen boven 36 057 71 alleenstaande ouderenkorting 438 levensloopverlofkorting c 210 d korting voor groene beleggingen 0,7% e 0,7% e a. Op bestanddelen van standaardheffingskorting zijn alleen verdelingsbreuken toegepast; daadwerkelijke toepasselijkheid is afhankelijk van diverse voorwaarden; vermelde leeftijden gelden per 1 januari. b. Maximaal. c. Levensloopverlofkorting geldt alleen voor werknemer die onder overgangsbepaling van levensloopregeling valt (zie Fiscaal Memo, 3.12.2). d. Maximaal per kalenderjaar waarin levensloopverlofkorting is opgebouwd; kalenderjaren na 2011 blijven buiten beschouwing. e. Van op peildatum in box 3 vrijgestelde bedrag. 34 Kijk voor meer informatie over de Memo-serie van Wolters Kluwer op www.wolterskluwer.nl/memo