Verlof en zorgverlof Naast het basisverlof zijn er verschillende (wettelijke) verlofregelingen van toepassing wanneer bijvoorbeeld jouw kind, partner of ouder zorg nodig heeft. Afhankelijk van de situatie wordt dat verlof doorbetaald of niet. Met dit document willen we je informeren over het opnemen van (zorg)verlof en de voorwaarden. De informatie in deze verlofkaart is gebaseerd op de CAO NS 2015-2017 en de wettelijke regelingen geldend op 1 juni 2016. Overzicht van de soorten verlof Basisverlof (wettelijk verlof) Vrije uren (bovenwettelijk verlof) Zwangerschaps- en bevallingsverlof Kraamverlof Ouderschapsverlof Adoptieverlof Kortdurend zorgverlof Langdurend zorgverlof Bijzonder verlof Calamiteitenverlof Onbetaald verlof Basisverlof (wettelijk verlof) 4 x je wekelijkse contracturen. Uitleg basisverlof Basisverlof zijn vakantiedagen. De wettelijke vakantiedagen zijn voor elke werknemer gelijk. Dit is geregeld in het Burgerlijk Wetboek. Je bouwt jaarlijks 4 keer je wekelijkse arbeidsduur aan basisverlof op. Het aantal vakantiedagen is dus afhankelijk van het aantal uur dat je gemiddeld per week werkt. Het basisverlof kan voor allerlei doelen ingezet worden, bijvoorbeeld voor vakantie, maar ook voor het regelen van privé-zaken. Val je onder Hoofdstuk 9 van de CAO NS? Dan heb je recht op 5 x je wekelijkse contracturen (dit bestaat dus uit 4 x je wekelijkse contracturen, op grond van de wet, én 1 x je wekelijkse contracturen, dit zijn bovenwettelijke uren). Vrije uren (bovenwettelijk verlof) Afhankelijk van jouw leeftijd en salarisgroep (zie Hoofdstuk 3 CAO NS). Uitleg vrije uren De vrije uren zijn extra uren die je opbouwt als NS-medewerker op basis van de CAO. De extra vakantiedagen zijn voor allerlei doelen in te zetten, bijvoorbeeld voor vakantie, maar ook voor het regelen van privé-zaken. Val je onder Hoofdstuk 9 van de CAO NS? Dan heb je recht op 1,1 x je wekelijkse contracturen. pagina 1/7, augustus 2016, versie 1.0
Zwangerschaps- en bevallingsverlof Vrouwen die zwanger zijn of net zijn bevallen. Minimaal 16 weken, start 4-6 weken voor de uitgerekende datum (bij meerlingzwangerschappen 8-10 weken). Ziektedagen gelden vanaf 6 weken (8 weken bij meerlingzwangerschappen) voor de uitgerekende datum als dagen genoten zwangerschapsverlof. Uitleg zwangerschaps- en bevallingsverlof Bevallingsverlof gaat in op de dag na de bevalling en duurt minimaal tien weken. Hierbij wordt opgeteld het aantal dagen dat het zwangerschapsverlof: tot en met de uitgerekende datum minder dan zes weken heeft geduurd, of; tot en met de datum dat de baby geboren wordt minder dan zes weken heeft geduurd, en; de dagen dat de pasgeborene in het ziekenhuis wordt opgenomen. Voorwaarde is dat de ziekenhuisopname langer duurt dan zeven dagen. Het extra verlof bedraagt maximaal tien weken en kan niet langer duren dan de periode tussen de achtste dag van de ziekenhuisopname en de einddatum van het bevallingsverlof. Je meldt je leidinggevende wanneer de vermoedelijke bevallingsdatum is en minimaal 4 weken van te voren wanneer je zwangerschapsverlof wilt opnemen. Je geeft de geboorte uiterlijk op de tweede dag na de bevalling aan je leidinggevende door. Je mag het bevallingsverlof na de eerste zes weken in gedeelten opnemen binnen een periode van dertig weken, tenzij sprake is van een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang waardoor je leidinggevende dit verzoek niet kan inwilligen. Je dient uiterlijk drie weken na de ingang van het bevallingsverlof een verzoek hiertoe te doen. Gedurende het zwangerschaps- en bevallingsverlof heb je recht op een uitkering van het UWV. Deze uitkering wordt door het UWV aan NS betaald. NS betaalt jouw reguliere loon (waar deze uitkering onderdeel van uitmaakt) vervolgens aan jou. Je bouwt tijdens je zwangerschaps- en bevallingsverlof volledig verlof op. Voorbeelden: 1 2 3 4 Je bent 6 weken voor de uitgerekende datum gestopt met werken. De baby wordt een week te vroeg geboren. Je hebt dan 5 weken zwangerschapsverlof en 11 weken bevallingsverlof. In totaal heb je dus 16 weken verlof. Je bent 6 weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum gestopt met werken. De baby is 2 weken na de vermoedelijke bevallingsdatum geboren. Je hebt dan recht op 8 weken verlof voor de bevalling en 10 weken erna. In totaal heb je dus 18 weken verlof. Je bent 4 weken voor de uitgerekende datum gestopt met werken. De baby wordt 2 weken na de uitgerekende datum geboren. Je hebt dan recht op 6 weken verlof voor de bevalling en 12 weken erna. In totaal heb je 18 weken verlof. Je bent 6 weken voor de uitgerekende datum gestopt met werken. De baby wordt een week te vroeg geboren en wordt dan 4 weken opgenomen in het ziekenhuis. Vanaf de 8e dag van de opname ontvang je aanvullend bevallingsverlof. In dit geval 3 weken. Je hebt dan 5 weken zwangerschapsverlof en 14 weken bevallingsverlof. In totaal heb je dus 19 weken verlof. pagina 2/7, augustus 2016, versie 1.0
Kraamverlof Als jouw echtgenote / geregistreerd partner / persoon met wie je ongehuwd samenwoont of van wie je het kind erkend hebt is bevallen. Twee dagen betaald verlof. Drie dagen (onbetaald) ouderschapsverlof. Uitleg kraamverlof Kraamverlof is wettelijk verlof dat je kunt opnemen als je partner bevallen is. Het recht op kraamverlof bestaat vanaf de eerste dag dat jouw kind thuiskomt (de eerste dag dat het kind feitelijk op hetzelfde adres als de moeder woont) en moet binnen een periode van vier weken worden opgenomen. Als je voldoende vrijetijdsaanspraken hebt, kun je met je manager overleggen of je in plaats van 3 dagen (onbetaald) ouderschapsverlof andere (eigen betaalde) vrijetijdsaanspraken mag inzetten. Ouderschapsverlof Ouders en verzorgers van (pleeg- / stief- / adoptie-) kinderen tot 8 jaar. Maximaal 26 maal de wekelijkse arbeidsduur per kind. Uitleg ouderschapsverlof Ouderschapsverlof is een wettelijke regeling die is bedoeld om ouders de mogelijkheid te geven om tijdelijk minder te gaan werken. Een belangrijke voorwaarde voor ouderschapsverlof is dat het kind bij jou moet wonen. Ook dien je rekening te houden met de volgende punten: Geef ten minste twee maanden voordat het verlof ingaat schriftelijk op hoe je het ouderschapsverlof wilt opnemen. Bij ziekte, zwangerschaps-, bevallings- of adoptieverlof loopt het ouderschapsverlof door, maar kun je een verzoek indienen om het verlof niet op te nemen. Je leidinggevende kan het verlof weigeren, maar alleen in verband met een zwaarwegend bedrijfsbelang. Tijdens het verlof blijf je verzekerd voor de WIA. Ouderschapsverlof is onbetaald verlof. De pensioenopbouw wordt gedurende de periode van ouderschapsverlof voortgezet op basis van je oorspronkelijke aantal contracturen. NS neemt de daarvoor verschuldigde pensioenpremie voor haar rekening. Je behoudt het restant ouderschapsverlof bij overgang naar een nieuwe werkgever. pagina 3/7, augustus 2016, versie 1.0
Adoptieverlof Degene die een kind adopteert. Maximaal vier aaneengesloten weken. Uitleg adoptieverlof Alle werknemers die een kind adopteren, hebben recht op adoptieverlof. Het recht bestaat vanaf vier weken voor de eerste dag van de adoptie, tot 26 weken hierna. Als je tegelijkertijd twee of meer kinderen adopteert, bestaat het recht op verlof slechts voor één van die kinderen. Minimaal drie weken voor ingang van het adoptieverlof vraag je het verlof aan. Je hebt hiervoor bewijs van de adoptie nodig. Denk hierbij aan een verklaring van de bemiddelingsorganisatie, een uittreksel uit het bevolkingsregister of een verklaring van de Vreemdelingenpolitie. Het UWV betaalt een uitkering aan NS. NS betaalt jouw salaris gedurende het verlof aan je door. Het kan gebeuren dat je tijdens het adoptieverlof ziek wordt. In dat geval stopt het verlof niet, maar loopt het verlof gewoon door. Je bouwt tijdens het adoptieverlof volledig verlof op. Kortdurend zorgverlof Voor verzorging van de kring van zorgbehoevenden: Je echtgenoot, geregistreerde partner of de persoon met wie je ongehuwd samenwoont; Een kind tot wie je als ouder in een familierechtelijke betrekking staat; Een kind van jouw echtgenoot, jouw geregistreerde partner of de persoon met wie je ongehuwd samenwoont; Een pleegkind dat volgens verklaringen uit de gemeentelijke basisadministratie op hetzelfde adres woont en door jou in jouw gezin duurzaam wordt verzorgd en opgevoed op basis van een pleegcontract als bedoeld in de Wet op de jeugdzorg; Een bloedverwant in de eerste of tweede graad; Degene die, zonder dat er sprake is van een arbeidsrelatie, deel uitmaakt van je huishouding; Degene met wie je anderszins een sociale relatie hebt, voor zover de te verlenen verzorging rechtstreeks voortvloeit uit die relatie en redelijkerwijs door jou moet worden verleend. Het verlof bedraagt in elke periode van twaalf achtereenvolgende maanden maximaal twee maal de arbeidsduur per week. Zo heb je als je een contract hebt voor 36 uur recht op 2 x 36 uur = 72 uur kortdurend zorgverlof. De periode van twaalf maanden gaat in op de eerste dag waarop kortdurend zorgverlof wordt genoten. Zodra de periode van twaalf maanden voorbij is, vervallen de niet opgenomen uren. Vervolgens ontstaat er in de volgende periode weer een nieuwe aanspraak. pagina 4/7, augustus 2016, versie 1.0
Uitleg kortdurend zorgverlof Iedere werknemer heeft recht op kortdurend zorgverlof om zijn / haar zieke kind, partner of ouder de noodzakelijke zorg te geven. De belangrijkste voorwaarden voor kortdurend zorgverlof: Allereerst moet sprake zijn van 'noodzakelijke verzorging' van een persoon die behoort tot de kring van zorgbehoevenden. Het noodzakelijkheidscriterium heeft niet alleen betrekking op de verzorging zelf, maar brengt ook met zich mee dat de zorg door de betreffende werknemer moet worden verleend en niet op andere wijze kan worden vervuld. Als een ander de zorg op zich kan nemen (zonder hiervoor verlof op te hoeven nemen), en daar valt ook onder de zorg in een ziekenhuis, is niet aan de eis van noodzakelijke verzorging voldaan. Dit mag uiteraard niet afdoen aan de keuzevrijheid van partners, die beiden werken, om te bepalen wie van hen verlof opneemt dan wel of zij op elkaar aansluitend elk een aantal dagen zorgverlof zullen opnemen. Een tweede voorwaarde is dat de betreffende persoon, die verzorging nodig heeft, ziek is. Er bestaat dan ook geen recht op kortdurend zorgverlof als je thuis moet zijn, omdat bijvoorbeeld de oppas van jouw kind ziek is. Hoe werkt het? Je meldt vooraf aan jouw leidinggevende dat je het kortdurend zorgverlof opneemt onder opgave van de reden. Hierbij geef je ook de omvang, de wijze van opnemen en de vermoedelijke duur van het verlof aan. Jouw leidinggevende kan achteraf van je vragen dat je aantoont dat je niet hebt gewerkt in verband met de noodzakelijke verzorging van een persoon zoals hiervoor genoemd. Jouw leidinggevende kan zich verzetten tegen het opnemen van het verlof als sprake is van een zwaarwegend bedrijfsof dienstbelang. Hierbij zal een belangenafweging plaats moeten vinden. Je behoudt gedurende het kortdurend zorgverlof recht op loon en bouwt ook vakantiedagen op tijdens het opnemen van het kortdurend zorgverlof. Heb je geen recht (meer) op zorgverlof, maar wel behoefte aan (meer) tijd om mantelzorg te kunnen verlenen? Bespreek dan je ideeën hierover met je leidinggevende. Langdurend zorgverlof Voor verzorging van de kring van zorgbehoevenden (zie kortdurend zorgverlof). Het verlof bedraagt in elke periode van twaalf achtereenvolgende maanden maximaal zes maal de arbeidsduur per week. Zo heb je als je een contract hebt voor 36 uur recht op 6 x 36 uur = 216 uur langdurend zorgverlof voor een periode van twaalf achtereenvolgende maanden. De periode van twaalf maanden gaat in op de eerste dag waarop langdurend zorgverlof wordt genoten. Je kunt het aantal uren langdurend zorgverlof waarop je recht hebt niet opsparen. Zodra de periode van twaalf maanden voorbij is, vervallen de niet opgenomen uren. Vervolgens ontstaat er in de volgende periode weer een nieuwe aanspraak van zes maal de arbeidsduur per week. pagina 5/7, augustus 2016, versie 1.0
Uitleg langdurend zorgverlof Als één van de volgende personen ziek of hulpbehoevend is kun je voor de noodzakelijke verzorging langdurend zorgverlof opnemen. De belangrijkste voorwaarden: Je moet het verlof twee weken voor de datum van het verlof schriftelijk aanvragen bij je leidinggevende. Je leidinggevende willigt je verzoek in, tenzij zwaarwegende bedrijfsbelangen zich daartegen verzetten. Je leidinggevende mag verzoeken om informatie die aannemelijk maakt dat jij voldoet aan de voorwaarden voor het mogen opnemen van langdurend zorgverlof. Voor uren dat je langdurend zorgverlof opneemt, ontvang je geen salaris. Als je een opgebouwd tegoed in de levensloopregeling hebt, dan kun je dat gebruiken om het verlof te financieren. Je bouwt geen pensioen op over de uren die je niet werkt. Door het opnemen van onbetaald verlof, daalt je inkomen. Dat kan invloed hebben op inkomensafhankelijke regelingen, zoals kinderopvang, studiefinanciering/tegemoetkoming studiekosten en huursubsidie. Je moet deze zaken zelf regelen. Heb je geen recht (meer) op zorgverlof, maar wel behoefte aan (meer) tijd om mantelzorg te kunnen verlenen? Bespreek dan je ideeën hierover met je leidinggevende. Bijzonder (bij CAO geregeld) verlof Iedereen, behalve medewerkers die vallen onder Hoofdstuk 9 van de CAO NS. Kijk in de CAO NS artikel 43 of en hoeveel vrije dagen je ontvangt. Uitleg bijzonder verlof Een werknemer heeft recht op bijzonder verlof bij: Eigen ondertrouw of huwelijk(sjubileum); Overlijden van partner; Overlijden of huwelijk van bloed- en aanverwanten in de 1e graad van zichzelf of van partner; Dienstjubileum; Verhuizing. In de CAO staat omschreven of je voor deze gebeurtenissen sowieso een extra vrije dag ontvangt, óf dat je alleen wordt vrijgemaakt als je eigenlijk had moeten werken. Calamiteitenverlof Het verlof is beperkt in de tijd, van een paar uur tot hooguit één of twee dagen: de tijd die nodig is om noodmaatregelen te treffen. Uitleg calimiteitenverlof Er is sprake van een onvoorziene noodsituatie, waarvoor je acuut vrij moet nemen om actie te ondernemen: een sterfgeval in je familie, bevalling van je partner, een ziek kind waarvoor je oppas moet regelen of een gesprongen waterleiding die gemaakt moet worden. Je behoudt gedurende calamiteitenverlof je recht op loon. pagina 6/7, augustus 2016, versie 1.0
Onbetaald verlof Je kunt verlof kopen: 4 x wekelijkse arbeidsduur. Je kunt daarnaast ook regulier onbetaald verlof opnemen. Je zult over de mogelijkheden en duur tot overeenstemming moeten komen met je leidinggevende. Uitleg onbetaald verlof Het opnemen van onbetaald verlof is geen recht. Of jouw verzoek voor het opnemen van onbetaald verlof ingewilligd kan worden, bespreek je met je leidinggevende. NS wijst een verzoek niet op voorhand af. Je leidinggevende zal in elk geval met jou de mogelijkheden onderzoeken. Het helpt als je flexibel bent met betrekking tot de duur en het moment van opnemen van het onbetaald verlof. Tijdens de periode van onbetaald verlof heb je geen recht op loon, vergoedingen of garantieregelingen. Bij een periode van onbetaald verlof van minder dan 18 maanden blijft de sociale zekerheidswetgeving van kracht. Je blijft verzekerd voor WIA en WW. Het recht op loondoorbetaling bij ziekte ontstaat na afloop van de periode van onbetaald verlof. Je bouwt geen verlof op over de dagen dat je onbetaald verlof opneemt. Je bouwt geen pensioen op over de dagen dat je regulier onbetaald verlof opneemt. Als je koopverlof opneemt bouw je over een maximum van 18 dagen wel pensioen op. pagina 7/7, augustus 2016, versie 1.0