PC Hooftcollege
Inhoud Voorwoord... 5 1 Eerste kennismaking... 6 1.1 Wie zijn wij?... 6 1.2 Werkwijze... 7 1.3 Resultaten... 8 1.3.1 Slagingspercentage schooljaar 2014-2015... 8 1.3.2 Slagingspercentage schooljaar 2015-2016... 8 1.3.3 Opbrengsten... 8 1.4 Uitstroombestemmingen... 9 1.4.1 Uitstroomprofiel vervolgonderwijs... 10 1.4.2 Uitstroomprofiel arbeidsmarkt... 11 1.4.3 Uitstroomgegevens... 11 1.4.4 Tussentijdse uitstroom... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 1.4.5 Verklaringen voor de wijzigingen in profiel en leerroute... 13 2 Ons onderwijs... 14 2.1 De lesdag... 14 2.1.1 Lesrooster... 14 2.1.2 Eten en drinken op school... 14 2.1.3 Schooltijden en onderwijsuren... 14 2.1.4 Schoolvakanties, studiedagen en lesuitval... 15 2.2 Klassen... 15 2.3 Leerwegen en vakken... 16 2.3.1 VMBO-KGT... 16 2.3.2 VMBO-B... 17 2.3.3 Entree-opleiding... 18 2.3.4 Arbeidstoeleiding... 18 2.3.5 Praktijkvakken... 19 2.3.6 Stage... 21 2.3.7 Leergebiedoverstijgende kerndoelen (LGO)... 21 2.4 Leermiddelen... 22 2.4.1 Schoolboeken... 22 2.4.2 Schoolspullen... 22 2.4.3 Computergebruik... 23 2.5 Dyslexie en dyscalie... 23 2.6 Toetsen, proefexamens, diploma... 23 2.6.1 Toetsweken... 23 2.6.2 Methodeonafhankelijke toetsen en de referentieniveaus taal/rekenen... 23 2.6.3 Rapporten en overgang... 24 2.6.4 Staatsexamen... 24 2.6.5 Slaag- en zakregelingen... 25 3 Onze begeleiding... 26 Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 2
3.1 Geïntegreerde begeleiding... 26 3.2 Leerlingvolgsysteem... 26 3.2.1 Ontwikkelingsperspectief... 26 3.2.2 Groepsplan en plan van aanpak... 26 3.2.3 Leerlingbesprekingen... 27 3.2.4 Leerlingdossiers... 27 3.3 Veilig schoolklimaat... 27 3.3.1 Schoolterrein... 27 3.3.2 Kleding... 27 3.3.3 Meegebrachte artikelen... 28 3.3.4 Bedrijfshulpverlening... 29 3.3.5 Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling... 29 3.3.6 Pestprotocol... 29 3.3.7 Nabijheid en preventie... 29 3.3.8 Escalatie... 29 3.3.9 Time-out, schorsing, verwijdering... 30 3.3.10 Verzekeringen en schade... 30 3.4 Ziekte en medicijngebruik op school... 31 3.4.1 Medicijngebruik op school... 31 3.4.2 Medisch handelen... 31 3.5 Leerlingenvervoer en zelfstandig reizen... 32 4 De schoolorganisatie... 33 4.1 Schoolleiding en interne begeleiding... 33 4.1.1 Locatiedirecteur... 33 4.1.2 Bouwcoördinatoren... 33 4.1.3 Onderwijskundig begeleiders... 33 4.1.4 Orthopedagogen en schoolmaatschappelijk werk... 33 4.1.5 Decaan/stagebegeleider... 33 4.1.6 Coach... 34 4.1.7 Het locatiemanagementteam... 34 4.1.8 Commissie voor de Begeleiding... 34 4.1.9 Leo Kanner Onderwijsgroep... 34 4.2 Samenwerking met ouders... 35 4.2.1 Informatie-avonden en rapportdagen... 35 4.2.2 Schoolwebsite, intranet en SOM Today... 35 4.2.3 Klankbordgroep en medezeggenschapsraad... 36 4.2.4 Andere activiteiten door ouders... 36 4.2.5 Vrijwillige ouderbijdrage... 36 4.2.6 Zorgen of onvrede... 37 4.2.7 Geschillencommissie passend onderwijs... 37 4.3 Samenwerking met externe partners... 38 4.3.1 Centrum voor Jeugd en Gezin... 38 4.3.2 Shell/Jetnet... 38 4.3.3 Sponsoring... 38 4.4 Verantwoording en toezicht... 39 4.4.1 Jaarverslag... 39 4.4.2 Zelfevaluatiekader... 39 4.4.3 Monitoren uitstroom... 40 Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 3
4.4.4 Inspectie van het onderwijs... 40 5 Praktische zaken... 41 5.1 Toelaatbaarheid en toelating... 41 5.1.1 Toelaatbaarheidsverklaring... 41 5.1.2 Tijdig opgeven van nieuwe leerlingen... 41 5.1.3 Zorgplicht... 41 5.1.4 Verhuizing... 42 5.1.5 Geschillencommissie ingeval van niet-toelating van leerlingen... 43 5.2 Aan- en afwezigheid... 43 5.2.1 Afwezigheid melden... 43 5.2.2 Onderschrijding van de onderwijstijd... 44 5.2.3 Ongeoorloofd verzuim... 44 5.2.4 Aanvraag verlof bij uitzonderingen... 44 5.3 Wijzigen van persoonlijke gegevens... 45 6 Contactgegevens... 46 6.1 Bellen in geval van ziekte... 46 6.2 Medewerkers Leo Kannercollege... 46 6.3 Klankbordgroep en Medezeggenschapsraad... 46 6.4 College van Bestuur en Raad van Toezicht... 47 6.5 Centrale administratie... 48 6.6 Handige namen en adressen... 48 6.7 Locaties en diensten LKO... 51 Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 4
Voorwoord Beste lezer, Voor u ligt de schoolgids van het P.C Hooftcollege in Leiderdorp. Het P.C. Hooftcollege is onderdeel van de Prof. dr. Leo Kanner Onderwijsgroep (LKO). De LKO biedt op verschillende locaties in de regio Leiden en Zoetermeer speciaal onderwijs aan leerlingen van vier tot twintig jaar. Wij zijn een school voor voortgezet speciaal onderwijs. Het P.C. Hooftcollege in Leiderdorp verzorgt onderwijs aan leerlingen met uiteenlopende gedrags- en psychiatrische stoornissen in de middelbare schoolleeftijd. De leerlingen kunnen er de basis- en kader- beroepsgerichte leerweg van het vmbo volgen of de theoretische leerweg VMBO-TL. Daarnaast is het mogelijk dat de leerlingen een Entreeopleiding volgen. Dit is een MBO niveau 1 opleiding. Met ingang van schooljaar 2016-2017 wordt er naast het onderwijs voor leerlingen met externaliserende problematiek, een nieuwe afdeling MAVO gestart voor leerlingen met internaliserende problematiek. We bereiden onze leerlingen voor op een toekomst in het vervolgonderwijs en in de maatschappij. Hieraan wordt vanaf dag 1 met volledige inzet gewerkt, zowel door leerkrachten als door leerlingen. Deze voorbereiding op de toekomst doen we als school samen ouders, hulpverleningsinstanties en de buitenwereld, zoals bedrijven en collegascholen. De weg naar de toekomst gaat voor onze leerlingen vaak gepaard met angst en frustratie. Het is onze overtuiging dat we angst en frustratie met inzet van àlle betrokkenen kunnen omzetten in succes, opluchting en blijdschap. Meer informatie over onze locatie vindt u op de bladzijden hierna en op onze website www.leokanner.nl onder de knop P.C Hooftcollege VSO. Met vriendelijke groet, Rokus Hassefras locatiedirecteur Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 5
1 Eerste kennismaking 1.1 Wie zijn wij? De Prof. dr. Leo Kanner Onderwijsgroep biedt op verschillende locaties in de regio Leiden en Zoetermeer onderwijs aan leerlingen. Onze leerlingen hebben allemaal ernstige gedragsstoornissen en/of psychiatrische problematiek. De Leo Kanner Onderwijsgroep wil bereiken dat leerlingen later in de maatschappij zo goed mogelijk kunnen functioneren. Daarom wordt er veel aandacht besteed aan hun mogelijkheden. Leerlingen worden gestimuleerd en uitgedaagd om zich niet alleen cognitief te ontwikkelen, de ontwikkeling op het gebied van levensvaardigheden vinden wij even belangrijk. Bij deze vaardigheden stimuleren wij de leerlingen bij hun zelfredzaamheid, praktische en sociale vaardigheden en hun emotionele ontwikkeling. Het P.C. Hooftcollege bestaat sinds oktober 2003. Leerlingen met ernstige gedragsproblemen, (bijvoorbeeld ADHD, ODD, CD, sociale en/of emotionele stoornissen) vormen de doelgroep voor deze locatie. Vanaf schooljaar 2016-2017 wordt er ook onderwijs geboden, voor leerlingen met ernstige gedragsproblemen welke vallen onder internaliserende problematiek, (bijvoorbeeld PDD- NOS, ASS, Asperger). De school biedt onderwijs aan leerlingen in de leeftijd van 12-18 jaar met een complexe gedragsproblematiek waardoor het leerproces verstoord is of verstoord dreigt te raken. Leerlingen van het P.C. Hooftcollege laten hun problematiek zowel thuis, op school als in hun vrije tijd zien. De onderwijsstructuur van het P.C. Hooftcollege richt zich op het verzorgen van onderwijs gericht op twee verschillende uitstroomprofielen, te weten: diplomagericht arbeidsgericht Er worden twee leerwegen aangeboden: VMBO-kgt en VMBO-B. Daarnaast is er de mogelijkheid om het Entree-programma van het MBO te volgen. Het team vindt het belangrijk dat iedere leerling zijn/haar cognitieve mogelijkheden kan benutten. Zij ontlenen hier veel zelfvertrouwen en waardering aan. Door de verschillende behoeften en talenten van de leerlingen is differentiatie een noodzaak. Gedurende hun schoolcarrière bouwen de leerlingen aan een solide basis van kennis en vaardigheden waar ze na hun schooltijd profijt van hebben. De schoolomgeving is zo ingericht en geordend dat de leerling duidelijkheid en voorspelbaarheid ervaart en zich daardoor veilig voelt. Het pedagogisch klimaat is geheel gericht op de specifieke behoeften van deze leerlingen. Het is een sociaal-emotioneel zorgklimaat, waar het team gezamenlijk zorg voor draagt. Kernwoorden zijn veiligheid, duidelijkheid, structuur en acceptatie. Ieder kind is weer anders en kent eigen behoeften. Er wordt rekening gehouden met deze verschillen en er is aandacht voor de behoefte en denkwijze van iedere leerling afzonderlijk. We willen graag dat iedere leerling zich op school veilig voelt, zelfvertrouwen krijgt en zich gewaardeerd voelt. Er wordt uitgegaan van wat de leerling al kan en wat er goed gaat. Hierin wordt hij/zij bevestigd om een positief zelfbeeld te stimuleren. Door oefeningen en het nabespreken van situaties wordt gewerkt aan herkenning van emoties bij zichzelf en Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 6
anderen. Wij vinden het belangrijk dat iedere leerling tijdens de schoolperiode besef krijgt van de aard van zijn gedragsprobleem en hiermee zo goed mogelijk leert omgaan. Een school biedt een optimale gelegenheid voor het ontwikkelen van sociale vaardigheden. Gedurende de hele dag doen zich situaties voor waarin leerlingen samen zijn, samen delen en samen conflicten proberen op te lossen. Zij worden hierin op school begeleid door hun gedrag te benoemen, te bespreken en waar nodig bij te sturen. Wij proberen elke leerling respect voor anderen bij te brengen. Oefeningen om dit laatste tot stand te brengen zijn het klassikaal of individueel teruggrijpen op incidenten waar sociale en emotionele vaardigheden tekort zijn geschoten. Zo worden leerlingen tevens gestimuleerd om hun emoties te verwoorden en naar elkaar te luisteren. Waar hun inlevingsvermogen tekort schiet, wordt gewerkt met gedragsregels, die frequent herhaald worden. Deze regels worden gevisualiseerd en duidelijk zichtbaar opgehangen en besproken. De sociale ontwikkeling vinden wij belangrijk. De mate van sociale competentie die een leerling heeft kunnen verwerven, zal later doorslaggevend zijn voor zijn zelfstandig functioneren in de maatschappij. Zelfredzaamheid speelt hierin een grote rol. Op school wordt aandacht besteed aan de verzorging van zichzelf ten aanzien van kleding en hygiëne, evenals de verzorging van de eigen spullen, het invullen van de agenda en zelfstandig werken. Er wordt toegewerkt naar een mate van zelfstandigheid, verantwoordelijkheid, flexibiliteit en weerbaarheid. Binnen het team zullen we soms afwegingen moeten maken waar op een bepaald moment de prioriteit moet liggen. Het kan voorkomen dat de sociaal-emotionele ontwikkeling meer aandacht krijgt dan de cognitieve ontwikkeling. 1.2 Werkwijze Uitgangspunt van de Leo Kanner Onderwijsgroep is dat het onderwijsaanbod aansluit op de hulpvraag van de leerling. Er wordt gedifferentieerd gewerkt met de mogelijkheden en beperkingen op het gebied van de didactische ontwikkeling en het sociaal-emotioneel functioneren. Een belangrijk item is onmacht van de leerling om adequaat te kunnen functioneren. Zij willen het wel graag, maar het lukt hen soms moeilijk. De groepsindeling wordt gemaakt op basis van het verwachte uitstroomniveau in combinatie met het sociaal-emotioneel functioneren van de leerling en zijn werkhouding. De belastbaarheid van de leerling speelt hierbij een zeer grote rol. In de klas wordt getracht om die voorwaarden te scheppen waardoor leerlingen optimaal tot leren kunnen komen. Er wordt structuur geboden door een vast dagritme, er zijn duidelijke, onderling afgestemde afspraken rond het gebruik van het schoolbord, agenda en huiswerk. Er wordt gewerkt in een rustige, veilige en voorspelbare omgeving. De leerstof is zo overzichtelijk mogelijk geordend. De opdrachten zijn duidelijk gesteld. Veel leerlingen krijgen regelmatig individuele instructie. Dit is niet alleen voor het eigen handelen, maar ook ter herinnering aan wat er van hen verwacht wordt. Dit biedt hen houvast. De meer vrije situaties zijn vaak moeilijker voor de leerlingen. Daarom worden ook deze situaties zoveel mogelijk gestructureerd. De basis van de werkwijze is herkenbaar in het onderlinge respect voor elkaar in gedrag, taalgebruik en het bevorderen van onderling respect bij leerlingen. De school kenmerkt zich door de zorg voor een ordelijke en functionele leeromgeving die stimulerend en gestructureerd is voor de leerlingen. Belangrijk vinden wij dat de duidelijk afgesproken omgangsregels worden gehandhaafd. Door zorgvuldig het zelfvertrouwen van leerlingen te stimuleren en positief te bevestigen stimuleren wij hen in hun ontwikkeling naar Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 7
zelfstandigheid. We stimuleren de leerlingen bij het leren nemen van eigen verantwoordelijkheid en helpen hen bij het ontwikkelen van levensvaardigheden. 1.3 Resultaten In onderstaande tabellen is zijn de slagingspercentages zichtbaar. De leerlingen die de leerweg vmbo-tl volgen, sluiten deze af met het staatsexamen vmbo-tl. De leerlingen die de entree opleiding volgen sluiten deze af met een examen dat wordt afgenomen door het ROC. 1.3.1 Slagingspercentage schooljaar 2014-2015 volledige diploma 2014-2015 aantal kandidaten aantal geslaagd percentage vmbo-tl 9 6 67 % Entree 12 12 100 % 1.3.2 Slagingspercentage schooljaar 2015-2016 volledig diploma 2015-2016 aantal kandidaten aantal geslaagd percentage vmbo-tl 10 7 70 % 3 herkansingen (uitslag nog onbekend) Entree 13 13 100 % certificaten 2015-2016 aantal kandidaten aantal certificaten aantal behaald percentage Maatschappijleer 4 1 4 100 % Overig 1 3 3 100 % 1.3.3 Opbrengsten De resultaten van het Centraal Schriftelijk Eindexamen worden vergeleken met de landelijke resultaten. Hieronder vindt u de resultaten van 2016. 2016 - vmbotl Nederlands gemiddeld cijfer landelijk Wordt ingevuld wanneer deze bekend zijn gemiddeld cijfer LKC biologie gemiddeld cijfer landelijk gemiddeld cijfer LKC Engels geschiedenis wiskunde economie Bij grote afwijkingen ten opzichte van het landelijk gemiddelde, zowel in negatieve als positieve zin, zal nader onderzocht worden hoe dit verschil heeft kunnen ontstaan. Hieruit kunnen wijzigingen in methode en didactiek volgen. Ook bij hoge scores analyseren we wat Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 8
daaraan heeft bijgedragen. Dit doen we om zo de kwaliteit van ons onderwijs te consolideren. 1.4 Uitstroombestemmingen Het P.C. Hooftcollege biedt de volgende leerroutes: - Uitstroomprofiel Vervolgonderwijs : VMBO B/K (Basis Kaderberoeps-gerichte leerweg) en TL (Theoretische leerweg) - Uitstroomprofiel Arbeidsmarkt : VMBO Basis Bij plaatsing op het P. C. Hooftcollege wordt op basis van bekende informatie en intakegesprekken bepaald wat een realistisch uitstroomprofiel is. Deze uitstroomprofielen vormen de basis van het onderwijsaanbod. Dit wordt vastgelegd in een ontwikkelingsperspectief (OPP). Naast leeftijd bepalen meerdere factoren deze plaatsing, te weten: - didactisch niveau (CITO uitslagen of andere methodeonafhankelijke toetsen in combinatie met leerresultaten); - sociaal-emotioneel niveau Dat de sociaal-emotionele competenties cruciaal zijn in het bepalen van het uitstroomprofiel wordt zichtbaar gemaakt in de afbeelding hierboven. Dat is dan ook waarin het onderwijs op het VSO verschilt van dat op het regulier Voortgezet Onderwijs. Het doel van het P. C. Hooftcollege is tweeledig. Enerzijds willen wij kwalitatief goed onderwijs bieden (het didactische gedeelte). Daarnaast stelt het P. C. Hooftcollege zich tot doel zo optimaal mogelijk te werken aan het versterken van de sociaal-emotionele competenties in alle leerroutes. In het schema op de volgende bladzijde is de onderwijsstructuur weergegeven. Wij plaatsen de leerling in de onderbouw in principe altijd in het profiel Vervolgonderwijs, omdat we uitgaan van een ontwikkeling met een stijgende lijn. Dit is ook de reden waarom er in de onderbouw alleen een uitstroomprofiel Vervolgonderwijs bestaat. Bij de intake of tijdens de schoolperiode kan blijken dat de leerling beter tot zijn recht komt in de praktijk. De leerling stapt dan over naar het profiel Arbeidsmarkt. Indien een leerling onvoldoende presteert in een leerroute (rapporten en CITO onvoldoende niveau, problemen en/of stagnatie op sociaal-emotioneel gebied) wordt de leerling soms gedurende het jaar, Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 9
maar meestal in het volgende schooljaar, overgeplaatst naar een andere leerroute. Incidenteel blijft een leerling zitten. Onderbouw (2 jaar) Bovenbouw (2 of 3 jaar) Interne vervolgopleiding Uitstroom VMBO KGT VMBO TL VMBO K MBO niveau 3 MBO niveau 4 Uitstroomprofiel Vervolgonderwijs VMBO B VMBO B VMBO BK (extern) Entree-opleiding 2F MBO niveau 1 MBO niveau 2 Uitstroomprofiel Arbeidsmarkt - - Entree-opleiding 1F/ arbeidstoeleiding Arbeid Naast de leerroutes, die in de volgende paragrafen worden behandeld, bestaat een belangrijk gedeelte van het onderwijs uit werken aan de sociaal-emotionele competenties. Op welke gebieden dat gebeurt, is te zien in de illustratie en wordt hierna verder uitgelegd. In het begin van het schooljaar wordt in de brugklas een tweedeling gemaakt tussen de leerroutes VMBO-KGT en VMBO-B. Dit betekent dat er binnen een klas gedifferentieerd wordt lesgegeven. De leerlingen krijgen les door middel van klassikale instructie gevolgd door zelfstandige werkmomenten. Daarin wordt gebruik gemaakt van verschillende werkvormen. Tijdens de lessen wordt veel aandacht besteed aan leergebiedoverstijgende competenties (LGO). Leerlingen leren o.a. om toetsen te leren, te plannen, werkstukken maken, computervaardigheden, omgaan met teleurstellingen. Zowel aan het eind van het eerste als van het tweede leerjaar zijn er momenten waarin het mogelijk is over te stappen op een andere leerroute. Dit wordt bepaald aan de hand van de rapportcijfers, de CITOtoetsen en de vorderingen op sociaal-emotionele gebied. Plaatsing in de bovenbouw vindt plaats op basis van het uitstroomprofiel, dat is bepaald aan het einde van de onderbouw. Toetsing van deze plaatsing vindt plaats door middel van toets 3 (CITO) aan het eind van het derde jaar, de methode gebonden toetsen en door middel van examinering aan het eind van het vierde jaar VMBO- TL of Entree-opleiding. 1.4.1 Uitstroomprofiel vervolgonderwijs Het onderwijs in het uitstroomprofiel Vervolgonderwijs richt zich op de leerlingen die na het VSO doorleren op het MBO. We onderscheiden twee leerroutes: VMBO theoretische leerweg (VMBO-KGT) en de VMBO basis leerweg (VMBO-B). Voor enkele leerlingen is het mogelijk om de overstap te maken naar een reguliere VMBO-school om daar een diploma te halen. Aan de leerlingen in de B-route, die ook in de bovenbouw baat hebben bij cluster IV onderwijs, biedt het P.C. Hooftcollege de mogelijkheid om, in samenwerking en onder verantwoordelijkheid van het ROC, de Entree-opleiding te volgen. Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 10
Op deze manier zorgen we ervoor dat ook de leerlingen die geen VMBO-diploma behalen toch kunnen doorstromen naar MBO niveau 2. Als leerlingen het sociaal emotioneel aankunnen zouden zij in symbiose met een reguliere VO school het kader-examen kunnen doen. 1.4.2 Uitstroomprofiel arbeidsmarkt De leerlingen starten in de onderbouw in het profiel Vervolgonderwijs. Aan het einde van het tweede leerjaar wordt het uitstroomprofiel bepaald met het daarbij behorende niveau aan de hand van Toets 2 van CITO, de rapportcijfers en de bereikte ontwikkeling aangegeven in het portfolio. Aan het begin van de bovenbouw maakt de leerling een arbeidsinteressetest en gaat hij/zij twee of drie dagen per week stage lopen. Het arbeidsgerichte uitstroomprofiel verzorgt onderwijs op VMBO Basis niveau. De leerlingen behalen geen regulier diploma maar werken aan de vakken Nederlands, wiskunde, Engels en burgerschap. Hiervoor verzamelen ze bewijzen (certificaten) en bewaren deze in hun persoonlijk portfolio. Wanneer leerlingen de school verlaten na het eventueel intern behalen van een MBO 1 diploma, hebben ze een (leer-)werkplek of volgen ze eventueel een MBO BBL-opleiding (niveau 1). 1.4.3 Uitstroomgegevens In de tabel hieronder ziet u het overzicht van alle leerlingen die onze school in 2015-2016 hebben verlaten. De grootste uitstroom van leerlingen vindt logischerwijs plaats aan het eind van het schooljaar: dan verlaten de diplomaleerlingen de school op weg naar hun vervolgopleiding, een tussenjaar of een andere bestemming. In onderstaande tabel is zichtbaar naar welke vervolgbestemming de leerlingen zijn uitgestroomd. In deze tabel zijn ook de leerlingen opgenomen die de school voor het einde van de middelbare schooltijd hebben verlaten. Zij worden ook apart vermeld in paragraaf 1.4.4. Cohort 2015-2016 Bestemming Aantal Diploma Omschrijving VSO-school 2 n.v.t. Andere VSO- school binnen de LKO PrO- regulier 1 n.v.t. Praktijkonderwijs Limes VMBO regulier 4 n.v.t. OPDC De Delta (1), Scala College (1), Teylinger College KTS (1) Andreas College (1) MBO, niveau 1 - - - MBO, niveau 2 10 Entree ROC Leiden (8), Media College Amsterdam (1), Vitaliscollege Breda (1) MBO, niveau 3 - - - MBO, niveau 4 9 VMBO-t Grafisch Lyceum Rotterdam (1) ROC Leiden (3), Wellant College Aalsmeer (1), ID College Zoetermeer (1), NOVA College (1), ROC Mondriaan (1) Onbekend (1) Anders behandelsetting 7 n.v.t. n.v.t.(waarvan 1 in afwachting van behandeling) dagbesteding - n.v.t. - werk 5 geen Arbeidscontract (2) werkzoekend (3) 18 en weigerachtig 3 Entree VMBO-t geen 3 Entree Totaal 44 Leerlingen hebben zich aangemeld bij ROC, maar zijn niet aangenomen. - Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 11
In onderstaande tabel kunt u zien hoeveel leerlingen er uitstromen in het profiel en in de leerroute waarop zij bij de instroom of na het derde leerjaar zijn ingeschaald. Uitstroom leerlingen Schooljaar 2015-2016 Profiel en leerweg ongewijzigd Profiel en leerweg gewijzigd (hoger niveau) Profiel en leerweg gewijzigd (lager niveau) Profiel ongewijzigd, leerweg gewijzigd (hoger niveau) Profiel ongewijzigd, leerweg gewijzigd (lager niveau) 44 29 - - 2 2 4 Profiel gewijzigd, leerweg ongewijzigd N.B. 7 leerlingen hebben de school tussentijds verlaten i.v.m. behandeling. Van hen is nog niet bekend of, en zo ja op welk niveau, zij hun onderwijstraject zullen voortzetten. 1.4.1 Tussentijdse uitstroom In onderstaande tabel kunt u aflezen hoeveel leerlingen onze school in 2015-2016 hebben verlaten voor het einde van hun middelbare schooltijd. Zij zijn bijvoorbeeld verhuisd, doorgestroomd naar een behandelsetting of naar een andere locatie van de Leo Kanner Onderwijsgroep. Reden tussentijdse uitstroom 2015-16 Drie-milieu-voorziening Aantal leerlingen 2 (waarvan 1 in afwachting) Andere VSO-school 2 Regulier VO 5 Arbeid 1 Behandelsetting 5 Verhuizing - Verwijdering - 18 jaar en weigerachtig 1 Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 12
1.4.2 Verklaringen voor de wijzigingen in profiel en leerroute Leerlingen met gedragsproblematiek en psychiatrische stoornissen zijn niet altijd goed testbaar. Hierdoor zijn uitslagen van IQ-tests niet altijd betrouwbaar. Het geteste IQ wijkt soms af van de mogelijkheden die wij op basis van hun schoolprestaties zien. Dit verklaart waarom leerlingen soms op een hoger niveau uitstromen. Voor sommige leerlingen met gedragsproblematiek is het moeilijk om aan de gestelde eisen te voldoen, zij stromen op een lager niveau uit dan verwacht mag worden op grond van hun IQ-gegevens. Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 13
2 Ons onderwijs 2.1 De lesdag 2.1.1 Lesrooster Op het P.C. Hooftcollege wordt zoveel mogelijk gewerkt met lessen van 45 minuten en blokuren van 90 minuten. De praktijkvakken vinden ook binnen deze uren plaats. Deze vakken worden door vakleerkrachten gegeven. Indien de groepsleerkracht afwezig is, valt een andere leerkracht in. We zorgen ervoor dat er alleen een bekende leerkracht voor de groepen staat en proberen lesuitval zoveel mogelijk te beperken. Vakdocenten begeleiden de leerlingen bij koken, techniek, verzorging (alleen de meiden), gym, creatief, CKV en ICT. De leerlingen hebben 3 pauzes gedurende de dag. Hierdoor is de dag te verdelen in 3 lesblokken. Ze hebben een kwartier pauze om 10.15 en 14.15 uur en 25 minuten lunchpauze om 12.00 uur. Alle dagen is er les tot 15.00 uur, met uitzondering van de woensdag, dan is er les tot 13.45 uur. 2.1.2 Eten en drinken op school Leerlingen hebben een continurooster. Dit betekent dat iedereen overblijft. De leerlingen zijn een lange dag op school en sommigen gaan s morgens al vroeg van huis. Wij vinden een goed ontbijt voor leerlingen erg belangrijk. Het zal hen dan beter lukken hun schoolwerk te maken en zich op hun taken te kunnen concentreren. Het nuttigen van energy drank is daarbij verboden. Op school zijn in de middagpauze broodjes en drinken te koop. Verjaardagen willen we natuurlijk vieren! Ieder op zijn eigen manier, dus niet vieren kan ook. 2.1.3 Schooltijden en onderwijsuren De school begint om 8.30 uur. Vanaf 8.20 uur is er toezicht op het schoolplein. Op woensdag gaat de school om 13.45 uur uit, de overige dagen is dat om 15.00 uur. Het P.C. Hooftcollege kent per schooljaar vijf toets- of proefexamenperiodes. Deze zijn opgenomen in de jaarkalender. In die periodes beginnen alle lesdagen om 8.30 uur en eindigen de lessen om 12.00 uur. De wet kwaliteit (V)SO kent drie uitstroomprofielen: vervolgonderwijs, arbeidstoeleiding en dagbesteding. Het P.C. Hooftcollege biedt het profiel vervolgonderwijs en arbeidstoeleiding aan. Het aantal uren dat deze profielen moeten maken verschilt van elkaar. In deze tabel is dat zichtbaar gemaakt. Schooljaar Wettelijk Uren op Vakantie en Reëel te Marge 2016-2017 jaarbasis studiedagen maken uren Onderbouw alle 1000 1396:30 370,30 1026 26 profielen Leerjaar 3 (VO 1000 1396:30 370,30 1026 26 en AT) en 4 (AT) Leerjaar 4 (VO) 700 1396:30 370,30 1026 326 Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 14
In het Nationaal Onderwijsakkoord is afgesproken om in het voortgezet onderwijs de schotten in de onderwijstijd af te schaffen. Dat wil zeggen dat er niet meer wordt uitgegaan van een urennorm per leerjaar, maar van een urennorm over de hele opleiding. Als VSOschool volgen wij de regelingen over de onderwijstijd zoals die gelden voor het voortgezet onderwijs, dit doen wij op grond van de wet kwaliteit VSO uit 2013. Berekening uren per leerweg Wettelijk Realisatie aantal uren per leerweg Marge per leerweg Vmbo-tl 3700 Entree Arbeidstoeleiding 2.1.4 Schoolvakanties, studiedagen en lesuitval De eerste lesdag van schooljaar 2016-2017 is maandag 29 augustus. De vakanties in het schooljaar 2016-2017 zijn als volgt: Herfstvakantie 17-10-2016 t/m 21-10-2016 Kerstvakantie 26-12-2016 t/m 06-01-2017 Voorjaarsvakantie 27-02-2017 t/m 03-03-2017 Goede vrijdag en Pasen 14-04-2017 en 17-04-2017 Meivakantie 24-04-2017 t/m 05-05-2017 Hemelvaart 25-05-2017 Pinksteren 05-06-2017 Zomervakantie 10-07-2017 t/m 18-08-2017 Als een leerkracht ziek is, worden de lessen intern overgenomen. Heel af en toe komt het voor dat er klassen wegens ziekte van personeel thuis moeten blijven. In principe informeren we u tijdig over een dergelijke maatregel. Aan het begin van het schooljaar ontvangt u een jaarkalender waarop studiedagen en andere vrije dagen vermeld zijn. Deze kalender is ook te vinden op de intranetsite voor ouders. Op studiedagen is het schoolpersoneel wel op school, maar blijven de leerlingen thuis. 2.2 Klassen In de onderbouw zitten maximaal 10 leerlingen in de klas en in de bovenbouw maximaal 12. Elke klas heeft een vast lokaal met een vaste groepsleerkracht die alle theorievakken geeft. Iedere klas krijgt ook praktijkonderwijs. De praktijkvakken worden gegeven in de hiervoor bestemde lokalen. Het P.C. Hooftcollege volgt zoveel mogelijk het onderwijsprogramma dat ook voor het regulier voortgezet onderwijs geldt. Wij werken met dezelfde lesmethodes en hetzelfde toetsmateriaal als in het regulier onderwijs. Uitzondering hierop is dat wij, behalve Engels, geen moderne vreemde talen aanbieden. De ervaring heeft ons geleerd dat deze vakken vooral voor onze jongste leerlingen vaak een te grote belasting te zijn. Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 15
2.3 Leerwegen en vakken In schooljaar 2016-2017 kent het P.C. Hooftcollege 11 groepen. Door een zo laat mogelijke splitsing geven we leerlingen de grootste kans op een passende leerroute. Het onderwijs verandert er niet door, alleen het keuzemoment wordt iets later gesteld. Het is onze ervaring dat dit goed aansluit bij de problematiek van de leerlingen. Bij het indelen van de klassen houden we rekening met de informatie van de basisschool, het leerlingdossier en de informatie uit de intakegesprekken. Als de belastbaarheid, werkhouding en het cijferbeeld daar aanleiding toe geven kunnen leerlingen na de eerste klas doorstromen naar een ander niveau. In schooljaar 2016/17 ziet de groepsopbouw er als volgt uit: leerjaar Basis Kgt /TL (externaliserend) TL (internaliserend) Entree 1 x x x - 2 x - x - 3 x x x - 4 - x - X (1F / 2F) 5 - - - - 2.3.1 VMBO-KGT De vakkenstructuur van VMBO-KGT/TL is als volgt: Vak Methode 1 e jaar 2 e jaar 3 e jaar 4 e jaar 5 e jaar TL Nederlands Nieuw Nederlands Examen Examen Engels Stepping Stones Examen Examen Wiskunde Moderne Wiskunde Examen Examen Mens en Plein M maatschappij Economie Economisch Bekeken Examen Examen Biologie Biologie Voor Jou Examen Examen Geschiedenis Memo Examen Examen Maatschappijleer 1 Team Examen Rekenen rekenblokken examen examen Taal Route 2F ICT Diverse modules De leerlingen maken hun definitieve keuze uit drie profielen: Zorg en Welzijn (ZW) Economie (EC) Landbouw (LA) Een volledig diploma verkrijgen de leerlingen door: - alle vakken af te ronden Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 16
- het sectorwerkstuk Examinering vindt plaats door middel van staatsexamens. Het is ook mogelijk deelcertificaten te behalen voor losse vakken. Indien een leerling het leertempo niet heeft om de stof af te ronden in vier jaar, is het mogelijk de bovenbouw af te ronden in drie in plaats van twee jaar. Wij hebben de afgelopen jaren ervaren dat het voor veel van onze leerlingen moeilijk is om hun TL-diploma binnen de gestelde 4 jaar te halen. We hadden te weinig tijd om te werken aan de leergebied overstijgende vaardigheden. Hierdoor vielen de leerlingen uit op het MBO of zijn ze op een lager niveau bij ons uitgestroomd omdat ze niet konden voldoen aan de eisen die aan TL-leerlingen gesteld worden. We verdelen daarom de leerstof die normaal in 4 jaar behandeld wordt sinds schooljaar 2014-2015 over 5 jaar. Op die manier hebben wij meer tijd om aan hun leergebied overstijgende competenties te werken en kunnen we rekening houden met de beperkte belastbaarheid. De eerste klas heeft op deze manier gewerkt. In schooljaar 2015-2016 gaat ook de 2 e klas werken volgens het model van het 5-jarige traject. Voor de andere jaren verandert er nog niets. Onze verwachting is dat we op deze manier nog meer leerlingen hun volledige TL-diploma kunnen laten halen. 2.3.2 VMBO-B De vakkenstructuur van VMBO-B ziet er als volgt uit: Vak Methode 1 e jaar 2 e jaar 3 e jaar Nederlands Nieuw Nederlands Engels Stepping Stones Wiskunde Moderne Wiskunde Mens en maatschappij Plein M (GS, AK, en economie) Economie Economisch Bekeken Biologie Biologie Voor Jou Maatschappijleer 1 Team Rekenen springstof rekenblokken Taal Route 2F ICT Diverse modules De grootste groep leerlingen doet het derde en vierde jaar op het P.C. Hooftcollege. Ze werken toe naar een Entree-MBO niveau 1 diploma dat de leerling kan behalen in zijn 4 e of 5 e jaar op het P. C. Hooftcollege. Het is altijd mogelijk en soms wenselijk een traject van vijf jaar te doorlopen vanwege een beperkte belastbaarheid van de leerling. In de bovenbouw heeft de leerling vier dagen onderwijs en start daarnaast één dag in de week met een stage. Aan het begin van het schooljaar wordt er een arbeidsinteresse test afgenomen aan de hand waarvan een stageplek wordt gezocht. Er wordt per individuele leerling bekeken of het verwachte uitstroomperspectief haalbaar is. Dit kan ieder jaar worden bijgesteld. We kijken bij iedere individuele leerling of het mogelijk is om te schakelen naar het regulier onderwijs in de bovenbouw. Indien dit tot de mogelijkheden behoort, wordt hier in de derde klas met ouders en leerlingen over gesproken naar aanleiding van het eerste rapport. Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 17
2.3.3 Entree-opleiding De Entree is een opleiding op niveau 1 die bij het succesvol afronden met een diploma (onder voorwaarden) doorstroomrecht kan geven naar een vervolgopleiding op een Middelbare Beroeps Opleiding (MBO). Bij deze opleiding volgen de leerlingen de lessen op onze school maar je wordt geëxamineerd op het Regionaal Opleidings Centrum Leiden (ROC Leiden). Het Entree-diploma is een landelijk erkend diploma en geeft je de mogelijkheid om verder te leren (MBO2) en/of een goede start op de arbeidsmarkt. Het programma van de Entree-opleiding: Gedurende het jaar 500 uur stage lopen op donderdag en vrijdag 3 dagen per week naar school (maandag, dinsdag, woensdag) Proeve van Bekwaamheid op stage Certificaten voor Nederlands en rekenen Aanwezigheidsplicht bij CKV, gym en koken Deelname aan lessen Engels Tops Vak methode Nederlands Via starttaal 2F rekenen Rekenblokken 2F burgerschap Kies 2 Engels starters 2.3.4 Arbeidstoeleiding De leerlingen starten in de onderbouw in het profiel Vervolgonderwijs. Aan het einde van het tweede leerjaar wordt het uitstroomprofiel bepaald met het daarbij behorende niveau aan de hand van Toets 2 van CITO, de rapportcijfers en de bereikte ontwikkeling aangegeven in het portfolio. Aan het begin van de bovenbouw maakt de leerling een arbeidsinteressetest en gaat hij/zij twee of drie dagen per week stage lopen. Het arbeidsgerichte uitstroomprofiel verzorgt onderwijs op VMBO Basis niveau. De leerlingen behalen geen regulier diploma maar werken aan de vakken Nederlands, wiskunde, Engels en burgerschap. Hiervoor verzamelen ze bewijzen (certificaten) en bewaren deze in hun persoonlijk portfolio. Wanneer leerlingen de school verlaten na het eventueel intern behalen van een MBO 1 diploma, hebben ze een (leer-)werkplek of volgen ze eventueel een MBO BBL-opleiding (niveau 1). Vak methode Nederlands Via vooraf en vervolg rekenen Rekenblokken 1F burgerschap Kies 1 Engels Good practice 2.0 Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 18
2.3.5 Praktijkvakken 2.3.5.1 Koken Tijdens de kooklessen leren de kinderen in eerste instantie de basisbeginselen van het koken. Bij de keuze van de gerechten worden deze beginselen (bakken, grillen, koken, werken met de oven en/of magnetron en zonder bakken gerechten bereiden) zoveel mogelijk gecombineerd. Het combineren en afwisselen van ingrediënten zorgt voor kennis van voedingsmiddelen en bereidingswijzen. In tweede instantie leert een kind wanneer het individueel bezig kan zijn en wanneer het handiger is om samen te werken. Het sociale aspect is bij de kooklessen heel belangrijk: gesprekken en gezelligheid zijn onontbeerlijk in de keuken. Er wordt gewerkt met de methode Portfolio. 2.3.5.2 Lichamelijke opvoeding (gym) Bij leerlingen met ernstige gedragsmoeilijkheden of psychiatrische problematiek vraagt het veel tijd om hen beter te leren bewegen. Regels en afspraken vereisen veel herhaling, het elkaar aanraken is veelal problematisch en het omgaan met winnen en verliezen zijn gevoelige onderwerpen. De organisatie en de structuur van de lessen zijn belangrijk voor een gedoseerde aanbieding van leerervaringen. Veel van de leergebied overstijgende doelen komen tijdens de lessen bewegingsonderwijs nadrukkelijk naar voren. Veel leerlingen hebben een minder positief lichaamsidee dan wat zou mogen worden verwacht. Het is voor deze leerlingen belangrijk om het zelfvertrouwen te vergroten en het zelfbeeld realistischer te maken. Op het P.C. Hooft College ligt de nadruk op respect en hoe gaan we met elkaar om. Het van lichamelijke opvoeding dient dan ook als middel en niet als doel. Benadrukt wordt het plezier van het bewegen en zelden de prestatie. Wel worden kinderen uitgedaagd om het beste uit hun zelf te halen maar zelden zal er een cijfer aan gegeven worden. Tijdens spel activiteiten wordt dan ook meestal de stand bijgehouden. Er wordt wel een cijfer bij elk rapport gegeven. Er wordt dan beoordeeld op drie onderdelen: Inzet, werkhouding en bewegen. Hier wordt een gemiddelde van genomen en wordt op het rapport genoteerd. Daarnaast wordt met één zin een korte feedback gegeven wat goed gaat of waar nog aan gewerkt wordt. Wel altijd opbouwend en positief zodat de motivatie zo groot mogelijk blijft. De sportaccommodatie bestaat uit een sportzaal en een aparte fitnessruimte. Sportkleding is verplicht: een sportbroek, shirt en schone sportschoenen zonder zwarte zolen. Deodorant is aan te bevelen temeer omdat douchen niet verplicht is. De sportroosters worden apart aan de leerlingen bekend gemaakt. 2.3.5.3 Techniek De technieklessen worden gegeven aan de hand van de methodes Portfolio, Opitec en eigen ontwikkeld materiaal. De nadruk ligt in de lessen bij het leren hanteren van diverse soorten gereedschappen voor hout- en metaal- bewerking, de basisvaardigheden van fiets- en brommertechniek en eenvoudige reparaties verrichten in eigen huis. De leerlingen volgens de lessen in groepjes van maximaal vier leerlingen. De mate van zelfstandigheid in bijvoorbeeld het leren lezen van een werktekening en het aftekenen van maten neemt toe naarmate de leerling zich in een hoger leerjaar bevindt. Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 19
2.3.5.4 Verzorging De meiden op het P.C. Hooftcollege krijgen uiterlijke verzorging. Dit is gericht op haar, gezicht en nagels. Daarnaast leren ze ook meer over een gezonde levensstijl, bijvoorbeeld de invloed van de zon en het effect van een verzorgd uiterlijk op je omgeving. Een belangrijk neveneffect van de lessen is de gezelligheid die de meisjes ervaren. De docent grijpt dit aan om te proberen het zelfbeeld van de meisjes te verstevigen. 2.3.5.5 Informatiekunde De leerlingen op het P. C. Hooftcollege volgen het vak informatiekunde en moeten dit voor uitstroom voldoende afronden. Er wordt begonnen met een module Word, daarna Excell en Powerpoint. Deze lessen worden klassikaal gegeven en zijn er op gericht de leerlingen kennis te laten maken met de basisvaardigheden in en de voornaamste toepassingen van Office. 2.3.5.6 Creatief en Cultureel Kunstzinnige Vorming (CKV) Dit vak is er op gericht leerlingen ervaringen op te laten doen met allerlei soorten manieren van expressie en creativiteit. In de onderbouw volgen de leerlingen het vak creatief waarin ze kennis maken met allerlei materialen en opdrachten. In de bovenbouw heet het CKV. Naast het maken van werkstukken wordt er ook aandacht besteed aan kunstgeschiedenis en museumbezoek. 2.3.5.7 Regulatie van emoties en gedrag Onze leerlingen kunnen vaak hulp gebruiken bij het reguleren van hun gedrag en/of emoties. Binnen de school bieden wij meerdere sociale vaardigheidsmethodes: In de onderbouw starten de leerlingen met Aardig Vaardig 1 en 2. In de bovenbouw gebruiken we de methodes Jongeren en hun sociale talenten en Op weg naar stage en werk. Daarnaast maken we gebruik van methoden die meer zijn toegespitst op individuele behoeftes van leerlingen zoals: 2.3.5.8 Rots en Water Het Rots en Water-programma stelt zich ten doel jongeren bij te staan in het ontdekken van hun eigen kwaliteit en richting; het leren beheersen, vergroten en richten van hun eigen kracht en hen met begrip, respect en gevoel te leren omgaan met zichzelf en de mensen om hen heen. Alle klassen in de onderbouw krijgen Rots en Water. 2.3.5.9 TOPs! TOPs! Onderwijs is een lesprogramma dat het klimaat op school helpt te verbeteren door aan de slag te gaan met sociale vaardigheden, omgaan met emoties en moreel redeneren. Thema s die in de lessen aan de orde komen zijn bijvoorbeeld omgaan met groepsdruk en agressie, het voeren van een moeilijk gesprek, excuses maken, vriendschap en pesten. TOPS! is een programma dat jongeren bewust maakt van hun eigen denken en doen en hen leert hier verantwoordelijkheid voor te nemen. Dit doet TOPs! door jongeren te leren dat ze in iedere situatie kunnen kiezen voor een positieve oplossing. Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 20
2.3.6 Stage Klas 3 B Entree -1F Entree - 2F 3 KGT Soort stage Leerwerkbedrijf Leerwerkbedrijf Leerwerkbedrijf Maatschappelijke stage Aantal uur/dagen 1 dag in de week 2 dagen in de week 2 dagen in de week 30 uur De eerste stap is altijd het afnemen van een arbeidsinteressetest. De uitslag hiervan geeft een duidelijke indicatie voor de beroepsrichtingen die bij de leerling passen. Elk bedrijf dat een geschikte stageplaats beschikbaar wil stellen kan functioneren als stage-werkplek. Er zijn dus veel richtingen mogelijk. Een geschikte stageplaats wordt gezocht door de school, in overleg met de ouders en de leerling. In de bovenbouw kan het een leerdoel zijn dat de leerling zelf een plek zoekt. De leerlingen ontvangen geen stagevergoeding. De stages die alle leerlingen lopen zijn gericht op de volgende leerdoelen: Oriëntering op de arbeidsmarkt Voor onze leerlingen is het belangrijk om concreet te zien wat arbeid inhoudt en welke mogelijkheden de arbeidsmarkt hen te bieden heeft. Werkvaardigheden leren Bij werkvaardigheden hoort niet alleen je werk goed doen, maar ook vaardigheden als: op tijd komen, op tijd hulp vragen, weten hoe je met collega s om moet gaan, de pauze goed besteden, etc. Werkervaring opdoen Door ervaring op te doen op verschillende werkplekken merkt een leerling al snel wat hem wel of niet ligt. Jezelf leren handhaven op de werkvloer Werknemer zijn is anders dan scholier zijn. Het vraagt andere vaardigheden, meer zelfredzaamheid, maar ook aanpassing. Het doel is om deze leerlingen kennis te laten maken met een werkomgeving waardoor ze een beter beeld krijgen van een eventueel te volgen vervolgopleiding. Deze stage is tevens onderdeel van het examenonderdeel Oriëntatie op leren en werken. De stage wordt in de klas voorbereid aan de hand van de methode Op weg naar stage en werk. Alle leerlingen worden tijdens hun stageperiode bezocht door de stagedocenten van het P.C. Hooftcollege. 2.3.6.1 Maatschappelijke stage Het doel van de maatschappelijke stage is dat de leerling zich belangeloos inzet voor de maatschappij. De maatschappelijke stage ondersteunt leerlingen bij het ontwikkelen van hun zelfredzaamheid, praktische en sociale vaardigheden en hun emotionele ontwikkeling. Een maatschappelijke stage vindt bijvoorbeeld plaats bij een sportvereniging, ziekenhuis, basisschool of ouderenzorginstelling. Zie ook hoofdstuk 2.3.7 Leergebiedoverstijgende kerndoelen (LGO) Naast de kerndoelen voor het voortgezet onderwijs werken we met de leerlingen aan de leergebiedoverstijgende kerndoelen VSO. Deze beslaan de volgende gebieden: Leren leren Leren taken uitvoeren Leren functioneren in sociale situaties Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 21
Ontwikkelen van een persoonlijk toekomstperspectief Leergebiedoverstijgende doelen komen gedurende de hele week, elke dag, op verschillende momenten aan bod. Ze komen terug in het dagelijks handelen van leerkrachten, contacten tussen leerkracht-leerling en leerlingen onderling. Gedurende de hele schooldag doen zich situaties voor waarin leerlingen samen zijn. School biedt een leeromgeving aan waarin leerlingen begeleid leren omgaan met elkaar, met conflicten, (sociale) spanning, vrije ruimte etc. Er wordt op school veel aandacht besteed aan sociale vaardigheden, het vooren nabespreken van situaties en het adequaat leren omgaan met teleurstelling en frustraties. Daarnaast werken we actief aan leergebiedoverstijgende kerndoelen bij de verschillende vakken. Zo wordt bij het vak economie aandacht besteed aan het leren budgetteren en beheren van de eigen financiën, mede met het oog op zelfstandig wonen in de toekomst. Er wordt niet alleen aandacht besteed aan het financiële aspect, maar ook aan andere facetten van het zelfstandig wonen zoals het belang en de betekenis van werk en het indelen van de tijd. Bij het vak maatschappijleer leren de leerlingen over burgerschap in de Nederlandse samenleving en de eigen rol als burger. Zo leren leerlingen bijvoorbeeld hoe verkiezingen werken en hoe ze daar actief en passief aan deel kunnen nemen. In de lessen LGO werken we op basis van diverse methodes aan de leergebiedoverstijgende doelen. We bouwen bewust in ons onderwijsprogramma activiteiten en momenten in waarin leerlingen vaardigheden kunnen trainen die ze nodig hebben bij hun vervolgopleiding of later in hun werk. Zo gaan de 2 e, 3 e en 4 e klassen op schoolkamp, gaan we naar musea en gaan we in groepen kijken in diverse bedrijven. Bij al dit soort gelegenheden bieden wij leerlingen oefensituaties om communicatieve en sociale vaardigheden toe te passen, leren om te gaan met verschillende verwachtingen, hulpvragen bij zichzelf te herkennen en deze op een adequate manier te stellen en tevens rekening te houden met verschillende normen en waarden in steeds wisselende situaties. 2.4 Leermiddelen 2.4.1 Schoolboeken De overheid heeft een regeling voor het regulier voortgezet onderwijs voor de vergoeding van het boekenpakket. Omdat wij voortgezet speciaal onderwijs zijn en daardoor vallen onder de wet voor primair onderwijs, geldt deze vergoeding niet voor onze school. Dit betekent dat de school het totale boekenpakket inkoopt. De kosten hiervan komen voor rekening van de school. Mocht een boek beschadigd raken gedurende het schooljaar, dan komt vervanging van het boek voor rekening van de ouders van de betreffende leerling. 2.4.2 Schoolspullen In de maand juli krijgen alle leerlingen een brief met daarin vermeld het onderwijs ondersteunend materiaal dat door de ouders zelf moet worden aangeschaft. (o.a. pennen, potloden, agenda, rekenmachine, geodriehoek, passer, etui en gymkleding). Schriften worden door de school verstrekt. De schoolspullen dienen meegenomen te worden in een stevige (rug)tas. Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 22
2.4.3 Computergebruik In de klaslokalen zijn computers beschikbaar voor lesactiviteiten. 2.5 Dyslexie en dyscalculie De school hanteert een dyslexieprotocol waarin beschreven wordt hoe er op de school met dyslexie wordt omgegaan. Is dyslexie vastgesteld, dan komt de leerling in aanmerking voor compenserende maatregelen. Voorbeelden hiervan zijn: - verlenging van de toetstijd - gebruik van computer In 2014 is voor de eerste keer het vak rekenen geëxamineerd. Net als voor de andere vakken houden we ook voor het vak rekenen bij hoe leerlingen zich ontwikkelen en of ze extra ondersteuning nodig hebben. Rekenen is in principe een vak waarbij geen rekenmachine of andere hulpmiddelen gebruikt mogen worden. Voor leerlingen met dyscalculie kunnen we wel extra hulpmiddelen inzetten zoals een rekenmachine of een rekenkaart. Aan het begin van het examenjaar bekijkt de examencommissie samen met de onderwijskundig begeleiders, de vakleerkracht, de leerling en ouders of en zo ja, welke examenaanpassingen voor de leerling aangevraagd worden. 2.6 Toetsen, proefexamens, diploma 2.6.1 Toetsweken Vijf keer per jaar hebben de leerlingen een toetsweek. Dit is altijd de laatste week voor de vakantie, met uitzondering van de zomervakantie. In deze weken ervaren leerlingen vanaf klas 1 wat een toetsweek met zich meebrengt aan werkdruk en spanning. Op deze manier wennen leerlingen al in een vroeg stadium om te gaan met toets- en examendruk. In de toetsweek gaan leerlingen van 8.30 uur tot 12.00 uur naar school. In die tijd doen zij twee proefwerken en volgen ze les. Thuis moeten ze gaan leren voor de toetsen van de andere dagen. Doel bij het geven van huiswerk is het aanleren van een goede studiehouding, leren plannen, zelfstandig leren werken en taakbesef bijbrengen. Het is belangrijk dat alle leerlingen een agenda hebben. Huiswerk kan bestaan uit leerwerk, maar ook uit het maken van een werkstuk, een bepaald tv programma kijken of materiaal verzamelen.. 2.6.2 Methodeonafhankelijke toetsen en de referentieniveaus taal/rekenen De leerlingen worden sinds dat schooljaar beoordeeld aan de hand van de nieuwe referentieniveaus taal en rekenen. Aan het eind van hun schoolcarrière moeten alle leerlingen uit het uitstroomprofiel vervolgonderwijs voor taal en rekenen niveau 2F gehaald hebben. Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 23
Om te bepalen of leerlingen op koers liggen toetsen we de leerlingen niet alleen met de methodetoetsen, maar ook met methodeonafhankelijke toetsen. In klas 1 t/m 3 gebruiken we hiervoor Cito-toetsen. Die nemen we af in de vakken Nederlands, Engels en wiskunde/rekenen. De leerlingen van leerjaar 1 worden tweemaal getoetst: één keer in september (nulmeting) en één keer in april. De andere leerlingen worden in april getoetst. Alle resultaten worden geanalyseerd door de onderwijskundig begeleider. Indien een achterstand of voorsprong bij een leerling wordt geconstateerd zullen zij een aangepast leerarrangement voor de leerling samenstellen. De resultaten van de toetsen en de bijbehorende analyse worden teruggekoppeld naar ouders en leerlingen. Vanaf 2014 is de rekentoets een verplicht onderdeel van het examen. Daarom is in schooljaar 2012-2013 gestart met het aanbieden van structureel rekenonderwijs middels de methode Rekenblokken buiten de wiskundelessen om. De leerlingen doen dit meestal digitaal, 1 uur per week. Ook werken we met de methode Nieuwsbegrip om het niveau van het begrijpend lezen te verhogen. Uit de CITO resultaten van de afgelopen twee schooljaren blijkt dat de leerlingen ook een achterstand hebben in spelling en grammatica. Bovendien worden dit schooljaar de eisen in de TL-examen aangescherpt voor het vak Nederlands. Vandaar dat we in schooljaar 2015-2016 extra spelling en grammaticaonderwijs gaan verzorgen in alles klassen. 2.6.3 Rapporten en overgang Vijfmaal per jaar krijgen onze leerlingen een rapport. Tweemaal per jaar komen de leerlingen met hun ouders of verzorgers naar school voor een OPP/rapportgesprek. De groepsleerkracht of mentor bespreekt onder andere de cijfers, de werkhouding, de sociaalemotionele ontwikkeling en de belastbaarheid. Alleen in uitzonderlijke gevallen, zoals langdurige ziekte of ander langdurig verzuim, kan het voorkomen dat een leerling een jaar doubleert. Aan het eind van het schooljaar krijgt de leerling een doorstroomadvies. In overleg met de groepsleerkracht, betrokken vakleerkrachten, orthopedagoog, bouwcoördinator en locatiedirecteur wordt per leerling besproken wat het meest passende vervolgtraject is. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar cijfers, maar ook naar de uitslag van de TOA-toetsen en de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerling. Vooral belastbaarheid speelt hierbij een grote rol. Voor veel van onze leerlingen is niet het niveau van de leerstof een probleem, maar wel de hoeveelheid en het tempo waarin de stof verwerkt moet worden. Soms is het voor de leerling dus beter om een niveau lager te werken dan op basis van IQ-gegevens haalbaar zou zijn. 2.6.4 Staatsexamen De leerlingen van VMBO- TL doen staatsexamen. In 3TL doen leerlingen al examen in het vak maatschappijleer in rekenen. Dit doen we om hen vast te laten wennen aan de druk van een examen. Als de leerlingen voor deze vakken een voldoende halen, krijgen zij een certificaat. Het jaar erna doen ze examen in de overige vakken. Als een leerling volgens de eisen van het staatsexamen voldoende certificaten heeft behaald, worden deze ingewisseld voor een diploma. Niet alle leerlingen die examen doen, ronden ook daadwerkelijk hun opleiding af. In een enkel geval blijkt een volledig diploma niet haalbaar te zijn. Deelname aan de staatsexamens is voor leerlingen in het Voortgezet Speciaal Onderwijs gratis. Schoolgids 2016-2017 PC Hooftcollege Leiderdorp 24