M.C.S. MULTIPLE CHEMICAL SENSITIVITY



Vergelijkbare documenten
Samen op weg: communicatie met kinderen en jongeren met SOLK. Voorbij de scheiding tussen lichaam en geest. Yvette Krol, klinisch psycholoog,


Omgaan met chronische verm index:omgaan met chronische verm index :39 Pagina. Voorwoord 13

Resultaten online enquête veldreductie

Longverpleegkundige. Longgeneeskunde

POST COMMOTIONEEL SYNDROOM

POST COMMOTIONEEL SYNDROOM

werkwijze en evaluatie NVvA symposium, 25 maart 2009 Ton Spee, Arbouw, Harderwijk

Hulp aan elektrogevoeligen -I

Men lijdt het meest onder aangepraat leed

Neuspoliepen. Wat zijn neuspoliepen? Kunnen neuspoliepen kwaadaardig zijn?

SOLK Inleiding. Dr. E.M. van de Putte, kinderarts-sociale pediatrie. SOLK Aristo 15 maart 2016

Herkennen en behandelen MIGRAINE

Persistente lichamelijke symptomen. De somatisch-symptoomstoornis:

Altijd moe... Jochem Verdonk

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn

Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION

Neuspoliepen. Wat zijn neuspoliepen?

Complexiteit Meerdere variaties. Peter van den Hazel

Stoffen die contactallergieën kunnen veroorzaken Hoe wordt de diagnose gesteld?

Plakproeven. Dermatologie. Beter voor elkaar

Eén op de vijf kinderen heeft een ernstige allergie.

Cannabis. G.J.Wagteveld Anesthesioloog-pijnspecialist Jeroen Bosch Ziekenhuis

PATIËNTEN INFORMATIE. Plakproef

Allergisch contacteczeem

Menstruatiepijn VRAAG OVER UW MEDICIJNEN?

Binnenlucht kwaliteit in verzorgingstehuizen

Benauwdheid bij kinderen jonger dan 6 jaar

Hyperventilatie. Ziekenhuis Gelderse Vallei

Neuropsychologisch onderzoek

Hyperemesis gravidarum (overmatige misselijkheid en/of braken tijdens zwangerschap)

Het neuropsychologisch onderzoek. Informatie voor de patiënt en verwijzer

Verwijzing naar de klinisch psycholoog

Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) bij volwassenen

Desensibilisatie wespen/bijengif

Werkstuk door een scholier 1620 woorden 6 maart keer beoordeeld. Wat is CPLD?

Doelstellingen basisstage neurologie

Isocyanaten in de woonomgeving

Vergunningen, Luchtkwaliteit en Gezondheid. Wijkplatformvergadering IJmuiden Noord 8 juni 2016

FXTAS een neurologische aandoening in verband met fragiele X. Informatie voor mensen met de fragiele X premutatie, behandelaars en andere betrokkenen

Vanaf 1 november ben ik, als Klassiek Homeopaat, gevestigd in het Ouder&Kindcentrum te Helmond.

Verwijzing naar de klinisch psycholoog voor kinderen en jeugdigen Informatie voor ouders

Centrum voor Lichamelijk Onverklaarde Klachten (CLOK)

Onderzoek en behandeling door de medisch psycholoog

Licht traumatisch hoofdletsel (hersenschudding)

Colofon. Dit e-book is een uitgave van Stichting Gezondheid. Teksten: Stichting Gezondheid

De psycholoog in Zuyderland Medisch Centrum. Medische Psychologie

Richtlijnen voor ziekenhuizen Zuid Australië

Het kan ook anders! Over individueel maatwerk in de zorg. Dr Ben van Cranenburgh HGZO Congres Lunteren 24/25 Maart

Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen. Afdeling Klinische Psychologie

CoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies

Registratie-richtlijnen

Rescue Diver. Voorkomen

Wil je meer weten over OPS, hieronder vind je de volgende onderwerpen:

Palliatieve Zorg. Marjolein Kolkman en Ingrid Kienstra. Verpleegkundigen Palliatieve Zorg

Andere klachten die samenhangen met de menstruatiecyclus zijn:

Verwijderen van neuspoliepen onder plaatselijke verdoving

Duurzame Re-integratie

Behandeling met botulinetoxine bij blefarospasme

PLANTAARDIGE MATERIALEN EN ALLERGISCHE REACTIES

WAAROM DUURT BURNOUT ZO LANG?

Carly van Velzen en Gert Dedel

Neuropsychologisch onderzoek bij ouderen

Psychologisch onderzoek en behandeling Volwassenen. Afdeling Medische Psychologie

Klinische Psychologie

INFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE EN CHRONISCHE PIJN KLACHTEN

Henke Groenwold GGD Amsterdam 23 mei 2014

ME/CVS Nr. 2018/07. Samenvatting

Registratie-richtlijnen A047 GEHALOGENEERDE AROMATISCHE KOOLWATERSTOFFEN

Duizeligheid. Wat is duizeligheid? In deze folder vindt u informatie over duizeligheid, de bijbehorende klachten en oorzaken.

De geriatrische patiënt op de SEH. SEH onderwijsdag Sigrid Wittenberg, aios klinische geriatrie

Vermoeidheid na kanker. Anneke van Wijk, GZ psycholoog Helen Dowling Instituut Utrecht

Er zijn verschillend oorzaken bij hersenletsel. Deze oorzaken worden verdeeld in 3 groepen.

Boezemfibrilleren. Cardiologie

Gassen in containers Rol arbeidsgeneesheer EDPBW. Dr. Edelhart Kempeneers Wetenschappelijk adviseur Preventieadviseur-Arbeidsgeneesheer

Medische Psychologie

Door dwang gegijzeld. (Laat-begin) obsessieve-compulsieve stoornis bij Ouderen. Roos C. van der Mast

Adviezen bij (licht) traumatisch hersenletsel. Een hersenschudding

Multiple sclerose (MS)

Allergisch contacteczeem

Onverklaarde klachten: een houdbaar concept? Guus Eeckhout Polikliniek Onverklaarde Klachten Afdeling Ziekenhuispsychiatrie VUmc

Overmatig braken tijdens de zwangerschap. (Hyperemesis Gravidarum)

Astmatische klachten bij kinderen jonger dan 6 jaar

Verwijderen van neuspoliepen onder plaatselijke verdoving

Gezondheidsklachten door milieu

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. VISINE 0,5 mg/ml oogdruppels, oplossing. Tetryzolinehydrochloride

Hyperemesis gravidarum (overmatige misselijkheid en/of braken tijdens zwangerschap)

FIBROMYALGIE FRANCISCUS GASTHUIS

, v16; FK Achtergrondinformatie Contacteczeem Pagina 1 van 5

RVG 23266/ Version 2014_01 Page 1 of 5 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER

Reductie medisch traumatische Stress. Prof. Dr. Martha Grootenhuis

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening

Pijn, pijnbeleving en behandeling bij kwetsbare ouderen. HHM Hegge, internist ouderengeneeskunde, UMCG NVFG Najaarscongres 2016

I n f o r m a t i e v o o r p a t i ë n t e n. Scleroderma

Hyperemesis gravidarum. Afdeling Verloskunde/Gynaecologie

Summary & Samenvatting. Samenvatting

Ergotherapie. Beter voor elkaar

2.1 Definitie en de lijst van Borst

GEVORDERDE EERSTE HULP. Shock, Anafylaxie en de EpiPen. Pim de Ruijter. vrijdag 18 oktober 13

Transcriptie:

M.C.S. MULTIPLE CHEMICAL SENSITIVITY

Meldpunten milieu/gezondheid Vroeger MGM: Meldp.Gezondh.&Milieu uitgebreide melding; begeleiding; uitgebreide rapportage Nu: Vereniging Leefmilieu: korte vragenlijst; beperkte begeleiding; snelle rapportage: geografisch; later rapport? GGD s: vooral binnenmilieu; rapportage RIVM Belangenverenigingen: eigen meldpunt of vewijzing: vb cosmetica klachten: website verwijst naar RIVM meldpunt. RIVM zelf niet op website; MCS stichting: is zelf meldpunt; CONCLUSIE: meldingen versnipperd, geen snelle of systematische toegang.

Definitie MCS Verworven aandoening Terugkerende symptomen in meerdere orgaansystemen Als respons op uiteenlopende chemische prikkels in zeer lage concentraties Symptomen ontwikkelen zich op prikkels die voorheen geen reactie opriepen. Nauwelijks aantoonbare biochemische processen

ONTWIKKELING MCS Begint met blootstelling aan éen stof die tot toxische reacties leidt: initiator Gaandeweg (kan jaren zijn) overreageren op een breed scala van onderling niet gerelateerde prikkels (chemisch (fysiek of geur-; maar ook EMV en geluid): triggers

Klachten MCS In meerdere orgaansystemen: hoofdpijn, duizelig, buikklachten, misselijkheid Psychologisch: vermoeidheid, angst; Klachten verminderen als een bron wordt verwijderd

Afbakening/relatie Allergie: aantoonbare overreactie immuunsysteem; SOLK (somat.onvold.verkl.lich.klachten): vergelijkbare klachten, geen externe initiator/trigger; (fybromyalgie, CVS) ADHD, epilepsie, migraine: wel triggers, tevens diffuus overreageren van (centr.zenuwstelsel, bewegingsapparaat)

Vergelijkbare syndromen Sick building syndrome (schimmeltoxines?) EHS (initiator/trigger: EMV) Schildersziekte (initiator: oplosmiddelen) Gulf War syndrome (veelheid van toxische stoffen + stress?); RSI? (eenzijdige belasting) Whiplash (een initiator; diffuse klachten)

Problemen bij diagnose en erkenning als ziektebeeld Klachten verdwijnen als subjectief ervaren bron (trigger) wordt verwijderd; kan vele uren duren Veelheid van triggers en veelheid van reacties (wat moet je onderzoeken); Geen reproduceerbaarheid/consistentie van éen reactie op een specifieke trigger Weinig meetbare biochem/meetbare reacties Psychologische reacties: subjectief, fixatie (op bronnen, ziekte, googlitis ), verminderd functioneren;

Initiators Oorspronkelijke chemische blootstelling: Pesticiden Oplosmiddelen (verfstoffen) Parfums (3000 stoffen, tot 100 per parfum,veel gebruikt in ruimten, op prod.) Chloorgas schimmeltoxines

Kwetsbare beroep/werk Container werk (lossen): gassing containers Schilders Cosmetica, kappers Vliegtuigbemanning (aero-toxic syndrome) Bewoners/personeel in gebouwen met airco, balansventilatie (schimmeltoxines); Landbouw, tuinbouw (pesticiden)

Verklaring: theorieën 1. Sensorische hyperreactiviteit 2. Neurologische verklaring: olfactorischlimbische systeem 3. Neurologische verklaring: neurale sensibilisatie (Pall);NMDA-receptoren 4. Psychologische verklaring: klassieke conditionering, focusing/paniek, fysiologische persoonlijkheid

1. Sensorische hyperreativiteit (SHR) Nervus Trigeminus : leidt geurprikkels van neus naar CNS Pad direct en snel; geen bloed-cns barriere; Langdurige prikkels: hyperreactiviteit; Erfelijke faktor? 5x zo gevoelige trigeminus 6% Zweedse bevolking: gevoelig

2.neurol.verklaring: olfactorisch-limbische systeem Zie 1 Nadruk op toxische stoffen via neus; Direct in limbische systeem (CZS) Verbonden met hypothalamus/hypofyse Leidt tot scala van endocrine, emotionele, immunologische reacties (de vele symptomen van MCS)

3. Neuronale verklaring: neurale sensibilisatie (Pall) NMDA-receptoren: (met name in ruggemerg en ook perifeer): versterken een prikkel: drie problemen: versterking massaal/niet specifiek, bij herhaalde prikkel: duurzaam overactief (lange termijn potentiatie(ltp) Gaat ook reageren op prikkels die gelijken/gelijktijdig waren Treedt op bij toxische stoffen: oplosmiddelen, pesticiden, chloor, schimmels, MAAR OOK: sterke EMV,..LFG?

4. Psychologische verklaring Klassiek conditioneren: aangeboren reacties/emoties gekoppeld aan nieuwe stimuli Fysiologische persoonlijkheid; sterke responses, langzame uitdoving Cognitief: focussen op bepaalde thema s, obsessies. NB: MCS bezwaar, maar psychische component bij alle ziekten

vóorkomen 15-30% van de bevolking gevoelig voor chemicalien, geur (subjectief) 2-4% MCS

Erkenning MCS Nederland: Gezondheidsraad 1999: geen medisch/wetensch.bewijs ziektebeeld: geen erkenning WHO: niet-gespecificeerde allergie WHO: vergadering op 13 mei 2011: over EHS/MCS (op verzoek belangenclubs): landen blijven onafhankelijk, REACH goede basis (toxiciteit); 2015 nieuw rapport/overzicht ziektebeelden/codes.

Erkenning MCS Nergens echt erkend Wel in Duitsland en Oostenrijk: fysieke en geen psychische aandoening; als WHO: niet specifieke allergische aandoening; Zuid Australie: richtlijnen ziekenhuizen voor MCS er

Activiteiten/organisaties Ned: Stichting MCS: afsplitsing MGM; www.stichtingmcs.nl Belgie: MCS-contactgroep (Diane Peeters) Duitsland: Chemical Sensitivity Network; zelfs webshop gezonde wasmiddelen etc Spanje: actief, ook met lobby naar WHO; USA: verenigingen en research (Pall e.a.)

behandeling Bij MCS er verzet tegen psychotherapie Enige hoop op remmers van overreageren van NMDA receptoren Vooral aanpassing van leefomgeving (huis) Mijden van chemische stoffen en geuren (aangepaste producten)

Activiteiten Meldpunt GM Gestopt, naar Ver.Leefmilieu Registratie en rapportage in jaarverslag 2011 en voorgaande (zie Leefmilieu) Organisatie symposium 2008 Patient en Milieu Org. Symposium stookklachten Rapportage voor Min. I&M: asbest, emv, hoogspanningsmasten Folders Artikelen, Over geuren (Tichgeler, Verheuvel)), voorschriften ziekenhuis (Tichgeler), gegaste containers (Tigcheler); MCS (Verheuvel)

adviezen Website met verwijzingen naar meldpunten activiteiten van belangengroepen en meldpunten bij elkaar brengen Gezamelijke vuist naar overheid Internationaal actief: best practices, nieuwe thema s; internationaal meldpunt?