gemeente Eindhoven Inboeknummer 15bst00125 Beslisdatum B&W 3 februari 2015 Dossiernummer 15.06.103 (2.1.1) Raadsvragen van het raadslid Van den Broek (VVD) over patsercontroles Geacht college, Op straat, op feestjes, op het schoolplein en vele andere plaatsen hoor je het regelmatig. Terechte frustraties van hardwerkende Eindhovenaren over mensen die in grote auto s rondrijden en waar toch twijfels over bestaan hoe dat betaald wordt. De VVD vindt het prima dat hard werken wordt beloond. Maar wat de Eindhovense VVD betreft, mag misdaad nooit lonen. Bijna drie jaar geleden is de gemeente Rotterdam met de zogenaamde patsercontroles gestart. Samen met de politie, het Openbaar Ministerie, de Belastingsdienst en de douane wordt bij deze controles bekeken of de auto wel bij de inkomsten van de bestuurder past. Niet zelden worden bij deze controles auto s in beslag genomen, worden drugs aangetroffen, worden wapens gevonden of heeft de persoon grote sommen contant geld op zak zonder hiervoor een duidelijke verklaring te hebben. In Eindhoven worden diverse controles uitgevoerd op automobilisten. Zo wordt er gewerkt met het scannen van kentekens om te controleren of iemand een belastingschuld heeft. En natuurlijk kent iedereen de alcoholcontroles die met regelmaat worden uitgevoerd. Wat de VVD betreft voegen we de patsercontroles hier aan toe. Naar aanleiding van het succes in Rotterdam hebben we de volgende vragen: 1. Met de patsercontroles wordt fout verdiend vermogen opgespoord, kunnen wapens van straat worden gehaald en wordt de heldenstatus van criminele afgebroken. Is het college bereid om deze controles ook in Eindhoven uit te gaan voeren? a. Zo ja, kan het college dan aangeven wanneer hier concreet mee kan worden gestart? b. Zo nee, waarom is het college hiertoe niet bereid? Natuurlijk kosten deze controles geld en inzet. Maar deze controles leveren ook weer geld op. Wellicht liggen er mogelijkheden om deze controles minstens kostenneutraal uit te voeren. In Rotterdam wordt er namelijk per actie tienduizenden euro s aan crimineel geld binnen gehaald.
2. Is de burgemeester bereid om met de minister van Veiligheid en Justitie in gesprek te gaan om de opgehaalde middelen bij deze controles terug te laten vloeien naar veiligheid in Eindhoven? a. Zo ja, wanneer gaat de burgemeester deze constructie van de vervuiler betaald bij de minister aanhangig maken en is hij bereid de gemeenteraad over de voortgang te informeren? b. Zo nee, kan de burgemeester dan concreet aangeven hoe hij deze controles op een andere wijze gaat financieren? 3. Wanneer de minister van Veiligheid en Justitie bereid is om aan het terugvloeien van de opgehaalde middelen mee te werken, wanneer wordt dan het pluk de patsers fonds ingesteld? Om deze paterscontroles uit te voeren, is het wel noodzakelijk om preventieve fouilleergebieden aan te wijzen. Wat de VVD betreft maakt de burgemeester snel werk van het instellen van deze gebieden maar wel enkel en alleen met als doel om de patsercontroles uit te voeren. In de APV wordt in artikel 2.9.1 de mogelijkheid geboden om, overeenkomstig artikel 151b van de Gemeentewet, bij verstoring van de openbare orde of de ernstige vrees voor het ontstaan daarvan, gebieden aan te wijzen als veiligheidsrisicogebied. 4. In welke gebieden is de burgemeester bereid om deze gebieden aan te wijzen als veiligheidsrisicogebied om zo de patsercontroles mogelijk te maken, met als uitgangspunt dat deze gebieden slechts voor een bepaalde tijd als zodanig worden aangemerkt? 5. Kan de burgemeester tegemoet komen aan de oproep van de VVD om deze gebieden enkel als zodanig aan te wijzen met de intentie voor het uitvoeren van de patsercontroles? a. Zo nee, waarom niet? Wij zien uw beantwoording graag tegemoet! Ferry van den Broek, VVD Eindhoven, 27 januari 2015 van burgemeester en wethouders 1. Met de patsercontroles wordt fout verdiend vermogen opgespoord, kunnen wapens van straat worden gehaald en wordt de heldenstatus van criminele afgebroken. Is het college bereid om deze controles ook in Eindhoven uit te gaan voeren? a. Zo ja, kan het college dan aangeven wanneer hier concreet mee kan worden gestart? b. Zo nee, waarom is het college hiertoe niet bereid? 2
Deze controles voeren wij al uit. Zo hebben wij in het kader van het project GALOP tijdens twee zichtbare controledagen binnen het betreffend projectgebied in 2013 en 2014 automobilisten met patserindicatie gecontroleerd op basis van de verkeersen belastingwetgeving. Deze integrale aanpak inclusief patsercontroles gaan we de komende jaren ook in andere gebieden uitvoeren. Ook voeren wij regelmatig integrale controles uit in bijvoorbeeld overlast- of (bedrijfs)panden die om een andere reden onze aandacht trekken. De aanpak van ondermijning onder- en bovenwereld die vermengen is een van onze veiligheidsprioriteiten. Wij zetten ons dan ook in om met partners als politie, justitie, Koninklijke marechaussee, RIEC, Taskforce Brabant Zeeland en Belastingdienst fout verdiend vermogen en andere malversaties en criminele processen op te sporen, te verstoren en te voorkomen. Opzichtig en (ogenschijnlijk) onverklaarbaar luxe leven kan iemand verdachte maken van witwassen: het hebben van voorwerpen die afkomstig zijn uit misdrijf. Bij de opsporing daarvan kan de politie strafrechtelijk beslag leggen. Dit om de waarheid boven tafel te krijgen of spullen door de strafrechter te laten afpakken. De politie mag echter niet zomaar opsporingsonderzoek naar iemand doen. Dat zou grondrechtelijke vrijheden aantasten. Die aanpak ligt daarom vaak in het verlengde van controles waaraan iedereen juridisch moet meewerken. Zoals rijbewijs- of alcoholcontroles of in Rotterdam waar kennelijk veel wapendreiging is preventief fouilleren. Die controle vindt dan plaats en is een ingang om iemand die daar dan toch staat, vervolgens door andere systemen te halen (uit te zitten straffen, belasting, uitkeringen) of informatie over hem te noteren. En dan kan eventueel worden doorgepakt. Patseraanpak is op zich dus strafrecht. En daar gaan wij niet over, maar de politie die onder leiding van de officier van justitie het landelijke beleid van de Minister van Veiligheid & Justitie uitvoert. 2. Is de burgemeester bereid om met de minister van Veiligheid en Justitie in gesprek te gaan om de opgehaalde middelen bij deze controles terug te laten vloeien naar veiligheid in Eindhoven? a. Zo ja, wanneer gaat de burgemeester deze constructie van de vervuiler betaalt bij de minister aanhangig maken en is hij bereid de gemeenteraad over de voortgang te informeren? b. Zo nee, kan de burgemeester dan concreet aangeven hoe hij deze controles op een andere wijze gaat financieren? Patseraanpak is, zoals in antwoord 1 beschreven, op zich strafrechtelijk. Via de Pluk- Ze-wetgeving worden geld en goed in beslag genomen waarvan aangenomen wordt dat deze winsten voortkomen uit verboden activiteiten of daardoor gefinancierd zijn. In veel gevallen gaat het om exclusieve auto's of prijzige multi-media sets die in beslag genomen worden. Volgens het Wetboek van Strafrecht gaan de baten van 3
door de strafrechter bij veroordeling wegens witwassen uitgesproken verbeurdverklaring en ontneming van wederrechtelijk verkregen voordeel naar de Staat. Gesprekken met de minister van V&J om de Pluk-Ze-gelden in te kunnen zetten voor regionale/lokale bestrijding van georganiseerde criminaliteit lopen reeds. Met brede steun van burgemeesters in de regio heeft de provincie Noord-Brabant onlangs het initiatief genomen om Pluk-Ze-gelden terug te laten vloeien naar onze regio om de bestrijding van criminaliteit (meer specifiek: om de ruiming van drugsafval) te bekostigen en hier een waarborgfonds voor op te richten. Verder is het binnen de huidige regelgeving zo dat degene die geld tegoed heeft van een gecontroleerde individu, beslag kan leggen of op een andere manier tot inning over kan gaan. Zo vorderen wij onterecht genoten uitkeringen terug als iemand blijkt vermogen te hebben, legt de belastingdienst beslag voor openstaande aanslagen, enz. Het geld gaat dus, rechtstreeks of door verkoop van het beslagen goed, naar de organisatie die het te goed heeft. Onze controles worden gefinancierd uit de gemeentebegroting voor de controlerende sector. 3. Wanneer de minister van Veiligheid en Justitie bereid is om aan het terugvloeien van de opgehaalde middelen mee te werken, wanneer wordt dan het pluk de patsers fonds ingesteld? Zie antwoord vraag 2. 4. In welke gebieden is de burgemeester bereid om deze gebieden aan te wijzen als veiligheidsrisicogebied om zo de patsercontroles mogelijk te maken, met als uitgangspunt dat deze gebieden slechts voor een bepaalde tijd als zodanig worden aangemerkt? De raad kan de burgemeester in de APV alléén de bevoegdheid geven zo n gebied aan te wijzen, als door aanwezigheid van wapens sprake is van (dreigende) openbareordeverstoring. Op grond van de wapenwet kan de officier van justitie daarna de politie preventief laten fouilleren. Dit staat zo in de wet en zo is het ook vertaald in de APV. In Rotterdam is die wapendreiging er kennelijk en daardoor kan in het verlengde van een preventief fouilleeractie op wapens, patseraanpak plaatsvinden. Wij hebben die dreiging in Eindhoven doorgaans (gelukkig) niet. Het zou dan ook in strijd met de wet en bevoegdheidsmisbruik zijn toch een veiligheidsrisicogebied aan te wijzen voor patseraanpak. Dat kan dus niet. 5. Kan de burgemeester tegemoet komen aan de oproep van de VVD om deze gebieden enkel als zodanig aan te wijzen met de intentie voor het uitvoeren van de patsercontroles? a. Zo nee, waarom niet? 4
Zie antwoord vraag 4. Wel is het zo dat in het kader van het project Galop bepaalde gebieden wel gecontroleerd kunnen worden. Eindhoven, 3 februari 2015. 5