MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6 Inleiding De museumles is onderdeel van een lessenreeks met receptieve, reflectieve en actieve onderdelen: - 2 voorbereidende lessen op school door eigen leerkracht (2 x 45 min.) - het museumbezoek zelf (1,5 uur excl. reistijd) - 2 extra lessen op school door eigen leerkracht, ter verwerking en reflectie (optioneel) Thema s: museum en kunst. Het blijft mogelijk de museumles alleen als uitje te doen en de lessen niet allemaal uit te voeren. Vriendelijk verzoek van de museumdocenten: doe de voorbereidende lessen in elk geval wél. De kinderen zijn dan goed voorbereid: ze voelen zich meer betrokken en beleven meer aan het museumbezoek. Daardoor kunnen de museumdocenten zonder extra uitleg met aan de slag, en blijft er meer tijd over voor een interactieve museumles. We hopen dat uw leerlingen én u veel plezier beleven aan onze museumlessen! CultuurStation
Les 1: Uitnodiging Nodig Projectbeschrijving Doelstelling(en) Opdracht Lesbeschrijving Belangrijk! OVERIG Extra 1 à 2 weken voor het museumbezoek Groepsleerkracht 45 minuten - Link naar filmpje over museumbezoek (zie bevestiging) - Uitgeprinte poster met datum en tijd (zie bevestiging) - 1 groot vel papier voor de vragen Filmpje over museumbezoek bekijken en bespreken; vragen formuleren. Leerlingen begrijpen wat een museum is, weten wat ze kunnen verwachten in het van Abbemuseum, hebben iets concreets om naar uit te kijken. Denk na over een museum Voorafgaand aan de les Print de poster, vul datum en tijd in en hang de poster op in de klas. Tijdens de les Vraag de kinderen wie er wel eens in een museum is geweest. Wat voor museum, wat was daar te zien? Is er ook wel eens iemand in het van Abbemuseum geweest? Wat heeft hij/zij daar gezien? Vertel dat jullie er binnenkort met de groep naar toe gaan. Bekijk en bespreek het filmpje met de leerlingen. Denk bv. aan: - Een museum is eigenlijk een verzameling, in dit geval van kunst. Hoeveel verschillende soorten kunst hebben de leerlingen in het filmpje gezien? - Wat heb je aan een museum; wat heb je aan kunst? - Wat moet een museum zijn volgens de leerlingen: een mooi gebouw, een soort schatkist, een plaats waar je kunt kijken, denken en praten over wat je ziet of nog iets anders? Afronding Vraag de leerlingen wat ze te weten willen komen over (de kunst in) het van Abbemuseum: welke vragen gaan ze meenemen naar het museum? Hang het grote vel op naast de uitnodigingsposter. Vraag de kinderen hierop hun vragen te verzamelen. Deze leervragen graag meenemen bij het museumbezoek. Kerndoel 56: leerlingen verwerven kennis door te kijken naar verschillende genres binnen de beeldende kunst en media en kunnen die beleven en beschouwen. [Voor leerkrachten en/of leerlingen met meer tijd en/of interesse] Kijk op www.vanabbemuseum.nl. Laat enkele afbeeldingen zien van verschillende soorten kunstwerken op deze site(klik daarvoor op collectie ) Verzamelingetjes maken met Combinary: www.vanabbemuseum.nl, homepagina, scroll naar beneden en vind rechtsonder: speel
Combinary. Bekijk filmpjes over het van Abbemuseum. Op www.youtube.nl/vanabbemuseum zijn er veel te vinden. Interesse in het gebouw? Kijk op www.vanabbemuseum.nl, klik op over ons, dan op gebouw dan op titel van filmpje de bouw van het van Abbemuseum.
Les 2: Waar maak je een kunstwerk mee? Nodig Projectbeschrijving Doelstelling(en) Opdracht Lesbeschrijving Belangrijk! OVERIG Enkele dagen voor het museumbezoek Groepsleerkracht 45 minuten - Papier A4 - Tekenpotloden - Stiften, kleurkrijt, kleurpotloden - Verschillende soorten gekleurd papier - Scharen - Lijm Leerlingen weten wat er bij het maken van een kunstwerk komt kijken; kunnen onderscheid maken tussen materiële en nietmateriële aspecten van kunst. Schrijf of teken een woord zó, dat je aan vorm en kleur kunt zien wat het betekent. Inleiding Vraag de leerlingen wat een kunstenaar nodig heeft om een kunstwerk te maken. Je kunt een heleboel materiaal en gereedschap opnoemen! Maar ook dingen die alle scheppend kunstenaars (beeldhouwers, tekenaars, filmers, dichters, architecten enz.) nodig hebben, wát ze ook maken. Dingen die je niet kunt vastpakken zoals fantasie, inspiratie, een idee, een gedachte, een gevoel. Schrijf de woorden die genoemd worden op het bord. Maak 3 rijtjes: materiaal, gereedschap, en anders. Tijdens de les Iedere leerling kiest één woord. Dat woord wordt op een A4-tje geschreven en/of getekend. Leerlingen letten daarbij op vorm en kleur van de letters; de grootte, de richting, de plaats op het papier van het hele woord, en op een passende achtergrond. Dit alles moet naar hun eigen idee bij de betekenis van het woord passen. Na de les Hang alle woorden op. Laat de kinderen zelf kiezen welke van deze woorden meegenomen worden bij het museumbezoek. Criterium is: vorm past heel goed bij inhoud. Groepen tot 30 leerlingen kiezen 3 woorden, groepen van 30 en meer leerlingen kiezen 6 woorden. Deze woorden meebrengen bij het museumbezoek. Kerndoel 55: leerlingen leren zelf gecreëerde beelden en die van anderen te interpreteren, waarderen en er een mening over te vormen.
Les 3: De kunst van het afkijken bij het Van Abbemuseum! Geplande datum/tijd voor het museumbezoek Museumdocent (Annebel Kuperus of Jacqueline Nas) 90 minuten Nodig - Leervragen (zie les 1) - Woorden (zie les 2) - Camera waarvan de flits is uit te zetten Projectbeschrijving Kinderen werken op zaal aan opdrachtjes, zowel klassikaal als individueel, en als mogelijk ook in kleine groepjes. Doelstelling(en) Leerdoel: Leerlingen weten uit eigen ervaring wat het van Abbemuseum is; kunnen verschillende soorten kunstwerken onderscheiden; kunnen met elkaar op hun eigen niveau een kunstwerk bekijken, beschrijven, interpreteren en beleven. Opdracht Kijken naar en denken, praten, tekenen, schrijven over wat er te zien is. Lesbeschrijving Voorafgaand aan de les Bespreek onze huisregels met de leerlingen. Als leerlingen weten hoe de regels zijn en wat er van hun verwacht wordt, voelen ze zich meer op hun gemak: - Van kunstwerken afblijven. - Houd voldoende afstand van kunstwerken: ca. 1 meter. - Loop en praat rustig. - In groepsgesprekken: vinger opsteken; iedereen luistert naar degene die het woord krijgt. - Foto s maken mag, maar zonder flits. Daarnaast vragen wij: * Aandacht en respect voor wat er te zien is en wat er gezegd wordt, ook als je het er niet mee eens bent; bereidheid om te luisteren naar elkaar. * Als u met de bus komt, is het de bedoeling dat de groep in de bus wacht tot de geplande aanvangstijd van de les. * Is de deur bij het museum gesloten, bel dan aan. * De museumdocenten horen graag direct bij binnenkomst of er speciale dingen zijn om rekening mee te houden. Denk hierbij o.a. aan problemen die sommige kinderen ondervinden van (hard) geluid en/of knipperend licht of van de slechte akoestiek in het gebouw. Tijdens de museumles wordt het kijken en praten afgewisseld met praktische (beeldende) opdrachtjes om de kunstwerken inzichtelijker te maken. We hopen op een plezierige en inspirerende museumles in goede samenwerking met u en uw groep!
Belangrijk! OVERIG Extra Let a.u.b. op voldoende begeleiding vanuit school: minimaal 2, liefst 3 volwassenen per groep leerlingen. Kerndoel 55: leerlingen leren zelf gecreëerde beelden en die van anderen te interpreteren, waarderen en er een mening over te vormen. Kerndoel 56: leerlingen verwerven kennis door te kijken naar verschillende genres binnen de beeldende kunst en media en kunnen die beleven en beschouwen. Foto s van de les (neem een camera mee!) of van werkjes van kinderen n.a.v. de les zijn zeer welkom via jacq.nas@kpnmail.nl en/of annebelkuperus@gmail.com.
Les 4: En nu wij! Nodig Projectbeschrijving Doelstelling(en) Opdracht Lesbeschrijving OVERIG Extra Na het museumbezoek Groepsleerkracht 60 tot 75 minuten - Lesbeschrijving die bij het museumbezoek is meegegeven - Afbeelding van het kunstwerk dat hoort bij deze les (zie lesbeschrijving) - Materiaal zoals genoemd in lesbeschrijving Een beeldend werkstuk maken naar aanleiding van een van de kunstwerken die in het van Abbemuseum bekeken zijn. De leerlingen hebben meer inzicht in een al eerder bekeken kunstwerk door eigen ervaring met de techniek of het thema van dat kunstwerk. De leerlingen weten hoe zich laten inspireren kan werken. Zie beschrijving die bij museumbezoek is meegegeven. Er zijn lessen beschreven bij verschillende kunstwerken. Op basis van het verloop van het museumbezoek kiest de museumdocent welke les aan het eind van het museumbezoek meegegeven wordt. Dat is de volledige versie van les 4. Voorafgaand aan de les M.b.v. de afbeelding (op smartboard) het kunstwerk met de leerlingen bekijken en bespreken. Uitleg over opdracht, materiaal en techniek. Tijdens de les Leerlingen stimuleren en waar nodig helpen. Na de les Werkstukken ophangen en door leerlingen zelf laten vergelijken met de afbeelding van het kunstwerk uit het museum. Kerndoel 54: leerlingen leren met beeldende aspecten, materialen en technieken gevoelens en ervaringen op persoonlijke wijze vorm te geven en te communiceren. Kerndoel 55: leerlingen leren zelf gecreëerde beelden en die van anderen te interpreteren, waarderen en er een mening over te vormen. Afbeeldingen zoeken van andere werken van dezelfde kunstenaar en deze aan de klas laten zien, kinderen die er in geïnteresseerd zijn meer informatie laten zoeken over de kunstenaar.
Les 5: Het kan ook anders Nodig Projectbeschrijving Doelstelling(en) Opdracht Lesbeschrijving Na het museumbezoek Groepsleerkracht 75 tot 90 minuten - Prints met afbeeldingen van kunstwerken - Stevig papier A3, wit en gekleurd - Scharen - Lijm - Tekenpotloden - Verf - Krijt - Allerlei materialen als touw, splitpennen, dopjes, stukjes stof en hout, enz. Een collage met gemengde technieken maken met behulp van onderdelen uit afbeeldingen van bestaande kunstwerken. De leerlingen kunnen variëren, fantaseren, combineren en nieuwe mogelijkheden ontdekken: creatief denken. Ieder kiest 2 prints en bekijkt eerst goed hoe er iets nieuws mee te maken is. Enkele mogelijkheden: onderdelen uitknippen en op een andere manier aan elkaar plakken, een stuk van een afbeelding afknippen en daarvoor in de plaats iets heel anders tekenen of schilderen, een kunstwerk naschilderen in heel andere kleuren, bewegende onderdelen toevoegen m.b.v. splitpennen of touw, een kunstwerk aankleden met allerlei materialen. En er kan nog veel meer. Laat de leerlingen ook een titel bedenken voor hun werk. Inleiding Gesprek met de leerlingen over iets nieuws verzinnen. Wat is dat eigenlijk? Bestaat dat wel: iets helemaal nieuws verzinnen? Wie weet er een voorbeeld? Als je iets dat al bestaat op een heel andere manier doet of maakt, heb je dan ook iets nieuws verzonnen? Wie kent een voorbeeld? Als je kijkt naar wat kunstenaars doen, zie je vaak dat het anders is dan wat al bestaat. Wie herinnert zich een kunstwerk waaraan je dat kunt zien? Kunstenaars doen de dingen graag op hun eigen manier; heel vaak proberen ze uit of dingen ook anders kunnen zijn dan wat we al kennen. Kunnen we de dingen anders zien en anders láten zien, alsof het nieuw is? Tijdens de les Stimuleer de kinderen om er echt iets nieuws van te maken terwijl je toch nog stukken van het oude kunt herkennen. Na de les Hang de werkstukken op en laat enkele leerlingen vertellen hoe ze op hun idee (en hun titel) zijn gekomen. Laat de afbeeldingen zien waarmee gewerkt is. Kerndoel 54: leerlingen leren met beeldende aspecten, materialen en technieken gevoelens en ervaringen op persoonlijke wijze vorm
OVERIG Extra te geven en te communiceren. Kerndoel 55: leerlingen leren zelf gecreëerde beelden en die van anderen te interpreteren, waarderen en er een mening over te vormen.