Inhoudsopgave 1 Productschappen Vee, Vlees en Eieren............. 2 Heffingen en bestedingen 3 Vee, vlees en eieren in Nederland.. 4 Productiewaarde 5 Werkgelegenheid 6 Verbruik vlees en eieren 7 Consumptie 8 Uitvoer vee, vlees en eieren 9 Afzetkanalen vlees(waren) 1 Assortiment vlees(waren) 11 Rundvee...................... 12 Afzetstructuur runderen 13 Runderslachterijen en -bedrijven 14 Aantal runderen 15 Slachterijnotering stieren 15 Slachterijnotering koeien 16 Uitvoer rundersector 16 Uitvoer rundvlees 17 Vleeskalveren.................. 18 Afzetstructuur vleeskalveren 19 Kalverslachterijen en -bedrijven 2 Aantal kalveren en huisvesting 21 Kalfsvleesnotering en -uitvoer 22 Uitvoer kalversector 23 Pluimvee (-vlees)............... 38 Afzetstructuur vleeskuikens 39 Kuikenslachterijen en -bedrijven 4 Producentenprijzen en productie 41 Uitvoer kippen-, kuiken-, kalkoenvlees 42 Uitvoer pluimveevlees 43 Eieren en eiproducten........... 44 Afzetstructuur legsector 45 Eierpakstations 46 Aantal leghennen en legbedrijven 47 Producentenprijzen eieren 47 Productie 48 Uitvoer eieren 48 Uitvoer eiproducten 49 Huishoudelijke aankopen eieren 49 Afzetkanalen eieren 49 Vleesverwerkende bedrijven..... 5 Bacon producerende bedrijven 52 Uitvoer bacon, vleeswaren 53 Organisaties................... 54 Varkens....................... 24 Afzetstructuur varkens 25 Varkensslachterijen en -bedrijven 26 Aantal varkens en slachterijen 27 Structuur varkenssector 28 Verdeling karkassen vleespercentage 29 Opbrengst vleesvarkens 3 Uitvoer varkenssector 31 Schapen en geiten.............. 32 Afzetstructuur schapen en geiten 33 Schapenslachterijen 34 Aantal schapen en geiten en -bedrijven 35 Uitvoerbestemming schapen- en geitensector 36
2 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 De Productschappen Vee, Vlees en Eieren (PVE) Met het jaaroverzicht Vee, Vlees en Eieren in Nederland, uitgave 28, geven de PVE een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen in de Nederlandse vee-, vlees- en eiersector. In tekst, cijfers en beeld is de voorlopige balans opgemaakt van het jaar 27. Wat zijn de PVE? De Productschappen Vee, Vlees en Eieren (PVE) zijn het gemeenschappelijk secretariaat van het Productschap Vee en Vlees (PVV) en het Productschap Pluimvee en Eieren (PPE). Omdat vertegenwoordigers van de brancheorganisaties de bestuursleden benoemen, vormt het bestuur een afspiegeling van de sectoren. In het kader van de wet op de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie hebben de schappen een bevoegdheid om voor een sector bindende regels (verordeningen) op te stellen. De productschappen zijn kolomorganisaties. In het geval van de PVE betreft het activiteiten van de veehouderij tot en met de detailhandel. De PVE willen de duurzaamheid van de sector bevorderen en de concurrentiekracht versterken. Uitgangspunt is dat vlees en eieren voldoen aan de eisen en wensen van de consument. Overheid of bedrijfsleven Ten dele voeren de PVE taken uit voor de overheid. Dit zogeheten medebewind betreft vooral het administratief afhandelen van EU-maatregelen, zoals het uitbetalen van exportsubsidies en subsidies Salmonella pluimvee of de kalverslachtpremies. Daarnaast hebben de Productschappen voor het bedrijfsleven een collectieve eigen verantwoordelijkheid. Op verzoek van de diverse sectoren voeren de PVE zogeheten autonome taken en activiteiten uit zoals: ontwikkelen en beheren van systemen voor diergezondheidszorg en kwaliteitszorg; controle op classificatie en weging van geslachte dieren; aansturen van onderzoek en stimuleren van innovatie; verzamelen van kennis en het informeren van het bedrijfsleven; promotie van vee, vlees en eieren; arbeidsomstandighedenbeleid; voorlichting over productie, verwerking en afzet. Wie betaalt wat? De PVE krijgen een vergoeding van de overheid voor de medebewindsactiviteiten. Voor het autonome beleid worden heffingen opgelegd aan de bedrijfsgenoten. De besturen van PVV en PPE, met vertegenwoordigers uit de bedrijfskolom, bepalen de productschapsactiviteiten, het budget en dus de hoogte van de heffingen. Deze worden ondermeer opgelegd per geslacht of geëxporteerd dier of per aantal eieren of (vlees)kuikens.
De Productschappen Vee, Vlees en Eieren 3 Heffingen PVE 28 totaal 19,9 mln. Heffingen PVV in % rundersector 9 kalversector 1 varkenssector schapen- en geitensector 7 overig 15 % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% Heffingen PPE sector pluimveevlees in % opfokkers/fokkers 1 vermeerderaars 17 kuikenbroeders 8 pluimveehouders 18 slachterijen 36 kalkoen 3 eend 1 konijn 2 edelpelsdieren 5 % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% Heffingen PPE sector eieren in % opfokkers/fokkers 13 vermeerderaars 5 kuikenbroeders 2 pluimveehouders 63 pakstations 13 industrie 4 % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% 9% 1% 59 Besteding heffingen PVE begroting 28 24,4 mln. Kwaliteit 11,9% Kwaliteitsregelingen Onderzoek,7% Praktijkonderzoek Technisch onderzoek Diergezondheid 41,2% Diergezondheidsfonds Preventie Gezondheidszorg Markt/Afzetbevordering 12,1% Promotie en consumentenvoorlichting in binnenen buitenland Roodvlees, levend vee Kip, eieren Marktonderzoek Diversen 34,1% Sociale aangelegenheden Organisatiekosten
4 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Vee, Vlees en Eieren in Nederland De bedrijfsresultaten toonden in het jaar 27 voor de diverse sectoren een wisselend beeld. In het algemeen kampten alle sectoren met sterk gestegen voerkosten. In de rund- en kalversector waren naast de gestegen voerkosten ook de gedaalde opbrengstprijzen er de oorzaak van dat het inkomen in vergelijking met 26 onder druk stond. Ook in de varkenssector stond het inkomen onder druk. Dit gold vooral voor de zeugenhouderij, waar de opbrengstprijzen van de biggen met name in de tweede helft van 27 erg laag waren. De prijzen van de vleesvarkens hielden in 27 aanvankelijk nog stand, maar daalden daarna ook. De leghennensector realiseerde in 27 wel wat betere resultaten dan in 26, vooral vanwege de sterk opgelopen opbrengstprijzen. Ook deze sector kampte uiteraard met hogere kosten voor voer, zodat de opbrengsten per saldo toch nog wel tegenvielen. De vleeskuikensector kreeg met deze opgelopen voerkosten te maken, maar vanwege de sterk verbeterde prijzen realiseerde men in ieder geval een positief bedrijfsresultaat. Productie De bruto productiewaarde in de vee-, vlees- en eiersector is vorig jaar bijna 2% gestegen tot naar schatting 5,1 miljard. Deze stijging komt voor rekening van de kalver-, pluimvee- en eiersector. De stijging van de productiewaarde in deze sectoren was meer dan voldoende om de daling bij rundvee en varkens te compenseren. Het aandeel van de vee-, vlees- en eiersector in de productiewaarde van de totale primaire land- en tuinbouwsector daalde in 27 met,4% tot 22,1%. Het productievolume van de Nederlandse vee- en vleessector kwam in 27 uit op bijna 2,8 miljoen ton, een toename van 3,3% ten opzichte van 26. De productie van eieren nam met 2% toe tot 9,4 miljard stuks. Uitvoer Het uitvoervolume van vee, vlees, vleeswaren nam vorig jaar met 8% toe tot 2,3 miljoen ton. De export van vlees en vleeswaren nam 7% toe en de export van bacon liep 3% op. Het uitvoervolume van de eiersector nam met 3,5% toe tot 8,6 miljard stuks. Invoer Het invoervolume nam in 27 met 9% toe tot 1,2 miljoen ton. De invoer van vlees groeide 4% tot,9 miljoen ton en de import van vleeswaren inclusief bacon, groeide met 17% tot 315. ton. De invoer in de eiersector is in 27 met 4,5% toegenomen tot 2,2 miljard stuks. Verbruik Het vleesverbruik in Nederland is in 27 nagenoeg gelijk gebleven, namelijk bijna 1,4 miljoen ton op basis van karkasgewicht. Dit komt overeen met een verbruik per hoofd van de bevolking van 84,8 kilo. Het hoofdelijk verbruik van pluimveevlees evenaarde met 22,5 kg per
Vee, Vlees en Eieren in Nederland 5 hoofd van de bevolking het record van het jaar 22. Het verbruik van kuikenvlees bereikte met 18,2 kg per hoofd van de bevolking een peil, dat niet eerder in de geschiedenis van de pluimveevleessector werd bereikt. Het verbruik van varkensvlees nam (-,7 kg) af tot 4,8 kg per persoon. Zowel het verbruik van rundvlees (17,4 kg), kalfsvlees (1,6 kg) alsmede dat van schapenvlees (1,4 kg) stabiliseerde in 27. Het verbruik van eieren stabiliseerde in 27 op 182 stuks per hoofd van de bevolking. Bruto Productiewaarde primaire sector (waarde x 1 miljoen euro, excl. BTW) 25 26 (v) 27 (r) totale agrarische sector 27 (r) Vee, vlees en eieren 4.776 4.992 5.84 Waarvan Rundvee 658 625 543 Kalveren 858 957 1.35 Varkens 2.97 2.238 2.9 Pluimvee 546 53 78 Overig vee 363 313 296 Eieren 254 329 412 Totaal melk 3.573 3.699 3.871 Totaal akkerbouw 2.3 2.547 2.689 Totaal tuinbouw 8.164 8.66 8.954 Overig landbouw 2.233 2.267 2.315 Totaal primaire sector 2.749 22.11 22.913 (v) voorlopig (r) raming Bron: CBS/LEI Vee, vlees en eieren 27 (r)
6 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Werkgelegenheid in de Nederlandse vee-, vlees- en eiersector vestigingen 2 25 26 vestigingen vestigingen werkgelegenheid werkgelegenheid werkgelegenheid Primaire productie 28.596 65.633 24.713 55.7 nb nb Slachterijen (excl pluimvee) 363 1.96 295 7.442 286 6.448 Pluimveeslachterijen 83 6.174 63 4.123 62 3.683 Verwerkende industrie * 48 13.739 378 12.18 369 12.488 Groothandel ** 3.182 18.547 2.825 17.457 2.778 17.95 * fabrikanten van snacks, vleeswaren, kant- en klaarmaaltijden en overige vleesverwerkers. ** groothandel in levend (pluim)vee, wild, vlees, vleeswaren, eieren en snacks Bron: LISA Bij het verschijnen van de publicatie Vee, Vlees en Eieren in Nederland editie 28, waren er nog geen bruikbare werkgelegenheidscijfers over 27 beschikbaar. Bij vorige edities werd gebruik gemaakt van de ORKA-UWV informatie. Deze blijkt in de huidige vorm niet meer betrouwbaar te zijn, omdat de onderliggende bedrijfsverenigings-structuur niet meer bestaat. Met ingang van deze publicatie is daarom gekozen voor de werkgelegenheidscijfers van LISA (Landelijk Informatie Systeem Arbeidsplaatsen). Bovenstaande tabel geeft een overzicht van het aantal vestigingen en banen in de vee, vlees en eieren sectoren. De werkgelegenheid is weergegeven in aantallen personen die vanuit de vestiging betaalde arbeid verrichten. Het gaat hierbij dus om personen en niet om fulltime arbeidsplaatsen. Onder vestigingen wordt verstaan, een plek van waaruit een economische activiteit wordt verricht, waarbij minimaal één persoon werkzaam is.
Vee, Vlees en Eieren in Nederland 7 Totaal verbruik vlees en vleeswaren (in kg per hoofd) in Nederland 1 8 6 4 2 87,5 87, 84,9 85,6 84,9 84,7 1,3 1,5 1, 1,1 1,4 1,4 1,4 1,2 1,3 1,3 1,2 1,5 1,6 1,6 1,9 1,1 1,1 1, 2,4 17,4 21,6 22,1 21,9 22,5 18,2 19,2 17,9 17,6 17,4 17,4 45,2 44,2 43,6 41,9 41,5 4,8 Opmerking: de consumptie is de hoeveelheid die daadwerkelijk in de vorm van vlees en vleeswaren gegeten wordt. Die bedraagt ongeveer de helft van het verbruik op basis van karkasgewicht (gewicht met been). 199 1995 2 25 26 27 varkensvlees rundvlees pluimveevlees paardenvlees en o.e.s.p. (1) kalfsvlees lams- en schapenvlees (1) overige eetbare slachtproducten Totaal verbruik eieren (in stuks per hoofd) in Nederland 2 175 18 183 182 182 15 42 48 41 nb 4 1 44 51 114 nb 123 5 89 81 1995 2 28 25 nb 26 19 27 kooieieren scharreleieren eiproducten (2) nb = niet beschikbaar (2) omgerekend naar eieren in schaal De PVE schaffen de gegevens over de huishoudelijke aankopen van eieren elke twee jaar aan.
8 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Van vleesverbruik naar werkelijke consumptie per persoon in 27 afsnijverliezen, botten, vochtverlies vochtverlies, botten, verdamping Beschikbaar voor Verbruik 84,8 kg Aankopen huishoudelijk en buiten-huishoudelijk 49,7 kg Werkelijke Consumptie 39,2 kg niet-humane consumptie (diervoeding) resten op het bord Het vleesverbruik Het vleesverbruik in Nederland is in 27 84,8 kg per persoon. Het hoofdelijk verbruik van pluimveevlees nam met meer dan een halve kilogram toe en kwam uit op 22,5 kg, een evenaring van het record in 22. Varkensvlees bleef, ondanks een daling van het verbruik van zeven ons, de belangrijkste vleessoort in Nederland. Het verbruik kwam in 27 uit op 4,8 per persoon. Het verbruik van rund- en kalfsvlees handhaafde zich, ondanks de hogere consumentenprijs, op het niveau van het jaar ervoor (19,1 kg).
Vee, Vlees en Eieren in Nederland 9 Uitvoer vee-, vlees- en eiersector Nederland 1995-27 (in miljard euro) 8 7 6 5 4 5,3 5,5,4,5 1, 1,2 6,2,4 1,4 6,4,5 1,3 6,8,6 1,6 3 2 3,9 3,8 4,4 4,6 4,6 1 1995 2 25 26 27 vee en vlees pluimvee eieren Uitvoer veehouderij Nederland 27 (in miljard euro) 5 4 4,6,5,1 4,5 3 1,8 2,2 2,6 1 2,2 1,6 vee en vlees pluimvee en eieren zuivel varkens runderen/kalveren schapen/geiten overige pluimvee eieren zuivel
1 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Afzetkanalen vlees Nederland 1995-27 (in %) 1 4 4 3 3 6 6 11 16 2 6 8 6 32 35 36 36 36 4 2 48 5 55 55 56 1995 2 25 26 27 supermarkten buitenhuishoudelijke markt slagers overige afzetkanalen Afzetkanalen vleeswaren Nederland 1995-27 (in %) 1 8 5 13 12 4 3 3 3 9 6 6 5 13 13 14 13 6 4 7 74 78 78 78 2 1995 2 25 26 27 supermarkten buitenhuishoudelijke markt slagers overige afzetkanalen Bron: GfK
Vee, Vlees en Eieren in Nederland 11 Assortiment vlees huishoudelijke markt 1995-27 (in %) 1 1 11 12 13 12 8 12 1 1 12 1 12 1 11 1 11 6 18 18 19 19 2 4 2 21 22 23 24 2 3 28 25 25 24 1995 2 25 26 27 varkensvlees pluimveevlees gehakt gemengd vleesproduct rundvlees overig vlees Aandeel voorverpakt vlees huishoudelijke markt 1995-27 (in %) 1 27,6 13,7 12,4 11,1 8 49,6 6 86,3 87,6 88,9 4 72,4 5,4 2 1995 2 25 26 27 voorverpakt niet voorverpakt Bron: GfK
12 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Rundvee in Nederland De Nederlandse rundveehouderij is voornamelijk gericht op de productie van melk, maar is ook leverancier van een goede kwaliteit vlees. De vleesproductie is deels afkomstig van de gespecialiseerde rundveehouderij (vleesstieren, zoogkoeien), maar voornamelijk van koeien uit de melkveehouderij. Sinds in 26 Bluetongue werd vastgesteld in Nederland steken Nederlandse rundveehouders veel energie in het vinden van een aanpak waarmee deze dierziekte efficiënt te bestrijden is. De landbouwtelling registreerde in april 27 zo n 3,76 miljoen runderen, een zeer lichte toename ten opzichte van het jaar ervoor. Het aantal melkkoeien nam licht af tot 1,41 miljoen dieren. De netto productie van rundvlees nam in 27 volgens voorlopige cijfers met bijna 8% af tot 157. ton. Het aantal slachtingen daalde weliswaar sterker, maar dit werd enigszins goedgemaakt door een hoger gemiddeld geslacht gewicht. Producentenprijzen De laatste jaren trokken de prijzen van rundvlees sterk aan onder invloed van het krappere aanbod in de Europese Unie in combinatie met een goede consumentenvraag. In 27 werd deze stijgende lijn onderbroken. De referentienotering van koeien daalde vorig jaar met 3% tot gemiddeld 2,25. Ook de prijs van stieren noteerde een daling. De gemiddelde prijs hiervan daalde met 4% tot 2,78 per kg. Uitvoer licht toegenomen De Nederlandse uitvoer van rundvlees nam in 27 licht toe ten opzichte van het jaar ervoor en kwam uit op ruim 2 miljoen kg. Dit is 2% meer dan in 26. Frankrijk en Duitsland waren opnieuw de belangrijkste bestemmingen van Nederlands rundvlees. De uitvoer van levende dieren, die voornamelijk uit fokvee bestaat, viel in 27 verder terug. De handelsbeperkingen vanwege uitbraken van Bluetongue waren de belangrijkste oorzaak. Hogere import In 27 is opnieuw meer rundvlees ingevoerd. Het invoervolume nam met 7% toe tot 32 miljoen kg. Duitsland bleef veruit de belangrijkste leverancier van rundvlees. Ruim een kwart van de invoer kwam uit Duitsland. Brazilië en Polen volgden met een aandeel van rond de 15%. Stabiele consumptie Het verbruik van rundvlees handhaafde zich op het niveau van 26. Consumenten aten meer gehakt, dat opnieuw veelvuldig in de aanbieding was. De consumptie van niet gemalen rundvlees, zoals entrecote en biefstuk, nam licht af onder invloed van het hogere prijsniveau in de winkels.
Rundvee 13 Afzetstructuur volwassen runderen 27 Volwassen rundveestapel april 27 2,6 miljoen stuks Invoer levende runderen 19.3 stuks 4.4 ton Bruto binnenlandse productie (BEP) 518.3 stuks; dit is in gewicht 161.3 ton Uitvoer levende runderen 31.7 stuks 8.8 ton Slachtingen 56. stuks Gewicht 157. ton Invoer rundvlees waarvan vleeswaren 35. ton 3. ton Uitvoer rundvlees waarvan vleeswaren 222. ton 19. ton Verbruik rundvlees totaal 285. ton per capita 17,4 kg
14 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Runderslachterijen 27 (met meer dan 1. slachtingen per jaar) Aantal slachterijen Slachtingen x 1. stuks Slachtingen 26 27 26 27 1. - 25. 2 2 24 24 25. - 75. 3 3 93 15 > 75. 3 3 323 282 Amsterdam: Abattoir Amsterdam De Hoef: Slachterij Wouters Enschede: Weyl Beef Products Epe: Exportslachterij J. Gosschalk en Zn Leeuwarden: Slachthuis Leeuwarden Nieuw Heeten: G.J. Hutten en Zn Nijmegen: Nijmeegse Grossiers Combinatie Tilburg: Vion Food Group Noord- Holland Amsterdam De Hoef Utrecht Leeuwarden Friesland Flevoland Epe Gelderland Groningen Drenthe Nieuw Heeten Overijssel Enschede Zuid-Holland Nijmegen Zeeland Tilburg Noord-Brabant Limburg CBS Landbouwtelling 27 1995 2 25 277 56.216 45.82 37.319 36.244 266 35.258 aantal bedrijven met rundvee totaal aantal runderen 4.7.24 3.798.84 3.745.93 3.762.784 4.654.195
Rundvee 15 Aantal runderen > 1 jaar 1995-27 (x 1. stuks) 3 64 296 25 2 91 841 78 16 96 725 74 121 9 68 68 11 91 597 75 16 89 578 15 1 1.78 1.54 1.433 1.42 1.43 5 1995 2 25 26 27 melk-/kalfkoeien jongvee >_ 1 jaar / melkvee zoogkoeien jongvee >_ 1 jaar / vleesvee overig vee Slachterij notering stieren R3 25-27 (prijzen in euro/kg excl. BTW franco slachthuis) Euro 3,5 3, 2,5 2, 5 1 15 2 25 3 35 4 45 5 25 26 27 week
16 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Slachterij notering koeien O3 25-27 (prijzen in euro/kg excl. BTW franco slachthuis) Euro 3, 2,5 2, 1,5 25 26 27 5 1 15 2 25 3 35 4 45 5 week Uitvoer rundersector 1995-27 (x 1. ton) 3 265 25 28 231 229 231 2 195 12 16 18 19 15 1 222 168 21 199 23 5 15 16 14 12 1995 2 25 26 9 27 vleeswaren vlees levend
Rundvee 17 Uitvoerbestemming rundvlees met been 1995-27 1995 2 25 26 27 Totaal x 1 kg 221.678 167.618 21.445 199.23 23. Aandeel naar land in % Duitsland 16,5 13,2 25,4 26,9 27,7 Frankrijk 18,5 25,1 24,3 25,8 24,4 Denemarken 4,6 15,5 12,5 11,9 13, Verenigd Koninkrijk 1,5 3,8 6,7 5,8 5,7 Rusland 1,9 11,5 2,9 2,1,6 Overige landen 43,5 3,9 28,2 27,5 28,6
18 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Vleeskalveren in Nederland Al jaren heeft de Nederlandse kalversector dierwelzijn hoog in het vaandel staan. Nederland was het eerste land in Europa waar de sector zelf groepshuisvesting invoerde. Sinds 26 loopt in de kalversector een onderzoek naar de ontwikkeling van een welzijnsmeter. Met dit systeem moet het welzijn van kalveren objectief kunnen worden vastgesteld aan de hand van metingen bij het dier zelf. IKB In 28 wordt de bestaande kwaliteitsregeling IKB Kalf geactualiseerd. Voor vleeskalveren zijn er twee regelingen: één voor blanke en één voor rosé dieren. Vrijwel alle Nederlandse kalverproducenten werken volgens IKB. Met IKB biedt de vleeskalversector garanties op het gebied van dierenwelzijn, voedselveiligheid, diergezondheid en de kwaliteit van het kalfsvlees. Daarnaast maakt IKB aantoonbaar dat voldaan wordt aan Europese hygiëneverordeningen voor levensmiddelen en diervoeder. IKB kalverhouders hebben een contract met één dierenarts en hebben een bedrijfsbehandelplan. Belangrijk onderdeel van het IKB programma is een rationeel gebruik van antibiotica en registratie ervan. Hogere productie De productie van kalfsvlees nam in 27 met ruim 5% toe. Dit kwam grotendeels door het hogere gemiddelde gewicht van de kalveren. Het grotere aandeel van rosé kalveren in de kalfsvleesproductie speelt hierbij een belangrijke rol. Groei export De Nederlandse export van kalfsvlees is in 27 toegenomen tot 198 miljoen kg (+6,5%). Traditiegetrouw werd het overgrote deel van de productie uitgevoerd naar drie afzetlanden, te weten Italië, Duitsland en Frankrijk. Ruim 8% van de uitvoer is gericht op deze afzetmarkten. Invoer nuka s opnieuw hoger Net als in de afgelopen jaren nam de invoer van nuchtere kalveren in 27 toe. De stijging bedroeg 4% tot 725.. De belangrijkste leverancier van deze kalveren bleef Duitsland. Ruim één op de drie ingevoerde kalveren is afkomstig van onze oosterburen. Andere belangrijke leveranciers zijn België, Polen en het Verenigd Koninkrijk. Verbruik kalfsvlees groeit licht Het binnenlands verbruik van kalfsvlees nam in 27 licht toe. Per hoofd van de bevolking kwam het verbruik uit op iets meer dan 1,6 kg. Hogere prijzen In de eerste helft van het jaar lag de prijs van vleeskalveren nog ver onder het niveau van 26, maar vanaf de zomer stegen de prijzen dusdanig dat over het gehele jaar sprake
Vleeskalveren 19 was van een gemiddeld hogere prijs dan in 26. Doordat de voerkosten sterk opliepen bleef de rentabiliteit onder druk staan. De gestegen voerkosten werden ten dele gecompenseerd door de lagere inkoopprijs van nuchtere kalveren. Afzetstructuur vleeskalveren 27 Vleeskalveren april 27 86. stuks Invoer levende kalveren 724. stuks 32. ton Bruto binnenlandse productie (BEP) 741. stuks; dit is in gewicht 192. ton Uitvoer levende kalveren 65. stuks 3. ton Slachtingen 1.4. stuks Gewicht 221. ton Invoer kalfsvlees 4. ton Uitvoer kalfsvlees 198. ton Verbruik kalfsvlees totaal 26.8 ton per capita 1,6 kg
2 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Kalverslachterijen 27 (met meer dan 2. slachtingen per jaar) Aantal slachterijen Slachtingen x 1. stuks Slachtingen 26 27 26 27 2. - 15. 4 4 348 369 > 15. 3 3 982 974 Aalten: Kalver Slachterij Aalten Amsterdam: Abattoir Amsterdam Apeldoorn: Ekro Apeldoorn: ESA Exportslachterij Apeldoorn Den Bosch: Vitelco Leeuwarden: Slachthuis Leeuwarden Nieuwerkerk a/d IJssel: T. Boer en Zn Leeuwarden Friesland Groningen Drenthe Noord- Holland Amsterdam Flevoland Overijssel Zuid-Holland Utrecht Nieuwerkerk a/d IJssel Gelderland Den Bosch Apeldoorn Aalten Zeeland Noord-Brabant Limburg CBS Landbouwtelling 27 1995 2.334 2 25 26 27 2.885 3.329 3.292 3.847 669.319 782.735 828.74 843.725 859.872 aantal bedrijven met vleeskalveren totaal aantal vleeskalveren
Vleeskalveren 21 Aantal kalveren 1995-27 (x 1. stuks) 2 1.654 15 1.58 1.473 1.46 1.52 74 6 534 52 542 1 245 125 11 96 1 5 669 783 829 844 86 1995 2 25 26 27 vervanging melkvee rundvleesproductie kalfvleesproductie Aantal bedrijven met vleeskalveren en type vleeskalveren in Nederland 27 1 843.725 859.872 8 6 622.15 598.252 4 2 aantal bedrijven 26 221.71 3.292 3.847 kalveren rosé kalveren blank aantal vleeskalveren 26 aantal bedrijven 27 261.62 aantal vleeskalveren 27
22 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Kalfsvleesnotering 25-27 (prijzen in euro/kg excl. BTW franco slachthuis) 6, 5,5 5, 4,5 4, 3,5 3, 5 1 15 2 25 3 35 4 45 5 week 25 26 27 Uitvoer kalfsvlees 1995-27 (x 1. ton) 2 15 1 179 19 183 186 198 5 1995 2 25 26 27
Vleeskalveren 23 Uitvoerbestemming kalveren 1995-27 1995 2 25 26 27 Totaal in stuks 4.45 33.435 7. 73.1 65. Aandeel naar land in % Frankrijk 12,8 16,2 27,7 25,7 22, Italië 18,7 51, 2,4 2, 1,5 België en Luxemburg 51,5 14,2 34,6 31,1 42,9 Spanje 1, 2,1 26,2 32,8 31,9 Duitsland 15,3 16,5 9, 7,4 1,7 Overige landen,7,,1 1,, Uitvoerbestemming kalfsvlees 1995-27 1995 2 25 26 27 Totaal x 1 kg 178.866 183.4 189.8 186. 198. Aandeel naar land in % Italië 38,4 37,1 43, 42,1 39,3 Duitsland 22,3 22,8 2,7 21,1 21,9 Frankrijk 21,6 24,1 19,7 19,4 19,5 Spanje 3,4 3,3 3,2 3, 3,7 Portugal 3,8 2,5 3, 3,1 5,1 België en Luxemburg 1,2 1,9 2,1 2,1 1,7 Overige landen 9,3 8,3 8,3 9,2 8,8
24 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Varkens in Nederland De Nederlands varkenssector heeft een goede reputatie. Veel varkensvlees vindt zijn weg naar het buitenland, maar ook Nederlandse biggen en vleesvarkens doen het goed in de export. Varkensvlees is het meest verkochte vlees in ons land en in Europa. Meer dan de helft van de vleesconsumptie bestaat uit producten van varkens. De varkenshouderij komt tegemoet aan de wensen van consumenten en de sector benut ook de kansen in de markt. Met de kwaliteitsregelingen IKB (Integrale Keten Beheersing) garandeert de varkenssector al vele jaren de veiligheid en kwaliteit van het varkensvlees. Uitwisseling van informatie en traceerbaarheid (I&R) van varkens en extra eisen aan voer, hygiëne, het verantwoord gebruik van diergeneesmiddelen, welzijn en voedselveiligheid staan in de IKB systemen centraal. Marktsituatie ongunstig De marktsituatie in de varkenssector was ongunstig in 27. Vooral voor de zeugenhouderij was het een slecht jaar door de lage biggenprijs in combinatie met gestegen kosten voor voer, energie en mestafzet. Ook bij de vleesvarkenshouders was de situatie ongunstig, maar in deze bedrijfstak werden de gestegen kosten deels gecompenseerd door de lagere inkoopprijs van biggen. De netto productie van varkensvlees nam vorig jaar toe met 1,7%. Zowel het aantal slachtingen als het gemiddelde slachtgewicht liet een stijging zien. Hogere productie, minder bedrijven De varkensstapel in Nederland was vorig jaar met een omvang van bijna 11,7 miljoen circa 3% groter dan die van 26. De bruto eigen productie, het aanbod van in Nederland geboren varkens, nam met 2% toe tot 21,8 miljoen varkens. Het grootste deel van het extra aanbod ging als big of vleesvarken de grens over. Het aantal bedrijven met varkens nam in 27 verder af met 4% tot 8.7. De daling betrof bedrijven die de varkenshouderij als neventak hebben. Het aantal gespecialiseerde bedrijven nam licht toe. Lagere prijs vleesvarkens en biggen Het prijsniveau van vleesvarkens was vorig jaar gemiddeld 1% lager dan in 26. De gemiddelde referentieprijs kwam uit op 1,24 per kg. Het prijsniveau lag vooral in de zomermaanden fors onder het zeer hoge niveau van 26. De biggenprijs daalde in 27 nog veel sterker dan de vleesvarkensprijs (-35%). Toename uitvoer De uitvoer van levende varkens én van varkensvlees nam vorig jaar toe. De totale uitvoer vanuit de Nederlandse varkenssector nam in 27 toe tot 1,29 miljoen ton (+5%).
Varkens 25 Lager verbruik Het verbruik van varkensvlees is in 27 gedaald ten opzichte van 26. Onder invloed van de toegenomen concurrentie van kip nam het verbruik af met,7 kg tot gemiddeld 4,8 kg per persoon. Afzetstructuur varkens 27 Varkensstapel april 27 11,7 miljoen stuks Invoer levende varkens 881.5 stuks 69.6 ton Bruto binnenlandse productie (BEP) 21,8 mln. stuks; dit is in gewicht 1.635.946 ton Uitvoer levende varkens 8,5 mln. stuks 418.6 ton Slachtingen 14,2 miljoen stuks Gewicht 1.286.9 ton Invoer varkensvlees waarvan vleeswaren bacon 251.1 ton 7. ton 1.1 ton Uitvoer varkensvlees waarvan vleeswaren bacon 87.5 ton 64.5 ton 167. ton Verbruik varkensvlees totaal 667.5 ton per capita 4,8 kg
26 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Varkensslachterijen 27 (met meer dan 1. slachtingen per jaar) Aantal slachterijen Slachtingen x 1. stuks Slachtingen 26 27 26 27 1. - 5. 4 4 853 685 5. - 1.. 4 4 2.959 3.271 > 1.. 7 7 9.584 9.76 Apeldoorn: Vion Food Group Boxtel: Vion Food Group Druten: Vion Food Group Epe: Exportslachterij J. Gosschalk en Zn Geldrop: De Wit Slachthuis Gorinchem: Westfort Groenlo: Vion Food Group Hapert: Van Rooi Meat Helmond: Vion Food Group Kerkrade: Slachthuis Kerkrade Lith: Ebergen Vlees Meppel: Vion Food Group Nijmegen: Nijmeegse Grossiers Combinatie Son: Ballering Zevenaar: Compaxo Vlees Zeeland Noord- Holland Flevoland Friesland Groningen Drenthe Meppel Overijssel Epe Apeldoorn Groenlo Utrecht Gelderland Zuid-Holland Zevenaar Nijmegen Gorinchem Druten Noord-Brabant Boxtel Son Lith Helmond Hapert Geldrop Limburg Kerkrade CBS Landbouwtelling 27 1995 19.627 2 12.895 25 8.62 26 7.963 27 7.576 5.54.295 5.475.689 5.558.828 6.54.54 7.123.932 aantal bedrijven met vleesvarkens totaal aantal vleesvarkens
Varkens 27 Aantal varkens 1995-27 (x 1. stuks) 15 14.397 13.118 12 5.596 11.311 11.357 11.663 5.12 9 4.563 4.647 4.838 6 1.677 1.511 1.244 1.234 1.266 3 7.124 6.55 5.54 5.476 5.559 1995 2 25 26 27 biggen fokvarkens vleesvarkens Aantal varkensslachterijen 199-27 (met meer dan 25. slachtingen per jaar) 5 4 3 2 44 27 29 1 21 2 19 199 1995 2 25 26 27
28 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Structuur varkenshouderij 1995-27 25 22.388 2 15 19.627 14.524 1 12.895 9.686 9.41 8.692 5 6.862 9.623 1995 4.471 6.1 2 8.62 2.93 3.987 25 7.963 2.733 3.811 26 7.576 2.542 3.658 27 aantal bedrijven met zeugen > 5 kg aantal bedrijven met vleesvarkens > 2 kg waarvan gecombineerde bedrijven Grootteklasse vleesvarkensbedrijven 27 Grootteklasse bedrijven met zeugen 27 4.694.778 987.514 2.136 2.24 174.41 2.62 69.9 3.31 623 28.648 128.663 854 < 2 2-5 > 5 < 1 1-2 > 2 aantal bedrijven 7.576 aantal vleesvarkens 5.558.828 aantal bedrijven 3.613 aantal zeugen 1.144.825
Varkens 29 Verdeling karkassen vleesvarkens 26-27 (het vlees naar mager-vleespercentage) percentage van het totaal 17 16 15 14 13 12 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 vleespercentage,3,1,14,8,58,4 1,87 1,43 4,53 3,86 8,43 7,8 12,48 12,22 15,16 15,44 15,62 16,23 13,53 14,13 1,16 1,54 7,2 7,17 4,53 4,56 2,71 2,73 1,53 1,56,82,85,43,46,22,25,11,13,5,7,3,3,1,2,1,1 66 65 64 63 62 61 6 59 58 57 56 55 54 53 52 51 5 49 48 47 46 45 44 43 42 41 4 39 38 37 klasse S E U R O P 26 15,57 66,95 16,61,83,3, 27 13,6 66,55 16,87,94,4, Gemiddeld mager vleespercentage 26 56,83 27 56,71 Gemiddeld geslacht gewicht 26 9,17 kg 27 9,95 kg
3 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Opbrengst vleesvarkens 26-27 (88 kg geslacht gewicht) incl. BTW, aandeel voerkosten en kosten big 26-27 (in euro) 16 15 14 13 12 11 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 8 1 12 14 16 18 2 22 24 26 28 3 32 34 36 38 4 42 44 46 48 5 52 2 4 6 8 1 12 14 16 18 2 22 24 26 28 3 32 34 36 38 4 42 44 46 48 5 52 2 4 6 26 27 gemiddelde slachterijnotering kosten big + voer biggenprijs Uitvoer varkenssector 1995-27 (x 1. ton) 15 12 1.334 88 117 1.28 9 173 1.23 1.221 61 63 188 162 1.29 65 167 9 6 845 82 61 64 639 3 284 215 353 392 419 1995 2 25 26 27 levend vlees bacon vleeswaren en bereidingen
Varkens 31 Uitvoerbestemming varkenssector 1995-27 Biggen 1995 2 25 26 27 Totaal in miljoen stuks 3,4 3,6 4, 4,9 5, Aandeel naar land in % Duitsland 13,4 43,4 51, 44,3 47,6 Spanje 38,4 29,9 16,5 21,6 19,3 België en Luxemburg 21,9 14,9 8,8 8, 9,3 Italië 19,1 7,4 5,6 6,8 7, Polen - - 6, 3,7 5,3 Hongarije - - 4, 4, 3,7 Overige landen 7,2 4,4 8,1 11,6 7,8 Varkens (vleesvarkens + fokvarkens + slachtzeugen) 1995 2 25 26 27 Totaal in miljoen stuks 2,8 1,5 2,9 3,3 3,6 Aandeel naar land in % Duitsland 62,4 64,4 79,2 83,9 83,3 België en Luxemburg 8,6 8,8 5,8 7,6 9,3 Italië 14,5 17,1 6,1 4,2 3,6 Overige landen 14,5 9,7 8,9 4,3 3,7 Varkensvlees (excl. vleeswaren, bereidingen, conserven en bacon) gewicht met been 1995 2 25 26 27 Totaal x 1. kg 845.939 82.197 61. 64. 639. Aandeel naar land in % Italië 26,8 22,8 24,1 21,2 22,9 Duitsland 41, 26,3 21,3 19,1 19,7 Griekenland 6,6 8,9 12,6 13,2 11,4 Ver.Koninkrijk 1,8 6,8 1,9 11,5 11,4 Frankrijk 9,4 9,8 4,9 4,9 4,7 Rusland,5 2,9 2,7 4,2 4,3 België en Luxemburg 4,6 5,5 4,4 4,5 3,3 Overige landen 9,3 17, 19,1 21,4 22,3
32 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Schapen en geiten in Nederland Nederland kent naast gespecialiseerde schapen- en geitenhouderijen vooral ook veel rundveebedrijven, die schapen en geiten houden als neventak. Volgens de Landbouwtelling had de Nederlandse schapenstapel in 27 een omvang van 1,37 miljoen dieren. Daarnaast zijn er nog enkele honderdduizenden schapen en geiten die als hobby worden gehouden. Het aantal ooien nam met een half procent af tot 645.. Het aantal bedrijven met schapen neemt structureel af. In 27 waren er ruim 13.8 landbouwbedrijven met schapen, een afname van bijna 2%. Uitvoer dieren gedaald; meer vlees uitgevoerd De uitvoer van schapen en geiten nam in 27 met een kwart af tot naar schatting 245. dieren. Er is vorig jaar naar schatting 1% meer vlees uitgevoerd dan in 26. Frankrijk en België waren de belangrijkste bestemmingen. Invoer dieren gedaald; meer vlees geïmporteerd De invoer van levende schapen en geiten is in 27 verder afgenomen tot naar schatting 36. dieren. De invoer was voor de uitbraak van Bluetongue al sterk gedaald. Daarna was het binnenlandse aanbod dermate groot dat de behoefte aan invoer wegviel. De invoer kwam vrijwel uitsluitend uit Duitsland en België. De invoer van schapen- en geitenvlees is in 27 met naar schatting 12% toegenomen tot 19. ton. Meer dan de helft van de invoer kwam uit Nieuw Zeeland. Iets lagere prijzen De gemiddelde referentieprijs van slachtlammeren was in 27 met 3,96/kg 2% lager dan het gemiddelde prijsniveau in 26. Vanaf september 27 trad weliswaar een herstel van de prijzen op, maar de prijsdaling in de eerste acht maanden was dusdanig groot dat het gemiddelde prijspeil op jaarbasis lager uitkwam. Verbruik stabiel Het verbruik van lams- en schapenvlees lag in 27 op 1,4 kg per hoofd van de bevolking: even hoog als in 26. Een belangrijk deel van de consumptie komt voor rekening van allochtonen. Daarnaast is de buitenhuishoudelijke consumptie van grote betekenis.
Schapen en geiten 33 Afzetstructuur schapen/geiten 27 Schapen/geiten april 27 1,4 miljoen stuks Invoer levende schapen/geiten 36. stuks 6 ton Bruto binnenlandse productie (BEP) 985. stuks; dit is in gewicht 17.64 ton Uitvoer levende schapen/geiten 246. stuks 3. ton Slachtingen 775. stuks Gewicht 15.27 ton Invoer schapen/ geitenvlees 19. ton Uitvoer schapen/ geitenvlees 12.1 ton Verbruik schapen/geitenvlees totaal 22.2 ton per capita 1,4 kg
34 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Schapenslachterijen 27 (met meer dan 1. slachtingen per jaar) Aantal slachterijen Slachtingen x 1. stuks Slachtingen 26 27 26 27 1. - 25. 9 1 15 155 > 25. 8 6 415 32 Amsterdam: Abattoir Amsterdam Baambrugge: Gebr. Korver Breukelen: Van Holland Vlees De Hoef: Slachterij/Grossierderij Wouters Dodewaard: van Hattem Beheer Gendringen: G.W. Pennings Lith: J.W. Eikelenboom Maren-Kessel: Islam Centrum Montfoort: Slachterij van Kooten Mijdrecht: A. Berk Nijkerk: Slachterij Henk Worst Oost Graftdijk: Slachterij Van Tiel Puth: Leclerq Sluis: Gebr. Gijzels Twello: Slachterij Midden Nederland Warder: Slachterij Kout Groningen Friesland Drenthe Noord- Holland Warder Oost Graftdijk Flevoland Zaandam Amsterdam Baambrugge Overijssel De Hoef Nijkerk Mijdrecht Breukelen Twello Montfoort Gelderland Utrecht Zuid-Holland Dodewaard Gendringen Lith Maren-Kessel Zeeland Sluis Noord-Brabant Limburg Puth
Schapen en geiten 35 CBS Landbouwtelling 27 1995 1.674.175 76.63 2 1.37.557 178.92 1.362.523 25 292.232 1.376.444 26 39.614 1.369.343 27 324.14 aantal schapen aantal geiten 1995 21.685 2.683 2 17.592 3.81 14.369 25 4.556 14.71 26 4.234 13.813 27 4.169 aantal bedrijven met schapen aantal bedrijven met geiten Aantal schapen en geiten 1995-27 (x 1. stuks) 2 1.75 76 1.655 1.687 1.694 15 81 1.487 179 292 31 324 1 73 677 681 679 5 873 65 686 696 691 1995 2 25 26 27 geiten overige schapen lammeren
36 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Uitvoer schapen- en geitensector 1995-27 (x 1. ton) 2 16,4 15 14,5 12,8 15, 15,1 4, 3, 1 11, 12,1 5,6 5 11, 12,1 7,2 3,5 4,3 1995 2 25 26 27 levend vlees (incl. vleeswaren) Uitvoerbestemming schapen- en geiten 1995-27 1995 2 25 26 27 Totaal levend in stuks 555.371 532.22 417.27 33.968 246. Aandeel naar land in % Frankrijk 67, 42,7 57,3 48,6 63,8 Spanje,7 8,4 27,1 27,9 13,4 Duitsland 6,5,5 1,8 9,5 11,6 België en Luxemburg 8,2,3 8,3 8,4 7,8 Italië 9,7 45,4 4,3 3,4 3,1 Overige landen 7,9 2,7 1,2 2,2,3
Schapen en geiten 37 Uitvoerbestemming schapen- en geitenvlees 1995-27 1995 2 25 26 27 Totaal vlees in tonnen 3.544 4.253 7.27 11.21 12.1 Aandeel naar land in % België en Luxemburg 15,8 21,4 35,9 29,1 26,4 Frankrijk 4,5 38,3 12,3 34, 29,4 Italië 16,4 15,5 14,4 11,8 12,7 Duitsland 23,1 9,2 9,3 6,3 9,8 Verenigd Koninkrijk 1,8 5,7 3, 2,9 3,1 Overige landen 2,4 9,9 25,1 15,9 18,6
38 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Pluimveevlees in Nederland De productie van pluimveevlees is een samenspel van specialisten. In de fokkerij worden rassen geselecteerd en verder verbeterd. De eieren gaan vervolgens naar de broederij. Uitgebroede kuikens gaan naar de vermeerderaars, waar hennen en hanen worden gekruist. De uiteindelijke broedeieren worden dan weer uitgebroed bij een broederij. Deze kuikens gaan naar de vleeskuikenhouder waar ze, afhankelijk van het huisvestingssysteem, in zo n zes weken kunnen volgroeien. Op het gebied van de kwaliteitsbewaking loopt Nederland voorop. De kwaliteitsregeling IKB Kip en Salmonella aanpak zorgt voor kippenvlees van uitstekende kwaliteit. De Nederlandse pluimveesector geeft zélf extra garanties voor een constante kwaliteit en betrouwbaarheid van het eindproduct. Hygiëne De Nederlandse pluimveesector heeft al jaren een eigen aanpak via PPE-regelgeving om Salmonella en Campylobacter te bestrijden. Inmiddels gebeurt dat in EU-verband. Elke schakel van de keten moet aan hygiëne-eisen voldoen. Als bacteriën op een bedrijf aanwezig blijken te zijn, worden direct maatregelen genomen. Soms moeten besmette koppels uit productie worden genomen of worden gevaccineerd. De aanpak is onderdeel van het Nederlandse kwaliteitssysteem IKB (Integrale Keten Beheersing). Opbrengsten, productie en stapel Het jaar 27 was voor de vleeskuikenhouders een jaar van herstel, na een matig 26. Hoewel de kosten van voer, mestafzet en energie sterk zijn opgelopen, zijn deze meer dan gecompenseerd door de verbeterde opbrengstprijzen als gevolg van een bijzonder goede markt voor kuikenvlees. Volgens het Koppel Informatiesysteem Pluimvee (KIP) van de PVE, bedroeg het gemiddeld aantal aanwezige vleeskuikens in 27 ruim 41 miljoen dieren, terwijl dit aantal in 26 nog circa 4 miljoen bedroeg. Deze groei wordt bevestigd door het aantal geplaatste vleeskuikens, dat volgens voorlopige gegevens in 27 ongeveer 7% toenam ten opzichte van 26. Het aantal bedrijven met vleeskuikens nam in 27 met 12 toe tot 681. De bruto eigen productie (BEP) van de pluimveesector (karkasgewicht) lag in 27 op 676. ton: een groei van 1% tegenover 26. De BEP van vleeskuikens nam in 27 eveneens toe met 1% tot 63. ton (karkasgewicht). De BEP van kalkoenvlees (karkasgewicht) groeide in 27 met 4% tot bijna 31. ton. Doordat er sinds 25 geen slachterijen meer in Nederland zijn, is de aanvoer van kalkoen bij Nederlandse slachterijen weggevallen en bestaat de BEP alleen nog uit de export van levende kalkoenen. De BEP van overig pluimvee (kip, eenden, ganzen, parelhoenders) kwam in 27 uit op bijna 42.6 ton karkasgewicht (+5%). Uitvoer De uitvoer van pluimveevlees is in 27 ten opzichte van 26 met 14% toegenomen tot 85. ton. Vooral de export naar het Verenigd Koninkrijk zat stevig in de plus. De uitvoer naar Duitsland
Pluimveevlees 39 stagneerde in 27 enigszins. De export naar derde landen nam eveneens iets af. Per saldo compenseerde de uitbreiding van de export naar lidstaten de lichte daling bij de uitvoer naar derde landen dus ruimschoots. Naast de uitbreiding van de uitvoer naar het Verenigd Koninkrijk, speelde de toetreding van Roemenië en Bulgarije tot de EU hierbij een belangrijke rol. Invoer De invoer van pluimveevlees inclusief bereidingen, conserven en vleeswaren nam in 27 met 13% toe tot 494. ton. De invoer van pluimveevlees nam vergeleken met 26 toe met 3%. De groei van de import werd voor een belangrijk deel veroorzaakt vanwege de sterke uitbreiding van de invoer van bewerkt pluimveevlees uit met name Brazilië. Verbruik Het verbruik van pluimveevlees evenaarde in 27 met 22,5 kg per hoofd van de bevolking, het record uit 22. Het verbruik van kuikenvlees echter, bereikte met 18,2 kg per hoofd van de bevolking een peil dat nooit eerder bereikt werd. Het verbruik van kalkoenvlees daalde in 27 met Afzetstructuur vleeskuikens 27 Vleeskuikens april 27 4,9 miljoen stuks Invoer levende vleeskuikens 18. ton levend gew. 79.9 ton geslacht gew. Bruto binnenlandse productie (BEP) 814.3 ton levend gewicht; in geslacht gewicht is dit 62.6 ton Uitvoer levende vleeskuikens 1.3 ton levend gew. 7.6 ton geslacht gew. Slachtingen 912. ton levend gewicht 674.9 ton geslacht gewicht Invoer kuikenvlees waarvan vleeswaren 322. ton 11. ton Uitvoer kuikenvlees waarvan vleeswaren 7.1 ton 75. ton Verbruik kuikenvlees totaal 297.9 ton per capita 18,2 kg
4 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Kuikenslachterijen 27 (met een aanvoer van > 1. ton per jaar) Aantal slachterijen Aanvoer x 1. ton Aanvoer 26 27 26 27 1. - 3. 5 3 115 61 3. - 5. 5 7 169 265 > 5. 5 5 322 36 Blokker: Vleesch Du Bois* Breukelen: C. van Miert Pluimveeverwerking Dedemsvaart: Vleesch Du Bois* Doetinchem: Esbro Goor: Pingo Poultry* Grootegast: Storteboom Kornhorn B.V. Haulerwijk: J. de Vries & Zn. Leek: Gebr. Heijs Nijkerkerveen: v.d. Bor Pluimveeslachterij Nunspeet: Gecombineerde Pluimvee Slachterijen Ommel: Flandrex Panningen: Van der Linden Poultry Putten: Storteboom Fresh Stroe: Fa. Jan van Ee B.V. Zevenhuizen: Clazing Slachterij Zeeland Zuid-Holland Breukelen Utrecht Zevenhuizen Noord-Brabant Grootegast Friesland Noord- Holland Blokker Flevoland Gelderland Groningen Drenthe Nunspeet Overijssel Putten Nijkerkerveen Stroe Limburg Leek Haulerwijk Dedemsvaart Ommel Doetinchem Goor * Onderdeel van Plukon Royale Groep Panningen Gemiddeld aantal vleeskuikens, ouderdieren vleesrassen en bedrijven met vleeskuikens en ouderdieren vleesrassen Vleeskuikens miljoen stuks Bedrijven met vleeskuikens Ouderdieren vleesras miljoen stuks Bedrijven met ouderdieren vleesrassen 42,9 4, 41,3 3,1 3,5 3,6 22 228 224 669 681 739 25 26 27 Bron: PVE, Koppel Informatiesysteem Pluimvee ( KIP ) De hierboven aangegeven dieren en bedrijven waren in het verleden gebaseerd op gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Met ingang van 25 is de PVE overgegaan op gegevens uit het Koppel Informatiesysteem Pluimvee ( KIP ) van de PVE. De belangrijkste oorzaak van deze bron wisseling is het moment van tellen. Het CBS telt dieren en bedrijven slechts éénmaal per jaar (april), terwijl de PVE het kipsysteem in principe op ieder moment kan raadplegen. De uitkomsten sluiten daardoor op jaarbasis beter aan op het werkelijk aantal aanwezige dieren cq bedrijven.
Pluimveevlees 41 Producentenprijzen vleeskuikens (1925 gram) 25-27 (in euro/kg levend gewicht incl. BTW) 1,,9,8 Euro,7,6,5 J F M A M J J A S O N D 25 26 27 Bron: LEI Productie pluimveevlees 1995-27 (in 1. ton geslacht gewicht) 8 7 6 641 45 28 754 49 29 684 43 11 661 45 721 46 5 4 3 568 676 629 616 675 2 1 1995 2 25 26 27 vleeskuikens kalkoenen overige
42 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Uitvoerbestemming pluimveevlees 1995-27 Kippen-, hanen- en kuikenvlees 1995 2 25 26 27 Totaal x 1. ton 43 568 59 622 69 Aandeel naar land in % Duitsland 44,2 3, 26,8 26,2 25,2 Verenigd Koninkrijk 9,2 18,2 22,6 23,1 24,9 België en Luxemburg 5,1 5, 8,2 6,4 6,7 Frankrijk 3,3 4,4 6,1 6,4 6,7 Roemenië * * * * 5,3 Hongarije * *,8 2,6 4,5 Overige EU 3,6 5,6 13, 11,9 11,5 Rusland 13,9 1,2 5,2 4,1 3,3 Oekraïne 2,8,6 1,9 2,1 1,2 Hongkong 3,6 1,9 1,3 1,8 1,6 Afrikaanse landen 1,8 9,2 7,3 5,6 5,4 Overige derde landen 12,5 14,9 6,8 9,8 3,7 * in post overige derde landen Kalkoenvlees 1995 2 25 26 27 Totaal x 1. ton 54 61 45 3 34 Aandeel naar land in % Duitsland 42,5 22,9 3,8 23,4 14,8 België en Luxemburg 15,4 6,7 13,5 1,8 11,2 Overige EU 2,5 2,2 14,7 7,8 13,2 Rusland 21,9 53,5 15,1 1,2 9,3 Afrikaanse landen 7,5 11,5 15,3 2,3 2,1 Overige derde landen 1,2 3,2 1,6 21, 31,4
Pluimveevlees 43 Uitvoerbestemming pluimveevlees 1995-27 Pluimveevlees totaal 1995 2 25 26 27 Totaal x 1. ton 467 644 65 668 743 Aandeel naar land in % Duitsland 44,8 29,5 27,3 26,2 24,9 Verenigd Koninkrijk 8,1 16, 21,1 21,7 23,5 België en Luxemburg 6,2 5,2 8,5 6,6 6,9 Frankrijk 3, 4, 5,9 6,3 6,5 Overige EU 3,5 5,3 14,3 14,5 2,1 Oekraïne 2,5,7 1,8 2,2 1,1 Rusland 14,5 15,4 5,6 4,1 3,5 Hongkong 3,1 1,7 1,3 2, 1,8 Afrikaanse landen 2,6 9,1 7,8 5, 6,9 Overige derde landen 11,7 13,1 6,4 11,4 4,8
44 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Eieren en eiproducten Nederlandse supermarkten verkopen alleen eieren die volgens regels van de kwaliteitsregeling IKB (Integraal Keten Beheer) zijn geproduceerd. Dit is te zien aan het IKB logo op de verpakking. Met de kwaliteitsregeling IKB garandeert de sector de kwaliteit en voedselveiligheid van producten. Alle eieren zijn voorzien van een gestempelde cijfercode, zodat ze kunnen worden teruggetraceerd naar het bedrijf van herkomst. De cijfercode geeft aan hoe de kippen gehouden zijn. Zo is bijvoorbeeld te zien uit welk land, bedrijf en stal de eieren afkomstig zijn. De Nederlandse pluimveesector, maatschappelijke organisaties en de supermarkten overleggen samen over het kwaliteits- en voedselveiligheidsbeleid binnen het IKB programma. In 27 verbeterden de bedrijfsresultaten van Nederlandse legpluimveehouders iets, vooral door de hogere eierprijzen. De kosten namen echter ook flink toe, met name door de sterk opgelopen voerprijzen en hogere mestafzetkosten. Per saldo verbeterde de inkomenspositie van de leghennenhouders dus wel iets, maar bleef opnieuw matig tot slecht na al drie jaren. Stapel en productie Het aantal aanwezige leghennen daalde in 27 met 5. dieren tot 3,1 miljoen hennen. Het aantal bedrijven nam in 27 met 62 af tot 1.133. De afname van het aantal hennen wordt vooral veroorzaakt door de daling van het aantal aanwezige kooihennen. Het aanwezige leghennenbestand bestond in 27 uit 46% kooihennen, (26 47%) 4% (26 37%) scharrelhennen, 12% (26 14%) vrije uitloophennen en in 26 en 27 2% biologische hennen. De productie van eieren is voor 27 berekend op bijna 9,4 miljard stuks: 2 miljoen meer dan in 26. Uitvoer De Nederlandse export van consumptie-eieren en eiproducten (omgerekend naar eieren in de schaal) is in 27 met 3,5% toegenomen tot 8,6 miljard stuks. Deze lichte stijging is vooral waar te nemen bij consumptie-eieren en in wat mindere mate bij eiproducten (omgerekend naar eieren in schaal). Invoer De invoer van eieren en eiproducten (omgerekend naar eieren in schaal) nam in 27 tegenover 26 met 4,5% toe tot 2,2 miljard stuks. De toename is opvallend, omdat de eieren over het algemeen duurder werden aangeboden dan in 26. Verbruik Het verbruik van eieren stabiliseerde in 27 op ongeveer 3 miljard stuks, ofwel 182 stuks per hoofd van de bevolking.
Eieren en eiproducten 45 Afzetstructuur eieren 27 (in miljoen stuks) Productie 9.4 Invoer 2.24 waarvan consumptie-eieren 1.75 eiproducten 49 Uitvoer 8.6 waarvan consumptie-eieren 6. eiproducten 2.6 Bruto binnenlands verbruik 3.1 Uitval 94 Netto binnenlands verbruik 3. Verbruik per capita 182 stuks
46 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Eieren: pakstations/verzamelaars 27 (met een aanvoer > 1 mln. eieren per jaar) Aantal pakstations Aanvoer x mln. Aanvoer 26 27 26 27 1-15 6 8 734 981 15-25 3 2 587 396 > 25 1 9 5.46 5.659 Baarlo (LB): Cootjans Eierhandel Beverwijk: Eierenglorie Vermeulen Drachten: Frisian Egg Groesbeek: Gebr. Bach Eierhandel B.V. Leiden: Eierhandel Guliker & Roodbol Nijkerk: Eierenhandel van Roemburg B.V. Ochten (gem. Bergh): Weko Food International Oirlo: Globus EI Ommeren: Eierhandel R. van Zetten Ospel: Egga Ospel: Pluimveebedrijf Frits Jacobs Sint Annaparochie: J. Poort Sterksel: Zonnefarm-Ei B.V. Veen: G. Kwetters en Zn. Veen: ESB Ei-service bv/h.o.d.n. Roveco Lukken Veghel: Welmix B.V. Wehl: Gebroeders van Beek Woudenberg: van Raai Eierhandel Weert: Fa. Lemmers Noord- Holland Beverwijk Groningen Sint Annaparochie Friesland Flevoland Drachten Drenthe Overijssel Zeeland Nijkerk Leiden Utrecht Gelderland Woudenberg Zuid-Holland Wehl Ommeren Ochten Groesbeek Veen Veghel Noord-Brabant Sterksel Oirlo Baarlo Ospel Weert Limburg
Eieren en eiproducten 47 Aantal leghennen en bedrijven naar houderijsysteem 593 672 72 78 4.19 3.649 225 196 58 554 318 36 11.34 12.24 14.528 13.774 biologisch vrije uitloop scharrel kooi totaal aantal dieren 26 (*1.) 3.651 totaal aantal dieren 27 (*1.) 3.12 totaal aantal bedrijven 26 1.195 totaal aantal bedrijven 27 1.133 Bron: PVE, Koppel Informatiesysteem Pluimvee ( KIP ) De hierboven aangegeven dieren en bedrijven waren in het verleden gebaseerd op gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Met ingang van 25 is de PVE overgegaan op gegevens uit het Koppel Informatiesysteem Pluimvee ( KIP ) van de PVE. Het CBS telt dieren en bedrijven slechts éénmaal (april) per jaar, terwijl de PVE het kipsysteem in principe op ieder moment kan raadplegen. De uitkomsten sluiten daardoor op jaarbasis beter aan op het werkelijk aantal aanwezige dieren cq bedrijven. Producentenprijzen kippeneieren 25-27 (prijzen in euro/kg incl. BTW) 1,3 1,2 1,1 1,,9,8,7,6,5,4,3 J F M A M J J A S O N D kooi 25 scharrel 25 kooi 26 scharrel 26 kooi 27 scharrel 27 Bron: LEI
48 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Productie eieren 1995-27 (x miljard) 1 8 1,2 9,2 1, 2,3 9,1 9,2 9,4 4,1 4,6 4,9 6 4 8, 7,7 2 5, 4,6 4,5 1995 2 25 26 27 kooi eieren alternatieve eieren 1995, 2 Bron: CPE/PVE. Vanaf 25 Bron PVE (KIP) Uitvoerbestemming eieren 1995-27 Consumptie-eieren 1995 2 25 26 27 Totaal in miljoen stuks 6.55 6.325 5.7 5.75 5.96 Aandeel naar land in % Duitsland 68,8 64,3 75, 74,1 7,2 België en Luxemburg 5,4 3,4 3,8 4,5 5,6 Verenigd Koninkrijk 2,7 6,1 3,7 4,4 3,6 Frankrijk 2,9 5,9 2,6 1,7,7 Zwitserland 3,4 1,9 3,1 3,1 7,6 Overige landen 16,8 18,4 11,8 12,2 12,3
Eieren en eiproducten 49 Eiproducten 1995 2 25 26 27 Totaal x 1. ton 44,3 61,2 85,5 98,8 99,6 Aandeel naar land in % Duitsland 51,3 51,1 44,9 42,4 36,3 België en Luxemburg 8,3 11,9 15,9 14,1 9,4 Italië 5,5 3,8,,,2 Verenigd Koninkrijk 6,9 3,9 12,4 12,7 1,9 Frankrijk 6,5 5, 1,8 5,3 4, Oostenrijk 2,2 3,5 2,3 2, 2,2 Zwitserland 8,8 8,9 6,2 5,7 4,2 Japan 4,5 4, 2,9 2,5 16, Overige landen 6, 7,9 16,5 15,3 16,8 Huishoudelijke aankopen in Nederland van kooi-, scharrel-, en biologische eieren 1995-27* (volume %) Afzetkanalen eieren voor huishoudelijk gebruik 1995-27* (volume %) 1 8 3,4 39,7 2,3 44, 3,8 52,8 3,8 5,1 1 8 6,6 1,1 5,4 5,5 5,6 7,5 4,2 3,8 4,5 5,2 4,3 2,6 4,9 4,6 4,1 2,6 3,6 4, 3,9 2,3 6 4 82,1 83,8 6 4 72,4 78,9 83,4 83,8 86,2 2 56,9 53,7 43,4 2 1995 1999 23 14,1 25 11,1 27 1995 1999 23 25 27 kooi scharrel vrije uitloop/biologisch supermarkt speciaalzaken op de markt producent/particulier overig De PVE schaffen de gegevens over huishoudelijke aankopen elke twee jaar aan. Bron: GfK
5 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Vleesverwerkende bedrijven Zo n 1 bedrijven vormen samen de Nederlandse vleeswarensector. Daaronder zijn enkele grotere ondernemingen met productie en afzet in diverse landen. Verder zijn er gespecialiseerde, ambachtelijke bedrijven met een meer regionale functie. Uitvoer De uitvoer van bereidingen, vleeswaren en conserven is in 27 sterk toegenomen ten opzichte van het jaar ervoor. Dit kwam vooral door de sterke groei van de uitvoer van kipbereidingen. Meer dan de helft van de uitvoer bestaat nu uit producten van kip. Ongeveer 3% van de uitvoer komt voor rekening van vleeswaren en bereidingen van varkensvlees. Naar schatting voerde de vleeswarensector vorig jaar voor een bedrag van 55 miljoen uit: ruim 3% meer dan in 26. Het Verenigd Koninkrijk (VK) was ook in 27 de grootste afnemer van Nederlandse vleeswaren en bereidingen. Het aandeel van het VK daalde echter tot naar schatting 3%. De uitvoer naar Duitsland nam vorig jaar sterk toe, wat resulteerde in een aandeel van boven de 2%. België, dat vorig jaar meer vleeswaren en bereidingen uit Nederland kocht, heeft een aandeel van 15%. EU en derde landen Het aandeel van de EU in de Nederlandse export van vleeswaren bedroeg vorig jaar naar schatting 91%. Dit aandeel is hoger dan in 26. De export van vleeswaren naar derde landen was vroeger vooral gericht op de Verenigde Staten (VS). Onder invloed van de veel duurdere euro ten opzichte van de dollar is de uitvoer naar de VS sinds 26 sterk teruggevallen. Libanon is nu de belangrijkste afnemer buiten de Europese Unie. Bacon De uitvoer van bacon nam in 27 met naar schatting 3% toe tot 167. ton (op basis van gewicht met been). De belangrijkste concurrent Denemarken zette vorig jaar circa 8% minder bacon af op de Britse markt. De Britse consumptie van bacon herstelde zich vorig jaar enigszins van de daling in 26. De Britten hebben naar schatting 2% meer bacon gekocht dan in 26. Het VK is met een aandeel van circa 95% veruit de belangrijkste afnemer van Nederlandse bacon. Invoer In 27 is de import van vleeswaren en bereidingen sterk gestegen tot naar schatting 314 miljoen kg op basis van karkasgewicht (+17%). Vooral de invoer van bereidingen van kip nam fors toe. Meer dan 6% van de import bestaat nu uit kipbereidingen. Producten van varkensvlees nemen een kwart voor hun rekening. Ongeveer driekwart van de Nederlandse import komt uit twee landen, te weten België en Brazilië. De invoer uit Brazilië, die
Vleesverwerkende bedrijven 51 grotendeels uit kip- en kalkoenbereidingen bestaat, is in 27 opnieuw sterk toegenomen. Ook uit Thailand kwamen opnieuw meer pluimveebereidingen. Verbruik Nederlandse huishoudens hebben in 27 iets minder vleeswaren voor huishoudelijk gebruik gekocht dan in 26. De daling bedroeg ongeveer één procent. Het aantal huishoudens dat vleeswaren kocht bleef wel op hetzelfde niveau maar per huishouden werd iets minder gekocht. Ruim 98% van de Nederlandse huishoudens kocht in 27 vleeswaren. De gemiddelde prijs van vleeswaren lag vorig jaar circa 1,5% hoger dan in 26. Dit leidde tot een groei van de huishoudelijke bestedingen aan vleeswaren van ruim een half procent tot 1,2 miljard.
52 Vee, Vlees en Eieren in Nederland 28 Bacon producerende bedrijven 27 (met meer dan 1. ton per jaar) Aantal bedrijven Baconproductie 26 27 1. - 5. 2 1 5. - 7.5 2 3 > 7.5 6 5 Beuningen: Vion Food Group Doetinchem: Vion Food Group Lisse: Persoon Oudewater: Lunenburg Sassenheim: Van der Mey Scherpenzeel: Vion Food Group Someren: Van Rooi Meat Zevenaar: Compaxo Zoetermeer: Van der Bent Lisse Sassenheim Scherpenzeel Oudewater Doetinchem Zoetermeer Zevenaar Beuningen Someren
Vleesverwerkende bedrijven Rundvee 53 Uitvoerontwikkeling bacon 1995-27 (x 1. ton productgewicht) 15 12 9 6 139 148 129 134 95 3 1995 2 25 26 27 Uitvoer vleeswaren, bereidingen, conserven 27 (excl. bacon, per diersoort) pluimvee 58% varken 31% rund/kalf 1% overig 1%