PALLIATIEVE ZORG OP KOERS De landelijke plannen van de integrale kankercentra voor 2008
2
PALLIATIEVE ZORG OP KOERS De landelijke plannen van de integrale kankercentra voor 2008 Sinds het ministerie van VWS in 2004 de integrale kankercentra de opdracht gaf de palliatieve zorg te gaan coördineren, is de vraag naar goede palliatieve zorg alleen maar toegenomen. Het regeerakkoord vraagt er expliciet aandacht voor. De Gezondheidsraad geeft in zijn rapport over nazorg in de oncologie als aanbeveling dat er in een vroeg stadium individuele zorgplannen moeten komen. De integrale kankercentra richten zich bij hun ondersteuning niet alleen op mensen met kanker, maar op alle aandoeningen waarbij palliatieve zorg nodig is. Inmiddels is er een landelijk dekkende structuur van netwerken palliatieve zorg en consultatieteams die worden ondersteund door de integrale kankercentra. Deze regionale netwerken en de consultatieteams vormen de basis voor het verspreiden van kennis en expertise onder de zorgverleners. Naast deze autonome, regionale functie werken de integrale kankercentra intensief samen bij het verder ontwikkelen van landelijke diensten en producten die de zorgverleners helpen de kwaliteit van hun palliatieve zorg te verbeteren. Op verzoek van het ministerie van VWS hebben wij eind 2007 samen met andere veldpartijen een plan van aanpak gemaakt voor het verder ontwikkelen en verbeteren van de palliatieve zorg. Daarnaast hebben wij in 2007 een stramien voor zorgprogrammering voor palliatieve zorg ontwikkeld. Het komend jaar toetsen enkele netwerken dit stramien. De resultaten verwachten we medio 2008. Ook de komende jaren zullen de integrale kankercentra, soms in samenwerking met andere organisaties, landelijk diensten en producten ontwikkelen om palliatieve zorg op een hoger plan te tillen. In dit activiteitenplan presenteren de integrale kankercentra hun landelijke activiteiten en doelstellingen voor 2008 op het gebied van palliatieve zorg. 3
IKC s ondersteunen de zorgverlener Consultatie In alle regio s functioneren inmiddels goede consultatievoorzieningen. Het aantal consultaties nam in 2006 verder toe met 14 procent, maar daalde in 2007. De uitdaging voor 2008 is deze dalende trend weer om te zetten in een stijgende lijn. In 2008 streven we naar een toename van het aantal consulten van 5 procent ten opzichte van 2007. Dat lukt alleen als we de bekendheid en het bereik van de consultatieteams verder vergroten. Binnen deze toename van 5 procent streven we naar een groei van 20 procent van het aantal niet-oncologische consulten. Daarom richten we ons met scholingen en cursussen over palliatieve zorg op niet-oncologische patiëntgroepen zoals kinderen, ouderen, verstandelijk beperkten, psychiatrische patiënten en mensen met ALS, COPD of hartfalen. We willen de kwaliteit van onze consultatie transparanter maken door het gebruik van het kwaliteitskader consultatie te bevorderen, de kwaliteit van de consultatie te toetsen en daarover te rapporteren. Tevens ontwikkelen we een modelprocedure voor consultatie, een model voor de samenstelling van consultteams en competentieprofielen voor consulenten. In 2008 gaan we bovendien de consultdiensten bij de gebruikers evalueren. Er is grote diversiteit in de wijze waarop de consultatieteams werken. In 2008 zullen we onderzoeken hoe we deze meer op één lijn kunnen brengen. Richtlijnen De landelijke redactie ontwikkelt, onderhoudt en evalueert planmatig richtlijnen voor palliatieve zorg. De bestaande richtlijnen zijn gepubliceerd in het boek Palliatieve zorg, richtlijnen voor de praktijk (3 e druk 2007). Alle richtlijnen zijn digitaal beschikbaar op www.pallialine.nl. Ook zijn er een aantal in het Engels vertaald. In 2008 continueren we het onderzoek naar de wijze waarop de huidige richtlijnen verder toegepast kunnen worden voor de doelgroep kinderen We onderzoeken samen met Belgische professionals de mogelijkheid de richtlijnen geschikt te maken voor verspreiding in Vlaams-België De landelijke redactie neemt in 2008 het initiatief voor het ontwikkelen van twee nieuwe richtlijnen, bij voorkeur op niet-oncologisch gebied en de revisie van vier richtlijnen. Waar mogelijk werken we daarbij samen met wetenschappelijke verenigingen. De implementatie van richtlijnen vindt regionaal plaats en wordt landelijk geregisseerd. In 2008 onderzoeken we of het wenselijk is meer richtlijnen in het Engels te vertalen. Deskundigheidsbevordering Scholing en het uitdragen van kennis zijn essentieel voor het doelmatig inzetten van palliatieve zorg. Er wordt echter weinig gebruik gemaakt van het overzicht van het aanbod aan na- en bijscholing voor palliatieve zorg op ikcnet. In 2008 zullen we onderling kennis en ervaring met scholingsmodules uitwisselen en samen met Agora een keuze maken voor een geschikte applicatie. In 2008 starten we met de bouw van een goed functionerende scholingsapplicatie die toegankelijk is via zowel ikcnet als www.netwerkpalliatievezorg.nl. Doelgroepverbreding De integrale kankercentra verbreden regionaal de dienstverlening naar niet-oncologische patiëntgroepen en wisselen ervaringen uit. Dit wordt op regionaal niveau aangepakt. In 2008 organiseren we samen met Agora één à twee landelijke symposia voor andere doelgroepen dan de oncologie. 4
IKC s ondersteunen de netwerken Netwerkondersteuning De integrale kankercentra ondersteunen in hun eigen regio de zorgverleners bij het verbeteren van hun organisatorische kwaliteit en samenwerking. Landelijk ontwikkelen wij steeds meer diensten en producten die de netwerken hierbij kunnen gebruiken, zoals kwaliteits- en meetinstrumenten. In 2007 ontwikkelden we een landelijk stramien voor zorgprogrammering. Dit kunnen de netwerken als kader gebruiken om hun eigen regionale zorgprogramma s vorm te geven. In 2008 zullen negen netwerken het stramien voor zorgprogrammering toetsen. Na deze toets willen we het zorgprogramma digitaal beschikbaar stellen. In de eindrapportage geven we aan hoe en in welke vorm het project een vervolg kan krijgen voor de overige netwerken. De VIKC gaat in 2008 het gebruik van de kwaliteitskaders voor de organisatie van de netwerken verder stimuleren. Medewerkers van de integrale kankercentra gaan NIVEL ondersteunen bij het ontwikkelen van kwaliteitsindicatoren voor de palliatieve zorg. Instrumenten om de kwaliteit te verbeteren Websites Wij bieden onze diensten en producten steeds meer digitaal aan in de vorm van websites en internetapplicaties. Het actueel houden van deze websites, zoals ikcnet, Pallialine en de samen met Agora opgezette netwerksite vereist afstemming en coördinatie. Samenwerking met andere programma s zoals Richtlijnen en Organisatie van Oncologische Zorg en de Nederlandse Kankerregistratie wordt steeds belangrijker. In 2008 leggen we duidelijke afspraken vast rond onderhoud en beheer van de diverse sites voor de palliatieve zorg en over integratie met andere VIKC-applicaties. In 2008 ontwikkelen we een applicatie voor het zorgprogramma palliatieve zorg. Consultregistratie Het consultregistratiesysteem PRADO voldoet inmiddels aan alle wettelijke eisen op het gebied van privacy en beveiliging. We bieden ondersteuning bij het gebruik van het systeem. In 2008 worden alle consulten in PRADO geregistreerd en wordt het systeem benut als consultdossier. Communicatie Het is van groot belang dat alle partijen die zich bezighouden met palliatieve zorg op de hoogte zijn van elkaars activiteiten. Regionale netwerken en zorgverleners moeten toegang hebben tot deze informatie. Zij moeten gemakkelijk kunnen vinden bij wie ze terecht kunnen met hulpvragen. De belangrijkste externe communicatiemiddelen die de integrale kankercentra landelijk inzetten zijn ikcnet.nl en netwerkpalliatievezorg.nl. Op deze websites is alle relevante landelijke informatie te vinden. Verder geven we regionale nieuwsbrieven uit en ondersteunen we de netwerken en consulenten met folder- en beursmateriaal. In 2008 is een agenda met congressen beschikbaar op ikcnet. In 2008 ontwikkelen we folder- en beursmateriaal en breiden we de communicatie uit naar niet-oncologische doelgroepen. 5
Samenwerking Interne samenwerking De negen integrale kankercentra werken structureel samen binnen het landelijke programma palliatieve zorg. In 2008 werken we verder aan efficiënte en effectieve uitwerking van de gezamenlijke landelijke plannen, onder andere door regelmatig programmaoverleg en afstemming. Waar mogelijk maken we gebruik van expertise uit andere landelijke programma s. Externe samenwerking Bij de palliatieve zorg zijn veel verschillende partijen betrokken. We onderhouden landelijk contacten met alle relevante partijen. We blijven actief invulling geven aan het relatiebeheer met samenwerkingspartners en stakeholders, onder meer door het organiseren van een periodiek overleg. We werken structureel samen met Agora en leggen dat vast in een gezamenlijk werkplan. We bespreken periodiek de voortgang van het programma met het ministerie van VWS, zodat afstemming met het overheidsbeleid mogelijk is. Meer informatie vindt u op: http://palliatievezorg.ikcnet.nl. 6