G.H. van der Wilt Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) november 2009 In opdracht van Stichting Woonruimteverdeling Zuid-Hollandse Eilanden
Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) Auteur: G.H. van der Wilt Project: 09-3112 Adres: Goudsesingel 78, 3011 KD Rotterdam Postbus 21323, 3001 AH Rotterdam Telefoon: (010) 267 1500 Telefax: (010) 267 1501 E-mail: infocos@sdr.rotterdam.nl Website: www.cos.rotterdam.nl 2
INHOUD Samenvattende beschouwing 5 1 Inleiding 7 2 Slaagkans 9 2.1 Definitie slaagkans 9 2.2 Slaagkansen per gemeente 9 2.3 Ontwikkeling van de slaagkans 10 3 Geslaagde woningzoekenden 15 3.1 Verhuringen in de subregio Voorne-Putten / Rozenburg 15 3.2 Inschrijfduur woningzoekenden 17 3.3 Gemiddeld benodigde inschrijfduur naar doelgroep en marktsegment 19 3.3.1 Benodigde inschrijfduur naar doelgroep 19 3.3.2 Benodigde inschrijfduur naar marktsegment 20 4 Verhuisbewegingen 21 4.1 Verhuizingen naar herkomst 21 4.2 Reguliere woningzoekenden en voorrangskandidaten 22 Publicatieoverzicht COS 3
4
Samenvattende beschouwing Voor de Stichting Woonruimteverdeling Zuid-Hollandse Eilanden (SWZE) heeft het Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) nader gekeken naar de resultaten van de woonruimteverdeling in de sociale huursector in het gebied Voorne-Putten / Rozenburg. Gekeken is naar de slaagkans van woningzoekenden, de benodigde inschrijfduur om te kunnen slagen op de woningmarkt en naar de verhuisbewegingen binnen het werkingsgebied van SWZE. De rapportage handelt over de periode van 1 juli 2008 tot 1 juli 2009 en zal, waar mogelijk, de resultaten vergelijken met de resultaten over de periode van 1 juli 2007 tot 1 juli 2008. Slaagkansen Tussen 1 juli 2008 en 1 juli 2009 is de slaagkans van alle woningzoekenden in drie van de zes VP/R-gemeenten gedaald en in drie gemeenten gestegen. In Hellevoetsluis, Bernisse en Westvoorne is de slaagkans in de onderzochte periode met respectievelijk 2,2%, 4,5% en 0,2% gestegen; in Spijkenisse, Rozenburg en Brielle daalde de slaagkans met respectievelijk 0,9%, 0,7% en 0,2%. Wanneer we naar een langere periode kijken, van 1 juli 2007 tot 1 juli 2009, dan blijkt dat de slaagkans voor alle woningzoekenden alleen in Hellevoetsluis en Bernisse is gestegen. In de overige vier gemeenten is de slaagkans over deze periode gedaald. Aan het eind van de onderzochte periode was de slaagkans voor alle woningzoekenden het hoogst in Bernisse (10,1%), gevolgd door Hellevoetsluis (8,4%), Spijkenisse (6,3%), Rozenburg (5,1%), Westvoorne (3,5%) en Brielle (1,8%). Aan het eind van de onderzochte periode hadden starters in vijf van de zes gemeenten een lagere slaagkans dan twee jaar daarvoor. Alleen in Hellevoetsluis was de slaagkans aan het eind van de periode hoger dan twee jaar eerder. Doorstromers hadden aan het eind van de onderzochte periode in drie gemeenten (Hellevoetsluis, Bernisse, Westvoorne) een hogere slaagkans dan twee jaar daarvoor. In Rozenburg is de slaagkans voor doorstromers in twee jaar tijd met iets meer dan 8% gedaald. Ook in Spijkenisse en Brielle is de slaagkans van doorstromers in twee jaar tijd gedaald. Aan het eind van de onderzochte periode was de slaagkans voor starters in Rozenburg, Brielle en Westvoorne hoger dan die voor doorstromers. In Hellevoetsluis, Spijkenisse en Bernisse was de slaagkans voor doorstromers juist hoger. Voor de slaagkans naar achtergrondkenmerken van de woningzoekenden geldt nog steeds dat ouderen, door hun langere inschrijfduur en specifiek voor ouderen bestemd aanbod, een hogere slaagkans hadden dan jongeren. In de meeste gemeenten hadden kleine huishoudens een hogere slaagkans dan grotere huishoudens. Alleen in Brielle en Bernisse hadden grotere huishoudens een hogere slaagkans dan kleinere huishoudens. Verhuringen In de periode van 1 juli 2008 tot 1 juli 2009 zijn er in totaal 1.575 woningen verhuurd aan reguliere woningzoekenden en 200 woningen aan voorrangskandidaten. De meeste verhuringen aan reguliere woningzoekenden (905) vonden plaats in Spijkenisse, de minste in Bernisse (52) en Westvoorne (48). Veruit de meeste verhuurde woningen hadden een huurprijs tot de aftoppingsgrens voor 1 tot 2-persoonshuishoudens, waren een eengezinswoning en 5
hadden 3 of 4 kamers. Van alle verhuringen aan reguliere woningzoekenden is 56% naar doorstromers gegaan en 44% naar starters. Ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder is het aantal verhuringen aan doorstromers met 5%-punt toegenomen. Inschrijfduur De gemiddelde inschrijfduur van alle geslaagde reguliere woningzoekenden in de VP/Rgemeenten bedroeg in de onderzochte periode 37 maanden, ofwel net iets meer dan 3 jaar. Vergeleken met dezelfde periode een jaar eerder is de gemiddelde inschrijfduur van alle geslaagde reguliere woningzoekenden daarmee met 5 maanden gestegen. Doorstromende woningzoekenden in Brielle stonden het langst ingeschreven: gemiddeld 67 maanden. Starters en doorstromers in Spijkenisse stonden gemiddeld het kortste ingeschreven: respectievelijk 29 en 31 maanden. In alle gemeenten was de gemiddeld benodigde inschrijfduur van starters korter dan die van doorstromers. Behalve naar de totaal benodigde inschrijfduur en die van starters en doorstromers is ook gekeken naar de benodigde inschrijfduur per doelgroep en per marktsegment. De doelgroep bestaat uit een combinatie van inkomen, leeftijd en huishoudensgrootte en kent 12 combinaties. Het marktsegment bestaat uit een combinatie van huurprijs en type woning en kent ook 12 combinaties. In Hellevoetsluis en Spijkenisse hadden vijf doelgroepen een langere inschrijfduur nodig om aan een woning te komen dan gemiddeld in hun gemeente. In Rozenburg, Brielle en Bernisse gold dat voor vier doelgroepen, in Westvoorne voor drie. Twee doelgroepen hadden in vijf van de zes gemeenten een langere inschrijfduur nodig dan gemiddeld: woningzoekenden uit de aandachtsgroep en woningzoekenden uit de niet-aandachtsgroep in de leeftijd van 55 jaar en ouder en een huishoudensgrootte van maximaal twee personen. Naar marktsegment bezien was er één type woning waarvoor de benodigde inschrijfduur in vijf van de zes gemeenten hoger was dan gemiddeld: de eengezinswoning met een huurprijs tot de aftoppingsgrens voor 1 tot 2-persoonshuishoudens. Alleen in Bernisse was de gemiddeld benodigde inschrijfduur voor dit type woning lager dan de totaal gemiddeld benodigde inschrijfduur in Bernisse. In Hellevoetsluis en Rozenburg was voor zes van de twaalf type woningen een langere inschrijfduur nodig dan gemiddeld in die gemeenten. In Spijkenisse gold dat voor vier van de twaalf type woningen, in Brielle, Bernisse en Westvoorne voor drie van de twaalf type woningen. Verhuisbewegingen In alle gemeenten was in de onderzochte periode ten minste 62% van de geslaagde woningzoekenden afkomstig uit de gemeente waarin men een woningen toegewezen kreeg. Dat is 10% meer dan een jaar eerder. Bernisse had in de onderzochte periode de meest lokaal georiënteerde woningmarkt: 83% van alle geslaagde woningzoekenden kwam uit de eigen gemeente, 97% kwam uit het werkingsgebied van SWZE. De woningmarkt in Spijkenisse was het minst lokaal georiënteerd, alhoewel nog steeds 74% van alle geslaagde woningzoekenden in Spijkenisse al woonachting was binnen het werkingsgebied van SWZE. De geslaagde voorrangskandidaten kwamen vrijwel allemaal uit de eigen gemeente; alleen in Hellevoetsluis en Spijkenisse kwam een klein deel van de geslaagde voorrangskandidaten niet uit de eigen gemeente. 6
1 Inleiding De gemeenten en corporaties in de subregio Voorne-Putten / Rozenburg (VP/R) willen meer zicht hebben op de resultaten van de woonruimteverdeling in de sociale huursector in hun gebied. In opdracht van de Stichting Woonruimteverdeling Zuid-Hollandse Eilanden (SWZE) heeft het Centrum voor Onderzoek en Statistiek (COS) daarom voor het tweede opeenvolgende jaar de resultaten van de woonruimteverdeling in de sociale huursector in het gebied Voorne-Putten / Rozenburg nader geanalyseerd. Gekeken is naar de slaagkans van woningzoekenden, de benodigde inschrijfduur om te kunnen slagen op de woningmarkt en de verhuisbewegingen binnen het werkingsgebied van SWZE. Deze rapportage handelt over de periode juli 2008 juli 2009 (derde kwartaal 2008 tot en met tweede kwartaal 2009) en is analoog aan de rapportage over de periode juli 2007 juli 2008 (derde kwartaal 2007 tot en met tweede kwartaal 2008). In de subregio Voorne-Putten / Rozenburg liggen zes gemeenten: Hellevoetsluis, Spijkenisse, Rozenburg, Brielle, Bernisse en Westvoorne. De informatie in deze rapportage wordt telkens uitgesplitst naar deze gemeenten. Qua opbouw en inhoud ziet het rapport er als volgt uit: 1. De slaagkansen van starters en doorstromers op het woningaanbod in de gemeenten in de subregio VP/R, uitgesplitst naar leeftijd, inkomen en huishoudensgrootte. 2. Het aantal geslaagde starters en doorstromers en hun gemiddelde inschrijfduur, uitgesplitst naar huurprijs, woningtype en woninggrootte van de woning waarin men is geslaagd. In een apart tabellenbestand, dat bij deze rapportage wordt geleverd, wordt het aantal geslaagde woningzoekenden ook uitgesplitst naar de wijk waarin men is geslaagd. 3. De gemiddeld benodigde inschrijfduur naar doelgroep en marktsegment: a. De doelgroep bestaat uit een combinatie van inkomen (aandachtsgroep / niet-aandachtsgroep), leeftijd (< 23 / 23 55 / 55+) en huishoudensgrootte (1-2 pers. / 3 en meer pers.). In totaal gaat het dus om maximaal 3*2*2=12 categorieën. b. Het marktsegment bestaat uit een combinatie van type woning (egw / mgw / senioren) en prijs (tot kwaliteitskorting / aftoppingsgrens 1-2p / aftoppingsgrens 3p / vanaf aftoppingsgrens). In totaal gaat het dus om maximaal 3*4=12 categorieën. 4. De verhuisbewegingen op de gemeentelijke woningmarkt (in- en uitstroom) binnen het werkingsgebied van SWZE. Bij deze rapportage hoort een excel-bestand, met daarin alle tabellen die voor deze rapportage zijn gebruikt. 7
8
2 Slaagkans In dit hoofdstuk wordt de slaagkans van starters en doorstromers in de subregio VP/R besproken. De slaagkans wordt uitgesplitst naar leeftijd, inkomen en huishoudensgrootte. 2.1 Definitie slaagkans De slaagkans geeft weer welk aandeel van de woningzoekenden met succes heeft deelgenomen aan het aanbodmodel en een corporatiewoning heeft gevonden. De slaagkans wordt beïnvloed door de omvang van het beschikbare aanbod én de omvang van de groep actief woningzoekenden. De in dit rapport gepresenteerde slaagkansen zijn gebaseerd op een berekening van de slaagkansen per kwartaal conform de berekeningswijze in de rapportagereeks Kans van Slagen. Monitor Woonruimteverdeling stadsregio Rotterdam (COS, 2005 2009). De slaagkans wordt beschouwd als een indicator voor de relatieve positie van groepen woningzoekenden op de sociale huurwoningmarkt en is als volgt gedefinieerd: Het aantal woningzoekenden (per subgroep) dat in het kwartaal een woning heeft verkregen (verhuringen) via de media of directe bemiddeling, gedeeld door het aantal actief woningzoekenden (per subgroep) dat op die woningen heeft gereageerd plus het aantal geslaagde direct bemiddelden (die niet actief waren), uitgedrukt als percentage. In dit hoofdstuk wordt de ontwikkeling van de slaagkans vanaf juli 2008 tot juli 2009 zichtbaar gemaakt voor de zes gemeenten in de subregio Voorne-Putten / Rozenburg. Hiervoor wordt een zogenaamd tweekwartaals voortschrijdend gemiddelde gebruikt; dit betekent dat het gemiddelde van de slaagkans in twee kwartalen steeds als punt is weergegeven. Vertekeningen door uitschieters worden hierdoor minder en patronen worden duidelijker zichtbaar. In hoofdstuk 3 is weergegeven op hoeveel geslaagde woningzoekenden de slaagkansen betrekking hebben. 2.2 Slaagkansen per gemeente Voordat we een uitsplitsing van de slaagkansen maken naar starters en doorstromers en we kijken naar de slaagkans per achtergrondkenmerk van de geslaagde woningzoekenden, geven we eerst een algemeen beeld van de slaagkans per gemeente in de stadsregio Rotterdam in 2008. In figuur 2.1 is te zien dat van de gemeenten in de subregio Voorne-Putten / Rozenburg Spijkenisse de hoogste slaagkans had (7,7%). De slaagkans van woningzoekenden in Spijkenisse was daarmee de op drie na hoogste slaagkans van alle woningzoekenden in de stadsregio Rotterdam. De slaagkans in Hellevoetsluis bedroeg in 2008 6,5% en die in Rozenburg 6,0%. De slaagkans van de 3 kleinstedelijke gemeenten Brielle, Bernisse en Westvoorne was met respectievelijk 2,4%, 4,9% en 3,1% duidelijk lager. 9
Figuur 2.1 Slaagkans per regiogemeente in 2008 Rotterdam 7,9% Kleinstedelijk Groeistedelijk Grootstedelijk Schiedam Vlaardingen Maassluis Capelle a/d IJssel Hellevoetsluis Spijkenisse Rozenburg Ridderkerk Krimpen a/d IJssel Albrandsw aard Barendrecht Lansingerland Brielle 3,5% 5,2% 5,1% 4,7% 6,5% 7,7% 6,0% 1,9 % 3,0% 5,6% 2,4% 11,8 % Hoek van Holland 2,3% Bernisse 4,9% Westvoorne 3,1% 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 16% 18% 2.3 Ontwikkeling van de slaagkans In de figuren 2.2 tot en met 2.4 op de volgende pagina s is per gemeente de voortschrijdende slaagkans te zien voor alle woningzoekenden, voor alleen de starters en voor alleen de doorstromers, voor de periode van het derde kwartaal van 2007 tot en met het tweede kwartaal van 2009. In figuur 2.2 is te zien dat de slaagkans voor woningzoekenden in Westvoorne tussen het derde kwartaal van 2007 en het tweede kwartaal van 2009 het meest stabiel is gebleven: de slaagkans aan het eind van deze periode was 0,3% lager dan aan het begin van deze periode. In Brielle is het verschil tussen het begin (2,6%) en eind (1,8%) van deze periode iets groter, maar ook hier zijn geen grote schommelingen te zien in de slaagkans. Ook in Bernisse is de slaagkans tussen het derde kwartaal van 2007 en het tweede kwartaal van 2009 nauwelijks 10
veranderd (+0,3%), al is wel sprake van wat flinke schommelingen. In de drie overige gemeenten is de slaagkans in bijna twee jaar tijd wel duidelijk veranderd; alleen in Hellevoetsluis was sprake van een stijging. Hier steeg de slaagkans van 6,4% naar 8,4%. In Spijkenisse en Rozenburg is de slaagkans juist afgenomen. In Spijkenisse van 9,3% naar 6,3%; in Rozenburg van 12,1% naar 5,1%. Figuur 2.2 Ontwikkeling van de slaagkans van alle woningzoekenden in de VP/R-gemeenten, tweekwartaals voortschrijdend gemiddelde, 3 e kw. 2007 t/m 2 e kw. 2009 16,0% 14,0% 12,0% 10,0% 8,0% 6,0% 4,0% 2,0% Hellevoetsluis Spijkenisse Rozenburg Brielle Bernisse Westvoorne 0,0% 3/4 2007 4/1 2008 1/2 2008 2/3 2008 3/4 2008 4/1 2009 1/2 2009 In figuur 2.3 is het tweekwartaals voortschrijdend gemiddelde voor starters opgenomen. Daarin is te zien dat de slaagkans voor starters aan het eind van de periode in vijf van de zes gemeenten lager lag dan aan het begin van de periode. Alleen in Hellevoetsluis was de slaagkans aan het eind van het tweede kwartaal van 2009 hoger dan halverwege 2007. Wel is duidelijk te zien dat de slaagkansen voor starters in Rozenburg, Bernisse en Westvoorne de laatste paar maanden weer aan het stijgen zijn. Figuur 2.3 Ontwikkeling van de slaagkans van starters in de VP/R-gemeenten, tweekwartaals voortschrijdend gemiddelde, 3 e kw. 2007 t/m 2 e kw. 2009 16,0% 14,0% 12,0% 10,0% 8,0% 6,0% 4,0% 2,0% Hellevoetsluis Spijkenisse Rozenburg Brielle Bernisse Westvoorne 0,0% 3/4 2007 4/1 2008 1/2 2008 2/3 2008 3/4 2008 4/1 2009 1/2 2009 11
In figuur 2.4 tenslotte is het tweekwartaals voortschrijdend gemiddelde voor doorstromers opgenomen. Dit beeld wijkt enigszins af van de figuur voor starters. Voor doorstromers was aan het eind van de periode namelijk in drie van de zes gemeenten de slaagkans hoger dan aan het begin van de periode. Het gaat om Hellevoetsluis (+3,6%), Bernisse (+3,0%) en Westvoorne (+0,5%). Vooral in Rozenburg is de slaagkans voor doorstromers sterk gedaald, met meer dan 8% van 13,0% naar 4,7%. In Spijkenisse is de slaagkans gedaald van 9,3% naar 7,2% en in Brielle tenslotte daalde de slaagkans van 1,9% naar 1,5%. Figuur 2.4 Ontwikkeling van de slaagkans van doorstromers in de VP/R-gemeenten, tweekwartaals voortschrijdend gemiddelde, 3 e kw. 2007 t/m 2 e kw. 2009 16,0% 14,0% 12,0% 10,0% 8,0% 6,0% 4,0% 2,0% Hellevoetsluis Spijkenisse Rozenburg Brielle Bernisse Westvoorne 0,0% 3/4 2007 4/1 2008 1/2 2008 2/3 2008 3/4 2008 4/1 2009 1/2 2009 In figuur 2.5 op de volgende pagina zijn per gemeente de gemiddelde slaagkansen opgenomen van doorstromers en starters met daarbij het onderscheid naar leeftijd, huishoudensgrootte en inkomen. In de figuur is ook de totale slaagkans in de onderzochte periode (3 e kwartaal 2008 t/m 2 e kwartaal 2009) opgenomen. Let op: de percentages in de figuur zijn berekend op basis van soms erg kleine absolute aantallen. Hierdoor kunnen de percentages aan schommelingen onderhevig zijn. Voor starters op de woningmarkt was de slaagkans in de onderzochte periode het hoogst in Hellevoetsluis (7,5%) en het laagst in Brielle (1,9%). Voor doorstromers op de woningmarkt was de slaagkans het hoogst in Bernisse (9,2%) en het laagst in Brielle (2,0%). In Hellevoetsluis was de slaagkans voor starters hoger dan die voor doorstromers, in de overige gemeenten was de slaagkans voor doorstromers hoger dan die voor starters. Naar leeftijd bezien hebben ouderen de hoogste slaagkansen. Een langere inschrijfduur, specifiek aanbod voor ouderen en de mogelijkheid om, door de langere inschrijfduur, gericht te reageren, liggen hieraan ten grondslag. Met uitzondering van Brielle en Bernisse hebben 1- en/of 2-persoonshuishoudens een hogere slaagkans dan grotere huishoudens, zowel bij de starters als bij de doorstromers. In Brielle hebben 4-persoonshuishoudens de hoogste slaagkans; in Bernisse gaat het om 4-12
persoonshuishoudens bij de doorstromers en om 5- en meerpersoonshuishoudens bij de starters. In dit laatste geval gaat het echter maar om één geslaagde woningzoekende. Voor de slaagkans naar inkomensklasse tenslotte geldt dat, de onbekende inkomens daargelaten, in Hellevoetsluis, Brielle en Westvoorne starters in de meeste inkomensklassen de hoogste slaagkans hebben en dat in Spijkenisse, Rozenburg en Bernisse juist doorstromers in de meeste inkomensklassen de hoogste slaagkans hebben. Figuur 2.5 Gemiddelde slaagkans in de VP/R-gemeenten naar woningmarktpositie, leeftijd, huishoudensgrootte en inkomen, 3 e kw. 2008 t/m 2 e kw. 2009 Hellevoetsluis Spijkenisse Rozenburg Drstrmrs Starters Drstrmrs Starters Drstrmrs Starters tot en met 22 jaar 5,5% 5,9% 4,0% 4,5% 0,0% 3,5% 23-34 jaar 4,6% 8,3% 4,9% 7,2% 3,7% 6,0% 35-54 jaar 5,0% 6,8% 6,6% 5,5% 5,0% 3,9% 55-74 jaar 15,2% 9,4% 13,3% 13,6% 5,4% 3,6% 75 jaar en ouder 24,8% 12,5% 22,8% 45,7% 20,7% 0,0% 1 persoon 9,5% 7,7% 9,1% 6,3% 5,4% 4,8% 2 personen 8,5% 10,2% 10,0% 8,0% 6,2% 5,4% 3 personen 4,7% 5,3% 5,2% 6,4% 3,5% 3,5% 4 personen 5,2% 6,1% 5,3% 6,7% 4,9% 5,0% 5 en meer personen 5,1% 4,8% 6,2% 3,9% 5,6% 5,2% ink onbekend 11,4% 18,4% 14,7% 13,5% 3,6% 9,2% tot minimum 8,7% 6,6% 6,8% 5,6% 5,5% 4,4% minimum tot modaal 5,6% 6,7% 7,1% 6,8% 3,8% 4,6% vanaf modaal 6,7% 8,1% 8,1% 6,0% 5,8% 4,5% Totaal 7,1% 7,5% 7,3% 6,4% 5,1% 4,8% Brielle Bernisse Westvoorne Drstrmrs Starters Drstrmrs Starters Drstrmrs Starters tot en met 22 jaar 0,0% 1,3% 0,0% 2,3% 0,0% 2,1% 23-34 jaar 1,1% 2,4% 5,9% 7,1% 2,6% 3,4% 35-54 jaar 2,2% 1,3% 7,3% 2,6% 1,5% 3,0% 55-74 jaar 3,7% 5,8% 12,3% 25,0% 5,8% 9,0% 75 jaar en ouder 8,3% 0,0% 35,7% 0,0% 38,5% 0,0% 1 persoon 1,2% 1,7% 11,9% 6,8% 4,6% 3,0% 2 personen 2,5% 2,7% 7,5% 6,3% 4,0% 6,4% 3 personen 1,2% 0,9% 5,4% 0,0% 0,4% 1,1% 4 personen 3,2% 3,5% 13,4% 1,8% 3,0% 2,6% 5 en meer personen 1,4% 1,9% 8,3% 25,0% 4,4% 2,5% ink onbekend 8,5% 7,2% 33,3% 26,4% 8,3% 0,0% tot minimum 0,9% 1,6% 12,5% 1,5% 3,2% 3,9% minimum tot modaal 2,6% 1,7% 8,0% 4,6% 3,4% 3,8% vanaf modaal 2,0% 2,2% 1,5% 5,9% 2,4% 1,9% Totaal 2,0% 1,9% 9,2% 5,7% 3,2% 3,4% 13
14
3 Geslaagde woningzoekenden In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het aantal geslaagde startende en doorstromende reguliere woningzoekenden. De cijfers worden uitgesplitst naar huurprijs, woningtype en woninggrootte. Ook wordt gekeken naar de inschrijfduur van de starters en doorstromers, wederom uitgesplitst naar huurprijs, woningtype en woninggrootte. Tenslotte wordt ook nog gekeken naar de gemiddeld benodigde inschrijfduur naar doelgroep en marktsegment. 3.1 Verhuringen in de subregio Voorne-Putten / Rozenburg In figuur 3.1 op de volgende pagina wordt het aantal verhuringen in de onderzochte periode naar woningmarktpositie weergegeven. Er wordt onderscheid gemaakt naar huurprijs, woningtype en woninggrootte van de verhuurde woningen. In totaal waren er in de onderzochte periode 1.575 verhuringen aan reguliere woningzoekenden. Ter vergelijking: in dezelfde periode één jaar eerder werden er 1.621 woningen verhuurd. In een jaar tijd is het aantal verhuurde woningen in de subregio Voorne-Putten / Rozenburg dus met 3% gedaald. Veruit de meeste verhuringen vonden plaats in Spijkenisse. Het ging hier om 905 verhuringen, ofwel 57% van alle verhuringen aan reguliere woningzoekenden. In Hellevoetsluis werden 386 woningen verhuurd, precies een kwart van alle verhuurde woningen. In Rozenburg, Brielle, Bernisse en Westvoorne werden respectievelijk 123, 61, 52 en 48 woningen verhuurd in de onderzochte periode. In vergelijking met dezelfde periode één jaar eerder zijn in Hellevoetsluis, Brielle en Westvoorne meer woningen verhuurd en zijn in Spijkenisse, Rozenburg en Bernisse minder woningen verhuurd. Van alle verhuringen aan reguliere woningzoekenden ging 56% naar doorstromers en 44% naar starters. In vergelijking met dezelfde periode één jaar eerder is het aantal verhuringen aan doorstromers met 5%-punt toegenomen en het aantal verhuringen aan starters dus met 5%- punt afgenomen. Naar huurprijs bezien hebben de meeste woningen (61%) een huurprijs tot de aftoppingsgrens voor 1 tot 2-persoons huishoudens. Woningen met een huurprijs vanaf de huurprijsgrens zijn alleen verhuurd in Spijkenisse, Rozenburg en Bernisse; in totaal maakten deze woningen slechts 1% uit van alle verhuurde woningen. Het meest verhuurde type woning is de eengezinswoning. Ook flatwoningen (met en zonder lift) en 55+ woningen zijn veel verhuurd in de onderzochte periode. Qua grootte tenslotte zijn vooral veel 3- en 4- kamerwoningen verhuurd; deze woningen maakten voor 71% deel uit van alle verhuurde woningen. Naast de verhuringen aan reguliere woningzoekenden waren er in de onderzochte periode ook nog 200 verhuringen aan voorrangskandidaten. Een jaar eerder waren dat er 178. Het aantal verhuringen aan voorrangskandidaten is in een jaar tijd dus met 12% gestegen. De verhuringen aan voorrangskandidaten worden hier niet verder besproken. 15
Figuur 3.1 Verhuringen in de VP/R-gemeenten naar woningmarktpositie, huurprijs, woningtype en woninggrootte, 3 e kw. 2008 t/m 2 e kw. 2009 (exclusief voorrangskandidaten) Hellevoetsluis Spijkenisse Rozenburg Drstrmrs Starters Drstrmrs Starters Drstrmrs Starters huur onbekend 0 0 1 3 0 0 tot jngrn/kwal-kortingsgrens 3 51 15 83 7 25 tot aftoppingsgrens 1-2phh 92 112 289 307 30 41 tot aftoppingsgrens 3+phh 39 37 94 41 6 1 tot huurprijsgrens 34 18 45 13 10 2 vanaf huurprijsgrens 0 0 11 3 1 0 Eengezins 49 39 160 66 32 11 Flat met lift 47 45 71 62 6 4 Flat zonder lift 8 64 45 130 3 37 Benedenwoning 14 40 38 76 0 5 Bovenwoning/maisonnette 6 18 12 55 0 3 55+/service/miva 44 7 125 30 12 2 jongerenwoning 0 3 0 31 0 7 aangepaste woning 0 0 1 0 1 0 1 kamer 0 4 0 5 4 10 2 kamers 29 60 36 98 4 15 3 kamers 75 84 214 217 5 17 4 kamers 51 64 153 114 29 23 5 kamers 13 5 51 11 11 4 Totaal aantal verhuringen 168 218 455 450 54 69 Totaal voorgaande periode 142 182 501 447 108 77 Brielle Bernisse Westvoorne Totaal Drstrmrs Starters Drstrmrs Starters Drstrmrs Starters huur onbekend 1 4 1 0 0 0 10 tot jngrn/kwal-kortingsgrens 2 8 4 15 4 7 224 tot aftoppingsgrens 1-2phh 15 13 18 10 13 14 954 tot aftoppingsgrens 3+phh 14 3 0 0 1 0 236 tot huurprijsgrens 1 0 2 0 7 2 134 vanaf huurprijsgrens 0 0 2 0 0 0 17 Eengezins 26 16 12 8 15 12 446 Flat met lift 0 0 0 0 0 0 235 Flat zonder lift 3 8 0 0 1 3 302 Benedenwoning 2 3 0 0 0 3 181 Bovenwoning/maisonnette 1 0 0 0 0 2 97 55+/service/miva 0 0 12 7 7 1 247 jongerenwoning 0 1 2 10 0 2 56 aangepaste woning 1 0 1 0 0 0 4 1 kamer 0 0 0 0 0 0 23 2 kamers 2 9 14 16 6 8 297 3 kamers 6 5 8 4 3 4 642 4 kamers 5 4 4 5 8 9 469 5 kamers 19 10 0 0 8 2 134 Totaal aantal verhuringen 33 28 27 25 25 23 1.575 Totaal voorgaande periode 18 31 48 29 14 24 1.621 16
3.2 Inschrijfduur woningzoekenden Vervolgens is gekeken naar de gemiddelde inschrijfduur van de geslaagde reguliere woningzoekenden naar woningmarktpositie en huurprijs, woningtype en woninggrootte. In de onderzochte periode, van het derde kwartaal van 2008 tot en met het tweede kwartaal van 2009 bedroeg de gemiddelde inschrijfduur van alle geslaagde reguliere woningzoekenden in de zes VP/R-gemeenten 37 maanden, ofwel net iets meer dan 3 jaar. Een jaar eerder was de gemiddelde inschrijfduur nog 32 maanden. Woningzoekenden stonden het afgelopen jaar dus bijna een half jaar langer ingeschreven voordat zij een woning toegewezen kregen. Doorstromende woningzoekenden in Brielle stonden het langste ingeschreven voordat zij een andere woning kregen: gemiddeld 67 maanden, ofwel 5,5 jaar. De kortste inschrijfduur hadden woningzoekenden in Spijkenisse: starters hadden hier een gemiddelde inschrijfduur van 29 maanden, doorstromers hadden een gemiddelde inschrijfduur van 31 maanden (beide ongeveer 2,5 jaar). Het grootste verschil tussen de inschrijfduur van starters en doorstromers zien we terug in Bernisse: doorstromers stonden hier gemiddeld 32 maanden langer ingeschreven dan starters. In Westvoorne en Spijkenisse is dat verschil bijna te verwaarlozen: hier stonden doorstromers respectievelijk 1 en 2 maanden langer ingeschreven dan starters. Voor alle gemeenten geldt dat de gemiddeld benodigde inschrijfduur in de onderzochte periode voor starters lager was dan die voor doorstromers. Wanneer we naar de woningkenmerken kijken, dan is te zien dat de gemiddelde inschrijfduur van geslaagde woningzoekenden in een woning met een huurprijs tot de jongeren/kwaliteitskortingsgrens en in een woning met een huurprijs vanaf de huurprijsgrens lager was dan de totale gemiddelde inschrijfduur. Bij de andere huurprijsgrenzen was de gemiddelde inschrijfduur juist hoger dan de totaal gemiddelde inschrijfduur. Naar woningtype bezien waren er drie soorten woningen waarbij de gemiddelde inschrijfduur hoger was dan de totaal gemiddelde inschrijfduur. Het gaat om eengezinswoningen, flatwoningen met lift en aangepaste woningen (dit zijn er overigens slechts 4). Naar woninggrootte bezien tenslotte was de gemiddelde inschrijfduur voor grotere woningen (4 of meer kamers) hoger dan de totaal gemiddelde inschrijfduur. 17
Figuur 3.2 Gemiddelde inschrijfduur in maanden van geslaagde reguliere woningzoekenden in de VP/R-gemeenten naar woningmarktpositie, huurprijs, woningtype en woninggrootte, 3 e kw. 2008 t/m 2 e kw. 2009 Hellevoetsluis Spijkenisse Rozenburg Drstrmrs Starters Drstrmrs Starters Drstrmrs Starters huur onbekend 8 11 tot jngrn/kwal-kortingsgrens 22 26 32 22 46 25 tot aftoppingsgrens 1-2phh 56 45 31 30 45 37 tot aftoppingsgrens 3+phh 43 41 37 39 87 29 tot huurprijsgrens 47 45 27 29 30 29 vanaf huurprijsgrens 18 9 19 engezins 45 50 38 48 37 54 Flat met lift 69 41 26 24 42 40 Flat zonder lift 22 41 31 30 28 27 Benedenwoning 32 40 27 29 35 Bovenwoning/maisonnette 46 30 25 25 42 55+/service/miva 48 6 28 15 73 26 jongerenwoning 29 20 17 aangepaste woning 3 126 1 kamer 23 11 17 24 2 kamers 42 24 30 23 119 23 3 kamers 58 49 29 28 43 29 4 kamers 48 45 34 38 47 45 5 kamers 34 32 31 32 35 28 Totaal 50 40 31 29 46 32 Totaal voorgaande periode 53 35 27 24 29 21 Brielle Bernisse Westvoorne Totaal Drstrmrs Starters Drstrmrs Starters Drstrmrs Starters huur onbekend 43 111 24 55 tot jngrn/kwal-kortingsgrens 59 32 11 33 32 32 27 tot aftoppingsgrens 1-2phh 81 63 81 29 74 67 39 tot aftoppingsgrens 3+phh 53 57 63 42 tot huurprijsgrens 125 32 35 61 37 vanaf huurprijsgrens 53 20 Eengezins 61 70 39 45 56 78 46 Flat met lift 38 Flat zonder lift 82 51 53 31 33 Benedenwoning 59 38 24 32 Bovenwoning/maisonnette 167 42 30 55+/service/miva 91 19 69 6 35 jongerenwoning 50 13 30 44 23 aangepaste woning 125 122 95 1 kamer 20 2 kamers 59 36 81 27 68 32 32 3 kamers 105 75 57 33 44 49 36 4 kamers 92 76 26 45 71 79 42 5 kamers 52 69 36 61 38 Totaal 67 60 63 31 56 55 37 Totaal voorgaande periode 68 41 58 44 72 46 32 18
3.3 Gemiddeld benodigde inschrijfduur naar doelgroep en marktsegment Tenslotte is ook nog gekeken naar de inschrijfduur die gemiddeld nodig was om aan een huurwoning te komen, uitgesplitst naar doelgroep en marktsegment. De doelgroep bestaat uit een combinatie van inkomen, leeftijd en huishoudensgrootte; het marktsegment bestaat uit een combinatie van type woning en huurprijs. 3.3.1 Benodigde inschrijfduur naar doelgroep Figuur 3.3 geeft een overzicht van de inschrijfduur die de doelgroepen in de periode van juli 2008 tot juli 2009 gemiddeld nodig hadden om aan een woning te komen. De doelgroep bestaat uit een combinatie van inkomen, leeftijd en huishoudensgrootte en kent zodoende 12 combinaties. In de figuur zijn de benodigde inschrijfduren die hoger waren dan de totale gemiddelde inschrijfduur per gemeente rood gearceerd. In de gemeente Hellevoetsluis bedroeg de gemiddeld benodigde inschrijfduur in totaal 47 maanden. Vijf doelgroepen hadden een langere inschrijfduur nodig; de hoogst benodigde inschrijfduur bedroeg hier 61 maanden en was voor 55-plussers uit de aandachtsgroep met een huishoudensgrootte van maximaal 2 personen. In Spijkenisse bedroeg de gemiddeld benodigde inschrijfduur in totaal 32 maanden. Ook hier hadden vijf doelgroepen een langere inschrijfduur nodig. De hoogst benodigde inschrijfduur week hier 6 maanden af van het gemiddelde. In Rozenburg, Brielle en Bernisse hadden vier doelgroepen een langere inschrijfduur nodig dan de totale gemiddelden van respectievelijk 39-, 65- en 59 maanden. In Westvoorne tenslotte hadden drie doelgroepen een langere inschrijfduur nodig dan het totale gemiddelde van 57 maanden. Leesvoorbeeld: in de gemeente Hellevoetsluis bedroeg de totaal gemiddeld benodigde inschrijfduur 47 maanden. Woningzoekenden behorend tot de aandachtsgroep in de leeftijdscategorie jonger dan 23 jaar en met een huishouden van maximaal 2 personen hadden gemiddeld een inschrijfduur van 30 maanden nodig (2 e kolom, 1 e regel). Figuur 3.3 Gemiddeld benodigde inschrijfduur van reguliere woninzoekenden naar doelgroep in de VP/R-gemeenten, 3 e kw. 2008 t/m 2 e kw. 2009 Hellevoetsluis Spijkenisse Rozenburg Brielle Bernisse Westvoorne aandachtsgroep / < 23 / 1-2 p 30 23 19 23 24 aandachtsgroep / < 23 / 3+ p 21 25 28 aandachtsgroep / 23-55 / 1-2 p 48 34 43 53 55 49 aandachtsgroep / 23-55 / 3+ p 41 38 38 48 18 62 aandachtsgroep / 55+ / 1-2 p 61 27 74 100 94 82 aandachtsgroep / 55+ / 3+ p 25 27 149 70 niet-aandachtsgroep / < 23 / 1-2 p 38 24 27 22 23 niet-aandachtsgroep / < 23 / 3+ p 34 40 niet-aandachtsgroep / 23-55 / 1-2 p 49 33 36 58 45 35 niet-aandachtsgroep / 23-55 / 3+ p 38 34 26 69 95 45 niet-aandachtsgroep / 55+ / 1-2 p 55 27 57 90 65 71 niet-aandachtsgroep / 55+ / 3+ p 60 17 42 Totaal 47 32 39 65 59 57 Totaal voorgaande periode 45 27 26 65 55 56 19
3.3.2 Benodigde inschrijfduur naar marktsegment Ook figuur 3.4 geeft een overzicht van de gemiddeld benodigde inschrijfduur in de periode van juli 2008 tot juli 2009, nu naar marktsegment. In tegenstelling tot figuur 3.3, die weergeeft hoe lang een woningzoekende met bepaalde kenmerken ingeschreven moet staan om voor een woning in aanmerking te komen, geven de waarden in figuur 3.4 weer hoe lang een woningzoekende ingeschreven moet staan om voor een bepaald type woning met een bepaalde huurprijs in aanmerking te komen. De tabel bestaat uit een combinatie van type woning en huurprijs en kent 12 combinaties. Met uitzondering van Bernisse was de gemiddeld benodigde inschrijfduur voor een eengezinswoning met een huurprijs tot de aftoppingsgrens voor 1- tot 2-persoonshuishoudens in alle gemeenten hoger dan de totaal gemiddeld benodigde inschrijfduur in die gemeente. In Hellevoetsluis en Rozenburg was voor zes van de twaalf type woningen een langere inschrijfduur nodig dan gemiddeld; in Brielle, Bernisse en Westvoorne gold dat slechts voor drie type woningen. Figuur 3.4 Gemiddeld benodigde inschrijfduur van reguliere woningzoekenden naar marktsegment, 3 e kw. 2008 t/m 2 e kw. 2009 Leesvoorbeeld: in de gemeente Hellevoetsluis bedroeg de totaal gemiddeld benodigde inschrijfduur 45 maanden. Voor een eengezinswoning met een huurprijs tot de kwaliteitskortingsgrens bedroeg de gemiddelde inschrijfduur 21 maanden (2 e kolom, 1 e regel). Hellevoetsluis Spijkenisse Rozenburg Brielle Bernisse Westvoorne egw / kwal. korting 21 31 35 egw / aftop. 1-2p 66 46 46 67 43 80 egw / aftop. 3+p 49 40 43 53 63 egw / vanaf aftop. 37 32 30 32 41 mgw / kwal. korting 26 24 25 38 27 35 mgw / aftop. 1-2p 49 28 33 84 122 37 mgw / aftop. 3+p 40 30 126 mgw / vanaf aftop. 61 21 19 125 senioren / kwal. korting 2 53 29 37 senioren / aftop. 1-2p 48 26 61 82 69 senioren / aftop. 3+p 25 40 99 senioren / vanaf aftop. 46 11 53 Totaal 45 30 38 65 48 58 Totaal voorgaande periode 43 26 26 51 53 56 Let op: de totalen zoals die in de laatste regels van de figuren 3.3 en 3.4 staan, kunnen van elkaar afwijken omdat woningzoekenden met een onbekend inkomen (3.3) en woningen met een onbekende huur (3.4) niet zijn meegerekend. 20
4 Verhuisbewegingen In dit hoofdstuk wordt gekeken naar de in- en uitstroom van woningzoekenden op de woningmarkt in de subregio Voorne-Putten / Rozenburg. 4.1 Verhuizingen naar herkomst In figuur 4.1 is een overzicht opgenomen van de herkomst van alle geslaagde woningzoekenden die in de onderzochte periode, van het derde kwartaal van 2008 tot en met het tweede kwartaal van 2009, in één van de VP/R-gemeenten zijn geslaagd. In alle gemeenten is minstens 62% van de geslaagde woningzoekenden afkomstig uit die gemeente zelf. In Bernisse is dit percentage het hoogste. Hier was 83% van de geslaagde woningzoekenden in de onderzochte periode al woonachtig in Bernisse. In vergelijking met de voorgaande periode is het percentage geslaagde woningzoekenden dat afkomstig was uit de eigen gemeente in Hellevoetsluis en in Spijkenisse gedaald; in de overige gemeenten is dit percentage juist gestegen. De geslaagde woningzoekenden die niet al in de gemeente zelf woonachtig waren komen of uit één van de andere regiogemeenten of van buiten het werkingsgebied van SWZE. Dit laatste percentage varieert van 3% in Bernisse tot 26% in Spijkenisse. Bernisse had in de onderzochte periode de meest lokaal georiënteerde woningmarkt. Niet alleen kwam 83% van de geslaagde woningzoekenden uit de eigen gemeente, van alle geslaagde woningzoekenden kwam maar liefst 97% uit het werkingsgebied van SWZE. Spijkenisse had de minst lokaal georiënteerde woningmarkt, alhoewel nog steeds 74% van alle geslaagde woningzoekenden uit het werkingsgebied van SWZE kwam. In de overige gemeenten bedroeg het percentage geslaagde woningzoekenden dat afkomstig was uit het werkingsgebied van SWZE respectievelijk 87% (Hellevoetsluis), 88% (Rozenburg), 89% (Brielle) en 91% (Westvoorne). Figuur 4.1 Herkomst geslaagde woningzoekenden in de VP/R-gemeenten, 3 e kw. 2008 t/m 2 e kw. 2009 Hellevoetsluis Spijkenisse Rozenburg Brielle Bernisse Westvoorne Totaal Hellevoetsluis 352 30 10 9 2 1 404 Spijkenisse 11 677 14 1 4 4 711 Rozenburg 3 10 90 5 0 0 108 Brielle 8 4 8 45 2 5 72 Bernisse 7 17 2 0 49 0 75 Westvoorne 8 4 4 5 0 38 59 buiten SWZE 57 256 18 8 2 5 346 Totaal 446 998 146 73 59 53 1.775 % uit eigen gemeente 79% 68% 62% 62% 83% 72% % voorgaande periode 83% 72% 58% 52% 68% 65% 21
4.2 Reguliere woningzoekenden en voorrangskandidaten In de figuren 4.2 en 4.3 wordt bovenstaand beeld apart weergegeven voor de geslaagde reguliere woningzoekenden en voor de geslaagde voorrangskandidaten. Met uitzondering van Rozenburg en Brielle is minstens tweederde van de geslaagde reguliere woningzoekenden uit dezelfde gemeente afkomstig als waar men is geslaagd. Zowel in Rozenburg als in Brielle lag dit percentage op 54%. Dit percentage was het hoogste in Bernisse (81%). Van alle 1.575 geslaagde reguliere woningzoekenden is 67% geslaagd in de eigen gemeente. Figuur 4.2 Herkomst geslaagde reguliere woningzoekenden in de VP/R-gemeenten, 3 e 2008 t/m 2 e kw. 2009 kw. Hellevoetsluis Spijkenisse Rozenburg Brielle Bernisse Westvoorne Totaal Hellevoetsluis 294 29 10 9 2 1 345 Spijkenisse 11 594 14 1 4 4 628 Rozenburg 3 8 67 5 0 0 83 Brielle 8 4 8 33 2 5 60 Bernisse 7 15 2 0 42 0 66 Westvoorne 7 4 4 5 0 33 53 buiten SWZE 56 251 18 8 2 5 340 Totaal 386 905 123 61 52 48 1.575 % uit eigen gemeente 76% 66% 54% 54% 81% 69% % voorgaande periode 82% 70% 53% 43% 65% 66% Wanneer we kijken naar de herkomst van de geslaagde voorrangskandidaten, dan blijkt dat alleen in Hellevoetsluis en Spijkenisse niet alle geslaagden afkomstig zijn uit de eigen gemeente. Deze percentages lagen hier op respectievelijk 97% en 89%. Van alle 200 geslaagde voorrangskandidaten is 94% geslaagd in de eigen gemeente. Figuur 4.3 Herkomst geslaagde voorrangskandidaten in de VP/R-gemeenten, 3 e kw. 2008 t/m 2 e kw. 2009 Hellevoetsluis Spijkenisse Rozenburg Brielle Bernisse Westvoorne Totaal Hellevoetsluis 58 1 0 0 0 0 59 Spijkenisse 0 83 0 0 0 0 83 Rozenburg 0 2 23 0 0 0 25 Brielle 0 0 0 12 0 0 12 Bernisse 0 2 0 0 7 0 9 Westvoorne 1 0 0 0 0 5 6 buiten SWZE 1 5 0 0 0 0 6 Totaal 60 93 23 12 7 5 200 % uit eigen gemeente 97% 89% 100% 100% 100% 100% % voorgaande periode 88% 86% 89% 91% 90% 50% 22
Publicatieoverzicht COS Titel rapport (uitgave) jaar Algemeen Feitenkaart Omnibusenquête 2009 2009 Staat van Rotterdam 2009 2009 Kerncijfers Rotterdam 2008 2008 Aandachtsgebieden in beeld 2007 2008 Monitor Prins Alexander 2007 2008 Feijenoord in beeld 2007 Handleiding voor het opstellen van meetbare doelstellingen 2006 Arbeid en Inkomen Feitenkaart Rotterdamse kantorenmarkt per 1 januari 2009 2009 Feitenkaart Inkomensgegevens Rotterdam en regio 2006 2009 Feitenkaart Inkomensgegevens Rotterdam op deelgemeente- en buurtniveau 2006 2009 Rotterdam voor afgestudeerden. Binding van afgestudeerde bestuurskundigen met Rotterdam 2008 Monitor bedrijventerreinen stadsregio Rotterdam 2008 2008 Monitor Lage inkomens Delft 2008 (i.s.m. SWA) 2008 Werken bij Roteb 2008 De Rotterdamse marktbezoeker 2008. Resultaten uit de Omnibusenquête 2008 2008 Monitor Lage inkomens Westland. 1e meting 2007 Monitor Gemeentelijke Lastendruk Rotterdam, 2003-2006 2006 Bevolkingsgroepen Chinezen in Rotterdam 2006 Communicatie en klanttevredenheid Rotterdammers over de gemeentelijke dienstverlening 2009. Resultaten uit de Omnibusenquête 2009 2009 Waardering dienstverlening parkeren 2008 2009 Kijk- en Luisteronderzoek SLOR 2008 2009 Rotterdammers over bouwoverlast in het centrum van Rotterdam. Resultaten uit de Omnibusenquête 2008 2008 Het digitaal bewonerspanel Prins Alexander over het evenementenbeleid 2008 Het digitaal bewonerspanel Prins Alexander over de deelgemeentegids 2008 Tevredenheidsmeting Feijenoord 2007 2007 Gebruik en waardering JOS Intranet 2006 Stadswinkel op voorhand 2006 Demografie Feitenkaart Bevolkingsmonitor 1e kwartaal 2009 2009 Feitenkaart Prognose huishoudens 2025 2008 Bevolkingsprognose Rotterdam 2025 2007 Trendprognose Rotterdam 2020 2006 Kunst en cultuur Cultuurparticipatie van Rotterdammers 2007 2008 Ruimte voor creativiteit. Onderzoek naar de bedrijfshuisvestingsvraag van creatieve ondernemers in Rotterdam 2008 Belangstelling voor opera in Rotterdam 2008. Resultaten uit de Omnibusenquête 2008 2008 Klanttevredenheid SKVR 2006 Leefbaarheid en Veiligheid Vervolgmeting Monitor CO2-uitstoot Rotterdam, Woningen. Versie juni 2009 2009 Energieverbruik door Rotterdamse huishoudens 2004 2009 Dak- en thuislozenopvang Vlaardingen. Nulmeting 2007 2008 Monitor hot spots Rotterdam, vijfde meting (2007) 2007 Rotterdammers over het milieu 2007. Resultaten uit de Omnibusenquête 2007 2007 Rotterdammers over singels, sloten en vijvers. Resultaten uit de Omnibusenquêtes 2002-2007 2007 Effectmeting overlast Oude Noorden 2007 Beleving luchtkwaliteit onder Rotterdammers 2006 2006 Maatschappelijke opvang Maatschappelijke opvang in Rotterdam. Een verkennend onderzoek naar de relatie tussen zorginstellingen voor 2008 maatschappelijke opvang van bijzondere doelgroepen en hun directe woonomgeving. 23
Publicatieoverzicht COS (vervolg) Titel rapport (uitgave) jaar Onderwijs VVE-monitor 2008, 3-de meting 2008 Leerlingprognoses Primair Onderwijs Rotterdam 2007-2022 2008 Politiek en bestuur Rotterdammers over burgerparticipatie 2007. Resultaten uit de Omnibusenquête 2007 2007 Feitenkaart Het oordeel van Rotterdammers over het gemeentebestuur voorjaar 2007 2007 Opkomen voor Rotterdam 2006 Skyline op ooghoogte 2006 Analyse deelraadsverkiezingen 2006 2006 Analyse gemeenteraadsverkiezingen 2006 2006 Ruimtelijke ordening en verkeer Rotterdammers over het verkeer 2009. Resultaten uit de Omnibusenquête 2009 2009 Vervolgenquête Fiets in de metro. Evaluatie van de pilot 'Fiets in de metro in de daluren' 2009 Evaluatie Rotterdams Restauratiefonds 2006 2008 Mobiliteit in Rotterdam, de stadsregio en Nederland 2004-2007 2008 Tevredenheidsonderzoek Evenementenparkeerregeling 2007 2007 Rotterdammers over het openbaar vervoer 2007. Resultaten uit de Omnibusenquête 2007 2007 Masterplan Lijnbaanhoven 2007 Draagvlakmeting parkeren onder de Noorderhavenkade 2006 Belevingsonderzoek groene golf Schiekade/Schieweg 2006 Sociaal beleid Jonge moeders in Rotterdam. Stand van zaken 2008 2008 Vrijetijdsbesteding Nadere analyses vrijwilligerswerk in Rotterdam 2009 Rotterdammers in hun vrije tijd 2007 2008 Vrijwilligers(organisaties) in Hoogvliet. Meningen en behoeften 2008 Vrijwilligerswerk en informele hulp in Rotterdam 2007. Resultaten uit de Vrijetijdsomnibus 2007 2008 Quick scan Rotterdamse jongeren in hun vrije tijd 2006 Recreatief bezoek van Rotterdammers aan Rotterdam 2005 2006 Relevante trends voor het vrijwilligerswerk in 2020 2006 Welzijn en Volksgezondheid Subsidiëring van welzijnsinstellingen door deelgemeenten en gemeentelijke diensten in Rotterdam, 2007 2007 Sterfte in Rotterdam tijdens de hittegolven in juli 2006 2006 Wonen Monitor woningbouwafspraken stadsregio Rotterdam 2008 2009 Monitor woonruimteverdeling stadsregio Rotterdam 2008 2009 Woningbehoefte stadsregio Rotterdam 2010-2020 2009 Feitenkaart Aandachtsgroepen volkshuisvestingsbeleid Rotterdam en regio 2006 2009 Monitor aanbodmodel Rotterdam 2007 2008 Rozenburg juli 2007 - juli 2008 2008 Kansen op de Schiedamse woningmarkt 2007 2008 Komen en Gaan. Selectieve migratie in Rotterdam in 2006 2008 Evaluatie invoering huisvestingsvergunning Rotterdam 2007 Monitor Gentrification in pilotgebieden 2007 Bewoners over het nieuwe dure huursegment 2006 Rotterdammers over de verkoop van huurwoningen 2006 2006 Rotterdammers over herstructurering 2006 2006 Overig Quick scan objectgebonden vergunningen 2007 Evaluatie Flexwerken ds+v 2006 Bovenstaand overzicht is een greep uit het publicatieaanbod van het Centrum voor Onderzoek en Statistiek. Een compleet overzicht is te raadplegen op onze website: http://www.cos.rotterdam.nl 24