WEBSITES, LES-, WERK- & LEES- MATERIALEN Landelijke Database Nieuwe Business Modellen Status 10 augustus 2015 Inleiding Per 1 september 2015 start het project Landelijke Database Nieuwe Business Modellen (NBMs) in de WEconomy kortweg: Database NBMs. Doel van dit project is om in de komende jaren samen met studenten en docenten van een aantal hbo s in Nederland een omvangrijke database van NBMs op te bouwen. Inhoudelijk gebeurt dat aan de hand van het Klaverblad Business Model Canvas (KBMC) zoals uitgewerkt in de publicatie Nieuwe Business Modellen van Jonker (2014). Het project biedt studenten (middels opdrachten van hun docenten) de mogelijkheid projecten op het snijvlak van duurzaamheid en toegepast onderzoek in het kader van hun studie uit te voeren. De database die daardoor ontstaat is publiekelijk toegankelijk. Daardoor wordt ook een maatschappelijke bijdrage geleverd door mensen, projecten en ervaringen inzichtelijk te maken en met elkaar te verbinden. Mogelijk levert dit een bijdrage aan een transitie richting een duurzame economie. Een selectie van aanmeldingen van NBMs kan door studenten aan de hand van een interviewprotocol uitgewerkt worden in de vorm van casussen. Wekelijks kan een casus voorgedragen worden voor publicatie. Het project wordt ondersteund door twee websites en een breed scala aan lesmaterialen. Dit lesmateriaal is beschikbaar vanaf 1 september 2015 voor die docenten en hbo- instellingen die gaan meewerken aan het project. Websites Het project Database NBMs is verbonden met twee websites en een twitteraccount. 1) De moeder website www.nieuwebusinessmodellen.nl die toegang geeft tot al het materiaal. Op de website is een pagina ingericht met alle beschikbare informatie (protocollen, instructies, werkblad, video s etc.) over het onderzoek naar en de opbouw van de database. Hier melden studenten NBMs aan, maar deze aanmeldpagina is natuurlijk ook toegankelijk voor mensen van buiten het onderwijs. Hier bevindt zich ook de landelijke database NBMs die op verschillende manieren doorzocht kan worden. Landelijke Database Nieuwe Business Modellen 1
Er is een nieuwsbrief bij deze website die gemiddeld eens per maand verschijnt met een bereik van ongeveer N = 13.000. 2) Bij het project is de mediapartner DuurzaamNieuws betrokken die een eigen kanaal met betrekking tot NBMs heeft: www.duurzaamnieuws.nl/nieuwe- business- modellen. Doel van deze samenwerking is hier ook de resultaten te laten zien in de vorm van casussen van NBMs (in het kader van disseminatie en valorisatie). Deelnemende docenten en hun studenten krijgen de mogelijkheid om wekelijks een casus voor te dragen voor publicatie op deze site. De coördinator en de eindredacteur beslissen over de publicatie van een casus. Deze website heeft twee keer per week een nieuwsbrief met een bereik van ongeveer N = 23.000 en Twitter N = 15.500 volgers. 3) Via het Twitteracount van Our Common Future (de stichting achter o.a. dit project) kan wekelijks getweet worden over de publicatie van een casus (ruim 5.000 volgers). We vragen studenten wel pakkende Tweets aan te leveren bij hun casus. Werk/les materialen 1 (1) Een digitaal aanmeldingsprotocol voor nieuwe business modellen op de website (zie website www.nieuwebusinessmodellen.nl; ga naar Onderzoek en klik door op Meer over de database ). (2) Een off- line aanmeldingsprotocol (in het Nederlands en Engels 2 ). Dit bestaat uit een Word document met daarin alleen vragen en antwoord- categorieën. Studenten kunnen vervolgens een Excel- sheet invullen met de antwoorden, dit ter controle voorleggen aan de docent(en) en het dan invoeren in de landelijke database. (3) Speciaal voor dit project zijn over het Klaverblad Business Model Canvas (KBMC), 18 + instructie video s gemaakt (in het Nederlands). Deze zijn bij elkaar te vinden op het video kanaal Nieuwe Business Modellen op Youtube, zie: bit.ly/1mjqnkv Suggesties voor extra video s of al gemaakte eigen bijdragen over NBMs zijn altijd welkom en kunnen na overleg ge- upload worden op het videokanaal Nieuwe Business Modellen. (4) Een voorlopige selectie van 40 + algemene video s over duurzaamheid (in het 1 Graag bij al het gebruikte les-, werk- en leesmateriaal een duidelijke bronvermelding aangeven: Project Landelijke Database Nieuwe Business Modellen, Radboud Universiteit Nijmegen. 2 Bij voldoende belangstelling door de deelnemende hbo s kunnen meer lesmaterialen vertaald worden in het Engels. Gezamenlijk zal hier wel financiering voor gevonden moeten worden. Landelijke Database Nieuwe Business Modellen 2
Engels en Nederlands) die een verdieping geven aan de thema s de WEconomy en NBMs. Ook deze zijn te vinden op het NBM videokanaal op Youtube, zie: bit.ly/1mfbw2s Suggesties voor extra video s die hier op aansluiten zijn altijd welkom. (5) Een serie basisslides (PPT) over het KBMC. Deze slides kunnen naar inzicht van de docent aangevuld en gebruikt worden bij o.a. het verzorgen van onderwijs. (6) Een checklist om snel een NBM te kunnen beoordelen. (7) Een leeg werkblad van het KBMC met een aantal basisvragen dat gebruikt kan worden bij interviews, het ontwikkelen van een eigen business model of als een hulpmiddel bij een workshop. (8) Een interview protocol om een aanmelding gestructureerd uit te werken tot een casus van ongeveer 1.500 woorden. Dit kan via een face- to- face interview door een student(e) individueel of (bijvoorbeeld) in duo s gedaan worden. Studenten dienen er nadrukkelijk op gewezen te worden dat zij als junior- onderzoekers netjes moeten werken zie instructies opgenomen in het interviewprotocol. (9) Een compacte schrijfinstructie (in aanvulling op het interview protocol) voor studenten om aan de hand daarvan hun casusverslag te structureren. (10) Een aantal uitgewerkte NBM (voorbeeld) casussen aan de hand van het interview protocol. (11) Een digitaal beschikbaar overzicht van 250 + casussen uit 9 verschillende landen in Europa met korte beschrijving. Dit materiaal is alleen beschikbaar in het Engels. Leesmateriaal (12) Er is speciaal voor dit project een toegankelijk boekje Nieuwe Business Modellen in de Praktijk gemaakt. Dit boekje heeft een omvang van ongeveer 60 blz. Het boekje zal alleen digitaal beschikbaar komen en kan door de deelnemende hbo s voor studenten afgenomen worden in een bulk aankoop, waarin het benodigde aantal individuele downloadcodes wordt geleverd. Het landelijke database project is gebaseerd op het boek: Jonker, J. (red.) (2014). Nieuwe Business Modellen; Samen Werken aan Waardecreatie. Den Haag: Academic Landelijke Database Nieuwe Business Modellen 3
Service. Dit boek is natuurlijk door docenten en studenten te gebruiken, maar blijkt soms iets te uitgebreid en te abstract. Vanaf ongeveer 1 oktober 2015 komt dit boek ook in het Engels beschikbaar, voorlopig alleen digitaal. (13) Drie beknopte gratis Working Papers (in de vorm van een Special Issue van het blad Slow Management, gepubliceerd in het voorjaar van 2015) over de WEconomy, NBMs en Hybride Bankieren als studiemateriaal voor studenten. Suggesties voor aanvullende vrij- beschikbare publicaties zijn van harte welkom (graag alleen working papers in het publieke domein). (14) Een PDF van het Working Paper over Hybride Bankieren (2015). (15) Een PDF van het allereerste Working Paper over Nieuwe Business Modellen (2012), beschikbaar in zowel het Nederlands als het Engels. MOOC NBM In samenwerking met de Toulouse Business School (Toulouse, Frankrijk) wordt op basis van het boek Nieuwe Business Modellen sinds het vroege voorjaar van 2015 gewerkt aan een MOOC (Massive Open Online Course). Doel is om wereldwijd deelnemers stapsgewijs hun eigen NBM te laten ontwikkelen. De MOOC zal een periode van 7 weken beslaan met gemiddeld vijf afleveringen per week. De taaklast bedraagt naar verwachting 3 tot 5 uur per week. De voertaal is Engels. Disseminatie zal plaatsvinden via het Duitse/Engelse platform Iversity (zie: https://iversity.org). Deelname is mogelijk op twee manieren: (a) gratis zonder boek of feedback; (b) met feedback en na het voltooien van alle opdrachten een certificaat waar een fee voor betaald moet worden. Als extra service kunnen deelnemers een Engelse e- book uitgave van het boek Nieuwe Business Modellen downloaden. De eerste release van de MOOC NBM is gepland in het voorjaar van 2016 (mogelijk al in januari, maar anders in maart). Deelname aan de gratis variant van de MOOC door studenten van de participerende hbo s, ondersteund door workshops c.q. speciale lessen, kan een interessant idee zijn. Hierop dient tijdig te worden ingehaakt. Contactgegevens Het project is een nieuw initiatief van St. OCF i.s.m. Prof. Dr. Jan Jonker van de Nijmegen School of Management van de Radboud Universiteit. Sinds 2010 zijn uit deze samenwerking meerdere projecten en daaraan gerelateerde publicaties voortgekomen. Landelijke Database Nieuwe Business Modellen 4
Het secretariaat voor dit project wordt gevoerd door Mw. Ine Nijland, em: ine@inenijland.nl Voor inhoudelijke vragen kunt u terecht bij Prof. Dr. J. Jonker (Radboud Universiteit Nijmegen), coördinator van dit project of Drs. Geert van Seeters, mede- initiator van dit project. Correspondentie graag via Mw. Nijland (zie bovenstaand). Landelijke Database Nieuwe Business Modellen 5