Opzet workshop Interactief Ingaan op begrippen, omvang, aard en aanpak Cases om de aanpak en de knelpunten in de aanpak te verkennen
Geweld in afhankelijkheidsrelaties Welke associaties roept dit thema in het algemeen bij de deelnemers op? En welke met betrekking tot ouderen?
Begrippen Geweld tegen partner of ex-partner: huiselijk geweld Geweld tegen kinderen door volwassenen: kindermishandeling Geweld tegen ouders door kinderen: oudermishandeling Geweld tegen ouderen (65 jaar en ouder) door iemand die in een terugkerende persoonlijke of professionele relatie staat: ouderenmishandeling
Wat is ouderenmishandeling? Al het handelen en het nalaten van handelen van al degenen die in een terugkerende persoonlijke of professionele relatie met de oudere (iemand van 65 jaar of ouder) staan, waardoor de oudere persoon lichamelijke of psychische en/of materiële schade lijdt en waarbij van de kant van de oudere sprake is van een vorm van gedeeltelijke of volledige afhankelijkheid. Uit het actieplan Ouderen in veilige handen (VWS) Het betreft dus zowel ouderenmishandeling in huiselijke kring (mantelzorg) als ouderenmishandeling door een professional of vrijwilliger in een professioneel kader (zorginstelling)
Casus de bezorgde dochter In uw zorginstelling woont een oudere demente heer van 88 jaar. Onlangs bent u als leidinggevende van de afdeling door zijn dochter benaderd. Zij maakt zich zorgen over haar vader omdat hij sinds een aantal weken op diverse plekken flinke blauwe plekken heeft. De dochter is er stellig van overtuigd dat een van de verzorgsters te hardhandig met uw vader omgaat, omdat hij in haar optiek niet goed meewerkt. Al vrij snel merkt u dat ook andere bewoners klachten hebben over het hardhandige en ongeduldige gedrag van de verzorgster. Wat doet u?
Vormen van ouderenmishandeling Lichamelijke mishandeling - slaan, schoppen, duwen, gooien met voorwerpen of hardhandig beetpakken waardoor lichamelijk letsel wordt veroorzaakt. Ook bedreigen of letsel toebrengen met een steek- of vuurwapen vallen hieronder Psychische mishandeling - herhaaldelijk uitschelden, kleineren, beledigen of structureel negeren of uitsluiten van de oudere, schending van privacy en bewegingsvrijheid. Bij uitsluiten kan men denken aan discrimineren op grond van een ziekte of verstandelijke beperking
Vormen van ouderenmishandeling Financiële uitbuiting - diefstal, veranderen van het testament, ongewenste bemoeienis met geldzaken, verduisteren van geld of goederen, vernielen van eigendommen, zonder toestemming verkopen van goederen, onbevoegd gebruik maken van iemand pinpas of creditcard Verwaarlozing - Onder lichamelijke verwaarlozing verstaan we situaties waarin er niet voldoende voedsel of drinken aanwezig is, of onvoldoende persoonlijke of huishoudelijke hygiëne. Van psychische verwaarlozing is sprake wanneer de geestelijke behoeften van ouderen worden genegeerd, zoals de behoefte aan aandacht, liefde,emotionele zorg en respect
Vormen van ouderenmishandeling Seksueel misbruik - verbale of fysieke grensoverschrijding, zoals ongewenste seksuele handelingen met of in het bijzijn van de oudere Op basis van registraties* vooral psychische mishandeling, lichamelijke mishandeling en financieel misbruik Vandaag toespitsen op ouderenmishandeling in een professionele setting * Meldingen bij Veilig Thuis of de inspectie voor de volksgezondheid
Casus contant geld dat verdwijnt Een vrouw van 70 jaar woont in een verzorgingshuis na een beroerte (CVA). Ze wil, tegen het advies van haar bewindvoerder en u (mentor) in, altijd een groot geldbedrag in huis hebben. U merkt dat mevrouw gedeprimeerd is en hoort na veel doorvragen dat ze bestolen is door een collega die als vrijwilliger in uw instelling werkzaam is. Wat doet u?
De omvang en aanpak: dilemma s Darknumber: discrepantie wat we weten en wat er gebeurt * De afhankelijkheidsrelatie als oorzaak (angst, schaamte, schuldgevoelens) Een-op-een situatie (slachtoffer versus de pleger)** Opzet of ontspoorde zorg? Taboe om signalen te melden. Het is een collega! * Schattingen: jaarlijks krijgen 200.000 ouderen te maken met ouderenmishandeling, terwijl er 2500 meldingen binnenkomen bij Veilig Thuis ** In zorginstellingen handelt 88% van de plegers alleen
De omvang en aanpak: dilemma s Is de organisatie bereid om signalen te ontvangen en op waarde te schatten (deskundigheid)? De aangiftebereidheid (richting politie) is laag. Angst, taboe of onkunde? Vergelijking met geweld op scholen rond de eeuwwisseling
Signaleren en aanpakken Signalen: zichtbaar letsel; overdreven schrikreactie bij een onverwachte aanraking; onsamenhangende verklaringen over verwondingen; depressies of onverklaarbare angst; schichtig of teruggetrokken gedrag; onverklaarbare uitgaven; onbetaalde rekeningen en aanmaningen; lege koelkast. Ervan uitgaan c.q. accepteren dat ouderenmishandeling in de zorginstelling kan voorkomen Deskundigheidsbevordering Screenen van nieuwe collega s (VOG), waarschuwingsregister plegers Bespreekbaar maken van het fenomeen ouderenmishandeling binnen het team (casusbespreking - intervisie)
Signaleren en aanpakken Bespreekbaar maken of melden van misstanden is professioneel Het beter monitoren van gebeurtenissen in de privésituatie van medewerkers die het werk kunnen beïnvloeden (loonbeslag, problemen thuis) Het aanstellen van een vertrouwenspersoon voor het team Aandacht voor het onderscheid tussen opzet versus ontspoorde zorg Passende maatregelen als het fout gaat: opzet nooit laten lopen! het inzetten van technische beveiligingsmiddelen voor cliënten Leidraad Veilige Zorgrelatie www.veiligezorgrelatie.nl
Casus de handtastelijke collega Een vrouw van 68 is na een ziekenhuisopname wegens een CVA geplaatst in een verzorgingshuis. U als professional merkt dat mevrouw op een gegeven moment haar kamer niet meer uitkomt en dat haar gordijnen niet meer opengaan. Het blijkt dat ze zeker drie keer onzedelijk betast is door een mannelijke collega. Wat doet u?
Meer informatie Bureau Beke T 026 443 86 19 info@beke.nl www.beke.nl @bureaubeke