Gemeente Westvoorne AAN BURGEMEESTER & WETHOUDERS Datum: 20 januari 2014 Sector: Inwonerszaken Team : Openbare Orde, Welzijn & Onderwijs Ontworpen door: M. van Bochove Ingekomen d.d. Adviesnr. 89688 Voorliggend zaaknr. Verseon Par. Par. team hfd. Par. sector hfd. Akkoord met advies MID IZ GG BA OA Mede-paraaf Onderwerp: vragen CDA-fractie op grond van artikel 39 Reglement van Orde van de raad betreffende compensatie chronisch zieken en gehandicapten. Besluit: 1. In te stemmen met de beantwoording van de vragen. 2. De raad te informeren via de lijst ingekomen stukken. Portefeuillehouder: N.A.M. Groenewegen Vertrouwelijk: secretaris burgemeester C.J.A. van Lith N.A.M. Groenewegen E.G. Mulder Beslissing B & W d.d. datum: Raadscommissie OR/GO Raad Ja, via l.i.s. 1
1. Aanleiding Op 19 december 2013 heeft de CDA-factie vragen gesteld over de compensatie voor chronisch zieken en gehandicapten. Dit zijn vragen op grond van artikel 39, Reglement van Orde van de gemeenteraad. 2. Argumenten Hieronder vindt u allereerst de vragen en daarna de beantwoording. De regering heeft besloten om diverse inkomensregelingen voor chronisch zieken en gehandicapten af te schaffen, zoals de compensatie eigen risico (CER) en tegemoetkomingen in het kader van de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg). In totaal wordt er structureel 1,5 miljard euro bezuinigd. De inkomensgevolgen voor chronisch zieken en gehandicapten kunnen fors zijn. Deze mensen kunnen de kosten van medicijnen en behandelingen doorgaans immers moeilijk beïnvloeden, en hebben vaak ook te maken met forse arbeidsbeperkingen. Als compensatie voor deze bezuiniging blijft het rijk zelf 438 miljoen euro beschikbaar stellen voor een landelijke fiscale ondersteuningsregeling en wordt ruim 268 miljoen euro beschikbaar gesteld voor een gemeentelijke maatwerkvoorziening. Deze gelden komen met ingang van 1 januari 2014 in het Gemeentefonds. Daarnaast wordt er 80 miljoen gestort extra in het Gemeentefonds voor armoedebeleid in het kader van een intensivering armoedebeleid. Het CDA wil deze middelen met voorrang inzetten voor een goede compensatie voor chronisch zieken en gehandicapten. 1. Kan het College aangeven hoeveel middelen onze gemeente per 1 januari 2014 extra in het Gemeentefonds ontvangt voor de maatwerkvoorziening chronisch zieken en gehandicapten en hoeveel voor de intensivering van het armoedebeleid. Wanneer dit nog niet bekend is, kan het College dan aangeven hoeveel extra middelen dit waarschijnlijk gaan worden, uitgaande van de huidige verdelingssystematiek in het Gemeentefonds? 2. Heeft het College in beeld hoeveel mensen binnen de gemeente nu tegemoetkomingen ontvangen in het kader van de Wtcg of de CER? ZO nee, is het College bereid om de doelgroep in beeld te brengen, in overleg met het CAK? 3. Heeft het College voldoende informatie om duidelijk te krijgen wat de verschillende inkomensniveaus van deze inwoners zijn? 4. Gaat het College ons deel van de 268 miljoen gebruiken voor de bestaande minimabeleiddoelgroepen of overweegt het College om ook groepen boven de 120% van het wettelijk minimumloon te compenseren? Zo ja, welke inkomensgrenzen gaan daarbij gehanteerd worden en wordt ook rekening gehouden met de gevolgen voor middeninkomens? 5. Hoe gaan we als gemeente ook middeninkomens tegemoet komen voor extra kosten als gevolg van een chronische handicap of ziekte? 6. Heeft u de overtuiging dat u voldoende middelen krijgt om de chronisch zieken en gehandicapten in onze gemeenten naar behoren te compenseren? Zo nee, wat betekent dat dan voor deze groepen inwoners? 7. Hoeveel mensen maken er in onze gemeente gebruik van de bijzondere bijstand (de nietcategoriale mogelijkheden)? Hoeveel extra geld is er dus per persoon vanuit die 80 miljoen extra landelijk voor armoedebeleid in onze gemeente? Is het College bereid deze gelden in te zetten voor de compensatie van chronisch zieken en gehandicapten? Zo nee, wat gaat u dan met dat geld doen? 2
8. Op welke wijze worden chronisch zieken en gehandicapten in onze gemeente actief geïnformeerd over de gemeentelijke tegemoetkoming die zij als compensatie voor het schrappen van landelijke regelingen kunnen ontvangen? 1. Ingevolge de huidige WMO mag de gemeente geen voorziening weigeren op basis van het feit dat het inkomen van de aanvrager dermate is dat hij deze zelf kan betalen. Desalniettemin halen steeds meer gemeenten het nieuws die wel op basis van inkomen of vermogen WMO-voorzieningen (zoals bijvoorbeeld een traplift) weigeren. De WMOwoonvoorzieningen worden uitgesloten van de landelijke, fiscale compensatieregeling voor chronisch zieken en gehandicapten. Dit betekent dat wanneer de gemeente een dergelijke WMO-woonvoorziening weigert en mensen deze zelf gaan betalen deze extra kosten niet fiscaal gecompenseerd kunnen worden. 9. Weigert de gemeente Wmo-voorzieningen omdat het College vindt dat mensen deze zelf kunnen betalen? Zo ja, wijzigt deze praktijk nu duidelijk is dat deze meerkosten niet langer fiscaal gecompenseerd kunnen worden? Beantwoording vragen: 1. De gemeente gaat naar verwachting, afgerond, voor de maatwerkvoorziening chronisch zieken en gehandicapten in 2014 50.000 en voor de investering van het armoede- en schuldenbeleid voor het jaar 2014 20.000 krijgen. Het Rijk beoogt een tweetal financiële regelingen voor chronisch zieken en gehandicapten per 1 januari 2014 af te schaffen: de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) en de Compensatie Eigen Risico (CER). Gemeenten ontvangen een deel van het huidige budget om het wegvallen van deze regelingen te compenseren, te weten 45 miljoen in 2014 oplopend tot 268 miljoen in 2017. In het wetsvoorstel over de afschaffing van onder andere de algemene voorziening Wtcg en de CER staat dat in 2014 de integratie-uitkering huishoudelijke hulp incidenteel met 45 miljoen verhoogd wordt via de Wmo verdeelsleutel. Voor Westvoorne zou dat aan de hand van die verdeelsleutel in 2014 50.000 zijn oplopend tot 298.000 in 2017. Vanaf of na 2015 wordt de verdeelsleutel gewijzigd. Volgens de december circulaire gemeentefonds wordt voor de intensivering van het armoede en- schuldenbeleid voor het jaar 2014 70 miljoen en vanaf 2015 90 miljoen aan de algemene uitkering toegevoegd. De verdeling vindt plaats via de maatstaven huishoudens met een laag inkomen en bijstandsontvangers. Dat zou voor Westvoorne in 2014 20.000 en daarna 26.000 per jaar bedragen. 2. In 2011 hebben in Westvoorne 1540 personen van de WTCG (alle onderdelen, niet enkel de algemene voorziening) gebruik gemaakt en 1520 hebben een compensatie van het eigen risico ontvangen. Zie http://www.waarstaatjegemeente.nl/index.php?id=677&geoitem=1680 De aantallen voor de Wtcg zullen vanaf 2012 lager liggen omdat het recht op de algemene voorziening vanaf dat jaar inkomensafhankelijk is geworden. 3.. 4. Er is nog geen beleid vastgesteld over de wijze waarop deze middelen verstrekt worden, dus ook niet over inkomensgrenzen. Als er wordt ingestemd met de afschaffing heeft dat voor de CER in 2014 al effect. Eind 2013 zou die dan voor het laatst zijn uitbetaald ( 99,- bedroeg de compensatie. Het budget voor de gemeente onder dezelfde personen verdeeld zou opleveren 50.000 : 1520 = 32,90 per persoon). De algemene voorziening van de WTCG wordt eind 2014 (voor het jaar 2013) voor het laatst uitbetaald. Zoals de wetsvoorstellen er nu uit zien komt in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) te staan dat de gemeenteraad vanaf 2015 in de Wmo-verordening kan vaststellen of en zo ja in welke gevallen en mate het college een tegemoetkoming dient te verstrekken. Gemeenten zouden er ook voor kunnen kiezen via de bijzondere bijstand of op andere wijze een tegemoetkoming te regelen. 3
Bij de vorming van het beleid zullen we de bestaande situatie meewegen maar ook rekening moeten houden met de korting op de beschikbare middelen. Voor de algemene voorziening Wtcg gold in 2012 een grens van 35.100,- voor echtparen en 24.570, voor alleenstaanden. (Het gaat hier om het verzamelinkomen zoals vastgesteld door de belastingdienst. Ter vergelijking het bruto minimumjaarloon bedraagt 17.750). Voor de CER golden geen inkomensgrenzen. Het ministerie van VWS constateerde dat de huidige regelingen budgettair onbeheersbaar, (te) arbeidsintensief en bovenal te ongericht zijn. Een groot deel van de mensen die een tegemoetkoming ontvangt, behoort niet tot de beoogde doelgroep. Andersom geldt dat een deel van de beoogde doelgroep juist geen tegemoetkoming ontvangt. De uitdaging is om het geld beter terecht te laten komen bij mensen die daadwerkelijk met meerkosten te maken hebben. Gezien de beschikbare bedragen is de kans groot dat er ook inkomensgrenzen gehanteerd zullen worden. Voor de 50.000 die beschikbaar komt i.v.m. het wegvallen van de CER zal in 2014 beleid gemaakt worden. 5. Zie antwoord op vraag 4. 6. Op dit moment zijn er voldoende middelen om de taken uit te voeren. Van de taken die in 2014 en later volgen is dat nog moeilijk te zeggen. Het is duidelijk dat er de behoefte is kosten te beheersen. De beschikbare middelen zullen natuurlijk een rol spelen bij het te ontwikkelen beleid. 7. In Westvoorne maken circa 150 huishoudens gebruik van voorzieningen voor Minima. De totale verstrekte bijzondere bijstand over 2013 bedroeg 47.600,- De gemeente heeft nog geen bestemming gegeven aan de extra middelen. 8. Als er gemeentelijk regelingen komen zal daar de nodige aandacht voor zijn via de gebruikelijke kanalen. Ook de intermediairs die met deze doelgroep te maken hebben zullen op de mogelijkheid gewezen worden. 9., in Westvoorne zijn geen Wmo-aanvragen afgewezen op grond van het inkomen en/of vermogen van de aanvrager. Naar onze mening is en was deze ruimte er niet in de huidige Wmo. Dit beeld wordt bevestigd in een recente uitspraak van de Centrale Raad van beroep, CRvB 25-11-2013, nrs. 13/559 WMO, e.a.nl:crvb:2013:2390, waarin is opgenomen: De CRvB is van oordeel dat aan de eigen verantwoordelijkheid van de burger in het kader van de Wmo substantieel betekenis toekomt bij de beoordeling van diens zelfredzaamheid. Deze kan echter niet zover gaan, dat een individuele voorziening geheel of gedeeltelijk aan de belanghebbende wordt onthouden op grond van diens inkomen of vermogen. We vragen wel voor diverse Wmo-voorzieningen een eigen bijdrage. De vaststelling en inning hiervan gebeurt door het CAK en de hoogte is afhankelijk van inkomen en (een deel van het) vermogen. 3. Aanpak/uitvoering De CDA-fractie en tevens de gehele gemeenteraad worden via de lijst met ingekomen stukken op de hoogte gebracht. 4. Communicatie/Burgerparticipatie Zie punt 3. 5. Kosten, baten en dekking Zie punt 2, bij de beantwoording van de vragen. 6. Risicomanagement en weerstandvermogen Dit besluit heeft geen effect op het risicomanagement en weerstandvermogen. 4
7. Toelichting Dit besluit wordt door het college genomen, aangezien het niet binnen de Algemene Mandaatbesluit Westvoorne 2012 past. Het betreft artikel 39, Reglement van Orde van de gemeenteraad. 8. Samenvatting (indien de omvang van dit advies daar aanleiding toe geeft) Een samenvatting is niet van toepassing. 5