llllllllllllllllllllllìlllllllllllllllllillllllllllllll

rcaten Reg. nr. Re K. ìnyim sop - 4 NOV. 2013 MID MA PZ OW BRW BMO Gg Diverse Paraaf Gemeente Drimmelen t.a.v. de raadsgriffier Postbus 19 4920 AA MADE Uw kenmerk Datum 31 oktober 2013 Ons kenmerk SEZ/2013-0705 Contactpers. J. de Crom Betreft Werkgelegenheidsenquête 2013 Telefoon 076-5027221 Bijlage Onderzoeksrapportage E-mail jack.decrom@west-brabant.eu Notitie Vestigingenregister llllllllllllllllllllllìlllllllllllllllllillllllllllllll 13ink08070 Geachte leden van de gemeenteraad, Bijgaand ontvangt u de rapportage van de Werkgelegenheidsenquête 2013, die jaarlijks in opdracht van de Regio West-Brabant, door de afdeling Onderzoek S Informatie van de gemeente Breda, wordt uitgevoerd. Provincie Noord-Brabant en LISA zijn medefinancier van dit onderzoek. Per gemeente zijn de meest relevante gegevens in factsheets verwerkt. De gemeentelijke gegevens worden vergeleken met het regionale gemiddelde. Deze factsheets maken onderdeel uit van de bijgevoegde rapportage. Door de enquête wordt tevens een kwalitatief hoogwaardig (digitaal ontsloten) Vestigingenregister verkregen. De contactambtenaren van iedere gemeente hebben reeds de beschikking over dat Vestigingenregister (VR+). Het "tabellenboek", waarin alle gegevens per gemeente zijn opgenomen, de rapportage en de afzonderlijke factsheets kunnen ook worden ingezien en gedownload via de speciale website van de Werkgelegenheidsenquête: http://wqe.west-brabant.eu De resultaten van de Werkgelegenheidsenquête en het daaruit voortvloeiende Vestigingenregister bieden, zowel lokaal als regionaal, de basis voor de uitwerking van lokaal en regionaal beleid en uitvoering op sociaaleconomisch gebied. Bij dit schrijven treft u een notitie aan, waarin een beeld wordt gegeven van de gebruiksmogelijkheden van dit Vestigingenregister. Hoogachtend, C. Budding Programmamanager Sociaal Economische Zaken Regio West-Brabant I Postbus 503 I 4870 AM Etten-Leur Tel: (076) 502 72 00 e-mail: infočĩįwest-brabant.eu I www.west-brabant.eu Inschrijvingsnr. KvK: 51448122 I BNG bankrekening: 285150308

Reg, 3 1 Vestigingenregister RWB: Basis voor beleid en uitvoering op sociaal-economisch terrein Als je wilt weten waar de horecabedrijven zijn gevestigd, of je wilt weten welke bedrijven er zijn op een bedrijventerrein, dan kun je het vestigingenregister van het RWB raadplegen. Stel de afdeling Milieu doet bodemonderzoek en moet een weg afsluiten. Dan wil je de bedrijven informeren. Of de brandweer wil alle horecazaken in een bepaald gebied op brandveiligheid controleren. Maar ook op vragen, zoals hoe heefí de werkgelegenheid zich de afgelopen jaren ontwikkeld of hoeveel startende ondernemingen zijn er elk jaar, kan het vestigingenregister antwoord geven. Het vestigingenregister geeft kortom een actueel en betrouwbaar beeld van bedrijven en instellingen naar een groot aantal kenmerken. Daarmee kunnen we ook antwoord krijgen op vragen, als Wat zijn economische successectoren in de gemeente? Waar zit de groei? Welke sectoren dreigen in problemen te raken, etc. Het Regionale Vestigingenregister is een databestand met gegevens over alle bedrijven en instellingen in West-Brabant. De kerngegevens per vestiging zijn adresgegevens, werkgelegenheid en economische activiteit. Het register vormt de basis voor het werkgelegenheidsonderzoek, economisch onderzoek en andere vormen van onderzoek. Daarnaast is het de basis voor correspondentie met vestigingen in West-Brabant. Door de koppeling met Google Earth kan de informatie verbonden worden met locaties in de stad. Daarmee wordt gelijk een ruimtelijk overzicht verkregen hoe een bepaald type bedrijven over de gemeente verspreid is. Met Streetview kan gelijk ingezoomd worden op de locatie van een bedrijf. De afdeling O&l van gemeente Breda beheert het Regionale Vestigingenregister voor West-Brabant met als doel het actueel en correct te houden. Dit jaarlijkse onderzoek wordt gehouden, in opdracht van het RWB, onder alle bedrijven, instellingen en vrije beroepen in de 18 gemeenten van de regio West-Brabant. In Nederland zijn er in totaal 23 Regionale Vestigingenregisters. Het LISA is de landelijke overkoepelende organisatie die de 23 registers aan elkaar koppelt. Daarmee is LISA hét basisbestand voor sociaal-economisch en ruimtelijk onderzoek in Nederland. Om de kwaliteit van het register te waarborgen monitort het LISA jaarlijks de 23 registers op 24 kwaliteitsindicatoren. Voor de gebruikers van de informatie is het immers van belang dat ze over betrouwbare en goede informatie kunnen beschikken. Uitkomst van deze kwaliteitsmonitor is, dat in 2010 West-Brabant het beste vestigingenregister van Nederland is. Deze titel ontvangen wij nu voor het tweede jaar op rij en voor de derde keer in totaal. Het Vestigingenregister West-Brabant prolongeert dus deze mooie titel. Waarin onderscheidt het vestigingenregister zich van de Kamer van Koophandel? In het vestigingenregister van RWB zijn ook de non-profit instellingen opgenomen. Daarmee geeft het een totaalbeeld van de werkgelegenheid. De vestigingen worden jaarlijks gecontroleerd op volledigheid, daarmee wordt voorkomen dat lege bv's, bedrijven die nog wel bij de KvK zijn meegeteld maar bijvoorbeeld al eerder hun economische activiteit hebben gestaakt, etc. worden meegeteld. Tot slot bevat het RWB-register van verschillende gemeenten gebiedsindelingen, waardoor ontwikkelingen per

Reg/ 1 bedrijventerrein, winkelcentrum, etc. gevolg kunnen worden. De laatste informatie is nog niet voor alle gemeenten optimaal, maar met de invoering van de BAG beschikken gemeenten over XYcoördinaten van alle objecten, waarmee de gebiedsinformatie verder verbetert kan worden. Voor welke beleidsdoelen kunnen de data uit het vestigingenregister zoal worden gebruikt? Uit de vele toepassingsmogelijkheden enkel voorbeelden:» Planning van bedrijfs- en kantoorlocaties, data geven inzicht in de verhuispatronen van bedrijven en instellingen en de vestigingsplaatsfactoren die momenteel van gewicht zijn.» Ontwikkeling werkgelegenheidsbeleid. Als basis daarvoor kunnen werkgelegenheidsprognoses gemaakt worden, nationaal, maar ook op regionaal of lokaal niveau» Ontwikkeling startersbeleid. Welke trends zijn er in de bedrijfssectoren waarin veel starters actief zijn; hoeveel werkgelegenheid wordt er per sector gecreëerd. «Ontwikkeling economisch beleid voor specifieke sectoren zoals de Creatieve industrie, Kennisintensieve bedrijvigheid, ICT, R&D.» Milieubeleid, o.a. door inzicht in werkgelegenheid per milieuzone, hinderwetcategorieën, basismateriaal voor geluidscontouren» Verkeers-en vervoersbeleid. Verschuivingen in werkgelegenheid en bedrijven per locatie leveren hiervoor belangrijk basismateriaal. «Toerisme- en recreatiebeleid, op basis van gesignaleerde trends bij starters en bedrijfsbeëindigingen» Beleid op het terrein van externe veiligheid, inschatting van economische risico's bij calamiteiten, bijv. bij overstromingen; data als basis voor risico-kaarten

Uitkomsten Werkgelegenheidsenquête 2013 Regio West-Brabant Rapportage Datum: Oktober 2013

In opdracht van: Regio West-Brabant Uitgave: Gemeente Breda Afdeling Onderzoek en Informatie Projectnummer: 1421 Claudius Prinsenlaan 10 4811 DJ Breda Telefoon 076-5293513 E-mail: onderzoek@breda.nl Bronvermelding verplicht

Inhoudsopgave 1. Samenvatting 6 2. Inleiding 8 2.1. Aanleiding 8 2.2. Opbouw van de rapportage 8 3. Ontwikkeling West-Brabant 10 3.1. Algemeen beeld 10 3.2. Sectoren 14 3.3. Uitzendbanen 16 4. Vacaturevraag 18 Bijlage: Data, werkwijze en interpretatie 20 Bijlage: Methodiek vacaturevraag 22

Samenvatting Ook in 2013 eist de recessie zijn tol. De Nederlandse economie krimpt volgens de meest recente prognoses in 2013 met 1,25 0 /). De werkgelegenheid daalt in 2013 landelijk met ľ/o. De krimp is overigens wel minder dan in 2012 en vlakt in 2014 verder af. Dit landelijke beeld is ook in West-Brabant zichtbaar. De uitkomsten van deze werkgelegenheidsenquête laten zien, dat er in West-Brabant in 2013 wederom sprake is van een terugval van de werkgelegenheid, zij het minder sterk als in 2012. Tot 2012 waren de effecten van de recessie op de werkgelegenheid in West-Brabant beperkt. De crisis blijft zichtbaar in early warners voor toekomstige ontwikkeling, zoals de afname van het aantal vacatures en afname van het aantal uitzendbanen. Puntsgewijs volgen hierna de belangrijkste conclusies van de werkgelegenheidsenquête 2013: In één jaar ruim drie duizend banen verdwenen in West-Brabant Op 1 april 2013 telt West-Brabant 326.638 banen. In vergelijking met 2012 zijn dat er 3.371 minder, ofwel een afname van 1,0 o Zo van de werkgelegenheid. De werkgelegenheidsdaling van 2012 van 2,3 0 Zo is dit jaar afgezwakt. Nog wel groei vestigingen door toename eenpersoonsbedrijven Het aantal vestigingen neemt nog steeds toe. In 2013 zijn er in West-Brabant 56.020 vestigingen. In vergelijking met 2012 (53.743) is dit een toename van 4,2 0 Zo. De groei is toe te schrijven aan de toename van het aantal eenpersoonsbedrijven. Gezondheids- en welzijnszorg wederom grootste werkgever West-Brabant Met 49.746 banen is net als in 2012 in 2013 de gezondheids- en welzijnszorg de omvangrijkste werkgelegenheidssector in West-Brabant. Tot 2012 was dit de industrie. Belangrijk verlies aan banen in industrie en bouwnijverheid In West-Brabant hebben vooral de sectoren industrie (-1.429) en bouwnijverheid (-836) forse klappen gehad. Met een verlies van ongeveer 500 banen volgen daarna de sectoren openbaar bestuur en overheid, de groothandel en detailhandel. Overige zakelijke dienstverlening en informatie en communicatie vormen lichtpuntjes In 2013 heeft zich in de sector overige zakelijke dienstverlening (* 963 banen) en in mindere mate in de sector informatie en communicatie 335) een forse banengroei voorgedaan. Zes procent minder uitzendbanen: laagste niveau sinds aantal jaren Het aantal uitzendbanen is in 2013 met 748 banen gedaald. Dit is het laagste niveau van aantal uitzendbanen sinds jaren. Het verlies aan uitzendbanen was vooral groot in de industrie (- 228) en groothandel (- 200). Ook in de advisering en onderzoek zijn 100 uitzendbanen verdwenen.

Procentuele daling werkgelegenheid het grootst in Drimmelen; groei werkgelegenheid in Woudrichem In 2013 is het aantal banen in Drimmelen met 3,7 0 Zo gedaald. Van de regiogemeenten was alleen in Woudrichem nog sprake van een substantiële groei van de werkgelegenheid (3,45 0 /)). Ruim 1.300 vacatures minder in West-Brabant West-Brabant telt 2.485 vacatures. Dit zijn er -1.325 minder dan in 2012. Ten opzichte van 2011 is er zelfs sprake van een halvering De meeste vacatures staan open in de sectoren handel en reparatie (535), industrie (330), advisering en onderzoek (290) en gezondheids- en welzijnszorg (270). Wederom daling vacaturegraad in vrijwel alle sectoren, grotere afname vacatures bij het grootbedrijf dan bij midden- en kleinbedrijf In 2013 is de vacaturegraad 1 in bijna alle sectoren gedaald. Alleen de horeca, informatie en communicatie en cultuur, sport en recreatie laat een toename zien. In 2012 en 2013 daalt het aantal vacatures over de gehele linie. In het midden- en kleinbedrijf (-31 "/o) is de afname wel minder groot dan in het grootbedrijf (-47 0 7o). 1 Vacaturegraad is het aantal vacatures per 1.000 banen.

2. Inleiding 2.1. Aanleiding In West-Brabant wordt jaarlijks onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van de werkgelegenheid 2. Daarvoor wordt het aantal werkzame personen per 1 april van dat jaar gemeten bij alle vestigingen die in de regio West-Brabant zijn gevestigd. Hierdoor is het mogelijk om een beeld te schetsen van de werkgelegenheid en het aantal vestigingen en de ontwikkeling daarvan. Deze belangrijke stuurinformatie kan als input dienen voor beleid, maar ook voor starters die zich nieuw willen vestigen in de regio. 2.2. Opbouw van de rapportage In deze rapportage staat de werkgelegenheidsontwikkeling centraal. Hoofdstuk drie laat de ontwikkeling zien op het gebied van werkgelegenheid en aantal vestigingen voor West-Brabant. Vervolgens wordt de werkgelegenheidsontwikkeling in de verschillende sectoren weergegeven. Hoofdstuk vier gaat in op de ontwikkeling van de vacaturevraag. Daarbij wordt ook een uitsplitsing gemaakt naar sectoren, grootteklasse en gemeenten. 2 Voor een uitgebreide omschrijving van het werkgelegenheidsonderzoek zie bijlage "Data, werkwijze en interpretatie".

c

Ontwikkeling West-Brabant 3.1. Algemeen beeld Op 1 april 2013 telt West-Brabant 326.638 banen. In vergelijking met 2012 zijn dat er 3.371 minder, ofwel een afname van 1,0 o 7o van de werkgelegenheid. Zoals uit de figuur blijkt is de werkgelegenheidsdaling in 2012 (2,3 0 7o) dit jaar afgezwakt. Deze tendens zet zich naar verwachting verder door. Dit komt overeen met het landelijke beeld. Figuur 1 Ontwikkeling banen West-Brabant 2008-2013 345000 340000 335000 330000 325000 320000 315000 310000 305000 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Ondanks de afname van het aantal banen, neemt het aantal vestigingen nog steeds toe. In 2013 zijn er in West-Brabant 56.020 vestigingen, wat neerkomt op een toename van 4,2 0 7o in vergelijking met 2012 (figuur 2). Figuur 2 Ontwikkeling en groei aantal vestigingen West-Brabant 2008-2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Aantal vestigingen 43.146 49.298 50.463 52.778 53.743 56.020 Groei t.o.v. voorgaand jaar 14,3 0 7o 2,4 ũ 7o 4,6 0 7o 1,8 0 7o 4,2 0 7o De verklaring voor het nog altijd toenemend aantal vestigingen tegenover een afnemende werkgelegenheid is de sterke toename van het aantal eenpersoonsbedrijven (die vooral uit zzp-ers 3 bestaan). 3 De Kamer van Koophandel definieert een zzp-er als: 'Een persoon, eenmansbedrijf, kleine zelfstandige welke niet in een (vast) dienstverband, maar onder eigen verantwoording/beheer (zonder personeel) werkzaamheden aanneemt'. Een zzp-er doet meestal werk dat hij/zij voorheen in een dienstbetrekking deed. Vaak gaat het om werk met een arbeidsintensief karakter, bijvoorbeeld de bouw, de transportsector, de kappersbranche, de zorgsector, interim-managers, organisatieadviseurs en automatiseringsdeskundigen.

1 Het aantal banen bij de eenpersoonsbedrijven is het afgelopen jaar met 2.400 baner toegenomen (* 7,4 0 Zo). In de overige grootteklassen is de werkgelegenheid afgenomen De daling van het aantal banen was het grootst bij bedrijven met 2-49 werkzame personen: - 2.581 (- 1,8 0 Zo). De werkgelegenheid bij bedrijven met 50-249 werkzame personen en bij bedrijven met 250 en meer werkzame personen daalde mei respectievelijk 1.852 banen (- 2,1 0 Zo) en 1.308 banen (- 1,9 0 Zo). Figuur 3 Verdeling werkgelegenheid per grootteklasse 2012-2013 160000 140000 120000 100000 C-M 80000 60000 40000 IN X 20000 lwp 2-49wp 50-249wp ^50wp 2012 12013 In de vier grootste steden van de regio West-Brabant zijn de meeste banen er vestigingen te vinden (figuur 4). Breda neemt 31,0 0 Zo van het aantal banen en 27,5 0 Zo var het aantal vestigingen voor haar rekening. In Roosendaal is dit 12,0 o Zo en 10,2 o Zo, ir Bergen op Zoom respectievelijk 9,7 0 Zo en 8,4 0 Z 0 en in Oosterhout respectievelijk 8,4 0 Zo er 7,4 0 Zo.

In figuur 4 is te zien dat de grotere gemeenten in West-Brabant meer grote vestigingen huisvesten met een hoge werkgelegenheid in vergelijking met de meeste kleinere gemeenten in de regio. Figuur 4 Het aantal en aandeel banen en vestigingen van West-Brabant per gemeente, 2013 Gemiddeld Gemeente Aantal Aandeel Aantal Aandeel aantal banen banen vestigingen vestigingen banen per r/o) r/o) vestiging Aalburg 4.459 1,4 1.218 2,2 3,7 Alphen-Chaam 2.951 0,9 972 1,7 3,0 Baarle-Nassau 3.210 1,0 769 1,4 4,2 Bergen op Zoom 31.620 9,7 4.680 8,4 6,8 Breda 101.263 31,0 15.408 27,5 6,6 Drimmelen 8.449 2,6 2.172 3,9 3,9 Etten-Leur 20.475 6,3 3.000 5,4 6,8 Geertruidenberg 11.403 3,5 1.659 3,0 6,9 Halderberge 10.189 3,1 2.346 4,2 4,3 Moerdijk 20.379 6,2 3.229 5,8 6,3 Oosterhout 27.416 8,4 4.149 7,4 6,6 Roosendaal 39.084 12,0 5.707 10,2 6,8 Rucphen 6.518 2,0 1.984 3,5 3,3 Steenbergen 7.351 2,3 1.897 3,4 3,9 Werkendam 9.002 2,8 2.194 3,9 4,1 Woensdrecht 9.728 3,0 1.491 2,7 6,5 Woudrichem 5.361 1,6 1.240 2,2 4,3 Zundert 7.780 2,4 1.905 3,4 4,1 Totaal 326.638 100,0 56.020 100,0 5,8 Zoals blijkt uit onderstaand figuur zet de afname van het gemiddeld aantal banen per vestiging zich voort in 2013. Figuur 5 Ontwikkeling gemiddeld aantal banen per vestiging West-Brabant 2008-2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 7,42 6,76 6,59 6,40 6,14 5,83 Hoewel dus het aantal vestigingen blijft groeien door met name de groei van het aantal eenpersoonsbedrijven neemt de werkgelegenheid bij de bestaande vestigingen af (:M werkzame personen, zie figuur 3).

De ontwikkeling van de werkgelegenheid en het aantal vestigingen verschilt pe gemeente. In figuur 6 is de absolute en procentuele ontwikkeling van het aantal banen er de vestigingen weergegeven. Figuur 6 Ontwikkeling aantal banen en vestigingen 2012-2013: absoluut en procentueel Gemeente Ontwikkeling banen Ontwikkeling banen "/o Ontwikkeling vestigingen Ontwikkelinc vestiginger 0 Å Aalburg -8-0,18 46 3,92 Alphen-Chaam 42 1,44 37 3,96 Baarle-Nassau 23 0,72 6 0,79 Bergen op Zoom -225-0,71 156 3,45 Breda -1.166-1,14 789 5,40 Drimmelen -321-3,66 87 4,17 Etten-Leur -99-0,48 100 3,45 Geertruidenberg -197-1,70 80 5,07 Halderberge -223-2,14 53 2,31 Moerdijk -545-2,60 87 2,77 Oosterhout 50 0,18 238 6,09 Roosendaal -736-1,85 276 5,08 Rucphen -90-1,36 44 2,27 Steenbergen -54-0,73 36 1,93 Werkendam -150-1,64 71 3,34 Woensdrecht 87 0,90 15 1,02 Woudrichem 179 3,45 67 5,71 Zundert 62 0,80 89 4,90 West- Brabant -3.371-1,02 2.277 4,24 Het aantal banen is alleen toegenomen in de gemeenten Alphen-Chaam, Baarle-Nassau Oosterhout, Woensdrecht, Woudrichem en Zundert. Vooral in Woudrichem is di werkgelegenheid sterk toegenomen in vergelijking met andere West-Brabantsi gemeenten. Met uitzondering van Oosterhout hebben deze gemeenten slechts eei beperkt werkgelegenheidsaandeel van 0,9 o 7o tot 3,0 0 /) in de regio. De stijging van he aantal banen in Woudrichem vindt met name plaats in de economische sector financiëli instellingen. Drimmelen, Geertruidenberg, Halderberge, Moerdijk, Werkendam en Roosendaal hebbei in de periode 2012-2013 een benedengemiddelde werkgelegenheidsontwikkeling gehai in vergelijking met geheel West-Brabant. Vooral in Drimmelen en Moerdijk is het aante banen fors gedaald. In Drimmelen gaat het daarbij vooral om de sector vervoer e opslag en in Moerdijk om industrie. In alle gemeenten in West-Brabant neemt het aantal vestigingen toe. De gemeentel Baarle-Nassau en Woensdrecht kennen een benedengemiddelde groei met een stijgini van 0,8 o 7o (* 6 vestigingen) en '\,0 0 Zo İ+ 15 vestigingen) De gemeenten Brede Geertruidenberg, Roosendaal, Oosterhout en Woudrichem hebben eei bovengemiddelde groei doorgemaakt van het aantal vestigingen in de periode 2012 2013. In al deze gemeenten vindt deze groei vooral plaats in de sector advisering onderzoek en overige specialistische zakelijke dienstverlening. 1

Figuur 7 Werkgelegenheidsontwikkeling per gemeente afgezet tegen West-Brabant (2012-2013)..prVf-r^.ìn ívilt unj -r:,..i-:.-: t Dc - :ert Ľ Steenbergen āergen op Zoom Nphen-Chaam Onoerzoe* an Hormatte september 2013 West-Brabant D-1,0% 2.5 tot 4,0* 1.5 tot 2.5 0 ŵ 0.5 tot t.5% ū -0.5 lol ũ.5% ū -1,5 tot -Q.5% I -2.5lot-1.5K I -4.0 tot -2.5?'ó 3.2. Sectoren Tot 2012 was de industrie de grootste werkgelegenheidssector in West-Brabant. Net als in 2012 is in 2013 de werkgelegenheid in gezondheids- en welzijnszorg met 49.746 banen het grootst. In de industrie zijn in 2013 44.652 personen werkzaam. In de detailhandel en groothandel werken in 2013 respectievelijk 32.773 en 30.861 personen. Figuur 8 Aandeel werkgelegenheid per sector in West-Brabant 2012-2013 Gezondheids-en welzijnszorg Industrie Detailhandel Groothandel Adviseringen onderzoek Vervoer en opslag Onderwijs Bouwnijverheid Overige zakelijke dienstverlening Openbaar bestuur en overheid Horeca Landbouw Overige dienstverlening Cultuur, sport en recreatie Informatie en communicatie Financiële instellingen Nutsbedrijven Verhuurvan en handel in onroerend goed 10000 20000 30000 40000 50000 60000 12013 «2012

1 Bij overige zakelijke dienstverlening gaat het bijvoorbeeld om verhuur van auto's consumentenartikelen e.a., uitzendbureaus, administratieve dienstverlening etc. B overige dienstverlening gaat het om diensten van levensbeschouwelijke en politiek* organisaties, belangen- en ideële organisaties en hobbyclubs. De grootste afname van de werkgelegenheid van het afgelopen jaar is zichtbaar bij d( sectoren industrie en bouwnijverheid; respectievelijk 1.429 en 836 banen. In he openbaar bestuur en overheid, de groothandel en detailhandel zijn in iedere secto afzonderlijk rond de 500 banen verloren gegaan. Hier tegenover stond een forsi banengroei bij de overige zakelijke dienstverlening (* 963 banen) en in mindere mate eei groei bij informatie en communicatie (* 335 banen). Figuur 9 Ontwikkeling banen in West-Brabant naar economische activiteit, 2012-2013 Overige zakelijke dienstverlening Informatie en communicatie Overige dienstverlening Adviseringen onderzoek Onderwijs Cultuur, sport en recreatie Verhuur van en handel in onroerend goed Gezondheids- en welzijnszorg Financiële instellingen Horeca Nutsbedrijven Landbouw Vervoer en opslag Detailhandel Groothandel Openbaar bestuur en overheid Bouwnijverheid Industrie -2.000-1.500-1.000-500 500 1.000 1.500 12012-2013

3.3. Uitzendbanen In 2013 zijn er 11.076 uitzendbanen in West-Brabant. Daarmee zijn er nu 748 banen minder dan in 2012. Het aantal uitzendbanen is het afgelopen jaar minder sterk gedaald dan vorig jaar; respectievelijk 6,3 0 7o in 2013, 9,2 0 7o in 2012. Het niveau van de uitzendbanen ligt nu lager dan het in voorgaande jaren is geweest. Figuur 10 Uitzendbanen West-Brabant 2012-2013 13500 13000 12500 12000 11500 11000 10500 10000 2008 2009 2010 2011 2012 2013 De daling van de uitzendbanen was vooral groot bij industrie (- 228) en de groothandel (-200). Ook in de advisering en onderzoek zijn - ondanks een stijging van het totaal aantal banen in deze sector - 100 uitzendbanen verdwenen. Daarbij kan een deel van de uitzendbanen zijn omgezet in vaste formatie.tegenover deze daling stond een bescheiden groei van het aantal uitzendbanen in de landbouw (* 36).

Vacaturevraag Eind april 2013 staan in de regio 2.485 vacatures 4 open. Dit is een halvering ten opzichte van april 2011. De afname van het aantal vacatures ten opzichte van 2012 is met 34 0 Z 0 eveneens fors (-1.325 vacatures). Figuur 11 Aantal openstaande vacatures in West-Brabant 2004-2013 10000 t 8000-6000 - 4000 2000 0 -I i 1 1 1 1 1 1 1 1 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Het aantal openstaande vacatures daalt al vanaf 2009 en ligt in 2013 bijna driekwart lager dan in het topjaar 2008. Meeste vacatures zijn weer aanwezig bij handel en reparatie Ondanks een sterke daling ten opzichte van 2012, staan de meeste vacatures nog steeds open in de sectoren handel en reparatie (535), industrie (330), advisering en onderzoek (290) en gezondheids- en welzijnszorg (270). Figuur 12 Vacatures in West-Brabant naar bedrijfssector 2012-2013 Handel en reparatie Industrie Adviseringen onderzoek Gezondheids-en welzijnszorg Horeca Overige zakelijke dienstverlening. Informatie en communicatie Bouwnijverheid Cultuur, sporten recreatie Onderwijs Vervoer en opslag landbouw Financiële instellingen Overige dienstverlening Openbaar bestuur en overheid Verhuuren handel in onroerend goed...1 il 0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 2013 12012 Het aantal openstaande vacatures heeft betrekking op het aantal ontstane vacatures die op het moment van meting nog niet zijn vervuld of nog niet zijn ingetrokken/vervallen (toelichting zie bijlage methodiek vacaturevraag)

In deze vier sectoren is in 2013 bijna 60 o 7o van het totaal aantal vacatures te vinden. Door de afnemende economische groei daalde in 2009 het aantal openstaand vacatures in de marktsector ruim twee maal zo snel dan in de collectieve sector. In 2013 daalt het aantal vacatures zowel in de marktsector (-34 0 7 0 ) als in de collectiev sector (-39 0 7o) fors. Ook in 2012 was dit het geval. Het aantal vacatures daalt in 2013 in vrijwel alle sectoren. Gemiddeld daalt het aantć openstaande vacatures met 34 0 Zo. Bij de grotere sectoren (meer dan 100 openstaand vacatures) kennen de bouwnijverheid, handel en reparatie en de overige zakelijk dienstverlening een meer dan gemiddelde daling (meer dan 34 0 7o). Opvallend is de grot afname bij de overige zakelijke dienstverlening (-235 vacatures) en het openbaar bestui en overheid (-200 vacatures). Wederom flinke daling vacaturegraad De vacaturegraad is het aantal openstaande vacatures per 1.000 banen. Het is ee indicator voor de spanning van de arbeidsmarkt. In 2009 halveerde de vacaturegraad i West-Brabant tot 1,6 0 7o en stabiliseerde in 2010 en 2011. In 2012 is de vacaturegraa gedaald tot 1,2 0 7o en in 2013 tot 0,8 o 7o. Dit is een halvering ten opzichte van 2011. In alle sectoren, behalve bij de horeca, informatie en communicatie en bij cultuur, spo en recreatie, is de vacaturegraad gedaald. Deze dalende waarde onderstreept de slecht arbeidsmarktsituatie in West-Brabant. Grote afname vacatures bij zowel het midden- en kleinbedrijf als het grootbedrijf In 2011 daalde het aantal openstaande vacatures vooral bij het midden en kleinbedri (minder dan 100 werkzame personen). In 2012 en 2013 daalt het aantal vacatures over de gehele linie. In het midden- e kleinbedrijf (-31 0 7o) is de afname wel minder groot dan in het grootbedrijf (-47 0 7o). In vrijwel alle gemeenten van West-Brabant daling aantal vacatures In 2012 daalde bij 15 van de 18 gemeenten het aantal openstaande vacatures. In 2013 í dit het geval bij 17 van de 18 gemeenten. Het aantal openstaande vacatures is met mee dan 100 vacatures afgenomen in de gemeenten Breda (-445 vacatures), Woensdreci (-135 vacatures), Roosendaal (-140 vacatures), Bergen op Zoom (-120 vacatures) e Oosterhout (-100 vacatures). Alleen in Baarle-Nassau is in 2013 een kleine toenam zichtbaar van het aantal openstaande vacatures (+2Ö vacatures). Figuur 15 Ontwikkeling vacatures grotere gemeenten West-Brabant 2007-2013 2800 2400 2000 1600 1200 800 400 0 1 1 1 I L J. 1 l Ik 1 j j i. i iklll O cr Q. O T3 01 pa ai DŬ 2007 İ2008 12009 c O) e 2010 ai O 12011 o O 12012 12013 Ŭfl Ol aa i- O) > O

Werkgelegenheidsenquête 2013 WW W Provincie Noord-Brabant gemeente O o s t e r h o u t Ontwikkeling werkgelegenheid West-Brabant West Brabant n-10% M 2.6 lot4.0*ä M 1.5 totž.5% ū 0.5 tot IJ» -0.5 tol 0.5* O -1.5tot-0.5* M -2.5 tot-1.5* U -4.0 tot-2.5* Ontwikkeling banen en vestigingen Banen Vestigingen 28400 28200 28000 27800 27600 27400 27200 27000 26800 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kengetallen Banen Oosterhout 2008 2009 2010 201 27.825 27.957 27.791 320.355 333.448 332.493 337.711 27.366-314 330.009-214 27.416 326.638-114 Vestigingen 2010 2011 2012 2013 Oosterhout 3.461 3.660 Groei 614 2*ļ 414 614 West-Brabant 43.146 49.298 50.463 52.778 53.743 56.020 Groei 1414 214 514 214 414 Inwoners 53.686 690.166 Oppervlakte km2 73,1 1.699,3 Beroepsbevolking 25.000 324.000 Participatiegraad 70,314 73,314 Werklozen (NWW) 1.568 19.765 NWWVo 6,314 6,114 Bron: Vestigingenregister Bewerking: Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

B Werkgelegenheid naar sector Banendynamíek Industrie G'ooihandei Groothandel Gezondheids-en welzijnszorg Detailhandel Vervoer en opslag Adviseringen onderzoek ' F M l I E rate ngeri ngenonderíoek dienstverlening Informatie M communicatie Overige iakeli k» die nītver lening Overige zakelijke dienstverlening Horeca Onderwijs Bouwnijverheid Informatie en communicatie ' Cultuur, sbc. en recreate Nutsbedrijven ' 'ervoerenopslag Onderwijs Openbaar bestuur en overheid Financiële instellingen Verb lurvan en hand*! ii Cultuur, sporten recreatie Overige dienstverlening Landbouw Openbaar benuur en Verhuur van en handel in onroerend goed Nutsbedrijven West-Bfabani 2 535 4.471 í 54ľ 2.552-172 9.079 4.489 333 33: '3 223 2 J i 2-: 2-3 2 ìl3c 13c -5 SS ; : 352 397 4-3 IS 443 900 1200 83 1000 700 6c: 800 se; 33. 40C 3CC -CC 30, 200 1 CC 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Conclusies Oosterhout 27.416 personen werkzaam bij 4.149 vestigingen belangrijkste werkgevers zijn industrie, groothandel en gezondheid en welzijn werkgelegenheid blijft gelijk (* 50 banen); tov een daling van ľyo in West-Brabant aantal banen in de groothandel fors toegenomen (4 537) grootste daling werkgelegenheid in de sectoren industrie (- 230) en detailhandel (-116) aantal vestigingen neemt toe met 6 0 zó; meer dan het West-Brabants gemiddelde (* 4Vo) vooral het aantal eenpersoonsbedrijven is sterk toegenomen het aantal starters is met 443 weer terug op het niveau van 2011 het aantal vacatures is verder afgenomen het aantal uitzendbanen daalt fors Bron: Vestigingenregister Bewerking: Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

Bijlage 1: Data, werkwijze en interpretatie. De basis voor het werkgelegenheidsonderzoek is het vestigingenregister. In dit register zijn alle vestigingen van bedrijven en instellingen in West-Brabant waar betaalde arbeid wordt verricht opgenomen. Jaarlijks wordt in alle gemeenten in West-Brabant een werkgelegenheidsenquête gehouden onder daar gevestigde bedrijven en instellingen, waarbij de aard van hun economische activiteit en de grootte van het personeelsbestand worden geregistreerd. Op basis van deze enquête wordt de stand van de werkgelegenheid per april van het betreffende jaar vastgesteld. Door het onderzoek jaarlijks uit te voeren worden ook werkgelegenheids-ontwikkelingen gedetailleerd in kaart gebracht. Per vestiging is een groot aantal gegevens opgeslagen, waarvan de belangrijkste de adresgegevens, de bedrijfsactiviteit en de werkgelegenheid zijn. Op basis van dit bestand zijn allerlei aggregaties uit te voeren, waardoor per branche, bedrijfstak of regio de ontwikkeling van de werkgelegenheid te volgen is. Het beheer en onderhoud van het register en de uitvoering van het werkgelegenheidsonderzoek is in handen van de afdeling Onderzoek en Informatie van gemeente Breda. De werkzaamheden worden uitgevoerd in opdracht van de Regio West Brabant (RWB). De provincie Noord-Brabant en het LISA leveren ook een financiële bijdrage. Een vestiging wordt als zodanig in het register opgenomen als er betaalde arbeid wordt verricht. Dit betekent dat bedrijven waarin of van waaruit geen activiteiten plaatsvinden (lege BV's en dergelijke) of vrijwilligerswerk niet worden meegeteld. Op 1 juli 2008 is de nieuwe Handelsregisterwet in werking getreden. Daarmee zijn alle ondernemingen en rechtspersonen in Nederland wettelijk verplicht zich in te schrijven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel. Daardoor heeft er een stijging plaatsgevonden van het aantal vestigingen, maar hierop heeft een historische correctie plaatsgevonden. Enquête De enquête is gefaseerd uitgevoerd. Alle bedrijven waarvan een e-mailadres bekend is zijn via de e-mail benaderd om de werkgelegenheidsenquête op internet in te vullen. Bedrijven met minder dan 10 werkzame personen (wp) zijn steekproefsgewijs telefonisch geënquêteerd (tussen 0 en 4 wp 1 op 4 en tussen 5 en 9 wp 1 op 3). Starters zijn telefonisch benaderd voor zover er via de Kamer van Koophandel geen werkgelegenheidsgegevens bekend waren. Bedrijven met meer dan 10 werkzame personen zijn integraal telefonisch geënquêteerd. Acht van de 18 binnen de Regio West Brabant samenwerkende gemeenten hebben gekozen voor een hogere enquêtedichtheid. Het betreft de gemeenten Bergen op Zoom, Breda, Geertruidenberg, Halderberge, Moerdijk en Roosendaal (minder dan 5 wp 1 op 2, overige bedrijven en starters integraal), Baarle-Nassau, Oosterhout en Zundert (alle bedrijven en starters integraal).

21 De enquête heeft een respons opgeleverd van 77Vo, gemeten in werkzame personen. De werkgelegenheid bij de niet-geënquêteerde vestigingen is vastgesteld op basis van vergelijkbare wèl geënquêteerde vestigingen. Vestigingsgrootte Vestigingen Respons Respons vest.% Werkz. personen Respons wp Respons wp 0/0 1-9 wp 51827 20202 39 0 7o 106931 51489 48 0 / 10-99 wp 3846 3257 85 0 7o 120660 105231 87 0 / 100 wp en meer 347 339 980/0 99047 95664 97 0 / Totaal 56020 23798 42 0 Zo 326638 252384 77 0 /

Bijlage 2: Methodiek vacaturevraag Vraagstelling In de werkgelegenheidsenquête 2013 is een vraag opgenomen waarin gevraagd wordt naar het aantal openstaande vacatures bij de bedrijven in West-Brabant. De exacte vraag zoals opgenomen in de werkgelegenheidsenquête ziet er als volgt uit: Heeft u op dit moment vacatures? Wilt u hier het aantal vacatures (inclusief uitzendkrachten, tijdelijk personeel etc.) vermelden voor dezelfde organisatie als waarvoor u hierboven het aantal werkzame personen heeft ingevuld. Nee, er zijn geen vacatures Ja, er zijn momenteel... vacatures (aantal invullen a.u.b.) Ophoging Om het aantal vacatures te berekenen voor de regio West-Brabant zijn de volgende stappen genomen:» Eerst is de respons binnen de verschillende bedrijfssectoren en grootteklasse bepaald.» Het aantal vacatures en het aantal werkzame personen (incl. uitzendkrachten) van de respondenten is bepaald binnen de verschillende bedrijfssectoren en grootteklassen.» Vervolgens is de verhouding tussen de openstaande vacatures en de werkzame personen in 2013 van de respondenten berekend en is de non respons hiermee opgehoogd. * Het cijfer voor het aantal vacatures in de landbouw is tot en met het jaar 2010 afgeleid uit het CBS vacatureonderzoek 2008 en de landelijke CBS vacaturemeting die elk kwartaal wordt gehouden. Vanaf 2011 zijn de landbouwvacatures bij de landbouwbedrijven zelf bevraagd.

Figuur 13 Vacatures naar bedrijfssector Bedrijfssector 0-9 10-99 100 Totaa werkzame werkzame werkzame personen personen personen Landbouw 45 20 5 70 Industrie 55 115 160 330 Bouwnijverheid 70 45 10 125 Handel en reparatie 280 225 30 535 Vervoer en opslag 15 55 10 80 Horeca 115 60-175 Informatie en communicatie 100 45 10 155 Financiële instellingen 5 20 30 55 Verhuur en handel in onroerend goed 5 - - 5 Advisering en onderzoek 180 90 20 290 Overige zakelijke dienstverlening 80 65 25 170 Openbaar bestuur en overheid - 5 25 30 Onderwijs 30 25 25 80 Gezondheids- en welzijnszorg 60 75 135 270 Cultuur, sport en recreatie 75 10-85 Overige dienstverlening 25 5-30 Totaal 1.140 860 485 2.485 Figuur 14 Vacaturegraad naar bedrijfssector Bedrijfssector Landbouw Industrie Bouwnijverheid Vacatures als "/o van totale werkgelegenheic 0,6 o Zo Ŭ.7% Ojo/o Handel en reparatie 0,80/0 Vervoer en opslag 0,4 o Zo Horeca 1,4 0 Zo Informatie en communicatie 2,60/0 Financiële instellingen Verhuur en handel in onroerend goed Advisering en onderzoek Overige zakelijke dienstverlening Openbaar bestuur en overheid Onderwijs Gezondheids- en welzijnszorg Cultuur, sport en recreatie Overige dienstverlening I.Oo/o 0,20/0 1,20/0 Lr/o 0,20/0 0,40/0 0,50/0 1,4 0 Zo 0,5 o Zo Totaal 0,8 0 Zo 23

Figuur 15 Vacaturegraad naar grootteklasse (exclusief landbouw) Grootteklasse Vacatures als "/o van totale werkgelegenheid 0-9 werkzame personen 1,1 "/o 10-99 werkzame personen 0,7 o 7o > 100 werkzame personen 0,5 0 Zo Totaal 0,8 o Zo Figuur 16 Vacatures naar gemeente (inclusief landbouw) Gemeenten Aantal vacatures Aalburg 25 Alphen - Chaam 25 Baarle - Nassau 45 Bergen op Zoom 240 Breda 775 Drimmelen 60 Etten-Leur 200 Geertruidenberg 90 Halderberge 65 Moerdijk 120 Oosterhout 200 Roosendaal 270 Rucphen 70 Steenbergen 80 Werkendam 70 Woensdrecht 50 Woudrichem 50 Zundert 50 Totaal 2.485

Bijlage 3: Factsheets

Werkgelegenheidsenquête 2013 g e m e e n t e Provincie Noord-Brabant Ontwikkeling werkgelegenheid West-Brabant a a l b u r g Borgen op zoo J ^BK- \f Zunŵrl West-Brabant D-i.0% B 2 5 lot 4.0* 9 1,5 tot 2.5* B 0.5 tot 1.5* O -0.5 tot 0.5* O -1.5 tol-0.5* fl -2.5 tot -1.5* B -4 Oloi.2.5* Ontwikkeling banen en vestigingen Banen 4600 Vestigingen 1250 4550 4500 4450 4400 s 4350 4300 1 1 1 1 1 1 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kengetallen Banen BEľüI 2009 2010 2011 2012 1 2013 Aafburg 4 414 4.529 4.513 4.557 4.467 4.459 Groei 314 C/o ^% -2Zo 0 014 West-Brabant 320.355 333.448 332.493 337.711 330.009 326.638 Groei 414 O»» 1 214-214 -114 Vestigingen Aalburg 2008 1.057 2009 1.069 2010 1.112 2011 1.162 2012 1.172 2013 1.218 Groei ľx,i 414 414 114; 414 West-Brabant Groei 43.146 49.298 1414 50.463 214 52.778 514 53.743 214 56.020 414 West- Brabant Inwoners 12.774 690.166 Oppervlakte km2 53,2 1.699,3 5.940 324.000 Participatiegraad 71,70/0 73,314 246 19.765 4,1 'h 6,114 on: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

1 Werkgelegenheid naar sector Banendynamiek Groothandel Detailhandel Bouwnijverheid Industrie Gezondheids-en welzijnszorg Landbouw Overige zakelijke dienstverlening Onderwijs Advisering en onderzoek Vervoeren opslag Openbaar bestuur en overheid Overige dienstverlening Informatie en communicatie Horeca Cultuur, sport en recreatie ľ 1 Ge Overiļ 1 Verhuur \, zondheid şe zakelijk formatie an en har Cultuur, s 5- en welz Groo Lar e dienstve Overig e dienstve rlening - tervoere opslag On Adviser ng en one í İ encomm del in onr port en rt jnszorg handel dbouw rlening dustrie nicatie oerend... creatie Financiële instellingen Bouwnij /erheid rhuur van en handel in onroerend goed Nutsbedrijven Opť Aalburg West-Brabant Aantal banen 2013 1 wp 750 1.329 1.016 1.373 3o -7 1 0 'o 5! 12 2».; 7-52 1 0 2 2 : 23: 101 108 140 120 100 SC e: 40 20 250 20Ũ 150 100 50 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Conclusies Aalburg 4.459 personen werkzaam bij 1.218 vestigingen belangrijkste werkgevers zijn net als in 2012 groothandel, detailhandel, bouw en industrie werkgelegenheid is constant gebleven, de gemiddelde daling in West-Brabant is ľ/o het banenverlies is het grootst in de financiële instellingen en in de horeca grootste toename van banen in gezondheids- en welzijnszorg, groothandel en landbouw landbouw kent na een forse daling in 2102 (-100) in 2013 weer een stijging (+15) aantal vestigingen is met 4Vo toegenomen, dit zijn vooral eenpersoonsbedrijven het aantal starters is in 2013 weer iets toegenomen na een forse daling in 2012 het aantal vacatures is fors afgenomen het aantal uitzendbanen stabiliseert Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda

Werkgelegenheidsenquête 2013 gemeent* - AlphenChaam Provincie Noord-Brabant Ontwikkeling werkgelegenheid West-Brabant Be r oen op Zoom ļ West-Brabant D-1.0* 2 5 tol 4 0* 15 tot 2.5* B 0 5 tot 1.5* O -0 5 tot 0.5* ū -1.5 tot -0.5* -2 5 tot-1.5* B -à 0tot -2.5* Ontwikkeling banen en vestigingen Banen Vestigingen 3300 980 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 U 3.190 3.190 3 116 3.024 2.909 2.951 3 c -4*i 1"., 333 44í 320.355 332.493 337.711 330.009 326.638 9.640 690.166 0' 4- 'A 93,5 1.699,3 î"8 333,, "4 1 37 Yz 4.390 324.000 1" 4' 71,ľŭ 73,3 0 /» 43.146 49.298 50.463 52.778 53.743 56.020 '34 2 5'v 3 19.765 : : 14 : 4" 4.4 0 /» 6,1 0 /» Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

1 B Werkgelegenheid naar sector Banendynamiek Landbouw Industrie Horeca Bouwnijverheid Detailhandel Advisering en onderzoek Groothandel Gezondheids- en welzijnszorg Onderwijs Vervoer en opslag Openbaar bestuur en overheid Overige dienstverlening Overige zakelijke dienstverlening Cultuur, sport en recreatie Informatie en communicatie Gezondheids-en wefeijnszorg Cultuu, sport en recreatie ndusīrie Advideringen onderzoek Onderwijs Landbouw Overige zake(jke dienstverlening Groothandel Vervoer en opslag Detailhandel Informat e en communicatie Ovefige dienstverlening "i hande in onroerend goed Nutsbedrijven D pen baar tļestui Verhuurvan en handel in onroerend goed Financiële instellingen ële instellingen îouwnij verheid Nutsbedrijven 0* 555 1.131 52; 2,2" 1 55-25- 22 r 31 m 6'- 52 6' 0\, Q'-i. 3; 3 ' 33-5 140 70 120 60 100 52 8 40 6 3C 40 2 2 22 10 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2313 Conclusies Alphen-Chaam 2.951 personen werkzaam bij 972 vestigingen belangrijkste werkgevers zijn landbouw, industrie, horeca en bouw werkgelegenheid met ľ/o (42 banen) toegenomen, in West-Brabant is het aantal banen met r/o gedaald grootste werkgelegenheidsgroei zit in de gezondheids- en welzijnszorg en cultuur, sport en recreatie aantal banen daalt het meest in horeca, bouw en financiële instellingen het aantal vestigingen is toegenomen met AJo, dit zijn vooral eenpersoonsbedrijven het aantal starters is toegenomen het aantal vacatures is verder gedaald het aantal uitzendbanen is verder gedaald Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@bred«

Werkgelegenheidsenquête 2013 Baarle-Nassau Provincie Noord-Brabant Ontwikkeling werkgelegenheid West-Brabant Dergen op Zoom ţ West-Brabant d-i.os B 2.5 tot 4.0* B 1-5 tot 2.5* D 0 5 tot 1.5* D -0.5 tot 0 5* D -1.5 tot-0.5* B -2.5 tol -15* B -4.0 tot-2.5* Ontwikkeling banen en vestigingen Banen Vestigingen 780 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kengetallen Banen 2008 2009 2010 2011 2012 2013 3.694 3.379 3593 3.502 3.187 3.210 Groei -9*i 614-314 -914 114 West-Brabant 320.355 333.448 332.493 337.711 330.009 326.638 Groei 414 014 214-214 -r/o Vestigingen 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Baarle-Nassau 762 767 748 772 763 769 Groei 114-214 314: -114 1ļ( West-Brabant 43.146 49.298 50.463 52.778 53.743 56.020 Groei 1414 214 514 214 414 ĮļļĮļļ Inwoners 6.699 690.166 Oppervlakte km2 76,2 1.699,3 Beroepsbevolking 3.040 324.000 Participatiegraad 71,414 73,314 Werklozen (NWW) 189 19.765 NWW/o 6,214 6,114 Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

Werkgelegenheid naar sector Banendynamiek Industrie Detailhandel Landbouw Groothandel Horeca Gezondheids-en welzijnszorg Adviseringen onderzoek Bouwnijverheid Financiële instellingen Onderwijs Openbaar bestuur en overheid Overige dienstverlening Cultuur, sporten recreatie Vervoer en opslag f ĵ^ t Industrie Ho eca Adviser ng en onder oek Overige dienstverlening Gezorijheidí- en welzijnszorg Groothandel Cultuur, s xjrt en recreatie Openbaar bestuur eţi overļwid en haţdel in onroerend goed Nufcbed rifven Onċe wijs Overige zikelijki dienstverlefiii Vervoer en o Overige zakelijke dienstverlening Informatie en communicatie Verhuur van en handel in onroerend goed Financiële Informatie n co Nutsbedrijven 0* Baarle-Nassau 5% 1096 West-Brabant -30 2S -20-15 -10 10 15 20 25 30 3S Grootteklasse Starters 1 1wp 2-9 wp 10-49 wp > = 50 wp 428 931 665 1.186 432 289 39 9 Banenontwikkeiing ^% -3X 7 0 /. (Mi 2 0 /. -1Kİ 5 0 /» O'/o 51 57 31 55 46 52 140 200 12C 180 160 1 oc 140 s: 120 100 60 80 40 60 2C 40 2C ľ 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Conclusies Baarle-Nassau 3.210 personen werkzaam bij 769 vestigingen belangrijkste werkgevers zijn industrie, detailhandel en landbouw werkgelegenheid in 2013 gestegen met (* 23 banen); na een forse daling in 2012 (-315) gemiddeld in West Brabant daalt de werkgelegenheid met r/o stijging werkgelegenheid vindt hoofdzakelijk plaats in de industrie in de detailhandel en de landbouw is de werkgelegenheid het meeste gedaald totaal aantal vestigingen is in 2013 licht gestegen, de werkgelegenheidstoename doet zich vooral voor bij bedrijven met 10-49 werknemers aantal starters blijft de laatste jaren redelijk constant het aantal vacatures is licht toegenomen het aantal uitzendbanen is constant gebleven Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@bred;

Werkgelegenheidsenquête 2013 Gemeente ê Bergen op Zoom Provincie Noord-Brabant Ontwikkeling werkgelegenheid West-Brabant Aalburg West-Brabant O-I 0* B 2.5 tot 4.0* B 1.5 tot 2.5* B 0.5 tot 1.5* O -0.5 tot 0.5* D -1.5 tot-0.5* B -2.5 tot-1.5* B -4.0 tot-2.5* Ontwikkeling banen en vestigingen Banen Vestigingen 32500 32000 31500 31000 30500 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kengetallen Banen 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Bergen op Zoom 32.342 31.695 31.122 32.365 31.845 31.620 Groei -214-214 414-2* -1* West-Brab ant 320.355 333.448 332.493 337.711 330.009 326.638 Groei 414 O"/» 214-214 -1* Vestigingen 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Bergen op Zoom 3.951 4 117 4.245 4.426 4.524 4.680 Groei 414 314 414 2* 314 West-Brabant 43.146 49.298 50.463 52.778 53.743 56.020 Groei 1414 214 514 2*i! 4 "/o West- Brabant Inwoners 66.287 690.166 93.1 1.699,3 Beroepsbevolking 31.000 324.000 Participatiegraad 72,014 73,314 1.994 19.765 6,414 6,114 Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

Werkgelegenheid naar sector Banendynamiek Gezondheids-en welzijnszorg Industrie Detailhandel Vervoer en opslag Onderwijs Advisering en onderzoek Groothandel Overige zakelijke dienstverlening Bouwnijverheid Overige zakelijke dienstverlening Vervoerenopslag Horeca Gezondheids-en welzijnszorg Openbaar bestuur en overheid informatie en communicatie Bouwnijverheid Cultuur, sport enirecreatie Nutsbedrijven Horeca Openbaar bestuur en overheid Overige dienstverlening Cultuur, sport en recreatie Informatie en communicatie Landbouw Financiële instellingen irvan en handel in onroerend goed īnanciële instellingen Landbouw s n en handel in onroerend goed Overige dienstverlening Groothal Detail Adyiseringeni I Nutsbedrijven 0* Bergenop Zoom 5* 10* West-Brabant Grootteklasse Starters Aantal banen 2013 1 wp 2.937 2-9 wp 10-49wp 50-249wp ^250 wp 4.764 6.449 7.414 10.056 Aantal vestigingen 2013 2.959 1.302 328 751 16 Banenontwìkkelìng -3* O)» 1 0* -Th Vestigingsontwikkeling 6* -214 3* -4 0 /. 425 420 E l 388 2011 487 2012 470 2013 476 1000 so; 70 C e:: 50C 400 3o: 2:c 100 1600 1400 1200 1000 50C 600 400 200 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Conclusies Bergen op Zoom 31.620 personen werkzaam bij 4.680 vestigingen belangrijkste werkgevers zijn gezondheid en welzijn, industrie en detailhandel werkgelegenheid afgenomen met r/o (225 banen), net als in West-Brabant grootste werkgelegenheidsgroei in de sector overige zakelijke dienstverlening het banenverlies is het grootst in de industrie en het onderwijs aantal vestigingen licht gestegen, dit zijn vooral eenpersoonsbedrijven aantal starters iets toegenomen aantal vacatures neemt verder af het aantal uitzendbanen daalt tot iets boven het niveau van 2010 Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@bred;

Werkgelegenheidsenquête 2013 G e m e e n t e Breda Provincie Noord-Brabant Ontwikkeling werkgelegenheid West-Brabant Aalburg rertrg 3ent*rŗį West-Brabant D-i 0* 2,5 tot 4JM 1.5tot 2.5* 0.5tot 15* D -0.5 tot 0,5* O1.5101-0.5* m -2.5 tot-1.5* m -4.0 tot -2.5* Ontwikkeling banen en vestigingen Banen 106000 105000 104000 103000 102000 Vestigingen 20000 15000 10000 101000 100000 99000 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kengetallen Banen 2008 2009 2010 2011 2012 2013 ļ Breda 101.360 102.708 103.518 105.253 102.429 101.263 Groei ntļ 1* 2*j -3* -1 0 /. West-B -abant 320.355 333.448 332.493 337.711 330.009 326.638 Groei 4ľo 0* 2* -2* -1 0 /. Vestigt igen 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Breda 11.978 12.739 13.276 14.079 14.619 15.408 Groei 6Vo 4* 6* 47 5X West-Brabant 43.146 49.298 50.463 52.778 53.743 56.020 Groei 14* 2*' 5* 2X 4»7o Breda 178.140 128,7 West- Brabant 690.166 1.699,3 87.000 324.000 74,8 0 /. 73,3Vo 6.020 19.765 6,90/0 6, r/o Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

Werkgelegenheid naar sector Banendynamiek Gezondheids-en welzijnszorg Adviseringen onderzoek Detailhandel Groothandel Onderwijs Openbaar bestuur en overheid Industrie Overige zakelijke dienstverlening Vervoer en opslag Bouwnijverheid Horeca Financiële instellingen Informatie en communicatie Cultuur, sport en recreatie Irrformatie ėn communicatie ervoer en opslag Overigje dienstve rlening Cultuur, s 3ort en n creatie dienstverlening Adviser rg en onderzoek Or derwijs Lar dbouw Nutsbe drijven industrie^ Verht ur van en handel ir onroerend goeje Horeca F in ar ciële i Openbaar bestuur en overheid Overige dienstverlening Landbouw Nutsbedrijven Verhuur van en handel in onroerend goed Gezondheids-en welzijnszorg Groothandel 0* 296 496 696 89b 1096 1296 1496 1696 1896 I Breda West-Brabant Grootteklasse Starters l i ll 1 wp 2-9 wp 10-49wp 50-249 wp > o 250 wp 1.476 Aanta 1 banen 2013 9.997 14.580 22.285 27.225 27.176 1.489 Aanta vestigingen 2013 10.022 3.978 1.085 274' 49 1.315 lontwikkeling 8* -1* -1* -5* 0* ra 1.688 Vestigingsontwikkelìng «l 1* -1* Stí 2\ 1.708 ra 1.862 Vacatures Uitzendbanen 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Conclusies Breda 101.263 personen werkzaam bij 15.408 vestigingen belangrijkste werkgevers zijn gezondheid en welzijn, advisering en onderzoek en detailhandel werkgelegenheid met 19o (1.166 banen in Breda) afgenomen, net als in West-Brabant daling werkgelegenheid voor een belangrijk deel door banenverlies in groothandel, gezondheid en welzijn en bouwnijverheid werkgelegenheid nog wel gestegen in informatie en communicatie en vervoer en opslag aantal vestigingen toegenomen met 5 0 Zo, iets meer dan het West-Brabants gemiddelde (4 0 Zo) aantal eenpersoonsbedrijven met 8 0 7o toegenomen tot 9.997 aantal starters in 2013 fors toegenomen (9 0 Zo) aantal vacatures daalt in 2013 verder het aantal uitzendbanen in 2013 met 1 0 7o toegenomen Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@bredi

Werkgelegenheidsenquête 2013 \ drimmelen Provincie Noord-Brabant Ontwikkeling werkgelegenheid West-Brabant Roosendaal J Rucpnen f \ s Bergen op Zoom fi^h West-Brabant O-i.o* B 2 5 tot 4 ū1t B 1.5 tot 2.5* Q 0.5 tot 1.5* D -0.5 tot 0.5* O -15 tot -0 5* B -2.5 tot -1.5* B -4.0 tot-2.5* Ontwikkeling banen en vestigingen Banen Vestigingen 2500 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kengetallen IBanen 2008 2009 2010 2011 2012 20131 8.689 8.739 8.857 9.017 8.770 8.449 320.355 Ut ~ 333.448 1* 332.493 2* 337.711-3* 330.009 A'k 326.638 Į Groei r ļ^^bhbf}i 4* 0* 2* -2* -1* Vestigingen 2008 BESQB WĒSSM B 3 İ Drimmelen 1.791 1.849 1.929 2.043 2.085 2.172 Groei 3* 4* 6* 2* 4* West-Brabant 43.146 49.298 50.463 52.778 53.743 56.020 Groei 14* 2* 5* 2* 4* Inwoners 26.737 690.166 Oppervlakte km2 119,4 1.699,3 Beroepsbevolking 13.800 324.000 Participatiegraad 72,8* 73,3* Werklozen (NWW) 636 19.765 NWW* 4,6* 6,1* Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

Werkgelegenheid naar sector Banendynamiek Gezondheids-en welzijnszorg Detailhandel Landbouw Groothandel Advisering en onderzoek Bouwnijverheid Advise rink en onderzoek Onderwijs Overige dienstverlening rten recreatie Detailhandel Nutsbedrijven Industrie Overige zakelijke ie nstve rlening Vervoer en opslag Gezondheids' ;n welzijnszorg I Horeca 'an en handel in nroerendgoed ' Onderwijs Overige dienstverlening Openbaar bestuur en overheid I Informatie e: communicabes Openbaar bestuur en overheid Cultuur, sporten recreatie Overige zakelijke dienstverlening Informatie en communicatie Hrarc ek Financiële instellingen Verhuur van en handel in onroerend goed Nutsbedrijven Drimmelen West-Brabant ' 344 2.406 " 637 1321 "33 135 " 333 ~5 33 17 147-22- -6=3 11 0 ċ 133 3=3 2! o 113 t 174 33 25. 250 20. 200 15C 150 100 132 50 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Conclusies Drimmelen 8.449 personen werkzaam bij 2.172 vestigingen belangrijkste werkgevers zijn gezondheid en welzijn, detailhandel en landbouw werkgelegenheid afgenomen met 4 0 Zo (-321 banen) daling is groter dan het gemiddelde van West-Brabant (-I*) daling werkgelegenheid is het grootst in de sector vervoer en opslag (-144 banen); daarnaast daalt de werkgelegenheid in de groothandel (-66 banen) en de landbouw (-52 banen) flink werkgelegenheidsgroei in de sector advisering en onderzoek en onderwijs aantal vestigingen gestegen, dit is vooral groei van het aantal eenpersoonsbedrijven aantal starters neemt verder toe aantal vacatures loopt verder terug tot 60 het aantal uitzendbanen daalt wederom sterk Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@bred.

Werkgelegenheidsenquête 2013 Provincie Noord-Brabant ETTENİLEUR Ontwikkeling werkgelegenheid West-Brabant ( rmmw - i! Rucpfier r.\.n inn,t1 W ř7 Bl Mi H^SS I 2.5 tot 4.0* B 1 5 tot 2.5* 03 0 5 tot 1,5* West-Brabant D-i 0* ū -1 5 tot -0.5* H-2.5101 1.5* m -4 0 tot -2 6* Ontwikkeling banen en vestigingen Banen Vestigingen 21200 21000 20800 20600 20400 20200 20000 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 21.086 21.073 20.590 2 23. 21.032 20 5-4 20.475 2 : 320.355 333.448 332.493 337.711 330.009 326.638 42.274 690.166 4 C 2-c 23: 1-55,9 1.699,3 2.492 2.647 2.704 2.872 2.900 3.000 3 ; 21.000 324.000 74,3* 733 43.146 49.298 50.463 52.778 '43 2 c 53 53.743 56.020 2 : 4 : : 1.351 19.765 6,4* 6,1* Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

Werkgelegenheid naar sector Banendynamiek Industrie Gezondheids-en welzijnszorg Ir.custne ids-en welzijnszorg Groothandel Detailhandel Adviseringen onderzoek Advisering?n onderzoek Overige zakelijke dienstverlening Dpenbaar estuur en Overheid Vervoer en opslag Bouwnijverheid - 5-J e en communicatie Nutsbedrijven Onderwijs Landbouw Vervoer én op Horeca Informatie en communicatie ^ m Cultuu sporten ec Overige dienstverlening Openbaar bestuur en overheid en hande Lrroerer.c Cultuur, sport en recreatie :;-:K-' - 0 Zi! Financiële instellingen Verhuur van en handel in onroerend goed Nutsbedrijven 0* West-Brabant ' 5Ũ3 3 ;-ĩ 5.08Ũ 5.882 4.365 3r.; 1 3-3 25^ 10 223-3 : - 1'-: 23: 313-23: 274 263 3 3 ^23 500 1000 900 500 700 -CC 322 533 332 3 22 200 300 102 200 100 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 S22 Conclusies Etten-Leur 20.475 personen werkzaam bij 3.000 vestigingen werkgelegenheid blijft nagenoeg stabiel; gemiddeld in West-Brabant is de daling 1*70 de sectoren industrie en gezondheid en welzijn leveren de grootste werkgelegenheid grootste toename van de werkgelegenheid in de industrie en gezondheid en welzijn grootste afname in de sectoren detailhandel en horeca aantal vestigingen is toegenomen met 3Vo, dit is vooral door een stijging van de eenpersoonsbedrijven aantal starters is hoger dan in 2012 en weer bijna terug op het hoge niveau van 2011 aantal vacatures daalt verder het aantal uitzendbanen is verder gedaald Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@bredi

Werkgelegenheidsenquête 2013 Provincie Noord-Brabant Ontwikkeling werkgelegenheid West-Brabant ul burg Dos te mout wonborpoo t HMMtn s ï-.-í :.. Bm m Emm Roosendaal? AJprie- CfiSüm Zundert Sa..!t '. NtaWUMtacM s M I 1.5 2 5 tol tot 2.5* 4 CS. D 0 5 tot 1.5* D -0 5 tot 0 5* Wes: Brabant D 1 c* Ĩ3 I -1.5-2.5 tot-0.5* tot-1.5* B -4.0 tot -2.5* Ontwikkeling banen en vestigingen Banen Vestigingen 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 11.715 -- P49 11.416 11.895 11 600 11.403 4''. : 320 355 333 448 332 493 337.71 330.009 326.638 43 C' : - 2'. 2=3 1»Í 21.513 690.166 29,6 1.699.3 1.401 1.456 1 463 1 540 1.579.659 4 0". 5* 5=3 49.298 50.463 52 778 53 743 56.020 14' 2 5 2 4' 10.600 324.000 75,3* 73,37o "-2 9.765 5 ï'; 6.1 Zo Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

B Werkgelegenheid naar sector Banendynamiek Industrie Groothandel Gezondheids-en welzijnszorg Bouwnijverheid Detailhandel Gezondheids- en welzijnszorg Informatie en communicatie Detailhandel Adviseringen onderzoek Onderwijs Vervoeren opslag Adviseringen onderzoek Overige ienstverlening Bouwnijverheid Overige zakelijke dienstverlening Nutsbedrijven Onderwijs Horeca Informatie en communicatie Openbaar bestuur en overheid Landbouw t an en handel in onroerend goed Cultuur, sport en recreatie Horeca Cultuur, sport en recreatie Openbaar bestuur en overheid Overige dienstverlening Financiële instellingen * Overige zakelijke dienstverlening -m.inciële Verhuurvan en handel in onroerend goed Landbouw OX 5* 10Î6 Geertruidenberg West-Brabant 34; " 953 í Ĩ25 3.329 3847 '45 3? 3-53 5:; '63.3-3 ; 23; 143. 53: '3: 7* 'í 9 149 165 400 600 35' 300 250 200 32: 150 200 100 50 100 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Conclusies Geertruidenberg 11.403 personen werkzaam bij 1.659 vestigingen belangrijkste werkgevers zijn industrie en groothandel werkgelegenheid afgenomen met 2 0 Zo (-197 banen) daling is iets meer dan het gemiddelde van West-Brabant (-1 c Zo) daling werkgelegenheid voor een belangrijk deel door banenverlies in industrie (-125 banen) werkgelegenheid in gezondheid en welzijn is nog wel gestegen aantal vestigingen is toegenomen met 5 0 Zo, vooral door toename eenpersoonsbedrijven aantal starters is redelijk stabiel aantal vacatures is wederom sterk afgenomen aantal uitzendbanen in 2013 verder afgenomen Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@bred

Werkgelegenheidsenquête 2013 Provincie Noord-Brabant Ontwikkeling werkgelegenheid West-Brabant Halderberge UiOurg West-Brabant D-1 C* m 2.5 tol 4 0* M 15 tot 2 5* M 0.5 tot 15* O -0.5 lot 0 5* D -1.5 lot-0 5* B -2.5 tot-1.5* fl -4.0 tot -2.5* Ontwikkeling banen en vestigingen Banen 10600 Vestigingen 2400 10400 10200 10000 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kengetallen Banen 2008 BBEZDI 2010 2011 2012 20131 Halderberge 9.828 10.008 9.780 9.828 10.412 10.189 Groei 2*ļ -2* 0* 6* -2* West-Brabant 320.355 333.448 332.493 337.711 330.009 326.638 Groei 4* 0* 2*! -214-1* West- Brabant Inwoners 29.231 690.166 Oppervlakte km2 75,2 1.699,3 VtxA 1 KnTTïroīï 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Halderberge 2.076 2.107 2.152 2.276 2.293 2.346 Groei 1* 2*1 6*1 1*! 2* West Brabant 43.146 49.298 50.463 52.778 53.743 56.020 Groei 14* 2* 5* 2* 4* Beroepsbevolking 13.600 324.000 Participatiegraad 72,2* 73,3* Werklozen (NWW) 858 19.765 NWW* 6,3* 6,1* Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

Werkgelegenheid naar sector Banendynamiek Groothandel Detailhandel Gezondheids- en en hande in onroeri -id goed Industrie Adviseringen onderzoek Vervoer en opslag Bouwnijverheid Gezondheids- en welzijnszorg Landbouw Vervoer Informatie en communicatie Overige dienstverlening Openbaar bestuur en overheid i e creatie Onderwijs Horeca Financiële insţellin. Overige dienstverlening Openbaar bestuur en overheid Overige zakelijke Overige zakelijke dienstverlening Informatie en communicatie Cultuur, sport en recreatie Verhuur van en handel in onroerend goed Financiële instellingen Nutsbedrijven 096 2* 4* 6* 8* 10* 1296 14* 16* a Halderberge West-Brabant '35 145 1.401 2.490 3.423 2 875 1.412 727 -- 6 31 7-.,. 3 33- -4=3 S3 23 ü 14C -32 202 300 522 450 400 350 5 150 250 250 200 100 50 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 222 150 100 50 Conclusies Halderberge 10.189 personen werkzaam bij 2.346 vestigingen belangrijkste werkgevers zijn evenals in 2012 groothandel en detailhandel werkgelegenheid in 2013 gedaald met 2* (-223 banen) terwijl in 2012 nog een stijging was van 6* (-1-584 banen) de grootste daling van de werkgelegenheid doet zich voor in de groothandel werkgelegenheid in de landbouw is verder gedaald grootste toename van de werkgelegenheid zit in de sector gezondheid en welzijn (+50 banen) totaal aantal vestigingen licht gestegen (-t-2%), gemiddeld in west-brabant (-t-4%) groei zit alleen bij de kleine (1 wp) en de grote ^50 wp) vestigingen aantal starters is iets hoger dan vorig jaar aantal vacatures is wederom fors gedaald het aantal uitzendbanen is nauwelijks gedaald Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@bred

Werkgelegenheidsenquête 2013 Provincie Noord-Brabant g e m e e n t e I V l o e r d i j k Ontwikkeling werkgelegenheid West-Brabant BMOM M ZOOM West Brabant O-t.o* j 2.5 tol 4 0* j 1.5 tot 2.5* Ē3 0.5 tot 1.5* O 0.5 tot 0.5* O 1.5tot-0.5* U -2 5 tot-1.5* M J.Otot 2.5* Ontwikkeling banen en vestigingen Vestigingen 22000 21500 21000 20500 20000 19500 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kengetallen Banen 2008 2009 2010 MĒEmm 2013 Moerd jk 20.686 21.189 21.182 21.640 20.924 20.379 Groei 2* 0* 2* -3*; -3* West-Brabant 320.355 333.448 332.493 337.711 330.009 326.638 Groei 4* Õ* 2* -2* -r/o Inwoners 36.625 690.166 Oppervlakte km2 184,0 1.699,3 Vestic ingen 2008; 2009 2010: 2011i 2012 2013 Moerdijk 2.846 3.001 3 018 3 128 3.142 3.229 Groei 5* 1*] 4* 0* 3* West-Brabant 43.146 49.298 50.463 52.778 53.743 56.020 Groei 14* 2* 5* 2* 4* Beroepsbevolking 17.000 324.000 Participatiegraad 69,3* 73,3* 836 19.765 NWW * 4,9* 6,1* Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

1 Werkgelegenheid naar sector Banendynamiek Industrie Groothandel Vervoer en opslag Gezondheids-en welzijnszorg Detailhandel Advisering en onderzoek Bouwnijverheid Landbouw Nutsbedrijven Overige zakelijke dienstverlening Horeca Onderwijs Financļële inste On 'an en handel in i nroerenp ļ Info matie en communicatie Overige dienst Overige zakelijke dienstverlening Openbaar bestuur ei Cultuur, spert en rei re. Advisering en ond toţ Nutsbet rij Detail ai Gezoíidheids-en welzij Openbaar bestuur en overheid Overige dienstverlening Cultuur, sport en recreatie uwr-! ;verheid Informatie en communicatie Verhuur van en handel in onroerend goed Financiële instellingen ' 504 3.555 6.554 5.979 2.487 277 224 - B2S ' 5 : 3 17 3 '55 r-: -2S '2 '33 35: 32 22 23- -35. 257 254 "32 2 :2 1400 1200 5 52. 1000 4 32 800 300 600 22: 400 100 200 2008 2009 2010 2211 2 312 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Conclusies Moerdijk 20.379 personen werkzaam bij 3.229 vestigingen belangrijkste werkgevers zijn industrie, groothandel, vervoer en opslag werkgelegenheid met 3 0 Zo (545 banen) afgenomen daling sterker dan de gemiddelde daling in West-Brabant daling werkgelegenheid voor een belangrijk deel in de drie grootste sectoren: industrie, groothandel en vervoer en opslag werkgelegenheid in financiële instellingen en in het onderwijs is nog licht gestegen aantal vestigingen groeit 3 0 Zo, dit wordt veroorzaakt door toename eenpersoonsbedrijven aantal starters neemt licht toe verdere afname aantal vacatures in 2013 Bron: Vestigingenregister Bewerking Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@bred

Werkgelegenheidsenquête 201 3 fl kľ\ «Gemeente 3 l R o o s e n d a a l Provincie Noord-Brabant Ontwikkeling werkgelegenheid West-Brabant rjr., om West-Brabant D-i 0* B 2 5 tot 4 0* M 1-6 tot 2 5* D 0.5 tot 1.5* ö -0 5 tot 0.5* D -1.5 tot-0.5* j 2.5 tot -1.5* m -4 0 tot -2.5* Ontwikkeling banen en vestigingen Banen 43000 Vestigingen 6000 42000 41000 40000 39000 38000 37000 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kengetallen Banen 2008 2009 2010 2011 2012; 20131 Roosendaa 41.898 41.668 41.433 40.764 39.820 39.084 Groei -1* -r/o -2vo -2ľ. -2* West-Brabant 320.355 333.448 332.493 337.711 330.009 326.638 Groei 4* 0* 2* -2X -l/o Inwoners 77.155 690.166 Oppervlakte km2 107,2 1.699,3 Vestigingen 2010: 2011 2012 2013 Roosendaal 4 792 5.028 5.111 5.361 5.431 5.707 Groei 5Vo 2X 57» 1*1 5Vo West-Brab?nt 43.146 49.298 50.463 52.778 53.743 56.020 Groei 14* 2'ĥ 5X 2* A'/c Beroepsbevolking 38.000 324.000 Participatiegraad 75.4* 73.3 0 /. 2.188 19.765 NWW "/o S.8% 6, r/o Bron: Vestigingenregister Bewerking: Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

1 Werkgelegenheid naar sector Banendynamiek Gezondheids-en welzijnszorg Industrie Detailhandel Groothandel Vervoer en opslag dienstverlening Detai handel Or derwijs Overige dienstvt rlening Gezondheids en welzļjnszorg Overige zakelijke dienstverlening Adviseringen onderzoek Onderwijs Openbaar bestuur en overheid Bouwnijverheid Horeca Landbouw Overige dienstverlening Cultuur, sport en recreatie Financiële instellingen Informatie en communicatie Nutsbedrijven informatie en commi nicabe Adviseringen one erzoek Financiële instellingen Verhuurvan en handel in onroerend goed Landbouw I Horeca I Nutsbc drijven Groo handel Cultuur, sport en rt creatti Vervoer en opslag Openbaar bestuur en o 'ilfcafct Bouwnijverheid I Verhuurvan en handel in onroerend goed We.T-Brjūant si 45; 3 423 5.964 9.692 10.009 9.996 3.456 1.641 45; 130 17 E : r-, 53 49: 421 2=3-3"- -6'c 533 355 1400 2000 1200 1800 1600 1000 1400 eoc 1200 1000 600 so: 400 600 200 400 2C. 2008 2009 2010 2011 22'2 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Conclusies Roosendaal 39.084 personen werkzaam bij 5.707 vestigingen net als in 2012 zijn de grootste sectoren gezondheid en welzijn en industrie werkgelegenheid met 2"Zo (736 banen) afgenomen daling is iets meer dan het gemiddelde van West-Brabant (-1 0 /») daling werkgelegenheid voor een belangrijk deel door banenverlies in industrie (-881 banen) werkgelegenheid in overige zakelijke dienstverlening nog wel gestegen (-1-658 banen) aantal vestigingen (-1-5 0 Zo) is net als in West-Brabant (* 4"Zo) flink gestegen aantal eenpersoonsbedrijven gestegen aantal starters is sterk gestegen tot het niveau van 2011 grote afname vacatures 2013 het aantal uitzendbanen wederom afgenomen Bron: Vestigingenregister Bewerking: Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

Werkgelegenheidsenquête 201 3 Gemeente Rucphen Ontwikkeling werkgelegenheid West-Brabant wat burg Wesĩ - Bra bant D -1 o* m 2.5 tot 4.0* 15 tot 2 5* O 0 5 tot 1 5* O -0.5 lot 0 5* 0 -V5 tot-0.5* U -2 5 lot-15* 1 4 0 tot -2 5* Ontwikkeling banen en vestigingen Vestigingen 2000 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kengetallen 2009 2010 2011 2012 20131 6.518 6.544 6.727 6.781 6.608 6.518 0* 3* 1* -3*ļ -r/o 320.355 333.448 332.493 337.711 330.009 326.638 4* 0"/- 2* -2* -r/o Inwoners 22.268 690.166 64,5 1.699,3 Vestigingen 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Rucphen 1.816 1.880 1.909 1.946 1.940 1 984 Groei 4* 2* 2* 0* 2* West-Brab;.nt 43.146 49.298 50.463 52.778 53.743 56.020 Groei 14* 2* 5* 2*! 4* Beroepsbevolking 11.200 324.000 Participatiegraad 70,6* 73,3* 670 19.765 NWW 0 /» 6,0* 6,1* Bron: Vestigingenregister Bewerking: Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

m Werkgelegenheid naar sector Banendynamiek Bouwnijverheid Detailhandel Industrie Gezondheids-en welzijnszorg Cultuur, sport en nforma Ie en c Advise ringen nderioek Financiële nstellingen Landbouw Groothandel Vervoer n opslag Vervoer en opslag Gezondheids- en webijnszorg Adviseringen onderzoek Horeca Overige dienstverlening Verhuur van en hande Overige nd goed Cultuur, sport en recreatie Onderwijs bestuur en zake ijkedien Openbaar bestuur en overheid Nutsbedrijven Overige zakelijke dienstverlening Financiële ínstellingen Informatie en communicatie ' Verhuur van en handel in onroerend goed 0* 296 496 696 896 1096 1296 14* 1696 18* Rucphen West-Brabant 173 1.305 1.936 1.819 1 458 147 1.307 33" 55 '4 103-52- 2-r 147-6 = 3 3 :. 133 I "5 5 230 İ5C 180 160 300 140 223-23 200 '22 32 150 60 100 40 20 50 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Conclusies Rucphen 6.518 personen werkzaam bij 1.984 vestigingen belangrijkste werkgevers zijn bouwnijverheid,detailhandel en industrie werkgelegenheid met 1* (90 banen) afgenomen, net als in West-Brabant daling werkgelegenheid voor een belangrijk deel door banenverlies industrie, bouwnijverheid en nutsbedrijven werkgelegenheid in cultuur, sport en recreatie, informatie en communicatie en advisering en onderzoek gestegen aantal vestigingen 2X gestegen, dit is vooral door toename van eenpersoonsbedrijven en bedrijven groter dan 50 werkzame personen aantal starters is stabiel wederom afname vacatures 2013 het aantal uitzendbanen licht gestegen Bron: Vestigingenregister Bewerking: Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

Werkgelegenheidsenquête 2013 QMK gemeente S t e e n b e r g e n Provincie Noord-Brabant Ontwikkeling werkgelegenheid West-Brabant Rucpnen -rir West-Brabant n-1.0* B 2 5 lot 4.0* B 15tot 2.5* O 0.5 tot 1.5* O -0.5 tot 0 5* D -1.5 tot -0,5* B -2.5 tot -1.5* B -4 0tot -2 5* Ontwikkeling banen en vestigingen Banen Vestigingen 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kengetallen MĒKznm 2009 2010 2011: 2012 2013 ateendergen 7.196 7.468 7.324 7.485 7.405 7.351 Groei 4* -2*; 2* -1*1-1* West-Brabant 320.355 333.448 332.493 337.711 330.009 326.638 Groei 4* 0* 2* -2* -1* Inwoners 23.400 690.166 Oppervlakte km2 159,1 1.699,3 Vestigingen 2008 2009 2010 2011 2012 2013 1.727 1.798 1.796 1.827 1.861 1.897 4* 0* 2* 2* 2* 43.146 49.298 50.463 52.778 53.743 56.020 14* 2* 5* 2* 4* Beroepsbevolking 10.900 324.000 Participatiegraad 73,3* 73,3* 619 19.765 5,7* 6,1* Bron: Vestigingenregister Bewerking: Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

Werkgelegenheid naar sector Banendynamiek Landbouw Detailhandel Gezondheids-en welzijnszorg Industrie Groothandel Adviseringen onderzoek mmm UÊÊÊĒ Adviseringen onderzoek Gezondheids-en welzijnszorg Overige dienstverlening Onderwijs Landbouw i an en handel in onroerend goed Bouwnijverheid Overige zakelijke dienstverlening Onderwijs Vervoer en opslag Horeca Overige dienstverlening m Industrie Openbaar bestuur en overheid Financįële instellingen óverige zakelijke dienstverlening Nutsbedrijven Cultuur, sport en recreatie Cultuur, sport en recreatie Openbaar bestuur en overheid Informatie en communicatie Financiële instellingen r k r Nutsbedrijven * Informatie en communicatie flo uwn ijverhei Hor* De tail hantík Vervoerenopslag İ West-Br a bant lalľjå 143 1.158 2.237 1.655 2 301-44 1.162 61 5 93 33 '46 5'- 4»,; '53 6 : 1 534 '55 '55 23 2 600 162 500 162 140 400 120 12 3 300 62 e: 200 40 100 20 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Conclusies Steenbergen 7.351 personen werkzaam bij 1.897 vestigingen belangrijkste werkgevers zijn landbouw en detailhandel werkgelegenheid met "\ a Zo (54 banen) afgenomen, evenals in West-Brabant daling werkgelegenheid voor een belangrijk deel door banenverlies in groothandel (-135 banen) werkgelegenheid in advisering en onderzoek en gezondheid en welzijn nog wel gestegen aantal vestigingen is gestegen, dit is vooral door een toename van het aantal grote bedrijven van 50 werkzame personen of meer aantal starters is gestegen afame van het aantal vacatures in 2013 het aantal uitzendbanen is iets toegenomen ten opzichte van vorig jaar Bron: Vestigingenregister Bewerking: Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

Werkgelegenheidsenquête 2013 \įjįy gemeente 5 werkendam Provincie Noord-Brabant Ontwikkeling werkgelegenheid West-Brabant SM M i 9MI West-Brabant D -1 o* U 2.5tot 4.0* 0 1.5 lot 2 5* B 0 5 lot 15* O -0.5 lot 0.5* D -1.5 lot-0.5* H -2,5 tot -1.5* U -4.0 tot -2.5* Ontwikkeling banen en vestigingen Vestigingen 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kengetallen 2008 20 Werkend-im 9.059 9.042 8.881 9.225 9.152 9.002 Groei 0* -2*1 4* -1*i -2* 320.355 333.448 332.493 337.711 330.009 326.638 Groei 4* 0* 2* -2* -1* Inwoners 26.405 690.166 Oppervlakte km2 121,8 1.699,3 Vestīginçen 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Werkendam 1.952 2.009 2.049 2 114 2.123 2.194 Groei 3* 2* 3* 0* 3* West-Brabant 43.146 49.298 50.463 52.778 53.743 56.020 Groei 14* 2* 5* 2*1 4* Beroepsbevolking 12.900 324.000 71,1* 73,3* r 549 19.765 NWW* 4,3* 6,1* Bron: Vestigingenregister Bewerking: Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

Werkgelegenheid naar sector Banendynamiek Industrie Bouwnijverheid Detailhandel Groothandel Vervoer en opslag Adviseringen onderzoek Gezondheids-en welzijnszorg Onderwijs Overige zakelijke dienstverlening Horeca Landbouw Openbaar bestuur en overheid Overige dienstverlening Cultuur, sport en recreatie Informatie en communicatie WlďNlMHI.J'jļ Advi e ring en onderzoek Horeca Onderwijs Vervoer en opslag Bouwn jverheid ndustrie en harde in onroerend goed Cuftuu Openbaar Informatie sport en recreatie i bestuur en Overheid Nutsbedrijven Gezondheids- en wetzijnszorgb Overige dienstverlening en coi Land! Financiële instellingen Verhuurvan en handel in onroerend goed Overige zake ijke d Nutsbedrijven O* 2* A 1 * 6* 8* 10* 12* 14* 16* ren 7 1.261 2.791 2.793 2.157 12C 1.267 762 14; 7 c 3\ -4 : : 25 121 İ5c 7* 177 300 40C 2õ: 35; 3CC 2ŨŨ 250 15 ; 100 50 15C 100 5: 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Conclusies Werkendam 9.002 personen werkzaam bij 2.194 vestigingen belangrijkste werkgevers zijn industrie en bouwnijverheid werkgelegenheid met 2 0 Zo (150 banen) afgenomen daling is iets meer dan het gemiddelde van West-Brabant banenverlies is het grootste bij de sectoren financiële instellingen (91 banen) en detailhandel (77 banen) werkgelegenheid in advisering en onderzoek nog wel gestegen aantal vestigingen is gestegen, dit is vooral door toename eenpersoonsbedrijven aantal starters is gestegen aantal vacatures 2013 gedaald het aantal uitzendbanen redelijk gelijk aan voorgaande jaren Bron: Vestigingenregister Bewerking: Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

Werkgelegenheidsenquête 2013 ensàreàit Provincie Noord-Brabant Ontwikkeling werkgelegenheid West-Brabant Aai Duig West Brabant D-vo* B 2 Stol 4 0* B 1.5 tol 2.5* B 0 5 tot 15* D -0 5 tot 0.5* ū -1.5 tot-0.5* B -2 5 lot -1.5* B J0 tot-2.5* Ontwikkeling banen en vestigingen Banen Vestigingen 10400 10200 10000 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kengetallen Banen 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Woensdrecht 10.258 9.491 9.611 9.664 9.641 9.728 Groei - 7 * 1*1 1* 0* 1* Watt-Brabant 320.355 333.448 332.493 337.711 330.009 326.638 Groei 4* 0* 2* -2* -1* West- Brabant Inwoners 21.648 690.166 Oppervlakte km2 91,9 1.699,3 Vestigingen 2008 2009 2010: 2011 2012 2013 Woensdrecht 1.275 1.359 1.388 1.448 1.476 1.491 Groei 7 * 2* 4* 2* 1* West-Brabant 43.146 49.298 50.463 52.778 53.743 56.020 Groei 14* 2* 5* 2* 4* Beroepsbevolking 9.600 324.000 Participatiegraad 65,5* 73,3* Werklozen (NWW) 465 19.765 NWW 0 /. 4,8* 6,1* Bron: Vestigingenregister Bewerking: Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

Werkgelegenheid naar sector Banendynamiek Openbaar bestuur en overheid Industrie Detailhandel Gezondheids-en welzijnszorg Advisering en onderzoek Bouwnijverheid Horeca Landbouw Groothandel Onderwijs Industrie Gezondheids-er welzijnszorg Onderwijs Overige dienstverlening Cultuur, sporten recreatie Verhuurvan en handel in onroerend goed Nutsbedrijven Financiële instellingen Ove ige zakelijke dienstverlening nformatie en communicatie Overige dienstverlening Vervoer en opslag Overige zakelijke dienstverlening Cultuur, sport en recreatie Financiële instellingen Informatie en communicatie L 1 Landbouw Advisering en onderzoek Groothandel M MM ijver he Verhuur van en handel in onroerend goed Nutsbedrijven vervoeren o 15* 20* 25* 30* Grootteklasse Starters - r 5 1.845 ' 63-3.722 -i: 3" 6 -y- 32-42 153 121 143 140 127 3.:: 250 2.: 150 100 22 2 50 0 -I 1 1 1 1 1 i o -I,,,,, 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 9C0 800-2 2 500 400 22 2 100 Conclusies Woensdrecht 9.728 personen werkzaam bij 1.491 vestigingen belangrijkste werkgevers zijn openbaar bestuur en overheid en industrie werkgelegenheid met Tto (87 banen) toegenomen toename werkgelegenheid tegenover een daling in geheel West-Brabant grootste banenverlies in openbaar bestuur en overheid (-124 banen) werkgelegenheid in industrie nog wel flink gestegen (252 banen) aantal vestigingen licht toegenomen, door toename van eenpersoonsbedrijven en bedrijven met 50 tot 250 werkzame personen aantal starters is gedaald sterke afname vacatures 2013 het aantal uitzendbanen toegenomen Bron: Vestigingenregister Bewerking: Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

Werkgelegenheidsenquête 2013 Ontwikkeling werkgelegenheid West-Brabant Oos tertio ut Er -. Be'oen op Zoom Hli ' 'Cirl.,.i -: [ - er 1, ri.:...-ļ I Mahw c-1 m Wesr-Brabariin-1 c o * Baarte-Nal^L ā 2 5 tot 4.0* B n 0.5 15 tot 1.5* 2.5* n -0.5 tot 0 5* D -1.5 tot -0.5* U -2.5 tot-1.5* m J Otot -2.5* Ontwikkeling banen en vestigingen Banen Vestigingen 5500 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kengetallen Banen 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Woud West- Woudrichem ríchem Brabant Groei West-Brabant Groei Inwoners Oppervlakte km2 Vestigingen 2008 2009 2011 2012 2013 Woudrichem Groei Beroepsbevolking Participatiegraad Bron: Vestigingenregister Bewerking: Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

Werkgelegenheid naar sector Banendynamiek Gezondheids-en welzijnszorg Vervoerenopslag Industrie Detailhandel Advisering en onderzoek Groothandel Bouwnijverheid Onderwijs Landbouw Financiële instellingen Horeca Overige zakelijke dienstverlening Overige dienstverlening Openbaar bestuur en overheid Cultuur, sport en recreatie Informatie en communicatie Verhuur van en handel in onroerend goed Nutsbedrijven iele instellingen Dverige zakeflijke dienstverlening Groothandel Advisering en onderzoek Gezondheids- en welzijnszorg Cultuur, sport en recreatie Onderwijs Detalhandel Informa ie en communicatie Nutsbedrijven Horeca Overige dienstverlening Openbaar bestuur en overheid Landbouw en handel in onroerend gi li du: Vervoer ep o Bom 0* 2* 4* 6* 8* 10* 12* 14* 16* -140-90 -40 - woud'.c-w-n West-Brabant 5 7-8 1.401 1.430 1.752 72 7S"! e 2 14 7 1 8 c 1=0 4 :, 9"c 1 : c 7 3, c 114 '21 160 140 120 100 120 100 5C 80 60 e: 40 20 40 20 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2010 2011 2012 2013 2009 Conclusies Woudrichem 5.361 personen werkzaam bij 1.240 vestigingen belangrijkste werkgevers zijn gezondheids- en welzijnszorg en vervoer en opslag werkgelegenheid met 3 0 Zo (179 banen) toegenomen stijging werkgelegnheid in tegenstelling tot een daling van ľ/o van geheel West-Brabant toename werkgelegenheid voor een belangrijk deel door banenwinst in sector financiële instellingen (+131 banen) werkgelegenheid in bouwnijverheid gedaald aantal vestigingen is toegenomen, vooral een toename van de eenpersoonsbedrijven aantal starters is licht gestegen stabilisatie vacatures 2013 het aantal uitzendbanen is toegenomen Bron: Vestigingenregister Bewerking: Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

Werkgelegenheidsenquête 2013 Ontwikkeling werkgelegenheid West-Brabant u ndert Provincie Noord-Brabant 3ĚM t West-Brabant Q-1.0% U 2.5 tot 4.0* U 1.5 tot 2.5* D 0.5 tot 1.5* D -0.5 tot 0.5* O -1.5 tot-0.5* B -2.5 tot -1.5* B -4.0 tot -2.5* Ontwikkeling banen en vestigingen Banen Vestigingen 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Banen 2008 2009 2010 2011 2012 2013 ļ Zunder 7.735 7.827 7.830 8.171 7.718 7.780 Groei 1*ļ 0* 4* -6* 1* 320.355 333.448 332.493 337.711 330.009 326.638 Groei 4* O'/o 2* -2* -1* Kengetallen m Inwoners 21.241 690.166 121.2 1.699,3 Vestigingen 2008: 2010 2011 2012 2013 Zundert 1.731 1.763 1.749 1.780 1.816 1 905 Groei 2* -Ut - 2* 2* 5* West-Brabant 43.146 49.298 50.463 52.778 53.743 56.020 Groei 14* 2* 5* 2* 4* 9.600 324.000 Participatiegraad 76,8* 73,3* 481 19.765 5,0* 6,1* Bron: Vestigingenregister Bewerking: Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl

Werkgelegenheid naar sector Banendynamiek Landbou' Gezondheids-en welzijnszorg } Detailhandel Bouwnijverheid Industrie Groothandel Horeca Adviseringen onderzoek Onderwijs Vervoer en opslag Overige dienstverlening Openbaar bestuur en overheid Overige zakelijke dienstverlening Informatie en communicatie Financiële instellingen Cultuur, sport en recreatie BouwnĮj verheid Advi eringen onderzoek Detailhandel Gezondheids- en welzijnszorg Groothandel Onderwijs Horeca Overige dienstverlening CuKuu, Sport en recreatie Informatie en communicatie Vervoer en opslag i en hande in onroerend goed Nutsbedrijven Overige zake ijke dienstverlening Openbaar bestuur en overheid Financiële i Verhuur van en handel in onroerend goed Nutsbedrijven West-Bratunt WH1 1.058 2 441 2.181 2.100 116 124 1.060 709 117 9 1 0 * 3 c S, 12.. 10* 1 O 19 :. : 5 170 18C 162 140 120 10C :5 300 25; 22 ľ 32 15: 6C 40 20 100 2 2 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Conclusies Zundert 7.780 personen werkzaam bij 1.905 vestigingen belangrijkste werkgevers zijn landbouw en gezondheids- en welzijnszorg werkgelegenheid met 1 0 7 0 (62 banen) toegenomen toename in tegenstelling tot een gemiddelde daling van ľ/o van geheel West-Brabant stijging werkgelegenheid in de bouwnijverheid (56 banen) en advisering en onderzoek (43 banen) werkgelegenheid in landbouw nog wel gedaald aantal vestigingen is toegenomen aantal eenpersoonsbedrijven en bedrijven met meer dan 50 werkzame personen flink gestegen aantal starters is gestegen daling vacatures 2013 Bron: Vestigingenregister Bewerking: Onderzoek en Informatie Gemeente Breda onderzoek@breda.nl