Evaluatie OpMaat. 1. Achtergrond. Figuur 1. Positie van OpMaat

Vergelijkbare documenten
Bijlage 1 : Beschut werk

Beschut werk in Aanleiding

ADSU = Aan de slag in Utrecht

Programma. Wat is de Participatiewet? Hoe kunnen wij u helpen?

WEBINAR BESCHUT WERK WAT EN HOE?

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Bram wil werken! Wat betekenen de veranderingen in wet- en regelgeving voor hem? Februari 2015

Beschut Werk Wijziging Verordening re-integratie, studietoeslag en tegenprestatie Participatiewet 2015

Kansen voor Jongeren in een Kwetsbare positie, RMC regio Utrecht. Ingradodag 31 maart

Notitie beschut werk Inleiding Achtergronden bij de wetgeving Inhoud van de wetgeving

Risico s voor jongeren met een arbeidsbeperking

De burgemeester, Mr. J.H.C. van Zanen

1 van 5. Registratienummer: Bijlage(n) 2 Onderwerp. Beleidsplan Participatiewet. Middenbeemster, 30 september Aan de raad

Meedoen in Utrecht. Wegwijs in het activeringsaanbod 2019 van Utrecht Utrecht.nl

Risicoanalyse en scenariostudie als onderbouwing van de Kadernota. Samenvatting

Sessie 16: Hoe werkt beschut werk onder de Participatiewet

Invoering Participatiewet. Raadscommissie Samenleving 8 oktober 2014

Stroomopwaarts. Begeleiding jongeren met psychische kwetsbaarheid

NIEUW BESCHUT WERKEN o.g.v. Participatiewet. Gemeente Hellendoorn. t.b.v. raadscommissie Samenlevingszaken

Raadsbesluit Raadsvergadering: 28 mei 2014

VISIE BESCHUT WERK (nieuw) REGIO MIDDEN-LIMBURG

College van burgemeester en wethouders de gemeenteraad Documentnummer: z Datum: 26 oktober 2017 Participatievoorziening beschut werk

De voorziening beschut werk

Kadernota Participatie en Inkomen. Raadsinformatieavond 14 januari 2014

No.W /III 's-gravenhage, 6 oktober 2016

Doel. 1 Gemeenten kunnen met de voorziening beschut werken mensen in een dienstbetrekking laten werken. Het

Aanleiding Achtergrond

Wajong en Participatiewet

Inhoud. Participatiewet & Participatiebudget. Indicatie aantallen (bijstand en nieuw instrumentarium) Aanleiding en opdracht werkgroep

Perspectief voor kwetsbare Haagse jongeren Resultaten, succesfactoren en inzichten na twee jaar JA voor een Kans

RAADSVOORSTEL EN ONTWERPBESLUIT

Beschermd Werk in de gemeente Barneveld

Toelichting Participatiewet Raadsbijeenkomst

Informatie over stand van zaken vorming Regionaal Werkbedrijf Zuidoost-Brabant. 3 februari 2015

Van Ferdinand Tierie Afdeling WIZ Datum 22 juni 2017 Aan Bevelandse gemeenten

Sociaal Domein 2016: De Uitdaging Hoe krijgen we mensen aan het werk? Evelien Meester

IPS. Van pilot naar subsidieregeling. Ellen de Bekker, beleidsadviseur Den Haag. 29 november 2017

Participatiewet Nieuwe opgaven Uitgangspunten Financiële keuzes

BESCHUT WERK NIEUW PRESENTATIE AAN DE GEMEENTERAAD

BELEIDSKADERNOTITIE PARTICIPATIEWET HAARLEMMERLIEDE EN SPAARNWOUDE

arbeid / dagbesteding Participatiewet

De Onderwijsspecialisten Dienstverlening. De participatiewet. Ed Staal en Richard Brenkman

Doelgroep Voorziening Ondersteunende voorzieningen Loonwaarde 40-80% WML 2 en eventueel aangewezen op een Baanafspraakbaan

VISIE BESCHUT WERK (nieuw) REGIO MIDDEN-LIMBURG

Sociaal Werk Amsterdam

Arbeidstoeleiding WLZ, WMO en Participatiewet

Oktober Participatiewet; kansen in samenwerking

Banenafspraak

Beleidsplan Participatiewet. Berkelland

Participatiewet. 9 september raadscommissie EM - 1 -

VIP & Educatie ten behoeve van maatschappelijke participatie en re-integratie

BESCHUT WERK NIEUW AGENDA. De ontwikkeling van de sociale werkvoorziening en het oude beschut werk

Verbinding beschut werk en dagbesteding

Unieke Achterhoekers aan het werk? Doet u ook mee? Hans Bakker & Evert Jan Hamer Namens Werkbedrijf Achterhoek 10 december 2015

Werkfit Maken! WSP DH & MvW. Jeroen van den Berg Nicole van Heijster Reina Heyting-Postma

Overzicht instrumenten re-integratie

Presentatie Rapport Samen Verder Bouwen

DE PARTICIPATIEWET VOOR U ALS WERKGEVER

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE

Van school en dan? Veranderingen in onderwijs, zorg, werk en inkomen en de gevolgen voor uw kind (&voor U).

Beschut Werk in de praktijk. presentatie 30 maart 2016 Jan-Jaap de Haan (Cedris)

ONDERZOEKSPLAN PARTICIPATIEWET

Stage en WLZ, WMO en Participatiewet

De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN (050)

Participatiewet, Banenafspraken en Quotumwet. Door: Tanja Willemsen Divosa

Evaluatierapport Groenproject gemeente Boxmeer

Scenario Participatiewet Iedereen doet mee, niemand aan de kant

Domein 6 Maatwerkdiensten participatie

Uitwerken/introduceren nieuwe (beleids-)instrumenten;

Informerende bijeenkomst Participatiewet. voor gemeenteraadsleden West-Friesland. Woensdag 14 mei 2014 Maandag 26 mei 2014

Pagina 1 van 5 Versie Nr.1 Registratienr.: Z/14/004375/12040

Aan de Raad. 1. Aanleiding Het voorstel wordt aan de raad voorgelegd in zijn kaderstellende rol

Beschut werk: hoe een passende werkplek vinden en hoe uitval tegengaan? Door: Ronald Berens, arbeidsdeskundige gemeente Oss

College van Burgemeester en Wethouders Gemeente Alphen aan den Rijn Postbus AA Alphen aan den Rijn

De feiten over beschut werk: werken loont Kernpunten

Wet en regelgeving WLZ, WMO en Participatiewet

Aan de leden van de gemeenteraad,

UITWERKING PARTICIPATIEVERORDENING WIL

2014 In cijfers SOCIALE WERKVOORZIENING

De Participatiewet. In een politiek krachtenveld. 25 september Twitter mee! hashtag: #VGNparticipatie

Nota Nieuw Beschut Werk Brummen INT

- omvang bezuinigingen - financiële risico s - invulling bezuiniging 64,8 mln op re-integratie en 4 mln SW.

Transitie Participatiewet: Regionale Stellingen

Factsheet. Participatiewet. Informatie voor de werkgever, juli 2014

Activerend werk: Arrangementen

Een nieuwe taak voor gemeenten

Gemeente Den Haag. De voorzitter van de Commissie Samenleving. Geachte voorzitter,

AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders

Notitie beschut werk. Aanleiding. Indicatiestelling beschut werk UWV

Onderstaand gaan wij kort in op een aantal argumenten die onze doelgroep aangaan.

Bijlage 1d Beschrijving Sociaal Domein Limburg-Noord Domein 6: Maatwerkdiensten Participatie

Raadsstuk. Het college stelt de raad voor: 1. Het Koersdocument Werk en Inkomen vast te stellen en als beleidskader te hanteren.

De leden van de raad van de gemeente Groningen te GRONINGEN

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Postbus LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 T F

Werk, Passend. Beschut. 2015/ Beschut werk in het Sociaal Domein

Gemeente Brummen - Nota Nieuw Beschut Werk Brummen

BIJLAGE 1: BESCHUT WERK

WERKFIT-TRAJECTEN. SBCM Congres De professional centraal 15 november 2017

MEEDOEN WERKT! PRESENTATIE participatiewet. in opdracht van Min. SZW

Thema Te beantwoorden vragen (niet uitputtend) Wie verantwoordelijk Tijd gereed

Transcriptie:

Evaluatie OpMaat In deze notitie leest u de uitkomsten van de evaluatie van de pilot OpMaat, de Utrechtse invulling van Nieuw beschut werk. Op basis van de uitkomsten wordt in deze notitie ook een voorstel gedaan voor een vervolg. 1. Achtergrond Wettelijk kader Met de komst van de Participatiewet per 1 januari 2015 wordt de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) afgebouwd en hebben gemeenten de ruimte gekregen om een nieuwe beschutte werkvoorziening te creëren. Deze voorziening is bedoeld voor mensen die met begeleiding en aanpassingen op de werkplek wel in staat zijn om loonvormende arbeid te verrichten. Beschut werk is één van de mogelijkheden die gemeenten kunnen inzetten voor mensen die een uitkering ontvangen onder de Participatiewet. De gemeente bepaalt, op basis van maatwerk, wat zij passend vindt om de participatie van deze doelgroep te bevorderen. De gemeente Utrecht heeft gekozen voor een invulling via de participatievoorziening OpMaat. Op 24 juni 2016 heeft staatssecretaris Klijnsma aangekondigd dat zij het realiseren van beschutte werkplekken met dienstverband wettelijk wil vastleggen. De ministerraad heeft op 9 september ingestemd met het wettelijk verankeren van Nieuw Beschut Werk. Het wetsvoorstel ligt nu bij de Raad van Staten. Het is nog onduidelijk hoe de uitwerking van deze wetswijziging er uit ziet en welke gevolgen dit heeft voor ons beleid. Totdat hier meer duidelijkheid over is wordt op basis van de uitkomsten uit deze evaluatie een vervolg bepaald. Wat is OpMaat? OpMaat is een opstap naar werk voor mensen die met begeleiding en aanpassingen op de werkplek loonvormende arbeid kunnen verrichten. Met de komst van de Participatiewet is de dienstverlening in Utrecht uitgewerkt in een ondersteuningsmodel. Deze bestaat uit vier arrangementen gebaseerd op afstand tot de arbeidsmarkt. OpMaat is bedoeld voor mensen uit de bovenkant van arrangement 4 (zie figuur 1). Mensen in arrangement 4 kunnen niet direct aan het werk en ontvangen vaak ondersteuning vanuit de Wmo. Met OpMaat zetten we in op de mensen uit arrangement 4 die ontwikkelpotentieel hebben en door kunnen groeien naar andere arrangementen of werk. De decentralisaties bieden de kans om meer verbinding te leggen tussen de dienstverlening vanuit de Wmo en de Participatiewet. OpMaat is hier een goed voorbeeld van. Figuur 1. Positie van OpMaat Met OpMaat bieden we mensen een passende werkplek waarbij zij op vrijwillige basis aan het werk zijn met de ondersteuning die zij nodig hebben. Wij verwachten dat deze mensen met de inzet van OpMaat de meeste kans hebben om zich optimaal te ontwikkelen. Ons doel is altijd om mensen naar vermogen mee te laten doen. Ook zonder de banenafspraak. We halen het maximale uit mensen en zetten onze dienstverlening daar op in. Doordat de werkzaamheden binnen OpMaat worden uitgevoerd met 1

behoud van uitkering, is er ook een financiële prikkel om door te stromen. Waarom deze invulling? Meer mensen kunnen zich optimaal ontwikkelen We zetten mensen niet vast in een regeling, maar zetten zoveel mogelijk in op maximale ontwikkeling en voor wie kan, doorstroom naar regulier betaald werk. Er is maar ruimte om voor een beperkt aantal mensen beschut werk met dienstverband te creëren. Hierdoor valt een groot deel van de doelgroep buiten de boot. Door niet te kiezen voor een voorziening waarin altijd sprake is van een dienstverband, kunnen we voor een grotere groep mensen werk op maat creëren. Lokaal maatwerk bieden in samenwerking met partijen in de stad Door de brede samenwerking in OpMaat met maatschappelijke organisaties inclusief het sw-bedrijf is er veel gedeelde kennis en ervaring over de doelgroep. Bovendien kunnen we hierdoor meer diversiteit in werksoorten aanbieden. Voor alle mensen gaan we op zoek naar een zo passend mogelijke werkplek. Voorkomen rechtsongelijkheid De beoogde doelgroep lijkt in onze visie qua belemmering sterk op die van de arbeidsmatige dagbesteding. Wanneer we kiezen voor de vorm beschut werken met wettelijk minimumloon (WML) betekent dit dat mensen met dezelfde kenmerken dezelfde (soort) werkzaamheden uitvoeren waarbij een kleine groep WML verdient en een grote groep werkt met behoud van uitkering. Dit creëert naar onze mening een ongelijkheid die niet wenselijk is. Daarom geven we met OpMaat mensen met ontwikkelpotentieel uit de bredere doelgroep de kans om zich verder te ontwikkelen, indien mogelijk naar een baan met loonkostensubsidie. Werkwijze Welke partijen werken samen? Aan De Slag Utrecht (ADSU) is een samenwerkingsverband van Abrona, Altrecht GGZ, Gemeente Utrecht, Buurtteam Sociaal, Leger des Heils, LISTER, Moviera, Reinaerde, Tussenvoorziening, UW, UWV SMD, UWV Werkbedrijf, Victas, de Wilg en WIJ 3.0. De hoofddoelstelling van ADSU is de kwetsbare doelgroep die vaak een grote afstand tot de arbeidsmarkt heeft actief in te zetten op werk en activering. Samen met de ADSU heeft de gemeente Utrecht OpMaat vormgegeven. Op initiatief van de ADSUpartijen voeren zij OpMaat uit in samenwerking met de gemeente. In een periode van een jaar hebben we onderzocht wat wel en wat niet werkt met betrekking tot activering en ontwikkeling van personen uit de doelgroep. Voor OpMaat is een projectteam samengesteld bestaande uit een afvaardiging van de ADSUorganisaties. In het projectteam zitten professionals van Wij 3.0, UW, Abrona en de gemeente. Op deze manier is zowel de kennis van zorg/dagbesteding als (regulier) werk aanwezig. Het projectteam is verantwoordelijk voor de werving, selectie, plaatsing en coaching van de deelnemers. Daarnaast is er een begeleidingsteam. Dit team bestaat uit de projectleider ADSU, vertegenwoordigers van UW, Wij 3.0 en Lister, beleidsadviseur Werk en Inkomen, contractmanager Werk en Inkomen, beleidsadviseur Meedoen naar Vermogen. Wat houdt het traject in? Het traject duurt zo kort als nodig is. We houden een gemiddelde van één jaar aan, maar als eerder doorstroom mogelijk is, zal het korter zijn. Mocht langer nodig zijn, en het is duidelijk dat de 2

deelnemer zich in die tijd nog kan ontwikkelen, dan kan verlengd worden tot maximaal twee jaar. Deelnemers worden op een zo passend mogelijke plek geplaatst. Er wordt bij de start samen met de deelnemer een begeleidingsplan Selectie deelnemers opgesteld waarin de leerdoelen en te zetten stappen benoemd zijn. Bij de start van OpMaat zijn Naast begeleiding op de werkvloer, wordt coaching on the job de volgende criteria gegeven door leden van het projectteam. opgesteld voor selectie van Doelstellingen deelnemers: Het doel van OpMaat is maximale ontwikkeling voor mensen die begeleiding en aanpassing op de werkplek nodig hebben. Bij de start van OpMaat hebben we de volgende aannames gedaan die we met de pilot willen toetsen: Bijstandsuitkering Bovenkant arrangement 4 Gemotiveerd Ontwikkelpotentieel 1. Deelnemers kunnen zich via OpMaat maximaal ontwikkelen, richting werk indien mogelijk vanuit arrangement 4 richting een (garantie)baan (aansluiting Wmo en Participatiewet) Bij start 24 uur kunnen werken 2. OpMaat is een passend instrument voor de aan het begin beschreven doelgroep (zie kader) (absolute ondergrens is 16 uur) 3. Door onze invulling van OpMaat kunnen we meer mensen ondersteunen. 4. Door samenwerking met lokale partijen kunnen we meer maatwerk bieden. De evaluatie bestaat uit twee delen: een procesevaluatie en een effectevaluatie. De procesevaluatie laat zien hoe de uitvoering van de pilot is verlopen en de effectevaluatie stelt vast of de beoogde doelstellingen en aannames in de pilot zijn gehaald. De informatie uit de procesevaluatie kan helpen om de effecten van de pilot te verklaren. 2. Procesevaluatie 1 Instroom en selectie Het heeft even geduurd voordat de pilot tot bloei kwam. Dit kwam mede doordat de discussie in de Raad rondom OpMaat nog even aanhield. Daarnaast waren we op zoek naar waar we deze doelgroep kunnen vinden en hoe de toeleiding moest. Bij de start zijn met name via de ADSU-partijen en het Team Jongeren (Werk en Inkomen) kandidaten aangemeld voor OpMaat. Na de zomer zijn meerdere informatiebijeenkomsten gehouden door leden van het projectteam OpMaat voor het voortgezet speciaal onderwijs (VSO), buurtteams en teams van Werk en Inkomen. Dit heeft ertoe geleid dat er vanuit meerdere kanalen aanmeldingen binnen zijn gekomen voor OpMaat, in totaal 48. Aan het eind van 2015 waren 20 deelnemers geselecteerd, maar in het nieuwe jaar liepen de aanmeldingen door. Toen hebben we besloten de instroom stop te zetten, omdat er niet voldoende capaciteit was om al deze mensen te begeleiden. In totaal hebben er 27 mensen deelgenomen aan OpMaat, waarvan er nu nog 20 actief zijn. De intakegesprekken zijn steeds door twee personen uit de projectgroep gevoerd om breed ervaring op te doen en kennis te delen. Er waren vaak meerdere gesprekken nodig om een goed beeld te krijgen van de motivatie en kansen van de kandidaten. Meer achtergrondinformatie van de aanmelder vooraf kan helpen bij het selectieproces. De achtergrond van de kandidaten liep sterk uiteen. Van mensen van de bank af helpen tot mensen die op zoek waren naar een reguliere baan. Soms 1 In de evaluatie worden ter illustratie enkele voorbeelden gegeven. In deze voorbeelden is vanwege privacyredenen gewerkt met fictieve namen. 3

overschatten de kandidaten hun kansen of hebben zij een te rooskleurig beeld van de arbeidsmarkt. In de praktijk bleek het wel eens lastig om mensen te motiveren om als tussenstap naar een betaalde baan een tijd met behoud van uitkering aan de slag te gaan. Na de intake is elke casus besproken in de projectgroep om te kijken welke organisatie/professional de meest passende expertise in huis heeft om desbetreffende persoon te begeleiden. Plaatsing en begeleiding op de werkplek De deelnemers aan OpMaat zijn actief op verschillende werkplekken. Na de intakefase is er veel aandacht besteed aan het vinden van een passende werkplek voor iedere deelnemer. De deelnemers zijn verdeeld over verschillende organisaties waar zij diverse soorten werk uitvoeren. Enkele voorbeelden zijn werken in de horeca, het groen, administratief werk, ICT, houtbewerking of schoonmaakwerk. Een passende werkplek vinden kost tijd. De eerste deelnemers die door organisaties uit het ADSU-netwerk zijn aangemeld zaten al op een werkplek bij één van de aanbieders. Voor de deelnemers die later via Werk en Inkomen zijn aangemeld gold dat niet. Sommige deelnemers hebben voordat zij hun werkplek kozen op drie werkplekken meegelopen om een juiste keuze te maken. Als de deelnemer actief is op een werkplek loopt dit vaak goed. Deelnemers werken actief aan hun leerdoelen en er is een goede samenwerking tussen de leermeester op de werkvloer en de extra jobcoach/begeleider vanuit OpMaat. De OpMaat coach wordt beschouwd als een goede aanvulling op de leermeester, omdat hierdoor de focus gericht blijft op ontwikkeling en doorstroom. Doorstroom René volgde speciaal onderwijs en liep stage bij de Brazzerie van Abrona. Vanuit zijn stage is hij nu aan het werk bij de Brazzerie, hierbij krijgt hij begeleiding vanuit OpMaat. Het streven is om het komende jaar te werken aan zijn ontwikkeling zodat René kan doorstromen naar het opleidingstraject bij the Colour Kitchen met zicht op betaald werk. De instroom van deelnemers heeft tot februari 2016 gelopen. Veel van de deelnemers zijn dus later gestart en zitten nu nog midden in hun ontwikkeltraject. De jobcoaches vanuit OpMaat zijn ervan overtuigd dat alle deelnemers potentie hebben om stappen te zetten in hun ontwikkeling. Uitstroommogelijkheden kunnen liggen op doorstroom naar een baan met loonkostensubsidie, sociale prestatie, vrijwilligerswerk of in sommige gevallen behoud van werkplek arbeidsmatige activering (dagbesteding). Mark wil graag in de toekomst een betaalde baan. Hij is jarenlang dakloos geweest. Via OpMaat is Mark gestart op de houtwerkplaats bij het Leger des Heils. Door begeleiding vanuit OpMaat heeft Mark snel zijn werkuren uitgebreid. Er was een tijdelijke terugslag, maar nu heeft Mark structuur en is zeer gemotiveerd. Momenteel kijkt hij samen met de coach vanuit OpMaat naar een vervolgstap buiten het Leger des Heils. 4

Enkele deelnemers hebben een grote ontwikkeling doorgemaakt en zijn nu bezig met de vervolgstap na OpMaat. Circa 22,9% van de deelnemers (6 van de 27) komen in aanmerking voor een stap richting de reguliere arbeidsmarkt. Hiervoor benutten we de wervingskanalen van UW, Wij 3.0 en het Werkgeversservicepunt van de gemeente. Uitval Er zijn deelnemers die (tijdelijk) een terugval hebben gehad wegens andere problematiek. Op dat moment zijn er andere problemen die meer prioriteit vragen, en wordt de deelnemer doorverwezen naar de juiste hulpverlening. Bij tijdelijke terugslag is er vaak enige tijd geen contact mogelijk met de deelnemers. Het is belangrijk om de draad wel weer op te pakken om de deelnemer niet opnieuw een negatieve ervaring te laten opdoen. De pilot leert ook dat de individuele aandacht die deelnemers bij OpMaat ontvangen ervoor zorgt dat er in sommige gevallen ook meer problemen naar boven komen. Dit kan ook leiden tot een tijdelijke terugval, maar hoort ook bij de ontwikkeling die de deelnemer doormaakt. Wendy is een jonge vrouw van 19 jaar met LVB-problematiek. Wendy woont begeleid bij Amerpoort en is zeer gemotiveerd om in de ouderenzorg te gaan werken. Via OpMaat zou Wendy eerst bij een verzorgingstehuis vrijwilligerswerk doen om ritme, structuur en zelfvertrouwen op te bouwen. Helaas gooiden paniekaanvallen roet in het eten waardoor ze OpMaat tijdelijk heeft moeten stopzetten. Momenteel werkt Wendy hard om haar paniekaanvallen de baas te worden, zodat zij OpMaat weer kan oppakken. Uitvoeringskosten De uitvoeringskosten voor OpMaat zijn onder te verdelen in de kosten voor begeleiding vanuit OpMaat en de kosten van de werkplek. Kosten begeleiding OpMaat De kosten voor de extra jobcoaching die vanuit OpMaat wordt geboden zijn 3000 euro. Dit betekent dat met de 60.000 euro die beschikbaar is gesteld voor de pilot, er 20 mensen deze begeleiding hebben kunnen krijgen. De kosten voor de begeleiding van de 7 extra deelnemers in OpMaat zijn door de ADSU-partijen opgevangen. Kosten op de werkplek Deze kosten bedragen gemiddeld 5500 euro, en bestaan uit onder andere de leermeester op de werkplek, maar ook de facilitering van de werkplek zelf (bijv. materialen waarmee gewerkt wordt). Een deel van de OpMaat-deelnemers is ingestroomd terwijl zij al op een plek binnen de arbeidsmatige activering actief waren. Dit betekent dat in deze gevallen de kosten van de werkplek zijn gedekt vanuit de Wmo. Voor instromers die niet over indicatie arbeidsmatige dagbesteding beschikken, was deze financiering niet gedekt in de pilot. Deze kosten zijn gedekt door de ADSU-partijen zelf. Samenwerking De samenwerking tussen de ADSU-partijen en de gemeente is duidelijk van meerwaarde gebleken. De diversiteit aan organisaties heeft ervoor gezorgd dat voor elke deelnemer een passende werkplek en 5

begeleiding op maat is gevonden. Door de gemengde projectgroep van ervaren begeleiders is er een brede kennis van de doelgroep aanwezig. Met elkaar leren we en krijgen we een beter zicht op het totale aanbod in Utrecht voor deze doelgroep. 3. Effectevaluatie Kunnen deelnemers zich via OpMaat maximaal ontwikkelen? De deelnemers in OpMaat hebben belangrijke stappen gezet in hun ontwikkeling. Er is ingezet op maximale ontplooiing op de werkplek door de begeleiding vanuit OpMaat. Voor iedereen betekent dit iets anders. Enkele deelnemers oriënteren zich momenteel op een volgende stap richting de arbeidsmarkt. Voor zes personen (22,2%) is er een reële kans op doorstroom naar een baan met loonkostensubsidie. Zeven personen (25,9%) zetten ook belangrijke stappen in hun ontwikkeling en kunnen vanuit een dagbestedingsplek (maatwerkvoorziening) doorstromen naar een plek binnen de sociale prestatie of vrijwilligerswerk. Dit zijn lichtere voorzieningen met minder begeleiding. Ook is er een aantal deelnemers voor wie na een intensief proces blijkt dat voor hen het behoud van een plek in de arbeidsmatige dagbesteding het hoogst haalbare is (ca. 7 personen; 25,9%). En tot slot zijn er 7 mensen, van de in totaal 27 deelnemers, waar na een korte tijd al samen is besloten dat een andere plek meer passend is dan een OpMaat-plek. Bijvoorbeeld een plek binnen arbeidsmatige activering, sociale prestatie of een leer-werkplek. Figuur 2. Wat hebben deelnemers bereikt? Bereiken we met OpMaat de doelgroep die we voor ogen hadden? Voor een deel bereiken we met OpMaat de beoogde doelgroep. Voor deze mensen blijkt OpMaat passend om een volgende stap te kunnen zetten in hun ontwikkeling. Een pilot van één jaar is kort. Er is nog geen deelnemer daadwerkelijk uitgestroomd naar een baan met loonkostensubsidie. Wel hebben de begeleiders er veel vertrouwen dat dit voor een aantal deelnemers haalbaar is. Dit zullen we blijven monitoren. 6

In het begin van de pilot bleven de aanmeldingen fors achter door onbekendheid in het veld. Toen is breder opgeroepen om kandidaten aan te dragen. Dit heeft tot meer aanmeldingen geleid, maar mogelijk ook tot een grotere instroom van mensen voor wie OpMaat nog iets te vroeg kwam. Voor deze mensen speelde nog andere problematiek die eerst aandacht vergde. Ook was het voor sommigen niet mogelijk om 16 tot 24 uur per week te werken. De focus op het zetten van stappen richting werk was niet voor iedereen aanwezig. Kunnen we door onze invulling via OpMaat meer mensen ondersteunen? Ja, met het beschikbare budget en de extra inzet en gedrevenheid van de ADSU-partijen om zoveel mogelijk uit de pilot te halen, hebben we in het afgelopen jaar 27 mensen ondersteuning kunnen bieden bij het zetten van een volgende stap in hun ontwikkeling. Bij het vormgeven van beschutte werkplekken met dienstverband hadden we dit jaar slechts 7 mensen een plek kunnen bieden. Uit de evaluatie blijkt dat er een toereikende financiering kan ontstaan door het ontschotten van budgetten uit de Wmo en Participatiewet. De kosten voor begeleiding door OpMaat komen uit op 3000 euro en worden gefinancierd vanuit het Participatiebudget. In overleg met de ADSU komen we qua kosten voor de werkplek uit op een gemiddelde prijs van 5500 euro. Hiermee blijven de totale kosten van een OpMaat-werkplek onder het totaal van één beschutte werkplek met dienstverband. 2 Zorgt samenwerking met lokale partijen voor meer maatwerk? Ja, door de samenwerking in het ADSU-netwerk kunnen we meer maatwerk leveren in begeleiding en in het bieden van een passende werkplek. Er is een grote variëteit aan werkplekken beschikbaar. Iedere deelnemer kan een werkplek kiezen die het best aansluit bij hun interesse en ervaring. Daarnaast kan door de diversiteit aan organisaties ook maatwerk worden geboden in de vorm van begeleiding. Elke organisatie, en dus elke professional, heeft een bepaalde expertise. Per deelnemer wordt gekeken welke expertise nodig is. OpMaat-coaches aan het woord: Een mooie samenkomst van verschillende vakgebieden die elkaar versterken en aanvullen. Iedereen in de projectgroep is over zijn eigen grenzen gestapt. We leren van elkaar en krijgen een beter zicht op het aanbod in Utrecht voor deze doelgroep. Conclusie OpMaat heeft als belangrijkste doelstelling om mensen zich optimaal te laten ontwikkelen. Door extra maatwerk en begeleiding te bieden is het in de pilot voor ongeveer de helft van de mensen gelukt een stap te zetten in hun ontwikkeling. Voor sommigen zelfs met een reële kans op een baan met loonkostensubsidie. Deze resultaten blijven we in de toekomst monitoren. 2 Een overzicht van de kosten van een beschutte werkplek ten opzichte van een OpMaat-werkplek is te vinden in bijlage 1. 7

Door de dienstverlening vanuit de Wmo en Participatiewet te ontschotten kunnen we mensen op maat ondersteunen naar werk en participatie. Ook de samenwerking tussen maatschappelijke organisaties, inclusief het sw-bedrijf, draagt hieraan bij. Figuur 3. Wat is de positie van OpMaat? De kosten voor een OpMaat-plek liggen hoger dan vooraf aangenomen. Alsnog blijven de kosten lager in vergelijking tot het invullen van een beschutte werkplek met dienstverband. Door het ontschotten van budgetten uit de Wmo en Participatiewet kunnen we via OpMaat meer mensen ondersteunen in hun ontwikkeling. 4. Hoe verder? Het afgelopen jaar laat zien dat OpMaat van meerwaarde is voor mensen om zich verder te ontwikkelen richting participatie of werk. De pilot geeft ons het vertrouwen dat een deel van de deelnemers ook daadwerkelijk de stap naar een baan met loonkostensubsidie kan zetten. Ook de partijen in de stad die zich inzetten voor het ondersteunen van kwetsbare mensen naar participatie en werk zijn positief over de resultaten en de samenwerking binnen OpMaat. Het voorstel is om op basis van deze positieve bevindingen door te gaan met OpMaat. Wel liggen er op basis van de evaluatie enkele ontwikkelopgaven voor de toekomst om nog beter maatwerk te kunnen leveren aan de doelgroep die iets extra s nodig heeft om een stap te zetten in hun ontwikkeling: 1. Uitbreiding van 27 plekken naar maximaal 40 plekken Het heeft even geduurd voordat de pilot op gang kwam, maar begin 2016 stroomden de aanmeldingen binnen. Zo veel, dat besloten is de instroom on hold te zetten omdat er niet voldoende capaciteit was. Voor het vervolg willen we het aantal plekken uitbreiden naar maximaal 40 om meer mensen te kunnen ondersteunen in hun ontwikkeling. 2. Consequent hanteren van selectiecriteria In het afgelopen jaar is flexibeler omgegaan met de criteria bij het selecteren van deelnemers voor de pilot. Enerzijds omdat het moeilijk bleek de doelgroep te bereiken en anderzijds omdat we in de pilot graag wilden leren en experimenteren voor wie OpMaat het meest passend is. Voor een deel van de mensen kwam OpMaat nog te vroeg. Er waren andere problemen die eerst opgelost moesten worden voordat de focus op werk verlegd kon worden. Alleen de mensen die aan de selectiecriteria voldoen stromen direct in. 8

3. Betrekken van buurtteams bij toeleiding naar OpMaat In de toekomst willen we de mensen voor wie OpMaat nog iets te vroeg komt een plek bieden in bijvoorbeeld arbeidsmatige dagbesteding voordat zij de stap naar OpMaat zetten. Op een dagbestedingsplek kunnen zij dan bijvoorbeeld langzaam hun uren opbouwen tot 16 à 24 uur per week. Hiervoor is het van belang dat in de toekomst ook de buurtteams meer worden betrokken in de samenwerking. 4. Bespreken doorstroom vanuit dagbestedingsplekken bij aanbieders naar OpMaat Sommige aanbieders zien af van het aandragen van kandidaten voor OpMaat, omdat zij hun meest productieve mensen niet willen verliezen en daarmee ook de daarbij behorende financiering. Voor het vervolg bespreken wij graag met de aanbieders hoe het belang van de ontwikkeling van de persoon voorop staat, zonder dat dit voor hen grote financiële gevolgen heeft. 5. Inzetten op een vloeiende overgang vanuit OpMaat naar werkgevers Zeven deelnemers vanuit OpMaat oriënteren zich momenteel op een volgende stap richting de arbeidsmarkt. We hebben er vertrouwen in dat zij de stap naar een baan met loonkostensubsidie kunnen maken. Voor deze mensen is het belangrijk dat we de komende tijd inzetten op een goede overgang vanuit OpMaat naar werkgevers. 6. Extra aandacht voor doelgroepen die tussenstap nodig hebben naar werk Door de vele gesprekken die binnen de pilot OpMaat zijn gevoerd zijn er verschillende doelgroepen inzichtelijk geworden die wel kunnen werken, maar hierin wel een tussenstap nodig hebben: Mensen die wel arbeidsvermogen hebben maar niet zonder meer bij een reguliere werkgever aan de slag kunnen. Mensen met een indicatie banenafspraak voor wie de stap naar werk nog te groot is (bijvoorbeeld leerlingen uit het VSO die na het afronden van hun schooltijd een volgende stap moeten zetten) 9

Bijlage 1. Financiën Kosten beschutte werkplek Kosten OpMaat-plek Loonwaardesubsidie: 12.200 euro (I-deel, o.b.v. 32-urige werkweek) Kosten werkplek: 5500 euro (Wmo-budget) Kosten voor begeleiding: 8500 euro (Participatiebudget) Kosten voor begeleiding: 3000 euro (Participatiebudget) Tekort exploitatie per plek: 9000 euro (P-budget) 3 (Tijdelijke) kosten uitkering: 14.000 euro (I-deel) Totaal: 29.700 euro Totaal: 22.900 euro Conclusies: - De jaarlijkse kosten van een OpMaat-plek zijn duurder dan vooraf verwacht, maar alsnog minder hoog dan de kosten van een beschutte werkplek. - De kosten voor een persoon op een beschutte werkplek blijven gelijk tot aan de pensioenleeftijd. De kosten voor een persoon in OpMaat zijn voor de duur van gemiddeld één jaar. - Na dit jaar stroomt (naar verwachting) circa een kwart van de deelnemers door naar loonvormende arbeid. Een ander kwart zal doorstromen naar een lichtere (minder dure) voorziening (sociale prestatie/vrijwilligerswerk). Dit levert besparingen op. - Gelet op de indicatiecriteria Beschut die het UWV hanteert is de groep die in aanmerking komt voor Nieuw Beschut aanmerkelijk zwaarder dan de huidige doelgroep beschut Wsw. Voor de doelgroep beschut Wsw betaalt de gemeente jaarlijks 9000 euro per fte uit eigen middelen bij (zie tekort exploitatie in de tabel). Gelet op de zwaardere doelgroep is de verwachting dat het tekort per fte voor deze groep hoger zal zijn dan 9000 euro. 3 Voorfinanciering: achteraf ontvangt de gemeente mogelijk ca. 3000 euro terug uit tijdelijke extra Rijksmiddelen. 10