Aan College van Burgemeester en Wethouders en Leden van de Gemeenteraad van Tytsjerksteradiel 1 bijlage III: geluidsbelasting Tytsjerksteradiel PsyFi 2015 bijlage III: geluidsbelasting op nieuwe voorgestelde locatie Mûnein, 27 september 2015 Mijne Dames en Heren. Ik vraag u met deze brief om uw aandacht voor een groot probleem. Ik hoop u tegelijkertijd ook, ter overweging, een alternatieve oplossing voor het gesignaleerde probleem aan te kunnen bieden. Het probleem is de minachting van de gemeente Leeuwarden voor de belangen van de inwoners van onze gemeentetytsjerksteradiel. Tijdens het afgelopen festival "Psy Fi" is de hele immens grote geluidsinstallatie BE- WUST op onze gemeente gericht geweest. Lijnrecht TEGEN het vonnis van de rechter in is toch weer 24 uur per dag doorgegaan, met als enig verschil dat tussen 01.00 en zonsopgang een bescheidener geluidsniveau werd aangehouden. Het resultaat was een regen aan klachten, zoals u ongetwijfeld bekend zal zijn. Want niet 54, zoals Leeuwarden onbegrijpelijk genoeg beweert, maar liefst tenminste 160 klachten zijn bij de gemeente Leeuwarden ingediend. Misschien dat Leeuwarden alleen de klachten uit Leeuwarden telt? En dan bijvoorbeeld niet de klachten die over geluid gaan? Hoe dat ook zit, een aantal inwoners van onze gemeente heeft met gekalibreerde decibelmeters zo goed mogelijk getracht de - vaak niet vergunde! - geluidsvervuiling in kaart te brengen. De handhaver van Tytsjerksteradiel heeft daarnaast voortreffelijk werk geleverd door op eigen initiatief tevens in de relevante frequentiegebieden van 31 en 64 Hertz te meten. Het uit al deze samengevoegde gegevens resulterende overzicht is ontstellend. De hier onderaan bijgevoegde kaart (zie bijlage I) toont maar een deel van de belasting, aangezien de klachten na het aanmaken van deze kaart nog altijd bleven binnenstromen, van verder naar het westen tot zelfs Ameland aan toe! Gebaseerd op de tot nog toe ontvangen klachten en meetresultaten gaat het om een gebied van 13 x 27 km waarin PsyFi voor overlast zorgde. Dat zijn maar liefst 350 vierkante kilometers... De belasting op mens en natuur valt zich dan ook nauwelijks meer voor te stellen. Wat is de kern van het probleem? Waardoor wordt het veroorzaakt? De kern is het door de gemeente Leeuwarden gevoerde geluidsbeleid ten aanzien van festivals in de Groene Ster: a) Leeuwarden heeft vijf referentiepunten rond de Groene Ster gekozen, waar het geluid van het festival wordt gemeten. Er is voor die referentiepunten géén db(c) norm (het zware doordringende bas-geluid) vastgesteld, maar uitsluitend een norm in db(a); dus alleen maar voor het soort geluid als spraak en licht muziekgeluid. b) De meetopstellingen op de referentiepunten zijn voor het geluid van de podia van de festivals geheel of gedeeltelijk afgeschermd (aarden wal, bossages) van de maximale geluidsproductie. Er ontstaat dus een vals / beperkt beeld van het geproduceerde basgeluid.
Aan College van Burgemeester en Wethouders en Leden van de Gemeenteraad van Tytsjerksteradiel 2 c) De onderlinge afstand tussen de referentiepunten 1 en 5 is zo groot, dat het mogelijk is het geluid tussen die twee referentiepunten door te richten naar de Grote Wielen, met Gytsjerk aan de overkant daarvan. De geluidseffecten van een festival worden daar zelfs extra versterkt (dracht over water, trechteren en weerkaatsing). d) De door de gemeente Leeuwarden gestelde geluidsnormen zijn ook in absoute zin te ruim; zowel in toegestane duur als voor wat betreft de toegestane hoeveelheid geluid. Daardoor ontstaat onduldbare hinder en overlast voor de direct omwonenden en inwoners van de gemeente Tytsjerksteradiel. e) Om bovenstaande redenen kan de mantra van ambtenaren en politieke ambtsdragers van de gemeente Leeuwarden daarom telkens weer zijn: De normen zijn niet overschreden. Dat is natuurlijk logisch als je de verkeerde normen stelt en bovendien op de punten die er toe doen doodgewoon niet meet. Zoals ik u al eerder schreef, in 2014: Er wordt door Leeuwarden geen rekening gehouden met het feit dat extreem laag bas- en drumgeluid aan heel andere fysische wetten is onderworpen dan het standaard hoorbaar muziekgeluid. Laagfrequent geluid gedraagt zich volstrekt anders; het bevat meer energie dan "normaal" geluid, draagt dus VEEL verder en gaat bovendien overal doorheen. En niet alleen dat het laagfrequente geluid de natuur intens verstoort, ze tast ook de gezondheid van de mens aan, zoals wetenschappelijk beween is. In dit licht bezien is de weigering van Leeuwarden om op de referentiepunten tevens de schadelijke db(c) te meten - en dus aan redelijke normen te onderwerpen - op z'n zachtst uitgedrukt bevreemdend. De BEWUSTE keuze van de gemeente Leeuwarden om de overlast van dit festival af te wentelen op haar buurgemeente, blijkt onomstotelijk buiten het opzettelijk richten van de speakers op onze gemeente, op het noordoosten dus, iets dat onder andere door leden van de brandweer is waargenomen mede uit het op maandagavond 31 augustus, met ZW wind van 2 tot 3 Beaufort dé uitgelezen avond om uitsluitend Tytsjerksteradiel tot last te zijn, ineens volslagen onbereikbaar zijn én blijven (!) van onder andere de piketdienst van de toezichthouder van Leeuwarden. Met het richten van de speakers en het onbereikbaar zijn van de toezichthouder geeft Leeuwarden duidelijk aan dat zij niets geeft om de overlast die zij haar buurgemeenten bezorgt. Het is het toppunt van cynisme om zich te verschuilen achter een telefoon die niet wordt opgenomen, alleen om klachten te ontgaan. Het is trouwens bovendien iets dat eenvoudig niet mag mógen. En al helemaal niet in een democratie, waarin men mag verwachten dat respectvol met de medeburger wordt omgegaan. De belangrijkste motivatie van Leeuwarden om het PSY FI festival te organiseren leek het project Culturele Hoofdstad 2018 te zijn. Inmiddels heeft de projectgroep CH 2018 zich echter gedistantieerd van het PSY FI Festival, omdat het festival niet past binnen de doelstellingen van CH 2018. Er is dus geen enkele rechtvaardiging als die ooit al bestaan zou hebben om inwoners van onze gemeente te belasten met de onduldbare hinder van PSY FI. Dat brengt mij op het tweede punt van mijn brief; als de gemeente Leeuwarden zo graag een meerdaags geluidsfestival wil houden, hou het festival en de overlast ervan dan voortaan binnen de grenzen van de eigen gemeente.
Aan College van Burgemeester en Wethouders en Leden van de Gemeenteraad van Tytsjerksteradiel 3 Een prachtige alternatieve locatie is het Leeuwarder Bos: - Meer ruimte (50% groter), dus meer bezoekers mogelijk. - jong aangelegde natuur ; het gebied is veel minder kwetsbaar dan de Groene Ster. - Geen zwaar beschermde natura 2000 gebieden in de directe omgeving. - Dichter bij het centrum van Leeuwarden gelegen, dus makkelijker te bereiken voor de festivalbezoekers. - Geluidskegels kunnen richting het terrein van de vliegbasis worden gericht. - De woningen in die omgeving zijn (vanwege de geluidsproductie van de vliegbasis) extra geïsoleerd. - De overlast blijft vooral binnen de grenzen van de gemeente Leeuwarden zelf. Wat extra gedachten over dit alternatief treft u aan in bijlage II. (zie bijlage II) Ik verzoek u in het belang van ons, de inwoners van Tytsjerksteradiel, uw eigen burgers, alles in het werk te stellen en al uw invloed aan te wenden om te zorgen dat de gemeente Leeuwarden PSY FI niet meer aan onze gemeentegrens laat plaatsvinden. Het afwentelen van dit soort overlast op een buurgemeente is onacceptabel en er zijn echt betere oplossingen voorhanden, waarbij Leeuwarden haar festival kan behouden. Ik dank u voor uw aandacht. Met de meeste hoogachting, Paul Christiaan Bos Mûnein
Aan College van Burgemeester en Wethouders en Leden van de Gemeenteraad van Tytsjerksteradiel 4 (bijlage I) geluidsbelasting Noord Friesland een grafische (en onvolledige) presentatie van gemeten & gerapporteerde overlast in noord Friesland, tussen 27 en 31 augustus veroorzaakt door Psy Fi 2015 (vaagbegrende lichtkegels van rood naar geel). De windpijlen laten de windrichting en -kracht (schaal Beaufort) zien ten tijde van de waargenomen overlast. U ziet hier duidelijk hoe de wind het geluid van de basisrichting (= oranje pijl "GELUID") doet afdrijven. N.B.: bij ZW wind is er vrijwel géén afwijking van de basisrichting. Let vooral ook op de scherpe definitie van de geluids"bundels". Hier kan gebruik van gemaakt worden bij de hierna voor te stellen nieuwe locatie voor dit festival.
Aan College van Burgemeester en Wethouders en Leden van de Gemeenteraad van Tytsjerksteradiel 5 (bijlage II) Een Leeuwarder feestje is op z'n mooist als het Leeuwardens blijft Het simpelst, en het allerbeste, is het festival te situeren aan de westzijde van Leeuwarden of desnoods in het Leeuwarder Bos, maar in beide gevallen met de geluidsbundel gericht op de vliegbasis, naar het westen. 1) het Leeuwarder Bos (Lw Bos 1270 * 700 meter) heeft 50% meer oppervlakte dan de Groene Ster (1420 * 404 meter). Verder is (zwem)water ook al aanwezig. Daarnaast zijn de wegen ernaartoe & er doorheen goed vergelijkbaar met de situatie in de Groene Ster. 2) de huizen daaromheen, zoals Jelsum etc. zijn uiterst goed tegen geluid geïsoleerd vanwege de vliegbasis (met subsidie van Defensie, als ik het wel heb). 3) de dichtstbijzijnde getroffen plaats is dan pas, en veel verderweg dan in de Groene Ster het geval is, Engelum op 5400 meter (in plaats van het beduidend grotere Gytsjerk en Ryptsjerk op 2900, resp. 2700 meter!). Vervolgens Menaldum op 8500 meter. Bij een geluidsbundel pal west is de eerstvolgende plaats Ried, op 13500 meter. Sexbierum volgt op 20000 meter... 4) bovendien ligt het Lw Bos op geringere afstand van het centrum dan de Groene Ster. Een stuk duurzamer dus: dat scheelt weer uitlaatgassen bij het vervoer van bezoekers! 5) het is niet meer dan juist en logisch, dat een Leeuwarder feestje niet langer ten laste van een buurgemeente wordt gevierd. 6) de aanwezigheid van de vliegbasis heeft er al voor gezorgd, dat dieren en vogels die
Aan College van Burgemeester en Wethouders en Leden van de Gemeenteraad van Tytsjerksteradiel 6 verstoord zouden kunnen worden door de gevaarlijke bastonen, allang niet meer in het gebied voorkomen. 7) en tot slot heeft Leeuwarden al langer aangegeven festivals te willen spreiden. Al met al een veel betere plek voor een festival als Psy Fi, en ook nog eens 50% meer oppervlakte dan de Groene Ster. En het wordt nog mooier: zwemwater is er ook al voorhanden. Bovendien draagt de heersende ZW wind, in combinatie met een zorgvuldig gerichte geluidsbundel, er zorg voor dat de iets hogere geluidsbelasting (3 tot 5 db) op aangrenzende huizen nog verder naar omlaag gaat. Eventueel kan men op strategische plekken extra strobalen plaatsen. Een ecologisch onderzoek, met het ontbreken waarvan Leeuwarden tot nog toe schermde, zal geen enkel probleem zijn, zeker niet gelet op het gemak waarmee een dergelijk onderzoek voor het vele malen historischer Groene Ster gebied kon worden uitgevoerd. En dat zelfs een aantal keren achter elkaar. Het Leeuwarder Bos als alternatief voor de Groene Ster lijkt mij, om al deze redenen, een win - win situatie voor allen. Leeuwarden heeft tenslotte al langer aangegeven festivals te willen spreiden (hetgeen natuurlijk WEL inhoudt dat de omgevingsvergunning voor de Groene Ster nu alleen voor de twee kleinere festivals, te weten Promised Land en Welcome to the Village, en voor gelijke duur in dagen als voorheen bij deze twee gebruikelijk was, moet gaan gelden)!