1 SUBSIDIEREGLEMENT TER BEVORDERING VAN DE PARTICIPATIE VAN KANSENGROEPEN AAN VRIJE TIJD MAASMECHELEN EVALUATIE 2015 INHOUD INLEIDING SITUERING Het subsidiereglement werd op 1 april 2014 goedgekeurd en na een evaluatie op 14 april 2015 bijgestuurd door de gemeenteraad. Het reglement kadert binnen het participatiedecreet, voluit het Decreet houdende flankerende en stimulerende maatregelen ter bevordering van de participatie in cultuur, jeugdwerk en sport. Het decreet is gestoeld op vier uitgangspunten: - Participatie in zijn verschillende dimensies als aandachtspunt naar voor schuiven - Aanvullend werken op de sectorale decreten voor cultuur, jeugd en sport - Sectoroverschrijdend werken en dus niet enkel op jeugd, op cultuur of op sport focussen - Beleidsaandacht voor een aantal specifieke doelgroepen inbedden via sectoroverschrijdende participatie-instellingen en het creëren van een subsidiekader voor vernieuwing rond participatie Lokale besturen kunnen aanspraak maken op middelen uit het participatiedecreet als ze een lokaal netwerk oprichten voor de vrijetijdsparticipatie van personen in armoede. In dat netwerk moeten minstens de gemeentelijke vrijetijdsdiensten, het OCMW en de armoedeorganisaties actief in de gemeente vertegenwoordigd zijn. Het netwerk moet bovendien een afsprakennota opstellen over de besteding van de middelen. Bij aanvaarding wordt een subsidie toegekend voor de periode 2014 2019. De hoogte van die subsidie is afhankelijk van het trekkingsrecht voor de gemeente. Het trekkingsrecht is dan weer afhankelijk van het aantal inwoners met een statuut verhoogde tegemoetkoming bij het ziekenfonds en het aantal gerechtigden maatschappelijke integratie (leefloners) in de gemeente. HET PARTICIPATIEDECREET IN MAASMECHELEN In Maasmechelen werd het participatieforum opgericht als lokaal netwerk vrijetijdsparticipatie van personen in armoede. Naast de gemeentelijke vrijetijdsdiensten en het OCMW maken de dienst diversiteit, vzw SOMA, het Onthaalbureau Limburg, vzw Thebe, t Veer, het centrum voor Basiseducatie en Rap op Stap deel uit van het forum. De afsprakennota van het netwerk werd op 6 september 2013 goedgekeurd door het college van burgemeester en schepenen en op 20 december 2013 aanvaard door de Vlaamse minister van Cultuur. Maasmechelen ontvangt in het kader van de afsprakennota jaarlijks een toelage van 9.946 en dit voor de periode 2014 2019. Met de afsprakennota streeft het lokaal netwerk drie doelstellingen na:
2 - Financiële drempels in het gemeentelijk aanbod wegwerken o Actie: De gemeentelijke diensten hanteren kortingen van 80% in hun activiteitenaanbod voor personen met een omnio-statuut en cliënteel van vzw SOMA o Actie: De vrijetijdsdiensten werken een werkbaar kortingssysteem uit voor de lidgelden van verenigingen i.s.m. de betrokken adviesraden (jeugd, cultuur, sport) o Actie: Financiering van externe organisaties voor het bieden van een betaalbaar vrijetijdsaanbod voor personen in armoede - Vormgeven aan beleidsaanbevelingen uit het drempelonderzoek van het CMGJ - Verenigingen van etnisch-culturele minderheden optimaal betrekken en ondersteunen o Actie: Verenigingen van etnisch-culturele minderheden worden gestimuleerd om aan te sluiten bij de gemeentelijke adviesraden o Actie: Verenigingen van etnisch-culturele minderheden worden ondersteund via vormingen rond organisatorische vaardigheden Het subsidiereglement ter bevordering van de participatie van kansengroepen aan vrije tijd Maasmechelen, goedgekeurd door de gemeenteraad van 1 april 2014 en bijgestuurd door de gemeenteraad van 14 april 2015, regelt de besteding van de subsidie in functie van de verschillende doelstellingen uit de afsprakennota. HET PARTICIPATIEDECREET FINANCIEEL COFINANCIERING De middelen uit het participatiedecreet worden toegekend met een verplichting tot cofinanciering. Voor iedere euro die Maasmechelen ontvangt, moet de gemeente of het OCMW 2 euro inbrengen. Maasmechelen moet dus minimaal 19.892 op de Vlaamse toelage opleggen. Die eigen inbreng mag afkomstig zijn uit andere subsidies. In Maasmechelen worden de socupa-middelen (socio-culturele participatie) van het OCMW gehanteerd als eigen inbreng. De socupa-middelen zijn afkomstig uit federale subsidies en bedragen 13.896 per jaar. In 2015 werd dat bedrag door de federale overheid met meer dan 20% verlaagd in het kader van de besparingen. In het verleden kreeg Maasmechelen 7.546 per jaar aan socupa-geld. Naast de middelen van het OCMW reserveert de sportdienst 2.000 van haar Vlaamse subsidies (prioriteit kwetsbare doelgroepen). Sinds 2015 doen de jeugddienst en de dienst Samenleven en wijkpreventie hetzelfde en houden ze elk 2.000 vrij van de Vlaamse sectorale middelen. De rest van de cofinanciering wordt verantwoord met de toelage van het OCMW aan Rap op Stap en eventueel de uitgaven van de jeugddienst in het kader van de Vlaamse prioriteit maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren (toelage Thebe, LiSS, Saenhoeve, ). UITGAVEN Het subsidiereglement ter bevordering van de participatie van kansengroepen aan vrije tijd Maasmechelen regelt vier soorten van uitgaven: - 5000 voor vzw Horizont: vastgelegd in een convenant. Horizont biedt een vakantieaanbod voor personen in armoede en heeft een antenne in Maasmechelen. Horizont werkt voor het hele Maasland en wordt mee gefinancierd door de OCMW s van Maasmechelen, Dilsen-Stokkem en Lanaken. 4000 wordt uitbetaald aan Horizont, 1000 vloeit terug naar de gemeentekas voor de kosten mbt huisvesting. - 500 voor vzw SOMA: voor de organisatie van een vrijetijdsactiviteit voor hun cliënteel. Dit is een tegemoetkoming aan SOMA die als lokale organisatie geen middelen kan aanvragen uit het participatiedecreet omdat er een Maasmechels lokaal netwerk bestaat. Het participatiedecreet is een of/of-verhaal: of een lokaal netwerk dat gesubsidieerd wordt, of losse organisatie uit de gemeente kunnen een (veel kleinere) tussenkomst aanvragen. - Tussenkomsten in lidgelden van sport-, jeugd- en cultuurverenigingen: 80% van het lidgeld tot maximaal 150.
3-80% korting op het gemeentelijke vrijetijdsaanbod van jeugd, sport en cultuur. EVALUATIE 2015 TUSSENKOMSTEN IN LIDGELD VAN SPORT-, JEUGD- EN CULTUURVERENIGINGEN In 2015 konden 75 mensen genieten van een tussenkomst in het lidgeld bij sport-, jeugd- of cultuurverenigingen. Het gemeentebestuur keerde in het kader van deze actie in totaal 8.295,60 uit, gemiddeld zo n 110,61 per tussenkomst. - Vergelijking met de voorgaande jaren: o In 2011 werd 1490 uitgegeven aan 15 personen gemiddeld bedrag: 99,33 o In 2012 werd 283 uitgegeven aan 7 personen gemiddeld bedrag: 40,43 o In 2013 werd 1024,50 uitgegeven aan 22 personen gemiddeld bedrag: 46,57 o In 2014 werd 6128,40 uitgegeven aan 50 personen gemiddeld bedrag: 122,57 - De schommelingen zijn te wijten aan een aantal factoren: o In 2012 werd het maximumbedrag verlaagd naar 50 per persoon o In 2014 werd een objectief criterium ingevoerd om te bepalen wie in aanmerking komt, het maximumbedrag per persoon werd verhoogd tot 150 én er werd extra ingezet op communicatie naar de sportclubs, in eerste instantie vooral de voetbalclubs. Ook in het gemeentelijk infoblad werd informatie meegegeven over de subsidie. o In 2015 werd het maximumbedrag verlaagd tot 120. Voortaan kunnen Maasmechelaars met een statuut verhoogde tegemoetkoming slechts voor één inschrijving per jaar een tussenkomst aanvragen. - Vooral leden van voetbalclubs vragen tussenkomsten voor het lidgeld aan, 50% van de aanvragen kwamen van voetballers. De tussenkomsten zijn bij die clubs het best bekend en veel voetbalclubs leveren inspanningen om hun leden te informeren over mogelijke kortingen en terugbetalingen. Net als vorig jaar staan de gevechtssporten op de tweede plaats wat betreft het aantal aanvragen, in verhouding tot het aantal aanvragen is er een stijging van 12% tot 21% vast te stellen. Ook het aantal aanvragen van zwemclubs nam verhoudingsgewijs toe van 4% naar 9%. Er kwamen geen aanvragen meer van jeugdverenigingen, waarschijnlijk omdat het lidgeld daar vrij laag ligt en omdat heel wat jeugdbewegingen de mogelijkheid bieden om gespreid te betalen. Ze doen dat ook voor de kosten van het jaarlijkse zomerkamp. - Wat de leeftijdscategorieën betreft gaan de aanvragen toch vooral over de lidgelden van kinderen en jongeren (88%). Van alle aanvragen kwamen er slechts 9 van 25 plussers. De verhoudingen zijn identiek aan die in 2014. De oorzaak hiervan ligt wellicht in het feit dat kinderen en jongeren vaker aan sport doen. - Wat de afkomst van de begunstigden betreft zien we dat vooral tussenkomsten werden uitgekeerd aan inwoners van Turkse (41%), Belgische (19%) en Italiaanse (19%) afkomst, de drie belangrijkste bevolkingsgroepen in onze gemeente. Ten opzichte van 2014 steeg het aandeel begunstigden van Turkse en Italiaanse afkomst en daalde het aantal begunstigden van Belgische en Marokkaanse
4 afkomst. Die laatste groep daalde zelfs van 20 naar 10%. De stijging van het aantal begunstigden van Turkse afkomst kan grotendeels verklaard worden door de inspanningen die Ümitspor leverde in het bekendmaken van de tussenkomsten bij haar leden. De leden van deze club zijn hoofdzakelijk van Turkse afkomst. - Als we nagaan uit welke wijken de begunstigden afkomstig zijn, zien we een ruime spreiding over Maasmechelen. Zowat alle wijken komen terug, behalve Eisden-Dorp, t Loo, Boorsem en Uikhoven. Opvallend is dat er naast de sociale woonwijken ook heel wat begunstigden in Proosterbos en op t Boseind wonen. KORTINGEN OP GEMEENTELIJK VRIJETIJDSAANBOD - Naast de tussenkomsten in het lidgeld, werden kortingen toegestaan op de deelnameprijzen van de Doepas (sport en jeugd) en speelpleinwerking Flapuit!. Het kortingssysteem bij de Doepas werd ingevoerd in de zomervakantie en kent kortingen rechtstreeks toe. Ouders moeten dus niet eerst het inschrijfgeld voorschieten, ze betalen automatisch een lager tarief. o In 2014 werd 470,40 aan korting toegestaan op de deelname aan Doepas-activiteiten. In 2015 ligt dat bedrag op 2.283. De stijging is deels te verklaren door het feit dat in 2014 pas gestart werd in de zomervakantie, terwijl in 2015 de kortingen gedurende het hele jaar werden toegekend. Maar de Doepas zag het aantal kinderen met een statuut verhoogde tegemoetkoming in haar werking ook stijgen. In 2014 namen 9 kinderen met een VT-statuut deel, in 2015 steeg hun aantal tot 37. De Doepas bereikte in 2015 in totaal 341 unieke kinderen. Het percentage kinderen met een statuut verhoogde tegemoetkoming binnen de Doepas bedroeg in 2015 10,8%. In Maasmechelen heeft 17,9% van de bevolking een VTstatuut, voor de doelgroep 0-19 jaar ligt dat percentage iets lager: 17,2%. We kunnen dus zeggen dat de Doepas goed op weg is een goede afspiegeling van de Maasmechelse bevolking te zijn, toch wat socio-economische achtergrond betreft. o Als we kijken naar de afkomst van de kinderen die een korting kregen, ligt de verhouding anders dan bij de tussenkomsten in de lidgelden. Het merendeel van de kinderen is van Marokkaanse en Belgische afkomst. Het aandeel kinderen van Turkse afkomst ligt hier lager. Een mogelijke verklaring is het gegeven dat de Turkse gemeenschap in Maasmechelen groter is en zich meer organiseert in eigen verenigingen, terwijl kinderen van Marokkaanse gezinnen meer zijn aangewezen op het gemeentelijke aanbod. Het gaat hier wel slecht over 37 kinderen, we kunnen hieruit geen veralgemeenbare conclusies trekken. o Wat de woonplaats betreft: ook de kinderen die bij de Doepas een korting kregen, wonen verspreid over de gemeente. Pauwengraaf en Proosterbos zitten ook hier in de top 4. t Loo, Boorsem en Uikhoven zien we ook hier niet terugkomen. Wel zijn er dit keer ook kinderen met een statuut verhoogde tegemoetkoming uit Eisden-Dorp. o Bij speelpleinwerking Flapuit werd in 2014 voor 456 aan korting toegestaan, in 2015 steeg dat bedrag naar 690,40. Het aantal kinderen dat een korting kreeg daalde van 10 naar 7. Bij Flapuit! heeft de korting minder effect. Hier nemen kinderen vooral deel omwille van het type werking.
5 - Tenslotte biedt het cultuurcentrum ook tickets voor haar voorstellingen tegen verminderd tarief aan. Het cultuurcentrum werkt niet met het statuut verhoogde tegemoetkoming, maar biedt de goedkopere tickets aan via SOMA en Rap op Stap. Op die manier werd in 2014 een korting van in totaal 882 toegestaan. In 2015 bedroeg de toegestane korting 591. o Bij Rap op Stap werden 44 tickets voor het CC verkocht. De bezoeken aan het CC gebeuren er in groep en één van de medewerkers van Rap op Stap gaat mee. Dat wordt als positief ervaren door de medewerkers van het CC. Mensen die geen traditie hebben in het bijwonen van voorstellingen zijn dikwijls niet vertrouwd met de ongeschreven gedragsregels die er gelden. De begeleiders kunnen dat een stuk duiden en in goede banen leiden. o Via Rap op stap participeren vooral volwassenen aan het aanbod van het CC, 64% is 26 jaar of ouder. Bij de kinderen is de groep tussen 6 en 8 jaar het grootst, met 15% van ver verkochte CC-tickets. De CC-bezoekers via Rap op stap wonen in diverse wijken van Maasmechelen. Het merendeel is afkomstig uit de wijk Pauwengraaf, Proosterbos, Schietskuil en Beerensheuvel. o Bij SOMA werden 33 tickets voor het CC gebruikt, door 15 unieke personen. Via SOMA participeert op deze manier vooral een ouder publiek, ongeveer 4 op 5 is ouder dan 50 jaar. De rest zijn twintigers en dertigers. Kinderen werden voorlopig niet toegeleid naar het CC. Voortaan zal SOMA ook instaan voor de begeleiding van haar cliënteel bij een bezoek aan het CC. Ook bij SOMA gaan er begeleiders mee naar de voorstelling, enerzijds omdat mensen liever niet alleen gaan, anderzijds omdat het cliënteel te weinig kennis heeft van de normen en waarden in een CC. Ook het vervoer na een voorstelling vormt een probleem omdat er op dat uur meestal geen bussen meer rijden. Het meegaan naar voorstellingen vraagt wel extra personeelsinzet, waardoor SOMA enkel voorstellingen inplant als er vanuit de werking minstens 5 deelnemers zijn. Naar de toekomst toe wil ook Basiseducatie haar mensen begeleiden bij voorstellingen in het CC. Er wordt bekeken in hoeverre er kan samengewerkt worden met SOMA zodat er efficiënter begeleidend personeel kan ingezet worden.