thuisverpleegkundige, uw mening telt! Wat denkt de patiënt? Wat denkt de huisarts? Gezinszorg als vierde partij. Week van de verpleegkundige NVKVV dag thuisverpleging Wit-Gele Kruis van Vlaanderen Hendrik VAN GANSBEKE Algemeen Coördinator Oostende, 24/03/2015 2/N De context Nieuwe regeringen Uitwerken oplossingen voor chronische zorg, patientempowerment, mantelzorg, subsidiariteit, integrale zorg, multidisciplinair samenwerken, nieuwe rollen en nieuwe taken, KB 78, casemanagement, ehealth en innovatie, verder met attractiviteit verpleegkunde en zorg evidence based practice, BelRAI & BelRAIscreener Toegankelijkheid,transparantie en controle van geleverde zorg Reflectiegroep chronische zorg IMC Voorbereiding derde Vlaamse Congres Eerstelijnsgezondheidszorg zes werkgroepen Together we change vanuit opleidingscentra HA n Rondetafels AUVB KB 78 e.d. Een nieuwe rol voor de thuisverpleging werkzaamheden in de overeenkomstencommissie 1
3/N En nog Schaarste - minstens gelijkblijvend of minder budget Staatshervorming Interministeriële conferentie 30 maart 2015 Gemeenschappelijke visienota chronische zorg + actieplan najaar Gemeenschappelijke update roadmap E-health Gemeenschappelijke gids GGZ voor kinderen en jongeren Aanpak herzien KB 78 4/N En.. Eerstelijnsconferentie voorjaar 2017 Veranderingstraject voor reorganisatie mesoniveau eerste lijn 6 inhoudelijke werkgroepen Taakstelling en structuurintegratie Geografische afbakening Modellen integrale zorg Patiënt centraal? Gegevensdeling en kwaliteit van zorg Innovatie en ondernemerschap id zorg 2
5/N Geïntegreerde zorg voor chronisch zieken Het doel is het initiëren van een proces van reorganisatie van de zorg, geïnspireerd door Triple Aim, om de levenskwaliteit van de chronisch zieke te verbeteren, zodat hij zo goed mogelijk kan functioneren in zijn omgeving (familie, school, werk en gemeenschap) en op een actieve manier zijn zorgproces kan beheren, met aandacht voor de toegankelijkheid van de zorg voor allen en voor de duurzaamheid van het financieringssysteem van de zorg door een beter gebruik van de beschikbare middelen (financieel, menselijk, technologisch, ). Bijgevolg moeten de volgende doelstellingen worden verwezenlijkt ( Triple Aim ): de gezondheidstoestand van de populatie (chronisch zieken) verbeteren; de zorgkwaliteit verbeteren; de toegewezen middelen efficiënter gebruiken (betere zorg aanbieden met de geïnvesteerde middelen). Daarbij moet de zelfredzaamheid van de patiënt worden gerespecteerd. Reflectiegroep Chronische Zorg in België 6/N Geïntegreerde zorg voor chronisch zieken 3
7/N Typologie van geïntegreerde zorg Horizontale integratie: tussen gezondheids & welzijnssector Verticale integratie: Tussen eerste, tweede en derde lijn Integratie binnen één sector: bv. geestelijke gezondheidszorg Integratie tussen preventie en curatieve diensten Integratie tussen zorgverstrekkers en patiënten After Goodwin N. International Foundation for Integrated Care. 8/N Welke interventies? Multidisciplinary and comprehensive assessments Multidisciplinary care plans Shared-care protocols Coordinated care transitions Coordinated home and community health Task delegation Co-location of services Electronic data exchange Tele-monitoring and e-health applications Shared registries and/or methods to track care Cross-training of staff to ensure staff culture, attitudes, knowledge and skills are complimentary Involvement of patients in decision making (shared care) Patient education/self- management Support interventions for caregivers Borgermans et al, 2015. Systems-based collaborative care processes: A systematic review. In Press. 4
9/N Welke uitkomsten? Verbetering van harde uitkomsten en complicaties Patiëntentevredenheid met zorg (wat/hoe) Verhoging kwaliteit van leven Reductie van ongeplande heropnames Reductie van aantal verblijfsdagen Medewerkerstevredenheid Verbetering van coördinatie/continuïteit Reductie van kosten 10/N De onvermijdelijke vragen Hoe betere vaste netwerken rond de huisarts? Welke zinvolle fusies van functies en organisaties? Hoe meer eenheid van leiding? Welke nieuwe competenties? Welke variabiliteit in zorgorganisatie volgens lokale eigenschappen en sterkten? Hoe responsabiliseren van de patiënt? Hoe responsabiliseren van hulpverleners? Welke herziening van de financiering? Hoe meer Health in all policies? Hoe meer geïntegreerde ICT-systemen? Netwerkdag Chronische Zorg - Cultureel Centrum Hasselt, 21 maart 2015 Prof. Dr. Liesbeth Borgermans. - Academisch Centrum voor Huisartsgeneeskunde & Chronische Zorg Vrije Universiteit Brussel 5
11/N Patiënten en mantelzorg Empowerment in staat stellen tot het voorzien of onderhouden/herwinnen van zelfzorg mits hulp van naasten Inzicht begrijpen - informatie geïnformeerde keuzes health literacy Context beschikbare en hulpvaardige mantelzorg Toegang tot informatie eigen medisch dossier kunnen inzien of beheren Regie bij de patiënt zorg op maat Evidence based practice? Ondersteunen, informeren, begeleiden, 12/N Huisartsen -Artsen Vaste multidisciplinaire netwerken rond de huisarts Breed/actief i.p.v. (enkel) sociale kaart Preventie-curatie en palliatie geïntegreerd aanbieden Zoveel mogelijk in house Minimaal: een chronisch zorgverpleegkundige in de praktijk Wenselijk: een praktijkverpleegkundige, een praktijkassistent Ideaal: Praktijkmanager Vrije keuze patiënt blijft (?) Elkaar kennen en respecteren Peikes et al. 2012. Early evidence on the Patient-centered Medical Home. Agency for Healthcare Research & Quality. 6
13/N Gezinszorg Natuurlijke partners in de zorg het zorgen voor Van beroepsprofilering naar een Protocol 14/12/2009 Protocolakkoord 29/02/2014 De zorg- en bijstandsverleners en beoefenaars van gezondheidszorgberoepen dienen zich te engageren tot een wederzijdse samenwerking op basis van respect en erkenning van ieders eigenheid, specifieke deskundigheid en specifieke competenties Verplichte wederzijdse schriftelijke uitwisseling van alle relevante informatie tussen de zorgverleners De verantwoordelijkheid om contact op te nemen met huisarts of verpleegkundige bij vaststellen roodheid, huidirritatie, pijn, slikstoornissen, tekenen doorligwonden, Informeren over erkende gezinszorg en aanvullende thuiszorg bij vermindering draagkracht mantelzorg, nood aan ADL-, emotionele-, huishoudelijke, administratieve ondersteuning. Evalueren van het protocol naar een aanpassing KB 78?! 14/N Gezinszorg (2) Principes van samenwerking Engagement Individuele vrijheid van elke voorziening De cliënt/patiënt voert de regie over zijn zorg De mantelzorger, partner in de zorg Gelijkwaardigheid tussen partners Subsidiariteit Een gerichte doorverwijzing Een geïntegreerd zorgplan Een duidelijke en efficiënte communicatie Vorming van medewerkers Overleg VVDG/Thuisverpleging dinsdag 1 juli 2014 7
15/N Andere hulpverleners eerstelijn Apothekers Kinesitherapeuten Tandartsen Maatschappelijk werkers Diëtisten Podologen Klinisch psychologen Palliatieve supportteams Diensten Dienstencheques (?) 16/N 2 en 3 lijn Meest nabije basisziekenhuis Doorverwijzend ziekenhuisfunctie Geneesheren specialisten Gespecialiseerde verpleegkundigen Klinische paden, ketenzorg, ontslagmanagement, casemanagement Ambulante gespecialiseerde teams Alternatieven voor hospitalisatie 8
17/N Nieuwe competenties Specifiek voor geïntegreerde zorg Voor iedereen, inclusief patiënt! Management competencies Communicatie-competencies Samenwerkings-competenties Bio-psycho-sociale integratie competencies In bachelors, BaNaBa, masters, MaNaMa en navormingen Borgermans L, 2015. Competencies in support of integrated care. Report to The World Health Organization. 18/N Responsabilisering zorgverlener Performantie-indicatoren op proces & resultaatsniveau Feedback Benchmarking Peer review Navorming 9
19/N Geïntegreerde ICT systemen Ondersteuning besliskunde multi-morbiditeit Alle disciplines beter integreren (cfr. Apotheker, Thuisverpleegkundige, kinesitherapeut, diabetes educatoren,...) Toegang promoten tot dossier door patiënt Beter gebruik van ICT: cfr. gecodeerde registraties De functionaliteiten van ehealth benutten Mold F. et al. Patients' online access to their electronic health records and linked online services: A systematic review in primary care. Br J General Pract 2015; 65, 141-51. 20/N En waar denken we zelf aan Ook in de chronische zorg, samenwerkend met een multidisciplinair team, bieden thuisverpleegkundigen persoonsgerichte zorg aan patiënt en mantelzorger(s). Niet de ziekte staat centraal, maar het mens-zijn, het functioneren, de levenssituatie en de leefstijl. In chronische zorg is de preventieve rol van de thuisverpleegkundigen een belangrijk aspect. Hij/zij is de satelliet van de huisarts aangezien hij/zij de patiënten thuis opvolgt en hierdoor sneller problemen, alarmsignalen kan detecteren. Hiertoe voeren zij een generieke, brede observatie uit. Hij/zij observeert hierbij ook het activiteitenpatroon van de patiënt. Daarnaast stimuleert hij/zij de patiënt om zo veel mogelijk voor zichzelf te zorgen (patient-empowerment) en het ondersteunen (empoweren van de mantelzorger). Zodat de patiënt zo lang mogelijk in de thuisomgeving verzorgd kan worden. Hij/zij ondersteunt de patiënt om zo veel mogelijk gedragswijzigingen te maken die nodig zijn in functie van zijn of haar chronische aandoening. 10
21/N En waar denken we zelf aan (2) Door het toenemend aantal patiënten met een chronische problematiek en comorbiditeiten zal de rol van de thuisverpleegkundigen steeds belangrijker worden aangezien er thuis steeds meer complexe zorgen nodig zullen zijn. Ook hier zal de thuisverpleging samen moeten werken met de mantelzorger/familie. De thuisverpleegkundige kan instaan voor de regie van de zorgactiviteiten rond de patiënt. Naast het verlenen van verpleegkundige zorg is de thuisverpleegkundige zeker ook een communicator, zowel voor de contacten met de zorgvrager als ook voor de multidisciplinaire contacten. De verpleegkundige draagt ook bij tot de kwaliteit van zorg. 22/N En waar denken we zelf aan (3) Preventief en/of opvolgingsbezoek Geringe afbouw toiletten Hygiënische zorg delegeerbaar, sustitueerbaar en instrueerbaar Verpleegkundige indicatiestelling voor hygiënische zorg Mantelzorgers instrueren en begeleiden/ondersteunen Preventieve taken opnemen Taken van de huisarts overnemen Verpleegkundig Consult Verpleegkundig voorschrijven Casemanagement ICT-ondersteunde zorg BelRAI & BelRAI-sceener, e.a. assessments 11
23/N Tien vragen die wij jou willen stellen (1) 1. Subsidiariteit zijn we bereid taken ook te substitueren bv. Hygiënische zorgen en eenvoudige zorgen autonoom door een verzorgende laten opnemen? Ja/neen of Ja, mits verder opvolging door de thuisverpleegkundige 2. Subsidiariteit zijn we bereid taken over te nemen van huisartsen? Ja/Neen Zo ja, aan welke dacht je? 3. Is het zinvol een thuisverpleegkundige in te zetten in de praktijk van een huisarts (hulp in de praktijk en brug naar de collega s in de zorgverlening aan huis)? Ja/Neen Bedenkingen? 24/N Tien vragen die wij jou willen stellen (2) 4. Is het zinvol een thuisverpleegkundige in te zetten als chronische zorgverpleegkundige in een huisartsenpraktijk? Ja/Neen Bedenkingen? 5. Is het zinvol dit te doen in een multidisciplinair netwerk rond de huisarts? Praktijkverpleegkundige Ja/Neen chronische zorgverpleegkundige Ja/Neen 6. Gelooft u in de komst van een preventief en/of opvolgingsbezoek voor de thuisverpleegkundige? Ja/neen 7. Bent u akkoord met een beperkte afbouw van toiletten in de thuisverpleging? Ja/Neen Bedenkingen? 12
25/N Tien vragen die wij jou willen stellen (3) 8. Heeft u nood aan een specifieke verpleegkundige indicatiestelling voor hygiënische zorgen? Ja/Neen Bedenkingen? 9. Bent u bereid nieuwe instrumenten te gebruiken zoals BelRAI, BelRAIscrener en dergelijke indien u daar fair wordt voor vergoed? Ja/Neen Bedenkingen? 10. Gelooft u in het gebruiken van ICT-ondersteunde zorg in de thuisverpleging? Ja/Neen Bedenkingen? 26/N Jouw tien antwoorden Afgeven bij verlaten van de zaal Na pauze korte toelichting van de uitslag Jouw mening telt! We nemen dit mee in onze vertegenwoordiging. We hopen dat je aldus wat voorbereid bent op wat komen gaat. 13
27/N Vragen? Contactpersoon: Hendrik Van Gansbeke Telefoonnr.: 02/739.35.11 E-mail: hendrik.van.gansbeke@vlaanderen.wgk.be 14