Raadsnota Raadsvergadering d.d.: 28 juni 2010 Agenda nr: 7 Onderwerp: Jaarverslag Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten/RMC Maastricht en Mergelland 2008-2009 Aan de gemeenteraad, 1. Doel, Samenvatting en Advies van het raadsvoorstel Op grond van artikel 25, lid 1 van de Leerplichtwet 1969, is het college van burgemeester en wethouders verplicht, jaarlijks aan uw raad verslag uit te brengen over het in het laatst afgesloten schooljaar in de gemeente gevoerde leerplicht- en RMC-beleid (Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten). Sinds 1 januari 2004 participeert Valkenburg aan de Geul in de gemeenschappelijke regeling Regionale samenwerking Leerplicht en RMC. Op basis van deze gemeenschappelijke regeling zijn de bevoegdheden ten aanzien van de leerplicht en de RMC-functie van de gemeenten Eijsden, Gulpen-Wittem, Margraten, Meerssen, Vaals en Valkenburg aan de Geul overgedragen aan de gemeente Maastricht. De gemeente Maastricht fungeert in de regeling als centrumgemeente. In de gemeenschappelijke regeling staat vermeld dat de centrumgemeente jaarlijks verslag uitbrengt aan de deelnemende gemeenten over het gevoerde leerplicht- en RMC beleid van het afgelopen schooljaar en dat de colleges van de deelnemende gemeenten dit verslag ter vaststelling voorleggen aan de raden. Thans wordt het Jaarverslag Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten/RMC Maastricht en Mergelland 2008-2009 van het regionaal bureau Leerplicht/RMC Maastricht en Mergelland ter vaststelling aan uw raad aangeboden. Dit jaarverslag geeft inzage in de resultaten en de ontwikkelingen op het gebied van de leerplicht en de preventie en bestrijding van voortijdig schooluitval van het afgelopen schooljaar. In het schooljaar 2008-2009 zijn de effecten zichtbaar geworden van de verhoging van de leerplichtige leeftijd tot achttien jaar. Jongeren blijven langer op school, waardoor het halen van een diploma is toegenomen. Ook is gebleken dat jongeren op latere leeftijd het onderwijs verlaten. Het aantal geregistreerde jongeren in de leerlingenadministratie Maastricht en Mergelland tot 23 jaar bedroeg in het schooljaar 2008-2009 43.989. Dit is een stijging van 216 jongeren t.o.v. het schooljaar 20087-2008. Ondanks deze stijging is het percentage voortijdig schoolverlaters teruggebracht tot 2,5 %. Tweederde daarvan is door inspanningen van het regionaal Bureau Leerplicht/RMC Maastricht en Mergelland en de sociale- en onderwijspartners teruggeleid naar school en/of werk. In het schooljaar 2007-2008 lag dit aandeel nog op éénderde. Het effect dat de sluitende aanpak werkt, wordt hiermee aangetoond. Vanaf het schooljaar 2008-2009 melden de scholen het schoolverzuim via het landelijk ingerichte verzuimloket van de IB-Groep Groningen. De uitval is het derde achtereenvolgende schooljaar verder afgenomen. Om die reden heeft het j aarverslag de titel De aanpak werkt waarmee de gezamenlij ke inspanning van het onderwij sveld, de sociale partners en leerplicht/vsv (voortijdig schoolverlaten) tot uitdrukking komt. Uw raad wordt geadviseerd : - het Jaarverslag Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten/RMC Maastricht en Mergelland 2008-2009 vast te stellen. Pagina 1 van 7
2. Situatie / Aanleiding / Probleem zie onder 1. 3. Relatie met bestaand beleid - Leerplichtwet 1969, artikel 25 Het college van burgemeester en wethouders brengt jaarlijks verslag uit aan de raad over het gevoerde leerplicht en RMC-beleid van het laatst afgesloten schooljaar. - Gemeenschappelijke regeling Regionale Samenwerking Leerplicht en RMC Vanaf 1 januari 2004 is de gemeenschappelijke regeling Regionale samenwerking Leerplicht en RMC van kracht. Op basis van deze regeling worden de uitvoerende bevoegdheden met betrekking tot de leerplicht en de RMC-functie van de colleges van de gemeenten Eijsden, Gulpen-Wittem, Margraten, Meerssen, Valkenburg aan de Geul en Vaals uitgeoefend door het college van de gemeente Maastricht. De gemeente Maastricht fungeert in de regeling als centrumgemeente. In de gemeenschappelijke regeling staat vermeld dat de centrumgemeente jaarlijks verslag uitbrengt aan de deelnemende gemeenten over het gevoerde leerplicht- en RMC beleid van het afgelopen schooljaar en dat de colleges van de deelnemende gemeenten dit verslag ter vaststelling voorleggen aan de raden. - Gemeenschappelijke regeling Regionale Samenwerking Leerplicht en RMC, artikel 9 en 10 De centrumgemeente zorgt vóór 01 april voor een ontwerpbegroting en jaarrekening. De begroting en jaarrekening worden vóór 1 juli door de raden van de afzonderlijke gemeenten vastgesteld. De Gemeenschappelijke regeling is op dit onderdeel gewijzigd. Vaststelling door de raden van de afzonderlijke gemeenten wordt achterwege gelaten. 4. Gewenst beleid en mogelijke opties Leerplicht, RMC en voortijdig schoolverlaten vormen één inhoudelijk geheel, staan voor een integrale aanval op de uitval en geven vorm aan een belangrijk deel van het Integrale Jeugdbeleid van de gemeenten. Speerpunten in dat VSV beleid zijn: - verbeteren van de registratie en opbouwen van een monitor; - verbeteren van de curatie door het realiseren van een sluitende aanpak; - versterken van preventie activiteiten op de schakelmomenten in de schoolloopbaan; - verminderen van het aantal jongeren dat de school voortijdig verlaat. Samenwerking en overleg De meldingen over leerlingen die bij het regionaal bureau binnenkomen, zijn steeds complexer van aard. Van belang is kennis en informatie over de jongeren uit te wisselen met andere (hulpverlenende) instanties en overeenstemming te bereiken over de wijze van aanpak. Voorgaande jaren is gestart met geformaliseerde overleggen op verschillende niveaus. Leerplicht/RMC is betrokken bij: - de Zorg Advies Teams in het onderwijs; - het Jeugd Preventie Platvorm; - het Leerplicht Casusoverleg; - het Thuiszitteroverleg. Naar de aard van de problematiek die aan de orde is kan de frequentie en intensiteit van het overleg verschillen. Vanwege de overwegend positieve ervaringen worden deze overleggen voortgezet. Pagina 2 van 7
Leerplichtgegevens Aantal leerplichtigen Een kind is leerplichtig vanaf de maand volgend op de vijfde verjaardag. In het schooljaar 2007-2008 is de kwalificatieplicht ingevoerd. Deze plicht houdt in dat alle leerlingen tot hun 18e verjaardag leerplichtig blijven tenzij de leerling een startkwalificatie heeft. Een startkwalificatie is een havo- of vwo-diploma of een mbo-diploma op niveau twee of hoger. In het schooljaar 2008-2009 waren er 27.961 leerplichtige leerlingen. In het schooljaar 2007-2008 waren dat er 27.499. Dit is een afname van 462 leerplichtige leerlingen. Valkenburg aan de Geul telde in het schooljaar 2008-2009 2.295 leerplichtige leerlingen. In het schooljaar 2007-2008 waren dat er 2.469. Dit is een afname van 174 leerplichtige leerlingen. Aantal leerplichtigen 2007-2008 2008-2009 Verschil Maastricht en Mergelland 27.499 27.961-462 Valkenburg aan de Geul 2.469 2.295-174 Absoluut verzuim Er is sprake van absoluut verzuim als een leerplichtige leelring niet op een school staat ingeschreven. Aan het einde van het schooljaar 2008-2009 bedroeg het aantal meldingen van absoluut verzuim 20. Aan het einde van het schooljaar 2007-2008 waren dat er 24. Ten opzichte van het schooljaar 2007-2008 is er dus sprake van een lichte daling. De daling van het aantal meldingen van absoluut verzuim is het gevolg van een sluitende registratie en het feit dat scholen geen leerplichtige jongeren meer uitschrijven dan nadat een andere school is gevonden of overleg is geweest met de leerplichtambtenaar. In Valkenburg aan de Geul is het aantal meldingen van absoluut verzuim constant gebleven. Aan het einde van het schooljaar 2008-2009 waren er, evenals aan het einde van schooljaar 2007-2008, géén meldingen van absoluut verzuim. Absoluut verzuim 2007-2008 2008-2009 Verschil Maastricht en Mergelland 24 20-4 Valkenburg aan de Geul 0 0 0 Relatief verzuim Er is sprake van relatief verzuim als een leerplichtge leerling wel op een school staat ingeschreven, maar zonder geldige reden les- of praktijktijd verzuimt. In het schooljaar 2008-2009 bedroeg het aantal meldingen van relatief verzuim (inclusief luxe verzuim) 472. Dat zijn 9 meldingen meer t.o.v. het schooljaar 2007-2008. Dit kan positief vertaald worden. Door de aansporing vanuit leerplicht op de scholen zijn deze laatste veel consequenter het verzuim gaan melden. Dit leidt in het begin tot meer meldingen maar is wel een eerste vereiste bij de terugdringing van het verzuim. Geconcludeerd kan worden dat: - Het onderwijsveld het verzuim eerder meldt. - Leerplicht intensievere contacten heeft met de scholen. Hiermee is een sluitende aanpak gerealiseerd In Valkenburg aan de Geul bedroeg het aantal meldingen van relatief verzuim (inclusief luxe verzuim) 11. Dat zijn 5 meldingen minder t.o.v. het schooljaar 2007-2008. Pagina 3 van 7
Relatief verzuim 2007-2008 2008-2009 Verschil Maastricht en Mergelland 463 472 + 9 Valkenburg aan de Geul 16 11-5 Luxe verzuim Luxe verzuim treedt op als een leerplichtige jongere zonder toestemming tijdens de schoolperiode met vakantie gaat. In het schooljaar 2008-2009 zijn 12 meldingen van luxe verzuim door de scholen gedaan. In alle gevallen is er, na onderzoek van de leerplichtambtenaar, een proces-verbaal opgemaakt. In het schooljaar 2008-2009 bedroeg het aantal meldingen van luxe verzuim in Valkenburg aan de Geul 0. Luxe verzuim 2007-2008 2008-2009 Verschil Maastricht en Mergelland 9 12 + 3 Valkenburg aan de Geul 2 0-2 Vrijstellingen op grond van artikel 5 van de Leerplichtwet 1969 De Leerplichtwet 1969 geeft meerdere mogelijkheden voor het geven van vrijstelling. Artikel 5 behelst vrijstelling van de inschrijvingsplicht op scholen vanwege: - lichamelijke of psychische gronden van de leerplichtige leerling; - bezwaren tegen de richting van het onderwijs; - bezoek school in het buitenland. In het schooljaar 20008-2009 zijn 1.240 vrijstellingen verleend. In 53 gevallen vanwege lichamelijke of psychische ongeschiktheid. In 4 gevallen vanwege bezwaren tegen de richting van de school en in 1.183 gevallen vanwege bezoek aan een school in het buitenland. In Valkenburg aan de Geul zijn in het schooljaar 2008-2009 24 vrijstellingen verleend. In 1 geval vanwege lichamelijke of psychische ongeschiktheid en in 23 gevallen vanwege bezoek aan een school in het buitenland. Het aantal verzoeken om vrijstelling blijft door de jaren heen vrij constant. Vrijstellingen art. 5 Art. 5 Leerplichtwet 1969 2007-2008 2008-2009 Maastricht en Mergelland Lichamelijke of psychische gronden 48 53 Bezwaren tegen de richting v.d. school 2 4 Bezoek school in het buitenland 1141 1183 Totaal 1191 1240 Valkenburg aan de Geul Lichamelijke of psychische gronden 5 1 Bezwaren tegen de richting v.d. school 0 0 Bezoek school in het buitenland 24 23 Totaal 29 24 De leerlingenadministratie De leerlingenadministratie omvat bij na 28.000 leerplichtige leerlingen waarvan bekend is waar zij zij n ingeschreven en of zij een vrij stelling hebben. Verder worden van alle meldingen of incidenten en aanvragen geautomatiseerde leerlingendossiers bij gehouden. De meldingen die bij het Bureau Leerplicht binnenkomen zijn onder te verdelen in twee groepen meldingen: - meldingen waarbij een preventieve actie van leerplicht gevraagd wordt (zorgmeldingen) en - meldingen waarbij relatief verzuim gemeld wordt. Pagina 4 van 7
RMC gegevens Aantal voortijdig schoolverlaters Een voortijdig schoolverlater is een leerling die tussen de 12 en 23 jaar die zonder startkwalificatie het onderwijs verlaat. Een startkwalificatie is een havo- of vwo-diploma of een mbo-diploma op niveau twee of hoger. Het aantal voortijdig schoolverlaters is gedaald van 427 in het schooljaar 2007-2008 naar 380 in het schooljaar 2008-2009. Er is dus sprake van een absolute daling van 47 jongeren. Opvallend is dat het aantal voortijdig schoolverlaters uit Valkenburg aan de Geul licht is gestegen. In het schooljaar 2007-2008 bedroeg het aantal voortijdig schoolverlaters 20. In het schooljaar 2008-2009 waren dit er 25. Alle 25 voortijdig schoolverlaters zijn na bemiddeling door het regionaal bureau Leerplicht/RMC, doorgeleid naar school en/of werk. Aantal voortijdig schoolverlaters 2007-2008 2008-2009 Verschil Maastricht en Mergelland 427 380-47 Valkenburg aan de Geul 20 25 + 5 Het aantal jongeren dat is ingeschreven in de leerplicht- en RMC-administratie is gestegen van 43.773 in 2008 naar 43.989 in 2009. Het aandeel van jongeren dat onder de RMC -administratie valt, is toegenomen van 14.842 naar 15.333. Procentueel is het aantal voortijdige schoolverlaters t.o.v. de vorige jaren gedaald van 2,9% naar 2,5% Uitvalpercentages ( M&M) over de laatste 5 schooljaren Schooljaar Aantallen % 2003-2004 482 / 14389 3,3% 2004-2005 363 / 14954 2,4% 2005-2006 430 / 15403 2,8% 2006-2007 465 / 14969 3,1% 2007-2008 427 / 14842 2,9 % 2008-2009 380 / 15333 2.5% Vanuit ervaringen uit het verleden kan gesteld worden, dat ongeveer een derde deel van de voortijdige schoolverlaters ook weer wordt geplaatst naar een school en/of werk. Kanttekening In het vorig jaarverslag werd melding gemaakt van het gegeven dat bij de start van het schooljaar 2007-2008 de kwalificatieplicht van kracht is geworden en dat in de komende jaren het aantal leerplichtige voortijdige schoolverlaters onder de 18 jaar zou kunnen dalen. Deze voorspelling heeft zich inderdaad ook voorgedaan. 5. Aanbestedingen Niet van toepassing 6. Financiën Voor de uitvoering van de Leerplicht- en RMC functie voor Maastricht en Mergelland wordt gebruik gemaakt van reguliere gemeentelijke middelen (Leerplicht) en geoormerkte rijksmiddelen (RMC). Volledigheidshalve wordt hieromtrent verwezen naar bijlage 2. De gemeente Maastricht heeft daarnaast aanvullende middelen beschikbaar gesteld uit de Brede Doeluitkering Sociaal, Integratie en Veiligheid van het GSB (Grote Steden Beleid). Deze middelen worden o.a. aangewend voor de realisering van projectplannen van scholen passend in de doelstellingen van het beleid GSB en VSV (Voortijdig School Verlaten) Pagina 5 van 7
7. Communicatie Niet van toepassing. 8. Afwegingen en Advies Uw raad wordt geadviseerd: - het Jaarverslag Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten/RMC Maastricht en Mergelland 2008-2009 vast te stellen. 9. Bijlagen 1. Jaarverslag Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten/RMC Maastricht en Mergelland 2008-2009. 2. Leerplicht/RMC afrekening 2008 en begroting 2010. Het college van burgemeester en wethouders van Valkenburg aan de Geul, L.T.J.M. Bongarts algemeen directeur/gemeentesecretaris Drs. M.J.A. Eurlings burgemeester Pagina 6 van 7
De raad van de gemeente Valkenburg aan de Geul, Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders de dato 25 mei 2010 Gehoord de raadsadviescommissie Cultuur, Sociale Zaken, Welzijn en Onderwijs (CSWO) de dato 7 juni 2010 B e s l u i t : Het Jaarverslag Leerplicht en Voortijdig Schoolverlaten/RMC Maastricht en Mergelland 2008-2009 vast te stellen. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van 28 juni 2010. De raad voornoemd, A.M. Hoeberigs griffier Drs. M.J.A. Eurlings voorzitter Pagina 7 van 7