Jaarverslag Leerplicht

Transcriptie

1 Kerkplein 2 T (0343) Postbus 200 F (0343) AE Doorn E info@heuvelrug.nl Jaarverslag Leerplicht Ss Schooljaar verslag Afdeling Afdeling Maatschappelijke Auteur Ontwikkeling Katja Merkx

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inleiding Statistische gegevens Algemeen Cijfers leerplicht en kwalificatieplicht voortgezet onderwijs Cijfers kwalificatieplicht MBO en voortijdig schoolverlaters Cijfers project werkcoach Toelichting cijfers en ontwikkelingen Toelichting cijfers leerplichtigen ( 5-16 jaar) en kwalificatieplichtigen (17 jaar) voortgezet onderwijs Toelichting cijfers kwalificatieplichtigen en 18+ MBO voortijdig schoolverlaters Toelichting cijfers werkcoachproject Cijfers in relatie tot kadernota Jeugd in Tel Ontwikkelingen Ontwikkelingen schooljaar Landelijke ontwikkelingen Regionale en lokale ontwikkelingen Bijlage A Jaarverslag leerplicht gemeente Utrechtse Heuvelrug schooljaar

3 1 Inleiding In dit jaarverslag leerplicht leest u op welke wijze de gemeente Utrechtse Heuvelrug uitvoering geeft aan haar taak toe te zien op de Leerplichtwet 1969 en de RMC-wet (Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten). Ieder kind heeft recht op optimale kansen om zich te ontwikkelen en op te groeien tot een evenwichtige volwassene die in staat is mee te doen in de samenleving. De gemeente heeft een aantal wettelijke taken en bevoegdheden om toe te zien op de naleving van de leerplicht. De Leerplichtwet 1969 en de RMC-wet bieden het kader voor de bewaking en bescherming van het recht op onderwijs. Als doelstelling geldt het behalen van een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt, dat wil zeggen een diploma op minimaal niveau 2 van het middelbaar beroepsonderwijs. Het huidige leerplichtbeleid is veel meer dan vaststellen welke kinderen en jongeren leerplichtig zijn, het controleren of zij daadwerkelijk naar school gaan en het geven van een waarschuwing of boete wanneer dit niet het geval is. Bij de uitvoering van de leerplichttaak wordt toegewerkt naar een sluitende aanpak, waarin verschillende organisaties, betrokken bij de zorg rond leerlingen, in samenhang met elkaar samenwerken. Scholen voor het voortgezet onderwijs en MBO-instellingen melden hun in- en uitschrijvingen en verzuimgegevens bij één digitaal loket, dat vervolgens de juiste gemeente op de hoogte brengt. Hierdoor komen alle meldingen op dezelfde wijze binnen bij de gemeenten en wordt het werkproces vergemakkelijkt. De uitvoering van de leerplichttaak is niet uitsluitend een controlerende taak, maar heeft ook een preventieve en zorgmaatschappelijke taak. In hoofdstuk 2 worden de jaarcijfers gepresenteerd en in hoofdstuk 3 leest u de toelichting op de cijfers en geven we de ontwikkelingen van het afgelopen schooljaar weer. In hoofdstuk 4 blikken we vooruit op het huidig schooljaar (2014/2015)/. In de bijlage vindt u een samenvatting van alle begrippen. Jaarverslag leerplicht gemeente Utrechtse Heuvelrug schooljaar

4 2 Statistische gegevens Algemeen De gemeente Utrechtse Heuvelrug kende in het verslagjaar jongeren in de leeftijd van 5 t/m 22 jaar. In onderstaande tabel is dit aantal nader gespecificeerd naar het aantal volledig leerplichtigen (5 t/m 16 jarigen), het aantal kwalificatieplichtigen (17 jarigen) en de bovenleerplichtigen (18 t/m 22- jarigen). Tabel 1: Aantal leerplichtigen/bovenleerplichtigen Schooljaar Leerplichtig Kwalificatieplichtig Bovenleerplichtig/RMC Totaal (5 t/m 16 jarigen) (17 jarigen) (18 t/m 22 jarigen) Cijfers leerplicht en kwalificatieplicht voortgezet onderwijs Tabel 2: Aantal dossiers leerplichtigen en kwalficatieplichtingen vo (voortgezet onderwijs) Soort dossier Zorg Extra verlof Vrijstellingsprocedure Verzuim Advies Bemiddeling Algemeen 3 5 Totaal Tabel 3: Verzuimmeldingen leerplichtigen en kwalificatieplichtigen VO uitgesplitst naar soort Soort verzuim Absoluut verzuim Relatief verzuim waaronder: - Luxe verzuim - Signaal verzuim Totaal Jaarverslag leerplicht gemeente Utrechtse Heuvelrug schooljaar

5 Tabel 4: Proces-verbalen leerplichtigen en kwalificatieplichtigen VO Soort Proces-verbaal Verkort proces verbaal (bureau Halt) Absoluut verzuim Relatief verzuim Luxe verzuim Totaal Tabel 5: Vrijstelling/verlof dossiers Vrijstellingendossiers Vervangende leerplicht 14- en 15 jarigen art. 3a en 3b Vrijstelling van inschrijving art Vrijstelling geregeld schoolbezoek gewichtige omstandigheden art. 11g en f voor meer dan 10 dagen Vrijstelling wegens het volgen van ander onderwijs (artikel 15) Totaal Tabel 6: Aantal thuiszitters leerplichtigen en kwalificatieplichtigen VO Thuiszitters Op Nieuwe Opgelost Op gevallen (speciaal) basisonderwijs Voortgezet (speciaal) onderwijs Totaal Jaarverslag leerplicht gemeente Utrechtse Heuvelrug schooljaar

6 2.3 Cijfers kwalificatieplicht MBO en voortijdig schoolverlaters Tabel 7: Aantal verzuimmeldingen kwalficatieplichtigen (16-17 jarigen) MBO en 18+ MBO Utrechtse Heuvelrug Tabel 8: Specificatie verzuimmeldingen kwalificatieplichtigen MBO (16-17 jarigen) Utrechtse 2012/ /2014 Heuvelrug Soort verzuim Absoluut 0 4 Relatief totaal Eindresultaat Terug naar school Schooluitval 3 3 Werk 0 1 Vrijstelling / Gedoogbeschikking 2 3 Verhuisd 1 0 Geen reactie van school 0 1 Wil geen bemiddeling 0 2 Nieuwe melding 6 1 Thuisopleiding 0 Anders 0 2 Instrumenten Waarschuwingsbrief Gesprek Afsprakenbrief na gesprek 7 14 Halt 2 2 Proces verbaal 2 4 Doorverwijzing trajectbegeleiding 1 1 Geen actie gewenst Nieuwe melding 6 11 Advies 4 8 Anders - 7 Tabel 9: Specificatie verzuimmeldingen 18+MBO Utrechtse 2012/ /2014 Heuvelrug Terug naar school Schooluitval Werk 8 9 Verhuisd 0 1 Geen reactie van school Nieuwe melding 1 1 Anders 0 0 Instrumenten Waarschuwingsbrief Gesprek Jaarverslag leerplicht gemeente Utrechtse Heuvelrug schooljaar

7 Doorverwijzing trajectbegeleiding Geen actie gewenst Nieuwe melding 4 25 Advies Anders 0 5 Tabel 10: voortijdig schoolverlaters schooljaar Aantal jongeren 36 Eindresultaat Terug naar school 15 Wil geen opleiding meer volgen 3 Werk 9 Anders 9 Reden uitval Verkeerde studiekeuze 8 Prive problemen 4 Motivatie 5 Ziekte 1 Anders 11 Interventies Gesprek 18 Begeleiding richting opleiding 8 Begeleiding naar werk 7 Doorverwijzing sociale dienst 1 Doorverwijzing ROC 0 Doorverwijzing UWV 0 Geen actie gewenst 11 Anders Cijfers project werkcoach Tabel 11: Aantal jongeren werkcoachproject 2014 Aantal jongeren gesproken 51 Aantal jongeren in traject 20 Waarvan begeleiding naar werk 9 Waarvan begeleiding naar woonruimte 1 Waarvan gestart met opleiding 7 Waarvan begeleiding overgedragen 1 aan vrijwilliger Waarvan anders 2 Jaarverslag leerplicht gemeente Utrechtse Heuvelrug schooljaar

8 3 Toelichting cijfers en ontwikkelingen Toelichting cijfers leerplichtigen ( 5-16 jaar) en kwalificatieplichtigen (17 jaar) voortgezet onderwijs Het totaal aantal jongeren in de leeftijd van 5 t/m 22 jaar is ten opzicht van het voorgaande schooljaar licht gedaald met 18 leerlingen. Binnen de leeftijdscategorieën zien we grotere verschuivingen: het aantal leerplichtigen (5 tm 16 jarigen) is gedaald met 518 leerlingen terwijl het aantal 17 jarigen is verdubbeld. Schooluitval en verzuim wordt steeds beter in kaart gebracht. De aanpak van verzuim en spijbelen heeft al eerder een impuls gekregen door de invoering van het digitale verzuimloket van de Dienst Uitvoering Onderwijs. Deze ontwikkeling zet door. Het aantal dossiers leerplicht en het aantal verzuimmeldingen is toegenomen. Het aantal dossiers extra verlof is verdubbeld ten opzichte van voorgaand schooljaar. Dit wil niet zeggen dat het aantal aanvragen ook zijn verdubbeld. We merken op dat scholen vaker contact opnemen met leerplicht om advies te vragen over een verlofaanvraag. De intensievere samenwerking met scholen, acties zoals de krokusacties en de dag van de leerplicht, en de invoering van de verzuimkaart leiden tot meer meldingen. Thuiszitters Een thuiszitter is een leerplichtige jongere tussen de 5 en 16 jaar of een jongere van 16 of 17 jaar die valt onder de kwalificatieplicht en die ingeschreven staat op een school of onderwijsinstelling en die zonder geldige reden meer dan 4 weken verzuimt, zonder dat hij/zij ontheffing heeft van de leerplicht resp. vrijstelling van geregeld schoolbezoek wegens het volgen van ander onderwijs. Het onderwerp thuiszitters is met de invoering van passend onderwijs steeds meer op de voorgrond getreden. Passend onderwijs veronderstelt dat er wordt voorzien in elke onderwijsbehoefte en er voor alle leerlingen passend aanbod is. Het terugdringen van het aantal thuiszitters is dan ook een belangrijke doelstelling van passend onderwijs. De samenwerkingsverbanden passend onderwijs voor het primair en voortgezet onderwijs streven naar o thuiszitters. Om dit te bereiken stellen de deelnemende gemeenten en de samenwerkingsverbanden in schooljaar 2014/2015 een gezamenlijk plan van aanpak op. 3.2 Toelichting cijfers kwalificatieplichtigen en 18+ MBO voortijdig schoolverlaters De verzuimmeldingen van de kwalificatieplichtigen en 18+ op het MBO zijn toegenomen ten opzichte van vorig jaar. Een stijging is ook te zien in het aantal voortijdig schoolverlaters: waren dat er vorig schooljaar 26, dit schooljaar hebben 36 jongeren zonder startkwalificatie de schoolbanken verlaten. Onze gemeente blijft echter binnen de door het rijk opgestelde doelstelling van maximaal 82 VSV ers. Van de 36 VSV ers zijn er 15 jongeren met behulp van de trajectbegeleider RMC terug naar school Jaarverslag leerplicht gemeente Utrechtse Heuvelrug schooljaar

9 gegaan, vorig jaar waren dat 7 jongeren. 9 jongeren hebben een betaalde baan gevonden. Bovenstaande cijfers zijn gebaseerd op de regionale RMC cijfers. De cijfers van de verantwoording aan het rijk, de effectrapportage, wijken hiervan af omdat daar ook de resultaten in staan vermeld van jongeren die zonder begeleiding van het RMC richting opleiding en werk zijn ingestroomd. 3.3 Toelichting cijfers werkcoachproject Sinds 2011 is de werkcoach binnen onze gemeente acties. De werkcoach is een lokaal initiatief uitgevoerd door de jongerenwerker van Welnuh. De werkcoach geeft een specifieke doelgroep extra begeleiding en stimuleert ze naar school of werk. De jongeren worden hoofdzakelijk aangemeld door jongerenwerkers (14). Andere aanmelders zijn ouders/familie (2), zorginstellingen (3) en jongeren die zichzelf aanmelden (1). 3.4 Cijfers in relatie tot kadernota Jeugd in Tel Het leerplichtbeleid is onderdeel van het integrale jeugdbeleid, dat is vastgelegd in de Kadernota Jeugd: Jeugd in Tel. De twee hoofddoelen uit de nota zijn Jongeren redden zich op hun 23e jaar zelfstandig in de maatschappij en Jongeren groeien op in een geborgen, veilige, inspirerende omgeving die aantrekkelijk is om in te wonen en te blijven wonen. De gemeente formuleert zelfstandigheid als de belangrijkste doelstelling voor het jeugdbeleid. Uiteindelijk is het doel dat jongeren zich zelfstandig kunnen redden in de maatschappij, ieder naar eigen vermogen. Het beleid is erop gericht om jongeren te ondersteunen in de weg naar sociale, emotionele en economische zelfstandigheid. Dat vertaalt zich voor de invulling van de leerplichttaak bijvoorbeeld in een accent op preventie en zorg. In deze nota zijn prestatie indicatoren opgenomen, deze worden hieronder weergegeven met de behaalde resultaten in het schooljaar Wat willen we bereiken? In 2016 is het aantal voortijdig schooluitvallers verminderd naar 82. Effect indicatoren: Omschrijving bron Referentie- Percentage voortijdig schoolverlaters (Voortijdig schoolverlaters zijn jongeren tot 23 jaar zonder startkwalificatie. In de berekening wordt uitgegaan van alle 17 t/m 22 jarigen. In schooljaar 2013/2014 waren dat er 3.823, waarvan 36 zonder startkwalificatie) of nulwaarde 1,6% (schooljaar 2011/2012) Streefwaarde Werkelijke 2014 waarde ,5% 0,9% Jaarverslag leerplicht gemeente Utrechtse Heuvelrug schooljaar

10 Wat gaan we daarvoor doen? (prestatie-indicatoren): 1. Het actiever benaderen van vsv ers om terug te geleiden naar school Percentage leerlingen met een leerplichtdossier (uitgegaan wordt van alle leerplichtigen, kwalificatieplichtigen en bovenleerplichtigen t/m 23 jaar). In schooljaar 2013/2014 waren dat er , waarvan 362 dossiers) Percentage meldingen dat leidt tot handhavingstrajecten leerplicht (van alle leerplichtigen en kwalificatieplichtigen zijn er 20 PV opgemaakt) Percentage voortijdig schoolverlaters dat naar school is teruggeleid (van alle 17 tm 22 jarigen zijn 15 leerlingen door het RMC en 7 door de werkcoach teruggeleid naar school) 2012 Begroting Schooljaar 2011/2012: 4,4% Schooljaar 2011/2012: 0,20% Schooljaar 2011/2012: 1,6% 2014 Werkelijk ,4% 3,4% 0,2% 0,2% 0,6% 0,6% 2. Vanaf 2013 versterken van het maatschappelijk netwerk rondom scholen; In 2014 is overleg gevoerd met de samenwerkingsverbanden passend onderwijs. In deze samenwerkingsverbanden zijn alle schoolbesturen vertegenwoordigd. Op die manier is gewerkt aan het versterken van het maatschappelijk netwerk rondom scholen. 3. In 2016 verminderen van het aantal verzuimmeldingen met ¼ t.o.v. schooljaar In het schooljaar zijn er 316 verzuimmeldingen geweest, dit is een stijging van 5 meldingen ten opzichte van schooljaar We signaleren dat de verzuimmeldingen juist toenemen in plaats van afnemen. Dit is waarschijnlijk het gevolg van een verbeterde registratie van verzuimmeldingen en een intensievere samenwerking tussen leerplicht en scholen. 3.5 Ontwikkelingen Passend onderwijs en Jeugdhulp In aanloop naar de invoering van de wet Passend Onderwijs (augustus 2014) en de Jeugdwet (januari 2015) is er tussen het onderwijs en gemeente overleg gevoerd om de plannen rondom passend onderwijs en zorg voor jeugd op elkaar af te stemmen. Dat is belangrijk: de school is een belangrijke vindplaats om problemen vroeg te signaleren, zodat snel en adequaat lichte zorg verleend kan worden. Dit voorkomt dat problemen escaleren en gaat schooluitval tegen. Scholen en gemeenten hebben overeenstemming bereikt over de ondersteuningsplannen van de samenwerkingsverbanden en het regionale beleidsplan Jeugd. In de komende periode worden nadere afspraken gemaakt over bijvoorbeeld toegang tot onderwijsarrangementen en jeugdzorg, overgang kindercentra-primair onderwijs-voortgezet onderwijs, thuiszitters en monitoring en evaluatie. Entree opleiding Sinds augustus 2014 kunnen leerlingen niet meer instromen op MBO 1 niveau (laagste niveau), maar moeten zijn gebruik maken van de Entree opleiding. Dit betreft leerlingen met een laagwerk- en denkniveau en leerlingen zonder diploma voortgezet onderwijs. In schooljaar 2013/2014 hebben onderwijsinstellingen samen met de gemeenten diverse opleidingsvarianten voor de Entree opleiding ontwikkeld. Hierdoor sluit het aanbod van onderwijs zo goed mogelijk aan bij de verschillende doelgroepen (uitstroom vo, uitstroom praktijk onderwijs en speciaal onderwijs). Jaarverslag leerplicht gemeente Utrechtse Heuvelrug schooljaar

11 Overstap voortgezet onderwijs naar MBO De overstap van het voortgezet onderwijs naar het MBO is een risicomoment, waarbij een belangrijke groep jongeren niet goed aankomt op een vervolgopleiding. De RMC-regio Utrecht, het Platform Midden Nederland, vo scholen en MBO instellingen zijn om deze reden gestart met het project Aanmelding in beeld. Dit houdt in dat jongeren worden gestimuleerd zich vroegtijdig (voor 1 april) in te schrijven op een vervolgopleiding, zodat eerder zichtbaar wordt welke leerlingen extra begeleiding nodig hebben bij deze overstap. Voor enkele risicojongeren wordt de hulp van leerplichtambtenaren inzet. Wijziging leerplichtwet Per 1 augustus 2013 is artikel 4a lid van de Leerplichtwet gewijzigd als gevolg van de invoering van de Kwaliteitswet in het speciaal onderwijs, waardoor de bepalingen rond de kwalificatieplicht zijn veranderd. Deze wijziging heeft tot gevolg dat jongeren die in het voortgezet speciaal onderwijs het arbeidsmarktgerichte uitstroomprofiel of het uitstroomprofiel dagbesteding hebben gevolgd zijn uitgezonderd van de kwalificatieplicht. Leerplichtadministratiesysteem In mei 2014 is een start gemaakt met de aanschaf van een nieuw leerplichtadministratiepakket. Voorafgaand aan het inkoopproces hebben wij bij de gemeenten uit de RMC regio navraag gedaan of er bij deze gemeenten ook interesse was in een nieuw pakket. Uiteindelijk hebben we samen met Wijk bij Duurstede het inkoopproces doorlopen en het pakket aangeschaft. Sinds december 2015 werken beide gemeenten naar volle tevredenheid met het JeugdVolgSysteem (JVS). Het cliëntvolgsysteem is een webbased programma en is afgestemd op de interne werkprocessen. Het voordeel van JVS is dat het systeem zodanig uitgebreid kan worden dat ook andere gemeenten uit de RMC regio aangesloten kunnen worden op het leerplichtsysteem. Dit heeft als voordeel dat bijvoorbeeld de regionale RMC effectrapportage efficiënter samengesteld kan worden. Jaarverslag leerplicht gemeente Utrechtse Heuvelrug schooljaar

12 4 Ontwikkelingen schooljaar Landelijke ontwikkelingen Invoering wet Passend Onderwijs per Invoering Jeugdwet per Regionale en lokale ontwikkelingen Uitwerken afspraken rondom passend onderwijs en jeugdhulp: In schooljaar 2014/2015 worden tussen het onderwijs en gemeente afspraken gemaakt over de aanpak van thuiszitters, toegang Jeugdhulp, compensatieregeling AWBZ, dyslexiezorg; Versterken van de rol van leerplicht ten opzicht van de serviceteams met als doel het voorkomen van thuiszitters; Schoolconsulent voortgezet onderwijs: in het primair onderwijs zijn twee schoolconsulenten actief. Zij vormen de brug tussen het onderwijs en jeugdhulp. Een dergelijke functie is ook voor het voortgezet onderwijs wenselijk. In het voortgezet onderwijs gaat het vaak om (verzuim)situaties waarbij de leerplichtambtenaar al is betrokken. We onderzoeken of we deze functies van schoolconsulent vo kunnen integreren in de functie van leerplichtambtenaar. Invoering nieuw leerplichtsysteem: de implementatie van het JeugdVolgSysteem heeft inmiddels in december 2014 plaatsgevonden. We onderzoeken of gemeenten uit de RMC regio alsnog willen aansluiten; RMC: uitwerken regionale meerjarenbeleidsplan Schoolwerkt en ontwikkelen, uitvoeren en monitoren van alle activiteiten die daaruit voortvloeien. Aandachtspunten zijn: afstemming voortgezet onderwijs over loopbaanorientatie om schooluitval door verkeerde studiekeuze te minimaliseren en aansluiting op transities (transformatie). Jaarverslag leerplicht gemeente Utrechtse Heuvelrug schooljaar

13 Bijlage A Relatief verzuim Er is sprake van relatief verzuim als een leerplichtige jongere wel op een school staat ingeschreven, maar zonder geldige reden les- of praktijktijd verzuimt. Volgens de Leerplichtwet zijn scholen alleen verplicht om de gemeente die gevallen te melden waar het verzuim ten minste drie dagen heeft geduurd, of ten minste 1/8 deel van het aantal uren les- of praktijktijd in vier opeenvolgende weken. Deze gevallen van schoolverzuim worden geacht zo zorgwekkend te zijn dat er verder onderzoek en interventie nodig is. De school zelf blijft verantwoordelijk voor het korter durende verzuim. Bij relatief verzuim wordt in de praktijk nog onderscheid gemaakt in luxe verzuim en signaalverzuim. Luxe verzuim Treedt op als een leerling zonder toestemming tijdens de schoolperiode met vakantie gaat. Ouders nemen hun kinderen tijdens de schooltijd mee op vakantie om files te vermijden of met goedkopere vliegtickets weg te kunnen. Signaalverzuim Is verzuim dat samenhangt met achterliggende problemen van de leerling. Een leerling wordt bijvoorbeeld gepest en wil niet meer naar school. Absoluut verzuim Er is sprake van absoluut verzuim als een leerplichtige jongere niet op een school staat ingeschreven. Voortijdig Schoolverlaters (vsv ers) Voor de niet-leerplichtige jongere van 18 tot 23 jaar zonder startkwalificatie geldt de RMC-regelgeving. Een voortijdig schoolverlater is een jongere die zonder geldige reden gedurende een aaneengesloten periode van ten minste één maand geen onderwijs volgt (of een door het bevoegd gezag bepaalde kortere periode), of niet meer bij een school is ingeschreven. De school moet dit melden aan de gemeente waar de jongere woont. Deze gemeente kan de voortijdige schoolverlater stimuleren terug naar school te gaan en/of aan het werk te gaan. 18- meldingen 16 en 17 jarigen 18+ meldingen RMC/VSV (tot 23 jaar met startkwalificatie). Jaarverslag leerplicht gemeente Utrechtse Heuvelrug schooljaar