Kwaliteitsvolle zorg voor het kind. Een toekomstvisie. Symposium Rechten van het zieke kind. 18 / 11 / 2011 AZ Sint Jan Brugge -Oostende 1
Verdrag inzake de Rechten van het Kind Aangenomen door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties op 20 november 1989 Officiële Nederlandse vertaling Artikel 24 1. De Staten die partij zijn, erkennen het recht van het kind op het genot van de grootst mogelijke mate van gezondheid en op voorzieningen voor de behandeling van ziekte en het herstel van de gezondheid. De Staten die partij zijn, streven ernaar te waarborgen dat geen enkel kind zijn of haar recht op toegang tot deze voorzieningen voor gezondheidszorg wordt onthouden. 2. 2
3 WERKWIJZE
Input vanuit: Trendanalyse: Geboorten, armoede, evolutie ziektes, evolutie behandelingsmogelijkheden Patiëntenverenigingen Via het Vlaams Patiënten platform Ziekenhuisdirecties SWOT analyse (31/55 ZP) en Werkgroep van Zorgnet Vlaanderen i.s.m. ICURO Pediaters Studie ULB en UGent 2008 Pediaters in opleiding Bevraging VVK / studie ULB 4
Trends: Opnieuw toenemende behoefte aan sociaal geïnspireerde pediatrische basisexpertise: toegankelijkheid arme kinderen is problematisch Voldoende buffercapaciteit voor seizoenschommelingen en pan- of epidemieën blijft noodzakelijk. Nood aan betere opvang psychische en gemengde problemen. Nood aan hypergespecialiseerde zorg voor kleine groep kinderen, is vaak recurrente zorgvraag. 5
Input Vlaams Patiënten Platform: M.b.t. chronisch zieke kinderen wil men: Samenwerken binnen multidisciplinaire teams Samenwerking tussen 1 e, 2 e en 3 e lijn Wachttijden tot minimum beperken Communicatie met alle betrokken partijen Informatierol zorgmedewerkers verbeteren Psycho-sociale opvang en ondersteuning van kinderen en ouders Continuïteit onderwijs Flexibele aanvraag rooming-in 6
SWOT ziekenhuizen: Gebrek aan kinderpsychologische/ kinderpsychiatrische ondersteuning 29% Oude infrastructuur afdeling/ ontwaakzaal 26% Onderbestaffing verpleging 19% Enorme fluctuaties bezetting 19% Geen subdisciplines mogelijk 13% Onderbestaffing pediaters 13% Figuur 1. Top 5 zwaktes ziekenhuispediatrie RR 56%, 31/55 ZP in Vlaanderen mei 2009 7
Ziekenhuispediatrie >> E-dienst Urgente zorg kinderen (50% enkel pediater) vrije consultatie Urgente zorg neonati Bijstand daghospitaal, korte observaties, Nazicht en opvolging zuigelingen materniteit, N*,NIC Consulten en hulp voor andere disciplines Externe dienstverlening 8
Meer waardering nodig voor: 1. Combinatie-aanpak fysisch/ psychisch. 2. Korte observatie en daghospitalisatie. 3. Ondersteuning spoed en doorverwijzing. 4. Opvolging chronisch zieke kinderen m.b.t.: gesprekstijd, multidisciplinair overleg, psychosociale steun, gespecialiseerde zorg aan huis, 3 e lijnsadvies (via telemedicine), kinderrevalidatie.. 5. Specifiek toegeruste pediatrische intensieve zorgeneenheden en bijhorende transportfaciliteiten. 6. Samenwerking om tot integrale zorg te komen i.f.v. het kind. 9
10 VOORSTEL
Opzet: Toekomstgerichte door-ontwikkeling van het zorgprogramma voor kinderen: Op basis van samenwerking Op basis van kwaliteitsobjectieven die vertrekken vanuit alle patiënten. Niet >X VTE pediaters, wel < X minuten is ervaren kinderarts bij kind indien dringend. Niet hoeveel ziekenhuispediaters zijn er, wel hoeveel zijn er nodig. 11
Doelstellingen update: Betere fijn-afstemming van het zorgprogramma: Op de verschillende noden EN op de verschillende mogelijkheden lokaal, regionaal en supra-regionaal. Actueel 1 size fits all model => differentiatie nodig. Zowel uitbouw van: (Psycho/sociale) basisondersteuning kinderen en gezin. Subspecialismen / bijzondere bekwamingen. Beiden zijn nodig, maar: Vereisen een andere aanpak en mate van nabijheid. 12
Voorstel tot functiedifferentiatie : Diversiteit in noden en mogelijkheden vertalen naar diversificatie in het zorgprogramma: Zorgprogramma A Zorgprogramma B1 Zorgprogramma B2 Zorgprogramma B3 Duidelijk voor patiënt en arts wat men mag verwachten. Horizontale en verticale netwerken moeten: integrale zorg realiseren, intercollegiale afstemming verhogen, werklast verminderen, expertise beter ontsluiten en werk boeiend houden. 13
Zorgprogramma verfijnen : ZP A: Dagpermanentie met algemene pediatrische expertise Horizontale ondersteuning, o.a. electieve dagopnames Laagdrempelige consultatiemogelijkheid Verankerd in netwerk met ZP B Artsen van dit netwerk vormen 1 medische equipe ZP B1: ZP A + nacht en weekend permanentie + acute opvang neonati, ondersteuning materniteit, N* + onderwijsmogelijkheid bij langdurige opname 14
Zorgprogramma verfijnen : ZP B2: ZP B1 + uitgebouwde subdiscipline(s) overdag +specifieke diagnostische of behandelmogelijkheden ivm subdiscipline / gespecialiseerde zorg aan huis + Multidisciplinaire aanpak subdiscipline + evtl. mediumcare ZP B3: ZP B2 + beschikt 7/7 24/24 over ALLE subdisciplines + beschikt over PIZE en gespecialiseerd transport + permanente ondersteuning 2 e lijn (telemedicine) + ondersteunt transplantheelkunde 15
Samenwerking i.f.v. kwaliteitsoptimalisatie 16
Is dit wel haalbaar? www.nchn.org.au/docs/paednetguide.pdf 20
Kwaliteits-hiaten in zorg aanpakken: Opleiding sociale pediatrie. Opname mogelijkheid gemengde problematiek (psychisch/fysisch). Gespecialiseerde zorg aan huis. Volwaardige pediatrische intensieve zorgeneenheden. Gezamenlijk afgestemde netwerk protocollen en vorming. Indicatoren die zorgkwaliteit opvolgen en bijsturen. 21
Aanvaardbare (totale) werkdruk Werkdruk is verschillend tgv verschillende workload lokaal, regionaal, supraregionaal. Structurele aanpak vereist voor knelpuntspecialismen cfr Het tekort aan sommige ziekenhuisspecialisten: een analyse en denkpistes voor oplossingen. Op www.zorgnetvlaanderen.be => publicaties => brochures 2011 22
Generieke problemen: Inkomen versus inspanning en verantwoordelijkheid niet billijk verdeeld: R/ Tussen specialisten die deelnemen aan acute ziekenhuiszorg en zij die enkel privépraktijk voeren. RIZIV nummer differentiëren Koppelen aan accreditering Koppelen aan het RIZIV nr. (cfr MB 21feb 2006 art. 10) (Permanentiehonoraria niet haalbaar voor alle knelpuntspecialismen. ) 24
Generiek problemen: Verhouding inkomen versus inspanning en verantwoordelijkheid niet billijk verdeeld: Tussen specialismen R/ Herijking nomenclatuur Impulseo I en II uitbreiden Extra VIPA voor kindgebonden infrastructuur. Betere vergoeding => grotere inkomsten pool => grotere teams => wachtdruk naar omlaag brengen Inhoudelijke opwaardering (o.a. ICT, administratie) Correcte opleidingsinstroom 25
Kind en context Zorgantwoorden: Preventie Gespecialiseerde zorg aan huis via ZP B2/B3 Zorgprogramma A Zorgprogramma B1 Zorgprogramma B2 Zorgprogramma B3 Horizontale en verticale netwerken Zorg-gerelateerde kwaliteitsindicatoren Zorgnoden: Ziekte voorkomen Zorg in vertrouwde omgeving Vlot toegankelijke pediatrische expertise overdag Sociale en / of psychische aspecten 24 uurs continuïteit inzake pediatrische zorg Gespecialiseerde multi-disciplinaire zorg Medium care voor kinderen Hyper-gespecilaliseerde diagnostiek /behandeling Pediatrische Intensieve Zorgen Afstemming tussen welzijn, 1 e, 2 e en 3 e lijn Kwaliteitsvolle zorg 26 Innovaties: Predictieve geneeskunde Telemonitoring Telemedicine ICT ondersteunde integrale zorg Internationale Accreditering (NIAZ, JCI)
Conclusie: De uitdaging is het realiseren van integrale zorg met behoud van toegankelijke basiszorg met sterke psycho-sociale component. Daarvoor vertrekken we best vanuit de zorgnoden van alle kinderen (ook arme kinderen). Dit vereist verregaande samenwerking rondom het kind. Daarom zou overheid samenwerking best stimuleren. 27
28