break-even break-even om zet en break-even afzet ofwel

break-even break-even om zet en break-even afzet hoezo geen winst De break-even omzet is de omzet waarbij een onderneming geen winst maakt en geen verlies lijdt. De brutowinst is dan net toereikend om de constante kosten te vergoeden. De afzet die bij de break-even omzet hoort, heet de break-even afzet. Voor het berekenen van de break-even omzet kun je het onderstaande staatje of de onderstaande formule gebruiken. Omzet 100 % Inkoopwaarde omzet % - Brutowinst xxx % Exploitatiekosten xxxxxxx % - Nettowinst 0 0 % ofwel break-even omzet = exploitatiekosten brutowinstpercentage voorbeeld Je hebt een partij tuinbeelden kunnen inkopen aan een inkoopprijs van 11,70 per stuk. Deze tuinbeelden wil je op de jaarlijkse rommelmarkt in jouw woonplaats verkopen voor een verkoopprijs van 19,50. Aan de organisatie van de rommelmarkt heb je 43,60 betaald als huurprijs van je verkoopstand. Je neef heb je gevraagd om gedurende de gehele dag mee te helpen. Je hebt hem 50,- beloofd. Als je niets verkoopt, heb je een verlies van 43,60 + 50,- = 93,60. Dit zijn je constante kosten. Per tuinbeeld betaal je zelf 11,70; dus per tuinbeeld is je brutowinst 7,80. Dat is 40%. Om je constante kosten bij elkaar te krijgen moet je dus 93,60 7,80 = 12 beelden verkopen. Die 12 beelden is de break-even afzet. De break-even omzet is dan 12 x 19,50 = 234,-. De inkoopwaarde van de 12 beelden bedraagt 12 x 11,70 = 140,40. De brutowinst is dan 234,- - 140,40 = 93,60. Dat is precies genoeg om je constante kosten te betalen. Vanaf het dertiende verkochte beeld maak je dan winst. Ofwel de break-even omzet is: 93,60 = 234,-; de break-even afzet is dan 234,- 19,50 = 12 stuks. 40% werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 185

opgaven 1. Je huurt van de organisatie van de cyclocross in Heerlen een stand om daar wielershirts te verkopen. De inkoopprijs van zo n shirt is 11,50. De verkoopprijs van een shirt heb je bepaald op 26,50. De huurprijs van de verkoopstand is 150,-. De reiskosten die je maakt, bedragen 45,-. Je jongere zus helpt mee bij de verkoop en krijgt een bedrag van 75,- als onkostenvergoeding. Je bent niet btw-plichtig. a. Bereken de constante kosten van deze verkoopdag. 150,- + 45,- + 75,- = 270,- b. Bereken de break-even afzet. De brutowinst per artikel is 26,50-11,50 = 15,00. De break-even afzet is 270,- 15,- = 18 stuks. c. Bereken de break-even omzet. 18 x 26,50 = 477,- d. Vul het onderstaande staatje in en controleer of jouw antwoord bij vraag c juist is. Break-even omzet 477,- Inkoopwaarde van de omzet 18 x 11,50 = 207,- Brutowinst 270,- Constante kosten 270,- Bedrijfsresultaat 0,- Juist! 2. Op de jaarlijkse braderie in Born heeft Koldobieke een standplaats gehuurd om zelfklevende notitieblokjes te verkopen. De inkoopprijs van zo n notitieblokje is 0,25. De verkoopprijs heeft Koldobieke bepaald op 0,50. De huurprijs van de verkoopstand is 15,-. De kosten die Koldobieke maakt voor het aankleden van de stand bedragen 35,-. Koldobieke is niet btw-plichtig. a. Bereken de constante kosten die Koldobieke maakt. 15,- + 35,- = 50,- b. Bereken het brutowinstpercentage in procenten van de omzet (afronden op één decimaal nauwkeurig). De brutowinst per artikel is 0,50-0,25 = 0,25. De brutowinst per artikel is 0,25-0,50 = 50%. c. Bereken de break-even omzet van Koldobieke. 50,- 50% x 100% = 100,- d. Bereken de break-even afzet van Koldobieke. De break-even afzet is 50,- 0,25 = 200 stuks. werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 186

3. Op de jaarmarkt van Burgh-Haamstede heeft Izaak een standplaats gehuurd om tijdens de drukbezochte markt leren voetballen, met de opdruk van de bekendste voetbalclubs in Europa, te verkopen. De inkoopprijs van zo n bal is 4,-. De verkoopprijs heeft Izaak bepaald op 9,50. De huurprijs van de verkoopstand is 85,-. De reiskosten die Izaak maakt bedragen 25,-. Izaak is niet btw-plichtig. a. Bereken de constante kosten die Izaak maakt. 85,- + 25,- = 110,- b. Bereken de break-even afzet van Izaak. De brutowinst per artikel is 9,50-4,- = 5,50. De break-even afzet is 110,- 5,50 = 20 stuks c. Bereken de break-even omzet van Izaak. 20 x 9,50 = 190,- d. Vul het onderstaande staatje in en controleer of jouw antwoord bij vraag c juist is. Break-even omzet 190,- Inkoopwaarde van de omzet 20 x 4,- = 80,- Brutowinst 110,- Constante kosten 110,- Bedrijfsresultaat 0,- Juist! 4. Op de rommelmarkt van Unicef in Hoenderloo heeft Irmgard een standplaats gehuurd om tijdens de markt lichtgevende draaitollen te verkopen. De inkoopprijs van zo n tol is 2,90. De verkoopprijs heeft Irmgard bepaald op 4,50. De huurprijs van de verkoopstand is 25,-. De kosten die Irmgard maakt voor het aankleden van de stand bedragen 15,-. Irmgard is niet btw-plichtig. a. Bereken de constante kosten die Irmgard maakt. 25 + 15 = 40,- b. Bereken de break-even afzet van Irmgard. De brutowinst per artikel is 4,50-2,90 = 1,60. De break-even afzet is 40,- 1,60 = 25 stuks. c. Bereken de break-even omzet van Irmgard. 25 x 4,50 = 112,50. d. Bereken het brutowinstpercentage in procenten van de omzet (afronden op één decimaal nauwkeurig). 1,60 4,50 x 100% = 35,6% e. Bereken de break-even omzet met behulp van het bij vraag d berekende brutowinstpercentage en controleer of jouw antwoord van bij c. juist is. 25 x 4,50 = 112,50. werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 187

5. Op de rommelmarkt van Harmonie Amicitia in Vilt heeft Rob een standplaats gehuurd om tijdens de markt potplanten te verkopen. De inkoopprijs van deze potplanten is gemiddeld 0,45. Rob verkoopt de planten per drie stuks. Per drie stuks betaalt de klant 2,75. De huurprijs van de verkoopstand is 20,-. Als extra kosten, waaronder de uitgaven voor verpakkingsmateriaal, heeft Rob een bedrag van 28,-. berekend. Rob is niet btw-plichtig. a. Bereken de constante kosten die Rob maakt. 20,- + 28,- = 48,-. b. Hoeveel sets van drie planten moet Rob verkopen om de constante kosten terug te verdienen? De brutowinst per set is 2,75-1,35 = 1,40. De break-even afzet is 48,- 1,40 = 35 sets c. Bereken de break-even omzet van de potplantenverkoop. 35 x 2,75 = 96,25. d. Bereken het brutowinstpercentage in procenten van de omzet (afronden op één decimaal nauwkeurig). 1,40 2,75 x 100% = 50,9%. e. Bereken de break-even omzet met behulp van het bij vraag d berekende brutowinstpercentage en controleer of jouw antwoord bij vraag c. juist is. 48,- 50,9% x 100% = 94,30. Dit klopt bijna, het verschil zit in het feit dat we bij vraag b afgerond hebben op 35 sets, vanwege het feit dat Rob geen gedeeltes van set verkoopt! 6. In het assortiment van een winkel zit een artikel, dat een verkoopprijs heeft van 17,50. De inkoopprijs van dat artikel is 12,25. De geschatte constante kosten, die aan dat artikel toegerekend kunnen worden, zijn 2.100,-. a. Bereken het aantal artikelen dat verkocht moet worden om de geschatte constante kosten terug te verdienen. De brutowinst is 17,50-12,25 = 5,25. De break-even afzet is 2.100,- 5,25 = 400 stuks. b. Bereken de break-even omzet van dat artikel. 400 x 17,50 = 7.000,- c. Controleer of er bij de break-even omzet inderdaad geen winst en geen verlies is. Break-even omzet 7.000,- Inkoopwaarde van de omzet 400 x 12,25 = 4.900,- Brutowinst 2.100,- Constante kosten 2.100,- Bedrijfsresultaat 0,- Juist! werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 188

7. In het assortiment van een levensmiddelenwinkel zit een artikel dat een verkoopprijs heeft van 22,50. De inkoopprijs van dat artikel is 15,-. De geschatte constante kosten, die aan dat artikel toegerekend kunnen worden, zijn 3.750,-. a. Bereken het aantal artikelen dat verkocht moet worden om de geschatte constante kosten terug te verdienen. De brutowinst is 22,50-15,- = 7,50. De break-even afzet is 3.750,- 7,50 = 500 stuks b. Bereken de break-even omzet van dat artikel. 500 x 22,50 = 11.250,-. c. Controleer of er bij de break-even omzet inderdaad geen winst en geen verlies is. Break-even omzet 11.250,- Inkoopwaarde van de omzet 500 x 15,- = 7.500,- Brutowinst 3.750,- Constante kosten 3.750,- Bedrijfsresultaat 0,- Juist! 8. In het assortiment van een winkel zit een artikel, dat een verkoopprijs heeft van 57,50. De inkoopprijs van dat artikel is 25,-. De geschatte constante kosten, die aan dat artikel toegerekend kunnen worden, zijn 6.500,-. a. Bereken het aantal artikelen dat verkocht moet worden om de geschatte constante kosten terug te verdienen. De brutowinst is 57,50-25,- = 32,50. De break-even afzet is 6.500 32,50 = 200 stuks b. Bereken de break-even omzet van dat artikel. 200 x 57,50 = 11.500,-. c. Controleer of er bij de break-even omzet inderdaad geen winst en geen verlies is. Break-even omzet 11.500,- Inkoopwaarde van de omzet 200 x 25,- = 5.000,- Brutowinst 6.500,- Constante kosten 6.500,- Bedrijfsresultaat 0,- Juist! 9. Een fles wijn van een speciale partij uit het assortiment van een supermarkt heeft een consumentenprijs van 7,50. De inkoopfactuurprijs van de totale partij, bestaande uit 1.000 flessen, is 5.925,-. De partij wijn wordt op de plaatselijke braderie verkocht. De geschatte constante kosten zijn 250,-. a. Bereken het aantal flessen wijn dat verkocht moet worden om de geschatte constante kosten terug te verdienen. De brutowinst is 7,50/1,21-5,925/1,21 = 6,20-4,90= 1,30. De break-even afzet is 250 1,30 = 192,31 stuks = 193 stuks. werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 189

b. Bereken de break-even omzet van deze partij wijn. 193 x 6,20 = 1.196,60. c. Controleer of er bij de break-even omzet inderdaad geen winst en geen verlies is. Break-even omzet 1.196,60 Inkoopwaarde van de omzet 193 x 4,90 = 945,70 Brutowinst 250,90 Constante kosten 250,00 Bedrijfsresultaat 0 Juist! 10. De brutowinst in een speciaalzaak in foundation wordt begroot op 42%. De exploitatiekosten voor het komende jaar worden begroot op 117.600,-. Bereken de break-even omzet van deze speciaalzaak voor het komende jaar. De break-even omzet 117.600,- 42 x 100 = 280.000,- 11. De brutowinst van een delicatessenzaak wordt begroot op 36%. De exploitatiekosten voor het komende jaar worden begroot op 97.000,-. Bereken de break-even omzet van deze delicatessenzaak voor het komende jaar. De break-even omzet 97.600,- 36 x 100 = 269.444,44 12. De brutowinst van een ijzerwaren- en gereedschappenzaak wordt begroot op 38%. De te verwachten exploitatiekosten bedragen 325.000,-. Bereken de break-even omzet van deze ijzerwaren- en gereedschappenzaak voor het komende jaar. De break-even omzet 325.000,- 38 x 100 = 855.263,16 13. In een detailhandelsonderneming bedragen de exploitatiekosten 250.000,- per jaar. De inkoopwaarde van de omzet bedraagt 62,5% van de omzet. Bereken de break-even omzet van deze detailhandelsonderneming. De break-even omzet 250.000,- 37,5 x 100 = 666.666,67 14. In een detailhandelsonderneming bedragen de exploitatiekosten 450.000,- per jaar. De inkoopwaarde van de omzet bedraagt 73% van de omzet. Voor de btw geldt het hoge tarief. Bereken de consumentenomzet van deze detailhandelsonderneming, waarbij er geen winst gemaakt wordt en geen verlies geleden wordt (afronden op veelvouden van 100 euro nauwkeurig). De break-even omzet 450.000,- 27 x 100 = 1.666.666,67. De consumentenomzet is dan 1.666.666,67 x 1,21 = 2.016.666,67 = 2.016.700,- werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 190

15. De heer Pieter Sutherland exploiteert een groente- en fruithal. De gemiddelde brutowinst van dit jaar van deze groente- en fruithal is 28%, terwijl de exploitatiekosten in dit jaar 112.000,- bedragen. De heer Jelle Brands exploiteert een agf-speciaalzaak. De gemiddelde brutowinst van dit jaar in deze agf-speciaalzaak is 37%, terwijl de exploitatiekosten 180.000,- bedragen. Welke van deze twee groentemannen loopt het meeste risico, als het gaat om het terugverdienen van de exploitatiekosten? Motiveer het antwoord met een berekening. De break-even omzet van Pieter is 112.000,- 28 x 100 = 400.000,- De break-even omzet van Jelle is 180.000,- 37 x 100 = 486.486,49. Jelle moet de hoogste omzet halen, en loopt derhalve het meeste risico. overige variabele kosten oppassen geblazen Indien een ondernemer een splitsing kan aanbrengen in de exploitatiekosten, zodat hij inzicht heeft in de overige variabele kosten, moet, voor de berekening van de break-even omzet, het brutowinstpercentage verminderd worden met het overige variabele kostenpercentage. De uitkomst hiervan, noemt men het bijdragepercentage. (De overige variabele kosten moeten hiervoor uitgedrukt worden in procenten van de omzet). Voor het berekenen van de break-even omzet kun je het onderstaande staatje of de onderstaande formule gebruiken. Omzet 100 % Inkoopwaarde omzet % - Brutowinst xxx % Overige variabele kosten xxx % - Bijdrage xxx % Constante kosten xxxxxxxx % - Nettowinst 0 0 % ofwel Break-even omzet = exploitatiekosten bijdragepercentage voorbeeld Van een detailhandelsonderneming zijn de volgende gegevens bekend: brutowinst 25%, overige proportioneel variabele kosten 5% van de omzet, constante exploitatiekosten 200.000,-. Voor de berekening van de break-even omzet moet het brutowinstpercentage (25%) verminderd worden met het percentage van de overige proportioneel variabele kosten (5%). De uitkomst (20%) is het bijdragepercentage. De break-even omzet is dan: 200.000,- = 1.000.000,-. 25%-5% werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 191

opgaven 16. Van een parfumerie zijn de volgende gegevens bekend: de constante kosten bedragen 175.000,-, de overige proportioneel variabele kosten bedragen 5% van de omzet, de inkoopwaarde van de omzet bedraagt 63%. Bereken de break-even omzet van deze parfumerie (afronden op veelvouden van 100 euro nauwkeurig). De break-even omzet 175.000,- (37% - 5%) x 100% = 546.900,- 17. Uit de administratie van een doe-het-zelfzaak in Rotterdam-Zuid blijken de volgende gegevens: de constante kosten bedragen 277.000,-, de overige variabele kosten bedragen 3% van de omzet, de inkoopwaarde van de omzet bedraagt 64%. Bereken de break-even omzet van deze doe-het-zelfzaak (afronden op veelvouden van 100 euro nauwkeurig). De break-even omzet 277.000,- (36% - 3%) x 100% = 839.393,94 = 839.400,-- 18. Van een modezaak zijn de volgende gegevens bekend: de constante kosten bedragen 234.800,-, de overige proportioneel variabele kosten bedragen 2% van de omzet, de inkoopwaarde van de omzet bedraagt 52%. Bereken de consumentenomzet van deze modezaak, waarbij er geen winst gemaakt wordt en geen verlies geleden wordt (afronden op veelvouden van 100 euro nauwkeurig). De break-even omzet 234.800,- (48% - 2%) x 100% = 510.434,78. De consumentenomzet is dan 510.434,78 x 1,19 = 607.417,39 = 607.400,- 19. Van een detailhandelsonderneming zijn van het afgelopen jaar de volgende gegevens bekend: de constante kosten bedragen 456.000,-, de inkoopwaarde van de omzet bedraagt 66%, de overige proportioneel variabele kosten bedragen 1,2% van de omzet. a. Bereken de break-even omzet van deze detailhandelsonderneming van het afgelopen jaar (afronden op veelvouden van 100 euro nauwkeurig). De break-even omzet 456.000,- (34% - 1,2%) = 1.390.243,90 = 1.390.200,- De eigenaar van deze detailhandelsonderneming verwacht dit jaar dat de constante kosten stijgen met 1,7%. De overige proportioneel variabele kosten in procenten van de omzet blijven gelijk. werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 192

b. Bereken de te verwachten consumentenomzet van deze detailhandelsonderneming voor dit jaar, waarbij er geen winst gemaakt wordt en geen verlies geleden wordt (afronden op veelvouden van 100 euro nauwkeurig). BEO = ( 456.000,- x 1,017) (34% - 1,2%)x100% = 1.413.878,05. De consumentenomzet is dan 1.413.878,05 x 1,19 = 1.682.514,88 = 1.682.500,-. EIW BV 20. Van een kantoorboekhandel zijn van het afgelopen jaar de volgende gegevens bekend: de constante kosten bedragen 222.600,-, de brutowinst bedraagt 33%, de overige proportioneel variabele kosten bedragen 1% van de omzet. De eigenaar van deze kantoorboekhandel verwacht dit jaar dat de constante kosten stijgen met 2,5%. De overige proportioneel variabele kosten in procenten van de omzet blijven gelijk. a. Bereken de break-even omzet van deze kantoorboekhandel van het afgelopen jaar (afronden op veelvouden van 100 euro nauwkeurig). BEO = 222.600,- (33% - 1%) x 100% = 1.390.243,90 = 1.390.200,-. b. Bereken de te verwachten consumentenomzet van deze kantoorboekhandel voor dit jaar waarbij geen winst gemaakt wordt en geen verlies geleden wordt (afronden op veelvouden van 100 euro nauwkeurig). BEO =( 222.600,- x 1,025) (33% - 2,5%) x 100% = 748.081,97. De consumentenomzet is dan 748.081,97 x 1,19 = 890.217,54 = 890.200,- 21. Van een detailhandelsonderneming zijn van het afgelopen jaar de volgende gegevens bekend: de constante kosten bedragen 356.000,-, de brutowinst bedraagt 42%, de overige proportioneel variabele kosten bedragen 1,5% van de omzet. De eigenaar van deze detailhandelsonderneming verwacht dit jaar dat de constante kosten stijgen met 5%. De overige proportioneel variabele kosten in procenten van de omzet stijgen tot 1,75%. De brutowinst zal iets dalen tot 41,5%. a. Bereken de break-even omzet van deze detailhandelsonderneming van het afgelopen jaar (afronden op veelvouden van 100 euro nauwkeurig). BEO = 356.000,- (42% - 1,5%) x 100%= 879.012,35 = 879.000,- b. Bereken de te verwachten consumentenomzet van deze detailhandelsonderneming voor dit jaar, waarbij er geen winst gemaakt wordt en geen verlies geleden wordt (afronden op veelvouden van 100 euro nauwkeurig). BEO = ( 356.000,- x 1,05) (41,5% - 1,75%) x 100%= 940.377,36 = 940.400,- De consumentenomzet is dan 940.400,- x 1,21 = 1.137.884,- = 1.137.900,-. werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 193

22. Van een detailhandelsonderneming zijn van het afgelopen jaar de volgende gegevens bekend: de constante kosten bedragen 275.000,-, de brutowinst bedraagt 22%, de overige proportioneel variabele kosten bedragen 2% van de omzet. De eigenaar van deze detailhandelsonderneming verwacht dit jaar dat de constante kosten, als gevolg van een aanpassing van de winkelformule, stijgen met 25.000,-. De overige proportioneel variabele kosten in procenten van de omzet stijgen tot 2,75%. De brutowinst zal iets dalen tot 21,5%. a. Bereken de break-even omzet van deze detailhandelsonderneming van het afgelopen jaar (afronden op veelvouden van 100 euro nauwkeurig). BEO = 275.000,- (22% - 2%) x 100%= 1.375.000,-. b. Bereken de te verwachten consumentenomzet van deze detailhandelsonderneming voor dit jaar, waarbij er geen winst gemaakt wordt en geen verlies geleden wordt (afronden op veelvouden van 100 euro nauwkeurig). BEO = 300.000,- (21,5% - 2,75%) x 100% = 1.600.000,- De consumentenomzet is dan 1.600.000,- x 1,21 = 936.782,- = 1.936.000,-. 23. Jean Monfrance, eigenaar van de schoenenspeciaalzaak Cypres, heeft in dit jaar een consumentenomzet van 440.400,- gerealiseerd. Het gemiddelde brutowinstpercentage van dit jaar is 36%. Van de exploitatiekosten, ad 104.750,- is 22.200,- proportioneel variabel. a. Bereken de bijdrage van dit jaar van deze schoenenspeciaalzaak in procenten van de omzet. (afronden op één decimaal nauwkeurig). Omzet 440.400,- 1,21 363.966,94 100,0 % Inkoopwaarde omzet 232.938,84 64,0 % - Brutowinst 131.028,10 36,0 % Overige variabele kosten 22.200,00 6,0 % - Bijdrage 108.828,10 30,0 % Constante kosten 82.550,00 % - Nettowinst 26.278,10 % b. Bereken de break-even omzet van dit jaar van deze schoenenspeciaalzaak (afronden op een veelvoud van 500,- nauwkeurig). BEO = 82.550,- 30 x 100 = 275.166,67 = 275.000,- 24. Delicatessen H. Blonker realiseert dit jaar een omzet van 352.600,-. De gemiddelde brutowinst van dit jaar is 30%. De huisvestingskosten bedragen 16.400,-; hiervan wordt 14.000,- als constant beschouwd. Het restantbedrag heeft een proportioneel variabel karakter. De loonkosten bedragen 23.400,-, terwijl het totaalbedrag van de overige exploitatiekosten uitkomt op 63.860,-. Bereken de break-even omzet van dit jaar van deze delicatessenzaak. Constante kosten: 14.000,- + 23.400,- + 63.860,- = 101.260,- BEO = 101.260,- (30 -/- 0,7)% x 100% = 345.597,27 werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 194

25. De vleeswarenafdeling van Buurtsuper Gerritsen heeft dit jaar een omzet van 275.000,- gerealiseerd. Het gemiddelde brutowinstpercentage is 35%. De huisvestingskosten ad 12.000,-, hebben voor 7.000,- een constant karakter en voor de rest een proportioneel variabel karakter. De afschrijvingskosten zijn 4.500,-. De loonkosten bedragen 60.000,- waarvan 48.000,-, als constant beschouwd mogen worden. Van de overige exploitatiekosten, ad 15.000,-, zijn 70% proportioneel variabel en 30% constant. a. Bereken de totale constante kosten van de vleeswarenafdeling van Buurtsuper Gerritsen. 7.000,- + 4.500,- + 48.000,- + 4.500,- = 64.000,-. b. Bereken de overige proportioneel variabele kosten van de vleeswarenafdeling van Buurtsuper Gerritsen. 5.000,- + 12.000,- + 10.500,- = 27.500,-; dit is 10% van de omzet. c. Bereken de break-even omzet van de vleeswarenafdeling van Buurtsuper Gerritsen. BEO 64.000,- (35-10) x 100 = 256.000,-. In de directe nabijheid van Buurtsuper Gerritsen vestigt zich met ingang van 1 februari van het komende jaar een verswinkel. De heer Gerritsen heeft daarom een onderzoek laten verrichten. Dit leidde tot de volgende conclusies: I. Bij handhaving van de prijzen, zal de vleeswarenomzet het komende jaar, ten opzichte van dit jaar, met 20% dalen. II. Bij het doorvoeren van de prijsdaling voor de verschillende artikelen, zal de omzetdaling beperkt blijven tot 5% ten opzichte van dit jaar. Als gevolg van die prijsdalingen zal het gemiddelde brutowinstpercentage het komende jaar uitkomen op 34 en zullen de proportioneel variabele kosten stijgen tot 10,4% van de omzet. d. Welke van de twee bovengenoemde mogelijkheden zal de heer Gerritsen kiezen als hij ook het komende jaar streeft naar maximale winst? Motiveer het antwoord met een berekening. Alternatief I bijdrage: 55.000,- Alternatief II bijdrage: 0,236 x 0,95 x 275.000,- = 61.655,- Hij zal kiezen voor alternatief II. 26. De heer Fred Vogels exploiteert een winkel in ijzerwaren en gereedschappen in Buitenpost. Hij heeft zijn zaak verdeeld in twee afdelingen, te weten de afdeling ijzerwaren en de afdeling gereedschappen. De te verwachten omzet van de assortimentsgroep ijzerwaren is 400.000,- en die van de gereedschappen is 220.000,- per jaar. De omzet van de afdeling ijzerwaren is als volgt over het jaar verdeeld: eerste kwartaal 92.000,- tweede kwartaal 108.000,- derde kwartaal 95.000,- vierde kwartaal 105.000,- De constante kosten bedragen voor de beide afdelingen in totaal 220.000,- per jaar. werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 195

Deze kosten worden over de beide afdelingen verdeeld in verhouding tot de te verwachten omzet. De proportioneel variabele kosten bedragen voor de afdeling ijzerwaren 11.200,- en voor de afdeling gereedschappen 5.500,- per jaar. Het brutowinstpercentage van de afdeling ijzerwaren is 40% en dat van de afdeling gereedschappen is 35%. Bereken de break-even omzet van de afdeling ijzerwaren op jaarbasis. Variabele kosten Afd. ijzerwaren = 11.200,- 400.000,- x 100% = 2,8% Verdeling constante kosten Afd. ijzerwaren 40/62 x 220.000,- = 141.935,48 BEO: 141.935,48 (40-2,8)% x 100% = 381.546,98 27. De heer Frits Groteclaes is eigenaar van parfumerie Brigitte in Schin op Geul. Het assortiment van deze parfumerie is opgebouwd uit vijf artikelgroepen, te weten geuren, cosmetica, herencosmetica, badproducten en overige producten. Verdere gegevens de te verwachten omzet van het komende jaar van de artikelgroep geuren is 136.000,- per jaar en die van de artikelgroep cosmetica is 214.000,- per jaar, de te verwachten omzet van de artikelgroep cosmetica is als volgt over de kwartalen van het komende jaar verdeeld: eerste kwartaal 45.000,- tweede kwartaal 56.000,- derde kwartaal 48.000,- vierde kwartaal 65.000,- de constante kosten bedragen voor de artikelgroep geuren en cosmetica samen 70.000,- per jaar; deze kosten worden per artikelgroep verdeeld naar verhouding van de te verwachten omzetten, de overige proportioneel variabele kosten bedragen voor de artikelgroep geuren 21.080,- en voor de artikelgroep cosmetica 32.100,- per jaar, de te verwachten brutowinst op geuren is 38% en op de artikelgroep cosmetica 40%. a. Bereken voor de artikelgroep geuren en voor de artikelgroep cosmetica de variabele kosten in procenten van de omzet (afronden op één decimaal nauwkeurig). Geuren: 21.080,- 136.000,- x 100% = 15,5% Cosmetica: 32.100,- 214.000,- x 100% = 15% b. Bereken voor de artikelgroep cosmetica de te verwachten break-even omzet van het komende jaar. 70.000,- x 214/350 (40-15)% x 100% = 42.800,- 25 x 100 = 171.200,- werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 196

veilig h eid s m a rg e zorg voor een veilige marge Het verschil tussen de werkelijke omzet en de break-even omzet wordt in de bedrijfseconomie de veiligheidsmarge of de safety margin genoemd. De veiligheidsmarge geeft jou antwoord op de vraag hoeveel de omzet kan dalen, voordat de verlieszone bereikt wordt. Voor het berekenen van de veiligheidsmarge kun je de onderstaande formule gebruiken. veiligheidsmarge = werkelijke omzet break-even omzet x 100% werkelijke omzet voorbeeld De consumentenomzet van de kaasafdeling van supermarkt Canisius is in een bepaald jaar 84.800,-. De break-even omzet van deze supermarkt is 73.500,-. Voor de btw geldt het 6%-tarief. De werkelijke omzet is: 100/106 x 84.800,- = 80.000,-. De veiligheidsmarge is dan: 80.000,- - 73.500,- x 100% = 8,1%. 80.000,- De veiligheidsmarge van 8,1% betekent dat de omzet van de kaasafdeling 8,1% mag dalen, voordat men in de verlieszone komt. opgaven 28. Erwin Nicolaas exploiteert een kantoorboekhandel in Naaldwijk. Erwin behaalt een jaaromzet van 875.600,-. Hij heeft uitgerekend dat de break-even omzet 786.500,- is. De constante exploitatiekosten bedragen 255.000,-. Bereken de veiligheidsmarge van deze kantoorboekhandel (afronden op één decimaal nauwkeurig). ( 875.600,- - 786.500,-) 875.600,- x 100% = 10,2% 29. Josje van den Akker, eigenaresse van een dames- en kinderschoenenwinkel in Ubachsberg, heeft afgelopen jaar een consumentenomzet behaald van 910.350,-. Zij heeft uitgerekend dat de break-even omzet 704.200,- is. De constante exploitatiekosten bedragen 288.900,-. Bereken de veiligheidsmarge van deze dames- en kinderschoenenwinkel (afronden op één decimaal nauwkeurig). Omzet van Josje is 910.350,- 121% x 100% = 752.355,37 Veiligheidmarge is ( 752.355,37-704.200,-) 752.355,37 x 100% = 6,4% werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 197

30. Youri Claessens is eigenaar van een doe-het-zelfzaak in Hogezand. Het afgelopen jaar behaalde hij een consumentenomzet van 1.006.740,-. Youri heeft uitgerekend dat de break-even omzet 786.000,-. is. De constante exploitatiekosten bedragen 335.800,-. Bereken de veiligheidsmarge van deze doe-het-zelfzaak (afronden op één decimaal nauwkeurig). Omzet is 1.006.740,- 121% x 100% = 832.016,53 Veiligheidmarge is ( 832.016,53-786.000,-) 832.016,53 x 100% = 5,5% 31. Gegevens van een detailhandelsonderneming: consumentenomzet 448.440,- inkoopwaarde van de omzet 234.000,- exploitatiekosten 131.500,- a. Bereken de break-even omzet van deze detailhandelsonderneming (afronden op hele euro s nauwkeurig). De omzet is 448.440,- 1,21 = 370.611,57 De inkoopwaarde is 234.000,- 370.611,57 x 100% = 63,1% De BEO is dan 131.500,- 36,9 x 100 = 356.368,56 b. Bereken de veiligheidsmarge van deze detailhandelsonderneming (afronden op één decimaal nauwkeurig). Veiligheidmarge is ( 370.611,57-356.368,56) 370.611,57 x 100% = 3,8% 32. Gegevens van een detailhandelsonderneming: consumentenomzet 421.890,- inkoopwaarde van de omzet 242.000,- exploitatiekosten 134.500,- Voor de btw geldt het l-tarief. a. Bereken de break-even omzet van deze detailhandelsonderneming (afronden op hele euro s nauwkeurig). De omzet is 421.890,- 1,06 = 398.009,43. De inkoopwaarde is 242.000,- 398.009,43 x 100% = 60,8% De BEO is dan 134.500,- 39,2 x 100 = 343.112,- b. Bereken de veiligheidsmarge van deze detailhandelsonderneming (afronden op één decimaal nauwkeurig). Veiligheidmarge is ( 398.009,43-343.112,-) 398.009,43 x 100% = 13,8% werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 198

33. Gegevens van een detailhandelsonderneming: consumentenomzet 344.628,- inkoopwaarde van de omzet 184.500,- exploitatiekosten 100.500,- a. Bereken de break-even omzet van deze detailhandelsonderneming (afronden op hele euro s nauwkeurig). De omzet is 344.628,- 1,21 = 284.816,53. De inkoopwaarde is 184.500,- 284.816,53x 100% = 64,8% De BEO is dan 100.500,- 35,2 x 100 = 285.511,36 b. Bereken de veiligheidsmarge van deze detailhandelsonderneming (afronden op één decimaal nauwkeurig). Veiligheidmarge is ( 284.816,53,- - 285.511,36) 284.816,53 x 100% = -0,2% 34. Gegevens van een detailhandelsonderneming: consumentenomzet 526.932,- inkoopwaarde van de omzet 155.425,- exploitatiekosten 164.600,- a. Bereken de break-even omzet van deze detailhandelsonderneming (afronden op hele euro s nauwkeurig). Omzet 526.932,- 1,21 427.216,53 100,0 % Inkoopwaarde omzet 155.425,00 36,38 % - Brutowinst 271.791,53 63,62 % BEO: 164.600,- 63,62% x 100% = 258.724,- b. Bereken de veiligheidsmarge van deze detailhandelsonderneming (afronden op één decimaal nauwkeurig). ( 427.216,53 -/- 258.724,-) 427.216,53 x 100% = 39,4% 35. De omzet van een rijdende winkel bedraagt 452.450,-. De totale exploitatiekosten bedragen 78.750,-. Het komende jaar wordt een omzetgroei verwacht van 8%. De totale exploitatiekosten zullen als gevolg van lagere energieprijzen waarschijnlijk met 2% dalen. De brutowinst voor het komende jaar wordt begroot op 17,5%. a. Bereken de te verwachten break-even omzet van het komende jaar van deze rijdende winkel (afronden op hele euro s nauwkeurig). BEO: 0,98 x 78.750,- 17,5% x 100% = 441.000,- b. Bereken de te verwachten veiligheidsmarge van het komende jaar van deze rijdende winkel (afronden op twee decimalen nauwkeurig). ( 488.646,- -/- 441.000,-) 488.646,- x 100% = 9,75% werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 199

36. Miriam Vroomen exploiteert een damesmodezaak in een wijkwinkelcentrum van Maastricht. Miriam verwacht het komende jaar een consumentenomzet te realiseren van 483.480,-. Zij verwacht dat het komende jaar een brutowinst van 37% haalbaar is. De totale exploitatiekosten worden gebudgetteerd op 136.375,-. a. Bereken de te verwachten break-even omzet van het komende jaar van deze damesmodezaak (afronden op hele euro s nauwkeurig). BEO: 136.375,- 37% x 100% = 368.581,08 wordt 368.581,- b. Bereken de te verwachten veiligheidsmarge van het komende jaar van deze damesmodezaak (afronden op twee decimalen nauwkeurig). ( 483.480,- 1,21 -/- 368.581,-) ( 483.480,- 1,21) x 100% = 7,76% 37. Van een meubelzaak in Deventer zijn de volgende gegevens bekend: de omzet bedraagt 1.760.000,-, de inkoopwaarde van de omzet bedraagt 58%, de overige proportioneel variabele kosten bedragen 2% van de omzet, de constante exploitatiekosten bedragen 610.000,-. a. Bereken de break-even omzet van deze meubelzaak (afronden op hele euro s nauwkeurig). BEO: 610.000,- (42 2)% x 100% = 1.525.000,- b. Bereken de veiligheidsmarge van deze meubelzaak (afronden op één decimaal nauwkeurig). ( 1.760.000,- - 1.525.000,-) 1.760.000,- x 100% = 13,4% 38. Van een detailhandelsonderneming zijn de volgende gegevens bekend: gerealiseerde consumentenomzet 454.500,- brutowinst in procenten 35% constante exploitatiekosten 105.000,- overige proportioneel variabele kosten 5% van de omzet a. Bereken de break-even omzet van deze detailhandelsonderneming (afronden op hele euro s nauwkeurig). BEO: 105.000,- (35 5)% x 100% = 350.000,- b. Bereken de veiligheidsmarge van deze detailhandelsonderneming (afronden op één decimaal nauwkeurig). ( 454.500,- 1,21-350.000,-) ( 454.500,- 1,21) x 100% = 6,8%. werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 200

39. Van een detailhandelsonderneming zijn de volgende gegevens bekend: gerealiseerde consumentenomzet 384.000,- brutowinst in procenten 48% constante exploitatiekosten 120.000,- overige proportioneel variabele kosten 8% van de omzet a. Bereken de break-even omzet van deze detailhandelsonderneming (afronden op hele euro s nauwkeurig). BEO: 120.000,- (48 8)% x 100% = 300.000,- b. Bereken de veiligheidsmarge van deze detailhandelsonderneming (afronden op één decimaal nauwkeurig). ( 384.000,- 1,21-300.000,-) ( 384.500,- 1,21) x 100% = 5,5%. 40. De eigenaar van een detailhandelsonderneming stelt op basis van de onderstaande gegevens een voorlopig financieel plan op voor het komende jaar: omzet 2.700.000,- brutowinst in procenten: 22% loonkosten 180.000,- overige constante exploitatiekosten 326.950,- overige proportioneel variabele kosten bedragen 3% van de omzet. a. Bereken de totale constante kosten van deze detailhandelsonderneming. Betaalde loonkosten 180.000,- Overige exploitatie 326.950,- Totale constante kosten 506.950,- b. Bereken de overige proportioneel variabele kosten van deze detailhandelsonderneming. 3% van 2.700.000,- = 81.000,- c. Bereken de te verwachten break-even omzet van deze detailhandelsonderneming. 506.950,- (22-3)% 100% = 2.668.157,89 d. Bereken de te verwachten veiligheidsmarge van het komende jaar van deze detailhandelsonderneming (afronden op twee decimalen nauwkeurig). ( 2.700.000,- - 2.668.157,89) 2.700.000,- x 100% = 1,18% 41. De heer P. Vergeest exploiteert in het winkelcentrum van Stein een kaasspeciaalzaak. Van zijn accountant heeft hij het volgende financieel overzicht van dit jaar ontvangen. Omzet 312.900,- Af: Inkoopwaarde 224.600,- Brutowinst 88.300,- Af: Exploitatiekosten 54.200,- Nettowinst 34.100,- Af: Gewaardeerd loon 26.550,- Af: Rente eigen vermogen 1.600,- Economisch resultaat 5.950,- werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 201

a. Bereken de te verwachten break-even omzet van deze kaasspeciaalzaak (afronden op hele euro s nauwkeurig). De brutowinst bedraagt 88.300,- 312.900 x 100% = 28,22% De constante kosten bedragen 54.200,- + 26.550,- + 1.600,- = 82.350,- 28,22 x 100 = 291.814,- De BEO is ( 312.900,- -/- 291.814,-) 312.900,- x 100% = 6,7% b. Bereken de te verwachten veiligheidsmarge van deze kaasspeciaalzaak (afronden op één decimaal nauwkeurig). ( 312.900,- -/- 291.814,-) 312.900,- x 100% = 6,7% 42. Clif Jongeneel, eigenaar van rijwielhandel De Tandem in Leimuiden, behaalde het afgelopen jaar een consumentenomzet van 1.487.700,-. De inkoopwaarde van de omzet bedraagt 850.000,-. De constante exploitatiekosten zijn 300.000,-. De overige proportioneel variabele kosten bedragen 25.000,-. a. Bereken het bedrijfsresultaat van het afgelopen jaar van De Tandem. Consumentenomzet 1.487.700,- 121,0 % Btw 258.195,87 21,0 % Omzet 1.229.504,13 100,0 % Inkoopwaarde omzet 850.000,- 69,1 % - Brutowinst 379.504,13 30,9 % Overige variabele kosten 25.000,- 2,0 % - Bijdrage 354.504,13 28,9 % Constante kosten 300.000,- % - Bedrijfsresultaat 54.504,13 % b. Bereken de break-even omzet van het afgelopen jaar van De Tandem (afronden op hele euro s nauwkeurig). De bijdrage is 354.504,13 1.229.504,13 x 100% = 28,9% BEO: 300.000,- 30% = 1.000.000,- c. Bereken de veiligheidsmarge van het afgelopen jaar van De Tandem (afronden op één decimaal nauwkeurig). ( 1.229.504,13-1.000.000,-) 1.229.504,13 x 100% = 18,7% d. Bereken de omzet die Clif moet halen als zijn doelstelling is het behalen van een bedrijfsresultaat van 84.000,-. ( 300.000,- + 84.000,-) 28,9% x 100% = 1.328.719,72. 43. Tiffany Wiering exploiteert een supermarkt in Steenwijk. Ze behaalde het afgelopen jaar een consumentenomzet van 3.848.400,-. De inkoopwaarde van de omzet bedraagt 2.865.000,-. De constante exploitatiekosten zijn 437.000,-. De overige proportioneel variabele kosten bedragen 185.900,-. Voor de btw geldt een gemiddeld tarief van 7,5%. werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 202

a. Bereken het bedrijfsresultaat van het afgelopen jaar van deze supermarkt. Consumentenomzet 3.848.400,00 107,5 % Btw 268.493.02 7,5 % Omzet 3.579.906,98 100,0 % Inkoopwaarde omzet 2.865.000,00 % - Brutowinst 714.906,98 % Overige variabele kosten 185.900,00 % - Bijdrage 529.006,98 14,78 % Constante kosten 437.000,00 % - Bedrijfsresultaat 92.006,98 % b. Bereken de break-even omzet van het afgelopen jaar van deze supermarkt (afronden op hele euro s nauwkeurig). De bijdrage is 529.006,98 3.579.906,98 x 100% = 14,78% De BEO is 437.000,- 14,78% x 100% = 2.956.698,- c. Bereken de veiligheidsmarge van het afgelopen jaar van deze supermarkt (afronden op één decimaal nauwkeurig). ( 3.579.906,98-2.956.698,-) 3.579.906,98 x 100% = 17,4% d. Bereken de omzet die Tiffany moet halen als haar doelstelling is het behalen van een bedrijfsresultaat van 150.000,-. ( 437.000,- + 150.000,-) 14,78% x 100% = 3.971.583,22,- 44. Wing Wu exploiteert een drogisterij in Zaandam. Hij behaalde het afgelopen jaar een consumentenomzet van 951.000,-. De inkoopwaarde van de omzet bedraagt 528.000,-. De constante exploitatiekosten zijn 216.000,-. De overige proportioneel variabele kosten bedragen 16.000,-. a. Bereken het bedrijfsresultaat van het afgelopen jaar van deze drogisterij. Consumentenomzet 951.000,00 121,0 % Btw 165.049,59 21,0 % Omzet 785.950,41 100,0 % Inkoopwaarde omzet 528.000,00 - % - Brutowinst 257.950,41 % Overige variabele kosten 16.000,00 - % - Bijdrage 241.950,41 30,78 % Constante kosten 216.000,00 - % - Bedrijfsresultaat 25.950,41 % b. Bereken de break-even omzet van het afgelopen jaar van deze drogisterij (afronden op hele euro s nauwkeurig). De bijdrage is 241.950,41 785.950,41 x 100% = 30,78% De BEO is 216.000,- 30,78% x 100% = 701.754,39 c. Bereken de veiligheidsmarge van het afgelopen jaar van deze drogisterij (afronden op één decimaal nauwkeurig). ( 785.950,41-701.754,39) 785.950,41 x 100% = 10,7% d. Bereken de omzet die Wing moet halen als zijn doelstelling is het behalen van een bedrijfsresultaat van 65.000,-. ( 216.000,- + 65.000,-) 10,7% x 100% = 2.626.168,22 werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 203

45. Wesly den Oude uit Kockengen exploiteert een supermarkt. Hij behaalde het afgelopen jaar een consumentenomzet van 4.594.250,-. Het brutowinstpercentage bedraagt 18%. De constante exploitatiekosten van het afgelopen jaar zijn 728.000,-. Dit jaar verwacht Wesly dat de omzet 2,5% zal stijgen. De constante kosten zullen waarschijnlijk 1,5% stijgen. Het brutowinstpercentage blijft 18%. Voor de btw geldt een gemiddeld tarief van 8,1%. a. Bereken de break-even omzet van het afgelopen jaar van deze supermarkt (afronden op hele euro s nauwkeurig). 728.000,- 18% x 100% = 4.044.444,-. b. Bereken de veiligheidsmarge van het afgelopen jaar van deze supermarkt (afronden op twee decimalen nauwkeurig). De omzet bedraagt 4.594.250,- 108,1% x 100% = 4.250.000,- VM = ( 4.250.000,- - 4.044.444.-) 4.250.000 x 100% = 4,84% c. Bereken de te verwachten break-even omzet van dit jaar van deze supermarkt (afronden op hele euro s nauwkeurig). ( 728.000,- x 1,015) 18% x 100% = 4.105.111,-. d. Bereken de te verwachten veiligheidsmarge van dit jaar van deze supermarkt (afronden op twee decimalen nauwkeurig). ( 4.250.000,- x 1,025-4.105.111.- ) 4.250.000,- x 1,025 x 100%= 5,77% 46. Van een winkel in huishoudelijke artikelen in Appelscha zijn de volgende gegevens bekend: de omzet bedraagt 1.240.000,-, de inkoopwaarde van de omzet bedraagt 62%, de personeelskosten bedragen 198.400,-, waarvan 10% als variabel beschouwd mag worden en de rest als constant, de overige exploitatiekosten bedragen 223.200,-, waarvan 15% als variabel en de rest als constant beschouwd mag worden. a. Bereken de totale constante kosten van deze winkel. 198.400,- 100% x 90% = 178.560,- 223.200,- 100% x 85% = 189.720,- Samen 368.280,- b. Bereken de overige proportioneel variabele kosten van deze winkel. 198.400,- 100% x 10% = 19.840,- 223.200,- 100% x 15% = 33.480,- Samen 53.320,- c. Bereken de bijdrage van deze winkel. 1.240.000,- x 0,38-53.320,- = 417.200,- - 53.320,- = 417.800,-. Dat is 417.800,- 1.240.000,- x 100% = 33,7% d. Bereken de break-even omzet van deze winkel. 368.280,- 33,7% x 100% = 1.092.818,90 e. Bereken de veiligheidsmarge van deze winkel (afronden op twee decimalen nauwkeurig). ( 1.240.000,- - 1.092.818,90) 1.240.000,- x 100% = 11,9% werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 204

47. Van een boetiek in Beverwijk zijn de volgende gegevens bekend: de omzet bedraagt 800.000,-, de inkoopwaarde van de omzet bedraagt 58%, de personeelskosten bedragen 96.400,-, waarvan 15% als variabel beschouwd mag worden en de rest als constant, de overige exploitatiekosten bedragen 171.000,-, waarvan 10% als variabel en de rest als constant beschouwd mag worden. a. Bereken de totale constante kosten van deze boetiek. 96.400,- 100% x 85% = 81.940,- 171.000,- 100% x 90% = 153.900,- samen 235.840,- b. Bereken de overige proportioneel variabele kosten van deze boetiek. 96.400,- 100% x 15% = 14.460,- 171.000,- 100% x 10% = 17.100,- Totale variabele exploitatiekosten 31.560,- Dat is 31.560 800.000 x 100% = 3,9% c. Bereken de bijdrage van deze boetiek. Dat is 42% - 3,9% = 38,1% of 800.000 x 0,381 = 304.800,- d. Bereken de break-even omzet van deze boetiek. 235.840,- 38,1% x 100% = 619.002,62 e. Bereken de veiligheidsmarge van deze boetiek (afronden op twee decimalen nauwkeurig). VM = ( 800.000,- - 619.002,62) 800.000,- x 100% = 22,62% 48. Van drogisterij de Zonnebloem te Almere Stad zijn van dit jaar onder meer de volgende gegevens bekend: artikelgroep omzet x 1,- brutowinst in % aantal betaalde fte s geneesmiddelen parfumerie reform/dieet overige artikelen 182.500 328.500 73.000 146.000 totaal 730.000 6 De totale exploitatiekosten van dit jaar bedragen 266.750,-. De betaalde loonkosten ad 72.000,-, worden over de artikelgroepen verdeeld naar verhouding van het aantal betaalde fte s. De ondernemer van de Zonnebloem verwacht voor het komende jaar een omzetverhoging van 8% door volumestijging en 2% door een algemene prijsstijging. De betaalde loonkosten zullen met 10% toenemen als gevolg van loonregelingen en promoties. Door een efficiëntere inkooppolitiek tracht de ondernemer de brutowinst op geneesmiddelen van 32% op 35% te brengen. 32 40 25 40 2 3 ½ ½ werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 205

a. Bereken de bijdrage per artikelgroep voor de Zonnebloem van dit jaar. Gen. Parf. Dieet Overig Omzet 182.500,- 328.500,- 73.000,- 146.000,- Iwo 124.100,- 197.100,- 54.750,- 89.600,- Brutowinst 58.400,- 131.400,- 18.250,- 58.400,- Bet.loonkn. 24.000,- 36.000,- 6.000,- 6.000,- Bijdrage 34.400,- 95.400,- 12.250,- 52.400,- b. Beoordeel de berekende bijdragen. Ter beoordeling docent c. Bereken de te verwachten bijdrage van geneesmiddelen van het komende jaar. Omzet 182.500,- x 1,08 x 1,02 201.042,00 % Inkoopwaarde omzet 130.677,30 - % - Brutowinst 70.364,70 % Loonkosten 24.000,- x 1,10 26.400,00 - % - Bijdrage 43.964,70 % d. Bereken de te verwachten break-even omzet van het komende jaar, indien de gemiddelde brutowinst 37,5% zal bedragen en de exploitatiekosten, die geheel constant zijn, op 277.500,- worden geraamd. 277.500,- 37,5% x 100% = 740.000,- e. Bereken de te verwachten veiligheidsmarge van het komende jaar, bij een te verwachten omzet van 800.000,- (afronden op één decimaal nauwkeurig). ( 800.000,- -/- 740.000,-) 800.000,- x 100% = 7,5% 49. Tanja Huismans exploiteert in het winkelcentrum van Eindhoven een speciaalzaak in sportartikelen onder de naam Sportique Huismans. Het assortiment van de sportspeciaalzaak bestaat uit de onderstaande artikelgroepen: sportkleding, sportschoenen, sportartikelen, overige aanverwante sportartikelen. Van dit jaar zijn de volgende gegevens bekend: consumentenomzet 535.500,- brutowinst in procenten 37% (economisch) resultaat 6.000,- alle exploitatiekosten worden constant beschouwd a. Bereken de exploitatiekosten van dit jaar van Sportique Huismans. De omzet bedraagt 535.500,- 121% x 100% = 442.561,98 De brutowinst bedraagt 442.561,98x 0,37 = 163.747,93 De exploitatiekosten zijn dan 163.747,93-6.000,- = 157.747,93 b. Bereken de break-even omzet van dit jaar van Sportique Huismans. 157.747,93 37% x 100 = 426.345,76 c. Bereken de veiligheidsmarge van dit jaar van Sportique Huismans (afronden op één decimaal nauwkeurig). ( 442.561,98-426.345,76) 442.345,76 x 100% = 3,7% werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 206

50. Drogisterij Coenengracht heeft een omzet van 375.000,- gerealiseerd. Het gemiddelde brutowinstpercentage is 35%. De huisvestingskosten ad 12.000,-, hebben voor 7.000,- een constant en voor de rest een proportioneel variabel karakter. De afschrijvingskosten zijn 4.500,-. De loonkosten bedragen 60.000,- waarvan 48.000,- als constant beschouwd mogen worden. Van de overige exploitatiekosten, ad 15.000,-, is 70% proportioneel variabel en 30% constant. a. Bereken de bijdrage van deze drogisterij. Constante kosten zijn: 7.000,- + 4.500,- + 48.000,- + 4.500,- = 64.000,- Overige variabele kosten zijn: 5.000,- + 12.000,- + 10.500,- = 27.500,- Omzet 440.400,- 1,21 363.966,94 100,0 % Inkoopwaarde omzet 236.578,51 65,0 % - Brutowinst 127.388,43 35,0 % Overige variabele kosten 27.500,- 7,56 % - Bijdrage 99.888,43 27,44 % b. Bereken de break-even omzet van deze drogisterij. 64.000 27,44% x 100% = 233.236,15 c. Bereken de veiligheidsmarge van deze drogisterij (afronden op één decimaal nauwkeurig). ( 363.966,94 -/- 233.236,15) 363.966,94 x 100% = 35,9% 51. De heer P. Stevens is eigenaar van een onderneming die in het centrum van Barendrecht twee speciaalzaken exploiteert. Van de accountant heeft hij het volgende financieel jaaroverzicht ontvangen: Omzet 629.375,- Af: Inkoopwaarde 427.975,- Brutowinst 201.400,- Af: Exploitatiekosten 189.400,- Bedrijfsresultaat 12.000,- Voor de btw geldt het l-tarief. a. Bereken de break-even omzet van deze onderneming. De brutowinst bedraagt 201.400,- 629.375,- x100% = 32%. De break-even omzet is 189.400 32% x 100% = 591.857,- b. Bereken de veiligheidsmarge van deze onderneming (afronden op één decimaal nauwkeurig). ( 629.375,- - 591.857,-) 629.375,- x 100% = 6,0% werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 207

break-even en besluitvorming hoe verantwoord is mijn beslissing Het berekenen van de break-even omzet kan een waardevol hulpmiddel zijn bij het nemen van beslissingen. voorbeeld Nancy Gabriëls is cheffin van de afdeling vleeswaren en brood van supermarkt Canisius. Zij wil in deze afdeling kaas in bediening gaan verkopen. Hiervoor is een investering nodig van 15.000,- voor een nieuwe vitrine, 5.000,- voor andere winkelinventaris en 15.000,- voor loonkosten. De winkelinventaris wordt in 10 jaar afgeschreven met een vast bedrag per jaar. De restwaarde is nihil. De rentekosten bedragen 5% over het gemiddelde geïnvesteerde vermogen. Voor complementaire kosten berekent Nancy een bedrag van 875,- per jaar. Nancy denkt op de kaasafdeling een gemiddelde brutowinst te behalen van 25%. Zij rekent op een potentiële kaasomzet van 2.000,- (inclusief 6% btw) per week. Nancy moet om haar baas, de heer J. Canisius, te kunnen overtuigen om in haar afdeling kaas in bediening te gaan verkopen, de break-even omzet van de kaasafdeling berekenen. Hiervoor moet ze eerst het totaal van de exploitatiekosten berekenen: afschrijvingskosten 2.000,- rentekosten 500,- complementaire kosten 875,- loonkosten 15.000,- totale exploitatiekosten 18.375,- De break-even omzet op jaarbasis is dan: 18.375,- = 73.500,- 25% Per week is dat: 73.500,- 52 = 1.413,46. De consumentenomzet per week is dan: 1,06 x 1.413,46 = 1.498,27. Op basis van deze berekening kan Nancy haar baas overtuigen, want de potentiele omzet ad 2.000,- per week, is hoger dan de break-even omzet. werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 208

opgaven 52. Roy Kovacs is een zelfstandige ondernemer. Hij heeft een doe-het-zelfzaak in Aalsmeer. Hij wil zijn houtafdeling uitbreiden met een zaagmachine. Deze zaagmachine brengt wel extra constante kosten met zich mee. Deze heeft Roy begroot op 4.450,- per jaar. Door de uitbreiding denkt Roy een omzetstijging te halen van 1.200,- per maand. Roy gaat bij zijn berekening uit van een gemiddelde brutowinst van 36%. a. Bereken welke omzetstijging Roy moet behalen om net geen verlies te lijden. 4.450,- 36% x 100% = 12.361,11 b. Welke beslissing adviseer jij Roy: wel investeren of niet investeren? Motiveer je antwoord. 12.361,11 omzetstijging is noodzakelijk per jaar, dat is 1.030,09 per maand. Een omzetstijging van 1.200,- per maand is dan winstgevend. Je adviseert Roy de investering te doen: wel investeren! 53. Natalie denkt erover om in haar parfumerie een vulmachine voor flesjes aan te schaffen. Ze denkt dat daardoor haar maandomzet met 1.500,- zal stijgen. Door de investering in deze machine, stijgen de constante exploitatiekosten vanwege de extra afschrijvingskosten: 860,- per jaar rentekosten: 150,- per jaar complementaire kosten: 400,- per jaar personeelskosten: 5.400,- per jaar Natalie behaalt in haar parfumerie een gemiddeld brutowinstpercentage van 35%. a. Bereken welke omzetstijging Natalie moet behalen om net geen verlies te lijden. De extra constante kosten bedragen afschrijvingskosten + rentekosten + complementaire kosten + personeelskosten = 860 + 150 + 400 + 5.400 = 6.810,-. Extra omzetstijging: 6.810,- 35% x 100% = 19.457,14 b. Welke beslissing adviseer jij Natalie: wel investeren of niet investeren? Motiveer je antwoord. 19.457,14 omzetstijging is noodzakelijk per jaar, dat is 1.621,43 per maand. Een omzetstijging van 1.500,-. per maand is dan te weinig. Dat brengt verlies. Je adviseert: niet investeren! 54. Rutger Kamhuis denkt erover na om in zijn tuincentrum een binnenvijver aan te leggen om de verkoop van koikarpers te stimuleren. De investering gaat een aantal extra constante exploitatiekosten met zich meebrengen, te weten: afschrijvingskosten: 2.250,- per jaar rentekosten: 600,- per jaar complementaire kosten: 3.150,- per jaar Het gemiddelde brutowinstpercentage van dit tuincentrum is 40%. De extra koikarper-omzet wordt geschat op 625,- per week. Een jaar heeft 50 omzetweken. werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 209