Aan de gemeenteraad van4 : Gemeenten Gaasterlân-Sleat, Lemsterland en Skarsterlân Raadsvergadering : 11 december 2013 Commissievergadering : 3 december 2013 Agendapunt : 10 Nummer : 2013/097 Datum voorstel : 18 oktober 2013 Onderwerp : Regionaal transitie arrangement jeugdzorg Fryslân Behandeld door : A. de Jong Telefoon en email : 9255/ a.dejong@defriesemeren.nl Portefeuillehouder : E.T. de Vrij J. Schouwerwou F. Veltman Zaaknummer : 23185 Voorstel: Instemmen met het "Transitiearrangement Regio Fryslân" Samenvatting Vanaf 2015 krijgen gemeenten de verantwoordelijkheid voor de brede jeugdzorg. Het betreft hier de geïndiceerde jeugdhulpverlening, de GGZ jeugd, de zorg voor verstandelijk beperkte jeugd, de jeugdbescherming, de jeugdreclassering, en de jeugdzorg plus (gesloten jeugdzorg). Om de continuïteit van zorg te garanderen moeten gemeenten een regionaal transitie arrangement opstellen. Het RTA heeft betrekking op: het realiseren van continuïteit van zorg; het realiseren van de benodigde infrastructuur; het beperken van frictiekosten. Het college van B&W heeft het Regionaal transitie arrangement jeugdzorg Fryslân (RTA), onder voorbehoud van goedkeuring van de raad, vastgesteld. Het RTA is, door de gezamenlijke Friese gemeenten, met dit voorbehoud ingediend bij de Transitiecommissie Stelselherziening Jeugd (TSJ). Aanleiding Vanaf 2015 krijgen gemeenten de verantwoordelijkheid voor de brede jeugdzorg. Het betreft hier de geïndiceerde jeugdhulpverlening, de GGZ jeugd, de zorg voor verstandelijk beperkte jeugd, de jeugdbescherming, de jeugdreclassering, en de jeugdzorg plus (gesloten jeugdzorg). In de concept Jeugdwet is de verplichting opgenomen dat gemeenten in 2015 lopende zorgtrajecten voortzetten. Om die continuïteit van zorg te garanderen hebben Rijk, IPO en VNG afspraken gemaakt om vóór 31 oktober 2013 een regionale transitiearrangement (RTA) tot stand brengen. Argumenten Niet vast stellen Regionaal Transitie Arrangement. Als de Transitiecommissie Stelselwijziging Jeugd constateert dat de continuïteit van zorg niet lijkt te worden gerealiseerd of de daarvoor benodigde continuïteit van de infrastructuur of de samenwerkingsafspraken tussen gemeenten niet voldoen, dan zal het Rijk een aanwijzing geven aan de betreffende regio. Deze aanwijzing houdt in welke transitieafspraken gemeenten onderling en met aanbieders verplicht zijn uit te voeren. Vervolg aanpak N.v.t 1 van 5
Financiën, risico s en beheersmaatregelen In het RTA is vastgelegd dat de gemeente voornemens is om de bijdrage voor de uitvoering van de jeugdzorg die ontvangen wordt van het Rijk, aan te wenden voor de uitvoering van het arrangement. Effecten Belangrijk vertrekpunt is de borging van de continuïteit. In de loop van 2015 zal zichtbaar worden of de kwaliteit daadwerkelijk met het RTA geborgd is. Beleid- en regelgeving Concept Jeugdwet Communicatie De betrokken partijen zijn al geïnformeerd. Digitaal bijgevoegd / ter inzage liggende stukken Bijlage 0 - Concept Transitie arrangement regio Fryslân. Bijlage 1 - Inhoudelijke eisen RTA. Bijlage 2 - Plan van aanpak transitie arrangementen versie 5.0 (17 augustus 2013). Bijlage 3 - Kompas zorg voor jeugd Fryslân. Bijlage 4a - VNG initiatief landelijke afspraken over inkoop augustus 2013. Bijlage 4b - UPDATE eerste budget ramingen landelijke afspraken specialistische jeugdzorg 20 september 2012. Bijlage 5 - Frictie kosten. Behandeling raadscommissie / aangekondigde amendementen en/of moties De commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 3 december 2013 adviseert dit voorstel als bespreekstuk te agenderen voor de raadsvergaderingen van Gaasterlân-Sleat, Lemsterland en Skarsterlân van 11 december 2013. Aanvullende reactie college n.a.v. commissiebehandeling - Burgemeester en wethouders van Gaasterlân-Sleat, J. Lemstra W. Hoornstra Burgemeester en wethouders van Lemsterland, B.G.W. Siebers D.J. Stellingwerf Burgemeester en wethouders van Skarsterlân, 2 van 5
G.N.M. de Wolff M. Looman-Struijs Toelichting. Toelichting Regionaal Transitie arrangement jeugdzorg Fryslân Inleiding Op 1 januari 2015 gaat de verantwoordelijkheid en financiering van de gehele jeugdzorg over naar gemeenten. De daarvoor bestemde concept Jeugdwet is van advies voorzien door de Raad van State en is op 1 juli jl. naar de Tweede Kamer gestuurd. In de concept Jeugdwet is de verplichting opgenomen dat gemeenten in 2015 lopende zorgtrajecten voortzetten. Om die continuïteit van zorg te garanderen hebben Rijk, IPO en VNG afspraken gemaakt om vóór 31 oktober 2013 een regionale transitiearrangementen (RTA) tot stand brengen. Het RTA moet door de colleges van alle gemeenten worden vastgesteld. Het RTA heeft betrekking op: het realiseren van continuïteit van zorg; het realiseren van de benodigde infrastructuur; het beperken van frictiekosten. Het arrangement moet in ieder geval afspraken over het jaar 2015 bevatten. Dit sluit aan bij het voorgenomen wettelijke overgangsrecht. De landelijke Transitiecommissie Stelselwijziging jeugd (TSJ) beoordeelt of het RTA voldoet aan de door haar gestelde proces- en vormeisen. De totstandkoming van het RTA in de regio Fryslân is ondergebracht bij Zorg voor Jeugd Fryslân (het samenwerkingsverband van de 27 Friese gemeenten, provincie en zorgverzekeraar/zorgkantoor de Friesland). Het Friese RTA is een intentie om te komen tot nadere invulling om de zorg vanaf 2015 te continueren. In het RTA staan de basisuitgangspunten voor de afspraken tussen gemeenten en aanbieders over het continueren van zorg. Dit geldt ook voor de benodigde infrastructuur en het beperken van de frictiekosten. Proces Het portefeuillehouders overleg jeugd (Vereniging Friese Gemeenten) heeft op 29 augustus 2013 ingestemd met het Plan van Aanpak voor het tot stand komen van een RTA voor de regio Fryslân. Op 9 oktober 2013 hebben de portefeuillehouders Jeugd ingestemd met het concept RTA. Het RTA is tot stand gekomen onder regie van de provinciale kwartiermaker Transitie jeugdzorg Afspraken uit het RTA In het RTA zijn de volgende afspraken opgenomen. Omvormingsplan worden afspraken gemaakt over het geleidelijk invoeren van de veranderingen in de loop van 2014 en de financiering hiervan. - De gemeenten stellen voor 31 december 2013 de bestuurlijke, inhoudelijke, juridische en financiële kaders op waarbinnen de aanbieders een omvormingsplan ontwikkelen. In het Omvormingsplan presenteren de gezamenlijke aanbieders uiterlijk in april 2014 voor een gemeente en (sub-)regio hun aandeel in de (conform het Kompas) beoogde opzet van de infrastructuur. 3 van 5
Financiën De gemeenten in Fryslân zijn voornemens in 2015 de bijdrage van het Rijk aan te wenden voor de uitvoering van het financieel arrangement voor: 1. aanbieders van nu door de provincies gesubsidieerde jeugd- en opvoedhulp (nl. per aanbieder); 2. aanbieders van de in 2014 op grond van Zvw en AWBZ gefinancierde jeugd- en opvoedhulp (nl. per instelling); 3. vrijgevestigde aanbieders van jeugd- en opvoedhulp (als groep aanbieders, waaraan geen individuele budgetten worden toegekend); 4. de omvorming van de zorginfrastructuur op lokaal en regionaal niveau. Het RTA bekostigt voor zover passend binnen het landelijk beschikbaar gestelde macrobudget voor de regio: de uitgaven, gemoeid met uitvoering van het Landelijk Transitiearrangement (ca. 2,2% van de middelen); de uitgaven, gemoeid met continuering van de pleegzorg; de uitgaven, gemoeid met de gemeentelijk en regionale uitvoering (3%); Om de krimp van het beschikbare budget voor jeugdhulp en het ontstaan van frictiekosten zo beperkt mogelijk te houden, spannen de gemeenten zich in om de uitvoeringskosten zo laag mogelijk te houden. de uitgaven, gemoeid met de uitvoering van het financieel arrangement (zie volgende paragraaf) voor de (vrijgevestigde) aanbieders; o van nu door de provincies gesubsidieerde jeugdhulp (nl. per aanbieder); o van nu op grond van Zvw en AWBZ gefinancierde jeugdhulp (nl. per instelling); o de omvorming van de zorginfrastructuur op lokaal en regionaal niveau. Binnen het resterende budget biedt de regio Fryslân de gezamenlijke aanbieders van niet vrijtoegankelijke jeugdhulp de garantie dat voor de uitvoering van lopende en nieuwe jeugdhulp minimaal een budget van 80% (2015) en 55% (2016) beschikbaar blijft. Nadere afspraken Toeleiding: Voor de toeleiding en toegang wordt op lokaal en (sub-)regionaal niveau een infrastructuur uitgewerkt. Daarbij vormt gebiedsgericht werken de grondslag Jeugdbescherming en Jeugdreclassering: Uitgangspunt is dat in Fryslân een ongedeelde veiligheidsketen gerealiseerd wordt. In samenspraak met de regio s Groningen en Drenthe wordt onderzocht of de functies jeugdbescherming en jeugdreclassering op Noord-Nederlandse schaal samengevoegd en aangeboden kunnen worden. AMHK: Streven is om vanaf 1 januari 2014 te werken met een ongedeeld AMHK. Gemeenten hebben niet de intentie om op het nu beschikbare budget te korten, maar zoeken samen met de uitvoerende professionals wel naar mogelijkheden om effectiever te werken en een budgettaire vertaling te maken van de samenvoeging. Pleegzorg: Via de bestaande constructie van hoofdaannemerschap wordt de verantwoordelijkheid voor het bieden van pleegzorg ingevuld. Aan deze situatie verandert het RTA niets Wachtlijst cliënten: Met het RTA voorziet de regio Fryslân in een infrastructuur waarmee wordt voorkomen dat er op 31 december 2014 jeugdigen zijn die langer dan 9 weken wachten op passende zorg. 4 van 5
Kwaliteit: Binnen de regio Fryslân bestaat overeenstemming over de navolgende visie op en/of minimale kwaliteitseisen waaraan aanbieders dienen te voldoen. Het betreft in ieder geval: - een effectieve en laagdrempelige klachtenbehandeling; - medezeggenschap; - systematische kwaliteitsbewaking; - een meldcode voor huiselijk geweld en kindermishandeling. Frictiekosten In het RTA wordt een raming opgenomen van de frictiekosten van de aanbieders. De omvang van de frictiekosten is mede afhankelijk van de nadere uitwerking van het omvormingsplan en het individuele aandeel daarin van de partners. De geboden budgetgarantie over 2015 en 2016 biedt aanbieders (meer) mogelijkheden individueel de verantwoordelijkheid te nemen voor het beperken dan wel terugdringen van de frictiekosten. Periodieke evaluatie In het RTA zijn een aantal periodieke evaluatie momenten opgenomen. Bij de evaluatie staan de navolgende zaken centraal: zijn de gehanteerde uitgangspunten en condities nog steeds actueel; zijn er ontwikkelingen of aanleidingen die vragen om bijstelling of herziening van het RTA; ligt de voortgang van de omvorming conform het omvormingsplan op schema? Zo nee, welke interventies zijn daartoe gewenst of noodzakelijk? Het omvormingsplan moet voldoen aan de basisuitgangspunten van het RTA en de nog vast te stellen richtlijnen voor het omvormingsplan. Indien het omvormingsplan hier niet aan voldoet zullen gemeenten zich bezinnen op een meer passende wijze voor de realisatie van de omvorming en een herijking van het RTA. 5 van 5