D 2.1.2 PEDAGOGISCH WERKPLAN: BSO DE JUNGLE INHOUD: 1. BEREIKBAARHEID 2. GROEPSOMVANG EN LEEFTIJDSOPBOUW 3. DAGINDELING 4. EIGEN SPULLEN VAN DE KINDEREN 5. SPECIALE GELEGENHEDEN 6. BRENG- EN HAALTIJDEN 7. KENNISMAKING EN WENNEN 8. COMMUNICATIE MET OUDERS 9. INTERNE COMMUNICATIE 10. HUISREGELS BSO DE JUNGLE 11. PEDAGOGISCH BELEID BSO 1. Bereikbaarheid BSO de Jungle Dorpsstraat 35 1747 HA Tuitjenhorn Tel: 0226-820096 (bij afwezigheid van de pedagogisch medewerkers kan evt. de voicemail worden ingesproken) Het Centraal Bureau (directeur, leidinggevende BSO, financiële administratie) is telefonisch bereikbaar tussen 8.30 en 15.00 uur, op tel: 0226-393970. 2. Groepsomvang en leeftijdsopbouw BSO de Jungle is sinds januari 2012 gevestigd in Brede school de Hoge Akker. BSO de Jungle biedt buitenschoolse opvang voor kinderen in de basisschoolleeftijd (groep 1 tot en met groep 8). De meeste kinderen zitten op de Sint Barbara Basisschool in Tuitjenhorn, een paar kinderen komen (met de taxi) van de basisschool de Meerkoet en de Regenboogschool in Dirkshorn. Op maandag worden maximaal 20 kinderen opgevangen, op dinsdag en donderdag maximaal 30. We hebben de beschikking over drie verschillende groepsruimten. De kinderen zijn onderverdeeld in 2 basisgroepen: op maandag een groep van 10 jongste kinderen (4 tot 8 jaar) en een groep van 10 oudste kinderen (8 tot 12 jaar) Op dinsdag en donderdag is de groep jongste kinderen maximaal 20 kinderen groot. De samenstelling van én de pedagogisch medewerkers op deze groepen staan vast zodat het voor ieder kind/ouder duidelijk is in welke groep hij/zij zit. Standaard wordt de Pedagogisch medewerker/kindratio (PKR) toegepast. Dit wil zeggen dat er één pedagogisch medewerker is per tien (aanwezige) kinderen in de basisgroep. De kinderen worden opgevangen in een eigen groepsruimte (stamgroep) met vaste pedagogisch medewerkers. Soms kiezen we ervoor om verschillende stamgroepen samen te voegen. Hierdoor kunnen we de activiteiten beter aanpassen aan de behoeftes van de kinderen (bijv. indeling naar leeftijd), en ontstaan er voor de kinderen meer mogelijkheden om samen te spelen met andere kinderen. Ook kunnen we zo beter gebruik maken van de inzet van de pedagogisch medewerkers. Dit samenvoegen van groepen kan structureel zijn, bijvoorbeeld op een bepaalde vaste dag in de Stichting Kinderopvang Harenkarspel / D.2.1.2 Ped. Werkplan BSO de Jungle/ september 2013/ versie 9 /Pagina 1 van 11
week, of incidenteel, bijvoorbeeld tijdens de schoolvakanties en op studiedagen. We kiezen hier dan voor als er sprake is van een lagere bezetting op de groepen. Als we groepen samenvoegen, gaan we altijd uit van de vastgestelde kwaliteitsregels uit de Wet Kinderopvang (we houden ons bijvoorbeeld aan de leidster-kind-ratio en de maximale groepsgrootte), en we zorgen er altijd voor dat er altijd een medewerker aanwezig is van beide vestigingen. Zo is er voor de kinderen altijd een vertrouwd gezicht op de groep. Bij samenvoegen zorgen wij ervoor dat alle gegevens (adresgegevens, telefoonnummer, allergieën e.d.) van de kinderen op de betreffende groep bekend zijn. Ouders worden ruim voor de vakantie geïnformeerd over de dagen waarop eventueel wordt samengevoegd. Omdat alle groepen op een vergelijkbare manier werken (met eenzelfde dagstructuur en werkwijze) waarborgen we zo de continuïteit voor de kinderen. Het is belangrijk dat de ruimte voor een kind bekend, vertrouwd is. Bovendien is het prettig voor de kinderen dat zij na schooltijd geen lange reistijd hebben om van school naar de BSO te komen, omdat de kinderen er dan al een hele schooldag op hebben zitten. Het is dan ook fijn dat BSO de Jungle in hetzelfde gebouw zit als de basisschool. Wel heeft de BSO eigen groepsruimten. Tijdens de schoolweken zijn de vaste pedagogisch medewerkers tot 18.30 uur aanwezig. Er wordt dan dus ook niet afgeweken van de Pedagogisch medewerker/kindratio. Indien er een invalkracht aanwezig is naast de vaste medewerkers, werkt deze tot 17.45 uur (op maandag, dinsdag of donderdag) of tot 17.00 uur (op woensdag en vrijdag), of langer als nodig is op basis van de Pedagogisch medewerker/kindratio. Wanneer er gewerkt wordt met 1 pedagogisch medewerker (als de groepsgrootte dit toelaat, dus bij 10 of minder kinderen), en bij eventuele calamiteiten (bijvoorbeeld wanneer een van de pedagogisch medewerkers met een kind naar de huisarts moet) geldt Kinderdagverblijf Snoopy als achterwacht : er kan te allen tijden telefonisch contact worden opgenomen met de vraag om assistentie (binnen 5 minuten aanwezig). Alle pedagogisch medewerkers hebben een relevante opleiding (minimaal MBO-niveau) en zijn in het bezit van een Verklaring omtrent Gedrag (VOG). Er kan een stagiaire (boventallig) aanwezig zijn. Er zijn pedagogisch medewerkers op invalbasis die de vaste pedagogisch medewerkers in geval van ziekte, vakantie of zwangerschap kunnen vervangen. De ruimtes van de BSO worden schoongemaakt door een vaste medewerker in dienst van de Stichting. Er wordt niet gewerkt met vrijwilligers binnen de Stichting Kinderopvang Harenkarspel. 3. Dagindeling BSO de Jungle biedt tijdens de schoolweken op maandag, dinsdag en donderdag opvang na schooltijd (dus vanaf 15.30 tot 18.30 uur), en gedurende de schoolvakanties opvang op hele dagen (vanaf 7.30 tot 18.30 uur). Hierdoor is er een duidelijk onderscheid in de dagindeling en de activiteiten voor de kinderen. Wanneer een kind na schooltijd op de BSO komt, heeft het er al een dag opzitten. Wij beschouwen de tijd op de BSO dan ook als vrije tijd voor het kind. Dit betekent dat een kind zelf mag kiezen wat hij of zij gaat doen; binnen of buiten spelen, samen of alleen. Globaal ziet de dagindeling na schooltijd tijdens de schoolweken er als volgt uit: 14.45 uur De pedagogisch medewerkers van de BSO zijn aanwezig. Er wordt drinken klaargezet voor de kinderen, en vers fruit geschild. De pedagogisch medewerkers kijken op de lijst welke kinderen er voor die dag verwacht worden, en controleren dit m.b.v. eventuele berichten in het overdrachtsschrift, de agenda of op de voice-mail. 15.15 uur De Barbara-school gaat uit, de kinderen gaan vanuit hun eigen klas naar de BSO. Bij aankomst bij de BSO gaan de kinderen met hun eigen groep fruit eten en wat drinken. Hierna wordt er nog een koekje gegeten. De 20 jongste kinderen doen dit onder begeleiding van 2 vaste pedagogisch medewerkers, de 10 oudste kinderen onder begeleiding van 1 vaste pedagogisch medewerker. Tijdens dit rustmoment wordt er met elkaar besproken welke activiteiten er gedaan gaan worden. Dit kunnen activiteiten zijn onder begeleiding van de pedagogisch medewerker(s), maar ook individuele activiteiten. Omdat wij de tijd op de BSO beschouwen als vrije tijd, mogen de kinderen zelf kiezen wat ze gaan doen. Er is geen vast programma van activiteiten. Buiten spelen zal zeker bij mooi weer worden gestimuleerd. Activiteiten voor de oudste kinderen kunnen ook meerdere dagen beslaan. Stichting Kinderopvang Harenkarspel / D.2.1.2 Ped. Werkplan BSO de Jungle/ september 2013/ versie 9 /Pagina 2 van 11
16.00 uur Na het eten en drinken gaan de kinderen vrij spelen, knutselen of meedoen met een activiteit. Hierbij hoeven ze niet in hun eigen groep te blijven, maar kunnen ze gebruik maken van de verschillende ruimtes van de BSO (bijv. de speelzaal). s Middags wordt er eenmaal een snoepje uitgedeeld. De kinderen worden op wisselende tijden opgehaald door hun ouders. BSO de Jungle biedt op maandag, dinsdag en donderdag ook Voorschoolse Opvang: kinderen kunnen vanaf 7.30 uur bij de BSO terecht, en worden voor 8.30 uur weer naar school gebracht door de pedagogisch medewerker. Omdat het vaak om een kort moment voor schooltijd gaat, is hier geen uitgebreid programma of dagindeling voor. De pedagogisch medewerker zorgt er voor dat de kinderen op een relaxte manier de dag kunnen starten, door wat materialen neer te zetten waar kinderen rustig mee kunnen spelen, zoals een bordspel, kleurpotloden, kapla of lego. De kinderen mogen als ze dat willen nog een kopje thee voor ze naar school gaan. Als kinderen geen tijd hebben gehad om thuis te ontbijten, kunnen ze incidenteel een meegenomen broodje opeten. Vlak voordat de school start, lopen de pedagogisch medewerker en de kinderen naar school. De jongere kinderen worden naar de eigen klas gebracht, van de oudere kinderen wordt gecontroleerd of ze in hun eigen klas zijn aangekomen. Eventuele bijzonderheden worden doorgegeven aan de leerkracht. Tijdens de schoolvakanties kunnen de kinderen een hele dag naar de BSO komen. Ze worden dan uiteraard niet van school gehaald, maar s morgens op de BSO gebracht. Meestal wordt er gewerkt rondom een thema (bijv. voorjaar, circus, griezels e.d.), en worden de activiteiten hieraan aangepast. Omdat een hele dag voor de kinderen moeilijk zelf in te vullen is, wordt er meer structuur in de dag aangebracht door de pedagogisch medewerkers, die de activiteiten aanbieden. Meedoen met een bepaalde activiteit wordt wel gestimuleerd, echter, wanneer kinderen echt iets anders willen doen, mag dat ook. Het is leuk om tijdens de vakantie een uitstapje te maken met de kinderen, hiervoor moet echter wel de mogelijkheid van vervoer geregeld kunnen worden, en eventueel extra begeleiding. Voor vervoer van kinderen / uitstapjes zijn speciale werkinstructies opgesteld, om de veiligheid van de kinderen zoveel mogelijk te kunnen waarborgen. 4. Eigen spullen van de kinderen Ieder kind krijgt een eigen bakje. Hier kunnen zij meegebrachte spulletjes en knutsels van school in stoppen, en natuurlijk de dingen die zij zelf op de BSO knutselen. De kinderen hoeven in principe geen eten en drinken mee te nemen naar de Buitenschoolse Opvang. Het drinken en het fruit, en een snoepje en een koekje / cracker zijn inbegrepen, evenals de broodmaaltijd in de vakantieweken. Er wordt rekening gehouden met eventuele diëten of andere voedingsgewoonten. Specifieke voeding (bijvoorbeeld macrobiotisch) moet zelf meegenomen worden. De kinderen mogen geen snoep e.d. meenemen naar de BSO (behalve natuurlijk wanneer ze jarig zijn en willen trakteren). Post aan de ouders wordt in de bakjes van de kinderen gelegd. Het is dus noodzaak dat zij, ook al hebben zij geen tas mee, ieder keer even in het bakje van het kind kijken of er post ligt. De BSO is niet aansprakelijk voor het zoek raken en/of beschadigen van meegebrachte spullen en kleding. 5. Speciale gelegenheden Uiteraard is niet iedere dag op de BSO hetzelfde, er zijn natuurlijk ook speciale gelegenheden die gevierd worden, en er zijn bepaalde weken die duidelijk afwijken. Verjaardag: ouders moeten van tevoren aangeven of dit op de groep gevierd gaat worden, i.v.m. voorbereidingen. De groep wordt versierd met vlaggen, de jarige krijgt een feestmuts, en er wordt gezongen. Hierna mag de jarige trakteren. Wanneer er een verjaardag gevierd wordt, wordt dit gevierd met alle kinderen samen (de groep kinderen wordt dan dus niet gesplitst in jongste en oudste kinderen). Als er een traktatie is, wordt het koekje / snoepje overgeslagen (afhankelijk van de soort traktatie). Stichting Kinderopvang Harenkarspel / D.2.1.2 Ped. Werkplan BSO de Jungle/ september 2013/ versie 9 /Pagina 3 van 11
Afscheid: Wanneer het kind de BSO gaat verlaten, wordt er een cadeautje gemaakt door de pedagogisch medewerkers samen met de kinderen, als aandenken aan de BSO. Sinterklaas: deze feestdag wordt op of rond 5 december gepland. Soms wordt Sinterklaas of Zwarte Piet nog uitgenodigd. Alle kinderen krijgen een klein schoencadeautje. Uiteraard staan de activiteiten in de dagen voor pakjesavond in het teken van Sinterklaas. Kerst: Er worden allerlei kerstactiviteiten gedaan, en de groep wordt in kerstsfeer gebracht. Themaweken: er wordt regelmatig rondom een thema gewerkt. Het is de bedoeling dat dit een thema is dat goed aansluit bij de interesses van de kinderen, en dat er diverse activiteiten rondom dit onderwerp kunnen worden georganiseerd. De themaweken zijn bij uitstek geschikt voor de schoolvakanties, omdat er dan meer tijd is om een thema uit te diepen. 6. Breng- en haaltijden BSO de Jungle is geopend op maandag, dinsdag en donderdag. Kinderen die hiernaast ook op woensdag en vrijdag opvang afnemen worden deze dagen geplaatst bij BSO de Kameleon. Tijdens de schoolweken komen de kinderen op vaste dagen na schooltijd. De kinderen van de Sint Barbara-school worden op het schoolplein opgewacht, de kinderen van de Meerkoet uit Dirkshorn en de Regenboog uit Stroet worden met de auto van school gehaald. Dit vervoer is in eigen beheer. Voor schooltijd kunnen kinderen (op maandag, dinsdag en donderdag) opgevangen worden bij BSO de Jungle van 7.30 tot 8.30 uur. De pedagogisch medewerker brengt de kinderen op tijd naar school. Tijdens de schoolvakanties kunnen de kinderen een hele dag komen (tussen 7.30 en 18.30 uur). De BSO is extra geopend op studiedagen, bij voldoende aangemelde kinderen (minimaal 4). Om 18.25 trekken de kinderen die nog niet opgehaald zijn, langzaam aan de jas en schoenen aan, en worden de spullen bij elkaar gezocht. Wanneer de ouders er om 18.30 nog niet zijn, worden zij gebeld. Ouders die na 18.30 uur komen, kunnen eventueel de volgende dag bellen voor informatie over die dag. Er wordt op de groepen genoteerd wie er te laat was, en hoeveel te laat. Zijn ouders structureel te laat, dan wordt dit besproken op kantoor, en zal deze tijd in rekening worden gebracht. U kunt incidenteel onbeperkt van dagdeel ruilen, mits de ruil binnen twee weken plaatsvindt en de bezetting het toelaat. Er wordt niet boventallig geplaatst, dit betekent dus dat er niet meer kinderen op een groep geplaatst worden dan toegestaan is voor het aantal pedagogisch medewerkers. Hiernaast bieden wij als extra service, dat het aantal contractdagen dat een ouder heeft afgesloten, als Ruildag in hetzelfde kalenderjaar mag worden ingezet. Dit hoeft dan niet binnen 2 weken te gebeuren. Een kind dat bijvoorbeeld 3 middagen BSO afneemt op contractbasis, mag dus 3 middagen ruilen per jaar. Op deze manier willen wij meer flexibiliteit en service bieden. 7. Kennismaking en wennen Nieuwe kinderen komen altijd eerst even kennismaken op de BSO. Ongeveer 2 weken van tevoren worden het kind en zijn / haar ouder(s) door de pedagogisch medewerkers van de BSO uitgenodigd om te komen kijken (kaart voor het kind, of een telefonische afspraak met de ouders). Belangrijk voor het kind is dat het weet hoe de ruimte van de BSO er uit ziet, en dat het in ieder geval een van de pedagogisch medewerkers heeft ontmoet. Ook voor de pedagogisch medewerkers is het belangrijk om even kennis te maken met het kind. Mocht het zo zijn dat het kind niet voldoende heeft aan een keer vooraf kijken, dan worden er met de ouders verdere afspraken gemaakt over het wennen van het kind. Voordat de opvang daadwerkelijk start, hebben de pedagogisch medewerkers een intakegesprek met de ouders van het kind. Dit gesprek vindt in principe plaats voordat de BSO opengaat s middags. De ouder kan hierna mee het kind uit school halen, en hierna nog even samen met het kind op de BSO blijven. Als het wennen plaatsvindt nadat het contract is ingegaan, geldt de Stichting Kinderopvang Harenkarspel / D.2.1.2 Ped. Werkplan BSO de Jungle/ september 2013/ versie 9 /Pagina 4 van 11
Pedagogisch medewerker/kindratio. Als het kind komt wennen voor de ingangsdatum van het contract, kan dit voor maximaal twee keer boventallig (maximaal een dagdeel per keer). 8. Communicatie met ouders Wij vinden het erg belangrijk dat de pedagogisch medewerkers en de leidinggevende een goed contact met de ouders hebben. De basis hiervoor ligt al bij het intakegesprek, daarom zorgen we ook dat we hier de tijd voor nemen. Voor de pedagogisch medewerkers is het belangrijk te weten hoe het thuis gegaan is; zij kunnen daar op inspelen. Ook over belangrijke veranderingen in de thuissituatie (bijvoorbeeld een broertje of zusje op komst, verhuizing, overlijden van familielid, of echtscheiding) worden pedagogisch medewerkers graag op de hoogte gebracht, omdat dit vaak voor de kinderen ingrijpende gebeurtenissen zijn. Voor ouders is het belangrijk om te weten hoe de dag van hun kind verlopen is. De pedagogisch medewerkers proberen hier aan het einde van de dag voldoende tijd voor te maken. Informatie kan tijdens de schoolweken uitgewisseld worden wanneer ouders hun kind komen halen. In de schoolvakanties zijn er zowel breng- als haalmomenten. Verder zijn er nog de volgende contacten met de ouder(s): Tijdens het intakegesprek worden ouders erop gewezen dat zij samen met de pedagogisch medewerkers een kindbespreking kunnen houden. Dit gebeurt geheel op vrijwillige basis. Veel ouders hebben hier namelijk geen behoefte aan, aangezien het functioneren van het kind al uitgebreid op school wordt besproken. Indien het functioneren van een kind problemen oplevert voor de opvang van een kind, kunnen de pedagogisch medewerkers een afspraak maken met de ouders voor een kindbespreking. Minimaal 4 keer per jaar wordt er een nieuwsbrief uitgegeven, met allerlei wetenswaardigheden binnen de SKH, vanuit de verschillende vestigingen. Deze nieuwsbrief wordt digitaal via de e-mail verspreid. Wanneer hier aanleiding toe is), wordt er een extra nieuwsbrief door de directie uitgegeven. Een keer per jaar wordt er een ouderavond georganiseerd, in de vorm van een zogenaamde soepavond of high tea. Doel van deze avond is gezellig samenzijn, en aan ouders te laten zien wat de kinderen zoal doen tijdens de dagen dat ze op de BSO zijn. De kinderen bereiden onder begeleiding van de pedagogisch medewerkers lekkere gerechtjes voor, de ouders komen aan het einde van de middag gezellig eten. Ouders krijgen hierdoor meer inzicht in het reilen en zeilen op de BSO, zien hun kind gedurende langere tijd bezig op de BSO, en kunnen kennismaken met andere ouders. Doordat ouders dan langer aanwezig zijn, wordt de emotionele veiligheid van de kinderen gestimuleerd. Oudercommissie (OC): De taak van de oudercommissie is het behartigen van de belangen van de ouders. Minimaal vijf ouders van kinderen die op het KDV of de BSO geplaatst zijn, maken deel uit van de Oudercommissie. De Oudercommissie: denkt mee over het pedagogisch beleid van de Stichting, kan, gevraagd of ongevraagd, advies geven aan de leiding of het bestuur, is aanwezig bij bestuursvergaderingen (afvaardiging) heeft geen beslissingsbevoegdheid, maar heeft een verzwaard adviesrecht op diverse punten, vergadert eenmaal per zes weken, stelt in samenwerking met de directie een nieuwsbrief samen, welke ten minste drie keer per jaar uitkomt, organiseert mede de ouderavonden. Ouders kunnen te allen tijde vragen of suggesties kwijt aan de Oudercommissie. Dit kan via de brievenbus in de hal van het kinderdagverblijf, of via: ouders@kinderopvangharenkarspel.nl Stichting Kinderopvang Harenkarspel / D.2.1.2 Ped. Werkplan BSO de Jungle/ september 2013/ versie 9 /Pagina 5 van 11
9. Interne communicatie Er zijn verschillende manieren van interne communicatie: Overdracht via de overdrachtsschrift: Hierin wordt aan het einde van de dag de belangrijkste mededelingen voor de collega s die de volgende dag werken vermeld, evenals bijzondere gebeurtenissen van de dag. Overdracht via de agenda: Belangrijke gebeurtenissen (verjaardagen, vrije dagen van kinderen, gesprekken, overleggen e.d. worden in de agenda opgeschreven. E-mail: Elke groep heeft zijn eigen e-mailadres, waardoor het mogelijk is om berichten te sturen tussen kantoor en de groep, of tussen de groepen onderling (bijv. overleg over themaweken met de andere BSO s). Dagelijks wordt gecontroleerd of er belangrijke berichten zijn. werkbegeleiding: zo vaak als nodig is er een werkbegeleiding met de coördinator van de BSO, waarin alle lopende praktische zaken besproken kunnen worden. Kindbespreking / pedagogisch overleg: elk kwartaal is er een kindbespreking, waarin alle kinderen uit de groep uitgebreid besproken worden (gedrag, ontwikkeling e.d.). Ook komen tijdens dit overleg pedagogische aanpak en werkinstructies aan de orde. Ook aandachtspunten uit de jaarlijkse Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) op gebied van veiligheid en gezondheid worden besproken. TOP overleg: twee keer per jaar is er een TOP-overleg. TOP staat voor Team Ontwikkelings Plan. Elk team stelt voor zichzelf doelen vast die ze de komende periode willen gaan bereiken. Tijdens deze overleggen wordt besproken op welke manieren deze doelen behaald kunnen worden. Tevens worden er regelmatig kindervergaderingen (met begeleiding van de pedagogisch medewerkers) gehouden, en houden de kinderen een schriftje bij. 10. Huisregels BSO de Jungle De omgeving (gebouw, meubilair e.d.) is één factor die de veiligheid beïnvloedt, het gedrag van aanwezigen (kinderen, leidsters en ouders) is een tweede factor. Daarom zijn er in overleg met de leidsters huisregels opgesteld, die gelden voor alle aanwezigen (dus ook voor ouders). We willen U vragen deze goed door te lezen, en zich er aan te houden. Want veiligheid staat voorop! Algemeen Wanneer de ouder aanwezig is, ligt de verantwoordelijkheid voor het kind bij de ouder Altijd de deur (zachtjes) achter je dicht doen Niet rennen met snoep in je mond Kinderen moeten zich bij de groepsleiding afmelden als ze met de ouder naar huis gaan We vinden het belangrijk dat de kinderen en leidsters op een normale manier met elkaar omgaan. Dit betekent dat er niet gescholden, geslagen, gepest e.d. wordt. Leefruimte Kinderen ruimen in principe zelf het speelgoed op waar ze niet meer mee spelen, voordat ze aan een ander spel beginnen, of naar huis gaan Niet rennen in de groepsruimten Bij vies weer de schoenen in de hal uitdoen, en deze aan de kant onder de jas plaatsen Rustig zitten tijdens het eten, om verslikken te voorkomen Kinderen mogen niet in de keuken komen, tenzij onder begeleiding van de leidsters of met toestemming van een van hen Binnen mag er niet gegooid worden met voorwerpen (bal e.d.) Wanneer er bij knutsel- of handwerkactiviteiten wordt gewerkt met gevaarlijke materialen (scharen, zaagjes, hamer, niettang) wordt er voldoende toezicht gehouden. De pedagogisch medewerkers maken per kind een inschatting wie met welke materialen kan en mag werken. Koffie en thee worden alleen in een thermoskan (dus geen theepot of koffiekan) of tafel geplaatst. Kopjes met hete dranken worden buiten bereik van de kinderen midden op tafel geplaatst. Er worden geen kinderen op schoot genomen wanneer koffie of thee wordt gedronken. Wanneer er geknoeid wordt met water (bijv. in de keuken of bij de toiletten) wordt dit zo snel mogelijk opgeruimd om uitglijden te voorkomen. Gevaarlijke kantoorartikelen zoals papiersnijder en stanleymes worden buten bereik van de kinderen bewaard, en worden ook alleen gebruikt door de pedagogisch medewerkers. Kinderen spelen niet met of bij de ramen en deuren, om vallen en beknelling te voorkomen Kinderen spelen niet op of bij de trappen in het trappenhuis Stichting Kinderopvang Harenkarspel / D.2.1.2 Ped. Werkplan BSO de Jungle/ september 2013/ versie 9 /Pagina 6 van 11
Buitenterrein Kinderen moeten het aan de groepsleiding melden als ze buiten gaan spelen Kinderen tot 8 jaar mogen niet buiten het speelterrein komen. Deze regel geldt ook tijdens schooltijd, dus de meeste kinderen zijn dit wel gewend. Bij heel jonge kinderen die nog niet zo goed op de hoogte zijn van de regels wordt extra toezicht gehouden bij het buitenspelen. Voordat de kinderen buiten gaan spelen, controleert de pedagogisch medewerker of er geen zwerfvuil op het terrein ligt. Wanneer kinderen gaan skaten, skeeleren of rolschaatsen wordt erop gelet dat zij beschermers dragen. Er wordt zoveel mogelijk een vaste plek afgesproken voor deze activiteiten, om botsingen met andere kinderen te voorkomen. Hoe en wat op De Jungle Drinken Fruit Snoep Televisie Er zijn verschillende soorten limonade waaruit de kinderen kunnen kiezen. Limonade / water staat de hele (mid)dag ter beschikking. Aan tafel bij de lunch (in de vakantie) wordt melk, karnemelk geschonken tenzij een kind dit niet mag vanwege een allergie. Iedere dag wordt er voldoende fruit klaargemaakt. De kinderen delen dit uit en / of pakken zelf. In de middag wordt er een snoepje uitgedeeld. Als er een traktatie is slaan we het snoepje over. Het ligt ook aan de soort traktatie. In de vakantie zijn we langer open en wordt de hoeveelheid eten en drinken aan gepast aan de dag. De televisie gaat één keer aan voor een film. Als de film af is, gaan de kinderen die gekeken hebben een andere activiteit doen Computer Ieder kind mag 10 a 15 minuten achter de computer een spel doen. In de vakantie en bij slecht weer zijn we iets soepeler met de tijden voor de televisie en de computer 11. Pedagogisch beleid BSO Het pedagogisch beleid is opgesteld voor alle vestigingen BSO van de Stichting Kinderopvang Harenkarspel, BSO Villa Kakelbont, BSO De Jungle, BSO de Bonte Koe en BSO de Kameleon. Op alle groepen varieert de leeftijd van de kinderen tussen vier en dertien jaar. De belangrijkste uitgangspunten van het Pedagogisch Beleidsplan BSO zijn opgenomen in dit Pedagogisch Werkplan. Het Pedagogisch Beleidsplan is uitgebreider, en is eventueel ter inzage op de BSO s. Met het pedagogisch beleid Buitenschoolse Opvang (BSO) willen wij richting geven aan het handelen van de pedagogisch medewerksters in het belang van het welbevinden van het kind dat een van de vestigingen voor Buitenschoolse Opvang bezoekt. Het pedagogische beleidsplan is opgesteld om de volgende redenen: het is een leidraad voor de pedagogische medewerksters en biedt houvast bij hun dagelijkse omgang met de kinderen. Het pedagogisch beleid is uitgewerkt in het Pedagogisch Werkplan voor pedagogisch medewerkers. Zonodig kunnen medewerkers worden aangesproken op hun handelen. Het informeert ouders van kinderen die de BSO (gaan) bezoeken over onze werkwijze en de omgang met de kinderen. Andere betrokkenen (bijvoorbeeld gemeente, GGD) kunnen inzicht krijgen in onze pedagogische werkwijze. Wij gaan ervan uit dat ieder kind de drang in zich heeft om zich, in eigen tempo, te ontwikkelen. Elk kind is uniek door zijn eigen aanleg en temperament. Een veilige en stimulerende omgeving is een voorwaarde voor een gezonde en goede ontwikkeling van het kind. De inbreng van zowel het kind als de pedagogisch medewerkers staan hierbij centraal. Ons uitgangspunt bij het opvoeden is dat wij werken vanuit de basis van gelijkwaardigheid, veiligheid en wederzijds respect. Hierin besloten ligt de taak van de pedagogische medewerksters kinderen te stimuleren bij het ontdekken en ontwikkelen van hun mogelijkheden. De Stichting Kinderopvang Harenkarspel wil kwalitatieve goede en verantwoorde kinderopvang bieden: kinderopvang die bijdraagt aan een goede en gezonde ontwikkeling van het kind in een veilige omgeving (Wet kinderopvang, 2005). De vier pedagogische opvoedingsdoelen die in de Wet kinderopvang genoemd worden, zijn uitgangspunt bij het opstellen van dit pedagogisch beleidsplan. Deze vier pedagogische basisdoelen zijn: Stichting Kinderopvang Harenkarspel / D.2.1.2 Ped. Werkplan BSO de Jungle/ september 2013/ versie 9 /Pagina 7 van 11
A. het aanbieden aan kinderen van een gevoel van emotionele- veiligheid B. het bieden van gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competentie C. het bieden van gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competentie D. het bieden van de kans om zich waarden en normen eigen te maken A. Emotionele veiligheid Wij zorgen ervoor dat het kind zich emotioneel veilig kan voelen. In het dagelijkse taalgebruik zeggen we dan dat het kind het naar zijn zin heeft, lekker in zijn vel zit. Dit zorgt er niet alleen voor dat het kind zich prettig voelt, het is ook een voorwaarde voor het kind om zich verder te kunnen ontwikkelen. Dit doen we o.a. op de volgende manieren: We vinden het belangrijk dat er op de BSO een ongedwongen, vrije sfeer is. Kinderen mogen daarom zelf invulling geven aan wat ze willen doen, met wie. Er zijn verschillende hoekjes ingericht waar de kinderen zich even kunnen terugtrekken (alleen of met een klein groepje kinderen). Kinderen kunnen er zelf voor kiezen of ze in of juist uit het zicht van de pedagogisch medewerkers gaan spelen. Door dit zelf te kunnen bepalen, ontstaat er een veilig gevoel. Toch is niet alles helemaal vrijblijvend. Er is een zekere mate van structuur (regels, regelmaat en gewoontes), omdat dit de kinderen duidelijkheid biedt. Het kind weet waar het aan toe is en wat hem te wachten staat. Het herkenbare, terugkerende geeft een gevoel van veiligheid en vertrouwen en bij jonge kinderen een tijdsgevoel waardoor de dag overzichtelijk wordt. In principe komen de meeste kinderen op een BSO van dezelfde school. De kinderen kennen de andere kinderen uit hun groep van school, dit biedt veiligheid. Bovendien blijft de groep op deze manier te overzien voor de kinderen. Om een relatie op te kunnen bouwen tussen een kind en een pedagogisch medewerker is het belangrijk dat er regelmatig onderling contact is. Dit begint bij de kennismaking (wennen) van het kind met de groep en de pedagogisch medewerkers ongeveer een week voordat het kind daadwerkelijk op de opvang komt. We gaan serieus om met de emoties van kinderen. Hierdoor leren we het kind beter kennen en het geeft het kind een gevoel van veiligheid. Het kind wordt geaccepteerd in het uiten van zijn blijheid, geluk, angst, boosheid, tevredenheid (enz) en leert met die emoties om te gaan. Wij willen het kind leren zijn emoties te uiten zonder anderen te kwetsen of pijn te doen. Het contact met de ouders / verzorgers van het kind is erg belangrijk. Op die manier leer je het kind kennen zoals het thuis is en kun je met het kind over de thuissituatie praten. Het geeft het kind een veilig gevoel dat je zijn ouders / verzorgers kent. Omdat bij de BSO meestal alleen sprake is van (vaak korte) haalcontacten (met uitzondering van de schoolvakanties), wordt jaarlijks de Soepavond georganiseerd: tijdens de dag bereiden de kinderen samen met de pedagogisch medewerkers een soepmaaltijd voor. Ouders, broertjes en zusjes mogen aan het eind van de dag komen eten, en kunnen dan wat uitgebreider met de pedagogisch medewerkers en de andere ouders praten. Naast een gezellig samenzijn, is er die avond nog ruimte voor de kinderen om te spelen, zodat ouders een beter beeld krijgen van wat het kind allemaal kan doen op de BSO. De pedagogisch medewerkers houden hierbij in de gaten of alle kinderen zich dan veilig kunnen voelen, zonder last te hebben van andere kinderen. Als een kind iets aan het vertellen is in de groep, krijgt het hiervoor ook de ruimte, en zorgen de pedagogisch medewerkers ervoor dat het kind niet gestoord wordt in zijn verhaal. Als er nieuw speelgoed kan worden aangeschaft, worden de mening en de wensen van de kinderen hier expliciet in meegenomen. Hiermee laten we zien dat we de kinderen respecteren en hun mening serieus nemen. Bovendien voorkom je hiermee dat er speelgoed wordt aangeschaft dat de kinderen niet aanspreekt. Uitgelicht Het is een gezellige woensdagmiddag op de BSO. De kinderen hebben gezellig aan tafel gegeten, daarna lekker buiten gespeeld, maar nu zijn de meeste kinderen weer binnen. Sem en Thijs (8 jaar) willen graag even op de computer spelen. Dit mag. De pedagogisch medewerker houdt hierbij in de gaten hoe lang de kinderen al achter de computer zitten, en wie de volgende is die aan de beurt is. Stichting Kinderopvang Harenkarspel / D.2.1.2 Ped. Werkplan BSO de Jungle/ september 2013/ versie 9 /Pagina 8 van 11
B. Persoonlijke competentie Het is belangrijk dat kinderen de mogelijkheid krijgen persoonlijkheidskenmerken als zelfstandigheid, zelfredzaamheid, zelfvertrouwen, flexibiliteit en creativiteit te ontwikkelen. Dit stelt hen namelijk in staat allerlei typen problemen adequaat aan te pakken, en zich goed aan te passen aan veranderende omstandigheden. In principe gebeurt het ontwikkelen van de persoonlijke competentie vanuit het kind zelf, door spel en door het ontdekken van de wereld om hem heen. We vinden het belangrijk kinderen te stimuleren dingen zelf te doen om ze op die manier te laten ervaren dat ze veel dingen al zelf kunnen. Dit geeft het kind zelfvertrouwen en kan een kans zijn tot verdere ontwikkeling. Dit doen we o.a. op de volgende manieren: We laten de kinderen zoveel mogelijk doen wat ze al zelf kunnen. De pedagogisch medewerker probeert zoveel mogelijk hiervan op de hoogte te zijn van wat een kind al kan, en waar eventueel nog hulp geboden is. Denk hierbij aan dagelijkse handelingen zoals het strikken van schoenveters, het dichtritsen van de jas, maar ook het leren fietsen of bouwen met constructiemateriaal. Door het kind te stimuleren, aan te moedigen, samen naar oplossingen te zoeken en te complimenteren wanneer het goed gaat proberen we het kind te helpen. Dit stimuleert het zelfvertrouwen en de zelfredzaamheid van hete kind. Ook bij onderlinge ruzies grijpen wij niet direct in: we vinden het belangrijk niet direct met een oplossing te komen, maar eerst te kijken of de kinderen er samen uit komen. Uiteraard houden we wel in de gaten wanneer kinderen er zelf niet uitkomen, en bieden we dan hulp. Ook de ruimte is zodanig ingericht dat kinderen zelf kunnen doen wat ze willen, en zelf het spel- of knutselmateriaal kunnen pakken wat ze willen. We laten de kinderen zoveel mogelijk zelf verzinnen op welke manier een spel gespeeld moet worden, of wat en hoe er geknutseld wordt. We laten de kinderen zelf kiezen welke activiteit ze willen doen, en bieden daarbij nieuwe mogelijkheden en materialen aan. Als kinderen niet weten wat ze moeten doen / zich vervelen kunnen we ze kort een paar activiteiten voorstellen. Als ze hier geen zin in hebben, mogen ze zich even gaan vervelen : dit stimuleert de kinderen zelf een oplossing te bedenken voor hun probleem, en daarmee dus de creativiteit. Er is voldoende spelmateriaal aanwezig dat de persoonlijke competentie van kinderen stimuleert. Zo zijn er verschillende spelletjes waarbij kinderen oefenen in tactisch spel, kennis van cijfers, algemene kennis, motoriek en geduld. Door het spelen van spelletjes leren de kinderen (naast sociale vaardigheden) bovendien incasseren / verliezen. Uitgelicht Femke en Jasmijn (7 en 8 jaar) willen graag knutselen. Omdat het vakantie is, wordt er gewerkt aan een thema, dit keer Jungle / oerwoud. De pedagogisch medewerkers hebben wel een aantal bijpassende knutselideeën hierover in hun hoofd, maar vragen eerst aan de kinderen wat ze zouden willen maken. Femke wil graag een aap knutselen, en de pedagogisch medewerker helpt haar een beetje op weg. Jasmijn heeft echter heel andere plannen. Zij wil graag een dagboekje maken, iets wat helemaal niet met het thema te maken heeft. Toch is het prima, de eigen inbreng van de kinderen wordt gestimuleerd. Jasmijn weet prima waar ze de spullen kan vinden die ze nodig heeft, en gaat lekker zelf aan de slag. C. Sociale competentie Het omgaan met andere leeftijdsgenootjes is een belangrijke manier om sociale competenties te ontwikkelen. Hieronder verstaan we o.a. zich in een ander kunnen verplaatsen, kunnen communiceren, samenwerken, anderen helpen, conflicten voorkomen en oplossen, het ontwikkelen van sociale verantwoordelijkheid. Dit geeft kinderen kansen zich te ontwikkelen als personen die goed functioneren in de samenleving. Dit stimuleren we o.a. op de volgende manieren: In de dagelijkse omgang is het noodzakelijk kinderen te stimuleren samen te spelen, te delen, op elkaar te wachten en samen op te ruimen. We stimuleren de kinderen elkaar te helpen, bijvoorbeeld door hen samen een taak te geven (bijv. de vuilnisbak aan de weg te zetten). De oudere kinderen stimuleren we samen een activiteit te organiseren (bijvoorbeeld het bedenken van een speurtocht, hindernisbaan). Stichting Kinderopvang Harenkarspel / D.2.1.2 Ped. Werkplan BSO de Jungle/ september 2013/ versie 9 /Pagina 9 van 11
We geven kinderen complimenten als ze zich prettig gedragen. Dit is een goede stimulerende beloning. Om alles zo goed mogelijk te laten verlopen zijn er verschillende regels, welke zoveel mogelijk met en door de kinderen gemaakt zijn. Wanneer een kind zich niet aan de regels houdt kunnen de pedagogisch medewerkers hierop inspelen en het betreffende kind aanspreken. Wanneer kinderen onderling ruzie hebben grijpen wij niet direct in. Als de kinderen er niet zelf uitkomen, dan zal de leidster een bemiddelende rol aannemen. Schelden, schreeuwen, vloeken, slaan e.d. worden niet getolereerd. Samen met de kinderen zoeken we naar een compromis waarbij we er naar streven hen uit te leggen wat wel en niet aanvaardbaar is, en hoe we in die situatie rekening kunnen houden met elkaar. Er is voldoende spelmateriaal aanwezig dat de sociale competentie van de kinderen stimuleert. Buitenspeelgoed als een voetbal, springtouw zorgt ervoor dat kinderen met elkaar gaan spelen. Binnen zijn er verschillende spelletjes die de kinderen samen kunnen doen. Deze spellen leren de kinderen op hun beurt te wachten, omgaan met winnen en verliezen. Ook zijn er verschillende hoeken ingericht, zoals een huis-/restaurant- / poppenhoek, een winkeltje. Kinderen spelen hier situaties na uit het echte leven, en leren hierdoor op een passende manier met elkaar omgaan. Uitgelicht Daan, Lisa, Mees en Jochem (4 en 5 jaar) spelen in de huishoek. De een is aan het koken, de ander dekt de tafel en zo zijn ze lekker bezig. Dan komt Jochem op het idee om restaurantje te gaan spelen. Iedereen is enthousiast. Er worden speciale gerechtjes bedacht, Daan en Lisa gaan serveren, alleen: een menukaart opstellen gaat wat moeilijk als je nog niet kunt schrijven. De pedagogisch medewerker helpt ze een eindje op weg door te zeggen dat je de gerechten natuurlijk ook kunt tekenen, en dat zij dan wel de prijs erbij zal schrijven. Een half uurtje later wordt het restaurant officieel geopend, en zijn alle kinderen van harte welkom om een hapje te eten. D. Waarden en normen Kinderen moeten de kans krijgen om zich waarden en normen, de cultuur van de samenleving waarvan zij deel uitmaken, eigen te maken. Het is van belang dat kinderen leren om op een passende manier met andere kinderen en volwassenen om te gaan. De BSO wordt gezien als een aanvulling op de eigen gezinssituatie. Hier kan een kind in aanraking komen met andere aspecten en de diversiteit van onze samenleving. Het gedrag van andere volwassenen (en dus ook van de pedagogisch medewerkers) speelt een belangrijke rol bij de morele ontwikkeling van kinderen. Door hun reacties ervaren kinderen de grenzen van goed of slecht, van anders, van mogen en moeten. Wij bieden de kinderen o.a. op de volgende manieren kans om zich waarden en normen eigen te maken: Een kind leert respect voor anderen en zijn omgeving te hebben als het zelf met respect behandeld wordt. Dit willen wij proberen te bereiken door ons te verplaatsen in het gedrag van het kind en door duidelijk met het kind te praten over zijn gedrag. We geven als pedagogisch medewerkers zoveel mogelijk het goede voorbeeld. Dit betekent dat de pedagogisch medewerkers ook met respect met elkaar omgaan, en met de kinderen. Hierbij hanteren we normaal taalgebruik, en houden we ons aan de regels die gezamenlijk afgesproken zijn. Van de kinderen verwachten we ook dat ze zich houden aan de (huis-)regels, en dat ze aardig tegen elkaar en de pedagogisch medewerkers doen (dus niet schelden, slaan, schoppen e.d.). Ook in het spel gelden bepaalde regels: als je samen ergens aan begint, maak je het samen af, samen opruimen als je samen gespeeld hebt. Naast respect voor anderen vinden wij het belangrijk dat kinderen leren omgaan met materialen en de omgeving (wereld) om ons heen. Van de kinderen wordt verwacht dat ze voorzichtig omgaan met het speelgoed van de BSO of van de andere kinderen, en dat ze met respect omgaan met knutselwerken van andere kinderen. Wij willen kinderen leren met zorg om te gaan met de natuur en het milieu, bijvoorbeeld door geen takken van de bomen te rukken en samen voor een schone, opgeruimde leefomgeving te zorgen. We vinden het belangrijk dat kinderen weten dat ze zuinig om moeten gaan met het milieu. Regelmatig wordt er gepraat over recyclen. Stichting Kinderopvang Harenkarspel / D.2.1.2 Ped. Werkplan BSO de Jungle/ september 2013/ versie 9 /Pagina 10 van 11
Uitgelicht Florian (8) en Robert (9) zijn lekker samen aan het voetballen. Tom (6) wil ook graag meedoen, maar als hij probeert de bal te pakken krijgt hij een harde zet van Robert: nee, jij mag niet meedoen, ga maar wat anders doen! Jij kan niet voetballen!. En hij geeft Tom nog een extra duw. Als de pedagogisch medewerker dit opmerkt, grijpt ze in. We zijn van mening dat kinderen ruzies zoveel mogelijk zelf moeten oplossen, maar in deze situatie zijn de pedagogisch medewerkers heel duidelijk: pesten en schelden wordt niet getolereerd. Het pedagogisch beleidsplan geeft pedagogisch medewerkers handvatten hoe te handelen in gewone, alledaagse situaties. Hiernaast zijn er specifieke werkinstructies opgesteld: zoals Ziekte en ongevallen, Meldcode Kindermishandeling, Signalering ontwikkelingsproblemen, Begeleiding van de seksuele ontwikkeling van kinderen, Calamiteiten, Toediening van medicijnen, Uitstapjes, Voeding e.d.). Dit beleid is eventueel op te vragen bij de pedagogisch medewerkers of leidinggevende van de Buitenschoolse Opvang. Stichting Kinderopvang Harenkarspel / D.2.1.2 Ped. Werkplan BSO de Jungle/ september 2013/ versie 9 /Pagina 11 van 11