Kleine Kernen helpen om optimaal te functioneren

Kleine Kernen helpen om optimaal te functioneren

V K K G e l d e r l a n d In 1987 is het begonnen. Een aantal dorpsorganisaties sloeg de handen ineen: de belangen van de kleine kernen moesten beter worden behartigd. De VKK was geboren. In die periode nog als VKK- AL, Vereniging Kleine Kernen - Achterhoek/Liemers. Sinds 2005 als VKK Gelderland. Een iets andere naam, maar nog steeds dezelfde doelstelling: belangenbehartiging, informeren, adviseren (o,a, subsidietrajecten), onderzoeken, ondersteunen en projecten opzetten. Dat gebeurt vooral vanuit het kantoor in het Plattelandshuis in Wittebrink, maar ook enkele dagen per week vanuit de andere provinciale programmabureaus in Gelderland. Het versterken van de leefbaarheid in de ruim 270 kleine kernen (dorpen met een inwoneraantal tot 6000) die Gelderland rijk is. samen met de bewoners van die dorpen. Volgens het zogeheten bottum-up principe. Want dat is kenmerkend voor de vereniging en bevordert de saamhorigheid. Dat vinden de mensen waar het om gaat ook. Daarom laten we enkelen van hen zelf aan het woord. Zij kunnen het beste zeggen, wat voor hen het belang is van de VKK. Zes kleine-kerners laten vanuit verschillende invalshoeken hun licht schijnen over een vereniging, die dag-indag-uit voor hen actief is. Jan Harmsen, voorzitter Hoenderloo s Belang Hoenderloo had geen ontwikkelingsmogelijkheden. Dankzij de VKK hebben we die nu wel. De VKK heeft Hoenderloo min of meer uit het isolement gehaald. Zonder de VKK had Hoenderloo nu op slot gezeten. Deze ferme uitspraken komen uit de mond van Jan Harmsen, voorzitter van Hoenderloo s Belang. Hij is bijzonder enthousiast over het VKK-lidmaatschap van zijn dorp. We krijgen enorm veel steun bij de dorpsontwikkeling. Wij zijn nu een Pilot in het nieuwe project Dorpen groeien op eigen wijze. Dat betekent onder andere dat we in Hoenderloo weer woningen gaan bouwen, woningen voor jongeren en starters. De laatst gebouwde woningen dateren van 1983. We missen daardoor eigenlijk een hele generatie. veel mensen zijn weggetrokken. Die generatie willen we nu weer terug halen, door het startersproject. Dat zou ons zonder de VKK zeker niet lukken, aldus Hermsen. Heel belangrijk in de begeleiding van de VKK noemt hij de professionele steun vanuit het kantoor in Wittebrink. Met name richting de gemente en de provincie. Het mooie is, dat we duidelijk resultaat zien. We merken ook dat het Veluwegevoel weer meer naar boven komt, ook bij de jonge mensen. Veluwegevoel? Jan Harmsen lacht. Ja het Veluwegevoel. Het effect van de natuur en de rust op de mens, dat gevoel komt weer terug in het dorp, bij jong én oud. Een goede ambassadeur voor de VKK, Jan Harmsen, de man die in het dagelijkse leven een camping runt. Wij zijn gewoon heel blij met de VKK en dat zou ik zeker niet zeggen als het niet zo was, benadrukt hij tot slot.

Krijno Horlings, voorzitter Dorpsraad Valburg-Homoet en vrijwillig procesbegeleider drpsplannen bij de VKK In 2006 meldde zich het 100ste VKKlid, Valburg, een van de elf kernen van de gemeente Over-Betuwe. Waarom werd Valburg lid? Dorpsraadbestuurder Krijno Horlings: We zijn als dorpsraad vooral actief op het gebied van leefbaarheid en voorzieningen. We wilden ook graag een dorpsplan ontwikkelen en we hoorden dat de VKK daarbij een actieve rol zou kunnen spelen. Zo is het gekomen. De Valburgse dorpsraad miste een extra steuntje. Onze relatie met de gemeente is goed, maar met behulp van de VKK is ons dorpsplan nu opgenomen in de begroting voor 2007. Het is de bedoeling dat het eind van dit jaar klaar is. Ook naar de eigen bewoners toe blijkt de VKK de Dorpsraad Valburg tot steun. De VKK weet hoe je mensen moet activeren op het gebied van leefbaarheid en voorzieningen. Ze hebben daar een prima formule voor, namelijk: laat het dorp het zelf zeggen. En dat vinden we heel belangrijk, dat de dorpsbewoners zelf duidelijk kunnen zeggen waar de prioriteiten liggen. Wij hebben daar als dorpsraad natuurlijk ook wel een idee over, maar wij willen graag horen wat het dorp vindt en wil. aldus Horlings. Dankzij de VKK is Valburg de eerste van de elf Overbetuwse kernen, die een dorpsplan krijgt. Horlings: Ons doel als dorpsraad is vooral om te zorgen dat wat we hebben in stand te houden. Ons dorp heeft een groeitaak, er komen 160 woningen bij, waarvan ongeveer de helft voor stareters en jongeren. We hebben hier veel verenigingen, de meeste zijn sterk en zelfstandig, maar wij willen dat ook de kwetsbare verenigingen overeind blijven. Daarom streven we naar bundeling van de organisatorische krachten, duurzaam verbinden om alles draaiende te houden en niet elkaar wegconcurreren. Wij zijn geen VKK-lid geworden uit armoe, maar om de kwaliteit van ons dorp op peil te houden.

Inge Waarlo, student plattelandsvernieuwing Hogeschool Larenstein Ze wist er eigenlijk niet veel van, van de VKK Gelderland. Ze had haar vader, die penningmeester is van een dorpsbelangenvereniging, er wel eens iets over horen zeggen en ze had ook de Kleine Kernen Koerier op de keukentafel wel eens doorgebladerd. Ze was op zoek naar een stageplek en zocht die dicht in de buurt van haar woonplaats, liefst in de Achterhoek. Een studiegenote sprak enthousiast over de VKK, zij had er ook stage gelopen. Dus waagde Inge Waarlo uit Lochuizen de stap en vroeg in Wittebrink om een stageplek. Die kreeg ze, omdat ze goed genoeg bevonden werd, maar ook omdat ze zich een beetje door het sollicitatiegesprek heen blufte. Ze hadden een duidelijke klus voor mij in gedachten, het organiseren van het eerste PlattelandsParlement Gelderland in 2006. Ze vroegen me of ik dat wilde doen en ik zei natuurlijk meteen ja, want ik was zo blij dat ik op gesprek mocht komen. Maar ik dacht: oh nee, kan ik dat wel? Gaat me dat lukken? Ik wist niet eens wat het precies was. Maar het is gelukt, natuurlijk ook omdat ik veel ondersteuning heb gehad van Peter van Heek, de coördinator van de VKK. Het was heel erg leuk om er aan te werken, het organiseren, het plannen, de contacten met allerlei organisaties. Ik ben nu goed ingevoerd, het was veel praktijkwerk, weinig uit een boekje en ik was heel blij met het resultaat. aldus een enthousiaste Inge Waarlo. Van de vier door plattelandsbewoners ingediende voorstellen werden er drie grotendeels door de afgevaardigde statenleden in het plattelandsparlement overgenomen. De Lochuizense is bijzonder tevreden over haar half jaar bij de VKK. Ik heb echt een hardstikke goede stage gehad. Ik heb kennis gemaakt met veel nieuwe vlakken op het gebied van plattelandsvernieuwing, er veel over geleerd, veel meer dan op school. Het wonen en de voozieningen in kleine kernen gaan me erg aan het hart. Dat deed het al, want ik woon natuurlijk zelf in een kleine kern en heb ook veel vrienden in kleine kernen, maar door deze stage is mijn interesse vergroot. Over het werken met de mensen op het kan- toor in Wittebrink is ze ook bijzonder te spreken. Heel leuke collega s, open, behulpzaam, vlot, niet te zakelijk, vriendschappelijk. Dat komt denk ik ook, omdat ze veel met vrijwilligers werken. Er heerst een heel gemoedelijke sfeer. Al met al voor Inge Waarlo redenen om na haar afstuderen (op het onderwerp kleine kernen!) vrijwilliger te worden als procesbegeleider bij de VKK Gelderland.

Joke van de Kerk, secretaris VKK-bestuur Het allergrootste belang van de VKK vind ik, is dat we de belangenverenigingen in kleine kernen helpen optimaal te functioneren. Aan het woord is Joke van de Kerk uit Haarlo, bestuurslid van de VKK Gelderland in de functie van secretaris. Belangenverenigingen moeten wel zelf enig initiatief tonen door de VKK te bellen, maar het resultaat is dan altijd dat er een goed gesprek ontstaat en dat ze goede adviezen krijgen. Volgens van de Kerk is de VKK een stuk effectiever geworden sinds het aanstellen van een coördinator op het kantoor in Wittebrink en doordat de provincie meer subsidie is gaan geven dan in het verleden. Het scheelt mij als vrijwilliger secretaris ook een hoop werk, ik heb het een stuk makkelijker gekregen met een heel bureau erbij, lacht ze. Het kantoor in Wittebrink wordt bevolkt door drie vaste medewerkers en regelmatig een stagiaire. Joke van de Kerk, die haar VKK-werk een zinvolle bezigheid noemt, heeft een droom: Ik zou graag zien, dat alle kernen in Gelderland, die nog geen belangenvereniging hebben, er een in het leven roepen. Ik denk dat nu ongeveer de helft van de kleine kernen in ons gebied zo n organisatie heeft. Het is belangrijk, omdat het voor het gevoel van welbehagen van de dorpelingen goed is dat ze invloed kunnen uitoefenen, dat het wat uitmaakt wat je doet en dat niet alles langs je heen gaat. Ikzelf heb ook in de stad gewoond en dat is toch een stuk minder betrokken, je hebt veel minder invloed op je omgeving, er gaat meer langs je heen. Het hebben van een dorpsplan vindt ze een mooi middel. Dat legt de basis voor het kijken naar je eigen omgeving. Het is een goed hulpmiddel om greep op je eigen omgeving te krijgen en te houden. Het verhoogt het wijgevoel.

Hanneke Stegeman, namens de VKK lid van de Veluwecommissie Samen staan we sterker. Liefst georganiseerd. Als we als dorpen onze krachten bundelen in een vereniging als de VKK worden we er allemaal beter van. We leren van elkaar en trekken waar mogelijk gezamenlijk op. De VKK speelt daarin een centrale rol en heeft vaak een regiefunctie. Bovendien biedt de VKK met kennis en ervaring ondersteuning aan de leden. Hanneke Stegeman, bestuurslid van de dorpsraad in Oosterhuizen, is blij met de VKK. Elk dorp is uniek. Uniek, maar tegelijkertijd zijn we in eigen huis vaak met dezelfde plannen bezig, spelen er dezelfde thema s en lopen we tegen dezelfde problemen aan als onze buurdorpen. Voor een kleine kern is het vaak allemaal niet te behappen om alles alleen te doen. Stegeman: Vergeet niet dat we als Dorpsraad allemaal vrijwilligers zijn. Het moet er allemaal maar bij. Naast een baan, gezin en andere activiteiten, valt het niet altijd mee alle plannen die we hebben ook uit te voeren. Ook hebben we de kennis niet altijd in huis. Daarom zijn we als Dorpsraad een aantal jaren geleden lid geworden van de VKK. Een mooi voorbeeld van de rol van de VKK is die van procesbegeleiding bij het schrijven van een dorpsplan. Als Oosterhuizen zitten wij daar momenteel middenin. Het is een proces waarbij de meeste inwoners uit ons dorp betrokken zijn Het is een boeiend traject, een werkgroep van tien inwoners uit ons dorp onder begeleiding van twee procesbegeleiders van de VKK schrijft een toekomstvisie voor ons dorp. Het loopt als een trein en iedereen heeft er veel lol in. Ik ben ervan overtuigd dat het gemeentebestuur van Apeldoorn ons serieus neemt en er in haar beleid rekening mee probeert te houden. En daar gaat het om. De overheid wil naar ons luisteren, stelt er zelfs middelen voor beschikbaar en dan moeten we die kans dus pakken. En een beetje hulp van de VKK daarbij is wel zo handig. Stegeman is namens de VKK en de GPVO (overkoepeling plattelandsvouwenorganisa-tie s in Gelderland) lid van de Veluwecommissie op de zetel leefbaarheid. In een groter gebied spelen ook grotere onderwerpen. Het is interessant om in een groep van betrokkenen van het landelijk gebied van de Veluwe mee te denken over ons leefgebied. En waar mogelijk invloed uit te oefenen op het beleid ten aanzien van het landelijk gebied. Het is belangrijk dat kleine kernen in het landelijk gebied nadenken over de rol die ze willen en kunnen spelen in de toekomst. Het is ons leefgebied en we willen er allemaal graag wonen, werken en recreëren. Voor ons is dat in en rond het grootste natuurgebied van Nederland. Een goede balans daarin vinden en keuzes maken, dat is de grootste uitdaging voor de toekomst. Wie willen dat onze kinderen er straks ook prettig wonen en werken.

Lex Hoefsloot, als consulent werkzaam op het VKK-kantoor Na jaren van plattelandsontwikkeling in het buitenland als ontwikkelingswerker, keerde Lex Hoefsloot terug naar Nederland. Dat hij in zijn zoektocht naar een nieuwe baan bij de VKK Gelderland terecht kwam was niet zo gek. Een dorpsorganisatie begeleiden en versterken, datgene wat leeft in een dorp oppikken en helpen verwezenlijken, dat herkende ik bij de VKK. Mijn werk hier ligt voor mijn gevoel in het verlengde van wat ik in het buitenland heb gedaan, vertelt een enthousiaste Hoefsloot. Waar het volgens hem vooral om gaat, is het versterken van de basis van een dorp. In de VKK vinden de dorpen een eigen organisatie, waar ze op kunnen terugvallen. De VKK geeft een stem aan dorpelingen richting grote organisaties en overheden. De VKK maakt hun stem sterker en dat is heel belangrijk. De mate waarin de VKK ondersteuning geeft, loopt sterk uiteen. Hoefsloot: Het ene dorp heeft genoeg aan een steuntje in de rug, in het andere dorp doen we bijna alles. Het is heel afwisselend werk. We zijn nu heel druk met het project Dorpen groeien op eigen wijze, waarin het vooral draait om starterswoningen. Dat is een heel mooi proces, maar het kost de nodige inspanning. De VKK én de Landelijke Vereniging van Kleine Kernen (LVKK) hebben daar samen hard aan getrokken. Het creëren van starterswoningen is volgens Lex Hoefsloot een goed voorbeeld van een project dat de meeste dorpen niet in hun eentje van de grond hadden gekregen. Ik denk wel dat er dingen zouden blijven liggen als de VKK er niet was en dit is er één van. Doordat we dit onderdeel in meerdere dorpen tegelijk aanpakken in het project Dorpen groeien op eigen wijze komt het ook echt van de grond. En hoewel het meestal zo is, dat de natuur tegen de oprukkende mens beschermd moet worden, komt het andersom soms ook voor, zo constateren we bij de VKK. Op de Veluwe merken de mansen dat de natuurgebieden steeds meer richting de dorpen kruipen. In hun beleving raken ze dat stukje gebied en het gebruik ervan kwijt, het verandert. Als VKK gaan wij in overleg met instanties als Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten om bijvoorbeeld grond te bestemmen, zeg in een strook van een kilometer rond het dorp, voor leefbaarheid. Als is het maar om de hond te kunnen uitlaten.

Website: www.vkkgelderland.nl Kwartaaluitgave: Kleine Kernen Koerier Adres: Hummeloseweg 85, 7201 KN Wittebrink (gemeente Bronckhorst) Tel: 0314-631168, fax: 084-7188906, e-mailadres: info@vkkgelderland.nl Wie de VKK een warm hart toedraagt, kan dit laten blijken door lid te worden van Vrienden van de VKK Gelderland, bereikbaar via het kantooradres. In drie jaar is het aantal leden verdubbeld tot meer dan 110 dorpsbelangenorganisaties die lid zijn van de VKK Gelderland. Deze folder is gemaakt in het kader van het project VKK-ontwikkelingsplan met financiele steun van de EU (Programma Leader+).