Lesnr Onderwerp Lesdoelen Eindtermen Wiskunde Leerplan Wiskunde GO! Leerplan Wiskunde OVSG Leerplan Wiskunde VVKBaO

Lesnr Onderwerp Eindtermen Wiskunde Leerplan Wiskunde GO! 2010 2011 Leerplan Wiskunde OVSG 2010 2011 Leerplan Wiskunde VVKBaO 2012 2013 1 Les 1 Op verkenning doorheen het nieuwe schooljaar Een jaarkalender maken, lezen en interpreteren. De termen trimester, kwartaal en semester gebruiken bij het lezen van kalenders. De tijdsduur berekenen in dagen, in weken, in maanden, in jaren, in trimesters, in kwartalen en in semesters. Zinvolle herleidingen uitvoeren. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.ATT.5.1*, ET.WIS.ME.2.1, ET.WIS.ME.2.3, ET.WIS.ME.2.6, ET.WIS.ME.2.7 3.2.28, 3.2.29 ME.TIJD.09.04, WI ME.TIJD.10.06, WI ME.TIJD.10.08, WI ME.TIJD.11, WI ME.TIJD.12.04 WIS.MR.66.a, WIS.MR.66.b, WIS.MR.66.c, WIS.MR.66.d, WIS.MR.66.e, WIS.MR.66.f, WIS.MR.66.g, WIS.MR.67.b, WIS.MR.70.c 2 Les 2 Waarvoor dienen grote getallen? Natuurlijke getallen tot 10 miljoen lezen, schrijven, analyseren en samenstellen. Natuurlijke getallen tot 10 miljoen rangschikken. Van natuurlijke getallen tot 10 miljoen de waarde van ieder cijfer bepalen. Van een gegeven natuurlijk getal kenmerkende gegevens noteren. Een getal bepalen op basis van gegeven kenmerken. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.1, ET.WIS.GE.1.5, ET.WIS.GE.1.9 1.1.33, 3.1.04, 3.1.05 BEW.SCHA.01, WI GK.ORD.06.07, WI GK.ORD.07, WI GK.POS.04.07, WI GK.POS.05.06, WI GK.POS.06.05 WIS.B.36.b, WIS.G.11.1.f, WIS.G.11.2.h, WIS.G.11.2.i, WIS.G.11.2.j, WIS.G.11.2.k, WIS.G.12 3 Les 3 Grote getallen? Kleine getallen? Natuurlijke getallen tot 10 000 000 zinvol afronden in functie van het schatten bij een bewerking. Optellingen, aftrekkingen, vermenigvuldigingen en delingen met afgeronde getallen uit het hoofd oplossen. Grote natuurlijke getallen noteren met behulp van een kommagetal en woorden. Natuurlijke getallen tot 10 000 000 op de zakrekenmachine intikken. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.15, ET.WIS.GE.1.26, ET.WIS.GE.1.5, ET.WIS.GE.1.9 1.1.33, 3.1.04, 3.1.05, 3.1.06 BEW.SCHA.01, WI BEW.ZRM.06.02, WI GK.ORD.06.07, WI GK.ORD.07, WI GK.POS.04.07, WI GK.POS.05.06, WI GK.POS.06.05 WIS.B.36.b, WIS.B.47, WIS.G.11.1.f, WIS.G.11.2.h, WIS.G.11.2.i, WIS.G.11.2.j, WIS.G.11.2.k, WIS.G.12, WIS.G.36 (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 1 / 50

4 Les 4 Ook in het begin van het schooljaar kunnen we snel rekenen! Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.13, Optellingen met twee of meer ET.WIS.GE.1.14, ET.WIS.GE.1.3, eenvoudige natuurlijke getallen waarvan ET.WIS.GE.1.5, ET.WIS.GE.1.6, de som kleiner is dan 10 000 000 uit het ET.WIS.GE.1.9 hoofd uitvoeren. Aftrekkingen van natuurlijke getallen waarvan de grootste term maximaal 10 000 000 is uit het hoofd uitvoeren. Een gegeven natuurlijk getal aanvullen en/of verminderen. Verwoorden dat de plaats van de haken geen invloed heeft op de bewerking bij het optellen van getallen met een bepaalde volgorde. Verwoorden dat de plaats van de haken wel invloed heeft op de bewerking bij het aftrekken van getallen met een bepaalde volgorde. Verwoorden dat haken de volgorde van de uit te voeren bewerkingen bepalen. 1.1.33 BEW..01.05, WI BEW..02.02, WI BEW.+.01.05, WI BEW.+.02.02, WI BEW.+.02.03, WI BEW.+.02.04, WI BEW.+.02.05, WI BEW.SCHA.01 WIS.B.11.e, WIS.B.14.e, WIS.B.36.a 5 Les 5 Vierhoeken hebben verschillen, maar ook overeenkomsten De kenmerken van zijden en hoeken van het vierkant, de rechthoek, de ruit, het parallellogram en het trapezium herontdekken en verwoorden. Vierhoeken classificeren en een hiërarchische opdeling van deze figuren onderzoeken, ervaren en verwoorden. De besproken vierhoeken construeren als de nodige afmetingen (van zijden, hoeken en hoogtelijnen) gegeven zijn. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.MK.3.4 3.2.31, 3.3.04 MVL.CLAS.01.03, WI MVL.CLAS.02.01, WI MVL.CLAS.02.02, WI MVL.CLAS.02.03, WI MVL.CLAS.02.04, WI MVL.CLAS.02.05, WI MVL.CLAS.03, WI MVL.CLAS.07 WIS.MK.19.b, WIS.MK.52 6 Les 6 t Is weer even wennen! Natuurlijke getallen tot 10 miljoen vermenigvuldigen en delen naar analogie met de tafels. Natuurlijke getallen tot 10 miljoen vermenigvuldigen en delen buiten de vermenigvuldigingstafels en deeltafels. Hun werkstrategie noteren en verklaren. De eigenschappen van de bewerkingen toepassen. Kennen en respecteren de volgorde van de bewerkingen en het gebruik van haken. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.11, ET.WIS.GE.1.13, ET.WIS.GE.1.14, ET.WIS.GE.1.29*, ET.WIS.GE.1.3 1.1.33 BEW.:.01.03, WI BEW.:.04.02, WI BEW.:.04.03, WI BEW.:.04.04, WI BEW.:.04.06, WI BEW.x.01.03, WI BEW.x.07.02, WI BEW.x.07.03, WI BEW.x.07.04, WI BEW.x.07.05, WI BEW.x.07.06 WIS.B.18, WIS.B.22.a (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 2 / 50

7 Les 7 De schoolbevolking in België Optellingen van natuurlijke getallen met twee of meer termen waarvan de som kleiner is dan 10 000 000 correct uitvoeren. Getallen tot 10 000 000 correct onder elkaar noteren. Een verantwoorde schatting maken. De controle uitvoeren met de ZRM. In een som de ontbrekende term vinden. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.16, ET.WIS.GE.1.24, ET.WIS.GE.1.26, ET.WIS.GE.1.27 3.1.32, 3.1.36, 3.1.37 BEW.CIJ+.01, WI BEW.CIJA.01, WI BEW.CIJA.02.02, WI BEW.CIJA.02.03, WI BEW.CIJA.03, WI BEW.CIJA.04, WI BEW.SCHA.03, WI BEW.SCHA.04, WI BEW.ZRM.03, WI BEW.ZRM.06.02 WIS.B.36.b, WIS.B.38.38a, WIS.B.47, WIS.G.36 8 Les 8 Leerlingenaantallen in Vlaanderen en Nederland Aftrekkingen met natuurlijke getallen waarvan het aftrektal kleiner is dan 10 000 000 correct uitvoeren. Getallen tot 10 000 000 correct onder elkaar noteren. Een verantwoorde schatting maken. De controle uitvoeren met de ZRM. In een aftrekking de ontbrekende term vinden. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.16, ET.WIS.GE.1.24, ET.WIS.GE.1.26, ET.WIS.GE.1.27 3.1.32, 3.1.36, 3.1.37 BEW.CIJ:.01.09, WI BEW.CIJA.01, WI BEW.CIJA.02.03, WI BEW.CIJA.04, WI BEW.SCHA.03, WI BEW.SCHA.04, WI BEW.ZRM.03, WI BEW.ZRM.06.02 WIS.B.36.b, WIS.B.39.39a, WIS.B.47, WIS.G.36 9 Les 9 Grote getallen tot 1 000 000 000 Een beginvoorraad aankopen Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.13, Natuurlijke getallen tot 1 miljoen ET.WIS.GE.1.5, ET.WIS.ST.4.2 vermenigvuldigen met 100, met 1 000, met 10 000, met 5 en met 50. Natuurlijke getallen tot 1 000 000 000 lezen, noteren, vergelijken en ordenen. 3.1.05, 3.1.33 BEW.x.04.02, WI BEW.x.04.03, WI BEW.x.04.04, WI BEW.x.05, WI BEW.x.08.01, WI GK.ORD.06.07 WIS.B.19.a, WIS.B.19.b, WIS.B.19.c, WIS.G.11.1.e, WIS.G.11.2.i, WIS.G.11.2.j, WIS.G.11.2.k 10 Les 10 Grote afstanden... Twee natuurlijke getallen cijferend vermenigvuldigen: de vermenigvuldiger is kleiner dan 100, het product is kleiner dan 10 000 000. Een verantwoorde schatting maken. Controleren met de ZRM. De gevolgde werkwijze correct verwoorden en de correcte terminologie rond vermenigvuldigen gebruiken. Ontbrekende cijfers in een gegeven oefening invullen. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.16, ET.WIS.GE.1.24, ET.WIS.GE.1.26, ET.WIS.GE.1.27 3.1.33, 3.1.36 BEW.CIJA.01, WI BEW.CIJA.02.03, WI BEW.CIJA.03, WI BEW.CIJA.04, WI BEW.CIJx.01.03, WI BEW.SCHA.03, WI BEW.SCHA.04, WI BEW.ZRM.03 WIS.B.36.b, WIS.B.40.c, WIS.B.47, WIS.G.36 (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 3 / 50

11 Les 11 Alle begin is moeilijk De symbolen h, min, s, en lezen. De afkortingen min. en sec. gebruiken. Het tijdstip berekenen en noteren als de tijdsduur gegeven is. Tijdsduur noteren en berekenen in uren, minuten en seconden. De chronometer aflezen tot op 1 seconde nauwkeurig. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.ATT.5.1*, ET.WIS.ME.2.1, ET.WIS.ME.2.12 3.2.28, 3.2.29 ME.TIJD.16.04, WI ME.TIJD.17, WI ME.TIJD.21 WIS.MR.70.c 12 Les 12 Lotto Een natuurlijk getal kleiner dan 10 000 000 delen door een natuurlijk getal, waarbij de deler kleiner is dan 100. Het quotiënt tot op een eenheid nauwkeurig bepalen. De rest bepalen. Een verantwoorde schatting maken. De controle uitvoeren met de ZRM. De gevolgde werkwijze correct verwoorden. De correcte terminologie rond delen gebruiken. In een deling de ontbrekende cijfers invullen. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.16, ET.WIS.GE.1.24, ET.WIS.GE.1.26, ET.WIS.GE.1.27 3.1.34, 3.1.36 BEW.CIJ:.01.09, WI BEW.CIJA.01, WI BEW.CIJA.02.03, WI BEW.CIJA.03, WI BEW.CIJA.04, WI BEW.SCHA.03, WI BEW.SCHA.04, WI BEW.ZRM.03 13 Les 13 Getallen (toets 1) Natuurlijke getallen tot 10 000 000 schrijven. Natuurlijke getallen tot 10 000 000 analyseren en samenstellen. Van natuurlijke getallen het vorige en het volgende natuurlijke getal, het vorige en het volgende T; D; TD enz. bepalen. Grote natuurlijke getallen weergeven met behulp vzn een kommagetal en een woord en omgekeerd. De vier hoofdbewerkingen uit het hoofd uitvoeren met grote doorzichtelijke en/of afgeronde getallen. Natuurlijke getallen cijferend optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen, alle getallen in de oefening < 10 000 000. Natuurlijke getallen tussen 10 000 000 en 1 miljard noteren en analyseren. Natuurlijke getallen vermenigvuldigen met 100, met 1 000, met 10 000, met 5 en met 50. (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 4 / 50

14 Les 14 Getallen (remediëring en uitbreiding 1) Natuurlijke getallen tot 10 000 000 schrijven. Natuurlijke getallen tot 10 000 000 analyseren en samenstellen. Van natuurlijke getallen het vorige en het volgende natuurlijke getal, het vorige en het volgende T; D; TD enz. bepalen. Grote natuurlijke getallen weergeven met behulp vzn een kommagetal en een woord en omgekeerd. De vier hoofdbewerkingen uit het hoofd uitvoeren met grote doorzichtelijke en/of afgeronde getallen. Natuurlijke getallen cijferend optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen, alle getallen in de oefening < 10 000 000. Natuurlijke getallen tussen 10 000 000 en 1 miljard noteren en analyseren. Natuurlijke getallen vermenigvuldigen met 100, met 1 000, met 10 000, met 5 en met 50. 15 Les 15 Griet houdt van rekenspelletjes... Uitbreidingsdoelen Natuurlijke getallen tot 1 miljard noteren in cijfers. Natuurlijke getallen tot 1 miljard noteren d h d b h Het patroon in een getallenrij ontdekken, verwoorden en voortzetten. Verwoorden wanneer een natuurlijk getal deelbaar is door 2, door 4, door 5, door 10, door 100, door 50, door 25 en door 1 000. De kenmerken van deelbaarheid door 2, door 4, door 5, door 10, door 100, door 50, door 25 en door 1 000 toepassen. Verwoorden wanneer een natuurlijk getal deelbaar is door 2 én door 4; door 2 én door 5; door 2 én door 10; door 2, door 5 én door 10; door 10 en door 100; door 5, door 10 én door 100; door 10, door 100 én door 1 000. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.12, ET.WIS.GE.1.19, ET.WIS.GE.1.20 2.1.15, 2.1.16, 3.1.14 BEW.:.01.09, WI BEW.:.01.12, WI BEW.:.01.13, WI GK.DEL.01.01, WI GK.DEL.01.02, WI GK.DEL.08.01, WI GK.DEL.08.02, WI GK.DEL.08.03, WI GK.DEL.08.07, WI GK.ORD.06.07 WIS.G.31.a (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 5 / 50

16 Les 16 Breuken zijn rare, maar leuke getallen Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.4, Bij breuken de passende terminologie ET.WIS.GE.1.5 gebruiken: stambreuk, teller, noemer, breukstreep, gelijknamig, gelijkwaardig. Twee of meer breuken ordenen. Van eenvoudige breuken gelijkwaardige breuken bepalen. Eenvoudige breuken op een getallenas plaatsen. 2.1.19, 3.1.16, 3.1.18, 3.1.20, 3.1.21, 3.1.41, 3.1.43 GK.ORD.10, WI GK.ORD.12, WI GK.ORD.13 WIS.G.15.c, WIS.G.16.c 17 Les 17 Dezelfde taal spreken, elkaar verstaan geeft een veilig gevoel Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.ME.2.1, Hoeken meten en tekenen tot op 1 ET.WIS.ME.2.2, ET.WIS.ME.2.3 nauwkeurig. Weten dat een kwartdraai een draaiing is over een hoek van 90, een halve draai een draaiing is over een hoek van 180 en een volledige draai een draaiing is over een hoek van 360. Vlakke figuren, na meten van hoeken en zijden, natekenen. Vlakke figuren tekenen als de lengte van de zijden en de grootte van de hoeken gegeven zijn of afgeleid kunnen worden. Passend teken en meetmateriaal kiezen en gebruiken. Een hoek in gelijke delen verdelen. 3.2.31 ME.HOEK.06, WI ME.HOEK.07.02, WI ME.HOEK.08, WI ME.HOEK.09, WI ME.HOEK.10 WIS.MR.75, WIS.MR.76, WIS.MR.77 18 Les 18 Gelijk en toch verschillend... Driehoeken classificeren op basis van de lengte van de zijden, de grootte van de hoeken, de lengte van de zijden en de grootte van de hoeken. Driehoeken construeren. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.MK.3.2 3.1.02, 3.1.41, 3.3.08 MVL.CLAS.01.01, WI MVL.CLAS.01.02, WI MVL.CLAS.01.03, WI MVL.STRUC.07 WIS.MK.22.b 19 Les 19 Niet middelmatig, wel gemiddeld Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.8, Van gegevens in tabellen het gemiddelde ET.WIS.ME.2.4 berekenen en de mediaan aanduiden. Een ontbrekend element vinden als het gemiddelde en de waarde van de andere samenstellende elementen gegeven zijn. Een staafdiagram aflezen, het gemiddelde berekenen en op het diagram tekenen. De mediaan aanduiden op een staafdiagram. 3.2.30 BEW.TAB.29, WI BEW.TAB.31 WIS.B.57.a, WIS.B.57.b, WIS.MR.78 (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 6 / 50

20 Les 20 Spelen met gebroken getallen Een natuurlijk getal vermenigvuldigen met een eenvoudige breuk. Een natuurlijk getal vermenigvuldigen met een eenvoudige breuk. Een eenvoudige breuk vermenigvuldigen met een natuurlijk getal. Eenvoudige breuken delen door een natuurlijk getal. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.23, ET.WIS.GE.1.29*, ET.WIS.GE.1.4 3.1.16, 3.1.17, 3.1.41, 3.1.43 BEW.:.01.18, WI BEW.x.01.04, WI BEW.x.01.05, WI BEW.x.02, WI BEW.x.03 WIS.B.28.a, WIS.B.29.29a Een eenvoudige breuk vermenigvuldigen met een natuurlijk getal. Eenvoudige breuken delen door een natuurlijk getal. 21 Les 21 Creatief met vormen en lijnen Verwoorden wat diagonalen zijn. De diagonalen in vierhoeken tekenen. De eigenschappen van diagonalen in vierhoeken ontdekken en verwoorden. De symbolen voor... staat loodrecht op... ( ) en voor... is evenwijdig met... (//) lezen en gebruiken. Gegeven uitspraken beoordelen. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.ME.2.1, ET.WIS.MK.3.3 3.3.04, 3.3.05, 3.3.06 MVL.CLAS.02.01, WI MVL.CLAS.02.02, WI MVL.CLAS.02.03, WI MVL.CLAS.02.04, WI MVL.CLAS.02.05, WI MVL.CLAS.03, WI MVL.CLAS.04, WI MVL.IDEN.07.02, WI MVL.IDEN.07.06, WI MVL.IDEN.08.01, WI MVL.IDEN.10 WIS.MK.18.a, WIS.MK.18.b 22 Les 22 Kommagetallen... je komt ze overal tegen! Kommagetallen met maximaal drie decimalen lezen, schrijven, analyseren en samenstellen. Kommagetallen met maximaal drie decimalen rangschikken. In kommagetallen met maximaal drie decimalen de waarde van ieder cijfer bepalen. Een kommagetal noteren als de waarde van ieder cijfer gegeven is. Van een gegeven kommagetal met maximaal drie decimalen kenmerkende gegevens noteren. Een kommagetal op de getallenas situeren tussen twee opeenvolgende natuurlijke getallen. Kommagetallen met maximaal drie decimalen afronden. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.15, ET.WIS.GE.1.5, ET.WIS.GE.1.9 2.1.20, 2.1.21, 2.1.22, 2.1.23 GK.LEZ.02.08, WI GK.POS.04.08, WI GK.POS.05.04, WI GK.POS.06.05 WIS.G.21b, WIS.G.22 (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 7 / 50

23 Les 23 Een opsmuk van... Patronen herkennen en analyseren. Patronen verderzetten. Patronen ontwikkelen. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.MK.3.6 3.3.27, 3.3.30, 3.3.33, 3.3.34 MVL.REL.04, WI MVL.REL.05 WIS.MK.49 24 Les 24 Kommagetallen... je werkt ermee! Eenvoudige kommagetallen optellen en aftrekken. Een natuurlijk getal vermenigvuldigen met een eenvoudig kommagetal. Een eenvoudig kommagetal delen door een natuurlijk getal. De eigenschappen van de bewerkingen toepassen. Oefeningen met haken uit het hoofd oplossen. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.13, ET.WIS.GE.1.14 1.1.33 BEW..01.08, WI BEW.:.01.18, WI BEW.+.01.08, WI BEW.x.01.04 WIS.B.30, WIS.B.31, WIS.B.32.a, WIS.B.33.a 25 Les 25 Getallen (toets 2) Kommagetallen met maximaal drie decimalen schrijven, analyseren, samenstellen en rangschikken. Van kommagetallen met maximaal drie decimalen de waarde van ieder cijfer bepalen. Kommagetallen noteren als de waarde van ieder cijfer gegeven is. Grotere getallen noteren als een getal met een komma en woorden en omgekeerd. Van een kommagetal met maximaal drie decimalen enerzijds het vorige geheel, tiende, honderdste of duizendste noteren en anderzijds het vorige geheel getal, tiende, honderdste of duizendste opschrijven. Optellingen en aftrekkingen met eenvoudige kommagetallen uit het hoofd oplossen. Uit het hoofd kommagetallen vermenigvuldigen met en delen door een natuurlijk getal. Oefeningen met haken uit het hoofd oplossen. Natuurlijke getallen optellen, aftrekken, ld dl d f (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 8 / 50

26 Les 26 Getallen (remediëring en uitbreiding 2) Natuurlijke getallen tot 1 miljard en kommagetallen met maximaal drie decimalen analyseren, samenstellen en rangschikken. Van natuurlijke getallen tot 1 miljard en van kommagetallen met maximaal drie decimalen de waarde van ieder cijfer bepalen. Van een geheel getal of van een kommagetal met maximaal drie decimalen, het vorige en volgende geheel noteren, het vorige en volgende tiental noteren, het vorige en volgende honderdtal noteren, het vorige en volgende duizendtal noteren. Natuurlijke getallen tot 10 000 000 en kommagetallen met maximaal drie decimalen zinvol afronden in functie van het schatten bij het maken van een bewerking. Van natuurlijke getallen de kenmerken van deelbaarheid door 2, door 4, door 5, door 10, door 100, door 25, door 1 000 en door combinaties van twee (drie) van deze delers toepassen. Optellingen en aftrekkingen met gehele getallen en met eenvoudige k ll h h fd l 27 Les 27 Weet wat je eet! Kennen het begrip procent en kunnen het gebruiken. Procenten noteren als verhouding, als breuk, als kommagetal. Kennen de samenhang tussen procenten en verhoudingen, tussen procenten en breuken, tussen procenten en kommagetallen. Procenten, verhoudingen, breuken en kommagetallen onderling omzetten. Problemen oplossen waarbij de samenhang tussen procenten, verhoudingen, breuken en kommagetallen niet toegepast worden. Een procent nemen van een geheel. Procenten berekenen. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.18, ET.WIS.GE.1.25, ET.WIS.GE.1.3, ET.WIS.GE.1.5 3.1.16, 3.1.17, 3.1.22, 3.1.23, 3.1.24, 3.1.25, 3.1.27 BEW.x.07.07, WI BEW.x.07.08, WI GK.ORD.14.02, WI GK.ORD.15 WIS.B.35, WIS.G.25.a, WIS.G.25.b, WIS.G.26, WIS.G.27 (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 9 / 50

28 Les 28 Kijk goed! Je weet meer dan je ziet! Een bouwplan lezen en interpreteren. Aan de hand van een bouwplan een voorstelling maken van de niet zichtbare buitengedeelten van een bouwsel. Een bouwsel maken indien het voor, het zij en het bovenaanzicht gegeven zijn. Een bouwsel aanvullen tot een kubus. Een bouwsel omstructureren tot een balk door zo weinig mogelijk blokjes te verplaatsen. Aanzichten tekenen als een bouwplan gegeven is. Het aantal blokken van een bouwsel bepalen. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.MK.3.1, ET.WIS.MK.3.7 2.2.01, 2.2.01, 2.3.04 MVL.STRUC.02.03, WI MWO.POS.04 WIS.MK.6.d 29 Les 29 Onze kijk op de wereld en surfen op het internet Kommagetallen en natuurlijke getallen correct onder elkaar noteren. Kommagetallen optellen en aftrekken. Een kommagetal cijferend vermenigvuldigen met een natuurlijk getal. Een kommagetal afronden naar een natuurlijk getal in functie van een gemakkelijke schatting. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.11, ET.WIS.GE.1.15, ET.WIS.GE.1.16, ET.WIS.GE.1.24, ET.WIS.GE.1.26, ET.WIS.GE.1.27, ET.WIS.GE.1.9 1.1.33, 3.1.32, 3.1.33 BEW.CIJ.02, WI BEW.CIJ+.02, WI BEW.CIJx.02, WI BEW.SCHA.03, WI BEW.SCHA.04, WI BEW.ZRM.03 WIS.B.36.b, WIS.B.38.38b, WIS.B.39.39b, WIS.B.41.b, WIS.B.47, WIS.G.36 30 Les 30 Verschillende figuren in onze omgeving... De kenmerken en de eigenschappen van regelmatige veelhoeken ontdekken en verwoorden. Steunend op de eigenschappen van de regelmatige veelhoeken komen tot een verkorte formule voor de berekening van de omtrek van deze veelhoeken. De kenmerken van de cirkel opnoemen. Cirkels tekenen met de passer. De termen middelpunt, straal en diameter passend gebruiken. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.MK.3.2, ET.WIS.MK.3.4, ET.WIS.MK.3.5, ET.WIS.MK.3.6 3.3.05, 3.3.10, 3.3.11, 3.3.12, 3.3.13, 3.3.14, 3.3.17, 3.3.18 MVL.CLAS.05, WI MVL.CLAS.07, WI MVL.IDEN.07.08, WI MVL.IDEN.08.01, WI MVL.STRUC.08.02 WIS.MK.11.c, WIS.MK.11.d, WIS.MR.24, WIS.MR.33.a (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 10 / 50

31 Les 31 Landen hebben vaak heel grillige Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.26, vormen... De oppervlakte van het vierkant, de rechthoek, het parallellogram en de ET.WIS.ME.2.1, ET.WIS.ME.2.2, ET.WIS.ME.2.3, ET.WIS.ME.2.4, driehoek berekenen door gebruik te maken ET.WIS.ME.2.7, ET.WIS.ME.2.9 van de basisformule b x h. De oppervlakte uitdrukken in een passende maateenheid. Zinvolle herleidingen tussen de oppervlaktematen uitvoeren. 3.2.13, 3.2.14, 3.2.15, 3.2.16, 3.2.17, 3.2.18, 3.2.18, 3.2.18, 3.2.19 ME.OBJ.03.01.02, WI ME.OBJ.03.01.03, WI WIS.MR.43, WIS.MR.44, WIS.MR.45.a ME.OBJ.03.03, WI ME.OBJ.03.08, WI ME.OBJ.03.09, WI ME.OBJ.03.10, WI ME.OBJ.03.21.03 32 Les 32 Hoeveel planten per perceel? Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.ME.2.1, Trapezia omstructureren tot rechthoeken ET.WIS.ME.2.2, ET.WIS.ME.2.9 en/of tot driehoek(en) door de gegeven figuur (het gegeven vlakstuk) te verknippen of door te tekenen. Regelmatige veelhoeken omstructureren. De oppervlakte van een trapezium berekenen indien het is getekend op centimeter of millimeterpapier. De oppervlakte van een regelmatige veelhoek berekenen indien die is getekend op centimeter of millimeterpapier. De oppervlakte uitdrukken in cm² of m². 3.2.13, 3.2.14, 3.2.15, 3.2.16, 3.2.17, 3.2.18, 3.2.18, 3.2.19 ME.OBJ.03.01.01, WI ME.OBJ.03.01.02, WI WIS.MR.45.b, WIS.MR.45.c ME.OBJ.03.10, WI ME.OBJ.03.21.03, WI MVL.STRUC.04 33 Les 33 Niet te tellen, wel te tellen? Kennen een aantal procedures om het aantal elementen van een hoeveelheid te schatten. Deze procedures gebruiken. Verwoorden welke procedures ze gebruiken en waarom. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.15, ET.WIS.GE.1.17 1.1.33, 3.1.01 BEW.SCHA.06, WI BEW.SCHA.07 WIS.B.37, WIS.G.37.c 34 Les 34 Hoe schrijven we getallen? De waarde van de Romeinse cijfers M, D, C, L, X, V en I weergeven. Getallen met Romeinse cijfers lezen. Getallen genoteerd met Arabische cijfers omzetten naar Romeinse cijfers en omgekeerd. Met concrete voorbeelden aanduiden dat er ook andere talstelsels bestaan en bestaan hebben. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.7 3.1.07, 3.1.08, 3.1.09, 3.1.10 GK.LEZ.05.01, WI GK.LEZ.05.02 WIS.G.33, WIS.G.34 (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 11 / 50

35 Les 35 Onze wereld op wielen Een kommagetal delen door een natuurlijk getal (d < 100) tot op 0,001 nauwkeurig. De waarde van de rest bepalen bij een deling tot op 0,001 nauwkeurig. De proef maken door de omgekeerde bewerking te maken met de ZRM. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.11, ET.WIS.GE.1.15, ET.WIS.GE.1.16, ET.WIS.GE.1.24, ET.WIS.GE.1.26, ET.WIS.GE.1.27, ET.WIS.GE.1.9 3.1.26, 3.1.34, 3.1.36 BEW.CIJ:.01.07, WI BEW.CIJ:.03, WI BEW.CIJA.02.02, WI BEW.CIJA.02.03, WI BEW.SCHA.03, WI BEW.SCHA.04, WI BEW.ZRM.03, WI GK.LEZ.02.08 WIS.B.36.b, WIS.B.43.b, WIS.B.47 36 Les 36 Ik zie...! Ik zie...! Ik zie...! Op een schets of een foto kijklijnen aangeven. Kijklijnen gebruiken om de plaats van de waarnemer te bepalen. Verkennen en verwoorden wat men ziet vanuit andere gezichtspunten als men zich mentaal verplaatst in de ruimte. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.MK.3.7 1.3.03, 2.3.01, 2.3.03, 2.3.04 MWO.POS.01.03, WI MWO.VIS.04 WIS.MK.47.b, WIS.MK.47.c 37 Les 37 Hoeveelheden en hun weergave op diagrammen of grafieken Diagrammen en grafieken lezen en interpreteren. Eenvoudige bewerkingen maken met gegevens van diagrammen en grafieken. Een staaf of lijndiagram tekenen met eenvoudige gegevens. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.8 1.1.08, 3.1.06, 3.4.01, 3.4.02, 3.5.02 BEW.TAB.17, WI BEW.TAB.18, WI BEW.TAB.19, WI BEW.TAB.23, WI BEW.TAB.24, WI BEW.TAB.25, WI BEW.TAB.26.02, WI BEW.TAB.27 WIS.G.40.b (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 12 / 50

38 Les 38 Meetkunde, meten (toets 3 4) toets 3 Bij gegeven kenmerken de juiste vierhoeken noteren. Driehoeken en vierhoeken construeren als de nodige afmetingen gegeven zijn. Driehoeken classificeren op basis van de lengte van de zijden en de grootte van de hoeken. De eigenschappen van de diagonalen in vierhoeken aanduiden. Van een bouwsel het bouwplan invullen en in een schema een zijaanzicht kleuren. Een bouwsel aanvullen tot een balk door zo weinig mogelijk blokken toe te voegen. Een cirkel tekenen met de passer en de naam en de lengte van de straal en de diameter noteren. In een vierhoek een patroon herkennen, ontwikkelen en voortzetten. Op een tekening kijklijnen aanduiden. Mentaal een standpunt in de ruimte innemen en in een gegeven situatie de gevraagde plaats aanduiden. 39 Les 39 Meetkunde, meten (remediëring en uitbreiding 3 4) toets 4 De tijdsduur en het tijdstip berekenen en noteren in uren, minuten en seconden. dd b k differentiatie 3 Bij gegeven kenmerken de juiste vierhoeken noteren. Driehoeken en vierhoeken construeren als de nodige afmetingen gegeven zijn. Driehoeken classificeren op basis van de lengte van de zijden en de grootte van de hoeken. De eigenschappen van de diagonalen in vierhoeken aanduiden. Van een bouwsel het vooraanzicht en de zijaanzichten kleuren. Een bouwsel aanvullen tot een balk door zo weinig mogelijk blokken toe te voegen. Een cirkel tekenen met de passer en de naam en de lengte van de straal en de diameter noteren. In een vierhoek een patroon herkennen, ontwikkelen en voortzetten. Op een tekening kijklijnen aanduiden. Mentaal een standpunt in de ruimte innemen. Uitbreidingsdoelen differentiatie 3 Bij gegeven kenmerken de juiste vierhoeken noteren. Driehoeken en vierhoeken construeren l d d f (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 13 / 50

40 Les 40 Samengieten en mengen moet je doordacht doen! Eenvoudige verhoudingen vaststellen, uitdrukken en vergelijken. De verhoudingen bepalen als de delen gekend zijn. Meer complexe situaties analyseren en opdelen in eenvoudiger deelproblemen. Gelijkwaardige verhoudingen bepalen bij aan elkaar gebonden recht evenredige en omgekeerd evenredige grootheden. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.21 3.1.17, 3.1.21, 3.1.22, 3.1.23, 3.1.24, 3.1.25, 3.4.01 BEW.VERH.04.01, WI BEW.VERH.04.02, WI WIS.B.54.a, WIS.B.54.b BEW.VERH.05, WI BEW.VERH.06 41 Les 41 Weet wat je eet! % Interpreteren in contexten. Een procent (percent) nemen van een getal. Het percentage berekenen en gebruiken in praktische situaties. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.25, ET.WIS.GE.1.3, ET.WIS.GE.1.5 3.1.16, 3.1.17, 3.1.22, 3.1.23, 3.1.24, 3.1.25, 3.4.01 BEW.VERH.04.01, WI BEW.VERH.04.02 WIS.B.35, WIS.B.56, WIS.G.25.b, WIS.G.26 42 Les 42 Wafelbak Winst en/of verlies bepalen als de inkoopprijs en de verkoopprijs gegeven zijn of berekend kunnen worden. Winst en/of verlies bepalen als die verhoudingsgewijs of percentueel t.o.v. de inkoopprijs gegeven zijn. Inkoopprijs berekenen als percentueel een korting is gegeven. Verkoopprijs berekenen als de winst percentueel is uitgedrukt. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.25, ET.WIS.GE.1.28, ET.WIS.ME.2.11 2.2.24, 2.2.25, 3.1.25 ME.GELD.02.01, WI ME.GELD.02.02, WI ME.GELD.02.03 WIS.MR.89.a, WIS.MR.89.b, WIS.MR.89.e 43 Les 43 Chef Marion aan het werk! Een ongelijke verdeling schematisch voorstellen Een ongelijke verdeling uitvoeren als de som en het verschil gegeven zijn. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.21, ET.WIS.GE.1.28 3.1.18, 3.1.22, 3.1.39, 3.1.40, 3.4.01 BEW.VERH.01, WI BEW.VERH.02, WI BEW.VERH.03.02, WI BEW.VERH.04.02 WIS.B.58.a (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 14 / 50

44 Les 44 Tafellakens in alle vormen en soorten De omtrek van een gegeven willekeurig vlakstuk zo nauwkeurig mogelijk bepalen. De oppervlakte van een veelhoek zo nauwkeurig mogelijk bepalen. Handige strategieën verwoorden en toepassen om de oppervlakte van een vlakstuk met een gebogen en/of grillige vorm bij benadering te bepalen. Zelf meetinstrumenten ontwerpen en ijken. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.ME.2.1, ET.WIS.ME.2.9 2.2.01, 2.2.18, 3.2.15, 3.2.16 ME.OBJ.03.11, WI ME.OBJ.03.12 WIS.MR.48 45 Les 45 Ronde tafels voor het restaurant! Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.29*, Ontdekken de waarde van π als constante ET.WIS.ME.2.1, ET.WIS.ME.2.9, verhouding tussen omtrek en diameter. ET.WIS.MK.3.5 Kennen de formule voor de omtrekberekening van de cirkel. Kunnen de formule voor de omtrekberekening van de cirkel toepassen als de diameter of de straal gekend is. Kunnen de diameter (en de straal) van de cirkel vinden als de omtrek gekend is. Kennen r als symbool voor straal en d als symbool voor diameter (middellijn). 3.1.36, 3.2.06, 3.2.07, 3.2.19 ME.OBJ.03.06 WIS.MK.11.c, WIS.MK.11.d, WIS.MR.22, WIS.MR.34 46 Les 46 Spiegeltje, spiegeltje... Van een figuur het spiegelbeeld herkennen met behulp van een spiegel. Van een figuur het spiegelbeeld herkennen door te meten. Eigenschappen van een spiegeling verwoorden en controleren met een spiegel, door te meten. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.MK.3.1, ET.WIS.MK.3.6 3.3.27, 3.3.28, 3.3.29, 3.3.30, 3.3.31 MVL.REL.05, WI MVL.REL.06, WI MVL.REL.07.01, WI MVL.REL.07.02 WIS.MK.36.c, WIS.MK.38.b (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 15 / 50

47 Les 47 Alles netjes in de kast Een figuur onderzoeken en bepalen of ze al dan niet gelijkvormig is met een gegeven figuur. Verwoorden dat gelijkvormigheid van twee veelhoeken betekent dat ze dezelfde vorm hebben, gelijke overeenkomstige hoeken en overeenkomstige afmetingen die in een vaste onderlinge verhouding kunnen worden uitgedrukt. De begrippen dezelfde vorm, gelijkvormig, even groot en gelijkvormig én even groot (congruent) correct gebruiken. Verhoudingen bepalen tussen twee of meer gelijkvormige figuren. In een rooster een gelijkvormige figuur tekenen aan een gegeven figuur. Eenvoudige problemen oplossen die verband houden met gelijkvormigheid. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.MK.3.6 2.2.07, 3.3.02, 3.3.31, 3.3.34, 3.3.34 MVL.REL.02.02, WI MVL.REL.03 WIS.MK.39.b, WIS.MK.41.b, WIS.MK.42 48 Les 48 Restaurant De Lekkerbek Breuken op een getallenas plaatsen. Ongelijknamige breuken optellen en aftrekken. De optellingen en aftrekkingen van breuken voorstellen op lijnstukken en het resultaat ervan situeren op een getallenas. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.22, ET.WIS.GE.1.23 3.1.39 WIS.B.26.b, WIS.B.27.b, WIS.G.17.b 49 Les 49 Hoeveel heb je nodig? Hoeveel blijft er over? Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.21, De begrippen bruto, tarra en netto ET.WIS.GE.1.25, ET.WIS.GE.1.28 met eigen woorden correct omschrijven en met eenvoudige voorbeelden verduidelijken. Het bruto, het netto en het tarragewicht berekenen indien de hoeveelheden zijn uitgedrukt in een absolute waarde (gewicht). Het bruto, het netto en het tarragewicht berekenen indien hun onderlinge verhouding is uitgedrukt in een breuk of een percentage. 3.2.11, 3.2.12, 3.5.02 SPV.01.05 WIS.B.59 (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 16 / 50

50 Les 50 Keukenpieten die records breken! Het juiste meetinstrument kiezen. Meetopdrachten correct uitvoeren. Resultaten van meetopdrachten noteren. Resultaten vergelijken en verwoorden. De nodige berekeningen vinden en die ook uitvoeren. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.ME.2.3, ET.WIS.ME.2.7, ET.WIS.ME.2.8, ET.WIS.ST.4.2 3.2.12, 3.2.21, 3.2.22, 3.2.33, 3.2.35, 3.4.01, 3.4.02, 3.4.03 ME.OBJ.03.01.01, WI ME.OBJ.03.01.02, WI WIS.MR.18, WIS.MR.78, WIS.MR.83, ME.OBJ.03.01.03, WI ME.OBJ.03.01.04, WI WIS.MR.88, WIS.MR.90 ME.OBJ.03.01.05, WI ME.OBJ.03.01.06, WI ME.OBJ.03.01.07, WI ME.OBJ.03.01.08, WI ME.OBJ.03.01.09, WI ME.OBJ.03.03, WI ME.OBJ.03.09, WI ME.OBJ.03.21.03, WI ME.SCH.02.02, WI ME.SCH.04, WI ME.TEMP.06.02, WI ME.TEMP.09 51 Les 51 Patronen voor het bedrukken van stoffen Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.MK.3.1, Van een eenvoudige figuur het ET.WIS.MK.3.6 spiegelbeeld tekenen op geruit papier. Symmetrieassen aanduiden in een figuur. Verwoorden waarom een bepaalde rechte in een figuur, in een tekening een symmetrieas is. Eenvoudige symmetrische figuren tekenen op geruit papier. 3.3.28, 3.3.29, 3.3.30, 3.3.31, 3.3.32, 3.3.34 MVL.REL.04, WI MVL.REL.05, WI MVL.REL.06, WI MVL.REL.07.02 WIS.MK.37.d, WIS.MK.38.b 52 Les 52 Er verandert wat, maar hoeveel? Vlakstukken vergroten en verkleinen. Bij vergroten of verkleinen van vlakstukken de verhouding vaststellen tussen de oorspronkelijke afmetingen en de veranderde afmetingen, tussen de oorspronkelijke oppervlakte en de nieuwe oppervlakte. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.ME.2.9, ET.WIS.MK.3.6, ET.WIS.ST.4.2 2.2.16, 2.2.18, 3.3.34 ME.OBJ.03.01.02, WI ME.OBJ.03.01.03, WI WIS.MK.42, WIS.MR.87 ME.OBJ.03.02, WI ME.OBJ.03.03, WI ME.OBJ.03.19.02, WI ME.OBJ.03.23, WI MVL.REL.02.02, WI MVL.REL.03 53 Les 53 Fleurige motieven met meetkundige figuren Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.9, Leggen uit dat de omtrek van een ET.WIS.ME.2.9 regelmatige veelhoek met een groot aantal zijden de omtrek van een cirkel benadert; dat geldt ook voor de oppervlakte. Kunnen de formule voor de oppervlakteberekening van de cirkel toepassen. 3.2.12, 3.2.17, 3.2.18, 3.2.19 ME.OBJ.03.13, WI ME.OBJ.03.21.03 WIS.MK.11.d, WIS.MR.46 54 Les 54 Verdeel, maar niet iedereen krijgt evenveel! Een ongelijke verdeling uitvoeren als het totaal van de delen en hun onderlinge verhouding gegeven zijn. De ongelijke verdeling uitvoeren op de drie handelingsniveaus. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.28, ET.WIS.ST.4.2 2.1.28 BEW.VERH.02, WI BEW.VERH.04.01, WI BEW.VERH.04.02, WI BEW.VERH.05 WIS.B.58.b (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 17 / 50

55 Les 55 Hoeken en zijden maken de vierhoeken De eigenschappen van de diverse vierhoeken herkennen en verwoorden. De soorten vierhoeken classificeren volgens de eigenschappen van de hoeken en volgens de eigenschappen van de zijden. Verwoorden dat in een vierhoek de som van de hoeken steeds 360 is. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.MK.3.4 2.3.10, 2.3.11, 2.3.12, 2.3.13, 2.3.14, 2.3.15, 2.3.16, 2.3.19, 2.3.23, 2.3.24, 3.3.02, 3.3.04, 3.3.05 ME.HOEK.06, WI ME.HOEK.07.02, WI ME.HOEK.08, WI ME.HOEK.09, WI MVL.CLAS.02.01, WI MVL.CLAS.02.02, WI MVL.CLAS.02.03, WI MVL.CLAS.02.04, WI MVL.CLAS.02.05, WI MVL.CLAS.03, WI MVL.CLAS.04 WIS.MK.19.b 56 Les 56 De kleren maken de man Ervaren dat de som van twee getallen niet verandert als bij een van de termen een getal wordt opgeteld en van de andere term hetzelfde getal wordt afgetrokken. Ze kunnen deze eigenschap toepassen. Ervaren dat het verschil van twee getallen niet verandert als bij beide termen hetzelfde getal wordt bijgeteld of van beide termen hetzelfde getal wordt afgetrokken. Ze kunnen deze eigenschap toepassen. Ervaren dat het product van twee getallen niet verandert als een factor met een getal, verschillend van nul, vermenigvuldigd wordt en de andere factor door dat getal gedeeld wordt. Ze kunnen deze eigenschap toepassen. Ervaren dat het quotiënt van twee getallen niet verandert als beide factoren met hetzelfde getal verschillend van nul, vermenigvuldigd worden of erdoor gedeeld worden. Ze kunnen deze eigenschap toepassen. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.13 2.1.35, 3.1.28 BEW..02.02, WI BEW.:.04.06, WI BEW.+.02.02, WI BEW.+.02.03, WI BEW.+.02.04, WI BEW.x.07.02, WI BEW.x.07.03 WIS.B.11.e, WIS.B.14.e, WIS.B.18, WIS.B.22.a, WIS.B.7.a, WIS.B.7.b, WIS.B.7.c, WIS.B.7.d (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 18 / 50

57 Les 57 Hobby s Ervaren dat het product van twee getallen niet verandert als een factor met een getal, verschillend van nul, vermenigvuldigd wordt en de andere factor door dat getal gedeeld wordt en ze kunnen deze eigenschap toepassen. Ervaren dat het quotiënt van twee getallen niet verandert als beide factoren met hetzelfde getal, verschillend van nul, vermenigvuldigd worden of erdoor gedeeld worden en ze kunnen deze eigenschap toepassen. Ervaren hoe het product/het quotiënt verandert als slechts één van de factoren vermenigvuldigd wordt met of gedeeld wordt door een getal, verschillend van nul, en ze kunnen deze eigenschap toepassen. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.13 3.1.28 BEW.:.04.06, WI BEW.x.07.01, WI BEW.x.07.02, WI BEW.x.07.03 WIS.B.32.b, WIS.B.33.b, WIS.B.34.b, WIS.B.7.c, WIS.B.7.d 58 Les 58 Bij de modeontwerper Vlakstukken tekenen als de onderlinge verhouding tussen de afmetingen binnen een figuur gekend is. Figuren gelijkvormig vergroten en verkleinen. Verhoudingen tussen oppervlaktes bepalen. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.ST.4.2 3.1.34 ME.SCH.04, WI ME.SCH.06, WI MVL.STRUC.07 WIS.B.53.b, WIS.MK.52 59 Les 59 In de stoffenwinkel Het product berekenen van een eenvoudig kommagetal met een eenvoudig kommagetal. Het resultaat van een vermenigvuldiging schatten. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.13 3.1.22, 3.1.24, 3.1.38, 3.1.42 BEW.SCHA.01, WI BEW.SCHA.02, WI BEW.x.01.06, WI BEW.x.07.01, WI BEW.x.07.02, WI BEW.x.07.03 WIS.B.32.b 60 Les 60 Kleding op maat Een eenvoudig kommagetal delen door een eenvoudig kommagetal. Het resultaat van een deling schatten. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.13 1.1.33, 3.1.38, 3.1.43 (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 19 / 50

61 Les 61 Getallen (toets 5) Natuurlijke getallen tot 10 000 000 en kommagetallen met maximaal drie decimalen schrijven. Grotere getallen noteren als een getal met een komma en woorden en omgekeerd. Een kommagetal met maximaal drie decimalen afronden. Procedures gebruiken om het aantal elementen van een hoeveelheid te schatten. Kommagetallen zinvol afronden in functie van een te maken schatting. Getallen genoteerd met Arabische cijfers omzetten naar Romeinse cijfers en omgekeerd. Eenvoudige bewerkingen maken met gegevens af te lezen van diagrammen en grafieken. Een lijndiagram maken met eenvoudige gegevens. Natuurlijke getallen en kommagetallen correct onder elkaar noteren en ze optellen, aftrekken en vermenigvuldigen. Kommagetallen delen door een natuurlijk getal (d < 100) tot op 0,001 nk en de d d b l 62 Les 62 Getallen (toets 6) Uit het hoofd een aantal oefeningen oplossen waarbij de eigenschappen van de bewerkingen worden toegepast. Uit het hoofd eenvoudige kommagetallen met elkaar vermenigvuldigen. Uit het hoofd eenvoudige kommagetallen door elkaar delen. Een procent nemen van een getal. Het procent invullen als het getal en het resultaat gegeven zijn. Het getal invullen als het resultaat en het procent gegeven zijn. Winst en/of verlies berekenen als de inkoopprijs en de verkoopprijs berekend kunnen worden. De inkoopprijs berekenen als het verlies/de winst is gegeven. De verkoopprijs berekenen als de winst/het verlies percentueel is uitgedrukt. Breuken op een getallenas plaatsen. De breuk noteren die hoort bij een gegeven plaats op een getallenas. Ongelijknamige breuken optellen en aftrekken. Procenten, verhoudingen, breuken en kommagetallen onderling omzetten. b f h (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 20 / 50

63 Les 63 Meten (toets 7) Na meten de eigenschappen van de hoeken en van de zijden van vierhoeken aanduiden. De hoeken van vierhoeken meten en hun som bepalen. En ongelijke verdeling van een lijnstuk en een grootheid uitvoeren als het totaal en het verschil gegeven zijn. De omtrek en de oppervlakte van een cirkel berekenen. De strategie beschrijven om de omtrek en de oppervlakte van een willekeurig vlakstuk zo nauwkeurig mogelijk te bepalen. Een tijdstip of een tijdsduur berekenen en noteren in uren, minuten en seconden. De oppervlakte van een parallellogram berekenen door gebruik te maken van de basisformule b x h. Binnen de oppervlaktematen zinvolle herleidingen uitvoeren. 64 Les 64 Meetkunde (toets 8) Vlakke figuren tekenen volgens een gegeven verhouding. Door middel van een tekening de strategie weergeven om de oppervlakte van een willekeurige figuur zo nauwkeurig mogelijk te bepalen. Symmetrieassen in een figuur tekenen. Door meten de plaats van de spiegelas tussen figuren bepalen. Het spiegelbeeld van eenvoudige figuren tekenen. Aan een gegeven figuur een gelijkvormige figuur tekenen. Bij gegeven kenmerken de juiste vierhoeken noteren. Driehoeken en vierhoeken construeren als de nodige afmetingen gegeven zijn. Driehoeken classificeren. Eigenschappen van de diagonalen van vierhoeken aanduiden. Een gegeven bouwsel aanvullen tot een balk door zo weinig mogelijk blokken toe te voegen. (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 21 / 50

65 Les 65 Getallen (remediëring en uitbreiding 5 6) 66 Les 66 Meten (remediëring en uitbreiding 7) differentiatie 5 Grote getallen noteren als een getal met een komma en woorden en omgekeerd. Een kommagetal met maximaal drie decimalen afronden. Procedures gebruiken om het aantal elementen van een hoeveelheid te schatten. Kommagetallen zinvol afronden in functie van een te maken schatting. Getallen genoteerd met Arabische cijfers omzetten naar Romeinse cijfers en omgekeerd. Eenvoudige bewerkingen maken met gegevens af te lezen van diagrammen en grafieken. Een lijndiagram maken met eenvoudige gegevens. Natuurlijke getallen en kommagetallen correct onder elkaar noteren en ze optellen, aftrekken en vermenigvuldigen. Kommagetallen delen door een natuurlijk getal (d < 100) tot op 0,001 nk en de waarde van de rest bepalen. Toepassingen oplossen waarin problemen voorkomen met betrekking tot de vier hoofdbewerkingen. Na meten de eigenschappen van de hoeken en van de zijden van vierhoeken aanduiden. De hoeken van vierhoeken meten en hun som bepalen. Vierhoeken tekenen en de grootte van de hoeken noteren. De oppervlakte van een cirkel berekenen. De omtrek van een rechthoek en een cirkel bepalen. De omtrek van een willekeurig vlakstuk zo nauwkeurig mogelijk bepalen. Ongelijke verdelingen uitvoeren als het totaal en het verschil tussen de delen gegeven zijn. Ongelijke verdelingen uitvoeren als het totaal en de onderlinge verhouding gegeven zijn. Een tijdstip of een tijdsduur berekenen en noteren in uren, minuten en seconden. De oppervlakte van een driehoek berekenen. Binnen de oppervlaktematen zinvolle herleidingen uitvoeren. Figuren tekenen met een gegeven oppervlakte. (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 22 / 50

67 Les 67 Meetkunde (remediëring en uitbreiding 8) Vlakke figuren tekenen volgens een gegeven verhouding. In een figuur symmetrieassen tekenen. De strategie beschrijven om de omtrek en de oppervlakte van een willekeurig vlakstuk zo nauwkeurig mogelijk te bepalen. Door meten de plaats van de spiegelas tussen figuren bepalen. Eenvoudige symmetrische figuren tekenen. Het spiegelbeeld van gegeven figuren bepalen. Aan een gegeven figuur een gelijkvormige figuur tekenen. Bij gegeven kenmerken de juiste vierhoeken noteren. Driehoeken en vierhoeken construeren als de nodige afmetingen gegeven zijn. Driehoeken classificeren. Eigenschappen van de diagonalen van vierhoeken aanduiden. Een gegeven bouwsel aanvullen tot een balk door zo weinig mogelijk blokken toe te voegen. b d d l 67 Les 67.1 Wiskunde kan ook prettig zijn! Lossen een aantal speelse oefeningen op met betrekking tot de wereld van de wiskunde. Verbeteren zelf hun oefeningen door de correctiesleutel te raadplegen. Beleven plezier aan de rekenspelletjes. 68 Les 68 Ontwerpen, tekenen en bouwen Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.19, De betekenis en het gebruik van het k.g.v. ET.WIS.GE.1.20 en van de g.g.d. verwoorden. Het kleinste gemeenschappelijk veelvoud (k.g.v.) van twee getallen kleiner dan 100 vinden. De grootste gemeenschappelijke deler (g.g.d.) van twee getallen kleiner dan 100 vinden. In betekenisvolle situaties of contexten toepassingen op het k.g.v. en op de g.g.d. herkennen en oplossen. 3.1.12, 3.1.13 GK.DEL.06.01, WI GK.DEL.06.02 WIS.G.30, WIS.G.32 (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 23 / 50

69 Les 69 Creatieve en handige mensen hebben vaak met schaal te maken Figuren tekenen op schaal. Van figuren getekend op schaal de oorspronkelijke afmetingen weergeven. Via de originele voorstelling en de verkleinde of vergrote voorstelling de schaal bepalen. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.21, ET.WIS.ME.2.3, ET.WIS.ME.2.4 3.2.02, 3.2.03, 3.2.04, 3.2.05 ME.SCH.02.02, WI ME.SCH.03, WI ME.SCH.04, WI ME.SCH.06 WIS.MR.84, WIS.MR.85, WIS.MR.87 70 Les 70 De ene hobby is de andere niet Een volume meten op een concrete manier en met een zelfgekozen maateenheid. zich een mentaal beeld vormen van een m³, dm³, cm³ (cc). Een m³, dm³, cm³ omstructureren. Voor het volume van een gegeven ruimtelichaam de passende standaardmaat kiezen. Het volume van een balk op een concrete manier bepalen en inzien dat voor het bepalen van een volume de drie dimensies van belang zijn. Ervaren dat ruimtefiguren met een verschillende vorm hetzelfde volume kunnen hebben. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.ME.2.1, ET.WIS.ME.2.10, ET.WIS.ME.2.2, ET.WIS.ME.2.3, ET.WIS.ME.2.6 3.2.20, 3.2.21, 3.2.22, 3.2.23, 3.2.26 ME.OBJ.03.14, WI ME.OBJ.03.15 WIS.MR.49, WIS.MR.53, WIS.MR.54 71 Les 71 De ene hobby is de andere niet Voor een volume van een gegeven ruimtefiguur de passende standaardmaat kiezen. Een volume (kleiner dan 1 dm³) gegeven in cm³ aanvullen tot 1 dm³. Een volume (kleiner dan 1 m³) gegeven in dm³ aanvullen tot 1 m³. Zinvolle herleidingen maken binnen het stelsel van de volumematen (van cm³ naar dm³ e.o.; van dm³ naar m³ e.o.). Eenvoudige toepassingen op de volumematen oplossen. Zien in dat hoe groter de maateenheid is, hoe kleiner het maatgetal is en omgekeerd. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.ME.2.1, ET.WIS.ME.2.2, ET.WIS.ME.2.6 3.2.22, 3.2.23 ME.OBJ.03.01.01, WI ME.OBJ.03.01.02, WI WIS.MR.53, WIS.MR.54 ME.OBJ.03.01.03, WI ME.OBJ.03.03, WI ME.OBJ.03.21.03 72 Les 72 In het textielbedrijf De schatting maken en ze hanteren als handig controlemiddel. Cijferend een kommagetal vermenigvuldigen met een kommagetal (product heeft max. 8 cijfers en 3 cijfers na de komma). Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.15, ET.WIS.GE.1.16, ET.WIS.GE.1.24 1.1.33, 3.1.33 BEW.CIJA.01, WI BEW.CIJA.02.02, WI BEW.CIJA.02.03, WI BEW.CIJx.02, WI BEW.SCHA.01, WI BEW.SCHA.04, WI BEW.ZRM.03, WI BEW.ZRM.06.02 WIS.B.36.b, WIS.B.41.c (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 24 / 50

73 Les 73 Hobby s Percenten van getallen berekenen. Gevarieerde hoeveelheidsaanduidingen lezen en interpreteren. Breuken, percenten en kommagetallen onderling omzetten. Het groeipercentage berekenen en dat gebruiken in praktische toepassingssituaties. Problemen oplossen waarbij de samenhang tussen percenten, breuken en kommagetallen gebruikt moet worden. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.18, ET.WIS.GE.1.25, ET.WIS.GE.1.29*, ET.WIS.GE.1.8 3.1.23, 3.1.24, 3.1.25, 3.1.27 BEW.VERH.04.02, WI GK.LEZ.09, WI GK.ORD.15 WIS.B.56, WIS.MR.90 74 Les 74 Wandelen, fietsen, autorijden,... het kunnen hobby s zijn! De tijdsduur in een gepaste tijdseenheid uitdrukken. De tijdsduur tussen twee tijdstippen berekenen. Kennen de begrippen tijd, snelheid, afgelegde weg, afstand'. Hun onderlinge relatie gebruiken en het ontbrekende gegeven berekenen wanneer twee elementen gegeven zijn. Kennen uit hun eigen leefwereld referentiepunten in verband met snelheid (bv. wandelen aan 4 km per uur, fietsen aan 15 km per uur,...). Diagrammen maken, lezen en interpreteren. Met verhoudingsschema s werken. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.21, ET.WIS.GE.1.8, ET.WIS.ME.2.12, ET.WIS.ME.2.2, ET.WIS.ST.4.2 3.2.28, 3.2.29, 3.2.35 ME.TIJD.07, WI ME.TIJD.09.04 WIS.MR.89.c 75 Les 75 Winst maken of... verlies lijden? De betekenis van de begrippen kapitaal, intrest of rente, percent of rentevoet verwoorden. Percentuele kortingen berekenen. De toeslag uitgedrukt in percent berekenen. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.ME.2.1, ET.WIS.ME.2.11, ET.WIS.ME.2.2, ET.WIS.ME.2.3, ET.WIS.ST.4.2 3.2.35, 3.4.01, 3.4.02, 3.4.03 ME.GELD.02.03 WIS.MR.89.f 76 Les 76 Handwerken, een prettig tijdverdrijf Een natuurlijk getal delen door een kommagetal. De eigenschappen van de deling toepassen. Een schatting maken van het quotiënt en die vergelijken met het resultaat van het cijferalgoritme. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.15, ET.WIS.GE.1.16, ET.WIS.GE.1.24 1.1.33, 3.1.34 BEW.CIJ:.01.10, WI BEW.CIJ:.02, WI BEW.CIJA.01, WI BEW.CIJA.02.02, WI BEW.CIJA.02.03, WI BEW.CIJA.05, WI BEW.SCHA.01, WI BEW.SCHA.02, WI BEW.SCHA.03, WI BEW.SCHA.04, WI BEW.ZRM.06.02 WIS.B.36.b, WIS.B.42.d (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 25 / 50

77 Les 77 Met de klas eropuit! Een kommagetal delen door een kommagetal. De eigenschappen van de deling toepassen Een schatting maken van het quotiënt en die vergelijken met het resultaat van het cijferalgoritme. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.GE.1.15, ET.WIS.GE.1.16, ET.WIS.GE.1.24 1.1.33, 3.1.34 BEW.CIJ:.01.09, WI BEW.CIJ:.02, WI BEW.CIJA.01, WI BEW.CIJA.02.02, WI BEW.CIJA.02.03, WI BEW.CIJA.05, WI BEW.SCHA.01, WI BEW.SCHA.02, WI BEW.SCHA.03, WI BEW.SCHA.04, WI BEW.ZRM.06.02 WIS.B.36.b, WIS.B.43.c 78 Les 78 Schaduwspelletjes Verbanden tussen een voorwerp, een lichtbron en de schaduw van het voorwerp verwoorden en verklaren. Vorm en grootte van een schaduw bepalen. Plaats van de lichtbron bepalen. De grootte van een voorwerp berekenen aan de hand van de lengte van de schaduw. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.MK.3.1 3.3.01, 3.3.02, 3.3.03 MWO.VIS.01, WI MWO.VIS.03, WI MWO.VIS.04, WI MWO.VIS.05 WIS.MK.46.a, WIS.MK.51 79 Les 79 Met kosteloos materiaal kun je je kostelijk amuseren Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.ME.2.1, De oppervlakte van een kubus bepalen en ET.WIS.ME.2.9, ET.WIS.MK.3.2 berekenen in concrete situaties. De oppervlakte van een balk bepalen en berekenen in concrete situaties. De oppervlakte van kubus en balk bepalen en berekenen steunend op de kenmerken en eigenschappen van deze ruimtefiguren. Hun oplossingsstrategie verduidelijken en verdedigen en eventueel bijsturen. 3.2.16, 3.2.18, 3.2.19 ME.OBJ.03.14, WI ME.OBJ.03.16 WIS.MR.47 80 Les 80 Mooie dozen maken door beplakken Kennen de begrippen ribbe, grondvlak, bovenvlak, zijvlak en ontwikkeling of ontplooiing en kunnen ze passend gebruiken. Bij de kubus de loodrechte stand van aangrenzende zijvlakken en de evenwijdigheid van tegenoverliggende zijvlakken verwoorden. De kubus omschrijven als een veelvlak met zes gelijke vierkanten. Ontwikkelingen aanduiden als een ontwikkeling van een kubus. Eindtermen Wiskunde : ET.WIS.MK.3.2, ET.WIS.MK.3.3 3.3.25, 3.4.01, 3.4.02, 3.4.03 MVL.CLAS.08.01, WI MVL.CLAS.09, WI MVL.IDEN.07.09, WI MVL.IDEN.09.01 WIS.MK.27, WIS.MK.44 (C) Plantyn Zo gezegd Zo gerekend 6 Concordantielijst 26 / 50