zorgplan Jenaplanbasisschool Elckerlyc 1
Zorgplan Jenaplan Basisschool Elckerlyc Inhoudsopgave Hoofdstuk I Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5 Inleiding Zorgniveaus Leerling en groepsbespreking Externe instanties Actiepunten Bijlagen 2
Intern Begeleider: Hilda Aben Hoofdstuk 1. Inleiding. Op onze school gaan we uit van het unieke van ieder kind. Goed onderwijs houdt volgens ons in dat we rekening houden met verschillen tussen kinderen. We gebruiken die verschillen om kinderen van en met elkaar te laten leren. De eigenschappen, de achtergrond en de capaciteiten van ieder kind zijn anders. In een Jenaplanschool wordt geprobeerd kinderen op een rechtvaardige en positieve manier met deze verscheidenheid te leren omgaan. Op een Jenaplanschool krijgt elk kind de kans zich zo optimaal mogelijk in eigen tempo en op eigen wijze te ontwikkelen. Er is ruimte voor eigen keuzes en inbreng. In een Jenaplanschool worden kinderen gestimuleerd al het mogelijke uit zichzelf te halen. Wij werken aan de totale ontwikkeling van het kind. We zien de competenties en de expertise van de leerkrachten als wezenlijk onderdeel om de ontwikkelingen van kinderen goed te kunnen volgen. In het kader van het handelingsgericht werken is dit essentieel geworden. Leerkrachten zullen een onderscheid moeten kunnen maken tussen pedagogische en didactische onderwijsbehoeften van kinderen om nog beter in staat te zijn onderwijs op maat aan te bieden. De vijf niveaus van zorg worden ingezet om optimale zorg te kunnen bieden en te waarborgen. Samen met het groepsplan en groepsoverzicht vormen zij de kern van onze zorgstructuur. De zorgstructuur zal steeds aangepast worden aan de nieuwste ontwikkelingen. Zo hebben wij ons de afgelopen jaren steeds meer ontwikkeld in het handelingsgericht werken, in het werken met groepshandelings- plannen. Op groepsniveau staat de cyclus handelingsgericht werken centraal. Deze cyclus bestaat uit zes stappen. - Verzamelen van gegevens van leerlingen in een groepsoverzicht en op basis hiervan evalueren van het vorige groepsplan. - Signaleren van leerlingen die de komende periode extra aandacht nodig hebben - Benoemen van onderwijsbehoeften van leerlingen die in stap twee gesignaleerd zijn. - Clusteren van leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoefte op een wijze dat zij van en met elkaar leren. - Opstellen van het groepsplan - Uitvoeren van het groepsplan. 3
In het groepsplan staat beschreven wat het onderwijsaanbod is voor een bepaalde periode en hoe de leerkracht omgaat met de verschillende onderwijsbehoeften van de leerlingen in de groep. Een groepsplan is doelgericht met hoge verwachtingen ten aanzien van alle leerlingen. Het groepsplan gaat uit van drie niveau s. - Instructie gevoelige leerlingen - Instructie afhankelijke leerlingen - Instructie onafhankelijke leerlingen Als een leerling herhaaldelijk onvoldoende profiteert van het aanbod zoals opgenomen in het groepsplan en de aanpak van de leerkracht niet toereikend is kan er voor deze leerling een apart plan opgesteld worden. Veel aspecten uit het handelingsplan zijn ook verwerkt in het groepsplan, waardoor het individuele handelingsplan vooral een verbijzondering is van het groepsplan. De aanvulling is bijvoorbeeld een beschrijving van een specifieke aanpak of specifieke voorziening die alleen voor leerling gelden. Het individuele handelingsplan is hierdoor vooral een bijlage van het groepsplan. De vorderingen van kinderen worden door middel van observaties en toetsen in kaart gebracht. Naast de methodegebonden toetsen maken wij ook gebruik van het cito leerlingvolgsysteem. Deze toetsen laten zien hoe een kind zich ontwikkelt in vergelijking met leeftijdsgenootjes. Met ingang van 1 augustus 2014 is de wet passend onderwijs van kracht. Schoolbesturen krijgen de zorgplicht voor alle leerlingen uit de regio. Passend onderwijs is voor alle leerlingen op de basisscholen en scholen voor speciaal onderwijs (basis)onderwijs bedoeld en richt zich nadrukkelijk op leerlingen met specifieke onderwijsbehoefte. Bij het tot stand komen van het zorgplan van Elckerlyc worden de bovenschoolse afspraken van het samenwerkingsverband gevolgd.( zie bijlage ) 4
Hoofdstuk 2. Beschrijving van de zorgniveaus. In hoofdstuk twee worden de niveaus van zorg beschreven. Er wordt beschreven hoe de niveaus zijn opgebouwd en wat aan de orde is bij elk zorgniveau. In een schema laten we zien wie wat doet en welke acties er worden ondernomen. Ons streven is altijd om na interventies de leerling weer terug te plaatsen in een voorgaand zorgniveau en zoveel mogelijk mee te laten doen met het aanbod van de groep Zorgniveau 1: Niveau 1: Algemene preventieve zorg in de groep De leerkracht geeft kwalitatief goed passend onderwijs aan een groep leerlingen en realiseert een positief werkklimaat. De algemene zorg heeft een preventieve functie. NIVEAU 1 ALGEMENE ZORG NR. LEERKRACHT 1. Volgt leervorderingen van de leerlingen. 2. Groep 1/ 2 Pravoo tweejaarlijkse ontwikkelingslijst. Neemt methode gebonden toetsen af. Invullen van het stappenplan dyslexieprotocol. Invullen van het groepsoverzicht cyclus HGW IB-er Deze gegevens worden ingezet bij de voorbereiding en de bespreking van de groepsbespreking en de leerling-besprekingen. 3. Neemt LVS toetsen af. Afnemen van de DMT/AVI toetsen. Bij leerlingen met een dyslexie verklaring of een leerachterstand worden de toetsten apart afgenomen 4. Voert de toetsgegevens in in het CITO-LVS Beslissingsmoment niv.1of2 Volgt vorderingen leerlingen via Cito-LVS 5
Een leerling gaat naar zorgniveau 2 als de algemene zorg die op zorgniveau 1 geboden wordt voor deze leerling, op een specifiek gebied, ontoereikend is. Zorgniveau 2 Niveau 2: Extra zorg in de groep De leerkracht besteedt extra zorg aan één of meerdere leerlingen die op grond van observatie-/ signaleringsgegevens de leerstof nog niet in voldoende mate beheersen of beduidend hoger scoren, of die gedragsmatig opvallen. De extra zorg heeft als functie de leerling(e n) d.m.v. efficiënt klassenmanagement en planmatig handelen terug te brengen naar zorgniveau 1. Eventuele acties worden beschreven in het groepsplan of in een plan van aanpak NIVEAU 2 EXTRA ZORG 5. Analyseert de toetsuitslagen op individueel- en groepsniveau Eventuele ondersteuning hierbij 6. Stelt vanuit deze analyse en leerling-gesprek(ken) de diagnose vast (wat is wezenlijk om nu extra aandacht aan te geven?) Beschrijft dit in het groepsplan en kijkt of er leerlingen geclusterd kunnen worden 7. Stelt eventuele korte specifieke hulp vast op individueel- en/of groepsniveau, waarbij eventueel de vakcoördinator geraadpleegd wordt 8. Bespreekt, op verzoek van de leerkracht, een eventuele nadere diagnose en biedt ondersteuning indien nodig 9. Informeert ouders over de extra begeleiding 10 Geeft extra begeleiding aan indiv. lln. of aan groepje lln. Beslissingsmoment niveau. 1 of 3 6
Als de geboden hulp ontoereikend is, vraagt de leerkracht een gesprek aan met de interne begeleider. De leerkracht kan de leerling inbrengen in de Leerling-bespreking. We hanteren de cyclus handelingsgericht werken, deze wordt nader beschreven in hoofdstuk 3. Groeps- en leerling-besprekingen Als de leerkracht weer vooruit kan blijft het kind in niveau 2 of kan terug naar niveau1. Als alle individuele vormen van hulp ontoereikend zijn, gaat de leerling naar niveau 3 Zorgniveau 3: Niveau 3: Speciale zorg in overleg met interne deskundigen en/ of eventueel gebruik makend van consultatie van externe deskundigen De leerkracht bespreekt de leerling met de intern begeleider en andere interne en/of externe deskundigen op consultatieve basis. Op basis van een analyse en een voorlopige diagnose van de systematisch verzamelde informatie stellen de betrokkenen, samen een handelingsplan op dat aansluit bij het groepsplan, waarin specifiek wordt beschreven welke specifieke aanpak of interventies nodig zijn om aan de onderwijsbehoefte voor deze leerling te kunnen voldoen. De leerling speelt hierbij een belangrijke rol en zal het handelingsplan mede ondertekenen. Dit wordt als bijlage toegevoegd en ook door ouders ondertekend. De speciale zorg heeft als doel de leerlingen d.m.v. specifieke begeleiding terug te brengen naar zorgniveau 2 NIVEAU 3 SPECIALE ZORG leerkracht 11. Stelt een leerlingbespreking voor INTERN Intern begeleider ONDERZOEK Kan leerkracht uitnodigen voor een tussentijdse leerlingbespreking. Bekijkt of er voldoende gegevens verzameld zijn voor de leerling-bespreking. 12. Bespreekt de lln. in de leerling-bespreking (deelteam). Bewaakt de procedure en werkt het leerling-dossier bij 13. Verzorgt verslaggeving van de leerling-bespreking Noteert afspraken die 7
gemaakt zijn in het leerlingjournaal 14. Stelt een handelingsplan op en informeert ouders evt. samen met de Iber. Ouders ondertekenen het handelingsplan Neemt ped/didact onderzoek af, of laat dit uitvoeren ( bv taal/leescoördinator,o&o Movare ) Observeert in de groep Consulteert een ambulante. Begeleider. Consulteert orthopedagoog, gericht op handelingsverlegenheid lkr. 15. Voert het HP uit 16. Evalueert het HP met de IB-er Evalueert het HP met de lkr en of ouders 17. Bepaalt met lkr. de verdere voortgang intern, of met medewerking van externe deskundigen 18. Bij externe bemoeienis de schoolleiding en de ouders informeren. 19. Beslist in overleg met IBer vervolghulp in niv. 2 of 4 Beslissingsmoment niv 2 of 4 IB-er neemt, na toestemming, contact op met extern deskundige Als de geboden hulp ontoereikend is, overlegt de leerkracht met de intern begeleider, of de leerling naar niveau 4 gaat of teruggaat naar niveau 2. Leerkracht en intern begeleider maken een voorstel ten aanzien van het vervolgniveau en bespreken dit met de leidinggevende. 8
Zorgniveau 4 Niveau 4: Speciale zorg in overleg met interne deskundigen en gebruik makend van deskundigheid van externe deskundigen in de vorm van een begeleidingstraject De leerkracht bespreekt de leerling met de intern begeleider en andere interne en/of externe deskundigen en er wordt een coachingstraject gestart. Voor onze school zijn dit de consultatie gesprekken met O&O van Movare. Er wordt ook gebruik gemaakt van de ambulant begeleider van het speciaal basisonderwijs vanuit het samenwerkingsverband. Op basis van een analyse en een voorlopige diagnose van de systematisch verzamelde informatie stellen de betrokkenen samen een plan van handelen op. Dit kan uiteindelijk leiden tot het opstellen van een individuele leerlijn-. Ontwikkelingprofiel. Onze school voert dit nog niet uit, is nog in ontwikkeling. De speciale zorg heeft als doel de leerlingen d.m.v. specifieke begeleiding terug te brengen naar zorgniveau 3.. NIVEAU 4 SPECIALE ZORG EXTERNE 20. Vult Onderwijskundig rapport in BEMOEIENIS 21. Stelt hulpvraag en controleert Onderwijskundig Rapport/ doet event. verder vooronderzoek 22. Stelt mee het HP op of de individuele leerlijn/ontwikkelingsprofiel n.a.v. verslaggeving onderzoek Stelt mee het HP of individuele leerlijn / ontwikkelingsprofiel op. 23. Informeert de ouders over het HP of individuele leerlijn 24. Voert het HP of individuele leerlijn uit Eventuele coachende ondersteuning. 25. Evalueert het HP Evalueert het HP 26. Regelt vervolgonderzoek/traject door extern deskundige. 27. Regelt het vervolgtraject binnen de school. 9
28. Evaluatie interne hulp i.o. met IB en extern deskundige. Evaluatie interne hulp i.o. met deskundige 29. Beslissingsmoment i.o.m IBer en Ext. Hulpverlener Beslissingsmoment i.o.m Leerkracht en ext. hulpverlener IBer is gespreksleider Overleg met directeur Als de geboden hulp ontoereikend is, overlegt de leerkracht met de intern begeleider, of de leerling naar niveau 5 gaat of teruggaat naar niveau 3. Leerkracht en intern begeleider maken een voorstel ten aanzien van het vervolgniveau en bespreken dit met de leidinggevende.. Niveau 5 Niveau 5: Externe ondersteuning of verwijzing NIVEAU 5 ZORG ELDERS ADVIES 30. Advies verwijzing bespreken met de ouders VERWIJZING Adviesverwijzing bespreken met de ouders 31. Vraagt goedkeuring ouders 32. Vult O.R. in met IB-er Vult O.R. in met lkr. 33. Stuurt O.R. op naar P.C.L. 34. Regelt verdere afwikkeling 10
Hoofdstuk 3. Groeps- en leerlingbesprekingen De groepsbesprekingen vormen een belangrijke schakel in de zorg aan de leerlingen. De groepsbesprekingen zijn een onderdeel van de cyclus handelingsgericht werken. Iedere cyclus wordt afgesloten met een groepsbespreking. Deze bespreking is tevens het begin van een nieuwe cyclus. Deze cyclus wordt drie keer per jaar doorlopen. De besprekingen vinden plaats in oktober en maart. De groepsoverdracht is in juni. Deze besprekingen zijn in de jaarplanning opgenomen. Voorafgaand aan de besprekingen ontvangt de intern begeleider het groepsoverzicht, waarin alle actuele leerling gegevens zijn opgenomen,ook de onderwijs behoefte van de leerlingen worden door de leerkracht beschreven in het groepsoverzicht. Aan de hand van deze gegevens kunnen de leerlingen geclusterd worden en ingedeeld worden in de verschillende niveau s. Bij de groepsbesprekingen staat het groepsoverzicht en het groepsplan centraal. Het is belangrijk om zicht te krijgen op eventuele risico leerlingen. Hierbij wordt uitgegaan van de cito uitslagen, methodegebonden toetsen en observaties. Er is ook informatie over het gedrag, de thuissituatie en de gezondheidsaspecten. Als een leerling herhaaldelijk onvoldoende profiteert van het aanbod zoals opgenomen in het groepsplan en de aanpak van de leerkracht niet toereikend is kan er voor deze leerling een apart plan opgesteld worden. Veel aspecten uit het handelingsplan zijn ook verwerkt in het groepsplan, waardoor het individuele handelingsplan vooral een verbijzondering is van het groepsplan. De aanvulling is bijvoorbeeld een beschrijving van een specifieke aanpak of specifieke voorziening die alleen voor deze leerling gelden. Het individuele handelingsplan is hierdoor vooral een bijlage van het groepsplan. In een individueel handelingsplan staat aangegeven hoe de komende periode aan de didactische en /of pedagogische onderwijsbehoefte van een leerling tegemoet gekomen wordt. Het handelingsplan is tijdelijk van aard en is erop gericht dat de leerling weer gaat profiteren van het groepsplan. Bij onvoldoende resultaat of voortgang wordt de leerling opnieuw aangemeld voor de leerling-bespreking. Dit besluit wordt genomen in de voorafgaande groepsbespreking. Er kunnen diverse redenen zijn om een leerling aan te melden voor een leerling-bespreking. - Een leerling profiteert herhaaldelijk onvoldoende van een groepsplan - De specifieke onderwijsbehoefte van een leerling blijven onduidelijk - Het ontwikkelingsperspectief van de leerling is onzeker - Er zijn vermoedens of aanwijzingen van een ernstige stoornis of problematiek. Meestal is er sprake van handelingsverlegenheid en zal er op verzoek van de leerkracht of de intern begeleider gebruik gemaakt worden van de expertise van externen. Deze deskundigen zullen dan,naast de intern begeleider en de leerkracht ook aanwezig zijn tijdens de leerling-besprekingen. De ouders, zoals al eerder beschreven, zijn van alle ontwikkelingen op de hoogte en zijn een belangrijke partner in het opstellen van een begeleidingsplan. 11
Hoofdstuk 4. Externe instanties Wij zijn ons er steeds meer van bewust dat we van en met elkaar kunnen leren en van de expertise van andere deskundige gebruik kunnen maken om onze leerlingen zo optimaal mogelijk te begeleiden in hun ontwikkeling. Onze school is aangesloten bij het Samenwerkingsverband Westelijke mijnstreek. Met ingang van de wet passend onderwijs, is de zorgtoewijzing beschreven in het schoolondersteuningplan. Er wordt samengewerkt met het Centrum voor Jeugd en Gezin dat gecoördineerd wordt door de gemeente. De verschillende disciplines zullen mee participeren in het MDO ( Multi disciplinair overleg ), indien de basisondersteuning niet meer toereikend is. Binnen ons bestuur ( Movare )is er een onderwijsbegeleidingsdienst opgesteld ( Domein Onderwijs ). Iedere school heeft een vaste begeleider die leerkrachten en de intern begeleider begeleidt en ondersteunt bij hun werkzaamheden De werkzaamheden omvatten onder andere; - Begeleiding schoolontwikkeling - Uitzetten van beleidsplan tav zorg - Organiseren studiedagen - Consultatie gesprekken - Klassen- consultaties - onderzoeken Tijdens de consultatie- gesprekken kunnen individuele leerkrachten hun werkproblemen van een individuele leerling of groep bespreken. Hiervoor worden de officiële formulieren ingevuld. De formulieren moeten een week voor de geplande consultatie bij de desbetreffende persoon aanwezig zijn. De ouders worden ervan in kennis gesteld dat er hulp gevraagd wordt aan een externe deskundige. Zij hoeven echter geen toestemming te geven: het gaat immers om een werkprobleem van de leraar. Bij dit gesprek is de Internbegeleider aanwezig. Het kan ook voorkomen dat in overleg met ouders gekozen wordt voor andere externe hulp. Externe instanties waar wij als school o.a mee samenwerken zijn: - Centrum voor jeugd en gezin - Amacura / Amalexis - gedragsproblematiek, autisme, dyslexie - RID Maastricht dyslexie - Orbis Autisme, gedragsproblematiek - Virenze - gedragsproblematiek - Adelante dyslexie Het samenwerkingsverband heeft een convenant opgesteld voor de samenwerking met externe partners en de scholen. Hierin staat beschreven hoe het traject verloopt en welke afspraken er zijn gemaakt in verband met de samenwerking 12
Hoofdstuk 5 : Actiepunten schooljaar 2014-2015 We blijven er naar steven om met ons team ervoor te zorgen dat onze leerlingen alle zorg en begeleiding krijgen die nodig is om te kunnen groeien in hun ontwikkeling. Onderstaande actiepunten laten onder andere zien op welke manier wij daarmee bezig zijn. l Activiteiten beschreven in het jaarverslag Deelname aan studiebijeenkomsten van Movare Deelname bijeenkomsten samenwerkingsverband Afstemming zorgplan fases nieuwe zorgtoewijzing SWV Meer uniformiteit aanbrengen bij het invullen en het uitwerken van plannen van aanpak en handelingsplannen Opstellen ontwikkelingsperspectief Bijlage: Convenant Samenwerking en Zorg (SWV) zie website SWV www.swvpowestelijkemijnstreek.nl Jaarverslag 2014-2015 zie website Jenaplanschool Elckerlyc www.jenaplanschool-elckerlyc.nl Schema nieuwe zorgtoewijzing SWV zie website SWV www.swvpowestelijkemijnstreek.nl 13
14