Kiezen voor kwaliteit nderzoek naar de keuze voor een basisschool in de gemeente Bellingwedde Centrum voor Maatschappelijke ntwikkeling Groningen Postbus 2206 9704 CG Groningen T: (050) 577 01 01 www.cmogroningen.nl info@cmogroningen.nl CM Groningen drs. Fransje Grisnich, adviseur/onderzoeker dr. Marrit Tuinman, onderzoeker drs. Femke de Haan, onderzoeker Groningen, maart 2010
2
Inhoudsopgave 1. Inleiding en onderzoeksvragen 5 2. Methodiek en respons 7 Aanpak 7 Respons 7 Achtergrondkenmerken respondenten 8 3. Motieven om te kiezen voor een bepaalde basisschool 10 Waar gaan de kinderen nu naar school? 10 Voorbereiding op de schoolkeuze 10 Inhoudelijke motieven 11 De omvang van de school 11 4. Verandering van basisschool 12 Keuze voor een alternatief 12 Redenen om van school te veranderen 13 5. Leefbaarheid in het dorp 14 Wat vinden ouders belangrijke voorzieningen in het dorp? 14 Belang van de basisschool in het dorp 15 6. Verschillen in reden om over te stappen naar andere basisschool 18 7. Bevolkingsprognoses voor de gemeente Bellingwedde 20 8. Samenvatting en conclusie 22 Samenvatting 22 Conclusie 23 Bijlage 1 Aanvullende figuren en tabellen 24 Bijlage 2 Vragenlijst 29 3
4
1. Inleiding en onderzoeksvragen De regio ost Groningen en dus ook de gemeente Bellingwedde, heeft te maken met terugloop van haar bevolking. ok op de langere termijn laten de prognoses een bevolkingskrimp zien. Dat kan grote gevolgen hebben voor de voorzieningen in de dorpen, en met name ook voor het voortbestaan van basisscholen als vooral jonge mensen uit de gemeente vertrekken. In dit licht is er in Vriescheloo al een particulier initiatief ontstaan om een Multi Functioneel Centrum te ontwikkelen, waarin het dorpshuis en de beide basisscholen een plek zouden moeten krijgen. m te weten of er toekomstperspectief zit in dit plan, en of ouders er warm voor lopen, wil de gemeente weten wat voor ouders motieven zijn om te kiezen voor een basisschool. En concreet of zij hun kind(eren) op een school zouden plaatsen als deze onderdeel is van zo n MFC. De gemeente wil dit graag op gemeenteniveau onderzoeken. De gemeente Bellingwedde heeft CM Groningen gevraagd een enquêteonderzoek uit te voeren onder ouders van peuters en schoolgaande kinderen. Hiermee wordt inzicht verkregen in de motieven van ouders ten aanzien van de keuze voor het basisonderwijs van hun kind. ok wil de gemeente weten of er draagvlak onder ouders is voor een multifunctioneel centrum als alternatief voor krimpende basisscholen, met name in Vriescheloo. De gemeente wil dit graag zien in het perspectief van de bevolkings en zo mogelijk leerlingprognoses. Voor dit onderzoek zijn de volgende onderzoeksvragen opgesteld. 1. Wat zijn de overlevingskansen voor de (kleine) basisscholen in Vriescheloo op basis van actuele leerling en bevolkingsprognoses voor de hele gemeente? 2. Wat zijn overwegingen van ouders om te kiezen voor een basisschool, in volgorde van prioriteit? Wat betekent dit voor de toekomst van de basisscholen in de gemeente en die van Vriescheloo in het bijzonder? 3. Wat vinden ouders van kinderen in de leeftijd van 2 12 jaar belangrijke voorzieningen voor de leefbaarheid van hun woonomgeving? Wat heeft voor hen de prioriteit? 5
6
2. Methodiek en respons Aanpak Het onderzoek is uitgevoerd door middel van een enquête onder alle ouders van kinderen in de leeftijd van 2 tot 12 jaar in de gemeente Bellingwedde. Voor deze leeftijdscategorie is gekozen omdat dit ouders zijn met kinderen in de basisschoolleeftijd of voorafgaand aan de basisschoolleeftijd. De adressen zijn door de gemeente geselecteerd, en de gemeente heeft de enquête met begeleidende brief verstuurd. In de enquête is onder meer gevraagd naar motieven om te kiezen voor een bepaalde basisschool, redenen om eventueel van school te veranderen en welke voorzieningen ouders belangrijk vinden in hun dorp. Er zijn 613 enquêtes verstuurd. Daarnaast zijn bevolkings en leerlingprognoses verzameld. Respons De vragenlijst is door 208 gezinnen ingevuld, dat is een derde van het totaal aantal verstuurde enquêtes (34%). Na de (verlengde) sluitingsdatum zijn nog 17 ingevulde enquêtes binnen gekomen, deze zijn niet meer verwerkt in de resultaten. Driekwart van de enquêtes is ingevuld door de moeder (75%), 5% door de vader en 20% van de enquêtes is door de ouders samen ingevuld. Wanneer in de rapportage gesproken wordt over respondenten gaat het over het gezin waarvoor de enquête is ingevuld. nderstaande tabel laat zien in welk dorp de respondent woonachtig is. Meer dan driekwart van de respondenten woont langer dan 5 jaar in het dorp (78%). Tabel 1: Respondenten per dorp Dorp Aantal respondenten (gezinnen) Percentage van totaal aantal respondenten Aantal verstuurde enquêtes Percentage respondenten van totaal verstuurd per dorp Bellingwolde 75 36% 233 32% Blijham 53 26% 175 30% Wedde 31 15% 104 30% Vriescheloo 27 13% 51 53% Veelerveen 15 7% 43 35% udeschans 1 0% 6 17% nbekend (vraag niet 6 3% beantwoord) Totaal 208 100% 612 34% Tabel 1 laat voor de meeste dorpen zien dat één op de drie gezinnen met schoolgaande kinderen (of voorschoolse leeftijd) aan het onderzoek heeft meegedaan. In Vriescheloo heeft zelfs meer dan de helft van de gezinnen de enquête ingevuld. Alleen het dorp udeschans blijft enigszins achter; in dit dorp heeft slechts één van de zes gezinnen aan het onderzoek meegedaan (17%). p basis van deze respons mag aangenomen worden dat de uitkomsten van het onderzoek representatief zijn voor de hele gemeente. 7
Achtergrondkenmerken respondenten In de volgende alinea s wordt ingegaan op de achtergrondkenmerken van de respondenten. Ingegaan wordt op de leeftijd van de kinderen, opleiding en werksituatie van ouders, kinderopvang en de levensovertuiging. Aantal kinderen per gezin en leeftijd van de kinderen Ruim driekwart van de respondenten heeft meerdere kinderen (77%), 22% heeft één kind. Bijna 90% heeft schoolgaande kinderen en 8% van de respondenten heeft een kind dat nog niet naar school gaat (17 gezinnen). Bijna driekwart van de gezinnen heeft een kind in groep 3 t/m 8, 22% van de respondenten heeft één of meer kinderen die jonger zijn dan 6 jaar. pleiding ouders Het merendeel van de ouders is middelbaar of hoog opgeleid, waarbij opvalt dat de moeders hoger opgeleid zijn dan de vaders. De vraag over de opleiding van de vader is door 19% van de respondenten niet beantwoord. Er is niet naar de burgerlijke staat gevraagd. Tabel 2: pleiding ouders pleiding Moeder Vader aantal percentage aantal percentage Laag 33 16% 36 17% Middelbaar (MB) 109 52% 87 42% Hoog (HB, W) 57 28% 46 22% nbekend (Vraag niet beantwoord) 9 4% 39 19% Totaal 208 100% 208 100% Werksituatie ouders In ruim tweederde van de gezinnen hebben beide ouders betaald werk. De categorie anders is door 15 respondenten ingevuld. Acht respondenten zijn zelfstandig ondernemer. In twee gezinnen hebben beide ouders geen betaald werk en twee gezinnen leven van een uitkering. Tabel 3: Werksituatie ouders Werksituatie Aantal Percentage Beide ouders betaald werk 141 68% Eén ouder betaald werk 49 24% Anders 15 7% Vraag niet beantwoord 3 1% Totaal 208 100% Kinderopvang Gevraagd is of ouders gebruik maken van kinderopvang, waarbij onderscheid is gemaakt tussen betaalde opvang (kinderdagverblijf, buitenschoolse opvang, gastouderopvang) en onbetaalde opvang (informele opvang, geen opvang). De uitkomst is opvallend omdat in veel gezinnen beide ouders betaald werk hebben. Een verklaring hiervoor zou kunnen zijn dat één van beide ouders werkt onder schooltijd. Tabel 4: gebruik van kinderopvang Kinderopvang Aantal Percentage Maakt gebruik van betaalde opvang 47 23% Maakt geen gebruik van betaalde opvang 158 76% Vraag niet beantwoord 3 1% Totaal 208 100% 8
Levensovertuiging p de vraag of er in het gezin sprake is van een bepaalde levensovertuiging antwoord 81% nee en 18% ja. p één na (moslim) gaat het in alle gevallen om de christelijke levensovertuiging. Tabel 5: levensovertuiging Levensovertuiging Aantal Percentage Ja 38 18% Nee 167 81% Vraag niet beantwoord 3 1% Totaal 208 100% 9
3. Motieven om te kiezen voor een bepaalde basisschool In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de motieven van ouders om voor een bepaalde basisschool te kiezen. Eerst wordt beschreven op welke school de kinderen nu zitten. Waar gaan de kinderen nu naar school? In de enquête is gevraagd naar welke basisschool de kinderen nu gaan. Dat levert een spreiding op van 18 basisscholen in en buiten de gemeente Bellingwedde. Het genoemde aantal in onderstaande tabel betreft het aantal gezinnen dat de betreffende school op de vragenlijst heeft ingevuld, en dus niet het aantal kinderen dat naar die school gaat. Door 25 respondenten is de vraag niet beantwoord (12%). Hieronder vallen ook de 17 gezinnen die nog geen schoolgaande kinderen hebben. Tabel 6: Waar gaan de kinderen nu naar school? n=208 School Aantal resp. School Aantal resp. CBS De Wegwijzer Bellingwolde 15 BS Zuidvenne Veelerveen 11 BS osterschool Bellingwolde 20 RK St. Vitus Winschoten 1 BS Westerschool Bellingwolde 24 CBS De Zaaier Vlagtwedde 1 BS Rhederbrug Bellingwolde 5 Clockeslag Vlagtwedde 1 CBS De Loopplank Blijham 30 CBS De Maranatha Winschoten 1 BS De Wiekslag Blijham 23 De Schakel Hoogezand 1 CBS De Bron Vriescheloo 10 Prof. MJ Langeveldschool nstwedde 1 BS t Vrieske Honk Vriescheloo 16 CBS De Regenboog nstwedde 1 BS De Vlonder Wedde 22 nbekend 25 Het aantal betreft het aantal gezinnen dat kinderen heeft op deze scholen. Voorbereiding op de schoolkeuze Gevraagd is hoe ouders zich voorbereiden op de keuze voor een basisschool. nderstaande tabel geeft de resultaten weer. uders konden meerdere antwoorden aankruisen, waardoor het totaal aantal antwoorden meer is dan het aantal respondenten. Tabel 7 laat zien dat voor ouders het bezoeken van scholen de belangrijkste manier is om een keuze te maken, gevolgd door adviezen uit de eigen omgeving. Er wordt nauwelijks gekeken op de website van de gemeente, ook wordt nauwelijks gekeken naar inspectierapporten om de keuze op te baseren. Respondenten die aangeven zich niet voor te bereiden op de keuze voor de basisschool,kennen de school vaak al of kiezen voor de (enige) school in het dorp. Tabel 7: Wijze van voorbereiden op keuze basisschool Wijze van voorbereiden Aantal Percentage Ja, door bezoek aan scholen 109 33% Ja, via familie/vrienden/bekenden 60 18% Ja, via de websites van de scholen 43 13% Ja, op de website van de gemeente 9 3% Ja, via inspectierapporten onderwijsinspectie 14 4% Nee, school is bekend 51 15% Nee, kies voor school in eigen dorp 36 11% Anders 12 3% Totaal 334 100% 10
Inhoudelijke motieven Aan de ouders is een lijst voorgelegd met 27 motieven om te kiezen voor een basisschool. Er is gevraagd naar ieders persoonlijke top 5 van motieven én de allerbelangrijkste reden om te kiezen voor een basisschool. Het resultaat wordt in onderstaande tabel weergegeven. De Top 5 overall geeft aan dat deze motieven het vaakst in de persoonlijke top 5 van gezinnen voorkwamen. Voor de top 5 van allerbelangrijkste redenen konden ouders uiteraard maar één reden opgeven, en dat levert een iets andere top 5 op. De top 3 is in beide rijtjes vrijwel gelijk. De kwaliteit van het onderwijs stijgt met kop en schouders boven de andere redenen uit. Voor de volledige lijst en diagram motieven zie bijlage 1. Tabel 8: Top 5 schoolkeuzemotieven en ultieme reden Top 5 overall Top 5 allerbelangrijkste reden 1. Kwaliteit van het onderwijs 1. Kwaliteit van het onderwijs 2. Leerkrachten gaan prettig met de leerlingen om 2. De school is niet ver van huis 3. De school is niet ver van huis 3. Leerkrachten gaan prettig met de leerlingen om 4. Er is orde en discipline op de school 4. De levensbeschouwelijke grondslag 5. De school geeft goede informatie over hoe mijn kind het doet en zich voelt op school 5. Aandacht voor kinderen die speciale begeleiding nodig hebben Voor de top 5 allerbelangrijkste reden is er geen verschil tussen ouders met schoolgaande kinderen en ouders die hun kind(eren) nog niet op school hebben. De omvang van de school uders kunnen een mening hebben over de gewenste omvang van de school. Daarom is gevraagd wat zij het minimale en het maximale aantal kinderen vinden dat acceptabel is voor een basisschool. Rond eenvijfde van de ouders heeft deze vraag niet of onvolledig beantwoord. Dit levert onderstaande beeld op. Tabel 9: Minimale en maximaal aantal kinderen dat ouders acceptabel vinden voor een basisschool n=208 Minimaal aantal leerlingen Percentage gezinnen dat dit acceptabel vindt Maximaal aantal leerlingen Percentage gezinnen dat dit acceptabel vindt 20 of minder * 12% 100 of minder 15% 21 40 21% 101 200 56% 41 60 27% 201 300 7% 61 80 18% 301 400 1% 81 100 4% 401 500 1% Vraag niet beantwoord 18% Vraag niet beantwoord 21% * De kritische ondergrens van een basisschool is 23 leerlingen. Daaronder heeft de school geen bestaansrecht. Uit de antwoorden blijkt dat ouders een voorkeur hebben voor een basisschool met minimaal tussen de 40 en 60 leerlingen, en maximaal 100 tot 200 leerlingen. ok 30 is veel genoemd als minimumaantal (9%) en 150 als maximum aantal (23%). 11
4. Verandering van basisschool Keuze voor een alternatief Er is gevraagd naar welke school ouders hun kind(eren) zouden brengen als de school waar ze nu op zitten wordt opgeheven. nderstaande tabel laat zien welke school ouders als alternatief kiezen als de huidige school (in de gemeente Bellingwedde) verdwijnt. De groen gemarkeerde vakjes zijn de scholen die het meest gekozen zijn als alternatief en het aantal gezinnen dat voor die school gekozen heeft. Totaal 48 respondenten ontbreken in deze tabel, omdat zij beide vragen of één van beide niet hebben ingevuld. Tabel 10: Keuze voor alternatieve school bij verdwijnen huidige school (aantallen zijn aantallen gezinnen, n=160) ALTERNATIEF Huidige school CBS Wegwijzer BS osterschool BS Westerschool BS Rhederbrug CBS Loopplank BS Wiekslag CBS De Bron BS Vrieske Honk BS Vlonder BS Zuidvenne RK St. Vitus Winschoten Leilinde Winsch. Tweemaster Winschoten De Clockesklag Vlagtwedde CBS Wegwijzer B wolde BS osterschool B wolde BS Westerschool B wolde BS Rhederbrug B wolde CBS Loopplank Blijham BS Wiekslag Blijham CBS De Bron Vriescheloo BS t Vrieske Honk Vriescheloo BS Vlonder Wedde BS Zuidvenne Veelerveen 1 5 3 2 1 2 1 5 1 13 14 6 1 1 1 1 4 4 13 4 3 2 1 15 1 1 1 2 6 2 2 1 7 2 1 3 3 13 1 1 7 1 1 Uit bovenstaande tabel blijkt dat ouders bij voorkeur kiezen voor een alternatief in het dorp waar hun kind nu ook naar school gaat, en als dat niet kan kiezen ze voor een school met een gelijke levensovertuiging in een ander dorp. Bellingwolde: Van CBS naar BS en omgekeerd, keuze vooral voor de school in het dorp van huidige school. Vooral De Westerschool wordt als alternatief gekozen. Voor ouders van de Westerschool zou De Wegwijzer het meest gekozen alternatief zijn. 12
Blijham: Vriescheloo: Wedde: Veelerveen: Van Loopplank naar Wiekslag en omgekeerd, keuze voor huidige dorp. CBS naar CBS in een ander dorp (Blijham), BS naar CBS in huidige dorp. De ouders uit Vriescheloo blijven vooral trouw aan hun geloofsovertuiging. BS naar BS in een ander dorp (Vriescheloo). Keuze voor huidige dorp is hier niet mogelijk omdat er maar één school is in Wedde. BS naar BS in een ander dorp (Vriescheloo). ok hier is een keuze voor een alternatief in het huidige dorp niet mogelijk. BS Het Vrieske Honk in Vriescheloo trekt kinderen aan uit Wedde en Veelerveen als die scholen zouden verdwijnen, terwijl ouders van de christelijke school in Vriescheloo vooral kiezen voor de christelijke school in Blijham. Redenen om van school te veranderen Er kunnen redenen zijn voor ouders om hun kind(eren) van basisschool te laten veranderen, ook als de huidige school blijft bestaan. Gevraagd is wat voor ouders belangrijke redenen zijn om van basisschool te veranderen, en dat levert het volgende figuur op. Voor de aantallen zie bijlage 1. Figuur 1: Redenen om te veranderen van basisschool Uit figuur 1 blijkt dat pesten de allerbelangrijkste reden is om van basisschool te veranderen. De andere redenen zijn voor de meerderheid van de gezinnen niet belangrijk genoeg om van school te veranderen. Voor 12% van de respondenten zou het feit dat de school een onderdeel wordt van een multifunctioneel centrum een reden zijn om het kind van school te halen. 13
5. Leefbaarheid in het dorp Wat vinden ouders belangrijke voorzieningen in het dorp? m erachter te komen wat ouders van jonge kinderen belangrijk vinden voor de leefbaarheid in het dorp, is gevraagd welke voorzieningen in het dorp aanwezig moeten zijn. Figuur 2 geeft dit weer, op volgende van belangrijkheid. Voor specificaties naar dorp zie tabel 11 en nuancering naar mate van belangrijkheid bijlage 1, tabel 17. Figuur 2: Mate van belang van voorzieningen in het dorp volgens ouders De belangrijkste voorzieningen volgens ouders van jonge kinderen zijn een basisschool, bushalte, speeltuin, huisarts en sportveld. Kinderopvangvoorzieningen voor 0 4 jarigen (kinderdagverblijf) en voor basisschoolkinderen (buitenschoolse opvang) worden (veel) minder belangrijk gevonden. Alleen een café en een restaurant vinden ouders nóg onbelangrijker. De aanwezigheid van een peuterspeelzaal in het dorp vindt 76% van de respondenten belangrijk tot heel erg belangrijk. Belang van voorzieningen per dorp In onderstaande kruistabel wordt het belang van de dorpsvoorzieningen per dorp bekeken. Wat vinden de respondenten uit de verschillende dorpen van het belang van diverse voorzieningen in hun dorp? We geven de percentages weer van het aantal keren dat de categorie (heel erg) belangrijk is omcirkeld. pgemerkt moet worden dat het soms om hele kleine aantallen gaat, waardoor de percentages een vertekend beeld kunnen geven. Zo staat de 93% dat in Veelerveen de basisschool (heel) belangrijk vindt voor 15 respondenten en de 100% in udeschans voor 1 respondent. 14
Tabel 11: Belang van voorzieningen per dorp Voorziening (Heel erg) belangrijk Veelerveen (n=15) Bellingwolde (n=75) udeschans (n=1) Blijham (n=53) Wedde (n=31) Vriescheloo (n=27) Basisschool 93% 100% 100% 94% 97% 96% Bushalte 93% 99% 100% 94% 97% 93% Speeltuin 93% 92% 100% 89% 97% 93% Huisarts 40% 99% 100% 89% 97% 62% Sportveld 73% 91% 100% 90% 97% 62% Supermarkt 47% 95% 0% 98% 84% 65% Sporthal 53% 87% 0% 91% 94% 54% Bibliotheek 27% 93% 100% 87% 74% 62% Dorpshuis/sociaal 87% 73% 0% 77% 77% 78% cultureel centrum Peuterspeelzaal 67% 77% 100% 85% 84% 50% Postkantoor 33% 8% 100% 79% 67% 50% Buitenschoolse opvang 27% 60% 100% 45% 52% 42% (4 12 jaar) Kinderdagverblijf (0 4 27% 55% 0% 40% 45% 37% jaar) Café 20% 31% 0% 17% 42% 31% Restaurant 13% 39% 100% 17% 32% 22% Er zijn een aantal opvallende verschillen tussen de dorpen: respondenten uit Veelerveen vinden de aanwezigheid van een huisarts, supermarkt en bibliotheek minder belangrijk dan respondenten uit andere dorpen. Daarentegen vinden ze de aanwezigheid van een dorpshuis weer belangrijker. uders in Bellingwolde hechten veel minder aan een postkantoor in hun dorp. Respondenten uit Blijham vinden het postkantoor juist belangrijker dan respondenten uit andere dorpen, evenals een bibliotheek, kinderopvang en een restaurant. uders uit Vriescheloo vinden een sportveld en een peuterspeelzaal relatief iets minder belangrijk. De verschillen zijn in aantallen respondenten soms minimaal. Belang van de basisschool in het dorp Aan de ouders zijn acht stellingen voorgelegd die te maken hebben met de plaats van de basisschool in het dorp. Men kon het eens of oneens zijn met de stellingen. In onderstaande tabel worden de uitkomsten van de stellingen weergegeven. Tabel 12: Belang van de basisschool in het dorp volgens ouders in de gemeente Bellingwedde Stelling (n=208) Eens neens vraag niet beantwoord 1. m een basisschool in ons dorp te behouden kies ik voor de dorpsschool 73% 25% 2% 2. m een school in ons dorp te behouden is het goed om het openbare en 47% 50% 2% christelijke onderwijs samen te voegen 3. Als de basisschool uit ons dorp verdwijnt, wil ik verhuizen naar een plaats waar 19% 78% 2% wel een basisschool is 4. Ik denk er nu al over mijn kind naar een andere basisschool over te plaatsen 3% 95% 2% (missers) 5. Een basisschool is onmisbaar in een dorp 95% 4% 1% 6. Een dorpshuis is onmisbaar in een dorp 72% 27% 1% 7. Een combinatie van basisschool/dorpshuis/peuterspeelzaal is een goed idee 67% 30% 2% 8. Ik plaats mijn kin(eren) zeker op een combinatie basisschool/dorpshuis/peuterspeelzaal 49% 46% 5% Vanwege de aanleiding tot dit onderzoek staan de uitkomsten van het dorp Vriescheloo hieronder toegelicht. Een uitsplitsing van alle dorpen is te vinden in Bijlage 1 van dit rapport. 15
uders uit Vriescheloo De 27 geënquêteerde gezinnen uit Vriescheloo hebben op zes stellingen overwegend positief geantwoord met 70% of hoger eens. Met stelling 3 en 4 zijn ze het overwegend oneens (respectievelijk 85% en 89%). Dit betekent dat veel ouders uit Vriescheloo kiezen voor een school in het eigen dorp, ook als de openbare en christelijke school zouden worden samengevoegd. Ze verhuizen niet naar een ander dorp bij verdwijnen van de basisschool uit het dorp en denken er ook niet over hun kind van basisschool te laten veranderen zolang die er nog is. Ze vinden overwegend dat een basisschool en dorpshuis onmisbaar zijn voor het dorp. Stelling 7 (een combi basisschool/dorpshuis/peuterspeelzaal is een goed idee) scoort in Vriescheloo hoog ( 93% is eens), en met stelling 8 (ik plaats mijn kind op zo n combinatie) is 78% het eens (21 gezinnen). Dat betekent dat het idee voor een multifunctioneel centrum iets hoger scoort dan dat ouders hun kind ook daadwerkelijk op zo n MFC zouden plaatsen. 16
17
6. Verschillen in reden om over te stappen naar andere basisschool m te bekijken of bepaalde gezinnen specifieke redenen hebben om over te stappen naar een andere basisschool, is onderzocht of de neiging om over te stappen gerelateerd is aan: pleidingsniveau van de moeder (het opleidingsniveau van de vader is vaak niet ingevuld, en daarom niet betrouwbaar te onderzoeken) f de ouders gebruik maken van kinderopvang (betaalde kinderopvang of niet) Geloofsovertuiging Kort of lang wonend in het eigen dorp (korter/lager dan 5 jaar) Woonplaats We kijken naar de drie meest genoemde overstapredenen (kind wordt gepest, de leerprestaties vallen tegen, de school wordt te klein) en naar de reden of de school onderdeel van een multifunctioneel centrum wordt (zie figuur 1). verstappen en opleiding De opleiding van de moeder maakt voor de eerste twee genoemde redenen om over te stappen niet uit, dat wil zeggen: er wordt geen statistisch verschil gevonden. Moeders die laag, middel of hoog opgeleid zijn, kiezen niet anders als het gaat om een kind dat gepest wordt of tegenvallende leerprestaties. Wat wel blijkt is dat er verschil is in kiezen voor een overstap als de school een multifunctioneel centrum wordt of als de school te klein wordt. Moeders met een laag opleidingsniveau (27%) zullen procentueel vaker overstappen wanneer de school een multifunctioneel centrum wordt, dan moeders met een MB (13%) en hoog (4%) opleidingsniveau. Moeder met een middel (45%) of hoog (43%) opleidingsniveau stappen vaker over wanneer de school te klein wordt, dan moeders met een laag opleidingsniveau (13%). verstappen en kinderopvang Gezinnen die gebruik maken van betaalde kinderopvang (BS, NS, gastouderopvang) hebben geen andere reden om over te stappen dan ouders die geen gebruik maken van betaalde kinderopvang (geen opvang of informele opvang), behalve als het gaat om tegenvallende leerprestaties. uders waarvan de kinderen niet naar betaalde opvang gaan zullen vaker (42%) overstappen naar een andere school als de leerprestaties tegenvallen dan ouders waarvan de kinderen betaald worden opgevangen (26%). Wellicht dat deze laatste groep ouders afhankelijker is van het opvangsysteem dat zij om werkredenen aan de school hebben gekoppeld. Inderdaad blijkt uit extra analyse dat ouders van kinderen die naar betaalde kinderopvang gaan vaker zullen overstappen van school als de overblijfmogelijkheid of BS verdwijnt. Het betreft echter een heel klein aantal. verstappen en geloofsovertuiging Gezinnen waarin men een religieuze overtuiging heeft kiezen sneller (42%) voor een overstap naar een andere school als deze van pedagogische richting verandert dan gezinnen waarin men geen religieuze overtuiging heeft (25%). Extra analyse laat zien dat de helft van de ouders met een religieuze overtuiging hun kind laat overstappen van school als de school deze grondslag verliest of niet meer praktiseert. verstap en woonduur in dorp Gezinnen die al langer dan 5 jaar in het dorp wonen verschillen niet in overstapredenen van gezinnen die korter dan 5 jaar in hun dorp wonen. 18
verstap en woonplaats In welk dorp de ouders wonen heeft geen invloed op hun redenen om over te stappen, behalve als het gaat om de kwestie of een school een multifunctioneel centrum wordt. uders uit Bellingwolde (21%), Blijham (10%), Vriescheloo (8%) en Wedde (6%) kiezen soms voor overstap als dit het geval wordt. Per dorp gaat het echter om zeer kleine aantallen gezinnen, in Vriescheloo bijvoorbeeld om 2. 19
7. Bevolkingsprognoses voor de gemeente Bellingwedde De toekomst van de basisscholen in Bellingwedde heeft niet alleen te maken met de keuzes van ouders, maar ook met de bevolkingsprognoses. Bellingwedde dreigt te maken te krijgen met een flinke krimp onder de jeugdige bevolking. De meest recente cijfers over de bevolkingsprognoses bevestigen dit beeld dat al een tijdje bestaat. De prognoses beschreven in dit hoofdstuk moeten evenwel met de nodige voorzichtigheid worden geïnterpreteerd. Prognoses zijn, naarmate de tijdshorizon verder weg ligt, met meer onzekerheden omgeven. Diverse factoren en omstandigheden kunnen de prognoses weer veranderen. Daarom is de relatieve ontwikkeling van de bevolkingsomvang of de richting van de prognose belangrijker dan de absolute ontwikkeling. Tabel 13 laat voor 2015 en 2020 de relatieve ontwikkeling zien van het totaal aantal inwoners in de gemeente Bellingwedde en haar zes dorpen. Hieruit valt af te lezen dat de bevolkingsomvang in de loop der jaren afneemt. In 2020 heeft Bellingwedde naar verwachting 8% minder inwoners. Tabel 13: Prognoses aantal inwoners 2015 en 2020 per dorp 2009 2015 % verschil 2020 % verschil 2008-2015 2008-2020 Veelerveen 643 603 6% 558 13% Bellingwolde 3491 3355 4% 3225 8% udeschans 195 209 7% 210 8% Blijham 2817 2701 4% 2600 8% Wedde 1280 1190 7% 1111 13% Vriescheloo 1023 1019 0% 994 3% Gemeente Bellingwedde 9449 9077 4% 8698 8% Bron: Primos, 2009 Meer specifiek is gekeken naar de bevolkingsontwikkelingen voor schoolgaande kinderen (4 t/m 11 jaar) en kinderen in de voorschoolse leeftijd (0 t/m 3 jaar). In tabel 14 en 15 is te zien dat het aantal schoolgaande kinderen de komende jaren sterk afneemt. In 2020 woont een kwart minder 0 t/m 3 jarigen in de gemeente Bellingwedde. Het aantal 4 t/m 11 jarigen is naar verwachting in 2020 zelfs met 35% gedaald. De grootste afname 0 t/m 3 jarigen is te zien in Wedde, Bellingwolde, Vriescheloo en Blijham. Het aantal 4 t/m 11 jarigen neemt in alle dorpen, behalve udeschans, sterk af. Tabel 14: Prognoses aantal 0 t/m 3 jarigen 2015 en 2020 per dorp 2009 2015 % verschil 2008 2015 2020 % verschil 2008 2020 Veelerveen 22 22 0% 22 0% Bellingwolde 119 100 16% 91 24% udeschans 6 6 0% 6 0% Blijham 69 59 14% 52 25% Wedde 44 33 25% 28 36% Vriescheloo 26 22 15% 18 31% Gemeente Bellingwedde 286 242 15% 217 24% Bron: Primos, 2009 20
Tabel 15: Prognoses aantal 4 t/m 11 jarigen 2015 en 2020 per dorp 2009 2015 % verschil 2008 2015 2020 % verschil 2008 2020 Veelerveen 66 49 26% 36 45% Bellingwolde 293 235 20% 201 31% udeschans 10 10 0% 8 20% Blijham 230 184 24% 155 47% Wedde 117 81 31% 64 45% Vriescheloo 74 60 19% 47 36% Gemeente Bellingwedde 790 619 22% 511 35% Bron: Primos, 2009 Vergelijken we de bevolkingsprognoses met het aantal leerlingen dat op 1 april 2008 op een basisschool in Bellingwedde zat, dan zal met de voorspelde krimp het bestaansrecht van de kleinste scholen onder druk komen te staan. Tabel 16: Aantal leerlingen per basisschool op 1 april 2009 School Aantal leerlingen BS De Zuidvenne Veelerveen 45 BS osterschool Bellingwolde 132 BS Basisschool Rhederbrug Bellingwolde 40 BS Westerschool Bellingwolde 80 CBS De Wegwijzer Belllingwolde 98 BS De Wiekslag Blijham 105 CBS Basisschool De Loopplank Blijham 94 BS De Vlonder Wedde 93 BS 't Vrieske Honk Vriescheloo 47 CBS De Bron Vriescheloo 32 Totaal 766 Bron: Gemeente Bellingwedde 21
8. Samenvatting en conclusie In de inleiding zijn drie onderzoeksvragen geformuleerd waar dit onderzoek antwoord op geeft. In dit hoofdstuk formuleren we de uitkomsten van het onderzoek. Samenvatting 1. Wat zijn de overlevingskansen voor de (kleine) basisscholen in Vriescheloo op basis van actuele leerling en bevolkingsprognoses voor de hele gemeente? Leerlingprognoses zijn voor Bellingwedde niet beschikbaar op het niveau van dorp of school. De bevolkingsprognoses tonen een forse afname van het aantal kinderen in de basisschoolleeftijd in 2015 ( 22%) en 2020 ( 35%). De afname van het aantal 0 t/m 3 jarigen is iets minder sterk (resp. 15% en 24%). Hoewel deze prognoses slechts schattingen zijn waarmee voorzichtig moet worden omgegaan, is het toch een signaal. De kleinste basisscholen, en met name de scholen in Veelerveen en Wedde als enige basisschool in het dorp, dreigen onder het (voor ouders) acceptabele minimum aantal leerlingen te komen. In Vriescheloo zullen te weinig kinderen overblijven voor twee basisscholen. Samenvoeging van basisscholen zal onontkoombaar zijn. Het is aan te bevelen daarbij de voorkeur van ouders te betrekken. 2. Wat zijn overwegingen van ouders om te kiezen voor een basisschool? Wat betekent dit voor de toekomst van de basisscholen in de gemeente en die van Vriescheloo in het bijzonder? De vijf belangrijkste motieven om te kiezen voor een basisschool zijn: 1. Kwaliteit van het onderwijs 2. De school is niet ver van huis 3. Leerkrachten gaan prettig met de leerlingen om 4. De levensbeschouwelijke grondslag van de school 5. Er is aandacht voor kinderen die speciale begeleiding nodig hebben De kwaliteit staat in dit rijtje met voorsprong op de eerste plaats. uders vinden een gewenste omvang van een basisschool een school met een minimaal aantal leerlingen van 40 60, en een maximale omvang van 100 200 leerlingen. Ze hebben een voorkeur voor een school in het eigen dorp, en als dat niet mogelijk is wordt gekozen voor een school die het beste past bij de levensbeschouwing. De enige reden die voor een meerderheid van de ouders aanleiding zou zijn om hun kind van school te laten veranderen is als het wordt gepest. Tegenvallende leerprestaties is voor ruim eenderde van de ouders een reden om van school te switchen en ook een basisschool die te klein wordt is voor ouders een reden om van school te veranderen. ndanks het feit dat in tweederde van de gezinnen beide ouders betaald werk hebben, blijkt de aanwezigheid van tussenschoolse of buitenschoolse opvang nauwelijks voor ouders van belang te zijn. Een meerderheid van de ouders vindt een combinatie van basisschool/dorpshuis/peuterspeelzaal een goed idee, maar iets minder dan de helft zal hun kind ook op zo n multifunctioneel centrum plaatsen. Tegelijkertijd zal het feit dat de school waar de kinderen al op zitten onderdeel wordt van een MFC voor het overgrote deel van de ouders geen reden zijn om het kind van school te halen. Dat geeft aan dat, als het kind eenmaal op een basisschool zit, ouders zeer weinig geneigd zijn het kind nog van school te laten veranderen. 22
Voor de toekomst van de basisscholen betekent deze uitkomst dat de ouders die er reeds hun kind hebben, weinig tot niet gemotiveerd zijn om van school te veranderen. Als een school moet worden opgeheven kiezen ouders in eerste instantie voor een andere school in het dorp, als die er is. Is die mogelijkheid er niet, dan kiezen ouders overwegend voor een school van gelijke levensbeschouwing in een nabijgelegen dorp. Populaire alternatieve scholen zijn BS De Westerschool en CBS De Wegwijzer in Bellingwolde, CBS De Loopplank en BS De Wiekslag in Blijham, BS t Vrieske Honk en CBS De Bron in Vriescheloo. 3. Wat vinden ouders van kinderen in de leeftijd van 2 12 jaar belangrijke factoren voor de leefbaarheid van hun woonomgeving? Wat heeft prioriteit? De belangrijkste voorzieningen in een dorp voor ouders van jonge kinderen zijn de basisschool, bushalte, speeltuin, huisarts en een sportveld. Kinderopvangvoorzieningen, zowel voor de voorschoolse periode als voor de basisschoolleeftijd, vinden ouders in de gemeente Bellingwedde minder belangrijk. Per dorp zijn er wel verschillen. Zo vinden ouders uit Veelerveen de aanwezigheid van een huisarts naar verhouding minder belangrijk, en de aanwezigheid van een dorpshuis juist weer belangrijker dan de andere dorpen. Bellingwolde hecht niet aan een postkantoor en ouders in Vriescheloo vinden een sportveld en een peuterspeelzaal naar verhouding minder belangrijk. De verschillen zijn echter, vanwege de kleine aantallen, heel betrekkelijk. Conclusie De ideale basisschool is voor ouders uit Bellingwedde een kwalitatief goede school, in het eigen dorp, met leerkrachten die prettig met de leerlingen om gaan. De school is niet kleiner dan 40 leerlingen, en niet groter dan 200 leerlingen. uders zien graag dat de school aansluit bij hun levensovertuiging. Samenvoeging van scholen met dorpshuis en peuterspeelzaal tot een multifunctioneel centrum vinden ouders een aantrekkelijke gedachte, maar ze zijn iets terughoudender als het gaat om het plaatsen van hun kind in zo n centrum. Als de kinderen al op een basisschool zitten, zien ouders nauwelijks redenen om het kind van school te halen, ook niet als de school onderdeel gaat vormen van een multifunctioneel centrum. Als scholen als gevolg van bevolkingskrimp onder het acceptabele minimum aantal leerlingen komen, is samenvoeging van scholen de enige mogelijkheid. De voorkeur van ouders in Bellingwedde gaat dan uit naar zes scholen, in de dorpen Bellingwolde, Blijham en Vriescheloo. Concreet zijn er overlevingskansen voor: BS De Westerschool en CBS De Wegwijzer in Bellingwolde BS De Wiekslag en CBS De Loopplank in Blijham BS t Vrieske Honk en CBS De Bron in Vriescheloo (met leerlingen uit Wedde en Veelerveen). Wat betreft het belang van voorzieningen in het dorp staat de basisschool met stip op één, gevolgd door een bushalte en een speeltuin. Als het niet mogelijk is om in elk dorp een basisschool te handhaven, is een goede spreiding over de gemeente gewenst zodat ouders nog steeds een basisschool in de nabijheid hebben. De bovengenoemde drie dorpen bieden die spreiding. 23
Bijlage 1 Aanvullende figuren en tabellen Motieven om voor een school te kiezen Figuur 3: Motieven om voor een school te kiezen (aantal)* Kwaliteit van het onderwijs op de school 137 Leerkrachten gaan prettig met de leerlingen om 119 De school is niet ver van huis 90 Er is orde en discipline op de school 79 School geeft goede informatie over hoe mijn kind het doet en zich voelt op school Er is aandacht voor kinderen die speciale begeleiding nodig hebben 71 68 uders worden goed bij school betrokken 58 Route tussen huis en school is veilig 45 School heeft moderne leermiddelen (computers) 44 De levensbeschouwelijke grondslag van de school (christelijk, katholiek, gereformeerd etc.) Vriendjes/familieleden gaan naar deze school 34 32 De school biedt openbaar onderwijs 22 Mijn kind wil zelf het liefste naar deze school 21 Ik heb goede eigen ervaringen met deze school 21 Schoolgebouw ziet er mooi en schoon uit 20 De school biedt overblijfmogelijkheid 19 De resultaten van de school (cito-scores) zijn goed 17 Er is aandacht voor creatieve vakken 12 De school geeft traditioneel onderwijs 12 De school biedt buitenschoolse opvang School heeft een speciale pedagogische richting (Dalton e.d.) Anders 7 6 9 Er zijn genoeg leeftijdsgenoten op deze school 6 Ik voel me thuis bij de ouders van andere leerlingen 6 School heeft een mooi schoolplein om op te spelen 5 De school ontwikkelt zich tot een Brede School Er is een peuterspeelzaal bij de school/verbonden aan de school Veel kinderen van de school gaan door naar HAV of VW 2 5 5 0 20 40 60 80 100 120 140 160 *Aantal keren dat motief genoemd is in de persoonlijke top 5. 24
Figuur 4: Allerbelangrijkste reden om voor een school te kiezen (aantal) Kwaliteit van het onderwijs op de school De school is niet ver van huis Leerkrachten gaan prettig met de leerlingen om De levensbeschouwelijke grondslag van de school Er is aandacht voor kinderen die speciale begeleiding nodig hebben Mijn kind wil zelf het liefste naar deze school School geeft goede informatie over hoe mijn kind het doet Er is orde en discipline op de school De school biedt openbaar onderwijs Ik heb goede eigen ervaringen met deze school Vriendjes/familieleden gaan naar deze school anders De resultaten van de school (cito-scores) zijn goed School heeft een speciale pedagogische richting (Dalton e.d.) De school biedt buitenschoolse opvang Route tussen huis en school is veilig Er is een peuterspeelzaal bij de school uders worden goed bij school betrokken School heeft moderne leermiddelen Genoeg leeftijdsgenoten op deze school 8 7 7 7 7 6 5 4 2 2 1 1 1 1 1 1 16 15 25 67 0 10 20 30 40 50 60 70 80 25
Redenen om van school te veranderen Tabel 17: Redenen om te veranderen van basisschool Redenen om te veranderen van basisschool Ja Nee Vraag niet beantwoord aantal % aantal % aantal % Mijn kind wordt gepest op school 156 75% 44 21% 8 4% De leerprestaties van mijn kind vallen tegen 76 37% 124 60% 8 4% De school wordt te klein, minder dan 30 lln 58 28% 146 70% 4 2% Verandering van pedagogische richting 54 26% 138 66% 16 8% De school verliest door fusie haar 49 24% 148 71% 11 5% levensbeschouwelijke grondslag De school heeft geen overblijfmogelijkheid 42 20% 162 78% 4 2% Vriendjes stappen over naar andere 27 13% 174 84% 7 3% basisschool De school wordt onderdeel van een MFC 25 12% 175 84% 8 4% De school wordt te groot, meer dan 100 lln 23 11% 180 87% 5 2% Geen buitenschoolse opvang 20 10% 183 88% 5 2% Het belang van voorzieningen in het dorp Tabel 18: Mate van belang van voorzieningen in het dorp volgens ouders in de hele gemeente (n=208) Voorziening Heel erg belangrijk Belangrijk Neutraal nbelangrijk Heel erg onbelangrijk Basisschool 85% 12% 2% 1% 1% Bushalte 62% 34% 2% 1% 1% Speeltuin 60% 32% 6% 1% 1% Huisarts 71% 15% 8% 4% 1% Sportveld 48% 38% 10% 1% 1% Supermarkt 55% 30% 9% 4% 1% Sporthal 46% 36% 13% 3% 1% Bibliotheek 39% 40% 14% 6% 0% Dorpshuis/sociaal cultureel 33% 44% 17% 4% 1% centrum Peuterspeelzaal 42% 34% 17% 4% 2% Postkantoor 26% 46% 17% 8% 1% Buitenschoolse opvang (4 12 22% 29% 27% 14% 6% jaar) Kinderdagverblijf (0 4 jaar) 17% 27% 31% 16% 8% Café 9% 19% 33% 24% 14% Restaurant 7% 21% 36% 25% 11% Tabel 19: Belang van de basisschool volgens ouders in het dorp Vriescheloo (n=27) Stelling Eens neens vraag niet beantwoord 1. m een basisschool in ons dorp te behouden kies ik voor de dorpsschool 70% 26% 4% 2. m een school in ons dorp te behouden is het goed om het openbare en 70% 26% 4% christelijke onderwijs samen te voegen 3. Als de basisschool uit ons dorp verdwijnt, wil ik verhuizen naar een plaats waar 15% 85% 0% wel een basisschool is 4. Ik denk er nu al over mijn kind naar een andere basisschool over te plaatsen 7% 89% 4% (missers) 5. Een basisschool is onmisbaar in een dorp 96% 4% 0% 6. Een dorpshuis is onmisbaar in een dorp 70% 30% 0% 7. Een combinatie van basisschool/dorpshuis/peuterspeelzaal is een goed idee 93% 7% 0% 8. Ik plaats mijn kin(eren) zeker op een combinatie basisschool/dorpshuis/peuterspeelzaal 78% 18% 4% 26
Tabel 20: Belang van de basisschool volgens ouders in het dorp Wedde (n=31) Stelling Eens neens vraag niet beantwoord 1. m een basisschool in ons dorp te behouden kies ik voor de dorpsschool 74% 23% 3% 2. m een school in ons dorp te behouden is het goed om het openbare en 58% 42% 0% christelijke onderwijs samen te voegen 3. Als de basisschool uit ons dorp verdwijnt, wil ik verhuizen naar een plaats waar 13% 87% 0% wel een basisschool is 4. Ik denk er nu al over mijn kind naar een andere basisschool over te plaatsen 0% 100% 0% (missers) 5. Een basisschool is onmisbaar in een dorp 97% 3% 0% 6. Een dorpshuis is onmisbaar in een dorp 77% 23% 0% 7. Een combinatie van basisschool/dorpshuis/peuterspeelzaal is een goed idee 68% 32% 0% 8. Ik plaats mijn kin(eren) zeker op een combinatie basisschool/dorpshuis/peuterspeelzaal 48% 48% 3% Tabel 21: Belang van de basisschool volgens ouders in het dorp Bellingwolde (n=75) Stelling Eens neens vraag niet beantwoord 1. m een basisschool in ons dorp te behouden kies ik voor de dorpsschool 71% 29% 0% 2. m een school in ons dorp te behouden is het goed om het openbare en 40% 60% 0% christelijke onderwijs samen te voegen 3. Als de basisschool uit ons dorp verdwijnt, wil ik verhuizen naar een plaats waar 24% 75% 1% wel een basisschool is 4. Ik denk er nu al over mijn kind naar een andere basisschool over te plaatsen 3% 96% 1% (missers) 5. Een basisschool is onmisbaar in een dorp 96% 4% 0% 6. Een dorpshuis is onmisbaar in een dorp 64% 35% 1% 7. Een combinatie van basisschool/dorpshuis/peuterspeelzaal is een goed idee 61% 35% 4% 8. Ik plaats mijn kin(eren) zeker op een combinatie basisschool/dorpshuis/peuterspeelzaal 43% 52% 5% Tabel 22: Belang van de basisschool volgens ouders in het dorp Blijham (n=53) Stelling Eens neens vraag niet beantwoord 1. m een basisschool in ons dorp te behouden kies ik voor de dorpsschool 77% 21% 2% 2. m een school in ons dorp te behouden is het goed om het openbare en 34% 64% 2% christelijke onderwijs samen te voegen 3. Als de basisschool uit ons dorp verdwijnt, wil ik verhuizen naar een plaats waar 23% 74% 4% wel een basisschool is 4. Ik denk er nu al over mijn kind naar een andere basisschool over te plaatsen 2% 96% 2% (missers) 5. Een basisschool is onmisbaar in een dorp 98% 2% 0% 6. Een dorpshuis is onmisbaar in een dorp 76% 23% 2% 7. Een combinatie van basisschool/dorpshuis/peuterspeelzaal is een goed idee 57% 42% 2% 8. Ik plaats mijn kin(eren) zeker op een combinatie basisschool/dorpshuis/peuterspeelzaal 34% 60% 6% 27
Tabel 23: Belang van de basisschool volgens ouders in het dorp Veelerveen (n=15) Stelling Eens neens vraag niet beantwoord 1. m een basisschool in ons dorp te behouden kies ik voor de dorpsschool 67% 27% 7% 2. m een school in ons dorp te behouden is het goed om het openbare en 67% 27% 7% christelijke onderwijs samen te voegen 3. Als de basisschool uit ons dorp verdwijnt, wil ik verhuizen naar een plaats waar 13% 87% 0% wel een basisschool is 4. Ik denk er nu al over mijn kind naar een andere basisschool over te plaatsen 7% 93% 0% (missers) 5. Een basisschool is onmisbaar in een dorp 80% 20% 0% 6. Een dorpshuis is onmisbaar in een dorp 87% 13% 0% 7. Een combinatie van basisschool/dorpshuis/peuterspeelzaal is een goed idee 87% 13% 0% 8. Ik plaats mijn kin(eren) zeker op een combinatie basisschool/dorpshuis/peuterspeelzaal 73% 27% 0% Uit het dorp udeschans kwam één respons. Daarom is hiervan geen aparte tabel gemaakt. 28
Bijlage 2 Vragenlijst Wat vindt u belangrijk voor uw dorp en de basisschool van uw kinderen? U heeft een basisschool gekozen voor uw kind(eren) of gaat dat binnenkort doen. De gemeente Bellingwedde wil heel graag weten wat u als ouders hierbij belangrijk vindt. ok willen we graag weten hoe belangrijk een school in uw eigen dorp voor u is. Hierover gaan de volgende vragen. Antwoorden op alle vragen duurt ongeveer 10 minuten. Uw antwoorden zijn voor ons heel belangrijk voor het maken van keuzes over scholen in uw gemeente. Wij bedanken u alvast hartelijk voor uw medewerking. Algemene gegevens Wij hebben er voor gekozen om in de vragen over ouder(s) te spreken, hier bedoelen wij ook voogden, verzorgers of stiefouders mee. Daarnaast hebben we alle vragen geformuleerd voor ouders van schoolgaande kinderen. U moet dan soms terugdenken aan de keuzes die u toendertijd hebt gemaakt bij het kiezen van een school. Als uw kind(eren) nog niet naar school gaan, dan kunt u antwoorden zoals u denkt dat het straks zal gaan of welke dingen u op dit moment belangrijk vindt. Wie vult deze lijst in? Moeder Vader De ouders samen Wat is uw postcode? (graag cijfers en letters invullen).. Hoe lang woont u al in uw dorp? jaar Wilt u hieronder invullen wat uw leeftijd is en wat uw hoogste voltooide opleidingsniveau is? (L lager onderwijs, MS middelbare school, MB middelbaar beroepsonderwijs, HB hoger beroepsonderwijs, W universiteit) Moeder Vader leeftijd: opleiding:. leeftijd: opleiding:. Wilt u hieronder aankruisen hoe oud uw kinderen zijn en in welke groep zij zitten? (Als uw kind nog niet naar school gaat kunt u alleen de leeftijd invullen) Kind 1 Kind 2 Kind 3 Kind 4 Kind 5 Kind 6 Kind 7 Leeftijd / groep / / / / / / / 29
Welke basisschool bezoeken uw kind(eren)? (naam en plaats) Wat is de werksituatie in uw gezin? Maakt u gebruik van opvang voor uw kind(eren)? (meerder antwoorden mogelijk).... Nog niet van toepassing Beide ouders hebben betaald werk Één van de ouders heeft betaald werk Anders, namelijk:.. Ja, kinderopvang 0 4 jr Ja, buitenschoolse opvang 4 12 jr Ja, gastouderopvang Ja, informele opvang Nee Heeft u binnen het gezin een bepaalde levensovertuiging? Heeft u zich voorbereid op het kiezen van een basisschool voor uw kind(eren)? (meerdere antwoorden mogelijk) Nee Ja, namelijk.... Ja, namelijk bij: Familie/vrienden/kennissen Websites van scholen Scholen zelf bezocht Website gemeente Inspectierapporten van de onderwijsinspectie Ergens anders, namelijk.. Nee, want: Ik kende de school al Ik kies voor een school in mijn eigen dorp Ik wist niet hoe ik aan informatie kon komen anders, namelijk:.... 30
Het kiezen van een school Hieronder staat een lijst met mogelijke redenen om te kiezen voor een basisschool. Wilt u voor elke reden omcirkelen hoe belangrijk deze voor u is? ++ = heel belangrijk + = belangrijk = onbelangrijk = zeer onbelangrijk A De school is niet ver van huis + + + neutraal B Vriendjes/familieleden gaan naar deze school + + + neutraal C De school biedt overblijfmogelijkheid + + + neutraal D Kwaliteit van het onderwijs op de school + + + neutraal E De levensbeschouwelijke grondslag van de school (christelijk, katholiek, gereformeerd etc.) + + + neutraal F Schoolgebouw ziet er mooi en schoon uit + + + neutraal G School heeft moderne leermiddelen (computers) + + + neutraal H De school biedt openbaar onderwijs + + + neutraal I uders worden goed bij school betrokken + + + neutraal J Er is een peuterspeelzaal bij de school/verbonden aan de school + + + neutraal K Leerkrachten gaan prettig met de leerlingen om + + + neutraal L Route tussen huis en school is veilig + + + neutraal M School heeft een speciale pedagogische richting (Dalton e.d.) + + + neutraal N Ik heb goede eigen ervaringen met deze school + + + neutraal De school ontwikkelt zich tot een Brede School + + + neutraal P De resultaten van de school (cito scores) zijn goed + + + neutraal Q De school geeft traditioneel onderwijs + + + neutraal R Er is aandacht voor creatieve vakken + + + neutraal S Er is orde en discipline op de school + + + neutraal T De school biedt buitenschoolse opvang + + + neutraal U Er is aandacht voor kinderen die speciale begeleiding nodig hebben + + + neutraal V School heeft een mooi schoolplein om op te spelen + + + neutraal 31
W Veel kinderen van de school gaan door naar HAV of VW + + + neutraal X School geeft goede informatie over hoe mijn kind het doet en zich voelt op school + + + neutraal Y Mijn kind wil zelf het liefste naar deze school + + + neutraal Z Ik voel me thuis bij de ouders van andere leerlingen + + + neutraal AA Er zijn genoeg leeftijdsgenoten op deze school + + + neutraal BB Anders, namelijk:.... + + + neutraal Wilt u nog een keer naar de lijst met redenen kijken en hieronder uw eigen top 5 van redenen opschrijven waarom u voor de school van uw kind(eren) gekozen heeft? U kunt hierbij gebruik maken van de letters die voor elke reden staan. Reden 1 Reden 2 Reden 3 Reden 4 Reden 5.......... Welke reden uit uw top 5 is voor u het allerbelangrijkste bij het kiezen van de school? (wilt u één antwoord geven door de letter van uw keuze hieronder te schrijven?) Stel dat de school van uw kind(eren) zou verdwijnen, welke school kiest u dan als eerste andere optie? Bellingwolde CBS De Wegwijzer BS osterschool BS Westerschool BS Rhederbrug Blijham CBS De Loopplank BS De Wiekslag Vriescheloo CBS De Bron BS t Vrieske Honk Wedde BS De Vlonder Veelerveen BS De Zuidvenne Winschoten RK Basisschool St. Vitus. 32
Wat zou voor u een reden zijn om over te stappen naar een andere basisschool? Wilt u uw antwoord omcirkelen? Reden om over te stappen? De school wordt door fusie groot, meer dan 100 leerlingen ja nee De school verliest door fusie haar levensbeschouwelijke grondslag ja nee Mijn kind wordt gepest op school ja nee De school wordt door bevolkingskrimp te klein, minder dan 30 leerlingen ja nee De leerprestaties van mijn kind vallen tegen ja nee De school wordt onderdeel van een Multifunctioneel Centrum in het dorp ja nee De school heeft geen overblijfmogelijkheid ja nee De school biedt geen buitenschoolse opvang ja nee De school krijgt een andere pedagogische richting ja nee Vriendjes stappen over naar een andere basisschool ja nee Anders, namelijk ja nee Wilt u hieronder opschrijven wat u het kleinste aantal leerlingen EN wat u het grootste aantal leerlingen vindt dat de school van uw kinderen moet hebben? (bijvoorbeeld minimaal 60, maximaal 150) niet minder dan: niet meer dan: 33
Uw dorp Wilt u hieronder omcirkelen hoe belangrijk u het vindt dat deze voorzieningen aanwezig zijn in uw eigen dorp? ++ = heel belangrijk + = belangrijk = onbelangrijk = zeer onbelangrijk A supermarkt + + + neutraal B basisschool + + + neutraal C huisarts + + + neutraal D sportveld + + + neutraal E sporthal + + + neutraal F bibliotheek + + + neutraal G sociaal cultureel centrum/ dorpshuis + + + neutraal H postkantoor + + + neutraal I peuterspeelzaal ++ + neutraal J kinderdagverblijf (0 4 jaar) + + + neutraal K buitenschoolse opvang (4 12 jaar) + + + neutraal L café + + + neutraal M restaurant + + + neutraal N bushalte + + + neutraal speeltuin + + + neutraal 34