OnderhoudNL Ondernemerspanel 25 e meting Hoogseizoen 2014 Rapportage T.b.v. OnderhoudNL Mark de Graaf MSc RE, drs Hanane Bouazzaoui Januari 2015 a14onlov2
Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Respons en bedrijfskenmerken 3 Conjunctuur 4 Actuele vragen - OnderhoudNL excl. Industrieel 5 Actuele vragen - Industrieel 6 Conclusies 2
1. Inleiding OnderhoudNL wil de invloed van de economische omstandigheden op de schilder- en onderhouds-, metaalconserverings- en glasbranche in de gaten houden en deze wordt daarvoor twee keer per jaar gemeten door OnderhoudNL met het OnderhoudNL ondernemerspanel. Naast het genereren van beleidsinformatie wil OnderhoudNL de leden ondersteunen in hun bedrijfsvoering met verkoopadvies, doelgroepspecificaties en ware marktfeiten. Hiermee wil OnderhoudNL de indianenverhalen omtrent het huidige economische klimaat niet leidend laten zijn in het beleid, maar de branche ondersteunen met gedegen informatie en adviezen vanuit OnderhoudNL. Niet alleen voor OnderhoudNL, maar ook voor de bedrijfsvoering van de leden is het belangrijk om inzicht te krijgen in de eigen branche. 3
1. Inleiding Het doel dat aan het OnderhoudNL Ondernemerspanel ten grondslag ligt, is enerzijds het volgen van de conjunctuur en de laatste ontwikkelingen in de sector en anderzijds het ondersteunen van de leden in hun bedrijfsvoering met verkoopadvies, doelgroepspecificaties en ware marktfeiten. Informatie die met het ondernemerspanel in kaart gebracht wordt, is: Ontwikkeling van de omzet Ontwikkeling naar type werkzaamheden Ontwikkeling van de orderportefeuille Issues die spelen op het gebied van economie, milieu/duurzaamheid/energie, logistiek, marktbewerking, techniek, innovatie, marktontwikkelingen, etc. Het onderwerp dat, naast de conjunctuur, in deze editie van het OnderhoudNL Ondernemerspanel aan bod is gekomen is de economische recessie. Daarnaast worden door de leden aangegeven met welke lobbypunten OnderhoudNL zich bezig moet houden. De sector Industrieel heeft actuele vragen gekregen over de nieuwe opleidingsstructuur voor de metaalconserveerders en hoe deze opleidingen aangeboden moeten worden. 4
1. Inleiding De opzet van deze rapportage ziet er als volgt uit: In hoofdstuk 2 zal worden aangevangen met de respons en bedrijfskenmerken van de deelnemers aan het OnderhoudNL Ondernemerspanel. Vervolgens zal er in hoofdstuk 3 worden ingegaan op de huidige conjunctuur en de invloed daarvan op de bedrijven in de schilder- en onderhouds-, metaalconserverings- en glasbranche. Hierbij zal een vergelijking worden gemaakt tussen de sectoren Totaal/Vastgoed, Schilders, Industrieel en Zelfstandigen. De door OnderhoudNL onderscheiden sector Glas is niet in deze uitsplitsing meegenomen, omdat er te weinig waarnemingen zijn voor bedrijven in deze sector. Deze bedrijven zijn wel meegenomen in het totaal. Ook zullen de resultaten van deze meting vergeleken worden met de uitkomsten van de vorige meting. Daarnaast moet worden opgemerkt dat de resultaten voor de sector Industrieel indicatief van aard zijn, gezien het geringe aantal waarnemingen. Indicatieve figuren worden gearceerd met een asterisk (*). In hoofdstuk 4 zullen een aantal actuele vragen voor de OnderhoudNL leden, exclusief de sector Industrieel worden behandeld; de economische recessie. In hoofdstuk 5 zullen een aantal actuele vragen voor de leden van sector Industrieel worden behandeld. Er zal worden ingegaan op de opleidingsstructuur voor metaalconserveerders. Deze opleidingen zullen de huidige persoonscertificaten vervangen. In deze hoofdstuk zijn de resultaten voor de sector industrieel indicatief van aard, gezien het geringe aantal waarnemingen. Indicatieve figuren worden gearceerd met een asterisk (*). In hoofdstuk 6 worden de belangrijkste uitkomsten van het OnderhoudNL Ondernemerspanel samenvat. 5
Inhoud 1 Inleiding 2 Respons en bedrijfskenmerken 3 Conjunctuur 4 Actuele vragen - OnderhoudNL excl. Industrieel 5 Actuele vragen - Industrieel 6 Conclusies 6
2. Respons en bedrijfskenmerken De onderstaande tabel geeft het verloop van het onderzoek weer. De uitnodiging voor deelname aan het OnderhoudNL Ondernemerspanel is verzonden aan 2.269 leden van OnderhoudNL. Dit zijn alle OnderhoudNL leden waarvan een e-mailadres bekend is. De onderstaande tabellen geven het verloop van het onderzoek en het aantal respons per sector weer. In totaal zijn er 315 geslaagde enquêtes afgenomen. Er is een responspercentage behaald van 14%. Onderzoeksverloop Week 46 47 48 49 50 51 52 1 2 Afstemmen vragenlijst Programmeren Veldwerk Analyse & rapportage Totaal Respons per sector Schilders Totaal/ Vastgoed Industrieel* Zelfstandigen Glas Totaal aantal in bestand 2.269 1.329 167 77 660 40 Respons 315 207 25 9 71 3 Respons percentage 14% 16% 15% 12% 11% 8% 7
2. Respons en bedrijfskenmerken OnderhoudNL excl. Industrieel Hoeveel medewerkers, inclusief uzelf, heeft uw bedrijf momenteel in dienst? Wat was de omzet van uw onderneming in euro's excl. BTW in 2013? Ruim 35% van de OnderhoudNL (excl. Industrieel) leden heeft een onderneming zonder personeel en 27% heeft 2 tot 5 werknemers in dienst. Bijna twee tiende van de OnderhoudNL leden (excl. Industrieel) heeft een omzet van 70.000 euro tot en met ongeveer 150.000 euro behaald in het jaar 2013 (19%). De verdeling van de omzet komt vrijwel overeen met de eerdere metingen. Aantal medewerkers OnderhoudNL excl. Industrieel Omzet 2013 excl. BTW OnderhoudNL excl. Industrieel 11-20 FTE 12% 21-50 FTE 7% Meer dan 50 FTE 5% ZZP-er 35% Tot 69.999 euro 70.000 tot en met 149.999 euro 150.000 tot en met 299.999 euro 300.000 tot en met 499.999 euro 7% 13% 12% 19% 500.000 tot en met 749.999 euro 14% 750.000 tot en met 999.999 euro 4% 6-10 FTE 14% 2-5 FTE 27% 1.000.000 tot en met 1.499.999 euro 1.500.000 tot en met 1.999.999 euro 2.000.000 tot en met 4.999.999 euro 3% 11% 11% 5.000.000 tot en met 10.000.000 euro 4% Meer dan 10.000.000 euro 3% 8
2. Respons en bedrijfskenmerken Industrieel Hoeveel medewerkers, inclusief uzelf, heeft uw bedrijf momenteel in dienst? Ruim 63% van de ondervraagde industrieel leden heeft tussen de 21 51 medewerkers in dienst. Meer dan 50 FTE 13% Aantal medewerkers Industrieel* ZZP-er 13% 2-5 FTE 13% 21-50 FTE 63% 9
2. Respons en bedrijfskenmerken OnderhoudNL excl. Industrieel Hoe groot was in de periode oktober 2013 tot en met maart 2014 (laagseizoen) en de periode april tot en met september 2014 (hoogseizoen) de flexibele schil van uw bedrijf, ten opzichte van de vaste medewerkers? De bedrijven geven aan dat er zowel in het laagseizoen als in het hoogseizoen gewerkt wordt met flexibel personeel. De flexibele schil is in het hoogseizoen groter dan in het laagseizoen. Flexibele schil 'laagseizoen' OnderhoudNL excl. Industrieel Flexibele schil 'hoogseizoen' OnderhoudNL excl. Industrieel 0-10% flexibele schil 42% 0-10% flexibele schil 29% 10-30% flexibele schil 13% 10-30% flexibele schil 14% 30-60% flexibele schil 12% 30-60% flexibele schil 17% 60-80% flexibele schil 5% 60-80% flexibele schil 10% 80-100% flexibele schil 6% 80-100% flexibele schil 10% Weet niet/geen mening 22% Weet niet/geen mening 20% 10
2. Respons en bedrijfskenmerken Industrieel Hoe groot was in de periode oktober 2013 tot en met maart 2014 (laagseizoen) en de periode april tot en met september 2014 (hoogseizoen) de flexibele schil van uw bedrijf, ten opzichte van de vaste medewerkers? Ten opzichte van de vaste medewerkers hebben de Industrieel leden aangegeven dat de flexibele schil in het hoogseizoen hoger ligt. Flexibele schil 'laagseizoen' Industrieel* Flexibele schil 'hoogseizoen' Industrieel* 0-10% flexibele schil 33% 0-10% flexibele schil 22% 10-30% flexibele schil 11% 10-30% flexibele schil 22% 30-60% flexibele schil 22% 30-60% flexibele schil 11% 60-80% flexibele schil 11% 60-80% flexibele schil 11% 80-100% flexibele schil 22% 80-100% flexibele schil 33% 11
2. Respons en bedrijfskenmerken OnderhoudNL excl. Industrieel Hoeveel jaar zit het grootste deel van de medewerkers in uw bedrijf reeds al in dienst? Het grootste deel van de medewerkers is tussen de 11 en de 20 jaar binnen een onderneming in dienst (38%). Meer dan 20 jaar 25% Aantal jaren in dienst OnderhoudNL excl. Industrieel Weet niet/geen mening 2% Minder dan 5 jaar 11% 5-10 jaar 24% 11-20 jaar 38% 12
2. Respons en bedrijfskenmerken Hoe was uw omzet in 2013 in procenten verdeeld over de volgende werkzaamheden? De omzet van zowel de OnderhoudNL leden en de Industrieel leden is verdeeld naar verschillende type werkzaamheden. De omzet van de OnderhoudNL leden excl. Industrieel komt het grootste deel uit schilderwerkzaamheden (80%) en 8% komt uit glaszetten. In vergelijking met voorgaande metingen is de verdeling in de werkzaamheden ongeveer hetzelfde gebleven. De omzetverdeling van de Industrieel leden ligt het hoogst bij de Mobiele metaalconservering (47%) en de stationaire metaalconservering draagt voor 38% bij aan de omzet. Omzet verdeling OnderhoudNL excl. Industrieel Omzet verdeling Industrieel* Glaszetten 8% Metaalconservering Afbouw 1% 5% Overig 6% Metaalconservering schepen 2% Schilderen 4% Overig Jachten 9% 1% Metaalconserv ering mobiel 47% Schilderen 80% Metaalconservering stationair 38% 13
2. Respons en bedrijfskenmerken Naast een verdeling van de omzet naar het soort werkzaamheden, kan de omzet ook verdeeld worden naar het seizoen waarin de werkzaamheden worden uitgevoerd. Deze verdeling wordt gemaakt naar zomer en winterwerkzaamheden. Hoe was uw omzet in 2013/2014 in procenten verdeeld over de volgende werkzaamheden? Ruim 65% van de omzet wordt behaald met zomerwerkzaamheden en 35% van de winterwerkzaamheden. Er zijn geen grote verschillen te zien in de verdeling van de omzet naar seizoen wanneer er een vergelijking wordt gemaakt tussen de verschillende sectoren. Verdeling omzet naar seizoen Winter - werkzaamheden 35% Zomer - werkzaamheden 65% Verdeling omzet naar seizoen sector Totaal Schilders Totaal/ Vastgoed Industrieel Zelfstandigen Zomerwerkzaamheden 65% 65% 68% 62% 65% Winterwerkzaamheden 35% 35% 32% 38% 35% 14
Inhoud 1 Inleiding 2 Respons en bedrijfskenmerken 3 Conjunctuur 4 Actuele vragen - OnderhoudNL excl. Industrieel 5 Actuele vragen - Industrieel 6 Conclusies 15
3. Conjunctuur Voor de ontwikkeling en verwachtingen omtrent de omzet en werkgelegenheid zijn conjunctuurindicatoren berekend. Deze indicatoren zijn berekend door het saldo te nemen van het aantal ondernemers dat zegt dat de omzet dan wel de werkgelegenheid (sterk) is toegenomen en het aantal dat zegt dat de omzet dan wel de werkgelegenheid (sterk) is afgenomen. Dit betekent dus dat de percentages van de groep die heeft geantwoord met sterk afgenomen en afgenomen worden afgetrokken van de percentages sterk toegenomen en toegenomen. De groep die de optie gelijk gebleven heeft gekozen, is hierbij buiten beschouwing gelaten. De formule ziet er dus als volgt uit: Conjunctuur indicator = ((% sterk toegenomen) + (% toegenomen)) ((% sterk afgenomen) + (% afgenomen)) De interpretatie van de conjunctuurindicatoren is als volgt: Op het moment dat er meer positief dan negatief gestemde ondernemers zijn, is de indicator positief (met een maximum van 100, indien iedereen positief gestemd is). Op het moment dat er meer negatief dan positief gestemde ondernemers zijn, is de indicator negatief (met een maximum van -100, indien iedereen negatief gestemd is). In de figuren op de volgende pagina s worden de uitkomsten van het hoogseizoen van 2014 vergeleken met de uitkomsten van het hoogseizoen van 2013. Ook worden de verwachtingen vergeleken met de verwachtingen van een jaar geleden. Deze vergelijking wordt zowel voor de totale schilder- en onderhouds-, metaalconserverings- en glasbranche gemaakt alsook voor de verschillende sectoren op zich. Bij de saldo ontwikkeling en de stemming dient wel opgemerkt te worden dat een negatief cijfer van bijvoorbeeld -15% niet betekent dat de omzet met 15% is gedaald, maar dat er meer bedrijven zijn die aangeven dat de omzet is gedaald dan bedrijven die aangeven dat de omzet is gestegen. 16
3. Conjunctuur Hoe heeft uw onderneming zich ontwikkeld op de onderstaande aspecten in de maanden april tot en met september 2014 ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder? Omzet Uit onderstaande figuur blijkt dat 30% van alle ondernemers aangeeft dat de omzet van het afgelopen hoogseizoen is toegenomen ten opzichte van hoogseizoen in het jaar 2013 (13%). Daarnaast geeft 40% van alle ondernemers aan dat de omzet gelijk is gebleven. Dit betekent dat 68% van de OnderhoudNL leden aangeeft dat de omzetontwikkeling niet is verbeterd ten opzichte van het hoogseizoen 2013. Ontwikkelingen omzet hoogseizoen t.o.v. vorig jaar Totaal 4% 26% 40% 25% 3% 2% Schilders 3% 27% 38% 27% 3% 2% Totaal/Vastgoed 16% 28% 24% 28% 4% Industrieel* 44% 33% 22% Zelfstandigen 15% 52% 21% 6% 3% Sterk toegenomen Toegenomen Gelijk gebleven Afgenomen Sterk afgenomen Weet niet/geen mening 17
3. Conjunctuur - OnderhoudNL excl. Industrieel Onderstaand figuur geeft de ontwikkeling in de omzet van de afgelopen metingen overzichtelijk weer. De conjunctuur indicator laat de saldo ontwikkeling van de omzet zien. Het aantal ondernemers met een positieve omzetontwikkeling is voor het eerst sinds 2011 weer gelijk aan het aantal ondernemers dat aangeeft te maken te hebben met een negatieve omzet. 100% Ontwikkeling omzet OnderhoudNL 80% 60% 40% 20% 0% 5% 4% 4% 4% 16% 25% 1% 2% 2% 4% 25% 2% 22% 18% 14% 15% 1% 20% 13% 11% 44% 30% 30% 40% 36% 42% 26% 20% 17% 20% -20% -40% -60% -35% -26% -8% -11% -17% -30% -21% -4% -32% -33% -41% -32% -9% -8% -19% -9% -29% -25% -11% -3% -80% -100% Laag '09- '10 Hoog '10 Laag '10- '11 Hoog '11 Laag '11- '12 Hoog '12 Laag '12-'13 Hoog '13 Laag '13-'14 Hoog '14 Sterk toegenomen Toegenomen Sterk afgenomen Afgenomen Gelijk gebleven 18
3. Conjunctuur - Industrieel Onderstaand figuur geeft de ontwikkeling in de omzet van de afgelopen metingen overzichtelijk weer. De conjunctuur indicator laat de saldo ontwikkeling van de omzet zien. 100% 80% Ontwikkeling omzet Industrieel* 60% 40% 20% 0% -20% -40% -60% -80% 13% 4% 7% 10% 38% 44% 12% 16% 21% 38% 2% 29% 13% 15% 24% 30% 44% 27% 36% 29% 43% 14% 19% 17% 28% -21% -29% -13% -35% -26% -36% -29% -22% -32% -10% -10% -50% -8% -6% -4% -17% -7% -100% Laag '09- '10 Hoog '10 Laag '10- '11 Hoog '11 Laag '11- '12 Hoog '12 Laag '12-'13 Hoog '13 Laag '13-'14 Hoog '14 Sterk toegenomen Toegenomen Sterk afgenomen Afgenomen Gelijk gebleven 19
3. Conjunctuur Hoe heeft uw onderneming zich ontwikkeld op de onderstaande aspecten in de maanden april tot en met september 2014 ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder? Werkgelegenheid De werkgelegenheid voor de OnderhoudNL leden is met 48% gelijk gebleven, 23% geeft aan dat de werkgelegenheid in de branche het afgelopen laagseizoen (sterk) is gestegen ten opzichte van het vorige hoogseizoen. Een grote meerderheid van de OnderhoudNL leden geeft aan dat de ontwikkeling van de werkgelegenheid zich niet heeft verbeterd (74%) of juist is afgenomen. Ontwikkelingen werkgelegenheid hoogseizoen t.o.v. vorig jaar Totaal 4% 19% 48% 22% 4% 3% Schilders 4% 20% 46% 24% 4% 2% Totaal/Vastgoed 16% 32% 28% 16% 4% 4% Industrieel* 33% 44% 22% Zelfstandigen 1% 6% 62% 20% 6% 6% Sterk toegenomen Toegenomen Gelijk gebleven Afgenomen Sterk afgenomen Weet niet/geen mening 20
3. Conjunctuur Hoe heeft uw onderneming zich ontwikkeld op de onderstaande aspecten in de maanden april tot en met september 2014 ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder? Omzet en werkgelegenheid Ten opzichte van het hoogseizoen van 2013 (-23%) heeft de omzet zich positief ontwikkeld; vorig jaar gaven meer ondernemers aan dat de omzet zich negatief had ontwikkeld dan dit jaar. Dit beeld is terug te zien voor alle sectoren. Ook de werkgelegenheid heeft zich ten opzichte van vorig jaar positiever ontwikkeld. Vorig jaar was de conjunctuur indicator -21% en dit jaar is dit gedaald tot -3%. In alle sectoren heeft de conjunctuur zich positief ontwikkeld. Saldo ontwikkeling van de omzet % (sterk) toenemen - % (sterk) afnemen Saldo ontwikkeling van de werkgelegenheid % (sterk) toegenomen - % (sterk) afgenomen Totaal Schilders Vastgoed Industrieel* -23% -28% -20% 2% 1% 16% 22% Totaal Schilders Vastgoed Industrieel* -3% -21% -3% -26% -28% 11% 28% Zelfstandigen -8% -11% Zelfstandigen -18% Hoogseizoen 2014 Hoogseizoen 2013 21
3. Conjunctuur Hoe heeft uw onderneming zich ontwikkeld op de onderstaande aspecten in de maanden april tot en met september 2014 ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder? Omzet De ontwikkeling van de omzet in het hoogseizoen 2014 wordt in de onderstaande tabel vergeleken met de ontwikkeling van de omzet in andere branches van de bouw in kwartaal 2 van 2014 en kwartaal 3 van 2014. Deze resultaten zijn afkomstig uit de Bouwbarometer, een periodiek onderzoek dat wordt uitgevoerd door USP Marketing Consultancy in opdracht van BouwKennis. Hieruit komt naar voren dat ten opzichte van de vorige meting de omzet zich, in vrijwel alle branches, positief ontwikkelt. Wanneer we de omzetontwikkeling van de OnderhoudNL leden vergelijken met de omzetontwikkeling in de andere branches zien we dat de OnderhoudNL leden in termen van omzet hetzelfde gestemd zijn als afbouwers en klusbedrijven. OnderhoudNL leden Handel Omzetontwikkeling Architecten Aannemer B&U Aannemer GWW Installateurs Afbouw Klusbedrijven Hoogseizoen 2014 2% 40% 9% 10% -6% 6% 2% 0% Laagseizoen 13/ 14-16% 6% 2% -14% 7% -1% -9% -4% Hoogseizoen 2013-23% -40% -41% -34% -20% -28% -26% -26% Laagseizoen 12/ 13-47% -48% -43% -42% -35% -23% -37% -32% Hoogseizoen 2012-25% -50% -39% -39% -36% -27% -30% -24% Laagseizoen 11/ 12-23% 5% -29% -32% -24% -9% -18% -19% Hoogseizoen 2011 5% 44% -11% 17% 1% 7% 12% 6% Laagseizoen 10/ 11-14% 13% -6% -5% 0% 11% -25% 2% Hoogseizoen 2010-14% -20% -19% -27% -25% -12% -6% -8% 22
3. Conjunctuur Uw omzet is het afgelopen half jaar gedaald ten opzichte van vorig jaar. Wat zijn hier volgens u de oorzaken van de omzetdaling? De meerderheid van de OnderhoudNL leden (excl. Industrieel) geeft als oorzaak aan dat er meer concurrentie (57%) zijn, dat er meer bedrijven worden gevraagd om een offerte uit te brengen (56%) en dat er slechtere economische omstandigheden (55%). In vergelijking met het hoogseizoen vorig jaar (63%), ervaren de OnderhoudNL leden (excl. Industrieel) iets minder concurrentie. Meer concurrentie Meer bedrijven worden gevraagd een offerte uit te brengen Slechte economische omstandigheden Particulieren doen steeds meer met zwartwerkers Onvoldoende orders/werk bij particulieren Onvoldoende werk in woningbouw Particulieren gaan meer en meer DHZ'en Onderhoudscycli worden verlengd/minder onderhoud Onvoldoende werk in de utiliteitsbouw Slechte weersomstandigheden Te kort aan vakkundig personeel Geen onderaannemers die werk kunnen uitvoeren In professionele markt steeds meer andere soorten wandafwerking Oorzaken daling omzet OnderhoudNL excl. Industrieel Anders Weet niet/geen mening 3% 3% 2% 1% 2% 15% 25% 23% 21% 33% 40% 45% 57% 56% 55% 23
3. Conjunctuur Welke verwachtingen heeft u voor de onderstaande aspecten in de maanden oktober 2014 tot en met maart 2015 ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder? Omzet Uit de onderstaande figuur kan worden opgemaakt dat 18% van alle ondernemers verwacht dat de omzet het komende laagseizoen zal toenemen en 41% denkt dat de omzet gelijk zal blijven. Ruim 38% van de ondernemers geeft aan dat ze verwachten dat de omzet in het komende laagseizoen (sterk) zal afnemen. Verwachtingen omzet laagseizoen t.o.v. vorig jaar Totaal 2% 16% 41% 31% 7% 3% Schilders 2% 14% 42% 32% 6% 4% Totaal/Vastgoed 24% 32% 36% 8% Industrieel* 33% 22% 33% 11% Zelfstandigen 3% 14% 45% 28% 7% 3% Zal sterk toenemen Zal toenemen Zal gelijk blijven Zal afnemen Zal sterk afnemen Weet niet/geen mening 24
3. Conjunctuur Welke verwachtingen heeft u voor de onderstaande aspecten in de maanden oktober 2014 tot en met maart 2015 ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder? Werkgelegenheid Uit de onderstaande figuur kan opgemaakt worden dat ongeveer 15% positieve verwachtingen heeft ten aanzien van de ontwikkeling van de werkgelegenheid in het laagseizoen vorig jaar. Ruim 42% van de ondernemers denkt dat de ontwikkeling van de werkgelegenheid gelijk zal blijven en 40% verwacht dat de werkgelegenheid zal afnemen. Verwachtingen werkgelegenheid laagseizoen t.o.v. vorig jaar Totaal 14% 42% 33% 7% 3% Schilders 14% 42% 34% 6% 4% Totaal/Vastgoed 24% 32% 36% 8% Industrieel* 22% 33% 44% Zelfstandigen 1% 11% 46% 28% 8% 4% Zal sterk toenemen Zal toenemen Zal gelijk blijven Zal afnemen Zal sterk afnemen Weet niet/geen mening 25
3. Conjunctuur Welke verwachtingen heeft u voor de onderstaande aspecten in de maanden oktober 2014 tot en met maart 2015 ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder? Omzet en werkgelegenheid De verwachtingen omtrent de ontwikkeling van de omzet en werkgelegenheid voor het komende laagseizoen 2014/2015 worden in onderstaande figuur vergeleken met de verwachtingen over het laagseizoen van 2013/2014. De indicatoren voor de omzet en werkgelegenheid zijn, voor alle sectoren dit jaar positiever dan vorig jaar. Men is dus over het algemeen positief gestemd over het komende laagseizoen. Verwachtingen van de omzet % (sterk) toenemen - % (sterk) afnemen Verwachtingen van de werkgelegenheid % (sterk) toegenomen - % (sterk) afgenomen Totaal -20% Totaal -24% -44% -43% Schilders -22% Schilders -26% -51% -49% Vastgoed -20% Vastgoed -20% -44% -52% Industrieel* -11% Industrieel -22% Zelfstandigen -29% -18% Zelfstandigen -29% -24% -28% Laagseizoen 2014/2015 Laagseizoen 2013/2014 26
3. Conjunctuur Ten slotte is gevraagd of men de verwachtingen omtrent de omzet en werkgelegenheid voor het komende seizoen wil toelichten. Bedrijven in de sector Schilders geven vaak aan dat de werkvoorraad terug loopt en dat er werk zal zijn voor een geringe termijn. Er is vooral sprake van een oneerlijke concurrentie vanuit ZZP ers. ZZP ers en klusbedrijven werken niet volgens een vastgestelde CAO. De schilders geven ook aan dat er minder binnen werk zal zijn en de buitenwerkzaamheden worden dan vaak uitgevoerd door ZZP ers. De bedrijven in de sector schilders geven aan dat bedrijven onder kostprijs werken. Een heel klein deel van de bedrijven geeft aan dat er positieve stijgingen zullen zijn in de aanvragen. Bedrijven in de sector Totaal/Vastgoed geven met name aan dat er veel meer woningen worden verkocht (nieuwbouw) en dat de convenanten voor renovatie met corporaties meer omzet genereren. De Zelfstandigen geven aan dat er meer concurrentie zal zijn uit het buitenland en van de startende bedrijven. Bedrijven in de sector Industrieel geven aan dat er meer onderhoud aanvragen zullen zijn, omdat veel onderhoud werkzaamheden uitgesteld zijn. 27
3. Conjunctuur Hoeveel weken kunt u uw huidige aantal werknemers aan het werk houden als u naar uw huidige orderportefeuille kijkt? Vergeleken met de orderportefeuilles in andere branches blijft die van OnderhoudNL leden achter. Wel is sprake van een stijging ten opzichte van 2013, terwijl dit in de overige branches juist niet het geval is. Gemiddeld kan men met de huidige orderportefeuille de werknemers nog 11 weken aan het werk houden. In vergelijking met het hoogseizoen van de voorgaande jaren is de orderportefeuille toegenomen in elke sector. De Zelfstandigen(15 weken) en de leden in de sector Totaal/Vastgoed(16 weken) hebben de grootste orderportefeuille. Werkvoorraad met huidige orderportefeuille in weken Totaal Schilders Totaal/ Vastgoed Industrieel* Zelfstandigen 11 9 8 12 10 8 7 11 16 12 12 13 13 7 13 19 15 10 8 14 Hoogseizoen 2014 Hoogseizoen 2013 Hoogseizoen 2012 Hoogseizoen 2011 Leden Onderhoud NL Werkvoorraad met huidige orderportefeuille Architecten Aannemer B&U Aannemer GWW Afbouw Installateurs Klusbedrijven Hoogseizoen 2014 11 18 17 17 16 17 15 Hoogseizoen 2013 9 20 16 20 15 16 15 Hoogseizoen 2012 8 20 18 19 18 17 14 Hoogseizoen 2011 12 22 24 21 19 20 19 28
Laagseizoen '07/'08 Hoogseizoen '08 Laagseizoen '08/'09 Hoogseizoen '09 Laagseizoen '09/'10 Hoogseizoen '10 Laagseizoen '10/'11 Hoogseizoen '11 Laagseizoen '11/'12 Hoogseizoen '12 Laagseizoen '12/'13 Hoogseizoen '13 Laagseizoen '13/'14 Hoogseizoen '14 Laagseizoen '14/'15 3. Conjunctuur Uit onderstaande figuur kan geconcludeerd worden dat de economische problemen nog voortduren. In vergelijking met het hoogseizoen 2013 en het laagseizoen 2013/2014 heeft de omzet zich positief ontwikkeld. Hoewel de omzet zich in het hoogseizoen van 2014 ongeveer hetzelfde heeft ontwikkeld als de omzet in het hoogseizoen van 2011, blijft de werkgelegenheid in deze sectoren onder druk staan. Bovendien zijn de omzet en de werkgelegenheidverwachtingen voor het komende laagseizoen positiever dan de verwachtingen die men in het vorige hoogseizoen 2013 had over het laagseizoen 2013/2014. 60% 40% Omzetontwikkeling Werkgelegenheidontwikkeling Omzetverwachting Werkgelegenheidverwachting 20% 0% -20% -40% -60% 29
Inhoud 1 Inleiding 2 Respons en bedrijfskenmerken 3 Conjunctuur 4 Actuele vragen - OnderhoudNL excl. Industrieel 5 Actuele vragen - Industrieel 6 Conclusies 30
4. Actuele vragen OnderhoudNL excl. Industrieel Heeft u in de afgelopen maanden meer concurrentie gekregen van bedrijven uit andere branches? Ruim 39% van de OnderhoudNL leden (excl. Industrieel) heeft de afgelopen maanden een concurrentiedruk ervaren uit andere branches en 40% van de OnderhoudNL leden (excl. Industrieel) heeft geen concurrentiedruk ervaren uit andere branches. Afgelopen maanden meer concurrentie uit andere branches 24 e meting Laagseizoen 2013/2014 % Ja 23 e meting Hoogseizoen 2013 % Ja 16 e meting Laagseizoen 2009/2010 % Ja Totaal 39% 40% 22% 36% 39% 32% Schilders 40% 41% 20% 35% 40% 33% Totaal/ Vastgoed 56% 32% 12% 45% 40% 43% 33% 33% 31% Zelfstandigen 32% 37% 31% Ja Nee Weet niet/geen mening 31
4. Actuele vragen OnderhoudNL excl. Industrieel Kunt u ook aangeven van wie u meer concurrentie heeft gekregen? Aan de OnderhoudNL leden is gevraagd of zij meer concurrentie hebben gekregen uit andere branches en van wie deze concurrentie komt. In de onderstaande tabel wordt een overzicht weergegeven van de top drie waaruit de concurrentie afkomstig is. De bedrijven ervaren de meeste concurrentie van de ZZP ers (72%). Top 3 branches waaruit meer concurrentie komt 25 e meting Hoogseizoen 2014 Totaal Schilders Totaal/Vastgoed Zelfstandigen ZZP ers 72% ZZP ers 79% ZZP ers 57% Klusbedrijven 61% Klusbedrijven 69% Klusbedrijven 77% Bouwbedrijven 50% ZZP ers 57% Buitenlandse bedrijven 45% Buitenlandse bedrijven 48% Klusbedrijven 36% Buitenlandse bedrijven 48% Top 3 branches waaruit meer concurrentie komt 24 e meting Laagseizoen 2013/2014 Totaal Schilders Totaal/Vastgoed Zelfstandigen ZZP ers 72% ZZP ers 79% ZZP ers 65% Klusbedrijven 93% Klusbedrijven 72% Klusbedrijven 73% Bouwbedrijven 53% ZZP ers 64% Buitenlandse bedrijven 43% Buitenlandse bedrijven 46% Klusbedrijven 41% Buitenlandse bedrijven 43% Top 3 branches waaruit meer concurrentie komt - 23 e meting Hoogseizoen 2013 Totaal Schilders Totaal/Vastgoed Zelfstandigen ZZP ers 77% ZZP ers 88% Bouwbedrijven 50% Klusbedrijven 72% Klusbedrijven 73% Klusbedrijven 77% Klusbedrijven 50% Buitenlandse bedrijven 63% Buitenlandse bedrijven 55% Buitenlandse bedrijven 57% ZZP ers 40% ZZP ers 50% Top 3 branches waaruit meer concurrentie komt - 16 e meting Laagseizoen 2009/2010 Totaal Schilders Totaal/Vastgoed Zelfstandigen ZZP ers 72% ZZP ers 77% Bouwbedrijven 75% Klusbedrijven 65% Klusbedrijven 63% Klusbedrijven 74% Klusbedrijven 55% ZZP ers 50% Buitenlandse bedrijven 34% Buitenlandse bedrijven 37% ZZP ers 50% Buitenlandse bedrijven 39% 32
4. Actuele vragen OnderhoudNL excl. Industrieel Ondervindt u momenteel meer concurrentie van collega-bedrijven dan voor de economische recessie? Ruim 68% van alle bedrijven ondervindt concurrentie van collega-bedrijven. In de sector Totaal/Vastgoed is de concurrentiedruk van collega-bedrijven het grootst (88%). Meer concurrentie van collega-bedrijven 24 e meting Laagseizoen 2013/2014 % Ja 23 e meting Hoogseizoen 2013 % Ja 16 e meting Laagseizoen 2009/2010 % Ja Totaal 66% 23% 11% 68% 74% 57% Schilders 69% 22% 9% 72% 82% 60% Totaal/ Vastgoed 88% 8% 4% 79% 92% 89% Zelfstandigen 51% 30% 20% 55% 46% 38% Ja Nee Weet niet/geen mening 33
4. Actuele vragen OnderhoudNL excl. Industrieel Op welk gebied denkt u dat uw collega-bedrijven de komende tijd meer gaan concurreren? De meeste bedrijven (94%) denken dat er meer concurrentie plaats gaat vinden op het gebied van prijs. Op de aspecten kwaliteit (24%), de service (11%), de garantie (5%), de leveringsvoorwaarden (3%) zal er minder vaak geconcurreerd worden door de collegabedrijven. Aspecten waarop collega-bedrijven meer gaan concurreren 24 e meting Laagseizoen 2013/2014 % Ja 23 e meting Hoogseizoen 2013 % Ja 16 e meting Laagseizoen 2009/2010 % Ja Op prijs 94% 88% 94% 95% Op kwaliteit 24% 21% 25% 21% Op service 11% 14% 10% 12% Op garantie 5% 10% 6% 6% Op de leveringsvoorwaarden 3% 4% 1% 4% Anders 4% 4% 2% 4% Weet niet/geen mening 1% 6% 2% 0% 34
4. Actuele vragen OnderhoudNL excl. Industrieel Zijn er punten - in verband met de recessie - waarmee OnderhoudNL zich volgens u bezig moet houden? Wat zijn de belangrijkste lobbypunten? Ruim 53% van de bedrijven geeft aan dat er lobbypunten zijn waarmee OnderhoudNL zich bezig moet houden. De bedrijven zien de oneerlijke concurrentie (20%) als het meest belangrijke lobbypunt, waarmee OnderhoudNL zich op zal moeten richten. Lobbypunten - in verband met de recessie Weet niet/geen mening 34% Ja 53% Belangrijke lobbypunten Nee 13% Oneerlijke concurrentie De 6% btw tarief in stand houden Oost-Europese concurentie CAO aanpassen Gelijkwaardige loonkosten Controle op zwart werk Meer promotie/reclame ZZP'er verplichten om verzekering af te sluiten Minder regelgeving mbt. ontslag Controle op inschrijving KVK Controle op naleving CAO Anders Weet niet/ geen mening 20% 16% 13% 7% 7% 6% 4% 4% 2% 1% 1% 17% 1% 35
Inhoud 1 Inleiding 2 Respons en bedrijfskenmerken 3 Conjunctuur 4 Actuele vragen - OnderhoudNL excl. Industrieel 5 Actuele vragen - Industrieel 6 Conclusies 40
6. Conclusies Conjunctuur De hoogseizoensmeting van een jaar geleden (2013) betekende een eerste teken van herstel in de werkgelegenheid en de omzet. Destijds was sprake van een licht positievere stemming dan in 2012. Ook bleken de verwachtingen voor het hoogseizoen van 2014 destijds positief. Wanneer wordt gekeken naar de feitelijke ontwikkeling van de werkgelegenheid en de omzet blijkt dat het herstel afgelopen periode verder heeft doorgezet. Kijkend naar de toekomstverwachting mag een dergelijke trend ook worden verwacht voor volgend jaar. Ondernemers blijken in hun verwachtingen namelijk wederom positiever gestemd dan een jaar geleden. In het hoogseizoen 2014 hebben zowel de omzet, als de werkgelegenheid zich positief ontwikkeld ten opzichte van het hoogseizoen van 2013. Voor zowel de omzet, als de werkgelegenheid is dit een beeld dat geldt voor alle individuele sectoren. Het aantal ondernemers met een positieve omzetontwikkeling is voor het eerst sinds 2011 weer gelijk aan het aantal ondernemers dat aangeeft te maken te hebben met een negatieve omzet. Kijkend naar de verwachtingen voor de huidige periode, in vergelijking met de verwachtingen die ondernemers een jaar geleden hadden blijkt sprake van een voortzetting van de positieve stemming. De indicatoren voor de omzet en werkgelegenheid zijn, voor alle sectoren dit jaar positiever dan vorig jaar. Toch moet worden gewaakt voor een te positief beeld. Wanneer wordt gekeken naar de toelichtingen op de omzetverwachting blijken kleine orderportefeuilles, werken onder de kostprijs, oneerlijke concurrentie, afwezigheid van CAO verplichtingen voor bijv. ZZP ers nog altijd te worden gezien als een belangrijke bottleneck. Renovatie en onderhoud worden over de gehele linie gezien als een grote kans. Vergeleken met de orderportefeuilles in andere branches blijft die van OnderhoudNL leden achter. Wel is sprake van een stijging ten opzichte van 2013, terwijl dit in de overige branches juist niet het geval is. In vergelijking met het hoogseizoen van de voorgaande jaren is de orderportefeuille toegenomen in iedere OnderhoudNL sector. 41
6. Conclusies Actuele vragen OnderhoudNL Er zijn een aantal actuele zaken waar de OnderhoudNL graag meer aandacht aan wil besteden. Eén van deze punten is de toegenomen concurrentie vanuit andere branches. Iets meer dan een derde van de leden van OnderhoudNL geeft aan het gevoel te hebben dat de concurrentie van buiten de sector is toegenomen. Dat is hetzelfde percentage als een jaar geleden. De concurrentie wordt in dezelfde mate als in 2013 gevormd door ZZP ers. Wanneer wordt gekeken naar de interne concurrentie kan worden geconcludeerd dat sprake is van een vrij stabiel concurrentiegevoel. Ongeveer tweederde van de OnderhoudNL leden geeft aan meer concurrentie te ervaren, waarmee nog altijd sprake is van een toenemend gevoel van interne concurrentiedruk. De meeste bedrijven (94%) denken dat er meer concurrentie plaats gaat vinden op het gebied van prijs. Op de aspecten kwaliteit (24%), de service (11%), de garantie (5%), de leveringsvoorwaarden (3%) zal er minder vaak geconcurreerd worden door de collega-bedrijven. Ondernemers die het gevoel hebben meer concurrentie van collega-bedrijven te ondervinden verwachten dat dit in de toekomst voornamelijk betrekking zal hebben op de prijs. Dit beeld geldt voor alle individuele sectoren en is vrij stabiel ten opzichte van voorgaande metingen. Ruim de helft van de bedrijven geeft aan dat er lobbypunten zijn waarmee OnderhoudNL zich bezig moet houden. De bedrijven zien de oneerlijke concurrentie (20%) als het meest belangrijke lobbypunt, waarmee OnderhoudNL zich op zal moeten richten. Daarnaast wordt ook instandhouding van de 6%-BTW regeling zeer gewaardeerd. 42
9 januari 2015, USP Marketing Consultancy B.V. De in deze uitgave vermelde gegevens zijn strikt vertrouwelijk en alle hierop betrekking hebbende auteursrechten, databankrechten en overige (intellectuele) eigendomsrechten worden uitdrukkelijk voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van USP Marketing Consultancy OnderhoudNL B.V. verveelvoudigd Ondernemerspanel en/of openbaar meting gemaakt 25 - a14onlov2 worden. 44