Nieuwsbrief Zeeuwse arbeidsmarktmonitor Nummer 5: december 2015

Transcriptie

1 Nieuwsbrief Zeeuwse arbeidsmarktmonitor Nummer : december 2 Zeeuwse ondernemers blijven gunstig gestemd Winstgevendheid bouwondernemers pas volgend jaar op peil Krapte aan personeel in sectoren ICT en Vervoer en Opslag Figuur 1: Saldo Ondernemers positief over productie over de komende drie maanden 4 Samenvatting De Zeeuwse ondernemers zijn in het vierde van 2 over het algemeen positief gestemd. In was er in het derde een enorme verbetering (zie Nieuwsbrief 4, oktober 2). Dit optimisme houdt aan. Het is niet nog verder gestegen. De verwachtingen voor 216 zijn ook opvallend gunstig ,6 2,1 Het economisch optimisme is (een later dan in ) nu ook landelijk flink toegenomen. steekt er niet meer uitzonderlijk bovenuit. In vormen de winstgevendheid en de personeelssterkte uitzonderingen op het positieve beeld. Voor deze twee indicatoren is het gemiddelde in lager dan het landelijke cijfer en minder dan in het derde. In deze factsheet zoomen we nader in op sectorale verschillen in het Zeeuwse bedrijfsleven wat betreft de conjunctuurverwachtingen. De meeste indicatoren zijn voor de meeste sectoren positief tot zeer positief. Omzet neemt in alle sectoren toe, en ook bijvoorbeeld de investeringen groeien. Qua negatieve uitzonderingen blijkt dat vooral de bouwnijverheid en in mindere mate de logistiek negatief zijn geworden m.b.t. de winstgevendheid. Vooral de horeca en de niet-zakelijke diensten zijn negatief over de personeelssterkte e 213 4e 214 4e 2 4e Vooral de bouwbedrijven zijn zeer positief in hun verwachtingen (Figuur 2). Figuur 2: Saldo Ondernemers positief over productie over de komende drie maanden, 2, 4, per sector in 16,8 22, 2,8 29,6 64,9,8 Ondernemers positief over te verwachten productie in 2 Het economisch klimaat voor Zeeuwse bedrijven is momenteel gunstig. Zeeuwse bedrijven zijn op een aantal fronten zelfs positiever dan landelijk (zie o.a. Figuur 1). De meerderheid van de bedrijven is positief over de productieontwikkeling voor de laatste 3 maanden van het jaar, terwijl een jaar geleden nog een meerderheid van de Zeeuwse bedrijven negatief was. 14,6 2,

2 Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Orderportefeuille steeds beter, vooral in bouw, handel en ICT Het aantal bedrijven dat de orders ziet stijgen is ook flink gegroeid. Vorig jaar in hetzelfde zag nog een (kleine) meerderheid krimp in de orders, nu ziet de overgrote meerderheid groei. Figuur 3 toont de ontwikkeling van de orderontvangsten in het vierde van 212 tot 2. Inmiddels hebben de meeste bedrijven groei in de orders. Figuur 3: Saldo orderontvangsten afgelopen 3 maanden e 213 4e Ook bij deze indicator zijn de sectorale verschillen interessant. De bouw kent vrijwel bij alle bedrijven groei. Ook de meerderheid van de bedrijven in de handel, ICT en zakelijke diensten heeft aanzienlijke groei in de orderportefeuille. Figuur 4: Saldo orderontvangsten afgelopen 3 maanden, 2 4, per sector in 214 4e -2,4 Winstgevendheid niet beter dan eind vorig jaar, vooral bij bouwbedrijven In het vierde (zie Figuur ) is het saldo bedrijven dat de winstgevendheid positief beoordeelt niet gestegen. In eerste instantie een vreemde en mogelijk zorgwekkende ontwikkeling. 7,8 2 4e 1,4, 3,2 6,7 16,9 13,6 22, 2,4 4,7-7, Figuur : Saldo winstgevendheid afgelopen drie maanden e 213 4e 214 4e -7,1 Als we kijken naar de sectorverschillen dan valt op dat met name de winstgevendheid in de bouw negatief was. Orders lieten nog op zich wachten en er moesten wel al investeringen worden gedaan (zie, onder). Al met al dus een beeld dat nuancering behoeft. Veel sectoren hebben dus al een positief saldo, maar de bouwnijverheid (en in mindere mate vervoer en opslag) trekken het gemiddelde omlaag. Figuur 6: Saldo winstgevendheid afgelopen drie maanden, 2, 4, per sector in Personeelssterkte zal in 216 veel beter zijn, bijna overal, maar vooral in de bouw De verwachting van Zeeuwse bedrijven over de personeelssterkte voor 216 is zeer positief. Op de korte termijn is de verwachting nog wat minder positief (niet in figuur) maar voor het hele jaar ligt in dit saldo ruim hoger dan landelijk (zie Figuur 7) e -12,7-7,1-1,7-2, -2,7-2,8 2,6 6,9 16,,7 12,7 12,1-68,

3 Zeeuwse ondernemers blijven gunstig gestemd Figuur 7: Saldo oordeel personeelssterkte voor HEEL e 213 4e Wederom zijn de sectorale verschillen interessant om uit te lichten. Vooral in de persoonlijke diensten in de verhuur en verkoop van onroerend goed zijn de verwachtingen minder positief, voor de bouw zijn de verwachtingen juist enorm positief. Figuur 8: Saldo oordeel personeelssterkte voor HEEL 216, 2, 4, per sector in 214 4e -,9-1,9-3,9 Meer bedrijven zijn gaan investeren in 2, weer vooral in de bouw De investeringen in zijn in 2 flink gestegen. Het saldo ondernemers dat meer investeert is aanzienlijk sneller gestegen dan landelijk. De groei is het sterkst bij de ondernemers in de bouw. Die investeren bijna zonder uitzondering méér dan in 214. Andere sectoren waar er flink meer wordt geïnvesteerd zijn de ICT en de handel. In de Verhuur en in Onroerend Goed en in de sector Vervoer en Opslag is er een daling. 16,3,4 2 4e 9, 6,6,7, 16,3 11,3 23,2 17,7 66,1-2, Figuur 9: Saldo (verwachte) investeringen e 213 4e 214 4e,4 Figuur 1: Saldo (verwachte) investeringen 2, 4, per sector in In 216 gaan in de meeste sectoren (licht) meer bedrijven extra investeren Kijken we naar de verwachte investeringen voor 216 en vergelijken met de verwachte investeringen aan het einde van respectievelijk 214, 213 en 212, dan zijn de verwachtingen niet veel beter dan eind vorig jaar. Slechts iets meer dan de helft van de ondernemers verwacht meer te gaan investeren in ,1-4,3 7,7 2 4e 3,4 3 6,9,8,8,7,4 12, 24,8 66,1-13,

4 Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Figuur 11: Saldo Verwacht u meer investeringen te gaan doen volgend jaar dan dit jaar? 2 1 Figuur 13: Saldo tekort aan arbeidskrachten belemmert groei 2 1 6,6,3, e 213 4e 214 4e 2 4e e 213 4e 214 4e 2 4e Als we kijken naar sectorverschillen valt op dat vooral de bouwondernemers niet verwachten meer te gaan investeren (vooral natuurlijk omdat ze juist dit jaar veel hebben geïnvesteerd). Vooral in de verhuur en in de zakelijke diensten verwachten veel ondernemers meer te gaan investeren, in iets mindere mate ook in de industrie, de ICT en de vrijetijdssector. Figuur 12: Saldo Verwacht u meer investeringen te gaan doen in 216 dan in 2?, 2, 4, per sector in Tekort aan arbeidskrachten stijgt, maar niet méér dan landelijk In Figuur 13 is te zien dat een tekort aan arbeidskrachten vaker een knelpunt is dan in 214. Deze stijging wijkt echter niet af van de landelijke ontwikkeling. Voor ondernemers in de ICTsector en in de logistiek is het tekort aan goede arbeidskrachten het meest een knelpunt voor groei. In de overige sectoren is dit bij minder dan 1 van de ondernemers het geval 4,2 3,6,6,2 4,9 7,3 11,4 1,6 1,2 18,3, Figuur 14: Saldo Tekort aan arbeidskrachten belemmert groei, 2, 4, per sector in 1,1 Financiering slinkt als knelpunt, maar blijft nog groter dan arbeid Er is een lichte daling van het aandeel bedrijven dat financiële beperkingen als belemmering voor de bedrijfsvoering ziet. Deze daling is vergelijkbaar met de landelijke ontwikkeling, en de stijging in het derde is een tijdelijke gebleken. 1,4 2,7 2,6 3, 3,4,,1,1 9,2,4,

5 Zeeuwse ondernemers blijven gunstig gestemd Figuur : Saldo Onze activiteiten ondervinden belemmeringen door financiële beperkingen 2 1 1, e 213 4e 214 4e 2 4e Uit analyse van de verschillen tussen sectoren blijkt dat de bouw de minste belemmeringen ondervindt door financiële beperkingen. Makelaars en verhuurders vinden nog de meeste belemmering van financiële beperkingen, gevolgd door de persoonlijke dienstverleners. Figuur 16: Saldo Onze activiteiten ondervinden belemmeringen door financiële beperkingen, 2, 4, per sector in 6,4 7,6 Achtergrond COEN is opgezet rondom de maandelijkse enquêtes die CBS en EIB in Europees verband uitvoeren in de industrie, detailhandel, diensten en bouw. Aan het begin van een worden in het kader van COEN steeds extra vragen gesteld. Voor de enquête van het vierde worden landelijk in totaal 12. vestigingen ondervraagd, in de eerste drie kwartalen steeds.. Het onderzoek heeft betrekking op de belangrijkste conjunctuurrelevante variabelen in het bedrijfsleven. In een aantal gevallen worden over één variabele meerdere vragen gesteld, bijvoorbeeld over ontwikkelingen in de afgelopen tijd en verwachtingen voor de komende tijd of de ontwikkeling van de totale omzet en de buitenlandse omzet. 9 1,2 11, 13,2 12,9, COLOFON Nieuwsbrief december 2 Samenstelling: Joris Meijaard Dick van der Wouw Jolanda van Overbeeke De Zeeuwse arbeidsmarktmonitor is ontwikkeld in opdracht van Provincie door Etil en SBB. ZB Planbureau en Bibliotheek van beheert en onderhoudt de Zeeuwse arbeidsmarktmonitor. Kousteensedijk JE Middelburg Postbus EA Middelburg