Evaluatie zomerleesgroepen 2016 Senia organiseerde in 2016 voor het tweede achtereenvolgende jaar Zomerleesgroepen. Daar deden dit jaar 217 mensen aan mee, verdeeld over 38 groepen, gemiddeld 5,7 persoon per groep. Vergelijk: in 2015 waren er 17 groepen met gemiddeld 5,2 deelnemers. Eind augustus stuurden we een evaluatieformulier naar de deelnemers die ze online konden invullen. 127 personen hebben de vragen beantwoord, 59% van de deelnemers. Sommige groepen hadden in de loop van september pas hun derde bijeenkomst, zodat we eind september onderstaand overzicht konden samenstellen. In de enquête zat verschillende open vragen. De antwoorden zijn lastig te rubriceren, maar het voordeel van zulke vragen is wel dat mensen wel in eigen woorden reageren, en dat geeft ook een beeld. Uit de gegeven reacties is een kenmerkende selectie gemaakt. 1. Sprak de selectie van drie boeken u aan? Aan de Zomerleesgroepen wordt een duidelijk voorstel gedaan: drie boeken, die passen binnen een thema. De eerste vraag was of deze selectie aantrekkelijk was. Sprak de selectie van de boeken u aan? ja 73 nee 19 Gedeeltelijk, Rascha Peper niet 14 Niet geantwoord 21 Uit de tabel blijkt dat de meeste deelnemers, te weten 62%, tevreden waren over de selectie van drie boeken. 19 personen (15%) waren ontevreden, en 11% gedeeltelijk ze vonden Handel in veren van Rascha Peper er niet in passen. Uit de toelichting een paar kenmerkende opmerkingen. Daaruit blijkt wel dat de boeken verschillend ervaren werden. Interessant thema. Handel in veren van Rascha Peper is een prachtig boek maar viel niet echt in deze categorie Zeker Malva sprak mij aan. In eerste instantie niet, maar daarna wel. Eén van de deelnemers suggereerde om het boek een weekje te laten 'rusten' waarna ik meer afstand kon nemen. Ik kon toen het boek wel waarderen, omdat los van het taalgebruik, poëtisch, ik goed kon lezen waar het eigenlijk om gaat. De woorden, ingepakt in dialogen, gaven goed weer wat de schrijfster bedoelt. Ik vond de inbreng van Senia, middels vragen, en ook de inbreng van de deelnemers waardevol hierin. Ik viel vooral voor het boek Malva van Hagar Peeters, dat wilde ik graag lezen. De drie boeken vond ik wel passen bij het thema, maar niet erg aansprekend. Malva vond ik verschrikkelijk, ben er niet doorheen gekomen. Het boek Malva vond ik een moeilijk leesbaar boek Ik vond twee titels goed gekozen. Met het derde boek van Hendrickje Spoor had ik meer moeite. Alleen het boek van H. Spoor vond ik fijn om te lezen. Handel in veren vond ik matig en bij Malva moest ik me dwingen het boek uit te lezen. 1
2. Welke leeswijzer vond u de beste en waarom? We hebben vervolgens gevraagd welke leeswijzer men het meest waardeerde en waarom. Beste leeswijzer Malva, Hagar Peeters 58 Vader en dochter, Hendrickje Spoor 22 Handel in veren, Rascha Peper 14 niet geantwoord 33 Hieronder een selectie van de toelichting bij de antwoorden. Soms heeft het meer met de voorkeur voor het betreffende boek te maken. Waarom leeswijzer over Malva van Hagar Peeters de beste? De vragen zetten je aan het denken over het boek zelf (inhoud, structuur, taalgebruik) en dwongen je om het boek weer eens goed door te nemen. Het boek zelf was van literaire waarde en de vragen navenant ik vond het boek het beste, het mooiste en dan doet de leeswijzer het altijd goed. Vader en dochter kreeg te veel vragen waar je zelf met de ziel bloot zou kunnen. Was niet voor iedereen aantrekkelijk. Deze leeswijzer gaf de doeltreffendste achtergrond informatie. Voor mij van belang omdat dit het eerste boek was dat ik van haar las. Voor mij lag het dicht bij mijn relatie met mijn vader Dit was de eerste leeswijzer die ik zag; de vragen vond ik inspirerend om het boek een tweede keer te lezen; dat was goed. Bij de andere twee vond ik de vragen minder steunend/verrassend. De leeswijzer stelde de goede vragen, liet je nadenken over waarom de schrijfster iets had beschreven. Een juweeltje in mijn ogen, de fantasie die er uitspringt! Waarom Vader en dochter van Hendrickje Spoor meest verrassende boek In dit boek ging het duidelijk om een vader/dochter relatie Minder verwijzingen naar andere boeken. Leuker leesbaar. Bij de andere leeswijzers waren er soms wat onbegrijpelijke vragen. Prettig om te lezen. Het gaf gesprek stof m.b.t. je eigen jeugd/opvoeding. Waarom Handel in veren van Rascha Peper Vanwege de samenvatting,die me het meeste aansprak Omdat ik in eerste instantie niet uit het boek had gehaald wat erin zat. Maar dat heeft ook een persoonlijke achtergrond die ik niet goed ken. Heeft misschien te maken met het feit dat ik dit het mooiste boek vond van de drie Goede achtergrondinformatie. De vragen van de drie boeken waren soms moeilijk te beantwoorden. Geen keuze gemaakt Geen keuze: Alle drie leeswijzers hadden een eigen wijze van het boek bespreken. Ik haat de leeswijzers en kijk er nooit in. Ik vond alle leeswijzers geen niveau hebben. 2
Ik zou het niet weten, ik heb ze alle drie intensief gebruikt, had ze echt nodig voor het gesprek over de boeken. ik vond ze eigenlijk allemaal heel goed uitgebreid en goede vragen. De vragen van Malva vond ik het moeilijkst. Vragen over Vader en dochter spraken me aan. 3. Wat verwachtte u en zijn die verwachtingen uitgekomen? Deze vraag gaat erover of het een prettige ervaring was. Wat prettig is in dit geval, dat hangt af van wat je verwachtingen zijn. Uitgekomen? ja 82 nee 6 gedeeltelijk 36 Niet geantwoord 3 Van 82 personen (65%) zijn de verwachtingen uitgekomen, van 6 mensen zijn ze niet uitgekomen, en van 36 (28%) personen gedeeltelijk. Een selectie van verwachtingen die zijn uitgekomen uitwisseling van leeservaringen in een ongedwongen sfeer fijne gesprekken over de thema's in de boeken in de zomer boeken bespreken als alle clubs verder stilliggen een luchtig gebeuren maar wel gedegen in een ontspannen sfeer (immers vakantie) hoogwaardige literatuur lezen. aangename discussie ochtenden over mooie boeken hetzelfde als van de andere leesgroep. was even wennen aan de deelnemers, maar heel goede besprekingen gehad en fijn die extra boeken in de zomer die een verdieping vroegen. ik wilde eens proeven hoe dat is, een leesgroep, praten over boeken op een andere manier. Redelijk diepgaand je ervaringen met het boek bepreken Met anderen te spreken over boeken die je niet zelf hebt uitgekozen ik was nieuwsgierig hoe een echte leesgroep werkt Verwachtingen van de zes mensen die niet zijn uitgekomen Goede boeken Diepgang over de Nederlandse literatuur Mooie gesprekken over een boek dat raakt Leuke leeservaring op niveau Dat de boeken goed uitgezocht waren, en dat je er over kon spreken Ik was nieuwsgierig of erop andere wijze met het materiaal van Senia omgegaan zou worden Selectie van de verwachtingen die gedeeltelijk zijn uitgekomen Nieuwe leeftijdgenoten in de buurt leren kennen Drie keer met 1 thema bezig zijn, nieuwe mensen ontmoeten Eens een ander soort gedachtenwisseling dan in mijn al járen bestaande leesclub Gewoon, gezellig over een boek kletsen. Goede boeken lezen en de contacten, die je dan hebt. 4. Suggesties voor een thema volgend jaar 3
Ervan uitgaande dat we volgend jaar weer Zomerleesgroepen organiseren, hebben we alvast gevraagd naar suggesties voor een thema. Volgend jaar, thema Een ander thema dan familierelaties 20 waarvan reizen 5 Doorgaan met familierelaties 23 waarvan broer/zus 5 Onbekend of niet geantwoord 28 Opmerkingen bij een ander thema: Russische literatuur bijvoorbeeld ouder worden De kunstenaar en zijn muze, 3 keer ingebracht Een keuze uit boeken die bij het programma van de VPRO aan de orde zijn gekomen. Eén schrijver, drie boeken Het leven van 3 kunstenaars uit dezelfde periode, waardoor je ook een goed tijdsbeeld krijgt. Historische romans van 19e eeuwse auteurs iets meer geschiedenis gerelateerd, 3 keer opgemerkt. Of een biografie ik zou het leuk vinden iets over eten te lezen Islam? ja betere expertise. Dit was totaal ongeschikt. Klassieke literatuur bv de toverberg Thomas Mann of iets van Couperus/ Tolstoj Meer actuele thema's, maar ook de universele thema's als eenzaamheid, vrijheid e.d. 2 keer opgemerkt. 5. Suggesties voor de organisatie Hebt u suggesties voor de organisatie volgend jaar, een selectie uit de antwoorden die soms tegengesteld aan elkaar blijken te zijn. In eerste instantie werd de totale leesgroep verdeeld naar geografie: Haarlem en Heemstede. Maar voor de belangstellenden is in de regel het tijdstip (ochtend/avond) veel belangrijker. De bibliotheken kunnen mogelijk per e-mail aan hun lezers laten weten dat deze mogelijkheid er is. Zoals als nu met een klein stukje in de plaatselijke kranten vond ik prima. Veel mensen hebben het gelezen en waren ervan op de hoogte. Het was heel goed geregeld zo, complimenten daarvoor! Geen suggestie, wel zou het aardig zijn ook wat jongere mensen trachten te bereiken. in deze groep zat één deelnemer die niet in de groep paste. Dat kan je voorkomen door mensen te vragen die je kent en zelf dus de groep samen te stellen. Eén was een literatuur friek de andere vertelde vooral haar eigen verhaal en luisterde om daarin verder te gaan. Geen suggesties. Senia blijft afhankelijk van wie zich opgeeft en De variëteit van mensen vind ik wel plezierig Nee, ik heb geen suggesties. De informele manier waarop e.e.a. was georganiseerd vond ik juist prettig. Datumprikker werkte goed. Hier ging het goed. Vier personen is een plezierig aantal voor een afgebakende periode en een drietal boeken. Jullie doen dat toch goed? Ik zou het niet weten...misschien bedrijvenuitje van proberen te maken? 4
Ja, die broers (vaders enz.) Waar zijn toch die mannen en wat doen ze? In het begin kan er wat verwarring ontstaan of hoe je begint met afspraken maken en waar let je op. In onze groep liepen sommige in het begin wat hard van stapel. Dit kan mensen kwetsen. In onze groep verliep het chaotisch. Deelnemerslijst was niet compleet en er stond een verkeerde mevr. van Uden op. Deze heeft half augustus met mij gebeld, ze had de leeswijzers ontvangen hoewel ze zich niet had aangemeld zei ze en zat nog steeds maar te wachten op bericht over de eerste bijeenkomst.(ze zei dat ze bij Senia geen info kon krijgen over onze groep. ik weet natuurlijk niet of dat waar is.) 6. Ruimte voor overige suggesties en ideeën Tenslotte nog ruimte voor een laatste opmerking, daaruit een selectie. Samenkomst organiseren voor alle zomerwerkgroepen op een centraal adres. Een vragenlijst die je kunt gebruiken bij het vergelijken van de boeken in een slotbijeenkomst. Mijn ervaringen met een zomerleesgroep zijn helaas teleurstellend. Mijn suggestie is om mensen wel van tevoren te laten weten dat, als je met vakantie gaat in de zomerperiode, het geen zin heeft om mee te doen. Het volgend jaar de zomerleesgroepen van dit jaar als geheel benaderen om te peilen of men weer met elkaar in zee wil. In Baarn is daar draagvalk voor. Bij de bibliotheken zijn niet voldoende boeken voor de zomerleesgroep. Dus ook de suggestie doen dat niet alle leesgroepen de boeken in dezelfde volgorde bespreken. Dat kan helpen dat je toch een exemplaar bij de bibliotheek kunt lenen. Ik ben op een andere manier gaan lezen. Heerlijk!!!! Ik zou mij graag bij een leesgroep aansluiten. Ga zo door! Geef meer titels en laat de groep kiezen welke ze bepreekt bv zes titels en drie bespreken. Geef duidelijk aan wie de gespreksleider wordt en laat dat niet zo waaien. Geef hints hoe je met elkaar omgaat: bv luister naar elkaar... dit lijkt zo vanzelfsprekend maar wordt niet door ieder gedaan Al eerder gaan starten met het vormen van de groepen. De oproep iets eerder in het jaar. Ik vind jullie nieuwsbrief geweldig! ik wil zeggen dat ik uw werkwijze enorm bewonder. Al die recensies en links, het heeft me echt veel plezier gegeven Wat ik al schreef: ik werd er niet blij mee. Wil mijn geld terug. Zeer slecht wat de keuze was. Geen. Senia doet ongelooflijk goed werk. Dat kan een bibliotheek leesclub niet tegen op; is mijn ervaring. Deze eerste indruk van Senia is goed bevallen; mooie initiatieven. was zeer aangenaam vooral in de zomerweken waarin er weinig te doen is Het was een bijzondere en positieve ervaring voor ons allemaal. Misschien wat duidelijker aangeven als Senia. dat de organisatie echt voor de groep zelf is en dat deelname aan enia geld kost. Oktober 2016 Senia, Ineke vd Rotte 5