Gemeente Eindhoven 16R6706 Raadsnummer Inboeknummer 16bst00326 Dossiernummer 16.10.103 (2.3.2) Beslisdatum B&W 8 maart 2016 Raadsvragen van het raadslid dhr. E. Maas (BBL) over vergunning Croy Zendmast Geacht college, Rond de jaarwisseling is door twee omwonenden, mede namens honderden omwonenden, van de KPN zendmast aan de Croy een brief gestuurd aan het college van Burgemeester en Wethouders en aan de gemeenteraadsleden van Eindhoven. In deze brief stelden de omwonenden een aantal vragen rondom de vergunningverlening van deze zendmast. Tot op heden hebben zij niets vernomen van het college en hebben zij BBL verzocht hierover raadsvragen te stellen in de hoop snel een antwoord te krijgen. In de betreffende brief stellen de omwonenden, dat de milieuvergunning voor de KPN zendmast aan de Croy onterecht is verleend. Omwonenden klagen al langer dat de gemeten waarden veel hoger zijn dan de door KPN, met software van Aldena, berekende waarden op grond waarvan de milieuvergunning is verleend. Onlangs zijn de berekeningen met medewerking van Aldena herhaald en kwam aan het licht dat door KPN met de software is 'gesjoemeld'. KPN weigert aan de omwonenden toe te lichten hoe de berekeningen precies zijn uitgevoerd, omdat het hier om bedrijfsvertrouwelijke informatie zou gaan. Hierover heeft de Brede Beweging LinksOm een aantal vragen: Bent u op de hoogte van de nieuwe berekeningen? o Zo nee, bent u bereid de nieuwe berekeningen die door medewerking van Aldena zijn verkregen te onderzoeken of desnoods opnieuw uit te voeren en de resultaten hiervan terug te koppelen aan de gemeenteraad en de omwonenden? o Zo ja, waarom is hierover tot op heden niets aan de gemeenteraad gecommuniceerd? Mocht u overgaan tot een onderzoek en mocht blijken dat de gemeten waarden inderdaad hoger liggen dan toegestaan volgens de verleende milieuvergunning bent u dan bereid de huidige vergunning in te trekken en KPN een nieuwe aanvraag in te laten dienen? Bent u ervan op de hoogte, dat uit het onderzoeksrapport 'Croy zendmast' is gebleken, dat uit vergelijking met andere gemeenten nergens elders in Nederland woonwijken zijn, waar burgers aan vergelijkbare stralingsniveaus worden blootgesteld zoals hier aan de orde?
Kunt u in het licht van deze feiten de recente uitbreiding van de Croy zendmast met een regionale radiozender nog verdedigen?\ o Zo ja, hoe? Wat heeft de gemeente in het licht van bovenstaande feiten gedaan omde dreiging die burgers ervaren te verminderen? Wat heeft de gemeente in het licht van bovenstaande feiten met de adviezen van de onderzoekscommissie 'Croy zendmast' gedaan Kan de gemeente zich iets voorstellen bij de angst en gewetensnood van burgers, die zich in hun eigen woonhuis in de directe nabijheid van de krachtige stralingsbron niet meer veilig voelen? Erkent/accepteert de gemeente als vergunningverlenerverantwoordelijkheid voor de ongewenste situatie waarin buurtbewoners buiten hun schuld en zonder inspraak terecht zijn gekomen? Erkent de gemeente verantwoordelijkheid om de situatie voor omwonenden te verbeteren? Is de burgemeester bereid om de betreffende woonwijk te bezoeken om de situatie zelf te aanschouwen? Is de gemeente op de hoogte van het feit, dat bij een eventuele hoogbouw van Vacansoleil er te hoge stralingsniveaus in de hogere kantoren op zullen treden? o Zo ja, gaat de gemeente dan handhavend optreden tegen KPN? Kunt u uitleggen waarom voor werknemers van Vacansoleil een hogere maximale stralingsbelasting is toegestaan dan voor omwonenden? Bent u op de hoogte van het feit, dat voormalig staatssecretaris Mansveld heeft opgeroepen het ALARA principe (As Low As Reasonably Achievable) onverkort toe te passen met betrekking tot elektromagnetische straling? Indien de gemeente het ALARA principe toe zou passen bij de Croy zendmast, wat zou dan de maximale toe te laten stralingsbelasting zijn en wat betekent dat voor de huidige situatie? Eindhoven, maandag 18 januari 2016. Antwoord van burgemeester en wethouders Inleiding In 2014 is onder leiding van toenmalig raadslid Kees Reijnders een raadswerkgroep ingesteld, die onderzoek heeft uitgevoerd naar de effecten van de zendmast Croy op de woonomgeving. Deze raadswerkgroep was ingesteld naar aanleiding van aanhoudende bezorgdheid van omwonenden. De werkgroep bestond uit vertegenwoordigers van de gemeenteraad, betrokken wethouder, omwonenden en gemeente en werd ondersteund door het Antennebureau, Professor Peter Zwamborn (Kennisplatform Elektromagnetische Velden) en specialisten van de GGD Hart voor 2
Brabant. Tijdens de raadscommissie Economie en Mobiliteit d.d. dinsdag 25 februari 2014 zijn de bevindingen toegelicht en zijn te overwegen aanbevelingen besproken. De algemene conclusie van de werkgroep was dat de zorgen van omwonenden burgers in de wijk over mogelijke gezondheidsgevolgen vanwege elektromagnetische straling goed naar voren zijn gebracht en gehoord. In het onderzoek is de situatie en de beleving rondom de zendmast Croy in de volle breedte bekeken en beoordeeld. De volgende samenvattende constateringen zijn naar voren gekomen: - De gemeente heeft geen directe doorzettingsmacht om de normen zelfstandig aan te scherpen. - Er is bij de GGD geen bevestiging verkregen van vermeende gezondheidsschade. - In de wijk is een gericht wetenschappelijk gezondheidsonderzoek niet mogelijk vanwege de beperkte populatie en de benodigde duur van een dergelijk onderzoek. - De situatie rondom zendmast Croy is vanwege de combinatie van de afstand tot de woonwijk, de hoogte en de aanwezige zendsterkte bijzonder, in die zin dat een vergelijkbare situatie in Nederland weinig voor komt. - De elektromagnetische veldsterkte afkomstig van de zendmast is relatief hoog, maar ligt ruimschoots beneden de vergunde waarden en wettelijk (door EU en het rijk) gestelde normen. De veldsterkte van de zenders ligt beneden 3 V/m en dat is ruimschoots beneden de wettelijke norm (orde grootte 41 V/m). - Er bestaat verschil van mening tussen bewoners en eigenaar/providers van de zendmast over de mogelijkheid om de zendsterkte voor goede TV-ontvangst te verlagen. Onderzochte technische aanpassingen van de zendmast/zenders zijn vanwege de bedrijfsvoering van de providers niet haalbaar gebleken. - Kosten voor eventuele verplaatsing zijn voor rekening van de initiatiefnemer. Verplaatsing van de zendmast is vanwege hoge kosten en naar verwachting beperkte reductie van de veldsterkte nabij de woningen, geen reële optie. - Het afschermen van woningen is theoretisch mogelijk, maar relatief duur en er is van te voren niet aan te geven hoe groot de reductie van de veldsterkte zal zijn. Bewoners hebben aangegeven behoefte te hebben aan objectieve informatie over eigen mogelijkheden tot afscherming van elektromagnetische straling in huis, alsmede inzicht in de feitelijke in huis voorkomende veldsterkte. - Het beleid van preventieve zorg van gemeente Eindhoven behoeft geen aanpassing. Het is de afgelopen jaren effectief gebleken en providers hebben toegezegd dat bij voorgenomen wijzigingen conform het gemeentelijke beleid tijdig, actief en open te communiceren met de wijk. Zoals aangegeven zijn de resultaten van raadswerkgroep gepresenteerd in de raadscommissie en ontsloten op de gemeentelijke website. De raad het hierop geen nieuwe acties geïnitieerd. Hieronder volgt de beantwoording van de raadsvragen 3
1. Bent u op de hoogte van de nieuwe berekeningen? Zo nee, bent u bereid de nieuwe berekeningen die door medewerking van Aldena zijn verkregen te onderzoeken of desnoods opnieuw uit te voeren en de resultaten hiervan terug te koppelen aan de gemeenteraad en de omwonenden? Zo ja, waarom is hierover tot op heden niets aan de gemeenteraad gecommuniceerd? Wij zijn op de hoogte van de nieuwe berekeningen. Deze zijn bij de recente behandeling van de beroepszaak aan de orde geweest en door de rechter als zo danig ook beoordeeld. De rechter heeft geoordeeld dat aan de bestaande weten regelgeving wordt voldaan. 2. Mocht u overgaan tot een onderzoek en mocht blijken dat de gemeten waarden inderdaad hoger liggen dan toegestaan volgens de verleende milieuvergunning bent u dan bereid de huidige vergunning in te trekken en KPN een nieuwe aanvraag in te laten dienen? Er is zowel volgens het Antennebureau als op basis van de recente rechtelijke uitspraak geen aanleiding voor het uitvoeren van een nieuwe onderzoek. Uit de overgelegde gegevens bij de zitting blijkt dat KPN aan de vergunningsvoorwaarden voldoet. Het intrekken van de huidige vergunning en doen van een nieuwe aanvraag is dan ook niet aan de orde. 3. Bent u ervan op de hoogte, dat uit het onderzoeksrapport 'Croy zendmast' is gebleken, dat uit vergelijking met andere gemeenten nergens elders in Nederland woonwijken zijn, waar burgers aan vergelijkbare stralingsniveaus worden blootgesteld zoals hier aan de orde? Er zijn in Nederland woonwijken met vergelijkbare stralingsniveaus. Tijdens het onderzoek van de ingestelde raadswerkgroep is deze vergelijking aan de orde geweest. Zoals in de inleiding is aangegeven is de situatie rondom zendmast Croy vanwege de combinatie van de afstand tot de woonwijk, de hoogte en de aanwezige zendsterkte bijzonder, in die zin dat een vergelijkbare situatie in Nederland weinig voor komt. 4. Kunt u in het licht van deze feiten de recente uitbreiding van de Croy zendmast met een regionale radiozender nog verdedigen? Zo ja, hoe? Ja. De uitbreiding met digitale radiozenders (TDAB antenne-installaties) valt binnen de vergunningsvoorwaarden. Dit is recent door de rechter bevestigd. 5. Wat heeft de gemeente in het licht van bovenstaande feiten gedaan om de dreiging die burgers ervaren te verminderen? 4
De problematiek van de gezondheidseffecten bij de zendmast Croy is in 2014 uitvoerig door een raadswerkgroep onderzocht. De uitkomsten van het onderzoek zijn in een openbare raadsvergadering op 25 februari 2014 ook aan bewoners en andere belanghebbenden gepresenteerd. Conform het beleid verstrekken wij actueel inzicht en informatie over zendmasten op onze gemeentelijke website en in diverse publicaties. Hierbij zijn wij ondersteund door kennisinstituten zoals het Antennebureau, TNO, RIVM en de GGD Brabant Zuidoost. 6. Wat heeft de gemeente in het licht van bovenstaande feiten met de adviezen van de onderzoekscommissie 'Croy zendmast' gedaan. We voeren het afgesproken beleid uit. Daartoe hebben we onder meer een aantal duidelijke gemeentelijke afspraken vastgelegd rondom het realiseren en veranderen van zendmasten in Eindhoven. Zo voeren we jaarlijks een Plaatsingsplan-overleg met alle betrokken providers, waarin wordt aangegeven, waar ze het komend jaar binnen Eindhoven veranderingen, aanpassing of het bijplaatsen van zenders willen realiseren. Daar waar wijzigingen worden verwacht, worden bewoners door de gemeente (in samenspraak met GGD Brabant Zuidoost en betreffende providers) geïnformeerd over de plannen en mogelijke effecten voor de gezondheid. Indien nodig wordt relevante informatie op onze gemeentelijke website geplaatst. Verder zijn we als gemeente proactief aan de slag gegaan om ons rondom stralingsproblematiek up-to-date te houden en hebben hierover contact met het RIVM en landelijke kennisplatform ElektroMagnetische Velden. Ook gaan we als gemeente bij plaatsing en verandering aan zendmasten vroegtijdig in gesprek met bewoners en belanghebbenden om onrust en onduidelijkheid te voorkomen. Daar waar we als gemeente de helpende hand kunnen bieden zullen we ook actief helpen om, samen met GGD, objectieve informatie te geven over wat omwonenden over deze problematiek om zo de burger zo goed mogelijk te informeren. 7. Kan de gemeente zich iets voorstellen bij de angst en gewetensnood van burgers, die zich in hun eigen woonhuis in de directe nabijheid van de krachtige stralingsbron niet meer veilig voelen? Wij kunnen ons goed voorstellen dat er onrust bij burgers ontstaat in de omgeving van zendmasten. Door goede communicatie hopen we bij onze inwoners duidelijkheid te geven, waardoor angst en gewetensnood over de effect van een zendmast verminderd kan worden. Indien bewoners behoefte hebben aan objectieve informatie over de voorkomende veldsterkte in hun woonomgeving zullen we hierover, bijgestaan door kennisinstellingen, in gesprek gaan. Een dergelijk overleg hebben we recent voor omwonenden van zendmast Croy geïnitieerd. 5
8. Erkent/accepteert de gemeente als vergunningverlener verantwoordelijkheid voor de ongewenste situatie waarin buurtbewoners buiten hun schuld en zonder inspraak terecht zijn gekomen? Zie het antwoord op vraag 6 en de toelichting in de inleiding. 9. Erkent de gemeente verantwoordelijkheid om de situatie voor omwonenden te verbeteren? Zie het antwoord op vraag 7 en de toelichting in de inleiding. 10. Is de burgemeester bereid om de betreffende woonwijk te bezoeken om de situatie zelf te aanschouwen? De burgemeester en het hele college zijn op de hoogte van de situatie rondom de zendmast. Indien de situatie dit vraagt zal het college van Burgemeester en Wethouders dit altijd doen. 11. Is de gemeente op de hoogte van het feit, dat bij een eventuele hoogbouw van Vacansoleil er te hoge stralingsniveaus in de hogere kantoren op zullen treden? Zo ja, gaat de gemeente dan handhavend optreden tegen KPN? Wij zijn op de hoogte van dit voornemen van Vacansoleil. Indien dit initiatief concreet wordt ingevuld, zal deze ontwikkeling beoordeeld en getoetst worden aan de geldende wet- en regelgeving. Onderdeel hiervan is de toetsing aan het aanwezige stralingsniveau uitgedrukt in de wettelijke normen voor de aanwezige elektromagnetische veldsterkte (EMV). Daarbij wordt rekening gehouden met de vergunde rechten van KPN. Er is op dit moment geen aanleiding te veronderstellen dat niet aan de het wettelijke stralingsniveau zal kunnen worden voldaan. 12. Kunt u uitleggen waarom voor werknemers van Vacansoleil een hogere maximale stralingsbelasting is toegestaan dan voor omwonenden? De toegestane stralingsbelasting als gevolg van elektromagnetische straling is vastgelegd in landelijke wet- en regelgeving. Er gelden andere blootstellingslimieten voor werknemers dan voor omwonenden. Die zijn voor werknemers veelal hoger. Dat heeft te maken met de duur van blootstelling. 13. Bent u op de hoogte van het feit, dat voormalig staatssecretaris Mansveld heeft opgeroepen het ALARA principe (As Low As Reasonably Achievable) onverkort toe te passen met betrekking tot elektromagnetische straling? Ja, het betreft een brief van 19 augustus 2013 van Staatssecretaris Mansveld aan de 2 e kamer. In het gemeentelijk beleid voor zendmasten is het ALARA beginsel uitgangspunt. Ons college conformeert zich in navolging van de Raad van State 6
voor wat betreft dit aspect betreft volledig aan het standpunt en bevindingen van de Gezondheidsraad. 14. Indien de gemeente het ALARA principe toe zou passen bij de Croy zendmast, wat zou dan de maximale toe te laten stralingsbelasting zijn en wat betekent dat voor de huidige situatie? De maximaal toegestane veldsterkte bedraagt 3 V/m, of zo veel lager als mogelijk. De huidige situatie voldoet daaraan. Eindhoven, 8 maart 2016 Burgemeester en wethouders van Eindhoven 7