Datum : Uw brief van : 7 september 2012 Uw kenmerk : Uw BSN : Ons kenmerk : / Onderwerp : UMTS-antennes. Geachte mevrouw Koppert,

Transcriptie

1 Datum : Uw brief van : 7 september 2012 Uw kenmerk : Uw BSN : Ons kenmerk : / Onderwerp : UMTS-antennes Geachte mevrouw Koppert, Op 7 september stuurde u ons een brief waarin u, mede namens een aantal andere bewoners van onze gemeente, uw zorgen uit over de UMTS-antennes in de gemeente Eemsmond. In uw brief stelt u elf vragen over de UMTS-antennes. Daarnaast verzoekt u de gemeente een informatiebijeenkomst te organiseren en roept u ons op om interactief (dus samen met de burgers) een antennebeleid op te zetten. Met deze brief zullen wij een antwoord proberen te geven op de vragen die u gesteld heeft. Voordat wij uw vragen beantwoorden, geven wij, om onduidelijkheid te voorkomen, een toelichting op de verschillende termen die in deze brief worden gebruikt: Antenne-installatie: Een antenne-installatie is het geheel van één of meer antennes, een antennedrager, bedrading en een apparatuur- of techniekkast met bijbehorende bevestigingsconstructie, dat gebruikt wordt voor het verzenden en/of ontvangen van radiofrequente, elektromagnetische velden. Antenne: Een antenne is een onderdeel van een antenne-installatie. Antennemast: Een antennemast is een hoge constructie die gebruikt wordt voor het bevestigen van antennes. Deze antennes dienen voor de transmissie van televisie-, radio-, telefoon-, of andere signalen. In een antennemast kunnen meerdere antenne-installaties geplaatst worden. Opstelpunt Een opstelpunt is de plek waar een antenne-installatie geplaatst wordt. Een opstelpunt kan bijvoorbeeld een gebouw (bijvoorbeeld flat of een kerktoren) of een antennemast zijn. Op een opstelpunt kunnen meerdere antenne-installaties staan.

2 I. Beantwoording van de vragen 2 Vraag 1 Heeft de gemeente zich op de hoogte gesteld van onderzoeken naar mogelijke gezondheidsrisico s veroorzaakt door elektromagnetische straling, waaronder die van telecom-zenders zoals UMTS (G3) en de opvolger G4, op de korte termijn en vooral op de lange termijn? Welke (epidemiologische) onderzoeken zijn hierbij geraadpleegd? Er is veel onderzoek gedaan naar de mogelijke gevolgen van de straling van GSM- en UMTSantennes. De Gezondheidsraad volgt namens de overheid het wetenschappelijk onderzoek naar elektromagnetische velden en gezondheid en brengt, gevraagd en ongevraagd, adviezen uit over elektromagnetische velden. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu (I&M) is verantwoordelijk voor de beoordeling van en normstelling voor de effecten van elektromagnetische velden op mens en milieu. De kennisneming en beoordeling van mogelijke gezondheidsrisico's veroorzaakt door elektromagnetische straling (op de korte en lange termijn), zijn daarom een Rijksaangelegenheid en geen aangelegenheid van de gemeente. Vraag 2 Waarom is dit advies uit dit EU rapport niet opgevolgd of is de gemeente wellicht niet op de hoogte van dit rapport en dus van het advies? Bent u, nu u kennis heeft kunnen nemen van dit rapport, bereid de aanbevelingen daaruit te betrekken bij uw beslissing op dit gebied? Het ministerie van I&M heeft, in samenspraak met het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I), op basis van de huidige wetenschappelijke inzichten geen aanleiding gezien om op grond van gezondheidskundige argumenten te pleiten voor een wijziging van de vergunningverlening en van de eisen voor UMTS-antennes. Omdat het beleid over de gezondheidsaspecten van de plaatsing van antenne-installaties ten behoeve van GSM en UMTS een taak van de rijksoverheid is, is het aan de Rijksoverheid, en niet aan de gemeente, om aanbevelingen uit het door u genoemde rapport wel of niet over te nemen. Vraag 3 In het verlengde hiervan vragen wij ons af of de gemeente niet de verantwoordelijkheid om de gezondheid van haar burgers te beschermen had moeten nemen door tegen het Antenneconvenant van de VNG in geweer te komen. Gemeenten als Tilburg en Eindhoven bijvoorbeeld hebben dit wel gedaan en hebben deze straling weten te weren door geen UMTS antennes toe te staan. Bent u bereid dat hier in Eemsmond nu alsnog ook doen? Het Antenneconvenant is door de VNG, de Rijksoverheid en de operators gezamenlijk tot stand gekomen. Als de Rijksoverheid er aanleiding toe ziet om op grond van gezondheidskundige redenen te pleiten voor een wijziging van de eisen aan UMTS-antennes, zal het Antenneconvenant worden aangepast. Tot die tijd zijn alle gemeenten, en dus ook Tilburg en Eindhoven, via de VNG aan het convenant gebonden. Daarnaast is het aan de Gezondheidsraad om wetenschappelijke onderzoeken te beoordelen op de gevolgen van elektromagnetische velden. Tot dusver heeft de Gezondheidsraad geconcludeerd dat er geen aanwijzingen bestaan dat GSM- en UMTS-straling nadelige effecten op de volksgezondheid hebben. Gemeenten als Tilburg en Eindhoven zijn net als Eemsmond gebonden aan het Antenneconvenant (Rijksbeleid). Het Antenneregister en navraag bij het Antennebureau wijzen uit dat ook Tilburg en Eindhoven, net als iedere andere gemeente, UMTS-antennes conform het Antenneconvenant toestaan. Wij zijn daarom niet bereid tegen het Antenneconvenant in het geweer te komen. Vraag 4 Een goede mogelijkheid om invloed uit te oefenen op de plaatsing van UMTS antennes en hun opvolgers is het voeren van een gemeentelijk antennebeleid. Is de gemeente bereid om een antennebeleid op te stellen?

3 3 De bevoegdheid van de gemeente met betrekking tot opstelpunten voor antenne-installaties (voor UMTS) is beperkt. Zoals al eerder aangegeven, heeft de gemeente geen zeggenschap over de gezondheidsvraagstukken rondom antenne-installaties. Alleen bij omgevingsvergunningsplichtige antenne-installaties en antennemasten is de gemeente verantwoordelijk voor de ruimtelijke ordening en bouwkundige procedures, overeenkomstig de Wet algemene bepalingen omgevingsvergunning (WABO) en het bouwbesluit. Omgevingvergunningsvrij Voor het plaatsen van een antenne-installatie (voor UMTS) hebben providers in beginsel geen specifieke vergunning nodig: de plaatsing is vergunningsvrij, mits deze voldoet aan de wettelijke bepaling van de WABO (artikel 2.15, bijlage II, Besluit omgevingsrecht). De gemeente kan in deze gevallen (zo is ook in jurisprudentie bevestigd) niet weigeren om mee te werken. Monument of beschermd dorpsgezicht Een antenne-installatie is niet omgevingsvergunningsvrij als het om plaatsing op een monument of in een beschermd dorpsgezicht gaat. In dat geval is een omgevingsvergunning vereist. Deze vergunning beoogt bescherming van het monument. Bij een monument is het enige toetsingskader van de gemeente of het monument niet wordt ontsiert of in gevaar wordt gebracht. Antennemast Het enige waar een gemeente daadwerkelijk invloed op kan uitoefenen, is de oprichting van een antennemast. Dit komt omdat voor het oprichten van een antennemast in de regel wel een omgevingsvergunning vereist is, namelijk voor het onderdeel bouwen en voor planologisch strijdig gebruik. De afweging voor het vergunnen van een antennemast wordt vanuit stedenbouwkundig- en welstandsoogpunt bekeken. Daarbij wordt beoordeeld of er sprake is van een goede ruimtelijke inpassing. Bij de vraag of een vergunning voor een dergelijke antennemast al dan niet verleend moet worden, zijn niet-ruimtelijke aspecten, zoals gezondheidsrisico's, geen (houdbare) toetsingscriteria voor de gemeente. Verderop in deze brief zullen wij nader ingaan op uw vraag of de gemeente bereid is een antennebeleid op te stellen. Vraag 5 Wat betreft de al aanwezige UMTS-antennes vragen wij de gemeente Eemsmond of ze bereid is mee te werken aan alternatieve plaatsen voor of verplaatsing van UMTS-antennes. Gelet op onze bevoegdheden zien wij geen mogelijkheden om de bestaande antenne-installaties te verplaatsen. Vraag 6 Sinds mei 2012 zijn er 3 UMTS-antennes op de RK kerk aan de Hoofdstraat West in Uithuizen geplaatst. Hoe hoog is de straling van deze zenders? Wanneer is dit gemeten? Het Antennebureau, als informatie en voorlichtingsbureau van de overheid over antennes, kan hier meer informatie over verstrekken ( Daarnaast kunt u het Antenneregister raadplegen voor hoogte, veilige afstand, frequenties en het vermogen van de antennes. Vraag 7 Op welke wijze houdt de gemeente toezicht op het stralingsniveau van deze en alle andere zenders, aangezien Telecombedrijven deze straling kunnen wijzigen c.q. verhogen? Agentschap Telecom, dat onder het ministerie van EL&I valt, is verantwoordelijk voor de vergunningverlening voor en het toezicht op het gebruik van frequenties, die nodig zijn voor

4 draadloze en mobiele toepassingen. Als toezichthouder op het gebruik van elektromagnetische velden voert het agentschap jaarlijks door heel Nederland steekproefsgewijs veldsterktemetingen uit, om na te gaan of de blootstellingslimieten ergens worden overschreden. Voor een overzicht van de veldsterktemetingen verwijzen wij u naar de internetpagina van het Antennebureau: 4 Vraag 8 Is er een limiet gesteld aan de hoeveelheid antennes die per locatie geplaatst mogen worden? En is er een limiet aan het aantal locaties? Het Antennebureau kan u meer informatie geven over eventueel gestelde limieten aan de hoeveelheid antennes per locatie en over eventuele limieten op het aantal locaties. U kunt het Antenneregister raadplegen voor een overzicht van de huidige locaties in de gemeente Eemsmond. Vraag 9 Hoe en door wie worden de locaties voor het plaatsen van antennes vastgesteld? Jaarlijks stuurt de organisatie waar de drie operators in vertegenwoordigd zijn - MoNet - een zogenaamd plaatsingsplan naar alle gemeenten. Hierop zijn alle aanwezige antennes ten behoeve van mobiele communicatie weergegeven en worden ook de zoekgebieden waar de providers een betere dekking wensen en nog antennes willen plaatsen, vermeld. De gemeente voert hierover ieder jaar een gesprek met MoNet. Vraag 10 Kan het type antenne, in dit geval UMTS, vervangen worden door een ander type antenne, zoals bijv. de G4, zonder overleg met de eigenaar van de locatie, de gemeente en bijvoorbeeld buurtbewoners? Zoals hiervoor reeds is gemeld, is Agentschap Telecom het bevoegd orgaan als het gaat om vergunningverlening voor frequentieruimte. Voor informatie over de vraag of er voor de wijziging in de toepassing van UMTS naar G4 een ander type antenne nodig is, kunt u terecht bij het Antennebureau ( Vraag 11 Naast mogelijke gezondheidsrisico s lopen de woningeigenaren ook een financieel risico door waardevermindering van hun huis na plaatsing van Telecom antennes. Wie draait er voor deze financiële strop op? Zoals reeds uiteengezet, zijn antennes en hun relatie tot de volksgezondheid een Rijksaangelegenheid. Voor zover het de antennemast betreft, is de gemeente wel verantwoordelijk, en wel in het kader van de ruimtelijke ordening. Als er in de nabijheid van uw woning een antennemast wordt gebouwd, bestaat de mogelijkheid tot het indienen van planschade bij de gemeente. Bij de beoordeling van een planschadeclaim mogen alleen de ruimtelijke gevolgen en de objectief te verwachten overlast in de beoordeling worden meegewogen. Mogelijke gezondheidsrisico's van Antenne-installaties horen hier niet bij. Uit jurisprudentie blijkt dat de angst voor vermeende gezondheidsrisico's van toekomstige kopers voor de betrokken woning niet kan leiden tot een financiële vergoeding, omdat de beoordeling van de onderzoeken door de gezondheidsraad en de regering geen reden geven tot bezorgdheid over de schadelijkheid van antenne-installaties op de gezondheid. II Interactieve beleidsvorming en informatiebijeenkomst Steeds meer moderne toepassingen vragen om de aanleg van een dekkend netwerk voor mobiele communicatie. Om zo'n netwerk te realiseren, is de plaatsing van verschillende antennes of

5 5 antennemasten een vereiste. Ook in Eemsmond worden, onder andere voor een sluitende dekking van mobiele telefonie, antennes en antennemasten geplaatst. Bovendien moeten er ook voor nieuwe toepassingen, zoals digitale televisie, UMTS, draadloos internet en C2000 (communicatienetwerk van hulpdiensten), antennes geplaatst worden. Een sluitende dekking van de netwerken wordt van maatschappelijk en economisch belang geacht. Tegelijkertijd merken wij, mede door uw brief, dat er zorgen zijn over de mogelijke gevolgen van de straling van de antenne-installaties voor de volksgezondheid en dat de plaatsing van met name antenne-installaties voor UMTS daarom soms tot ongerustheid bij omwonenden leidt. Waarschijnlijk kunnen wij deze ongerustheid helaas niet bij u wegnemen. In de beantwoording van uw vragen hebben wij kenbaar willen maken dat wij als gemeente een zeer beperkte rol spelen bij en bijna geen beleidsvrijheid hebben over dit onderwerp. Onze bevoegdheid ten aanzien van de plaatsing van antenne-installaties beperkt zich slechts tot een goede ruimtelijke inpassing van antennemasten en vergunningsplichtige antenne-installaties. Omdat niet-ruimtelijke aspecten - zoals gezondheidsrisico's - niet tot de bevoegdheid van de gemeente behoren, hoort een breed interactief antennebeleid niet tot onze taak. Bovendien is onze bevoegdheid beperkt en daarom denken wij dat een interactief beleid niet het resultaat oplevert dat u nastreeft. Alle informatie met betrekking tot de gemeentelijke rol bij dit onderwerp staat in deze brief. Ook hebben wij al aangegeven dat een breed interactief antennebeleid niet tot de taak van de gemeente behoort. Daarnaast is het zo dat de gemeente eenvoudigweg niet meer informatie heeft. Daarom zien wij geen meerwaarde in het organiseren van een informatiebijeenkomst. Wij hopen u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben. Mochten er nog vragen zijn, dan kunt u contact opnemen met de heer B. Moes van de afdeling Ruimtelijke Ontwikkeling, op telefoonnummer (0595) Vriendelijke groet, Burgemeester en wethouders van de gemeente Eemsmond, M. van Beek, burgemeester W.J.M. Haarsma, secretaris