Wie zorgverzekering zegt, zegt solidariteit Actuariaatcongres VSAE, 27 februari 2013 Dagmar van Ravenswaay Claasen Afdelingshoofd toezicht zorgverzekeraars
Programma 0. Vooraf / introductie 1. Blik op de zorgmarkt 2. Blik op het -toezicht (10 min). 3. en solidariteit in de zorg (10 min.) 4. Praktische dilemma s: wat zou jij doen? (15 min.) Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 2
Een woord vooraf A theory of justice - John Rawls, politiek filosoof, 1971 Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 3
1. Blik op de zorgmarkt Omvang: EUR 75 mrd Premie-inkomen: EUR 45 mrd Doelgroep: 16,7 mln Nederlanders Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 4
Wie zorgverzekering zegt, zegt.. Collectief georganiseerde solidariteit (Zvw, AWBZ) Risicosolidariteit Inkomenssolidariteit Solidariteit staat steeds meer onder druk Vergrijzing Financiële crisis Meer transparantie over risico s Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 5
2. Blik op en het toezicht Prijsstabiliteit en een evenwichtige macroeconomische ontwikkeling in Europa, samen met de centrale banken van het Eurosysteem Een schokbestendig financieel systeem en een veilig, betrouwbaar en efficiënt betalingsverkeer Solide en integere financiële instellingen die hun verplichtingen en toezeggingen nakomen Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 6
-toezicht op (zorg-)verzekeraars Banken Verzekeraars Pensioen fondsen Beleid Expertisecentra Internationale groepen Nationale groepen Zorgverzekeraars Middelgrote en kleine verzekeraars Actuariaat & Risicobeheer Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 7
Goed toezicht is.. Indringend Kritisch en proactief Omvattend Adaptief Vasthoudend Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 8
Indringend en vasthoudend Indringend Instellingen stimuleren door: Indringende vragen stellen Duidelijke grenzen stellen Escaleren indien nodig Niet alleen meetbare zaken (solvabiliteit en liquiditeit) maar ook analyse van bedrijfsmodel, governance, kwaliteit bestuurders en commissarissen Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 9
Indringend en vasthoudend Vasthoudend Analyse wordt gevolgd door actie Maatregelen, tijdslijn en eventuele sancties worden actief gecommuniceerd Enforcement houding: afdwingen van gevraagde maatregelen Escaleren volgens de interventieladder Waar nodig regie overdragen aan interventie-eenheid Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 10
Focus op risk drivers en prudentiële risico s Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 11
Risk Drivers Macro & sectorale risico s Bedrijfsmodel en strategie Gedrag, cultuur en governance Infrastructuur en IT Risicobeheer Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 12
Prudentiële risico s Kredietrisico Marktrisico Matching / renterisico Operationeel risico Verzekeringstechnisch risico Liquiditeitsrisico Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 13
Risk drivers en risico s gecombineerd (Focus!) Risk Driver PRUDENTIELE & INTEGRITEITSRISICO S Beoordelingskader Basis-/Verdiepingskader Register, Heatmap Krediet Markt Matching-/ Rente Operationeel Verzekering Liquiditeit Integriteit Macro / Sector Risicoregisters Bedrijfsmodel & strategie Beoordelingskader Bedrijfsmodellen en strategie Gedrag, cultuur & governance Beoordelingskader Gedrag, cultuur en governance TOP DOWN Infrastructuur/IT Beoordelingskader Infrastructuur en processen Risicobeheer Beoordelingskader Basis Basis Risicobeheer Basis Basis Basis Basis Risicopositie Krediet Markt Rente OpRisk Verz. Basis Liq. Intgrt. Kapitaal en Liquiditeit Beoordelingskader Kapitaal BK Liquiditeit RISICOPROFIEL Risicoregime met bijbehorende acties Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 14
Van risicoprofiel naar toezichtregime Toezichtregime Activiteiten Urgent Formele maatregelen Hoog Specifieke actie Neutraal Normale activiteiten Laag Geen activiteiten Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 15
3. en solidariteit in de zorg Figuur: ontwikkeling collectieve uitgaven 1970-2012 Sociale zekerheid, zorg, onderwijs, openbaar bestuur, in % totale overheidsuitgaven Bron: CPB, CEP 2012 Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 16
en solidariteit in de zorg (II) -Centrale Bank kijkt als economisch adviseur naar Houdbare overheidsfinanciën Concurrentiekracht economie Koopkrachtontwikkeling Grenzen aan de solidariteit vanuit macro-perspectief: Klaas Knot (2012, ZN congres): Zonder overdrijving kunnen we stellen, dat de stijgende kosten van de gezondheidszorg een bedreiging vormen voor de Nederlandse economie. CPB (2013): Als de sterke groei van de gezondheidszorg zich voortzet, kunnen vraagtekens gezet worden bij de wens om voor iedereen gelijke toegang tot zorg te garanderen. (De prijs van gelijke zorg - policy brief) RVZ (2005): Het wordt bovendien steeds duidelijker dat een van de belangrijkste factoren voor het succes van de toekomstige zorg het gedrag van patiënten en burgers is. Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 17
en solidariteit in de zorg (III) -Prudentiële toezichthouder kijkt o.a. naar 1. Stabiliteit zorgverzekeraars Beheerste bedrijfsvoering, voldoende kwaliteit en omvang van kapitaalbuffers Geschiktheid bestuurders 2. Stelsel van risicoverevening in de Zvw Risicodempend effect van ex ante en ex post verevening Adviesrol mbt solvabiliteitseis -> effect afschaffing ex post op risicoprofiel 3. Bedrijfsmodel & strategie Kostendekkende premie (prudentie), passend beleggingsbeleid Toetreding nieuwe aanbieders, verschuiving BV naar AV -> Solidariteit en risicodragendheid communicerende vaten? Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 18
4. Praktische dilemma s: wat zou jij doen? Polishouder beschermen Verzekeringstechnisch risico goed berekenen Financiële functie versterken Meer risicodragendheid invoeren Actuariaatcongres VSAE 27 27 februari 2013 2013 19
Dilemma 1 Het is prima dat Europa het risicoprofiel van alle zorgverzekeraars op dezelfde leest schoeit JA NEE Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 20
www.shakespeak.com We gaan stemmen, pak uw telefoon! SMS 1 2 Internet 1 Deze presentatie is geladen zonder de [ProductName] plug-in. Plug-in gratis downloaden? Ga naar http://shakespeak.com/en/ 2 free-download/ Twitter 1 2 Stemmen is anoniem Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 21
Het is prima dat Europa het risicoprofiel van alle zorgverzekeraars op dezelfde leest schoeit A. Ja B. Nee Stemmen: 2 Geslo SMS Internet Twitter Dit tekstvak wordt gebruikt om de verschillende stemmethodes uit te leggen. Deze presentatie is geladen zonder de Shakespeak plug-in. De juiste uitleg wordt hier ingevuld nadat u een sessie heeft gestart. Plug-in gratis downloaden? Ga naar www.shakespeak.com Het is mogelijk om dit tekstvak aan te passen en te verplaatsen. Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 22
Geslo Het is prima dat Europa het risicoprofiel van alle zorgverzekeraars op dezelfde leest schoeit A. Ja 50,0% B. Nee 50,0% SMS Internet Twitter Dit tekstvak wordt gebruikt om de verschillende stemmethodes uit te leggen. Deze presentatie is geladen zonder de Shakespeak plug-in. De juiste uitleg wordt hier ingevuld nadat u een sessie heeft gestart. Plug-in gratis downloaden? Ga naar www.shakespeak.com Het is mogelijk om dit tekstvak aan te passen en te verplaatsen. Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 23
Dilemma 1 Het is prima dat Europa het risicoprofiel van alle zorgverzekeraars op dezelfde leest schoeit Polishouders in Europa verdienen hetzelfde beschermingsniveau Standaardisatie leidt tot verlies aan autonomie JA De Schaderichtlijnen zijn immers ook Europees bepaald (EU-wetgeving) NEE Zorgstelsels en hun data zijn te verschillend om door één filter te halen Zo kan de politiek de kapitaalbuffers niet zomaar aanpassen Hiermee wordt de Tweede Kamer buitenspel gezet Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 24
Dilemma 2 In een sterk gereguleerd stelsel als de zorg, is een actuaris eerder overbodig dan nodig JA NEE Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 25
In een sterk gereguleerd stelsel als de zorg, is een actuaris eerder overbodig dan nodig A. Ja B. Nee Stemmen: 2 Geslo SMS Internet Twitter Dit tekstvak wordt gebruikt om de verschillende stemmethodes uit te leggen. Deze presentatie is geladen zonder de Shakespeak plug-in. De juiste uitleg wordt hier ingevuld nadat u een sessie heeft gestart. Plug-in gratis downloaden? Ga naar www.shakespeak.com Het is mogelijk om dit tekstvak aan te passen en te verplaatsen. Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 26
Geslo In een sterk gereguleerd stelsel als de zorg, is een actuaris eerder overbodig dan nodig A. Ja 50,0% B. Nee 50,0% SMS Internet Twitter Dit tekstvak wordt gebruikt om de verschillende stemmethodes uit te leggen. Deze presentatie is geladen zonder de Shakespeak plug-in. De juiste uitleg wordt hier ingevuld nadat u een sessie heeft gestart. Plug-in gratis downloaden? Ga naar www.shakespeak.com Het is mogelijk om dit tekstvak aan te passen en te verplaatsen. Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 27
Dilemma 2 In een sterk gereguleerd stelsel als de zorg, is een actuaris eerder overbodig dan nodig JA De financiële onzekerheid is veel kleiner dan de politieke onzekerheid De premiestelling wordt bepaald door de regelgeving (rekenpremie, acceptatieplicht, etc) NEE Alle vormen van solidariteit lopen door elkaar de actuaris moet het zicht behouden De actuaris draagt bij aan een betere risicocultuur Actuarissen hebben bij (zorg-)verzekeraars een grote verantwoordelijkheid Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 28
Dilemma 3 Premieconcurrentie vormt een gevaar voor de financiële stabiliteit van zorgverzekeraars JA NEE Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 29
Premieconcurrentie vormt een gevaar voor de financiële stabiliteit van zorgverzekeraars A. Ja B. Nee Stemmen: 2 Geslo SMS Internet Twitter Dit tekstvak wordt gebruikt om de verschillende stemmethodes uit te leggen. Deze presentatie is geladen zonder de Shakespeak plug-in. De juiste uitleg wordt hier ingevuld nadat u een sessie heeft gestart. Plug-in gratis downloaden? Ga naar www.shakespeak.com Het is mogelijk om dit tekstvak aan te passen en te verplaatsen. Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 30
Geslo Premieconcurrentie vormt een gevaar voor de financiële stabiliteit van zorgverzekeraars A. Ja 50,0% B. Nee 50,0% SMS Internet Twitter Dit tekstvak wordt gebruikt om de verschillende stemmethodes uit te leggen. Deze presentatie is geladen zonder de Shakespeak plug-in. De juiste uitleg wordt hier ingevuld nadat u een sessie heeft gestart. Plug-in gratis downloaden? Ga naar www.shakespeak.com Het is mogelijk om dit tekstvak aan te passen en te verplaatsen. Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 31
Dilemma 3 Premieconcurrentie vormt een gevaar voor de financiële stabiliteit van zorgverzekeraars De zorgkosten zijn namelijk niet inzichtelijk, laat staan voorspelbaar Zorgverzekeraars zullen altijd gered worden door de overheid JA Er ontstaat extra druk om risicovol te beleggen NEE Zo lang mensen niet teveel overstappen, is er niets aan de hand Een paar euro in de maand (verschil) rechtvaardigt niet zo n complex stelsel Als er goed toezicht is, is concurrentie juist goed Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 32
Tot slot Actuariaatcongres VSAE 27 februari 2013 33